BOGOWIE GRECCY DZEUS (JOWISZ) OLIMP siedziba bogów, królestwo Zeusa

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "BOGOWIE GRECCY DZEUS (JOWISZ) OLIMP siedziba bogów, królestwo Zeusa"

Transkrypt

1 OLIMP siedziba bogów, królestwo Zeusa BOGOWIE GRECCY Na Olimpie panowała wieczna wiosna. Pod najwyŝszym szczytem znajdował się pałac Zeusa, cały ze złota i drogich kamieni. NiŜej stały dwory innych bogów (wykonane przez Hefajstosa). Bogowie Ŝyli bez zmartwień szczęśliwie. W siedzibie bogów odbywały się dwa rodzaje spotkań: ZEBRANIA MNIEJSZE w których uczestniczyli tylko waŝniejsi bogowie ZEBRANIA WIĘKSZE uczestniczyło w nich wielu bogów AMBROZJA pokarm bogów NEKTAR napój bogów Bogowie byli nieśmiertelni Od starości i śmierci chroniła ich ambrozja (zwykły człowiek mógł stać się nieśmiertelny spoŝywszy ten pokarm) Bogowie mogli poruszać się z niezmierną prędkością. Działalność bogów ograniczała Mojra (Przeznaczenie). Ponadto bogowie ograniczali się wzajemnie, poniewaŝ kaŝdy z nich miał powierzony sobie pewien zakres władzy. Podlegali oni prawom. Najsurowiej karani byli krzywoprzysięzcy. Gdy któryś bóg miał przysięgać, Iris w złoty kubek nabierała wody Styksowej. Przysięgający wylewał wodę na ziemię. Jeśli złamał przysięgę, musiał cały rok leŝeć bez tchnienia w odrętwieniu podobnym śmierci, a gdy się obudził czekało go jeszcze dziewięcioletnie wygnanie. Bogowie greccy wyglądali jak piękni ludzie. Ich krew była biała. DZEUS (JOWISZ) Pan błyskawic i piorunów (cyklopi na dnie dymiących wulkanów kują dla niego pioruny dzień i noc). Król wszystkich bogów. Opiekun praw. Był popędliwy i łatwo unosił się gniewem. UwaŜano go za najpotęŝniejszego i najsilniejszego, jednak czasem innie bogowie próbowali przejąć władze na Olimpie. Pewnego razu Hera, Atena i Posejdon napadli go i związali. Zeus został uratowany przez Tetydę (późniejszą matkę Achillesa). Zeus broni nienaruszalnego prawa gościnności. Pewnego razu przebrany za człowieka wraz z Hermesem, udał się na ziemię, by przekonać się czy ludzie przestrzegają świętego prawa. O zachodzie weszli do miasta. Ludność nie udzieliła im gościny, z wyjątkiem dwójki staruszków: Filemona i Baucis (choć byli ubodzy podzielili się z przybyszami wszystkim, co posiadali. Bogowie zatopili niegościnne miasto, a staruszkowie w nagrodę Ŝyli długo i szczęśliwie pełniąc słuŝbę kapłańską w świątyni. Kiedy umarli przemieniono ich w drzewa zrośnięte pniami. Było to spełnienie ich prośby, by umrzeć razem i nie patrzeć na śmierć drugiego. Od roku 776 w Olimpi odbywały się igrzyska na cześć Zeusa W świątyni olimpijskiej stał posąg Zeusa, dzieło mistrza ateńskiego Fidiasza jeden z siedmiu cudów świata. Na złotym tronie siedział olbrzymi bóg, osiemkroć przekraczający mirę ludzką. Głową sięgał sufitu. W wyciągniętej ręce trzymał boginię zwycięstwa NIKE, w drugiej berło ze złotym orłem. 1

2 HERA (JUNONA) MałŜonka Dzeusa, królowa nieba (ma złocisty rydwan zaprzęgnięty w pawie). Patronka niewiast. Do niej modliły się panny w dniu ślubu. Hera opiekowała się macierzyństwem i wdowami. Ptakiem jej poświęconym była kukułka. Bardzo skora do kłótni, zazdrosna o Dzeusa. MąŜ raz za karę związał ją łańcuchem i powiesił za ręce u szczytu Olimpu, do nóg przywiązał kowadło. Była bardzo wraŝliwa na wszystko, co mówiło się o jej urodzie. Kiedy któraś z kobiet mówiła, Ŝe nie ustępuje jej pod względem urody, złośliwa bogini surowo ją karała. Zsyłała szaleństwo lub zamieniała w róŝne rzeczy. Ku czci bogini odbywały się igrzyska dziewcząt. ATENA (MINERWA) Nazywana równieŝ PALLAS lub PARTENOS (od słowa dziewica) Bogini mądrości i wojny sprawiedliwej. Wynalazła duŝo poŝytecznych rzeczy. Wynalazcy uwaŝali ją za swoją patronkę. Atrybuty to: sowa, hełm, włócznia. Narodziła się w nietypowy sposób. Dzeusa bolała głowa i poprosił Hefajstosa, by rozłupał ją toporem. Z otwartej głowy wyskoczyła Atena w jasnej zbroi. Dzeus darzył ją szczególną łaską i pozwalał uŝywać piorunów. Atena była mistrzynią w robotach tkackich. Pewna księŝniczka ziemska Arachne zapewniała, Ŝe potrafi wyszywać równie pięknie. Atena stanęła z nią do zawodów. Bogini mądrości podarła z zazdrości tkaninę Arachne. Dziewczyna powiesiła się z rozpaczy. Atena zrozumiała swój błąd i wróciła jej Ŝycie jednocześnie zmieniając ją w pająka. Ze wszystkich miast bogini najbardziej kochała Ateny. PALATENAJE uroczystości obchodzona przez Ateńczyków. Odbywały się co 4 lata. Trwały 9 dni. W czasie Panatenajów odbywały się wyścigi na wozach, zapasy atletów, koncerty muzyczno-wokalne. Atenie zbudowano w Atenach świątynię PARTENON, której ruiny do dziś się zachowały. W świątyni znajdował się posąg Ateny, zrobiony przez Fidiasza, cały ze złota i kości słoniowej, wysoki na 12 metrów. Bogini stała opierając lewą rękę na tarczy, spod której wychylał się wąŝ, a na prawej dłoni trzymała boginię zwycięstwa NIKE. 2

3 APOLLO Syn Dzeusa i Latony. Urodził się na wyspie Delos, pod drzewem palmowym. Najpiękniejszy z bogów. Bóg wyroczni i wróŝb. UwaŜany z pana słońca. Patron wieszczy, śpiewaków i poetów. Bóg muzyki i poezji. Grał mistrzowsko na cytrze. Raz wdał się w zawody z Marsjaszem, który był fletnistą. Po zakończeniu rywalizacji zwycięzca Apollo przywiązał Marsjasza za ręce do drzewa i Ŝywcem obdarł ze skóry. Midas król, któremu podobała się bardziej gra Marsjasza, dostał o Apolla za karę ośle uszy. Król ukrywał swą hańbę. Jedyną osobą, która znała jego sekret, był fryzjer. Nakazano mu milczenie pod karą śmierci. Fryzjer nie mogąc się powstrzymać od wyznania komukolwiek sekretu króla wykopał głęboką jamę i krzyknął do niej Król Midas ma ośle uszy. W miejscu, gdzie była jama wyrosła trzcina, która powtarzała tajemnicę. Apollo często przebywał na ziemi. Był świetnym łucznikiem. Szydził nawet z Erosa. RozdraŜniony Eros wystrzelił dwie strzały: miłości i nienawiści. Strzała miłości trafiła w serce Apolla, a strzała nienawiści w serce Dafne. Kiedy Apollo chciał się zbliŝyć, Dafne uciekała. Apollo ją gonił. Wtedy poprosiła swą matkę, by zamieniła ją w drzewo. Dafne przemieniła się w drzewo laurowe. Często zdarzało się coś strasznego tym, do których przywiązany był Apollo. Hiakintos przyjaciel boga uczył się od niego strzelać z łuku i grać na cytrze. Zefir, boŝek łagodnego wiatru był zazdrosny o to, Ŝe młodzieniec porzuca jego towarzystwo dla olimpijskiego boga. Kiedy Apollo i Hiakintos bawili się rzucaniem dyskiem, Zefir skierował dysk tak, Ŝe młodzieniec otrzymał śmiertelny cios. Z krwi zmarłego wyrósł kwiat zwany dziś hiacyntem. Apollo był przewodnikiem muz, dziewięciu cór Dzeusa i Mnemosyne (Pamięć). Mieszkały one na Helikonie i Parnasie. KaŜda muza zajmowała się jakąś dziedziną sztuki: KALIOPE muza pieśni bohaterskiej, trzyma rylec i tabliczkę do pisania; KLIO zajmuje się historią i ma zwój pergaminu; EUTREPE patronka liryki, gra na flecie; TERPSYCHORA z wielką lirą w ręku uczy ludzi tańca; ERATO na małej cytrze wygrywa pieśni miłosne; TALEJA pokazuje maskę komiczną jako muza komedii; MELPOMENE jest muzą tragedii i poznać ją moŝna po smutnej masce; POLIHYMNIA chodzi w głębokiej zasłonie uŝywanej w obrzędach religijnych, zsyła piszącym hymny i pieśni naboŝne; URANIA dźwiga globus astralny, bo jej dziełem jest gwiaździarstwo. 3

4 ARTEMIDA (DIANA) Siostra Apolla. Bogini łowów. Atrybut: łuk i strzały. Miała świątynię na wyspie Delos. Artemida nie interesowała się męŝczyznami. Pewnego dnia myśliwy Akteon podglądnął boginię w czasie kąpieli. Kiedy Artemida to spostrzegła, zamieniła myśliwego w jelenia. Został zagryziony przez własne psy. W świątyni bogini zjawił się młodzieniec Akontios, który ujrzał piękną Kydippe i zakochał się w niej. Aby ją zdobyć wymyślił podstęp wykorzystujący prawa panujące w świątyni. Rzucił po nogi wybranki jabłko z napisem Przysięgam na świątynię Artemidy, Ŝe wyjdę za Akontiosa. Dziewczyna podniosła jabłko i przeczytała napis na głos. Musiała poślubić sprytnego młodzieńca. HERMES (MERKURY) Posłaniec boski. Miał na głowie czapkę niewidkę, sandały ze skrzydełkami oraz kaduceusz (laskę godzącą zwaśnionych). Bóg złodziei i kupców. Był wynalazcą ćwiczeń gimnastycznych. Był synem Dzeusa i Mai. Po narodzinach przespał parę godzin i wyszedł z pieczary. Zabił Ŝółwia i z jego skorupy zrobił cytrę. Ok. południa wykradł stado będące pod opieką Apolla. Pod koniec dnia wsunął się do kołyski jak małe dziecko. Nazajutrz przybył Apollo. Aby przebłagać rozgniewanego brata Hermes ofiarował mu cytrę. Apollo tak się ucieszył, Ŝe ofiarował małemu laseczkę z leszczyny, która miała cudowną właściwość godzenia nieprzyjaciół i uśmierzania sporów. Hermes rzucił ją pomiędzy dwa walczące węŝe, a one oplotły się zgodnie wokół laski. Tak powstał kaduceusz. HEFAJSTOS (WULKAN) Najpracowitszy z bogów. Na wyspie Lemnos lub we wnętrzu Etny, pośród wielkich cyklopów pracuje jako boski mechanik, patron kowali. Kuje pioruny, zbroje, tarcze, miecze oraz wyrabia piękną biŝuterię. Stworzył dziwne krzesło. Kiedy Hera na nim usiadła, zakleszczyło ją i nie mogła się ruszyć. Był synem Dzeusa i Hery. Ujął się za matką, gdy Zeus przytwierdził ją do Olimpu i rozgniewany ojciec zrzucił go na ziemię. Hefajstos spadł i połamał sobie nogi Zaopiekowała się nim Tetyda. Za opiekę wyrabiał boginką piękne rzeczy: pierścienie, diademy itd. Wszyscy bogowie byli przekonani, Ŝe zginął w przestworzach oceanu. Znalazł go Dionizos (Bachus) bóg wina, spoił i sprowadził na Olimp. Bogowie bardzo się cieszyli z powrotu Hefajstosa, poniewaŝ był on dobrym towarzyszem, ponadto umiał wszystko naprawić. Dzeus chcąc mu wynagrodzić krzywdy, dał mu za Ŝonę Afrodytę. Bogini piękna nie odpowiadało jednak Ŝycie w kuźni. Hefajstos zaś uznał, Ŝe oddanie mu najpiękniejszej z bogiń, było nowym szyderstwem. Hefajstos kochał ludzkość i uczył ich obrabiania metalu. W Atenach obchodzono Chalkeje święto kowali. Na cześć Hefajstosa odbywały się lampadoforie bieg z pochodniami. Bóg ognia jest przedstawiany w sztuce w pozycji siedzącej, aby ukryć jego kalectwo. 4

5 AFRODYTA (WENUS) Bogini miłości. WyobraŜana jako kobieta prowadząca rydwan zaprzęŝony w gołębie. Nie miała ojca, ani matki. Wyłoniła się z piany morskiej niedaleko Cypru. Miała na sobie przepaskę, która sprawiała, Ŝe wszystkie serca stawały się ej uległe i posłuszne. Zakochała się w Adonisie pięknym myśliwym. Pomimo tego, Ŝe była przyzwyczajona do wygód, wstawała bardzo wcześnie rano, by towarzyszyć mu na polowaniu. Raniła swoje delikatne ciało wśród gąszczy leśnych. Pewnego dnia Adonisa rozszarpał dzik. Afrodyta polała krew ukochanego nektarem i zamienił się on w kwiat zwany anemonem. Zrozpaczona bogini udała się do Dzeusa z prośbą, by kazał wyprowadzić duszę kochanka z podziemi i oblec w dawne ciało. Spełniono jej prośbę i Adonis 6 miesięcy przebywał na ziemi, 6 w Hadesie. Król Cypru Pigmalion zamiast państwem zajmował się sztuką rzeźbiarską. Wyrzeźbił on cudną kobietę. Zakochał się w niej i był nieszczęśliwy, poniewaŝ jego ukochana była z marmuru. Afrodyta przemieniła posąg w Ŝywą istotę. Nazywała się ona Galatea. Pigmalion wybudował z wdzięczności świątynię dla łaskawej bogini. EROS (AMOR) Wierzono, Ŝe Eros jest synem Hermesa i Artemidy. Inni mówili, Ŝe narodził się z Chaosu. Najpopularniejsza jest wersja, Ŝe był on synem Afrodyty. WyobraŜano go sobie jako małego chłopca łobuza. Dzeus przewidywał, Ŝe z chłopcem będą kłopoty i próbował go uśmiercić tuŝ po narodzinach, ale Afrodyta ukryła go w lasach. Była sobie raz królewna Psyche. Była ona tak piękna, Ŝe poddani modlili się do niej zapominając o Afrodycie. Zagniewana bogini wezwała Erosa i kazała mu obudzić w sercu Psyche miłość do szkaradnego potwora. Eros jednak sam zakochał się w dziewczynie i dał jej cudowny pałac. Przychodził do niej nocą i upominał, by nigdy nie starała się go poznać, bo jeśli zobaczy jego twarz, zaczną się dla niej dni niedoli. Siostry Psyche szydziły z niej, Ŝe zapewne jej kochanek mówi tak, bo jest w rzeczywistości okropnym smokiem. Nie mogąc przełamać ciekawości pewnej nocy, gdy Eros spał, Psyche zapaliła lampę oliwną i podeszła do łóŝka. Oślepiona nieziemską pięknością, zadrŝała i kropla oliwy spadła z kaganka na nagie ramię boga. Eros obudził się i znikł. Razem z nim zniknął równieŝ pałac i wszelkie bogactwa. Psyche błąkała się samotnie, a Afrodyta zsyłała na nią nieszczęścia. Eros, który nie przestał jej kochać pomagał jej. Wreszcie Dzeus ulitował się nad parą kochanków i przyjął Psyche na Olimp, gdzie odbył się ślub. CHARYTY (GRACJE) Boginie pogodnego wdzięku i radosnych uroków. Za ich sprawą powstaje wszystko, co miłe. Młodzi zawdzięczają im urodę. Urządzają biesiady bogów i upiększają Ŝycie człowieka ARES (MARS) Syn Dzeusa i Hery. Nie przejawiał Ŝadnych zdolności, więc oddano go jednemu z tytanów. Pod jego opieką młody bóg ćwiczył muskuły i wyrobił sobie przekonanie, Ŝe nie ma nic piękniejszego od wojny. Ares nauczył ludzi walki. W trakcie walki z gigantami gdzieś się schował, apotem przechwalał swoimi czynami. Pewnego dnia został schwytany przez dwóch zbójców i przesiedział w niewoli i pohańbieniu 15 miesięcy. Bóg upodobał sobie Tracje. Przedstawia się go jako zakutego w zbroje, na rydwanie zaprzęŝonym w ogniste rumaki (zaprzęgane przez Bojaźń i Strach). Lejce trzymane były przez Niezgodę i Mord. Ares był znienawidzony przez Atenę (boginię wojny sprawiedliwej). UWAGA! PAJEON - boski lekarz 5

6 HELIOS (SOL) Bóg słońca. Za boga słońca był uznawany równieŝ Apollo. Helios był tym bogiem, który wyjeŝdŝał na słonecznym rydwanie = wschód słońca i przebywał drogę po niebie (jak słońce w ciągu dnia), by skończyć podróŝ na zachodzie (koniec dnia). Miał pałac ze złota i siedział na złotym tronie otoczony przez Dni, Miesiące, Lata i Stulecia. Miał syna Faetona, który przyszedł do niego raz z prośbą, mówiąc, Ŝe na ziemi drwią z niego, Ŝe nie jest prawdziwym synem słońca. Ojciec przysiągł, Ŝe spełni Ŝyczenie syna. Kiedy Faeton poprosił Heliosa, by mógł przejechać się słonecznym rydwanem, bóg zasmucił się, było to bowiem bardzo niebezpieczne. Nie mógł jednak cofnąć przysięgi. Faeton wzbił się w niebo na rydwanie, ale konie czując niewprawną rękę woźnicy, poniosły i uczyniły wiele szkód (np. zielone pola Afryki po wpływem palącego słońca zmieniły się w pustynię). Zeus widząc to raził piorunem w woźnicę i syn boga słońca spadł z rydwanu i zginął. UWAGA! Z egipskim miastem Heliopolis związana jest historia Feniksa złocistego ptaka, który w momencie, gdy czuł śmierć, budował gniazdo i ginął spalony przez promienie słoneczne lecz potem odradzał się z popiołów. EOS (AURORA) Bogini jutrzenki. Pewnego dnia, przemierzając niebo na swoim rydwanie, Eos zauwaŝyła królewicza Titonosa i zakochała się w nim. PoniewaŜ był człowiekiem, uprosiła Zeusa, by dał mu nieśmiertelność. Lata mijały małŝonkom szczęśliwie, aŝ Eos zauwaŝyła, Ŝe jej ukochany się starzeje. Zapomniała ona prosić Zeusa o wieczną młodość dla ukochanego. Titonos zestarzał się zupełnie i Zeus zamienił go w świerszcza SELENE (LUNA) Bogini księŝyca. UwaŜano, Ŝe zsyła rosę. Z boginią wiąŝe się historia pasterza Endymiona. Był to pasterz ogromnej urody. Zeus dał mu wieczną młodość oraz wieczny sen. Pewnego dnia bogini księŝyca ze swojego rydwanu dostrzegła młodzieńca śpiącego w grocie góry Latos i zakochała się w nim. Często przybywała do groty i pochylona nad Endymionem wpatrywała się w jego oblicze. IRIS - Była pokojówką Hery 6

7 GRECKIE NIEBO WIELKA NIEDŹWIEDŹICA za Ŝycia była królewną, ulubienicą Artemidy. Spotykała się potajemnie z Zeusem i za karę Artemida zmieniła ją w niedźwiedzicę. Król bogów nie mógł znieść jej nowej postaci i zabrał ją do nieba, gdzie błyszczy 7 gwiazdami. WIATRY BOREASZ, NOTOS, ZEFIR (łagodny wiatr), EUROS bogowie czterech głównych wiatrów. Za ojczyznę wiatrów uznawano Trację. BOGOWIE ZIEMSCY HESTIA (WESTA) Bogini ogniska domowego. Opiekowała się domem i jego mieszkańcami. Atrybutem była pochodnia. DEMETER (CERES) Bogini urodzaju. Przedstawiana z kłosami zboŝa. Miała córkę Persefonę. Pewnego dnia Persefona (KORA) została na łące z nimfami. Matka przykazała nie zbierać jej narcyzów (kwiatów poświęconych bóstwom podziemi). Persefona słuchała matki, lecz z ziemi wyrósł piękny kwiat o cudownej woni. Persefona zerwała go i upiła się jego wonią. Wtedy rozwarła się ziemia i Hades porwał boginkę na wozie zaprzęŝonym w czarne rumaki. Hades zabrał Persefonę do Tartaru. Demeter bardzo długo szukała swej córki. Przeszukiwała kaŝdy zakątek ziemi Utrudzona poszukiwaniami usiadła na kamieniu. Spotkała kobietę, która w zmęczonej postaci nie rozpoznała bogini. Demeter zgodziła zajmować się królewskim synem. Z wdzięczności za gościnę Demeter zajmowała się wychowaniem dziecka królowej Mataniry. PoniewaŜ królewicz był słaby i chorowity, Demeter postanowiła uczynić go nieśmiertelnym. Brała go w nocy z kołyski i kładła w ogień, by płomienie wypaliły w nim wszystko co ziemskie i zniszczalne. Metanira zobaczyła to raz przez szparkę w drzwiach i z krzykiem wbiegła do pokoju, sądząc, Ŝe kobieta chce jej spalić syna. Dziecko wymknęło się z rąk Demeter i wpadło w ogień. Nagle pomieszczenie napełniło się wonią zbóŝ i kwiatów. Królowa poznała boginię i padła do jej stóp. Demeter przed odejściem ofiarowała królewiczowi Tryptolemosowi ziarna zbóŝ i wóz zaprzęŝony w skrzydlate rumaki i kazała mu przelecieć nad ziemią rozsiewając ziarno Demeter była zrozpaczona po utracie córki. Okryła pola Ŝałobą i przeklęła przyrodę. Ziemia marniała, a na ludzi spadł wielki głód. Bogini dowiedziała się od wszystkowiedzącego słońca, Ŝe jej córkę porwano. Rozgniewana zaszyła się tak, Ŝe nikt nie mógł jej znaleźć. Znalazł ją dopiero Hermes, a Zeus nakazał bratu zwrócić Persefonę. Hades spełnił rozkaz, lecz rozstając się z Persefoną podał jej do zjedzenia jabłko granatu, a ona zjadła kilka ziaren, nie wiedząc, Ŝe w ten sposób została związana na zawsze z państwem cieniów. Odtąd corocznie musiał wracać do męŝa na okres 3 miesięcy. UWAGA! Mit wyjaśnia powstanie pór roku. Gdy Persefona jest z matką, na ziemi panuje radość, ciepło, urodzaj, wszystko Ŝyje i wydaje owoce. Gdy Demeter rozstaje się z córką, ziemia obumiera (zima). 7

8 DIONIZOS (BACHUS) Bóg wina i zabawy. Towarzyszy mu wesoły orszak. Atrybuty: wieniec z winnej latorośli, puchar z winem, skóra lisa. Matką jego była Semele, córka króla Kadmosa, a ojcem Dzeus. Semele prosiła najwyŝszego boga, by się jej ukazał w całym majestacie gromowładcy. Dzeus spełnił jej Ŝyczenie, ale oczy śmiertelnej kobiety nie mogły znieść blasku i grozy pana ognistego i Semele spłonęła wydając przedwcześnie na świat małego Dionizosa. Dzeus oddał niemowlę na wyŝywienie nimfom góry Nysy, która leŝy w Arabii Szczęśliwej. Milutkiego chłopca muzy uczyły śpiewu i tańca, a mistrzem jego był Sylen, ten gruby staruszek, który jedzie na ośle; jest to mądry boŝek leśny, co zna wiele tajemnic, zakrytych przed oczyma ludzi. PAN naleŝał do orszaku Dionizosa. Urodził się w Arkadii. Przyszedł na świat z nogami i rogami kozła. Uszy miał długie, kosmate, capią brodę i cały był porosły tą sierścią Pokochawszy młodą Syrinks, córkę boŝka rzecznego Ladona, chodził za nią po całych dniach i prosił, Ŝeby została jego Ŝoną. Nieszczęśliwa dziewczyna, nie mogąc się pozbyć natręta, westchnęła do bogów o pomoc: ci przemienili ją w trzcinę. Widząc to Pan poznał, Ŝe jest brzydki, i było mu bardzo smutno. Usiadł wśród owej trzciny i płakał Ŝałośnie. Wiatr zaś potrząsał trzciną rosnącą nad brzegiem strumienia i Panowi, zasłuchanemu w szum wiatru i szmer wody płynącej, zdawało się, Ŝe i roślina wydaje takie same dźwięki Ŝałosne. Uciął z niej kilka łodyg, zrobił z nich siedem piszczałek nierównej długości, połączył je razem w jednym szeregu i tak powstała ulubiona fujarka pastusza, zwana syryngą (FLETNIA PANA). Pan wygrywał na niej swe Ŝale za piękną nimfą Z Panem wiąŝe się frazeologizm PANICZNY STRACH czyli ogromny lęk Otaczali go czcią pasterze. Składali mu na obiaty miód i mleko kozie. Bali go się jak ognia. NaboŜnie przestrzegali spoczynku południowego, który jest godziną Pana". Pan wypoczywał w cieniu i nie lubił, Ŝeby mu zakłócać sen głośnym krzykiem, śpiewem lub graniem. Wtedy wstawał zły i rozsiewał strach paniczny", tak Ŝe pasterze umykali goniąc przed sobą spłoszone trzody, które spadają ze śliskich ścieŝek górskich w przepaście. SYLENY - pierwotnie bóstwa rzek i źródeł. Dawano im postacie pół koni pół ludzi SATYROWIE (FAUNY) - Mieli nogi koźle, zakończone rozszczepionymi kopytami, porosłe aŝ do pasa gęstą sierścią. Górna część ciała była ludzka, ale grube, czerwone wargi, capia broda i spiczaste uszy nadawały ich twarzom wygląd zwierzęcy. Niektórzy mieli rogi na głowie, jak Pan. Po lasach zabawiali się z nimfami, ludzi sprowadzali na manowce omylnym wołaniem lub błędnymi ognikami, pasterzom kradli kozy i owce, straszyli dokoła chat chłopskich. Krnąbrni i nieustępliwi, napadali nawet boginie i raz wyrwali Irydzie kilka piór tęczowych z prawego skrzydła. Ich królem, ich władcą, ich ukochaniem był Dionizos, którego dzieckiem nosili na rękach i kołysali do snu graniem na fujarce. On im pozwalał na wszystko i poił winem, którego nigdy nie mieli dosyć. NIMFY - Nimfa (po grecku: dziewczyna) była to istota pośrednia między bogiem a człowiekiem. Nimfy Ŝyły bardzo długo i nie starzały się nigdy, ale umierały. Były uosobieniem wszystkiego, co miłe, wdzięczne, wraŝliwe, delikatne w przyrodzie. Poświęcano im piękne źródła, albowiem woda była ich właściwym Ŝywiołem. 8

9 Był sobie młodzieniec imieniem Narcyz. Wszystkie nimfy go znały, bo wciąŝ przesiadywał w lasach i górach. A był tak piękny, Ŝe wszystkie się w nim kochały. Ale on nawet nie obejrzał się na Ŝadną. Kochał tylko łowy i nie chciał słyszeć o innej miłości. Gdy jednak raz nachylił się nad strumieniem, by napić się wody, ujrzał w czystej toni własne odbicie. Zdumiał się nad swą pięknością i z owego zdumienia zrodziła się najniezwyklejsza miłość. Narcyz zakochał się sam w sobie. O całym świecie zapomniał, wpatrzony w zwierciadło wodne. W końcu umarł z próŝnej tęsknoty, a gdy go złoŝono w ziemi, na grobie wyrósł kwiat o białych płatkach i złotym sercu, który nazwano narcyzem. ASKLEPIOS (ESKULAP) boski lekarz. Asklepios był synem Apollina. Matka, nimfa Koronis, umarła przy jego narodzeniu. Niemowlęciem opiekowała się koza, która je karmiła, i pies, który strzegł kozy i dziecka. Apollo zajął się Asklepiosem, gdy chłopak juŝ podrósł. Wtedy go oddał do szkoły Chejrona. Był to bardzo mądry starzec, który miał postać pół ludzką i pół końską. Takie istoty Grecy nazywali centaurami. Chejron znał się doskonale na myślistwie, bo w młodości towarzyszył nieraz Artemidzie, zajmował się wróŝbiarstwem, gimnastyką, a zwłaszcza medycyną. Chejron uczył Asklepiosa i objawiał mu wszystkie sekrety swej wiedzy. Ale syn boŝy wrychle przewyŝszył mistrza. Poznał sposoby wskrzeszania zmarłych i między ludzi poszła dobra nowina, Ŝe jest ktoś, co śmierci odjął moc nad światem. Gdy jednak umarli zaczęli wracać do swoich domów, spostrzeŝono, Ŝe sztuka Asklepiosa jest bardzo niebezpieczna. Bogowie równieŝ uwaŝali, Ŝe to narusza porządek rzeczy. Wówczas Dzeus zabił go piorunem. KRÓLESTWO MORZA Królem mórz był POSEJDON. Pewnego razu, przebywając na uczcie u boga wody Okeanosa, Posejdon zakochał się w jego córce o imieniu Amfitryta. Posejdon oświadczył się ojcu o jej rękę i został przyjęty. Lecz panna go nie chciała. Czuła doń po prostu odrazę. Posejdon nie był brzydki, ale pomimo potęŝnej budowy ciała nie mógł uchodzić za ideał piękności. Miał śniadą cerę, włosy zwichrzone i nadmiernie bujne, brodę wiecznie wilgotną i pełną mułu, a oczy jego, palące się złowrogo pod krzaczastymi brwiami, budziły przestrach w lękliwym sercu dziewczyny. Smutny wrócił Posejdon do swego samotnego pałacu w głębinach morza. Wówczas podpłynął ku niemu delfin, najmądrzejszy ze stworzeń zamieszkujących przestworza wód, i obiecał Posejdonowi, Ŝe sam wszystko pomyślnie załatwi. Nazajutrz był u Amfitryty i opowiadał jej o niezmiernych bogactwach wszechwładnego pana wodnego Ŝywiołu, o jego posiadłościach, które zdają się nie mieć granic, o dziwnych mieszkańcach morza, co legnie całe u jej stóp i będzie jej cześć oddawało jako swej królowej: Nimfa zamyśliła się, potem zapytała jeszcze o to i owo, a w kilka dni później zasiadła na szmaragdowym tronie obok Posejdona jako królowa morza. PROTEUS - Pod jego okiem chowały się trzody fok Posejdona. Znał przyszłość i umiał wróŝyć wybornie. Ale był to odludek i grubianin, który z własnej woli nikomu nie pomógł. Kto chciał dostać od niego radę, musiał go wpierw schwytać i obezwładnić. Codziennie w południe Proteusz opuszczał głębiny morza i drzemał w którejś z grot na wybrzeŝu. Wtedy moŝna go było złapać. Ale musiało się mieć nie lada siłę i odwagę, aby opanować tego sprytnego czarownika. Umiał bowiem zmieniać swą postać. SCYLLA I CHARYBDA (znaleźć się między S. i Ch. - w sytuacji, w której zagraŝa) niebezpieczeństwo z dwóch stron; dwa Ŝeńskie potwory morskie, porywające Ŝeglarzy, czyhające na nich po obu stronach cieśniny. 9

10 KRÓLESTWO PIEKIEŁ STYKS największa z rzek piekielnych; opływa dziewięć razy całe podziemie. Na jej czarne, nieruchome wody przysięgają Olimpijczycy. Jednym ramieniem wylewa się Styks w koryto Kokytosu (rzeka lamentu), od którego początek bierze Lete rzeka zapomnienia. Kto z niej napije się wody, traci pamięć wszystkiego, co widział i przeŝył na ziemi. TARTAR miejsce najsroŝszych kaŝni. Dusza chcąc dostać się do świata umarłych musi przepłynąć wszystkie rzeki. Ale sama tego uczynić nie moŝe, bo nie starczyłoby jej sił. Trzeba więc prosić CHARONA, Ŝeby przeprawił na tamtą stronę. Brzydki i niechlujny dziad, zrzęda i gbur, syn Nocy, stoi w czarnej łodzi i Ŝerdzią odpycha garnący się ku niemu tłum dusz. Wpuszcza tylko tych, którzy mają czym zapłacić. Za przewóz bierze niewiele: OBOLA, drobny miedziany pieniąŝek. Ale naleŝy go mieć przy sobie, bo Charon jest nieubłagany i gotów biedną duszę zostawić nad brzegiem Styksu, gdzie błąkać się będzie przez wieczność całą, bez celu. Dlatego nieboszczykowi, przy pogrzebie, wkłada się w usta monetę. KERBEROS (CERBER) - potworne psisko o trzech paszczach, straŝnik piekieł. HISTORIA ORFEUSZA I EURYDYKI Orfeusz był królem-śpiewakiem Tracji. Był młody i bardzo piękny. Śpiewał i grał na lutni tak pięknie, Ŝe wszystko, co Ŝyło, zbierało się dokoła niego, aby słuchać jego pieśni i grania. śoną jego była Eurydyka, nimfa drzewna, hamadriada. Kochali się oboje bezprzykładnie. Ale jej piękność budziła miłość nie tylko w Orfeuszu. Kto ją ujrzał, musiał ją pokochać. Tak właśnie stało się z Aristajosem. Był to syn Apollina i nimfy Kyreny, tej, co lwy jedną ręką dusiła bartnik zawołany, a przy tym dobry lekarz i właściciel rozległych winnic. Zobaczył raz Eurydykę w dolinie Tempe. Aristajos nie wiedział, Ŝe ona jest Ŝoną Orfeusza. Inaczej byłby, oczywiście, został w domu i starał się zapomnieć o pięknej nimfie. Tymczasem zaczął ją gonić. Eurydyka uciekała. Stało się nieszczęście: ukąsiła ją Ŝmija i nimfa umarła. Biedny był wówczas Orfeusz, bardzo biedny. Nie grał, nie śpiewał, chodził po łąkach i gajach i wołał: Eurydyko! Eurydyko!" Ale odpowiadało mu tylko echo. Wtedy waŝył się na rzecz, na którą nie kaŝdy by się waŝył: postanowił pójść do podziemia. Wziął ze sobą tylko swoją lutnię czarodziejską. Nie wiedział, czy to wystarczy, ale nie miał Ŝadnej innej broni. JakoŜ wystarczyło. Charon tak się zasłuchał w słodkie tony jego muzyki, Ŝe przewiózł go za darmo i bez oporu na drugi brzeg Styksu; Cerber, nawet sam Cerber nie szczekał! A kiedy stanął Orfeusz przed władcą podziemia, nie przestał grać, lecz potrącając z lekka struny harfy, skarŝyć się zaczął, a skargi układały się w pieśni. Zdawało się, Ŝe w królestwie milczenia zaległa cisza większa i głębsza niŝ zwykle. I stał się dziw nad dziwy: Erynie, nieubłagane, okrutne, bezlitosne Erynie płakały! Hades oddał Orfeuszowi Eurydykę i kazał ją Hermesowi wyprowadzić na świat z powrotem. I jedno jeszcze powiedział: Eurydyka iść będzie za Orfeuszem, za nią niech kroczy Hermes, a Orfeusz niech pamięta, Ŝe nie wolno mu oglądać się poza siebie. Poszli. Droga wiodła przez długie, ciemne ścieŝki. JuŜ byli prawie na górze, gdy Orfeusza zdjęło nieprzezwycięŝone pragnienie: spojrzeć na Ŝonę, bodaj raz jeden. I w tej chwili utracił ją na zawsze. Hermes zatrzymał Eurydykę w podziemiu, Orfeusz sam wyszedł na świat. PróŜno się wszędzie rozglądał: nigdzie jej nie było. Nadaremnie dobijał się do bram piekieł: nie wpuszczono go po raz wtóry. 10

11 EIRENE (PAX) bogini pokoju. BÓSTWA DOLI I SPRAW LUDZKICH Były trzy hory, córki Dzeusa i Temidy: Eunomia Praworządność, Dike Sprawiedliwość i Eirene Pokój. HYMEN - nie urodził się bogiem, lecz był najpierw człowiekiem, a dopiero po śmierci wdzięczność Ateńczyków otoczyła jego pamięć czcią boską. Zdarzyło się bowiem pewnego razu, Ŝe rozbójnicy porwali kilka dziewcząt ateńskich. W całym mieście panowała okrutna Ŝałoba, gdyŝ panny miały właśnie wyjść za mąŝ i wszystko juŝ przygotowano do uroczystości ślubnych. Ale jak nagle znikły, tak niespodziewanie wróciły, a przywiódł je właśnie ów Hymenajos, szlachetny i dzielny młodzieniec, który je wyratował z rąk korsarzy. Wśród powszechnej radości odbyły się wesela tych panien. Ateny trzęsły się od okrzyków: O, Hymen, o Hymenaje!" Odtąd zawsze tym wołaniem odprowadzano do domu nowoŝeńców. HYPNOS - syn Nocy, bliźni brat boga śmierci, pan snu. Hypnos pojawia się w sztuce jako młodzieniec łagodnie uśmiechnięty; zwykle w ręku trzyma kwiaty maku, czasem zaś ma skrzydła u ramion lub u kapelusza Grecy wierzyli, Ŝe ponad światem bogów istnieje Przeznaczenie, któremu cały Olimp musi ulegać. Nawet bogowie nie potrafią człowieka wybawić od śmierci wbrew woli przeznaczenia. MOJRY (PARKI) - są córkami Nocy i nazywają się: Kloto, Lachezis, Atropos. One to przędą nić Ŝywota ludzkiego, którą w końcu najstarsza z nich, nieubłagana Atropos, przecina w godzinę śmierci. NEMEZIS bogini zemsty. NIKE (WIKTORIA) bogini zwycięstwa. Nike z Samotraki marmurowa rzeźba z okresu hellenistycznego z III lub II wieku p.n.e. Nike z Samotraki od 1884 moŝna oglądać w Luwrze w ParyŜu. TANATOS bóg śmierci. Syn Nocy, zlatuje na czarnych skrzydłach, wchodzi niepostrzeŝony do pokoju i złotym noŝem odcina konającemu pukiel włosów. W ten sposób, niby kapłan umarłych, poświęca człowieka na ofiarę bóstwom podziemnym i na zawsze odrywa od ziemi Oto król tesalski Admetos umierał. Apollo, który po wygnaniu z Olimpu słuŝył u niego czas jakiś za pasterza, chciał mu uratować Ŝycie. Poszedł do piekła i wziął od bogów podziemnych obietnicę, Ŝe Admet nie umrze, jeśli kto inny za niego się poświęci. Rodzice Admeta byli starzy, a jednak, gdy im powiedziano, Ŝeby się oddali śmierci dla uratowania syna, nie chcieli ani ojciec, ani matka. Nikt równieŝ ze słuŝby nie myślał dobrowolnie rozstać się ze światem, który ogrzewa jasne słońce. Zgodziła się natomiast młoda Ŝona, Alkestis. śyczenie jej natychmiast 11

12 zostało wysłuchane. W miarę jak Admetos krzepł coraz więcej i dźwigał się z łoŝa boleści, ona marniała. Lada dzień spodziewano się posłyszeć szmer skrzydeł Tanatosa. Wreszcie Alkestis umarła. Właśnie koło domu Admeta przechodził Herakles; szedł po konie Diomedesa i szukał noclegu. Admetos, aby nie psuć gościowi humoru, nie zdradził Ŝałosnej tajemnicy. Owszem, zastawił dlań ucztę i po kryjomu kazał pochować zmarłą. Bohater jadł i pił za czterech, a podchmielony zaczął hałasować, śpiewać i tańczyć. Wtedy zgorszona słuŝba powiedziała mu smutną prawdę. Herakles pobiegł do grobu i przyszedł w chwili, gdy Tanatos zbliŝał się do świeŝej mogiły, aby zabrać duszę zmarłej królowej. Herakles chwycił boga śmierci w swe potęŝne ramiona i mówił, Ŝe nie puści, póki mu ten nie odda Alkestis całej i zdrowej. CóŜ miał począć Tanatos? Zląkł się olbrzyma. PrzecieŜ pamiętał, jak on samego Plutona zranił w Hadesie. Odszedł tedy smutniejszy niŝ kiedykolwiek, a Herakles odprowadził do domu wróconą do Ŝycia Alkestis TEMIDA bogini sprawiedliwości. Tradycyjnie przedstawia się ją do dziś z zawiązanymi oczyma; w jednej ręce trzyma miecz, w drugiej wagę. TYCHE (FORTUNA) bogini szczęścia. 12

13 BOHATEROWIE Postacie podań greckich nazywamy bohaterami lub herosami. Zazwyczaj byli to synowie bogów urodzeni z kobiety śmiertelnej. Obdarzeni nadludzkim wzrostem i niepoŝytą siłą, kochali się w wojnach i wyprawach awanturniczych. Podejmowali wyjątkowe trudy i znoje dla całej ludzkości lub dla umiłowanego kraju czy miasta. HERAKLES (HERKULES) - był synem Dzeusa i królowej Alkmeny. Ojciec, chcąc mu zapewnić nieśmiertelność, zabrał go raz do nieba i połoŝył przy śpiącej Herze, aby chłopak mógł ssać pierś bogini. Hera jednak obudziła się i odtrąciła cudze dziecko. Kilka kropel jej mleka rozlało się po niebie i powstała z nich Mleczna Droga. Heraklesa i prześladowała go przez całe Ŝycie Kiedy miał dziesięć miesięcy, zdarzyło mu się po raz pierwszy okazać swą nadludzką siłę. Alkmena, wykąpawszy synów (bo miała jeszcze drugiego: Ifiklesa), ułoŝyła ich w tarczy spiŝowej, która słuŝyła za kołyskę. Dzieci juŝ spały, gdy w połowie nocy Hera wysłała dwa potworne węŝe, by udusiły Heraklesa. NajeŜone ostrymi łuskami, wpełzły do pokoju z przeraźliwym syczeniem, a z oczu ich bił ogień i z paszcz ciekła jadowita ślina. Wielka jasność rozgorzała w całym pałacu. Młodszy, Ifikles, z krzykiem uciekł. Herakles zaś chwycił obydwa potwory i zaczął je dusić. Przybiegła Alkmena, a za nią jej mąŝ, Amfitrion, z mieczem. Rozbudzona słuŝba zapełniła pokój dziecinny. Wszyscy patrzyli w zdumieniu, jak mały Herakles gniótł węŝe, które wrychle martwe opadły na kamienną posadzkę. Pokazując matce i ojczymowi zdławione gady, chłopak śmiał się z radości i skakał Herakles rósł zdrowo. Amfitrion wcześnie zaczął go uczyć sztuki powoŝenia końmi i dobrał najlepszych mistrzów, aby go kształcili w zapasach, w strzelaniu z łuku i rzucaniu oszczepem, w całkowitym rzemiośle wojennym. Sypiał na twardym łoŝu, pod skórami dzikich zwierząt, a Ŝywił się obficie mięsem i chlebem. Matka chciała, Ŝeby nie zaniedbywał nauk, ale on nie miał zamiłowania do ksiąŝek. Kiedy raz nauczyciel zaprowadził go do biblioteki i zachęcał do wybrania sobie któregoś z tomów, Herakles wziął ksiąŝkę kucharską. Zgorszony pedagog zaczął go strofować, a porywczy chłopak tak się uniósł, Ŝe uderzył starego i zabił. Wtedy Amfitrion wypędził go z domu i kazał mu paść w górach stado wołów. Herakles nie bardzo się tym zmartwił. UŜywał teraz swobody, jakiej nie znał przedtem. Rozrósł się okrutnie. Gdy był głodny, mógł zjeść całego wołu. Puchar do wina miał tak ogromny, Ŝe go dwóch ludzi nieść musiało. Mając lat osiemnaście zabił lwa i z jego skóry zrobił sobie okrycie. Lwi łeb nosił na głowie niby hełm. Bogowie go polubili, Hermes dał mu miecz, Apollo strzały, Hefajstos kołczan pięknej roboty, Atena pancerz. Herakles wyrwał w lesie drzewo oliwne z korzeniami i sporządził sobie potęŝną maczugę, z którą się nigdy nie rozstawał. Gdy wybuchła wojna, bohater ruszył z pomocą królowi tebańskiemu, którego ziemię najechał nieprzyjaciel. Z garstką Ŝołnierzy złamał szeregi wrogów i wrócił zwycięzcą. Król z wdzięczności dał mu swą córkę za Ŝonę. Herakles przez kilka lat siedział w domu i bawił dzieci. Ale razu pewnego, gdy składał ofiarę przy ołtarzu, ogarnęło go nagle szaleństwo. Nie wiedząc, co czyni, porwał się z noŝem ku Ŝonie, zabił ją, a dzieci udusił. Skoro znów odzyskał rozum, poszedł do wyroczni delfickiej po radę, jak ma odpokutować swą zbrodnię. Pitia kazała mu iść do Myken i zaciągnąć się na słuŝbę u króla Eurysteusa: co mu ten robić kaŝe, ma wypełnić, póki nie dokona dwunastu prac. Herakles poszedł. 13

14 Ów Eurysteus był wielkim tchórzem. Ujrzawszy przed sobą tak potęŝnego siłacza zląkł się i, chcąc go się pozbyć, prędko wymyślił dlań robotę dość niebezpieczną, aby mógł być pewny, Ŝe bohater przypłaci ją Ŝyciem. 12 PRAC HERAKLESA 1. Zabicie lwa nemejskiego Był to potwór okrutny, który zniszczył spokój cichych winnic podmiejskich. Pustoszył pola i porywał bydło pasterzom. Cała okolica jakby wymarła, a nawet nimfy ukryły się głęboko w gąszczach. Herakles strzelał doń najpierw z łuku, ale było to nadaremne, poniewaŝ Ŝelazo nie mogło przebić grubej skóry zwierza. Wtedy ruszył na niego z maczugą. Lew schronił się do jamy. Tam przyparł go Herakles i zdusił. Zdechłego lwa wziął na plecy i przyniósł do Myken. Eurysteus tak się przeraził, Ŝe na przyszłość zabronił Heraklesowi wchodzić do miasta, a dowody spełnianych prac kazał składać pod jego bramami. 2. Zabicie hydry lernejskiej Koło miejscowości Lerna, niedaleko Argos, rozlewały się szerokie bagniska otoczone ze wszech stron skałami. Brzegiem owych bagien przemykała się wąska ścieŝka, którą musiał przejść kaŝdy, kto zdąŝał z Argolidy do Lakonii. Tam właśnie osiadł ów płaz ohydny i czyhał na ludzi. Gdy mu zabrakło poŝywienia, zapuszczał się między wsie okoliczne, rozszarpywał bydło i niszczył plony. Hydra była niezmiernie wielka i miała dziesięć głów, z których jedną, w samym środku, nieśmiertelną. Herakles przyjechawszy do Lerny zatrzymał konie i zaczął strzelać w głąb smoczej jamy. Rozjuszona bestia opuściła kryjówkę, a wtedy on chwycił ją za gardziel. Macki hydry oplotły się dokoła jego nogi, tak Ŝe musiał dobrze uwaŝać, Ŝeby nie upaść. Po długiej walce oberwał jej parę głów, ale to się na nic nie zdało, bo na miejsce jednej uciętej zaraz odrastały trzy nowe. Na pomoc hydrze przywlókł się olbrzymi rak, który Heraklesa boleśnie szczypał po nogach. Bohater rozgniótł go obcasem i kazał swemu woźnicy, Jolaosowi, zapalić pobliski las. Gdy się to stało, Herakles na nowo ucinał hydrze jedną głowę po drugiej, a rany natychmiast wypalał i łby więcej nie odrastały. Na koniec wyrwał jej ową nieśmiertelną głowę, zakopał na polu i przywalił ogromnym głazem. Kadłub zaś rozciął i w Ŝółci potwora zatruł swoje strzały. Wyszedł z tej walki strasznie pokąsany i całe ciało go piekło. Któryś z bogów poradził mu, aby poszukał sobie takiego ziela, które kształtem przypomina hydrę. Herakles znalazł to ziele i ozdrowiał. 3. Schwytanie łani cerynejskiej Było to bardzo piękne zwierzę, które miało złote poroŝe i racice ze spiŝu. Nikomu nie wyrządzało krzywdy, biegając sobie po górach Arkadii. Łania była ulubienicą Artemidy. Z tego powodu Herakles nie chciał jej ani zabić, ani zranić, i gonił ją przez cały rok. Na koniec dopadł jej w jakiejś gęstwinie i wziąwszy na ramiona ruszył z powrotem. Po drodze spotkał Artemidę, która mu chciała odebrać łanię. Ale jej nie dał, a kiedy zaczęła go lŝyć, wytłumaczył jej, Ŝe robi wszystko z nakazu niedobrego Eurysteusa, i uspokoił rozgniewaną boginię. 4. Schwytanie dzika erymantejskiego Ledwo Herakles stanął u wrót Myken z łanią, gdy herold mu oznajmił, Ŝe ma znów ruszyć do Arkadii, gdzie w okolicach Erymantu pojawił się dzik, bardzo wielki, który zagraŝa ludziom i zwierzętom. Była wtedy zima. Herakles wypłoszył dzika z gęstwiny i tak długo pędził go po głębokim śniegu, aŝ zwierz padł omdlały. Wówczas dźwignął go na plecy i zaniósł Eurysteusowi. 14

15 5. Oczyszczenie stajni Augiasza Eurysteus wymyślił, Ŝe Herakles ma w jednym dniu oczyścić stajnię Augiasza. Augiasz był królem Elidy i miał nieprzebrane stada bydła samych wołów trzy tysiące W stajniach zebrało się tyle nawozu, Ŝe wszyscy mieszkańcy Elidy nie mogliby tego uprzątnąć, gdyby się zabrali do roboty. Wobec tego pozostawiono wszystko, jak było: od trzydziestu lat nie wymiatano, chyba tak sobie, po wierzchu. Herakles poszedł, jak mu Eurysteus kazał, i obiecał Augiaszowi, Ŝe mu stajnię w jeden dzień oporządzi. Nic nie wspominał o tym, kto go posłał, lecz Ŝądał dziesiątej części trzody jako zapłaty. Król zgodził się tym chętniej, iŝ rzecz wydała mu się niemoŝliwa do wykonania. Ale Herakles rozkopał z jednej strony grunt pod oborą i za pomocą osobnego kanału skierował niedaleko płynącą rzekę Penejos tak, Ŝe strumień przepływał przez stajnię i w kilka godzin woda wszystko wymyła. Niegodziwy Augiasz odmówił zapłaty, za co Herakles nawiedził kraj wojną i wiarołomnego króla zabił. 6. Przepędzenie ptaków stymfalijskich Następną misją herosa było przepędzenie z bagien w okolicach miasta Stymfalos krwioŝerczych ptaków. Monstra te miały skrzydła, dzioby i pazury z metalu, a swymi metalowymi piórami miotały jak strzałami. Cała okolica była wyludniona, bo ptaki wybiły wielu mieszkańców, a reszta ukrywała się. PodróŜnicy omijali Stymfalos szerokim łukiem. Herakles przybył na bagna i zastanawiał się, jak walczyć z potworami. Było ich zbyt wiele, by wystrzelać je z łuku. Wtedy pomogła mu najbardziej przychylna herosom bogini - Atena. Podarowała bohaterowi wielkie grzechotki wykonane przez Hefajstosa. Herakles zaczął nimi potrząsać, a one wydawały tak przeraźliwe i nieznośne dźwięki, Ŝe potworne ptaki poderwały się spłoszone. Wtedy heros zaczął strzelać z łuku, zabijając wiele z nich. Reszta była zbyt przeraŝona hałasem by walczyć. Odleciały z bagien stymfalijskich i zatrzymały się dopiero nad Morzem Czarnym. Kolejne zadanie króla Myken zostało wykonane. Eurysteus nie posiadał się ze złości, Ŝe syn pięknej Alkmeny najtrudniejsze zlecenia wykonywa tak łatwo i bez Ŝadnego dla siebie niebezpieczeństwa. Obawiał się przy tym, Ŝe Heraklesowi moŝe kiedyś znudzić się niewola, a wtedy przyjdzie do Myken, strąci go z tronu, zabije i sam panować będzie. Ale Herakles wiedząc, Ŝe spełnia pokutę za dzieciobójstwo, był uległy i wykonywał kaŝde zlecenie. 7. Schwytanie byka kreteńskiego Kolejnym pomysłem Eurysteusa na zgładzenie Heraklesa było wysłanie go na Kretę, aby złapał potęŝnego byka pustoszącego wyspę. Król liczył, Ŝe heros zginie juŝ w drodze, gdy jego statek zaatakują potwory morskie. Jednak bohater poradził sobie z nimi, raŝąc bestie strzałami, gdy tylko się wynurzały. Herakles przybył na Kretę, a jej król opowiedział, jak kiedyś Ŝałował pięknego byka na ofiarę dla Posejdona, za co rozgniewany bóg sprawił, Ŝe zwierzę zyskało potworną siłę i zaczęło ziać ogniem z nozdrzy. Byk zaczął tratować pola i sady, zmieniając bogatą wyspę w pustkowie. Heros szybko odnalazł byka, a jego widok zrobił na nim wielkie wraŝenie. Pomyślał, Ŝe nawet on moŝe mieć trudności ze schwytaniem ogromnego zwierzęcia. Jednak praca w stajni Augiasza nauczyła go, Ŝe gdzie nie pomoŝe siła, moŝna poradzić sobie sprytem. Sporządził wielką sieć i zarzucił na byka. Obezwładnienie skrępowanego stworzenia nie było juŝ problemem. Eurysteus nie mógł uwierzyć, Ŝe Heraklesowi się powiodło. Nie wiedząc, co zrobić z Ŝywym bykiem kazał go wypuścić. Zwierzę stratowało wszystkie pola w okolicy, a później zostało zabite przez Tezeusza. 15

16 8. Schwytanie klaczy Diomedesa Zadaniem, którego według Eurysteusa Herakles nie wykona, miało być przywiezienie do Myken Ŝywych klaczy Diomedesa. Nie były to zwykłe konie biegały szybko jak wiatr, uderzeniami kopyt rozbijały skały, a przede wszystkim Ŝywiły się ludzkim mięsem. Okrutny i nikczemny król Tracji Diomedes zwykł rzucać im na poŝarcie cudzoziemców przybywających do jego kraju. Król najpierw przestraszył się siłacza, ale potem zaczął kpić z jego zamiaru. Stwierdził, Ŝe skoro Herakles jest tak głupi i spieszno mu umrzeć, to moŝe spróbować zabrać klacze. Rozzłoszczony heros powalił Diomedesa ciosem pięści i rzucił go mięsoŝernym koniom. Król Tracji skończył tak jak jego ofiary. Herakles ruszył w stronę swego statku, ale wtedy zaatakowali go ludzie zabitego władcy. Bohater kazał swojemu towarzyszowi Abderosowi odprowadzić klacze, a sam stanął do walki i rozgromił Traków. Niestety okazało się, Ŝe bestie rozszarpały Abderosa. Herakles załoŝył później na jego cześć miasto Abdera. Eurysteusa coraz bardziej złościły zwycięstwa herosa. Po wypuszczeniu potwornych klaczy (przez długi czas siały jeszcze popłoch grasując w lasach) obmyślił kolejne trudne zadanie. 9. Zdobycie pasa Hippolity Herakles musiał udać się teraz nad Morze Czarne, gdzie Ŝyły Amazonki, kobiety wojowniczki nienawidzące męŝczyzn, i odebrać ich królowej Hippolicie pas, podarunek od boga wojny Aresa. Eurysteus liczył, Ŝe okrutne wojowniczki od razu zabiją herosa. Herakles zebrał jednak grupę bohaterów, wśród nich Tezeusza, i poŝeglował do krainy Amazonek. Ku ich wielkiemu zdziwieniu, Hippolita i jej poddane okazały się przyjacielsko nastawione. Słyszały o niezwykłych czynach Heraklesa i wielu jego towarzyszy. Niechęć do męŝczyzn ustąpiła podziwowi dla bohaterów. Amazonki wydały ucztę na ich cześć. Herakles chciał juŝ powiedzieć królowej, po co przybył, gdy wojowniczki niespodziewanie chwyciły za broń i zaatakowały jego ludzi. To nieprzychylna herosowi Hera zesłała na nie szał. Mimo zaskoczenia bohaterowie obronili się. W walce zginęła Hippolita. Herakles zabrał jej pas, po czym wrócił z towarzyszami na statek. Odpłynęli szybko, bo Ŝądne zemsty Amazonki mogły powrócić w większej liczbie. W drodze powrotnej trafili do Troi. Jej władca, Laomedon, obraził Posejdona, a ten zesłał potwora morskiego, który pustoszył wybrzeŝa. Król miał właśnie złoŝyć w ofierze własną córkę aby oddalić karę, gdy Herakles obiecał, Ŝe zabije bestię. Laomedon obiecał mu w zamian stado najlepszych trojańskich rumaków. Gdy potwór Posejdona wyszedł z morza, heros zabił go ciosami maczugi. Jednak król odmówił obiecanej nagrody. Herakles ostrzegł go, Ŝe zdradę karzą bogowie i jego miasto pewnego dnia za to zapłaci. Następnie poŝeglował do Myken. 10. Przyprowadzenie byków Geriona Tym razem Eurysteus wysłał Heraklesa na skraje świata, licząc, Ŝe nigdy nie wróci z dalekiej drogi. Kazał mu przyprowadzić stado byków pilnowanych przez potwora Geriona, który miał trzy głowy i trzy pary rąk. Monstrum Ŝyło na wyspie Erytei, do której niewielu śmiertelników dotarło. Heraklesowi pomógł bóg słońca Helios, uŝyczając mu swej łodzi. Po drodze na Eryteję heros dotarł do Cieśniny Gibraltarskiej i na pamiątkę ustawił tam wielkie skały nazwane Słupami Heraklesa. Kiedy dopłynął do wyspy, od razu zobaczył stado pięknych byków. Zaraz jednak musiał stanąć do walki z ich straŝnikami. Najpierw zaatakował go pasterz wielkolud Eurytion i ogromny pies Ortros. Heros przeszył psa strzałą, a olbrzyma zabił maczugą. Wtedy nadszedł sam Gerion i rzucił się na Heraklesa, łapiąc go sześcioma potęŝnymi ramionami. Walka trwała długo, a bohater zrozumiał, Ŝe trudno mu będzie wygrać. Gdy dwie pary ramion Geriona walczyły, jedna zawsze odpoczywała, a Herakles był coraz bardziej zmęczony. Wreszcie wyrwał się z rąk potwora, chwycił łuk i ugodził go zatrutą strzałą. Po pokonaniu wielu niebezpieczeństw (m.in. zabiciu miotającego skałami olbrzyma Porfiriona) Herakles powrócił do króla Myken ze zdobyczą. 16

17 11. Zdobycie złotych jabłek Hesperyd Kolejnym zadaniem wymyślonym przez króla Eurysteusa było przyniesienie złotych jabłek rosnących w dalekiej, nieznanej krainie. Opiekowały się nimi nimfy Hesperydy, a strzegł ich stugłowy smok, potomek Tyfona. śaden śmiertelnik nie znał drogi do tego miejsca. Aby ją poznać heros udał się do morskiego bóstwa Proteusza. Ten powiedział, Ŝe wyjawi drogę, jeśli Herakles pokona go w walce. Bohater zdziwił się, Ŝe niepozorny starzec chce się z nim mierzyć, ale okazało się, Ŝe Proteusz moŝe przyjmować dowolną postać. Zmienił się w łanię i uciekał Heraklesowi, próbował pokąsać go w postaci węŝa. W końcu przybrał formę lwa i rzucił mu się do gardła. Wtedy heros chwycił go i zaczął dusić. Proteusz musiał wreszcie zdradzić tajemnicę. W drodze do krainy Hesperyd Herakles dokonał kilku wielkich czynów. W Libii musiał stoczyć walkę z olbrzymem Anatjosem, synem Gai. Był on niepokonany gdy dotykał ziemi swej matki. Bohater jednak uniósł go i trzymając nad ziemią, udusił. W Egipcie wybił okrutnych kapłanów, którzy chcieli podstępnie złoŝyć go w ofierze bogom. W ten sposób zlikwidował tam barbarzyński zwyczaj składania ofiar z ludzi. Heros dotarł teŝ do Kaukazu i uwolnił od męczarni Prometeusza. Gdy przybył wreszcie do kraju Hesperyd, napotkał giganta Atlasa, podtrzymującego na swych barkach sklepienie niebieskie. Zaproponował, Ŝe zajmie na chwilę jego miejsce, jeśli Atlas przyniesie mu złote jabłka. Ten zgodził się i gdy Herakles uśmiercił smoka strzałami, wziął na ramiona niebo. Atlas przyniósł złote jabłka, ale stwierdził, Ŝe nie ma juŝ więcej ochoty trzymać sklepienia niebieskiego i teraz heros go zastąpi. Bohater powiedział, Ŝe zgadza się, ale chce tylko by Atlas pokazał mu jak najlepiej trzymać niebo. Gdy gigant stanął obok niego i podparł cięŝar, Herakles schylił się, zabrał złote jabłka i odszedł. A niezbyt bystry Atlas dalej musiał wykonywać swoje zadanie. Heros wykonał kolejne zadanie i zwycięsko wrócił do Myken. 12. Przyprowadzenie Cerbera Ostatnia, dwunasta praca miała być według króla Myken niewykonalna. Eurysteus wysłał Heraklesa do Hadesu aby przyprowadził mu Ŝywego Cerbera, straŝnika mrocznego królestwa. Cerber był potwornym trzygłowym psem pilnującym, aby dusze zmarłych nie wydostały się z powrotem do świata Ŝywych. Aby móc za Ŝycia wejść do Hadesu, Herakles wziął udział w misteriach w Eleusis. Potem zszedł do podziemi w jednym z miejsc, gdzie istniały bramy do ponurego królestwa. Charon nie odwaŝył się Ŝądać zapłaty i przewiózł herosa na drugi brzeg Styksu. Herakles nie bał się otaczających go zewsząd cieni i odwaŝnie przeszedł przez krainę umarłych. W końcu znalazł Cerbera, ale wtedy zjawił się sam Hades. Pan cieni był bardzo rozgniewany, Ŝe ktoś próbuje odebrać mu straŝnika. Herakles nie przestraszył się nawet jego i zranił strzałą ponurego boga. Hades był oczywiście nieśmiertelny, ale zatruty jadem hydry pocisk sprawił mu wielki ból. Pospiesznie udał się na Olimp, aby go uleczono, a w tym czasie heros zabrał Cerbera. Potworny pies bronił się jak mógł, ale Herakles wyciągnął go na powierzchnię. Promienie słońca i świeŝe powietrze osłabiły go i uczyniły bezbronnym. Herakles bez trudu zaprowadził go do Myken. PrzeraŜony Eurysteus kazał natychmiast wypuścić Cerbera. Potwór skamląc Ŝałośnie pobiegł do Hadesu i ukrył się w ciemności, mając nadzieję, Ŝe juŝ nigdy nie będzie musiał wychodzić na powierzchnię. I tak Herakles wykonał ostatnią pracę, oczyszczając się z win. Po zakończeniu prac pojął za Ŝonę Dejanirę. Pewnego dnia, Kiedy stanęli nad pewną rzeką szukając brodu, spotkali centaura Nessosa, który ofiarował się przenieść na grzbiecie Dejanirę. Ale gdy Herakles oddalił się o kilka kroków, fałszywy centaur porwał kobietę i zaczął uciekać. Herakles strzelił doń z łuku i zabił. Nessos umierając rzekł do Dejaniry: JeŜeli chcesz mieć niezawodny środek, aby na zawsze zachować dla siebie miłość twego męŝa, nabierz trochę mojej krwi, która jest w tych sprawach cudownym lekarstwem". W tej chwili Herakles zawołał z przeciwnego brzegu: Co robisz tam tak długo? Pozostaw go, niech 17

Posejdon Hera bogini

Posejdon Hera bogini Zeus Syn Kronosa i Rei, naczelne bóstwo nieba i ziemi, bóg światłości, zsyłał deszcze, grzmoty i pioruny. Stał na straży porządku świata, sprawiedliwości, był opiekunem wszystkich plemion greckich, patronem

Bardziej szczegółowo

Starożytna Grecja. Agnieszka Wojewoda

Starożytna Grecja. Agnieszka Wojewoda Starożytna Grecja Agnieszka Wojewoda Spis treści Położenie Grecji O Grecji słów kilka Starożytna Grecja Bogowie i boginie Grecji Grecki teatr Igrzyska olimpijskie Agora Sztuka grecka Podsumowanie Położenie

Bardziej szczegółowo

Ares. Ares bóg wojny, syn Zeusa i Hery. Jego odpowiednikiem w mitologii rzymskiej jest Mars.

Ares. Ares bóg wojny, syn Zeusa i Hery. Jego odpowiednikiem w mitologii rzymskiej jest Mars. Ares Ares bóg wojny, syn Zeusa i Hery. Jego odpowiednikiem w mitologii rzymskiej jest Mars. W astronomii identyfikowany z Baranem. Jeden z dwunastu bogów olimpijskich. Wzbudzał powszechny strach - nawet

Bardziej szczegółowo

Wykonała: Justyna Stankiewicz 7kl.

Wykonała: Justyna Stankiewicz 7kl. Wykonała: Justyna Stankiewicz 7kl. Ares W mitologii greckiej bóg wojny, syn Zeusa i Hery. Symbolami Aresa są: w Grecji miecz, zbroja i tarcza, w Rzymie włócznia, zbroja i tarcza. Jego zwierzętami są: pies,

Bardziej szczegółowo

Mojżesz i plagi egipskie (część 1) Ks. Wyjścia, rozdziały 7-9

Mojżesz i plagi egipskie (część 1) Ks. Wyjścia, rozdziały 7-9 Mojżesz i plagi egipskie (część 1) Ks. Wyjścia, rozdziały 7-9 Ks. Wyjścia 7,8-12 Bóg polecił Mojżeszowi i Aaronowi, aby poszli wcześnie rano nad brzeg Nilu, aby spotkać tam faraona. Mieli mu przekazać

Bardziej szczegółowo

Religia Starożytnej Grecji

Religia Starożytnej Grecji Religia Starożytnej Grecji - W Starożytnej Grecji ludzie wychwalali bogów ponad wszystko. - Stawiano im świątynie, wystawiali sztuki w teatrze wierząc, że kiedyś zasiądą przy stole Zeusa. - Życie codzienne,

Bardziej szczegółowo

KONKURS MITOLOGICZNY - KWIECIEŃ 2009

KONKURS MITOLOGICZNY - KWIECIEŃ 2009 KONKURS MITOLOGICZNY - KWIECIEŃ 2009 Opracowanie: Agnieszka Kossakowska Lewaszow i Monika Tomaszek Imię i nazwisko ucznia...kl.. CZĘŚĆ I TEST WYBORU Spośród czterech możliwych odpowiedzi wybierz jedną,

Bardziej szczegółowo

Drogi uczniu, Powodzenia!

Drogi uczniu, Powodzenia! Drogi uczniu, otrzymujesz do rozwiązania test składający się z 30 zadań zamkniętych wielokrotnego wyboru. Zadania te sprawdzają, w jakim stopniu opanowałeś(aś) wymagane programem wiadomości i umiejętności

Bardziej szczegółowo

STARY TESTAMENT. JÓZEF I JEGO BRACIA 11. JÓZEF I JEGO BRACIA

STARY TESTAMENT. JÓZEF I JEGO BRACIA 11. JÓZEF I JEGO BRACIA JÓZEF I JEGO BRACIA 53 Jakub miał wielu synów. Było ich dwunastu. Jakub kochał wszystkich, ale najbardziej kochał Józefa. Może to dlatego, że Józef urodził się, kiedy Jakub był już stary. Józef był mądrym

Bardziej szczegółowo

STARY TESTAMENT. JÓZEF I JEGO BRACIA 11. JÓZEF I JEGO BRACIA

STARY TESTAMENT. JÓZEF I JEGO BRACIA 11. JÓZEF I JEGO BRACIA JÓZEF I JEGO BRACIA 51 Jakub miał wielu synów. Było ich dwunastu. Jakub kochał wszystkich, ale najbardziej kochał Józefa. Może to dlatego, że Józef urodził się, kiedy Jakub był już stary. Józef był mądrym

Bardziej szczegółowo

40 kart wspinaczki (o wartości 1-10) 16 kart greckich bogów. Figurka Zeusa Płytka punktacji 5 żetonów punktacji

40 kart wspinaczki (o wartości 1-10) 16 kart greckich bogów. Figurka Zeusa Płytka punktacji 5 żetonów punktacji i i i i i Autor: Jason Schneider Ilustracje: Gary Locke ELEMENTY GRY 40 kart wspinaczki (o wartości 1-10) 16 kart greckich bogów Zaokrąglasz wartość Wartość Olimpu. Olimpu nie ulega zmianie. Wartość Olimpu

Bardziej szczegółowo

Mitologia: Pochodzenie zjawisk przyrody na podstawie znanych mitów Demeter i Kora. Język polski Klasa V SP

Mitologia: Pochodzenie zjawisk przyrody na podstawie znanych mitów Demeter i Kora. Język polski Klasa V SP Mitologia: Pochodzenie zjawisk przyrody na podstawie znanych mitów Demeter i Kora Język polski Klasa V SP Tytuł Plan wydarzeń : 1.Zabawa Kory na kwiecistej łące. 2.Rozmyślania boginki nad losem pachnącego

Bardziej szczegółowo

MOJŻESZ WCHODZI NA GÓRĘ SYNAJ

MOJŻESZ WCHODZI NA GÓRĘ SYNAJ MOJŻESZ WCHODZI NA GÓRĘ SYNAJ 88 Trzy miesiące po wyjściu z Egiptu naród Izraelski przybył na pustynię Synaj. Izraelici rozłożyli obóz naprzeciw wysokiej góry, na którą Mojżesz wspiął się, aby porozmawiać

Bardziej szczegółowo

MOJŻESZ WCHODZI NA GÓRĘ SYNAJ

MOJŻESZ WCHODZI NA GÓRĘ SYNAJ MOJŻESZ WCHODZI NA GÓRĘ SYNAJ 83 Trzy miesiące po wyjściu z Egiptu naród Izraelski przybył na pustynię Synaj. Izraelici rozłożyli obóz naprzeciw wysokiej góry, na którą Mojżesz wspiął się, aby porozmawiać

Bardziej szczegółowo

Mojżesz i plagi egipskie cz. 2. Ks. Rodzaju rozdział 10-12

Mojżesz i plagi egipskie cz. 2. Ks. Rodzaju rozdział 10-12 Mojżesz i plagi egipskie cz. 2 Ks. Rodzaju rozdział 10-12 Bóg zesłał już na Egipt siedem plag. A teraz posłał Mojżesza do faraona z następnym ostrzeżeniem: - Jeżeli będziesz zwlekał z wypuszczeniem ludu

Bardziej szczegółowo

Pewien człowiek miał siedmiu synów, lecz ciągle nie miał córeczki, choć

Pewien człowiek miał siedmiu synów, lecz ciągle nie miał córeczki, choć troszeczkę, z każdego kubeczka wypiła łyczek, do ostatniego kubeczka rzuciła zaś obrączkę, którą zabrała ze sobą. Nagle usłyszała trzepot piór i poczuła podmuch powietrza. Karzełek powiedział: Panowie

Bardziej szczegółowo

MISJE PRZYSZŁOŚCIĄ KOŚCIOŁA

MISJE PRZYSZŁOŚCIĄ KOŚCIOŁA MISJE PRZYSZŁOŚCIĄ KOŚCIOŁA Stacja I Pan Jezus na śmierć skazany Pan Jezus choć był niewinny, ludzie na śmierć Go skazali. Wciąż nie brak tłumów bezczynnych, gdy inni cierpią w oddali. Panie, niech Twoje

Bardziej szczegółowo

PYTANIA DO TESTU. IX Gminny Konkurs Mitologiczny SKRZYDŁA SĄ TYLKO PRZENOŚNIĄ. Jakubowice Konińskie 2017

PYTANIA DO TESTU. IX Gminny Konkurs Mitologiczny SKRZYDŁA SĄ TYLKO PRZENOŚNIĄ. Jakubowice Konińskie 2017 IX Gminny Konkurs Mitologiczny SKRZYDŁA SĄ TYLKO PRZENOŚNIĄ Jakubowice Konińskie 2017 PYTANIA DO TESTU 1. Kim był Ganimedes? 2. Co zapewniało bogom nieśmiertelność? 3. Skąd Dzeus bierze pioruny? 4. Kto

Bardziej szczegółowo

Mitologia grecka. Ignacy Łukaszewski

Mitologia grecka. Ignacy Łukaszewski Mitologia grecka Ignacy Łukaszewski Cała prawda o mitologii? Mitologia jest zbiorem baśni o bogach i bohaterach. Naród grecki, podzielony na wiele szczepów, nie był zgodny w tym, co opowiada o swoich bóstwach.

Bardziej szczegółowo

STARY TESTAMENT. NARODZINY BLIŹNIĄT 9. NARODZINY BLIŹNIĄT

STARY TESTAMENT. NARODZINY BLIŹNIĄT 9. NARODZINY BLIŹNIĄT NARODZINY BLIŹNIĄT 40 Izaak modlił się do Pana Boga, by ten dał jemu i Rebece dzieci. Pan Bóg wysłuchał jego prośby i Rebeka urodziła bliźnięta. Najpierw urodził się Ezaw, a zaraz po nim Jakub, który trzymał

Bardziej szczegółowo

Downloaded from: justpaste.it/wtj5. Wolne postaci. Bogowie

Downloaded from: justpaste.it/wtj5. Wolne postaci. Bogowie Downloaded from: justpaste.it/wtj5 Wolne postaci Bogowie Posejdon Helios Hypnos Hermes boski szybkobieżny posłaniec, syn Zeusa i Mai; informujący wszystkich o postanowieniach ojca; bóg złodziei i kupców;

Bardziej szczegółowo

Królowa zwierząt. Dawno, dawno temu, przed wiekami w leśnej krainie stał. Klara Mikicka 5a

Królowa zwierząt. Dawno, dawno temu, przed wiekami w leśnej krainie stał. Klara Mikicka 5a Klara Mikicka 5a Królowa zwierząt Dawno, dawno temu, przed wiekami w leśnej krainie stał piękny, wysoki zamek. W tym zamku mieszkał król, królowa i ich śliczna córka o imieniu Malina. Królewna bardzo kochała

Bardziej szczegółowo

Ziemia. Modlitwa Żeglarza

Ziemia. Modlitwa Żeglarza Ziemia Ziemia, którą mi dajesz, nie jest fikcją ani bajką, Wolność którą mam w Sobie Jest Prawdziwa. Wszystkie góry na drodze muszą, muszą ustąpić, Bo wiara góry przenosi, a ja wierzę Tobie. Ref: Będę

Bardziej szczegółowo

STARY TESTAMENT. ŻONA DLA IZAAKA 8. ŻONA DLA IZAAKA

STARY TESTAMENT. ŻONA DLA IZAAKA 8. ŻONA DLA IZAAKA ŻONA DLA IZAAKA 35 Pamiętamy, że Pan Bóg obiecał Abrahamowi i Sarze, że pomimo że są w starym wieku będą mieli syna. O oznaczonym czasie, przepowiedzianym przez Pana Boga narodził się Izaak. Abraham bardzo

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Języka Polskiego dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2010/2011

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Języka Polskiego dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2010/2011 Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Języka Polskiego dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2010/2011 KOD UCZNIA Etap: Data: Czas pracy: szkolny 8 listopada 2010r. 90 minut Informacje

Bardziej szczegółowo

spiżowej tarczy, służącej za kołyskę. Dzieciątka spały już, gdy Hera w środku nocy zesłała na nich dwa potworne węże, by udusiły Heraklesa.

spiżowej tarczy, służącej za kołyskę. Dzieciątka spały już, gdy Hera w środku nocy zesłała na nich dwa potworne węże, by udusiły Heraklesa. Mit o Heraklesie Herakles był synem Zeusa i królowej Alkmeny. Ojciec, chcąc dać mu nieśmiertelność, zabrał go raz do nieba i położył przy śpiącej Herze, by chłopak mógł ssać mleko bogini. Lecz Hera jednak

Bardziej szczegółowo

STARY TESTAMENT. JÓZEF W EGIPCIE 12. JÓZEF W EGIPCIE

STARY TESTAMENT. JÓZEF W EGIPCIE 12. JÓZEF W EGIPCIE JÓZEF W EGIPCIE 57 Po długiej podróży Józef trafił do Egiptu. Kupił go Potyfar, który był dowódcą straży faraona. Józef mieszkał u Potyfara i tak mijał dzień za dniem. Jednak Potyfar widział, że Pan Bóg

Bardziej szczegółowo

SALOMON KRÓLEM. Lekcja 30. Grupa wczesnoszkolna. Wszelkie prawa zastrzeżone

SALOMON KRÓLEM. Lekcja 30. Grupa wczesnoszkolna. Wszelkie prawa zastrzeżone SALOMON KRÓLEM Kiedy Dawid był już starszy i nie miał siły, żeby rządzić królestwem, wtedy jego syn Adoniasz powiedział wszystkim bez wiedzy swego taty, że teraz on będzie królem Izraela. Gdy dowiedział

Bardziej szczegółowo

Na skraju nocy & Jarosław Bloch Rok udostępnienia: 1994

Na skraju nocy & Jarosław Bloch Rok udostępnienia: 1994 Na skraju nocy & Jarosław Bloch Rok udostępnienia: 1994 NA SKRAJU NOCY Moje obrazy Na skraju nocy widziane oczyma dziecka Na skraju nocy życie wygląda inaczej Na moich obrazach...w nocy Życie w oczach

Bardziej szczegółowo

STARY TESTAMENT. ŻONA DLA IZAAKA 8. ŻONA DLA IZAAKA

STARY TESTAMENT. ŻONA DLA IZAAKA 8. ŻONA DLA IZAAKA ŻONA DLA IZAAKA 34 Pamiętamy, że Pan Bóg obiecał Abrahamowi i Sarze, że pomimo że są w starym wieku będą mieli syna. O oznaczonym czasie, przepowiedzianym przez Pana Boga narodził się Izaak. Abraham bardzo

Bardziej szczegółowo

pójdziemy do kina Gimnazjum kl. I, Temat 57

pójdziemy do kina Gimnazjum kl. I, Temat 57 pójdziemy do kina pragnę sprawić Ci radość kupię kwiaty chcę być z Tobą ofiaruję prezent dobrze jest być razem przygotuję dobre jedzenie przyjaźń z Tobą jest dla mnie ważna Grupa 1 Przeczytaj poniższy

Bardziej szczegółowo

Magdalena Bladocha. Marzenie... Gimnazjum im. Jana Pawła II w Mochach

Magdalena Bladocha. Marzenie... Gimnazjum im. Jana Pawła II w Mochach Magdalena Bladocha Marzenie... Gimnazjum im. Jana Pawła II w Mochach Dawno, dawno temu, a może całkiem niedawno. Za siedmioma morzami i za siedmioma górami, a może całkiem blisko tuż obok ciebie mieszkała

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci przedstawia. Bóg sprawdza miłość Abrahama

Biblia dla Dzieci przedstawia. Bóg sprawdza miłość Abrahama Biblia dla Dzieci przedstawia Bóg sprawdza miłość Abrahama Autor: Edward Hughes Ilustracje: Byron Unger; Lazarus Redakcja: M. Maillot; Tammy S. Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children

Bardziej szczegółowo

Kujonek Wydanie specjalne 10/16. Magdalena Pawłow. Przedstawienie "Mit o Demeter i Korze"

Kujonek  Wydanie specjalne 10/16. Magdalena Pawłow. Przedstawienie Mit o Demeter i Korze ORGANIZATOR PROJEKTU Szkoła Podstawowa im. T. Kościuszki ul. Sienkiewicza 163 42-583, Bobrowniki Wydanie specjalne 10/16 PARTNER Pierwszy w tym roku szkolnym numer internetowej gazetki naszej szkoły. O

Bardziej szczegółowo

SIEDMIU ŚPIĄCYCH KOLOROWANKA. Opowiadania dla dzieci na podstawie Koranu. pokoloruj. obrazki. polskawersja: naukapoprzezzabawe.wordpress.

SIEDMIU ŚPIĄCYCH KOLOROWANKA. Opowiadania dla dzieci na podstawie Koranu. pokoloruj. obrazki. polskawersja: naukapoprzezzabawe.wordpress. SIEDMIU ŚPIĄCYCH KOLOROWANKA Opowiadania dla dzieci na podstawie Koranu pokoloruj obrazki polskawersja: naukapoprzezzabawe.wordpress.com Działo się to około roku 250, za czasów panowania rzymskiego króla

Bardziej szczegółowo

ZAGUBIONA KORONA. Autor:,,Promyczki KOT, PONIEWAŻ NICZYM SYRENCE, W WODZIE WYRASTAŁ IM RYBI OGON I MOGLI PRZEMIERZAĆ POD WODĄ CAŁE MORZA I OCEANY.

ZAGUBIONA KORONA. Autor:,,Promyczki KOT, PONIEWAŻ NICZYM SYRENCE, W WODZIE WYRASTAŁ IM RYBI OGON I MOGLI PRZEMIERZAĆ POD WODĄ CAŁE MORZA I OCEANY. ZAGUBIONA KORONA Autor:,,Promyczki DAWNO TEMU W ODLEGŁEJ KRAINIE ŻYŁA SOBIE KRÓLEWNA LIZA ZE SWOIM KOTEM AKWARKIEM. BYŁA TO NIEZWYKŁA KRÓLEWNA I NIEZWYKŁY KOT, PONIEWAŻ NICZYM SYRENCE, W WODZIE WYRASTAŁ

Bardziej szczegółowo

Historia patriarchy Izaaka, syna Abrahama Izaak i Rebeka Przymierze Boga z Izaakiem KS. ARTUR ALEKSIEJUK

Historia patriarchy Izaaka, syna Abrahama Izaak i Rebeka Przymierze Boga z Izaakiem KS. ARTUR ALEKSIEJUK Historia patriarchy Izaaka, syna Abrahama Izaak i Rebeka Przymierze Boga z Izaakiem KS. ARTUR ALEKSIEJUK Kim był Izaak? Izaak był synem Abrahama i Sary Izaak był synem obiecanym Abrahamowi i Sarze przez

Bardziej szczegółowo

STARY TESTAMENT. NARODZINY BLIŹNIAT 9. NARODZINY BLIŹNIĄT

STARY TESTAMENT. NARODZINY BLIŹNIAT 9. NARODZINY BLIŹNIĄT NARODZINY BLIŹNIĄT 41 Izaak modlił się do Pana Boga, by ten dał jemu i Rebece dzieci. Pan Bóg wysłuchał jego prośby i Rebeka urodziła bliźnięta. Najpierw urodził się Ezaw, a zaraz po nim Jakub, który trzymał

Bardziej szczegółowo

Czy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne

Czy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne Czy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne historie. Tą osobą jest Maryja, mama Pana Jezusa. Maryja opowiada

Bardziej szczegółowo

Dlaczego smoki mają łuski?

Dlaczego smoki mają łuski? Dlaczego smoki mają łuski? Autor Hanna Karolczuk Dlaczego smoki mają łuski? Część pierwsza Dawno temu smoki nie miały łusek. Wyglądały trochę jak kolorowe jaszczurki ze skrzydłami. Jedne niebieskie, inne

Bardziej szczegółowo

NOE BUDUJE ARKĘ, POTOP

NOE BUDUJE ARKĘ, POTOP NOE BUDUJE ARKĘ, POTOP 15 Nastały czasy, kiedy aniołowie schodzili na ziemię i brali sobie za żony piękne dziewczyny. W wyniku tego na świecie rodzili się olbrzymi i mocarze. Nie podobało się to Panu Bogu.

Bardziej szczegółowo

PROROK ELIASZ I SUSZA

PROROK ELIASZ I SUSZA PROROK ELIASZ I SUSZA 169 Gdy król Salomon umarł, Izrael podzielił się na dwie części: Judę i Izrael. Każdy z tych krajów miał swojego władcę. Gdy w Izraelu królem był Achab, Pan Bóg wybrał Eliasza na

Bardziej szczegółowo

1 Kiedy Józef doszedł do tych funkcji w więzieniu, trafili tam podczaszy i piekarz króla Egiptu. Obaj narazili się swojemu panu. 2 Faraon rozgniewał

1 Kiedy Józef doszedł do tych funkcji w więzieniu, trafili tam podczaszy i piekarz króla Egiptu. Obaj narazili się swojemu panu. 2 Faraon rozgniewał 1 Kiedy Józef doszedł do tych funkcji w więzieniu, trafili tam podczaszy i piekarz króla Egiptu. Obaj narazili się swojemu panu. 2 Faraon rozgniewał się na obu swych dworzan, na przełożonego podczaszych

Bardziej szczegółowo

DAWID I OLBRZYMI FILISTYŃCZYK

DAWID I OLBRZYMI FILISTYŃCZYK DAWID I OLBRZYMI FILISTYŃCZYK Saul, po odstąpieniu od Pana był trapiony przez złego ducha. Słudzy Saula szukali kogoś, kto potrafi grać na instrumentach, aby ukoić Saula. Kiedy okazało się, że Dawid jest

Bardziej szczegółowo

Henryk Sienkiewicz. W odpowiednie miejsca w krzyżówce wpisz odpowiedzi

Henryk Sienkiewicz. W odpowiednie miejsca w krzyżówce wpisz odpowiedzi Henryk Sienkiewicz W odpowiednie miejsca w krzyżówce wpisz odpowiedzi 1. Nowela, (1876r.), która przedstawia historię miłości dwóch mężczyzn zakochanych w jednej kobiecie. 2. Nowela napisana po powrocie

Bardziej szczegółowo

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Mitologia. Mity wybrane cz. II

Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Mitologia. Mity wybrane cz. II Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl Wypracowania Mitologia Mity wybrane cz. II Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by wiedza24h.pl Wszelkie prawa zastrzeżone.

Bardziej szczegółowo

Matczyna miłość zaklęta w naturze. Mit o Demeter i Korze

Matczyna miłość zaklęta w naturze. Mit o Demeter i Korze Matczyna miłość zaklęta w naturze. Mit o Demeter i Korze 1. Cele lekcji a) Wiadomości zna treść mitu, zna osoby występujące w opowieści, zna zasady interpretacji utworu epickiego, wie, jak zbudowany jest

Bardziej szczegółowo

SP Klasa IV, Temat 28. Morze Śródziemne. Nazaret. Jerycho. Jerozolima Ain Karim Betlejem. Jordan. Morze Martwe

SP Klasa IV, Temat 28. Morze Śródziemne. Nazaret. Jerycho. Jerozolima Ain Karim Betlejem. Jordan. Morze Martwe Morze Śródziemne Nazaret Jordan Jerozolima Ain Karim Betlejem Jerycho Morze Martwe Grupa I W owym czasie wyszło rozporządzenie cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym świecie. Podążali

Bardziej szczegółowo

1. Gore gwiazda Jezusowi. Gore gwiazda Jezusowi w obłoku Józef z Panną asystują przy boku, przy boku

1. Gore gwiazda Jezusowi. Gore gwiazda Jezusowi w obłoku Józef z Panną asystują przy boku, przy boku 1. Gore gwiazda Jezusowi Gore gwiazda Jezusowi w obłoku Józef z Panną asystują przy boku, przy boku Wół i osioł w parze służą przy żłobie, przy żłobie Huczą, buczą delikatnej osobie, osobie Pastuszkowie

Bardziej szczegółowo

SP Klasa VI, temat 55

SP Klasa VI, temat 55 Noc betlejemska Noc, w którą na świat przyszedł Jezus, Józef i Maryja byli w podróży, dlatego że cesarz rzymski, [który rządził Palestyną] nakazał, aby każdy poszedł do miasta, gdzie się urodził, i tam

Bardziej szczegółowo

Notatka z zajęć 17 października 2011 r. Mit Heraklesa, c.d. Notatkę sporządziła Maria Kruhlak.

Notatka z zajęć 17 października 2011 r. Mit Heraklesa, c.d. Notatkę sporządziła Maria Kruhlak. s. 1/6 Notatka z zajęć 17 października 2011 r. Mit Heraklesa, c.d. Notatkę sporządziła Maria Kruhlak. Źródło: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej Pierre a Grimala, s. v. (Wrocław et al., 1987). XII

Bardziej szczegółowo

Uprzejmie prosimy o podanie źródła i autorów w razie cytowania.

Uprzejmie prosimy o podanie źródła i autorów w razie cytowania. Tytuł: Marzenie Franka Kupki Tekst: Anna Cwojdzińska Ilustracje: Aleksandra Bugajewska Wydanie I, lipiec 2012 Text copyright Anna Cwojdzińska Illustration copyright Aleksandra Bugajewska Uprzejmie prosimy

Bardziej szczegółowo

STARY TESTAMENT. JAKUB U LABANA 10. JAKUB U LABANA

STARY TESTAMENT. JAKUB U LABANA 10. JAKUB U LABANA JAKUB U LABANA 46 Rebeka wysłała syna Jakuba do swojego brata. Izaak z Rebeką nie chcieli również, aby ich syn ożenił się z Kananejką czyli taką kobietą, która nie była z ich narodu i mieszkała w Kanaanie.

Bardziej szczegółowo

Przez wiele lat szłam bezdrożami Nie znając lepszych w życiu dróg Widziałam smutne serca I płynące strugi łez Przyszedłeś Ty i wyschły wszystkie łzy

Przez wiele lat szłam bezdrożami Nie znając lepszych w życiu dróg Widziałam smutne serca I płynące strugi łez Przyszedłeś Ty i wyschły wszystkie łzy 1. Szczęśliwa droga Szczęśliwa droga ta, którą kroczę tak Nic na to nie poradzę, że śpiewam szczęścia nową pieśń Twój syn przyjdzie w chwale, ja wierzę, że niedługo A Twa szczęśliwa droga zaprowadzi mnie

Bardziej szczegółowo

STARY TESTAMENT. GŁÓD W KANAAN 13. GŁÓD W KANAAN

STARY TESTAMENT. GŁÓD W KANAAN 13. GŁÓD W KANAAN GŁÓD W KANAAN 63 W Kanaanie panował głód tak samo jak w Egipcie. Wtedy Jakub powiedział do swoich synów: - Idźcie do Egiptu i kupcie nam trochę jedzenia. Wyruszyli więc wszyscy synowie Jakuba do Egiptu

Bardziej szczegółowo

Na początku był Chaos

Na początku był Chaos Na początku był Chaos Mitologia grecka Język polski Klasa V SP Na dzisiejszej lekcji dowiemy się: Co to jest mit. Co to jest mitologia. Jak powstał świat według greckiej mitologii. Poznamy niektórych bogów

Bardziej szczegółowo

Widział, że Adam nie ma nikogo takiego jak on. Dlatego Pan Bóg powiedział: Niedobrze jest człowiekowi samemu.

Widział, że Adam nie ma nikogo takiego jak on. Dlatego Pan Bóg powiedział: Niedobrze jest człowiekowi samemu. Adam mieszkał w pięknym ogrodzie. Rosło tam wiele drzew, które dawały wspaniałe owoce: banany, jabłka i różne inne. Było tam mnóstwo zwierząt, żyjących ze sobą w zgodzie. Śpiewały ptaki, a barwne kwiaty

Bardziej szczegółowo

KOLOROWANKA ARKA NOEGO I ZWIERZĘTA

KOLOROWANKA ARKA NOEGO I ZWIERZĘTA KOLOROWANKA ARKA NOEGO I ZWIERZĘTA Opowiadania dla dzieci na podstawie Koranu Pokoloruj Opowiadanie. polska wersja: naukapoprzezzabawe.wordpress.com 1 Dawno, dawno temu za czasów Proroka Noe ludzie czci

Bardziej szczegółowo

Nie ma innego Tylko Jezus Mariusz Śmiałek

Nie ma innego Tylko Jezus Mariusz Śmiałek Nie ma innego Tylko Jezus Mariusz Śmiałek http://onlyjesus.co.uk Nie ma innego Pan moim światłem Emmanuel (Wysławiamy Cię) Tańcz dla Pana Pan zmartwychwstał Niewidomi widzą Jak łania W Twoim ogniu (Duchu

Bardziej szczegółowo

Pan Toti i urodzinowa wycieczka

Pan Toti i urodzinowa wycieczka Aneta Hyla Pan Toti i urodzinowa wycieczka Biblioteka szkolna 2014/15 Aneta Hyla Pan Toti i urodzinowa wycieczka Biblioteka szkolna 2014/15 P ewnego dnia, gdy Pan Toti wszedł do swojego domku, wydarzyła

Bardziej szczegółowo

twardym łożu, pod skórami dzikich zwierząt, a żywił się obficie mięsem i chlebem. Matka chciała, żeby nie zaniedbywał nauk, ale on nie miał zamiłowani

twardym łożu, pod skórami dzikich zwierząt, a żywił się obficie mięsem i chlebem. Matka chciała, żeby nie zaniedbywał nauk, ale on nie miał zamiłowani Herakles (Herkules) Herakles (u Rzymian: Herkules) był synem Dzeusa i królowej Alkmeny. Ojciec, chcąc mu zapewnić nieśmiertelność, zabrał go raz do nieba i położył przy śpiącej Herze, aby chłopak mógł

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Od Petki Serca

Spis treści. Od Petki Serca CZ. 2 1 2 Spis treści Od Petki Serca ------------------------------------------------------------------------------3 Co jest najważniejsze? ----------------------------------------------------------------------------------------------4

Bardziej szczegółowo

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego Teksty podziękowań do każdego tekstu można dołączyć nazwę uroczystości, imię i datę Chrzest 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego 2. Serdecznie dziękujemy za przybycie na uroczystość

Bardziej szczegółowo

Magiczne słowa. o! o! wszystko to co mam C a D F tylko tobie dam wszystko to co mam

Magiczne słowa. o! o! wszystko to co mam C a D F tylko tobie dam wszystko to co mam Magiczne słowa C tylko tobie ccę powiedzieć to / / C / a / C a / / C / a / to co czuję dziś kiedy przycodzi noc / e / C / a / / e / C / a / tylko tobie C a / / C / a / tylko tobie dam białą róże i wszystko

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci przedstawia. Bóg daje Abrahamowi obietnicę

Biblia dla Dzieci przedstawia. Bóg daje Abrahamowi obietnicę Biblia dla Dzieci przedstawia Bóg daje Abrahamowi obietnicę Autor: Edward Hughes Ilustracje: Byron Unger; Lazarus Redakcja: M. Maillot; Tammy S. Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children

Bardziej szczegółowo

JASEŁKA ( żywy obraz : żłóbek z Dzieciątkiem, Matka Boża, Józef, Aniołowie, Pasterze ) PASTERZ I Cicha, dziwna jakaś noc, niepotrzebny mi dziś koc,

JASEŁKA ( żywy obraz : żłóbek z Dzieciątkiem, Matka Boża, Józef, Aniołowie, Pasterze ) PASTERZ I Cicha, dziwna jakaś noc, niepotrzebny mi dziś koc, JASEŁKA ( żywy obraz : żłóbek z Dzieciątkiem, Matka Boża, Józef, Aniołowie, Pasterze ) PASTERZ I Cicha, dziwna jakaś noc, niepotrzebny mi dziś koc, nie potrafię zasnąć wcale! Dziwny spokój mnie nachodzi,

Bardziej szczegółowo

STARY TESTAMENT. NOE BUDUJE ARKĘ, POTOP 4. NOE BUDUJE ARKĘ

STARY TESTAMENT. NOE BUDUJE ARKĘ, POTOP 4. NOE BUDUJE ARKĘ NOE BUDUJE ARKĘ 16 Nastały czasy, kiedy aniołowie schodzili na ziemię i brali sobie za żony piękne dziewczyny. W wyniku tego na świecie rodzili się olbrzymi i mocarze. Nie podobało się to Panu Bogu. Widział,

Bardziej szczegółowo

III WIELKOPOLSKI KONKURS WIEDZY BIBLIJNEJ Z Maryją w nowe czasy ETAP SZKOLNY. Imię i nazwisko. Klasa. Szkoła...

III WIELKOPOLSKI KONKURS WIEDZY BIBLIJNEJ Z Maryją w nowe czasy ETAP SZKOLNY. Imię i nazwisko. Klasa. Szkoła... III WIELKOPOLSKI KONKURS WIEDZY BIBLIJNEJ Z Maryją w nowe czasy ETAP SZKOLNY Imię i nazwisko. Klasa. Szkoła... Zwiastowanie narodzenia Jezusa (Łk 1,26-38) 1. W którym miesiącu Bóg posłał anioła do Maryi?

Bardziej szczegółowo

Paulina Grzelak MAGICZNY ŚWIAT BAJEK

Paulina Grzelak MAGICZNY ŚWIAT BAJEK Paulina Grzelak MAGICZNY ŚWIAT BAJEK Copyright by Paulina Grzelak & e-bookowo Grafika na okładce: shutterstock Projekt okładki: e-bookowo ISBN 978-83-7859-450-5 Wydawca: Wydawnictwo internetowe e-bookowo

Bardziej szczegółowo

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? W skali od 1 do 10 (gdzie 10 jest najwyższą wartością) określ, w jakim stopniu jesteś zaniepokojony faktem, że większość młodzieży należącej do Kościoła hołduje

Bardziej szczegółowo

WIDZENIA DANIELA gra planszowa

WIDZENIA DANIELA gra planszowa WIDZENIA DANIELA gra planszowa Instrukcja Przygotuj: 1. Planszę gry wydrukowaną w formacie A3 (planszę można usztywnić przez podklejenie jej tekturą) 2. Wydrukowane i wycięte karty z pytaniami (białe -

Bardziej szczegółowo

Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH. Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady,

Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH. Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady, Laura Mastalerz, gr. IV Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady, w których mieszkały wraz ze swoimi rodzinami:

Bardziej szczegółowo

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku I Komunia Święta Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku Ktoś cię dzisiaj woła, Ktoś cię dzisiaj szuka, Ktoś wyciąga dzisiaj swoją dłoń. Wyjdź Mu na spotkanie Z miłym powitaniem, Nie lekceważ znajomości

Bardziej szczegółowo

MAŁA JADWINIA nr 11. o mała Jadwinia p. dodatek do Jadwiżanki 2 (47) Opracowała Daniela Abramczuk

MAŁA JADWINIA nr 11. o mała Jadwinia p. dodatek do Jadwiżanki 2 (47) Opracowała Daniela Abramczuk o mała Jadwinia p MAŁA JADWINIA nr 11 Opracowała Daniela Abramczuk Zdjęcie na okładce Julia na huśtawce pochodzą z książeczki Julia święta Urszula Ledóchowska za zgodą Wydawnictwa FIDES. o Mała Jadwinia

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Noe i Potop

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Noe i Potop Biblia dla Dzieci przedstawia Noe i Potop Autor: Edward Hughes Ilustracje: Byron Unger; Lazarus Redakcja: M. Maillot; Tammy S. Tłumaczenie: Katarzyna Gablewska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org

Bardziej szczegółowo

KONKURS MITOLOGICZNY- CZ

KONKURS MITOLOGICZNY- CZ Konkurs mitologiczny dla uczniów klas piątych szkół podstawowych opracowany przez Mirosławę Kołodziejską- nauczycielkę Szkoły Podstawowej nr 8 w Koninie Zakres materiału: mity zamieszczone w podręcznikach

Bardziej szczegółowo

Uratowanie Prosiaczka

Uratowanie Prosiaczka Streszczenie W czasie tego długotrwałego deszczu Krzyś siedział w domu i rozmyślał o różnych rzeczach. Każdego dnia rano wychodził z parasolem i wtykał patyczek w miejsce, do którego dochodziła woda. Któregoś

Bardziej szczegółowo

TYTUŁ Legenda Ile Babia Góra ma wierzchołków?.

TYTUŁ Legenda Ile Babia Góra ma wierzchołków?. Scenariusz opracowany w ramach projektu Opowieści, legendy, podania TYTUŁ Legenda Ile Babia Góra ma. Cykl zajęć: Opowieści, legendy, podania. Cele: ustalenie kolejności zdarzeń w legendzie, ustalenie głównych

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Książę z rzeki

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Książę z rzeki Biblia dla Dzieci przedstawia Książę z rzeki Autor: Edward Hughes Ilustracje: M. Maillot; Lazarus Redakcja: M. Maillot; Sarah S. Tłumaczenie: Katarzyna Gablewska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci przedstawia. Książę z rzeki

Biblia dla Dzieci przedstawia. Książę z rzeki Biblia dla Dzieci przedstawia Książę z rzeki Autor: Edward Hughes Ilustracje: M. Maillot; Lazarus Redakcja: M. Maillot; Sarah S. Tłumaczenie: Katarzyna Gablewska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org

Bardziej szczegółowo

Język polski test dla uczniów klas trzecich

Język polski test dla uczniów klas trzecich Język polski test dla uczniów klas trzecich szkół podstawowych w roku szkolnym 2011/2012 Etap szkolny (60 minut) Ryzyko dysleksji [suma punktów] Imię i nazwisko... klasa 3... Przeczytaj uważnie tekst.

Bardziej szczegółowo

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan.

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan. "Gdy Jezus przebywał w jakimś miejscu na modlitwie i skończył ją, rzekł jeden z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas się modlić, jak i Jan nauczył swoich uczniów». Łk 11,1 Najczęściej o modlitwie Jezusa

Bardziej szczegółowo

(1) Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię. (2) A ziemia była pustkowiem i chaosem; ciemność była nad otchłanią, a Duch Boży unosił się nad

(1) Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię. (2) A ziemia była pustkowiem i chaosem; ciemność była nad otchłanią, a Duch Boży unosił się nad (1) Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię. (2) A ziemia była pustkowiem i chaosem; ciemność była nad otchłanią, a Duch Boży unosił się nad powierzchnią wód. (3) I rzekł Bóg: Niech stanie się światłość.

Bardziej szczegółowo

WIDZENIA DANIELA BINGO - instrukcje

WIDZENIA DANIELA BINGO - instrukcje WIDZENIA DANIELA BINGO - instrukcje Przygotuj: 1. Wycięte karty BINGO (po jednej karcie dla każdego dziecka, możesz przygotować więcej kart, żeby zagrać w grę kilka razy) 2. Wycięte hasła 3. Małe pudełko

Bardziej szczegółowo

Aktywni na start. Podkowa Leśna 6-8 stycznia 2012r.

Aktywni na start. Podkowa Leśna 6-8 stycznia 2012r. Aktywni na start Podkowa Leśna 6-8 stycznia 2012r. Bo ziemia sama z siebie owoc wydaje, najpierw trawę, potem kłos, potem pełne zboże w kłosie. A gdy owoc dojrzeje, wnet się zapuszcza sierp, bo nadeszło

Bardziej szczegółowo

Uczta na Olimpie. Uczta na Olimpie - scenariusz przedstawienia teatralnego w klasie V d

Uczta na Olimpie. Uczta na Olimpie - scenariusz przedstawienia teatralnego w klasie V d Uczta na Olimpie - scenariusz przedstawienia teatralnego w klasie V d Uczta na Olimpie Witamy w krainie wysp i bogów. Jeśli wierzyć mitowi, to Grecja zrodzona jest z miłości bogini urodzaju Demeter i boga

Bardziej szczegółowo

Żeby zdobyć jakiś zawód, trzeba się go uczyć, czasem całe lata.

Żeby zdobyć jakiś zawód, trzeba się go uczyć, czasem całe lata. Wychowanie dzieci praktyczne (bo biblijne) wskazówki. 29. maja 2011 r. Żeby zdobyć jakiś zawód, trzeba się go uczyć, czasem całe lata. Tymczasem, żeby zostać rodzicem, nie trzeba żadnej szkoły. Większość

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Mała Armia Gedeona

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Mała Armia Gedeona Biblia dla Dzieci przedstawia Mała Armia Gedeona Autor: Edward Hughes Ilustracje: Janie Forest Redakcja: Ruth Klassen Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org BFC PO

Bardziej szczegółowo

Spacer? uśmiechnął się zając. Mógłbyś używać nóg do bardziej pożytecznych rzeczy.

Spacer? uśmiechnął się zając. Mógłbyś używać nóg do bardziej pożytecznych rzeczy. Zając wychodził z siebie ze złości i krzyczał: Biegniemy jeszcze raz, jeszcze raz wkoło! Nie ma sprawy, odparł jeż, Ile razy masz ochotę. Biegał więc zając siedemdziesiąt trzy razy, a jeż ciągle dotrzymywał

Bardziej szczegółowo

Książę Staje Się Pasterzem

Książę Staje Się Pasterzem Biblia dla Dzieci przedstawia Książę Staje Się Pasterzem Autor: Edward Hughes Ilustracje: M. Maillot; Lazarus Redakcja: E. Frischbutter; Sarah S. Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci przedstawia. Książę Staje Się Pasterzem

Biblia dla Dzieci przedstawia. Książę Staje Się Pasterzem Biblia dla Dzieci przedstawia Książę Staje Się Pasterzem Autor: Edward Hughes Ilustracje: M. Maillot; Lazarus Redakcja: E. Frischbutter; Sarah S. Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children

Bardziej szczegółowo

Baśń o Mądrości i Urodzie

Baśń o Mądrości i Urodzie Szkoła Podstawowa nr 3 Sanok 2009 r. Autor Sabina Gilar klasa IV a Baśń o Mądrości i Urodzie 1 2 W dalekiej krainie żyły sobie dwie siostry bliźniaczki Uroda i Mądrość. Mimo tego, że urodziły się tego

Bardziej szczegółowo

Ofiaruję Ci. Kiedyś wino i chleb

Ofiaruję Ci. Kiedyś wino i chleb Ofiaruję Ci Ofiaruję Ci moją noc i mój dzień, moją pracę i mój sen, wszystko, co drogie mi, Panie, ofiaruję Ci. Bo dla Ciebie ja żyję, moim Królem jesteś Ty. To, co mam, wszystko ofiaruję Ci. / 2x Kiedyś

Bardziej szczegółowo

ALLELUJA. Ref. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja.

ALLELUJA. Ref. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja. ALLELUJA 1. Niech zabrzmi Panu chwała w niebiosach, na wysokościach niech cześć oddadzą. Wielbijcie Pana Jego Zastępy, Wielbijcie Pana Duchy niebieskie. Ref. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja. Alleluja,

Bardziej szczegółowo

Rodzinna sciezka zwiedzania ' (dla rodzin z dziecmi w wieku 5-9 lat)

Rodzinna sciezka zwiedzania ' (dla rodzin z dziecmi w wieku 5-9 lat) Konik muzealny ' Rodzinna sciezka zwiedzania '. (dla rodzin z dziecmi w wieku 5-9 lat) Konik Muzealny to cykl weekendowych warsztatów dla rodzin z dziećmi, które odbywają się w różnych oddziałach Muzeum

Bardziej szczegółowo

Krystyna Wajda Horodko. Opowieści spod złocistej. Kraina Wodospadów. Moim dorosłym już dzieciom: Natalii, Filipkowi i Jakubowi

Krystyna Wajda Horodko. Opowieści spod złocistej. Kraina Wodospadów. Moim dorosłym już dzieciom: Natalii, Filipkowi i Jakubowi 2 Krystyna Wajda Horodko Opowieści spod złocistej tęczy Kraina Wodospadów Moim dorosłym już dzieciom: Natalii, Filipkowi i Jakubowi 4 K o s z a l i n 2013 by Krystyna Wajda, Koszalin 2013 ISBN 978-83-64234-09-5

Bardziej szczegółowo

Kto chce niech wierzy

Kto chce niech wierzy Kto chce niech wierzy W pewnym miejscu, gdzie mieszka Bóg pojawił się mały wędrowiec. Przysiadł na skale i zapytał: Zechcesz Panie ze mną porozmawiać? Bóg popatrzył i tak odpowiedział: mam wiele czasu,

Bardziej szczegółowo

SZOPKA. Pomysły i realizacja: Joanna Góźdź

SZOPKA. Pomysły i realizacja: Joanna Góźdź SZOPKA na Boże Narodzenie Pomysły i realizacja: Joanna Góźdź 4 Maryja wstała dosyć wcześnie, ubrała się, umyła, zjadła śniadanie i zaczęła się krzątać po domu. Bądź pozdrowiona! potężny głos nagle wypełnił

Bardziej szczegółowo

OGRÓD EDEN, WYGNANIE Z RAJU

OGRÓD EDEN, WYGNANIE Z RAJU OGRÓD EDEN, WYGNANIE Z RAJU 5 Pan Bóg zasadził ogród, w którym rosły piękne drzewa i których owoce można było jeść. Umieścił też pośrodku tego ogrodu drzewo życia oraz drzewo poznania dobra i zła. Ogród

Bardziej szczegółowo