Karpacki Trakt Naftowy
|
|
- Dagmara Kowalewska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wtorek, 14 czerwca 2016 Karpacki Trakt Naftowy Karpacki Trakt Naftowy na Ziemi Gorlickiej Tradycje polskiego kopalnictwa skalnego i górniczego sięgają czasów średniowiecza. Już w XIV wieku znane było kopalnictwo ropy w okolicach Sękowej, Lipinek i Libuszy koło Gorlic. W Gorlicach, w latach , Ignacy Łukasiewicz prowadził prace nad destylacją ropy naftowej, w wyniku których opracował metodę destylacji na skalę przemysłową. W Gorlicach Łukasiewicz skonstruował pierwszą w świecie uliczną lampę naftową. Pozostałości dawnego kopalnictwa i przemysłu naftowego w okolicach Gorlic przesądzają o wyjątkowej atrakcyjności tego regionu zarówno turystycznej, jak i edukacyjnej. Edukacja regionalna (prowadzona w szkołach w ramach ścieżek dydaktycznych) i turystyka industrialna (dynamicznie rozwijająca się w zachodniej Europie i zaczynająca się rozwijać już w Małopolsce i na Podkarpaciu) są dziedzinami, które przyczynić się mogą wydatnie do promocji Gorlic i Ziemi Gorlickiej. Choć tak wiele już zrobiono dla upamiętnienia dziejów kolebki przemysłu naftowego, ciągle potrzeba nowych wyzwań - wielkiej pracy i sporych środków finansowych, by sfinalizować pomysł sprzed wielu lat. Życzmy sobie i zróbmy wszystko, by to wielkie przedsięwzięcie zostało ukończone, a od zapomnienia uratowane to, co przez ponad 160 laty dawało naszej społeczności rozwój i poczucie stabilizacji. Kilka lat temu niewielka grupa pasjonatów tego tematu przystąpiła do działań zmierzających do ocalenia od zapomnienia" dziedzictwa kultury przemysłowej związanej z wydobyciem i przetwórstwem ropy naftowej nie tylko na Ziemi Gorlickiej, ale na całym Podkarpaciu z docelowym zamiarem przekroczenia granicy z Ukrainą i dotarciem, aż do Kosmacza. Zrodził się pomysł powstania Karpacko-Galicyjskiego Szlaku Naftowego, który stałby się znakomitym produktem turystycznym o znaczeniu światowym. Karpacko-Galicyjski Szlak Naftowy jest początkowym odcinkiem transgranicznego Szlaku Naftowego biegnącego od Gorlic poprzez Jasło, Krosno, Sanok i Ustrzyki Dolne na teren Ukrainy do Borysławia, Drohobycza oraz Lwowa. Jako jeden z głównych produktów turystycznych regionu, ma na celu ocalenie od zapomnienia reliktów przemysłu naftowego, który w powiecie gorlickim rozwijał się od 2. połowy XIX wieku. Na trasie szlaku znajdują się liczne pamiątki i zabytki dokumentujące historię oraz działalność pionierów przemysłu naftowego Ziemi Gorlickiej (m.in. Ignacego Łukasiewicza, Wojciecha Biechońskiego, Władysława Długosza, Wiliama H. Mac Garvey a, Adama Skrzyńskiego, Józefy Szymonowicz). Obiekty wybrane do umieszczenia na szlaku
2 wytypowane zostały z uwzględnieniem kryteriów: unikatowości, wartości historycznej, wartości artystycznej, otoczenia naturalnego i kulturowego, dostępności dla zwiedzających. Na szlaku znajdują się również inne obiekty wiejskie o charakterze zabytkowym; historyczne obiekty techniki: zabytki kolejnictwa; zabytki architektury: układy urbanistyczne; obiekty sakralne: kościoły, kaplice, krzyże, kompleksy klasztorne; cmentarze z I wojny światowej; relikty drewnianego budownictwa zagrodowego; kompleksy i osobliwości flory; akwen wodny; obiekty kulturalne; punkty widokowe. Szlak krzyżuje się z innymi regionalnymi i lokalnymi szlakami turystycznymi, w tym z Małopolskim Szlakiem Architektury Drewnianej, Międzynarodowym Karpackim Szlakiem Rowerowym. Szlak Naftowy na Ziemi Gorlickiej prowadzi przez 13 miejscowości: Gorlice, Ropicę Polską, Szymbark, Ropę, Łosie, Bielankę, Siary, Sękową, Kryg, Kobylankę, Lipniki, Libuszę oraz Zagórzany. Na Ziemi Gorlickiej KARPACKO-GAUCYJSKI SZLAK NAFTOWY został oznakowany 8 dużymi tablicami informacyjnymi : 3 w Gorlicach, 1 w Bieczu, 1 w Ropie, i w Krygu, 2 w Sękowej; 6 tablicami adresowymi i 20 tablicami kierunkowymi. Szlak ma długość prawie 50 km. W Gorlicach tablice informacyjne znajdują się: - Przy wejściu do Park im. Wiliama Mac Garveya w Gliniku Mariampolskim przy ulicy Wyszyńskiego. Tablica poświęcona jest postaci Wiliama Mac Garveya przemysłowca, który do Gorlic przybył ok r. na zaproszenie odkrywcy bogatych złóż ropy naftowej Stanisława Szczepanowskiego. W połowie lat 80-tych XIX w. zbudował pierwsze obiekty Rafinerii Nafty w Gliniku Mariampolskim. Nieco później, wspól nie z finansistą i bankierem austriackim Johnem Bergheimem, zbudowali Warsztat Mechaniczny, (obecnie Fabryka Maszyn Glinik" w Gorlicach) fabrykę narzędzi wiertniczych, by być samowystarczalnymi na wszyst kich polach pracy naftowo-przemysłowej. Dzielnica Glinik Górny może poszczycić się najstarszym w mieście parkiem. Został on założony w 1887 roku na terenie folwarku należącego do Williama Henry ego MacGarveya kanadyjskiego naftowca i założyciela Rafinerii Nafty i Fabryki Maszyn w dawnym Gliniku Mariampolskim. Podczas spaceru po parku odnaleźć można dom, w którym mieszkał Macgarvey. - Przy skrzyżowaniu ul. Węgierskiej z ul. Tęczową, przy drodze prowadzącej do Pałacu Długosza w Siarach, nieopodal ulicy im. Władysława Długosza. Tablica poświęcona jest postaci Władysława Długosza pioniera rozwoju przemy słu naftowego, senatora, po sła na Sejm Krajowy, posła do austriackiej Rady Pań stwa, ministra dla Galicji, prezesa Krajowego Towarzy stwa Naftowego. Władysław Długosz był właściciela Pałacu w Siarach. - Przy Skansenie Przemysłu Naftowego Magdalena na ulicy Lipowej 14. Obiekty na szlaku
3 GORLICE Budynek ratusza miejskiego W budynku ratusza miejskiego (Rynek 2),w którym mieściła się apteka, Ignacy Łukasiewicz prowadził prace nad destylacją ropy. Dla upamiętnienia tego faktu w holu głównym ratusza znajduje się okolicznościowy portal, a na czołowej ścianie budynku tablica pamiątkowa oraz rekonstrukcja pierwszej na świecie ulicznej lampy naftowej autorstwa Łukasiewicza. Do dziś na ścianie w holu ratusza zachował się fresk z apteki przedstawiający boginię zdrowia Hygieię. Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza
4 W Muzeum PTTK (ul. Wąska 7-9) jedna z sal poświęcona jest pamiątkom po Łukasiewiczu i dawnym przemyśle naftowym. Wśród pamiątek po Ignacym Łukasiewiczu prekursorze przemysłu naftowego na uwagę zasługują: alembik aptekarski (urządzenie do destylacji ropy naftowej) oraz prototyp pierwszej na świecie lampy naftowej. Skansen Przemysłu Naftowego Magdalena W skansenie można zobaczyć nie tylko narzędzia i urządzenia, którymi ponad 100 lat temu wydobywano z ziemi ropę naftową, ale samemu spróbować rozniecić miechem ogień w kuźni, odkuć na kowadle podkowę na szczęście, pokłonić się świętej Barbarze, zobaczyć piękną panoramę Beskidu Niskiego z wieży wiertniczej, ze zrekonstruowanej kopanki Ćwiartka sprzed 1880 roku wydobyć czarne złoto, którego pieczołowicie strzeże gorlicki łebak (robotnik naftowy). Można tam również zwiedzić rekonstrukcję samowypływu oleju skalnego,
5 który był gromadzony w tzw. bęsiorach lub łapaczkach i zbierany przez łebaka. W części wiertniczej znajduje się szyb z drewnianą wieżą wiertniczo widokową oraz kuźnia niezbędna dla potrzeb wiercenia w której ostrzono (klepano) świdry do wiercenia udarowego. W gorlickich kopalniach w latach odwiercono ok. 112 otworów wiertniczych.
6 Kapliczka Jezusa Frasobliwego przy zbiegu ul. Węgierskiej z ul. Kościuszki miejsce zapalenia pierwszej na świecie ulicznej lampy naftowej Pierwsza na świecie uliczna lampa naftowa zapłonęła w 1854 r. w Gorlicach. Umieszczono ją na oryginalnej kapliczce o beczkowatym kształcie cokołu, z Chrystusem Frasobliwym pod baldachimem. Kapliczka na skrzyżowaniu ul. Węgierskiej z ul. Kościuszki stoi po dzień dzisiejszy, przypominając to epokowe wydarzenie. Kapliczka Chrystusa Frasobliwego pochodzi z około 1850 r., sama zaś figura długo skrywała tajemnicę blisko półtora wieku. Dopiero prace konserwatorskie u progu lat 90. ubiegłego stulecia ujawniły datę 1573 r. Oryginał figury można obejrzeć w Muzeum Regionalnym PTTK. Legenda mówi, że podczas powodzi figurę tę do miasta przyniosła rzeka. Po wyłowieniu i oczyszczeniu ustawiono ją na postumencie.
7 Pomnik Ignacego Łukasiewicza przy ul. Kościuszki Popiersie Ignacego Łukasiewicza wynalazcy, pioniera i twórcy przemysłu naftowego zostało ustawione na małym skwerku obok skrzyżowania, naprzeciw kapliczki Jezusa Frasobliwego miejsce zapalenia pierwszej na świecie ulicznej lampy naftowej. Pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego przy ul. Legionów Pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego autorstwa Mariana Koniecznego i Włodzimierza Kunza z rzeźbami I. Łukasiewicza, Marcina Kromera, postacią wiertacza i Matki z dzieckiem położony jest przy zbiegu ulic Legionów i Wróblewskiego. Powstał w 1966 roku w tysięczną rocznicę powstania Państwa Polskiego. Pomnik Ignacego Łukasiewicza przy ul. Wyszyńskiego Pomnik Ignacego Łukasiewicza wynalazcy, pioniera i twórcy przemysłu naftowego ustawiono przed budynkiem Zespołu Szkół Nr 1, który nosi imię Ignacego Łukasiewicza. Ławeczka Łukasiewicza przy Ratuszu Miejskim
8 Uroczyste odsłonięcie Ławeczki Łukasiewicza projektu Zdzisława Tohla miało miejsce 7 kwietnia 2013 r. na gorlickim rynku podczas Pikniku Cyfryzacyjnego. Ignacy Łukasiewicz to twórca przemysłu naftowego, wynalazca lampy naftowej. W latach mieszkał i pracował w Gorlicach. W budynku obecnego ratusza miejskiego prowadził aptekę. Za jego sprawą w 1854 r. u zbiegu dzisiejszych ulic Kościuszki i Węgierskiej w Gorlicach zapłonęła po raz pierwszy na świecie uliczna lampa naftowa. Rafineria Nafty Glimar w Gorlicach Kanadyjski inżynier Wiliam Henry Mac Garvey, po osiedleniu się w Gliniku Mariampolskim pod Gorlicami, wraz z austriackim finansistą Johnem Simeonem Bergheimem założył rafinerię ropy naftowej, która dziś nazywa się Rafinerią Nafty Glimar. Rafineria przez dziesiątki lat była prężnie działającym zakładem, dając pracę wielu gorliczanom. Niestety w 2005 roku firma ogłosiła stan upadłości, rozpoczynając tym samym proces zwalniania pracowników. ROPICA POLSKA Figura św. Barbary O rozwoju kopalnictwa naftowego w Ropicy Polskiej przypomina dziś figurka św. Barbary, patronki górników i naftowców, wzniesiona w 1888 roku przez rodzinę Nowaków (przy drodze krajowej nr 28 Wadowice Krosno). SZYMBARK W Szymbarku zachował się słup z wieków średnich, służący do spalania ropy w celach sygnalizacyjnych, przebudowany później na kapliczkę (widoczny z drogi krajowej nr 28 Wadowice - Krosno, około 850 m od kościoła parafialnego w kierunku Nowego Sącza). ROPA W Ropie powyżej kościoła parafialnego zachowały się kopanki i odwierty z XIX w. W centrum wsi znajduje się
9 miejsce, gdzie powstała w 1856 r. pierwsza poza apteczna destylarnia. Wschodnie zbocze góry Chełm to miejsce dawnej kopalni Seweryna Bonera, podskarbiego króla Zygmunta Starego, który szukając złota, natknął się na ropę naftową. ŁOSIE Zagroda Maziarska Łosie to wieś łemkowska, której mieszkańcy tradycyjnie zajmowali się wędrownym handlem mazią i smarami. Niegdyś była to tzw. kołomaź używana głównie do smarowania osi drewnianych wozów. Uzyskiwano ją w procesie suchej destylacji odpadów sosnowych. Od połowy XIX wieku, w miarę rozwoju na Podkarpaciu przemysłu naftowego, Łosianie zaczęli przestawiać się na handel smarami technicznymi i olejami pochodzenia ropnego. Zajęcie to do II wojny światowej było podstawowym źródłem zarobkowania większości mężczyzn z tej wsi. W 2009 r. w zagrodzie, na którą składają się chyża mieszkalna, stodoła i spichlerz, otwarto nową filię Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów, w której prezentowana jest fascynująca historia wsi i maziarstwa. Można tutaj podziwiać między innymi oryginalny wóz maziarski. W Zagrodzie Maziarskiej organizowane są łemkowskie jarmarki, warsztaty i lekcje muzealne. BIELANKA Bielanka to kolejna wieś łemkowska na Szlaku, której mieszkańcy trudnili się maziarstwem. Mieszkańcy produkowali maź i dziegieć, stosowany w dawnej medycynie ludowej do robienia syropów, maści na choroby skóry (liszaje, świerzb, wrzody). Dziegieć to produkt suchej destylacji rozkładowej różnych rodzajów drewna - głównie brzozy, sosny, buka, jałowca. Ciemnobrunatna gęsta ciecz, stanowiąca mieszaninę związków fenolowych, węglowodorów i terpenów. SIARY Zespół pałacowo-parkowy w Siarach z początku XX wieku
10 We wsi Siary znajduje się eklektyczny pałac potentata naftowego Władysława Długosza. W istniejącej ornamentyce spotkać można elementy baroku, rokoko i secesji wiedeńskiej. Choć historią sięga XIV wieku, to dopiero gdy właścicielem został Władysław Długosz, pałac zyskał charakter reprezentacyjny. Budynek wybudowany na początku XX wieku dwukrotnie niszczony był przez pożary. Okazały budynek usytuowany jest na wysokiej, pionowo spadającej w dolinę Sękówki skarpie. Pałac otoczony jest rozległym parkiem z unikatowymi rzeźbami. Obecnie posiadłość ta jest własnością prywatną. Urządzenia wiertnicze i dawne kopanki W Siarach powstały pierwsze w Zachodniej Galicji studnie ropne. Znajdują się tu ekspozycje dawnych urządzeń wiertniczych z czynnymi otworami Siary 101" (na posesji prywatnej) i Siary 105" (obok drogi powiatowej Siary Owczary, ok. 3 km od krzyżówki w Siarach). W tzw. Pustym Lesie" podziwiać można naturalne kopanki ropne. W latach wykopano na tym terenie ok. 155 szybów naftowych. SĘKOWA Pomnik Władysława Długosza Pomnik Władysława Długosza senatora i pioniera przemysłu naftowego odsłonięto w centrum wsi w 2011 roku. Mauzoleum rodu Długoszów Mauzoleum Długoszów znajduje się na cmentarzu parafialnym w Sękowej i jest najokazalszą budowlą. Wzorowane jest ono na antycznych greckich świątyniach, a zbudowane zostało w 1935 roku. Wejście do mauzoleum zdobią dwa lwy. W dolnej części budowli spoczywa rodzina Długoszów. Kościół neogotycki pw. św. Józefa z 1885 roku Kościół został ufundowany i wyposażony przez Józefę Szymonowiczową właścicielkę Sękowej oraz licznych kopalni ropy naftowej. Fundatorka została pochowana w kościele za głównym ołtarzem. W prezbiterium znajduje się obraz Wygrzewalskiego przedstawiający Matkę Bożą wśród miejscowego ludu. Skansen naftowy Skansen naftowy, który założono w 2006 roku znajduje się w sąsiedztwie wyciągu narciarskiego Sękowa Ski. Powstał w miejscu, gdzie przez ostatnie 150 lat rozwijał się przemysł naftowy. Ekspozycja przybliża proces technologiczny
11 wydobycia, oczyszczania i transportu ropy. KRYG Jedne z najbardziej wydajnych złóż ropy naftowej znajdowały się w Krygu. Krajobraz Krygu to kiwony i szyby naftowe, które przypominają o okresie gwałtownego rozwoju przemysłu naftowego na tych ziemiach. Czynne są jeszcze kopalnie ropy Królówka" i Petrol". W latach odwiercono na tym terenie ok szybów naftowych. W szkole podstawowej w Krygu im. I. Łukasiewicza znajduje się izba pamięci z kolekcją lamp naftowych. O naftowej przeszłości wsi przypominają m.in. figura św. Barbary oraz kościół parafialny pw. NMP Królowej Polski z pięknymi witrażami, ufundowanymi przez naftowców z regionu. KOBYLANKA Kopalnia ropy naftowej Kobylanka" z tzw. stabilizacją. Kaplica dworska Kaplica dworska w przysiółku Skała ufundowana została przez małżonkę Stanisława Jabłonowskiego (pioniera przemysłu naftowego) hr. Marię Wielopolską. Książę Stanisław Jabłonowski założyciel pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej oraz właściciel fabryki asfaltu ufundował w Kobylance istniejące do dziś trzy pomniki świetych: Floriana, Nepomucena i Jana, znacząc w ten sposób granice swojej posiadłości. LIPINKI W Lipinkach zachowana do dziś została kopanka Anna" z 1854 r. - pierwsza w rejonie Lipinek; najstarszy w tym regionie szyb naftowy Dziadek" z 1860 r., nazwany później Lipa 1". Ciągle czynna jest kopalnia ropy Lipinki". W centrum Lipinek stoi wykorzystany na urząd dwór (zbudowany na przełomie XIX i XX wieku) hr. Jadwigi Straszewskiej dziedziczki Lipinek, właścicielki rafinerii w Lipinkach i wielu kopalń ropy. Straszewska została pochowana w kaplicy cmentarnej, a jej epitafium znajduje się w starym kościele w Lipinkach. LIBUSZA W Libuszy znajduje się bocznica kolejowa długości 1300 m z 3 rozjazdami i mostem na rzece Ropie, wybudowana w 1873 r. przez hr. Adama Skrzyńskiego na potrzeby rafinerii nafty. W okresie odwiercono na tym terenie ok. 180 szybów. Muzeum Przemysłu Naftowego i Etnografii w Libuszy
12 Muzeum Przemysłu Naftowego i Etnografii w Libuszy to prywatne muzeum założone w 1977 roku przez Annę i Tadeusza Pabisów byłych pracowników przemysłu naftowego. Zgromadzono w nim ponad 600 eksponatów dokumentujących historię lokalnego przemysłu, w tym: destylarnię nafty, kuźnię kopalnianą, galony ceramiczne na naftę i formy parafinowe z rafinerii hr. Adama Skrzyńskiego, jednego z potentatów naftowych Ziemi Gorlickiej. Ponadto Muzeum prezentuje rekonstrukcje szybów naftowych oraz obszerną dokumentację starych kopalń, biogramy, pamiętniki i zapiski nafciarzy, mapy, fotografie, narzędzia wiertnicze oraz eksploracyjne. ZAGÓRZANY Pałac Skrzyńskich Pałac Skrzyńskich to okazała rezydencja zbudowana w stylu neogotyckim w latach przez Tadeusza Skrzyńskiego według projektu Franciszka Marii Lanciego. W dworze Skrzyński założył szkołę dla szlachcianek, w której wykładał m.in. Wincenty Pol wybitny poeta i geograf. Przebywał tu także w czasach swojej młodości słynny malarz Artur Grottger. Pałac, który popadł w ruinę jest obecnie restaurowany. Mauzoleum Skrzyńskich Mauzoleum Skrzyńskich to mający kształt piramidy neogotycki grobowiec rodziny Skrzyńskich, który położony się obok zabudowań Nadleśnictwa Zagórzany. W szczycie grobowca znajduje się krzyż z Jezusem Ukrzyżowanym. Spoczywa w nim m.in. Aleksander Skrzyński minister spraw zagranicznych i premier II Rzeczypospolitej w latach , oraz hrabia Adam Skrzyński jeden z potentatów naftowych Ziemi Gorlickiej, właściciel rafinerii nafty w Libuszy. Ignacy Łukasiewicz pionier przemysłu naftowego
13 Ignacy Łukasiewicz [ur r. zm r.] to twórca przemysłu naftowego. Przyjechał do Gorlic w 1853 r. (według innych źródeł w 1854 r.). Przejął dzierżawę apteki po mgr Janie Tomaniewiczu, który przeniósł się do Brzeska. Apteka mieściła się w budynku obecnego ratusza miejskiego, a jej właścicielem był Juliusz Bartko. Działalność apteczną Łukasiewicza potwierdza podpisany przez niego oryginalny rachunek z dnia 7 grudnia 1854 r. Gorlice stały się dla Łukasiewicza miejscem bardzo ożywionej działalności farmaceutycznej, toksykologicznej, chemicznej i biologicznej. Brał czynny udział w pracach Komisji Lasów Gorlickich jako egzaminator z zoologii i botaniki. W aptece prócz typowej działalności farmaceutycznej prowadził z niestrudzoną siłą badania i doświadczenia z ropą naftową, a produkt jej destylacji naftę, propagował jako środek oświetleniowy. Dzięki niemu w 1854 r. u zbiegu dzisiejszych ulic T. Kościuszki i Węgierskiej w Gorlicach zapłonęła po raz pierwszy na świecie uliczna lampa naftowa. Wprowadzał udoskonalenia w urządzeniach i naczyniach do badań ropy. Stosował żelazne kotły retortowe z różnie ukształtowanymi kopułami (hełmami) dla częściowego skroplenia strumienia par powstałych podczas destylacji lub rektyfikacji, w celu uzyskania pary wzbogaconej w składnik bardziej lotny. Kotły były opalane drewnem. W 1855 r. Gorlice nawiedziła epidemia cholery. Choroba dziesiątkowała ludność miasta. Z wielkim oddaniem i determinacją włączył się Łukasiewicz w walkę z epidemią. Ta pomoc była tak ważna i ceniona przez gorliczan, że gdy dwa lata później rozeszła się wiadomość o przenosinach Łukasiewicza do Jasła, kahał gorlicki prosił go o pozostanie i zobowiązywał się uczestniczyć finansowo w czynszu dzierżawnym apteki, która przynosiła pewne zyski, ale on potrzebował znacznych środków finansowych na prowadzone badania jak i opłaty związane z pozwoleniem na planowany ślub. Marne dochody zmusiły Łukasiewicza do starania się o dodatkową pracę. Chciał być miejskim kasjerem w Gorlicach za jedyne 200 florenów rocznie. Jednak władze gubernialne we Lwowie odmówiły prośbie oficjalnie motywując, że nie może pracować na dwóch etatach. Naprawdę chodziło o jego przeszłość konspiracyjną, w wyniku której ciążyło na nim miano niebezpiecznego osobnika". W 1857 r. Ignacy wydzierżawił drugą aptekę w Jaśle, a w gorlickiej już pomagał mu kolega ze studiów Walery Rogowski (wg innych źródeł: Rogawski). Samotny pobyt Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach utwierdził go w przekonaniu, że najwyższy już czas na zmianę stanu cywilnego. Mając 33 lata czynił starania o rękę Honoraty Stacherskiej, do której o swoich uczuciach pisał w listach (między innymi zachowany z daty 4 stycznia 1855 r.) Ponieważ wybranka była jego siostrzenicą, Łukasiewicz musiał uzyskać stosowne zgody na ślub w Rządzie Krajowym, a także dyspensę papieską, co zajęło ponad 2 lata. Ślub odbył się w Gorlicach w kościele parafialnym 20 kwietnia 1857 r., świadkami byli Walery Rogowski i lekarz z Jasła Alojzy Krziż. Z tego związku 1 lutego 1858 r. w Jaśle na świat przyszła córka Marianna, która zmarła 7 grudnia 1859 r. (po stracie córki Łukasiewiczowie wzięli na wychowanie córkę pierwszego nauczyciela Łukasiewicza - Walentynę Antoniewiczównę. którą po latach wydali za mąż za dr Modesta Humeckiego z Krosna). Z początkiem 1858 r. wdowa po Juliuszu Bartko - właścicielu gorlickiej apteki przeprowadziła się do Nowego Sącza, toteż dla Łukasiewicza nadarzyła się okazja kupna dzierżawionej apteki. I tym razem władze gubernialne we Lwowie nie udzieliły zezwolenia na tą transakcję. Zapewne nie mając innego wyjścia pod koniec 1858 r. Ignacy Łukasiewicz postanowił na stałe opuścić Gorlice. Odstąpił swą dzierżawę Waleremu Rogowskiemu za 3 tys. florenów i wyjechał z Gorlic. Opuszczenie Gorlic przez Łukasiewicza wcale nie oznaczało, że zaniechał bądź zerwał kontakty z osobami, z którymi pracował lub przyjaźnił się. Jedną z takich osób był Wojciech Biechoński - burmistrz Gorlic w latach , wcześniej od 1868 r. naczelnik miejscowego banku włościańskiego. W grudniu 1873 r. w Gorlicach odbyło się zgromadzenie przedsiębiorców naftowych, na którym po raz pierwszy podjęto uchwałę o konieczności powołania Stowarzyszenia Naftowców. Od tego czasu upłynęło 3 lata i z kolei w Jaśle zawiązał się nieformalny komitet dla popierania interesów przemysłu naftowego z Ignacym Łukasiewiczem na czele. A w następnym roku we Lwowie podczas kongresu naftowego, któremu przewodził Łukasiewicz przyjęto statut Towarzystwa Naftowców opracowany przez Wojciecha Biechońskiego. W wyniku tych zabiegów 8 maja 1879 r. Namiestnictwo zatwierdziło statut Towarzystwa Naftowego w Galicji z siedzibą w Gorlicach. Od tego czasu aż do 1939 r. Stowarzyszenie prowadziło legalną działalność. Towarzystwo doprowadziło do wydania dwutygodnika Górnik" (redagowanego w Gorlicach w latach ), którego pierwszy numer ukazał się tydzień przed śmiercią Łukasiewicza. Innym dowodem związków Łukasiewicza z Ziemią Gorlicką jest fakt, że w 1873 r. do niego należało 10 szybów w Pagorzynie, w 1874 r.
14 utworzył kolejną spółkę z Karolem Klobassą, Feliksem Stokowskim i Mikołajem Federowiczem w Ropie, gdzie wybudował destylarnię. Nie kto inny jak Łukasiewicz był pomysłodawcą powołania zawodowych i średnich szkół naftowych oraz przygotowania warunków do utworzenia kierunku studiów. Pozyskał dla swojego pomysłu grupę zwolenników i w lutym 1881 r. Krajowa Rada Górnicza przy Wydziale Krajowym jednomyślnie przyjęła wniosek o powołaniu naftowej szkoły górniczej, ze statutem, regulaminem i kosztem rocznych wydatków. Na lokalizację takiej szkoły KTN wskazało Gorlice, jako miasto przodujące w Galicji Zachodniej poziomem dotychczasowego wykształcenia robotników naftowych i osiągnięć w rozwijającym się przemyśle naftowym. Mapa z obiektami na szlaku
Gorlice na Karpackim Trakcie Naftowym
Poniedziałek, 20 czerwca 2016 Gorlice na Karpackim Trakcie Naftowym Gorlice na Karpackim Trakcie Naftowym Tradycje polskiego kopalnictwa skalnego i górniczego sięgają czasów średniowiecza. Już w XIV wieku
Parki miejskie. Park Miejski im. Wojciecha Biechońskiego
Niedziela, 26 czerwca 2016 Parki miejskie Park Miejski im. Wojciecha Biechońskiego Wartym odwiedzenia jest Park Miejski im. Wojciecha Biechońskiego, położony w widłach rzek Ropy i Sękówki. Jest to jeden
Dom Ignacego Łukasiewicza
Życiorys Ignacy Łukasiewicz urodził się w 1822 roku w Zadusznikach koło Tarnowa, a zmarł w 1882 roku w Chorkówce. Kiedy miał 14 lat, zła sytuacja finansowa rodziców zmusiła go do przerwania nauki w gimnazjum.
Muzea i galerie. Muzea i galerie. Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza
Wtorek, 14 czerwca 2016 Muzea i galerie Muzea i galerie Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza Muzeum Regionalne zostało założone w 1957 r. przy współudziale Konstantego Laskowskiego, Alfreda
Kapliczka na Zawodziu
Kapliczka na Zawodziu Miejsce, na które zwróciłam uwagę, to pomnik- kapliczka znajdująca się w Gorllicach na Zawodziu. Na niej jest wyryta data powstania 1850r. W Polsce jest mnóstwo kapliczek o różnych
PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA GMINY WIELOPOLE SKRZYŃSKIE NA LATA
Załącznik do Uchwały Nr XXVI/138/2012 Rady Gminy w Wielopolu Skrzyńskim z dnia 14 grudnia 2012r. PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA GMINY WIELOPOLE SKRZYŃSKIE NA LATA 2012-2016 1 Opiece nad zabytkami w Gminie
KATOLICKI CMENTARZ PARAFIALNY
KATOLICKI CMENTARZ PARAFIALNY przy ul. Opolskiej ( Oppelner Strasse ) na Księżu Małym ( Klein Tschansch ) we Wrocławiu Widok na aleję główną Cmentarza Parafialnego przy ul. Opolskiej ( Oppelner Strasse
Trasa wycieczki: Siemiatycze na Podlasiu. czas trwania: 3 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa
Trasa wycieczki: na Podlasiu czas trwania: 3 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa Opis wycieczki Zapraszamy Państwa do Siemiatycz, miasta powiatowego na Podlasiu. Historię
Autor: Konrad Czarny. Nazwa szkoły: Zespół Szkól nr. 3 w Kwaczale
Autor: Konrad Czarny Nazwa szkoły: Zespół Szkól nr. 3 w Kwaczale Małopolskie Muzeum Pożarnictwa Położenie Opis Historia powstania muzeum Krótka biografia założyciela Zbiory muzealne Promocja muzeum Małopolskie
Nowy szlak niebieski Biecz Rozdziele
Nowy szlak niebieski Biecz Rozdziele Opracowany przez kolegów: Jerzego Forczka i Zdzisława Halibożka, znakarzy z Komisji Turystyki Górskiej PTTK O/Gorlice. Cel Przebieg szlaku zaproponowano celem promocji
KAPLICZKI I KRZYśE PRZYDROśNE ORAZ ZABYTKOWE NAGROBKI w miejscowościach : Krowica Sama, Krowica Hołodowska i Budomierz.
KAPLICZKI I KRZYśE PRZYDROśNE ORAZ ZABYTKOWE NAGROBKI w miejscowościach : Krowica Sama, Krowica Hołodowska i Budomierz. Na końcu Cetyni znajduje się kapliczka z figurą Serca BoŜego. Za Cetynią jest stara
100 lat działalności gazowników w PZITS WARSZAWA, 10 MAJA 2019
100 lat działalności gazowników w PZITS WARSZAWA, 10 MAJA 2019 1790 William Murdoch (Szkocki wynalazca) wprowadza pojęcie gazu świetlnego produkując go w wyniku suchej destylacji węgla i już dwa lata później
POWRÓT DO PRZESZŁOŚCI
Barbara Sikora POWRÓT DO PRZESZŁOŚCI Barbara Sikora Absolwentka Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach kierunek chemia, specjalność nauczycielska, ukończyła również studia podyplomowe matematyka z elementami
ŚRODOWISKO KULTUROWE GMINY BRZESZCZE
- 75 - Rozdział 6 ŚRODOWISKO KULTUROWE GMINY BRZESZCZE SPIS TREŚCI 1. Ogólna charakterystyka i stan ochrony prawnej zasobów kulturowych 2. Stan zachowania i funkcjonowanie środowiska kulturowego w gminie
PRZEMYSŁ NAFTOWY ZIEMI GORLICKIEJ
PRZEMYSŁ NAFTOWY ZIEMI GORLICKIEJ Sprawozdanie ze staŝu naukowo technicznego Aleksandra Morawska Aleksandra Pietraszek Kierunek: InŜynieria Środowiska Specjalność: Rewitalizacja Terenów Przemysłowych Rok:
Piękna nasza Rydzyna cała
Piękna nasza Rydzyna cała Historia Ciekawostki Zabytki Rydzyna jest miastem zabytkiem. Objęta jest opieką konserwatorską z uwagi na zachowany XVIII - wieczny układ przestrzenny oraz liczne zabytkowe budowle.
Przeczytaj uważnie i uzupełnij:
Przeczytaj uważnie i uzupełnij: 1. Lublin położony jest w krainie, która nazywa się.. 2. Lublin uzyskał prawa miejskie w...r., nadał mu je.... 3. Herb miasta przedstawia..., skaczącego na krzew..., który
ZABYTKI NIERUCHOME WPISANE DO WOJEWÓDZKIEGO REJESTRU ZABYTKÓW r r r r r r r r r r.
GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW MIASTO PSZÓW Zabytki nieruchome ujęte w wojewódzkiej ewidencji zabytków, ze zabytków oraz włączone do gminnej ewidencji zabytków Lp. Miejscowość ZABYTKI NIERUCHOME WPISANE DO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Katowice, dnia 17 lutego 2017 r. Poz. 982 UCHWAŁA NR 273/XXIX/2017 RADY MIEJSKIEJ W KŁOBUCKU z dnia 7 lutego 2017 r. w sprawie zmiany Gminnego Programu Opieki nad
KARTA ADRESOWA ZABYTKU NIERUCHOMEGO
A-1 ZESPÓŁ KOŚCIÓŁA PARAFIALNEGO p.w. św. Ap. Piotra i Pawła w Żyrzynie 1804 1892 r. Żyrzyn wschodnia część wsi pomiędzy ulicą Tysiąclecia, a płaską doliną rzeki Duży Pioter działka ewidencyjna Nr 529/1
Pierwsze pytanie brzmiało: Z którego roku pochodzi pierwsza wzmianka o Krzeszowicach?
Podczas wakacji przeprowadziłam ankietę, która sprawdzała podstawową wiedzę o naszym małym miasteczku - Krzeszowicach. Zadałam siedem pytań, które budziły wielkie zastanowienie wśród ankietowanych. Sami
Historia miasta HISTORIA GORLIC
Niedziela, 26 czerwca 2016 Historia miasta HISTORIA GORLIC Początki Gorlic wiążą się z osobą stolnika sandomierskiego Dersława I Karwacjana, pochodzącego z rodu krakowskich bankierów i kupców. On to, w
Przed Wami znajduje się test złożony z 35 pytań. Do zdobycia jest 61 punktów. Na rozwiązanie macie 60 minut. POWODZENIA!!!
Przed Wami znajduje się test złożony z 35 pytań. Do zdobycia jest 61 punktów Na rozwiązanie macie 60 minut. POWODZENIA!!! 1 1. Podaj imię i nazwisko burmistrza Gostynia i starosty Powiatu Gostyńskiego.
EWIDENCJA ZABYTKÓW GMINA WIEJSKA ZAKRZEWO KARTY ADRESOWE ZABYTKÓW POWIAT ALEKSANDROWSKI WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE
EWIDENCJA ZABYTKÓW KARTY ADRESOWE ZABYTKÓW GMINA WIEJSKA ZAKRZEWO POWIAT ALEKSANDROWSKI WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE WSIE: GĘSIN, KOBIELICE, KOLONIA BODZANOWSKA, KOLONIA ZAKRZEWO STARE, LEPSZE, SEROCZKI,
zabytki gminy Jasieniec
zabytki gminy Jasieniec Wykaz Gminnej Ewidencji Zabytków w Jasieńcu aktualny na dzień 15.10.2010; ilość kart w ewidencji gminnej: 67. Wykaz zabytków realizowany jest przez Urząd Gminy Jasieniec. Materiały
Galicja na mapie fizycznej z początku XX wieku (Archiwum Państwowe w
Galicja na mapie fizycznej z początku XX wieku (Archiwum Państwowe w Rzeszów, ul. Trzeciego Maja. Budynek Gimnazjum, do którego uczęszczał Ignacy Łukasiewicz (fot. Maciej Zdun) Autograf i pieczęć aptekarza
free mini przewodnik ciekawe miejsca w okolicy Gminny Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy
mini przewodnik free ciekawe miejsca w okolicy Gminny Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy 2 Na mapie: A Swoboda: Przydrożny krzyż We wsi Swoboda niedaleko Zgierza, na skraju lasu stoi stalowy krzyż. Z opowiadań
Wykaz obiektów z Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Chrzanów
Wykaz obiektów z Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Chrzanów Nr 1. CHRZANÓW 1 kamienica mieszkalna 2. Aleja Henryka 2/4 kamienica mieszkalna 3. 3 kamienica mieszkalna 4. 5 kamienica mieszkalna 5. 6 dom mieszkalny
Jako pierwsi szkło przypadkowo wytopili feniccy kupcy podczas transportu kamienia gdy rozpalili ognisko ok p.n.e..
Jako pierwsi szkło przypadkowo wytopili feniccy kupcy podczas transportu kamienia gdy rozpalili ognisko ok. 5000 p.n.e.. Surowcem do produkcji tradycyjnego szkła jest piasek kwarcowy oraz dodatki, najczęściej:
PĘTLA STRONIE-BYSTRZYCA 78,9 km
PĘTLA STRONIE-BYSTRZYCA 78,9 km Jest to bardzo trasa prowadząca przez najbardziej lesistą gminę w Polsce, przez Śnieżnicki Park Krajobrazowy. Proponujemy ją dla aktywnych rowerzystów, którzy poradzą sobie
Trasa bł. Michała i bł. Zbigniewa
Trasa bł. Michała i bł. Zbigniewa JASŁO - GORLICE Przebieg trasy Jasło Jareniówka Trzcinica Przysieki Pusta Wola Kunowa Harklowa Pagorzyna Wójtowa Libusza Kobylanka Gorlice Całkowita długość [km] 40 Suma
Górnik naftowy i Energia z Ziemi
Górnik naftowy i Energia z Ziemi Energia z Ziemi Podział zasobów energii Konwencjonalne Nieodnawialne Paliwa naturalne Niekonwencjonalne Nieodnawialne Odnawialne 2 Nasza energia, czyli co wydobywamy? Ropa
Opole, dnia 7 marca 2014 r. Poz. 657 UCHWAŁA NR XXIX/249/2014 RADY GMINY W ŚWIERCZOWIE. z dnia 27 lutego 2014 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole, dnia 7 marca 2014 r. Poz. 657 UCHWAŁA NR XXIX/249/2014 RADY GMINY W ŚWIERCZOWIE z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie zmiany uchwały Nr XVII/130/2012 Rady Gminy
Ryc. 1. Sianki. Cerkiew greckokatolicka z 1645 r., obecnie we wsi Kostrino (Ukraina). Budzyński S. 1993. Op. cit., s. 325. 2
Sianki Parafia greckokatolicka w miejscu, dekanat Wysoczański 1. Najstarsza wzmianka dotyczy cerkwi wykonanej w typie bojkowskim, zbudowanej w 1645 r. (ryc. 1). Cerkiew tą sprzedano w 1703 r. do wsi Kostrino
Anna Wysocka Angelika Miezio Alicja Wysocka
Anna Wysocka Angelika Miezio Alicja Wysocka MAPA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Tu mieszkamy - Raszowa ZABUDOWANIA DOMY MIESZKALNE-57 ZABUDOWANIA GOSPODARCZE-42 NAJSTARSZA OSOBA URODZONA W RASZOWEJ ROZALIA
Historia wikliniarstwa w Rudniku nad Sanem
Historia wikliniarstwa w Rudniku nad Sanem Plecionkarstwo towarzyszyło człowiekowi od najdawniejszych czasów. W miarę rozwoju kultury ludności rodziły się nowe potrzeby na przedmioty użytkowe, ozdobne,
B A B I N KARTA ADRESOWA ZABYTKU NIERUCHOMEGO KRZYŻ-1664 ROK, PODBUDOWA KAPLICZKI 1841 ROK KAPLICZKA PRZYDROŻNA
GEZ KARTA ADRESOWA ZABYTKU NIERUCHOMEGO KAPLICZKA PRZYDROŻNA 8. Fotografia z opisem wskazującym orientację albo mapa z zaznaczonym stanowiskiem archeologicznym KRZYŻ-1664 ROK, PODBUDOWA KAPLICZKI 1841
1 Bąkowice dom ul. Główna obok Nr
UCHWAŁA NR XXIX/249/2014 RADY GMINY W ŚWIERCZOWIE Z DNIA 27 LUTEGO 2014 R. w sprawie zmiany uchwały Nr XVII/130/2012 Rady Gminy w Świerczowie z dnia 18 września 2012 roku, w sprawie przyjęcia Gminnego
3. Bestwiny Dom nr 31 l. 30. XX w. Brak opisu. 6. Dzielnik Kapliczka l. 20. XX w. Kapliczka zaliczana jest do grupy kapliczek kubaturowych murowanych
OBIEKTY ZAREJESTROWANE W GMINNNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW NIEWPISANE DO WOJEWÓDZKIEGO REJESTRU ZABYTKÓW, KTÓRYCH ZACHOWANIE LEŻY W INTERESIE SPOŁECZNYM ZE WZGLĘDU NA POSIADANĄ (W SKALI GMINY) WARTOŚĆ HISTORYCZNĄ,
Partner wiodący: Gmina Bolesławiec. Partnerzy projektu. Gmina Warta Bolesławiecka. Gmina Osiecznica. Miasto Bolesławiec
Partner wiodący: Gmina Bolesławiec Partnerzy projektu Gmina Warta Bolesławiecka Gmina Osiecznica Miasto Bolesławiec Partner transgraniczny: Miasto Bernsdorf Wartość projektu całkowita wartość projektu
24. BUDYNEK MIESZKALNY PAWŁOWICE UL. ZJEDNOCZENIA ZESPÓŁ ZABUDOWY MLECZARNI - BUDYNEK PRODUKCYJNY
WYKAZ OBIEKTÓW KUBATUROWYCH 1. BUDYNEK MIESZKALNY PAWŁOWICE UL. LEŚNA 7 2. BUDYNEK MIESZKALNY PAWŁOWICE UL. LEŚNA 22 3. BUDYNEK MIESZKALNY PAWŁOWICE UL. MICKIEWICZA 16 4. BUDYNEK UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
Inwentaryzacja i waloryzacja zasobów kultury materialnej
Inwentaryzacja i waloryzacja zasobów kultury materialnej na terenie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego Podsumowanie i wnioski oprac. mgr Piotr Rochowski Drewniana rzeźba ludowa Matki Bożej z Dzieciątkiem
Gorlickie naj... Gorlickie naj...
Niedziela, 26 czerwca 2016 Gorlickie naj... Gorlickie naj... Pierwsza na świecie uliczna lampa naftowa Ziemia Gorlicka to kolebka światowego przemysłu naftowego. Od niepamiętnych czasów dolina rzeki Ropy,
Trasa wycieczki: Zabytkowe nekropolie Łomży. czas trwania: 4 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa
Trasa wycieczki: Zabytkowe nekropolie Łomży czas trwania: 4 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa Opis wycieczki W Łomży znajdują się trzy zabytkowe cmentarze, jeden wielowyznaniowy
JAK TRAFIĆ DO MIEJSC PAMIĘCI OFIAR GÓRNICZEGO STANU W CZECHACH
JAK TRAFIĆ DO MIEJSC PAMIĘCI OFIAR GÓRNICZEGO STANU W CZECHACH Uwaga: Informacje będą systematycznie uzupełniane w miarę ich napływu po lokalizacji kolejnych miejsc pamięci. Poniższe informacje należy
Obiekty wpisane do GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW
Obiekty wpisane do GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW LP. MIEJSCOWOŚĆ OBIEKT/ ZESPÓŁ OBIEKTÓW ADRES 1 Bogucice budynek mieszkalny Bogucice nr 41 2 Bogucice kapliczka Bogucice przy nr 8, Dz. nr 306/3 3 Bogucice
1889 1987. 11. 4 A/1483
WYKAZ ZABYTKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ NA TERENIE GMINY BRZEŚĆ KUJAWSKI Lp. Miejscowość Obiekt Czas powstania Rejestr zabytków 1 Brzezie kościół parafialny rzymskokatolicki pw. św. Józefa 1930-1936 2 Brzezie
GMINNY PROGRAM OCHRONY ZABYTKÓW NA LATA 2005 2008 MIASTO I GMINA WOŹNIKI
Załącznik do Uchwały Nr 230/XXI/2004 Z dnia 30 grudnia 2004 roku GMINNY PROGRAM OCHRONY ZABYTKÓW NA LATA 2005 2008 MIASTO I GMINA WOŹNIKI 1. Cel strategiczny: Opracowanie i aktualizacja bazy danych 1.1.
Miejsca, które warto odwiedzić. Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich
Miejsca, które warto odwiedzić Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich - muzeum istnieje od 1906 r. powstało dzięki twórczości Teodory i Izydora
galicyjska gorączka czarnego złota OIL CITY pionierzy przemysłu naftowego
galicyjska gorączka czarnego złota OIL CITY OIL CITY pionierzy przemysłu naftowego Pełne wersje biogramów znajdują się na stronie: www.oc.mik.krakow.pl/pionierzy Poniżej prezentujemy w skrócie sylwetki
Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków zlokalizowanych na terenie gm. Bierawa. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi
Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków zlokalizowanych na terenie gm. Bierawa. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi 1. Bierawa układ ruralistyczny wsi 2. Bierawa kościół parafialny
EWIDENCJA ZABYTKÓW GMINA WIEJSKA KONECK KARTY ADRESOWE ZABYTKÓW POWIAT ALEKSANDROWSKI WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE
EWIDENCJA ZABYTKÓW KARTY ADRESOWE ZABYTKÓW GMINA WIEJSKA KONECK POWIAT ALEKSANDROWSKI WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE WIEŚ KONECK LP OBIEKT LOKALIZACJA FORMA OCHRONY 1 KOSCIÓŁ PARAFIALNY w zespole kościoła
Serwis Internetowy Gminy Lutomiersk
Zabytki Zabytki na terenie Gminy Lutomiersk: Parki zabytkowe: Na terenie gminy znajduje się kilka parków zabytkowych i wiejskich. Parki te są bowiem dziełem natury oraz twórczej i artystycznej działalności
Spis obiektów zabytkowych nieruchomych na terenie Powiatu Łosickiego wpisanych do rejestru zabytków
Spis obiektów zabytkowych nieruchomych na terenie Powiatu Łosickiego wpisanych do rejestru zabytków Lp. Gmina Miejscowość Nazwa zabytku zdjęcie obiektu 1 Miasto i Gmina Łosice Chotycze Zespół Dworsko parkowy:
ZAŁĄCZNIK NR 4 zestawienie obiektów w GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW GMINY STRYSZÓW
ZAŁĄCZNIK NR 4 zestawienie obiektów w GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW GMINY STRYSZÓW 1. DĄBRÓWKA 1/42 Kaplica mszalna, dworska, p.w. Chrystusa Nazareńskiego 2/42 Rzeźba kamienna Pieta przy kaplicy mszalnej
Z pamiętnika Wichulca
Z pamiętnika Wichulca Prawdopodobnie nasza urokliwa miejscowość powstała w I poł, XV w. Wówczas jak podają niemieckojęzyczne źródła przyjęła ona nazwę Eichholz. Możliwe, że w XV w. stanowiła ona majątek
Inwentaryzacja szlaków rowerowych Gminy Wielka Wieś. Szlak Niebieski
Inwentaryzacja szlaków rowerowych Gminy Wielka Wieś Szlak Niebieski Wykonano na zlecenie Gminy Wielka Wieś. Kraków 2008r. Wstęp Trasa niebieska (szlak niebieski) Korzkiew Grębynice Dolina Prądnika Prądnik
Szczecin. 10. Spotkanie z grupą niepełnosprawnych (osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich).
Egzamin dla kandydatów na przewodników miejskich Szczecin 8.12.2011 r. część praktyczna Zadanie 1 Powitanie i autoprezentacja z krótką informacją krajoznawczą mijanych miejsc i obiektów, metodyka oprowadzania
WYKAZ OBIEKTÓW UJĘTYCH W GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW
WYKAZ OBIEKTÓW UJĘTYCH W GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW 1. Historyczne obiekty kubaturowe: OBIEKT KOLONIA URZĘDNICZA I 1. BUDYNEK WIELORODZINNY UL. DWORCOWA 29 2. BUDYNEK WIELORODZINNY UL. DWORCOWA 30 3. BUDYNEK
ZWIEDZAMY SUWALSZCZYZNĘ
ZWIEDZAMY SUWALSZCZYZNĘ Programy wycieczek jednodniowych (7-8 godzinnych) 5:52 wyjazd z Białegostoku pociągiem REGIO 8:11 przyjazd do Suwałk wycieczka 17:28 wyjazd z Suwałk pociągiem REGIO 19:37 przyjazd
GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW GMINA CZARNY DUNAJEC - SPIS KART ADRESOWYCH ZABYTKÓW
GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW GMINA CZARNY DUNAJEC - SPIS KART ADRESOWYCH ZABYTKÓW 3 - miejscowość Czarny Dunajec 1 - Zabytki sakralne /Kościoły, kapliczki, cmentarze/ Nr karty 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Pomniki i tablice. Toruń. Zbigniew Kręcicki
Zbigniew Kręcicki Pomniki i tablice Toruń Po lewej. Plac Rapackiego. Uroczyste odsłonięcie pomnika Marszałka nastąpiło 15 sierpnia 2000 r. w 80. rocznicę bitwy warszawskiej. Po prawej. Pierwszy, tymczasowy
GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW. Brama w zespole kościoła par. p.w. św. Marcina Nr 181. Dzwonnica w zespole kościoła par. p.w. św.
Aneks nr 1 GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW Lp. Miejscowość Obiekt 1. Kościół par. p.w.św. Marcina 2. Adres Nr 181 Brama w zespole kościoła par. p.w. św. Marcina Nr 181 Wpis do rejestru zabytków rej. zab. A-282
ZESTAWIENIE kart adresowych gminnej ewidencji zabytków Gminy Mikołajki Pomorskie
ZESTAWIENIE kart adresowych gminnej ewidencji zabytków Gminy Mikołajki IDENTYF. MIEJSCOWOŚĆ OBIEKT ULICA NR. LOKALIZACJA DATA 1 Mikołajki Kościół parafialny rzymskokatolicki pw. Św. Antoniego Kościelna
4. INWENTARYZACJA OBIEKTÓW HISTORYCZNYCH I KULTUROWYCH GMINY KOLONOWSKIE
4. INWENTARYZACJA OBIEKTÓW HISTORYCZNYCH I KULTUROWYCH GMINY KOLONOWSKIE W skład gminy wchodzą miasto Kolonowskie osiedle Fosowskie i 3 sołectwa: Spórok, Staniszcze Małe, Staniszcze Wielkie 4.1. OGÓLNA
Zad. 1. POMNIK PRZYRODY KARTA EWIDENCYJNA POMNIKA PRZYRODY OŻYWIONEJ
Zad. 1. POMNIK PRZYRODY KARTA EWIDENCYJNA POMNIKA PRZYRODY OŻYWIONEJ Instrukcja: 1. Dokonajcie obserwacji obiektu. 2. Zapoznajcie się z tablicą informacyjną. 3. Sprawdźcie miarką metrową, czy obwód drzewa
GINĄCY GŁOS LUDU CZYLI O POTRZEBIE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO WSI
GINĄCY GŁOS LUDU CZYLI O POTRZEBIE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO WSI Zadaniem każdego pokolenia jest zabezpieczenie i najpełniejsze poznanie dziedzictwa kulturowego swego narodu oraz wiarygodne udostępnienie
Tytuł projektu całkowita projektu
Lista projektów, które przeszły pozytywnie ocenę formalną Lp. Numer projektu Nazwa Wnioskodawcy Tytuł projektu Kwota całkowita projektu Wartość dofinansowania Wkład UE 1 RPSW.04.04.00-26- 0001/16 REGIONALNE
Wykaz zabytków nieruchomych ujętych w Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Pawłowice
Wykaz zabytków nieruchomych ujętych w Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Pawłowice OBIEKTY KUBATUROWE Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr OI.0050.0071.2017 Wójta Gminy Pawłowice z dnia 31 maja 2017 r. 1. 1
JAKIE SĄ NAJSTARSZE KOŚCIOŁY W BIELSKU BIAŁEJ?
JAKIE SĄ NAJSTARSZE KOŚCIOŁY W BIELSKU BIAŁEJ? MENU: 1.Bielsko-Biała 2. Kościół św. Stanisława 3. Katedra św. Mikołaja 4. Kościół Trójcy Przenajświętszej 5. Kościół św. Barbary Bielsko-Biała miasto na
Zasób kulturowy wsi zagrożone dziedzictwo
Zasób kulturowy wsi zagrożone dziedzictwo Irena Niedźwiecka-Filipiak UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU Instytut Architektury Krajobrazu Forum Debaty Publicznej Sieć Najciekawszych Wsi sposób na zachowanie
Bogactwo przyrodnicze i kulturowe Dolnego Śląska Geopark Krobica, Zagroda Edukacyjna Radoniówka, Muzeum Bitwy pod Legnicą wraz z Bazyliką Św.
Bogactwo przyrodnicze i kulturowe Dolnego Śląska Geopark Krobica, Zagroda Edukacyjna Radoniówka, Muzeum Bitwy pod Legnicą wraz z Bazyliką Św. Jadwigi W dniu 27 października 2017 roku odbyła się kolejna
0Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zlokalizowanych na terenie gm. Baborów. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi
0Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zlokalizowanych na terenie gm. Baborów. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi 1. Babice kościół parafialny pw. św. Katarzyny 2. Babice kaplica
Publikacje dostępne w Powiatowym Centrum Informacji Turystycznej, Rynek 14, Gniezno
Publikacje dostępne w Powiatowym Centrum Informacji Turystycznej, Rynek 14, Gniezno Encyklopedia Gniezna i Ziemi Gnieźnieńskiej Jednotomowa encyklopedia stanowiąca kompendium wiedzy o Gnieźnie i regionie.
30 marca 2015 roku oddano do użytku ścieżkę edukacyjną poświęconą światowej sławy Wielopolaninowi Tadeuszowi Kantorowi.
Szanowni Państwo, 30 marca 2015 roku oddano do użytku ścieżkę edukacyjną poświęconą światowej sławy Wielopolaninowi Tadeuszowi Kantorowi. Oficjalne otwarcie ścieżki nastąpiło podczas uroczystych obchodów
Trasa wycieczki: Powiat Czarnkowsko-Trzcianecki cz.i. czas trwania: 1 dzień, typ: samochodowa, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa
Trasa wycieczki: Powiat Czarnkowsko-Trzcianecki cz.i czas trwania: 1 dzień, typ: samochodowa, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa Opis wycieczki Zwiedzanie tego malowniczego powiatu proponuję
UCHWAŁA NR LXIV/451/2014 RADY MIASTA SULEJÓWEK z dnia 30 października 2014 r.
UCHWAŁA NR LXIV/451/2014 RADY MIASTA SULEJÓWEK z dnia 30 października 2014 r. w sprawie upamiętnienia postaci gen. Kazimierza Sosnkowskiego poprzez wzniesienie poświęconego mu pomnika popiersia Na podstawie
Mojemu synowi Michałowi
Mojemu synowi Michałowi Redakcja i korekta: Dorota Kassjanowicz Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na pierwszej stronie okładki przedstawia gospodarza Izby Żywej Kultury, Stefana Romanyka, w zabytkowym
Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków zlokalizowanych na terenie gm. Wołczyn. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi 1.
Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków zlokalizowanych na terenie gm. Wołczyn. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi 1. Bruny park dworski 2. Bruny spichlerz w zespole folwarcznym
JAWORZE, ACH TE JAWORZE NIE KAŻDY MIESZKAĆ TU MOŻE, WIEŚ TO NIEDUŻA, MIEŚCI SIĘ U GÓR PODNÓŻA
JAWORZE, ACH TE JAWORZE NIE KAŻDY MIESZKAĆ TU MOŻE, WIEŚ TO NIEDUŻA, MIEŚCI SIĘ U GÓR PODNÓŻA Gmina Jaworze powstała w 1991 r., wyodrębniając się z Gminy Jasienica. Gmina znana jest z walorów uzdrowiskowych,
Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków zlokalizowanych na terenie gm. Pawłowiczki. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi
Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków zlokalizowanych na terenie gm. Pawłowiczki. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi 1. Borzysławice dwór w zespole dworsko-parkowym z folwarkiem
Kraina UNESCO KRAINA UNESCO
Środa, 8 czerwca 2016 Kraina UNESCO KRAINA UNESCO Lista Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO to lista obiektów objętych szczególną ochroną międzynarodowej organizacji UNESCO, ze
Wspólne prowadzenie instytucji kultury przez samorząd województwa oraz jednostki samorządu terytorialnego i administrację rządową.
Wspólne prowadzenie instytucji kultury przez samorząd województwa oraz jednostki samorządu terytorialnego i administrację rządową. Przemysław Smyczek Dyrektor Wydziału Kultury Urząd Marszałkowski Województwa
Odznaka Krajoznawcza im. Edyty Stein - - św. Teresy Benedykty od Krzyża
Szkic ulic Lublińca KSIĄŻECZKA ODZNAKI KRAJOZNAWCZEJ Odznaka Krajoznawcza im. Edyty Stein - - św. Teresy Benedykty od Krzyża Koło Terenowe PTTK w Lublińcu KSIĄŻECZKA ODZNAKI KRAJOZNAWCZEJ Potwierdzenie
Atrakcje turystyczne :46:55
Atrakcje turystyczne 2016-05-24 20:46:55 2 Nigdzie poza tym regionem nie występuje w Polsce tak dużo gatunków wielkich drapieżników, włącznie z niedźwiedziem, a także największych roślinożerców, na czele
Walory krajoznawczo - turystyczne Gminy Żarnów
3 Walory krajoznawczo - turystyczne Gminy Żarnów Na prośbę Naszych Czytelników publikujemy w NICOLAUSIE mapę Gminy Żarnów, na której w atrakcyjny graficznie (choć częściowo uproszczony) sposób zostały
GMINA JEMIELNICA. Urząd Gminy Jemielnica ul. Strzelecka 67; 47-133 Jemielnica www.jemielnica.pl
GMINA JEMIELNICA Urząd Gminy Jemielnica ul. Strzelecka 67; 47-133 Jemielnica www.jemielnica.pl GMINA JEMIELNICA położenie Gmina Jemielnica leży we wschodniej części Śląska Opolskiego, na granicy z Górnym
Wnioski z analizy ankiet do aktualizacji Strategii rozwoju turystyki dla miasta Stargard Szczeciński w perspektywie do roku 2020
Wnioski z analizy ankiet do aktualizacji Strategii rozwoju turystyki dla miasta Stargard Szczeciński w perspektywie do roku 2020 Biuro Strategii Miasta / Luty 2015 Metryczka Osoba wypełniająca Wiek 1,01
Wykaz obiektów z Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Chrzanów
Wykaz obiektów z Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Chrzanów Nr 1. CHRZANÓW 1 kamienica mieszkalna 2. Aleja Henryka 2/4 kamienica mieszkalna 3. 3 kamienica mieszkalna 4. 5 kamienica mieszkalna 5. 6 dom mieszkalny
Nowa funkcja w starych murach rewitalizacja terenów fortecznych jako szansa na rozwój i promocję regionu (na wybranych przykładach)
Nowa funkcja w starych murach rewitalizacja terenów fortecznych jako szansa na rozwój i promocję regionu (na wybranych przykładach) Ewa Wojtoń Instytut Dziedzictwa Europejskiego, Międzynarodowe Centrum
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr... Rady Miasta Piekary Śląskie z dnia... r.
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr... Rady Miasta Piekary Śląskie z dnia... r. Wykaz obiektów ujętych w wykazie obiektów zabytkowych wyznaczonych przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach do ujęcia
ZAŁĄCZNIK 3. Lista obiektów sakralnych wraz z bibliografią na I etap konkursu dla poszczególnych grup z danych Gmin.
ZAŁĄCZNIK 3 Lista obiektów sakralnych wraz z bibliografią na I etap konkursu dla poszczególnych grup z danych Gmin Szkoły podstawowe I. Gmina Chrzanów - (1 kościół, 2 kapliczki) 11. Kościół pw. Podwyższenia
Inż. Mieczysław Mrazek
Inż. Mieczysław Mrazek Inż. Mieczysław Mrazek urodził się dnia 2 lutego 1893 r. we wsi Ropica Ruska (dziś Ropica Górna) koło Gorlic. Syn Stanisława, Jana Mrazka przedsiębiorcy naftowego i burmistrza Jasła,
GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW GMINY KROKOWA
Załącznik do Zarządzenia SOI.KR.317.VII.2016 Lp Gmina Miejscowość Ulica Obiekt Daty WEZ* rejestru KW 1 Krokowa Białogóra Morska 5a budynek mieszkalny pocz. XX 1 196/3 GD2W/00037177/3 2 Krokowa Białogóra
AB Zapisywanie danych POI
szlaku Numer POI 1 Most Most na Nysie Łużyckiej ul. Chopina Fryderyka 51 57'6.88"N 14 43'18.61"E DSC_0213, DSC_0214 Most nad rzeką Nysą Łużycką. Łączy dwa miasta Gubin-Guben. Jest Polsko-niemieckim przejściem
Szczepanów (Woj. Małopolskie)
Szczepanów (Woj. Małopolskie) Bazylika pw. śś. Marii Magdaleny i Stanisława BM Sanktuarium św. Stanisława BM Opis kościoła: Jacek i Maria Łempiccy, Święci w Polsce i ich kult w świetle historii, Kraków
Beskidy Zachodnie część wschodnia
Egzamin dla kandydatów na przewodników górskich klasa III Beskidy Zachodnie część wschodnia 27.02003 r. część pisemna Uzupełnij: Piewcą piękna Gorców był (podaj jego imię, nazwisko oraz pseudonim)... Urodzony