DGO / /15/MC Warszawa, dnia 2015 r.

Transkrypt

1 Uwagi zgłoszone przez: Technolog Gospodarki Odpadami sp. z o. o. ul. Ziębicka 35, Poznań Polska / Poland T F M marek.kundegorski@grontmij.pl DGO / /15/MC Warszawa, dnia 2015 r. Zestawienie uwag zgłoszonych w ramach konsultacji publicznych do projektu rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych L.p. Nr (ust.) (ew. nr str.) Treść uwagi Pkt 1) Rozszerzenie wymagań rozporządzenia w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (R-MBP), także na procesy mechanicznego i biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych oraz odpadów pochodzących ze strumienia zmieszanych odpadów komunalnych pochodzących z tych procesów jest uzasadnionym działaniem, które pozwoli objąć wymaganiami rozporządzenia także obecne instalacje zastępcze (sortownie odpadów komunalnych zmieszanych), działające najczęściej w oparciu o decyzje sektorowe budzące sporo wątpliwości Zgłaszający uwagę Uwagi ogólne Stanowisko Ministerstwa Środowiska 1

2 2. 3. ust ust.4. np. dopuszczające wytwarzanie odpadów o kodzie i kierowanie ich do żwirowni. Propozycja rozszerzenia zakresu obowiązywania R_MBP na procesy mechanicznego przetwarzania pozwoliłoby na eliminację tego rodzaju działań sztucznie podnoszących w sprawozdaniach poziomy odzysku i obniżających poziomy składowania ale wątpliwych z uwagi na wymagania ochrony środowiska. Większość tego rodzaju instalacji gwarantuje obecnie korzystającym z ich usług gminom 100% odzysk strumienia odpadów z podziałem na 1) odpady mineralne ( ) kierowane do żwirowni często jako frakcja 0-30, 0-40 oraz 2) odpady kierowane do produkcji paliwa z odpadów lub kompostowania, 3) opcjonalnie frakcje materiałowe. Opinie prawników wskazują jednak, że aby doprowadzić do skutecznego powstrzymania takich działań niezbędne jest poza wprowadzaną w projekcie rozporządzenia w/w zmianą zapisu, konieczne jest także wprowadzenie (na poziomie ustawy) obowiązku zmiany wydanych decyzji w zakresie mechanicznego lub biologicznego przetwarzania odpadów w terminie np. 12 miesięcy lub narzucenie inna drogą obligatoryjnego obowiązku zmiany w/w obowiązujących decyzji. Klasyfikacja odpadów jako paliwa w wielu sytuacjach obejmuje całą frakcję balastową z procesów mechanicznego przetwarzania. Powszechne jest obecnie wytwarzanie znacznych strumieni odpadów jako nieprzeznaczonych do składowania oraz , których ostateczne zagospodarowanie nie jest znane, tym bardziej że przepisy dopuszczają ich magazynowanie do 3 lat. Wydaje się niezbędne rozliczanie w sprawozdaniach rocznych jako paliwa z odpadów wyłącznie odpadów, które zostały skierowane od odzysku energetycznego i poddane temu odzyskowi oraz wprowadzenie obowiązku przekazywania w sprawozdaniu przez instalację przetwarzania odpadów komunalnych informacją jaka część strumienia odpadów skierowanego do produkcji paliwa została wykorzystana jako paliwo, a jaka składowana. 2

3 Podobna uwaga odnosi się do paliwa po procesie biosuszenia. Tylko potwierdzenie odzysku energetycznego powinno być podstawą klasyfikowania postępowania z w/w odpadami jako odzysk ust.2 Propozycja zmiany zapisu. Proces ( ) nie może być prowadzony na eksploatowanej kwaterze składowiska odpadów. Umożliwi to prowadzenia np. fazy dojrzewania stabilizatu na czy pryzmowego kompostowania odpadów na odpowiednio zaprojektowanej płycie stabilizacji zlokalizowanej na powierzchni kwatery zamkniętego składowiska. Takie rozwiązanie nie powinno budzić wątpliwości jest uzasadnione ekonomicznie i pod względem ochrony środowiska. W/w postępowanie dopuszcza rozporządzenie w sprawie składowisk odpadów poprzez procedurę zmiany decyzji w sprawie zamknięcia składowiska (poprzedzonej pozytywną ekspertyzą sanitarną i geotechniczną) + wszystkimi wymaganymi procedurami związanymi z realizacją inwestycji. Uwagi szczegółowe ust.3 Zapis i w urządzenia wentylacyjne i ograniczające do minimum przedostawanie się zanieczyszczeń do atmosfery dotyczący odpadów komunalnych zmieszanych i odpadów pochodzących ze strumienia zmieszanych odpadów komunalnych jest dalece nieprecyzyjny i w krajowych realiach procesów uzgodnień będzie prowadził prawdopodobnie do 17 różnych interpretacji obowiązku wprowadzenia urządzeń ograniczających do minimum przedostawanie się zanieczyszczeń do atmosfery. Przepis ten dotyczy strefy rozładunku, gdzie odpady nie powinny być magazynowane dłużej niż do 2 3 dni i gdzie oddziaływania zapachowe są nieporównywalnie niższe niż w strefie gdzie prowadzone jest biologiczne przetwarzanie odpadów. Z uwagi na uwarunkowania związane z eksploatacją instalacji i jej oddziaływaniem wydaje się, że dla tej strefy wystarczający byłby zapis pomijający wymóg 3

4 wprowadzenia urządzeń ograniczających do minimum przedostawanie się zanieczyszczeń do atmosfery. lub wprowadzenie wymagań rozdzielenia strefy rozładunku od strefy przetwarzania odpadów albo też wprowadzenie zapisu: i w urządzenia wentylacyjne z odpylaniem ust.1. Dla procesu mechanicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych wskazano jak w 2. Ust.3. wymóg zastosowania urządzeń wentylacyjnych i ograniczających do minimum przedostawanie się zanieczyszczeń do atmosfery. Zapis mało precyzyjny. Propozycja wprowadzenia obowiązku zastosowania urządzeń wentylacyjnych i ograniczających pylenie ust.2 i 3. Poważne wątpliwości budzi zasadność zapisu przedstawionego w ust. 3. Proponuje się usunięcie ust. 3 i ograniczenia frakcji podsitowej (ust. 2) do max. 100 mm. W odpadach zmieszanych pozostaje znaczący strumień odpadów palnych i surowcowych bez względu na efektywność prowadzenia selektywnej zbiórki (przykład Niemiec), których nie sposób wydzielić bez podstawowej klasyfikacji na sitach. Dla takiego rozwiązania jak proponowane w projekcie czyli dla kierowania do stabilizacji całego strumienia zmieszanych odpadów komunalnych byłoby uzasadnienie przy zapewnieniu, że proces biologicznego przetwarzania jest prowadzony w systemach bioreaktorów, tuneli, ew. halowych, których konstrukcja nie budzi wątpliwości, a wielkość i czas przetwarzania są zbilansowane dla całego strumienia odpadów. Obecnie b. często w instalacjach o realnych przepustowościach rzędu 5-6 tys. Mg/rok przetwarzanych jest wielokrotnie więcej odpadów. Utrzymanie zapisów ust. 3, szczególnie przy dopuszczeniu przetwarzania odpadów w pryzmach energetycznych i quasi pryzmach jako w procesie D8 to najskuteczniejszy obecnie sposób na uniknięcie obowiązku ograniczenia składowania odpadów palnych, który obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. a nie dotyczy odpadów po stabilizacji ( ). 4

5 7. 3. ust.4. Uzasadniony zapis wskazane jednak doprecyzowanie jaki kod przypisać frakcji 0-20 mm kierowanej do składowania bez stabilizacji. Wydaje się, że powinien to być kod Niezrozumiałe i chyba niepotrzebne jest odwołanie dot. konieczności spełnienia kryteriów dopuszczenia odpadów do składowania, bo skoro można składować to nie powinno budzić wątpliwości składowanie frakcji 0-20 wydzielonej z ust.7. Jak najbardziej uzasadnione jest prowadzenie procesu mechanicznego przetwarzania na jednej instalacji dla dwóch różnych strumieni odpadów 1) zmieszanych 2) zbieranych selektywnie. Zapis o odrębnym prowadzeniu procesu jest pozbawiony sensu z punktu widzenia realnych uwarunkowań procesu mechanicznego przetwarzania odpadów i trudno byłoby go rygorystycznie egzekwować. Uzasadnienie miałby zapis Proces mechanicznego przetwarzania odpadów ( ) ewidencjonuje się i uwzględnia odrębnie w sprawozdaniach lub podobny zapis odnoszący się do ewidencjonowania przetwarzanego strumienia odpadów ust.10. Przy przedstawionym w uzasadnieniu wyjaśnieniu, że w procesach odzysku mogą powstawać również odpady przeznaczone do unieszkodliwiania, a w procesach unieszkodliwiania odpady przeznaczone do odzysku proponowana klasyfikacja procesu jako D13 nie budzi zastrzeżeń pod warunkiem podobnego rozumienia tego zapisu przez organy prowadzące uzgodnienia ust.6. Czas trwania procesów powinien uwzględniać rekomendacje wynikające z prowadzonych obecnie badań procesów MBP w ramach Ekspertyzy MBP. Niezbędne jest jak to wskazano w projekcie R-MBP określenie minimalnych czasów prowadzenia procesu i nie dopuszczanie do nadmiernego skracania tych czasów w przypadku uzyskiwania korzystnych wyników badań. 5

6 ust.7, punkt 1) ust.9. oraz odpowiednio 5. ust ust.10. oraz odpowiednio 5. ust.7. Sugestia wprowadzenia maksymalnego czasu prowadzenia procesu pierwszego stopnia fermentacji (np. do 50 dni), aby uchronić inwestorów przed budową komór fermentacji o zbyt dużych, nieuzasadnionych ekonomicznie pojemnościach. Dla ust. 9 sugeruje się zmianę zapisu na Podstawowy kierunek zagospodarowania stabilizatu o kodzie to składowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. Taki zapis dopuszczałby tam gdzie to byłoby uzasadnione podział stabilizatu na frakcję 0-20 mm i frakcje powyżej 20 mm. Frakcja powyżej 20 mm poprzez odpowiedni zapis w rozporządzeniu mogłaby zostać dopuszczona do przetwarzania termicznego w spalarni odpadów o ile znalazłoby to uzasadnienie ekonomiczne. Zapis także dopuszczałby wnioskowany poniżej odzysk frakcji 0-20 mm ze stabilizatu poza instalacjami. Frakcja 0-20 mm po prawidłowym procesie stabilizacji i osiągnięciu kryteriów stabilizacji jest zgodnie z zapisem projektu dopuszczona do procesu odzysku wyłącznie na składowisku. Wydaje się, że bez szkody dla środowiska, a z pożytkiem dla statystyk dot. ograniczeń składowania taki odzysk mógłby objąć zarówno wykorzystanie tej frakcji do procesów odzysku rekultywacji przed wstrzymaniem przyjmowania odpadów, jak i w procesie rekultywacji składowiska oraz wykorzystanie jako warstwa izolacyjna mimo nie spełniania kryteriów jak dla odpadu obojętnego. Wydaje się, że dotychczasowe naganne praktyki, (ale wynikające z obowiązujących decyzji), gdzie frakcja drobna po procesach mechanicznego przetwarzania jest kierowana do rekultywacji żwirowni itp. nie powinna determinować kierunku zagospodarowania frakcji 0-20 mm wydzielonej po prawidłowym procesie stabilizacji. Frakcja ta ma pod względem jakości znacznie korzystniejsze parametry niż osady ściekowe dopuszczone do zastosowań przyrodniczych 6

7 i rekultywacyjnych. Proponuje się także dopuszczenie frakcji stabilizatu, po przesianiu na sicie o prześwicie oczek o wielkości do 20 mm do stosowania do rekultywacji (w procesach odzysku poza instalacjami) - do rekultywacji biologicznej zamkniętych obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych i zwałowisk skał płonnych pochodzących z górnictwa węgla kamiennego lub ich części (tak zwanej okrywy rekultywacyjnej) ust.13. oraz odpowiednio 5. Wydaje się, ze nie ma uzasadnienia dla dzielenia procesu MBP na kolejne podprocesy i tworzenia kilku kolejnych tabelek i analiz składu oraz właściwości chemicznych frakcji 0-20 mm w pozwoleniach zintegrowanych i sprawozdaniach. Propozycja pozostawienia działań związanych z wytwarzaniem frakcji 0-20 w ramach procesu biologicznego przetwarzania D ust.2. Dla odpadu powinny zostać wprowadzone kryteria jakości. W chwili obecnej widoczny jest nadmiar paliw na rynku jako paliwo uznawana jest często frakcja nadsitowa. Jedyny realny obecnie kierunek zagospodarowania takiego paliwa to magazynowanie, ew. samoistne suszenie, gdzie paliwo w trakcie magazynowania traci do 90% swojej masy wyjściowej. Proponowane kryteria co najmniej 3 klasa wg EN15359, czyli: wartość opałowa > 15 MJ/kg, Cl < 1%, Hg < 0,08 mg/mj. O ile wytwarzane paliwo nie spełni tych kryteriów może być w przyszłości bez problemu spalane jako w spalarni odpadów komunalnych zmieszanych, a z drugiej strony należy mieć świadomość, że cementownie paliwa poniżej proponowanych standardów nie akceptują i raczej nie ma żadnych możliwości aby je do tego zmusić ust.3. Wskazane byłoby określenie metodyki poboru próbki do badań laboratoryjnych np. jak dla osadów ściekowych w stosownym rozporządzeniu. 7

8 ust.1.2. Wprowadzenie w obecnym projekcie rozporządzenia możliwości przetwarzania odpadów w instalacji MBP składającej się z dwóch odrębnych procesów, prowadzonych w odrębnych lokalizacjach zmienia zasadniczo dotychczas forsowane wymagania, które zamknęły drogę do funkcjonowania jako RIPOK kilku instalacjom i trudno znaleźć obecnie dla takiego podejścia racjonalne uzasadnienie. Nie jest czytelna intencja wprowadzenia tego zapisu. Wydaje się, że większym wyzwaniem jest obecnie doprowadzenie do zaprzestania funkcjonowania instalacji gdzie frakcja nieprzeznaczona do składowania z terenu całego kraju jest kompostowana w procesie R3 niż wprowadzanie preferencji, które całkowicie zmieniają dotychczas obowiązujące zasady prowadzenia procesu MBP. Co prawda analizując zmiany w prawie gospodarki odpadami, jakie weszły w życie od 6 lutego 2015 r. można odnieść wrażenie, że nowa definicja RIPOK pozwala na funkcjonowanie jako RIPOK także odrębnych instalacji mechanicznego przetwarzania odpadów produkujących paliwo z odpadów. Jeśli taki był zamiar ustawodawcy to powstaje problem zagospodarowania frakcji podsitowej czy balastowej z tych instalacji. Jest to jednak jak się wydaje problem marginalny. Jeśli natomiast celem wprowadzenia w/w zapisów ma być funkcjonowanie w kraju sieci instalacji biologicznego przetwarzania o niespotykanych dotychczas pojemnościach (np. w systemach pryzm energetycznych lub podobnych rozwiązań) przejmujących odpady nieprzeznaczone do składowania spoza granic regionów lub województw) to wydaje się to być nie do końca zgodne z przepisami UE. Zgodnie z decyzją Rady z dnia 19 grudnia 2002 r. ustanawiającą kryteria i procedury przyjęcia odpadów na 8

9 składowiska, na podstawie art. 16 i załącznika II do dyrektywy 1999/31/WE (2003/33/WE), dopuszczone jest funkcjonowanie w krajach członkowskich składowisk klasy B2 tzw. składowisk bioreaktorów - składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne przeznaczonych do składowania odpadów organicznych niezaliczanych do odpadów niebezpiecznych, gdzie proces przetwarzania odpadów klasyfikowany jest jako proces D5. Państwa członkowskie powinny uwzględnić funkcjonowanie takich składowisk przy rozliczaniu wymagań dotyczących ograniczania składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. W transpozycji przepisów w/w decyzji do prawa krajowego funkcjonowania takich składowisk nie uwzględniono. Wydaje się, że nie jest zgodne z zasadami ochrony środowiska dopuszczanie obecnie do funkcjonowania na rynku instalacji pryzm energetycznych czy quasi pryzm energetycznych, których funkcjonowanie (jako instalacji z klasyfikacją procesu D8) miało się zakończyć z terminem dostosowania obecnego rozporządzenia MBP (czyli po 9 października 2015 r.). Nie ulega wątpliwości, że budowa takich instalacji biologicznego przetwarzania wiąże się z określonymi korzyściami jak brak klasyfikacji instalacji jako składowisko (proces D8), uniknięcie konieczności wykonania sztucznej bariery geologicznej (lub istnienia naturalnej), uniknięcie opłat za składowanie, brak wymagań jak obowiązujących przy lokalizacji składowiska odpadów. W UE w latach 90-tych prowadzona była szeroka dyskusja w wyniku której wskazano, że funkcjonowanie pryzm energetycznych gdzie przetwarzane są odpady komunalne zmieszane lub odpady pochodzące z przetwarzania tych odpadów może być prowadzone z korzyścią dla środowiska w postaci intensyfikacji wytwarzania i wykorzystania biogazu, skrócenia czasu rozkładu odpadów na składowisku jednak powinno być klasyfikowane jako proces składowania odpadów D5. 9

10 Wydaje się, że przy takiej klasyfikacji (D5) należałoby pozostać zgodnie z w/w decyzją 2003/33/WE, a ewentualne instalacje biologicznego przetwarzania, które miałyby funkcjonować jako instalacje odrębne powinny być w pełni zgodne z racjonalnym rozumieniem efektywnych procesów MBP. Uwagi do uzasadnienia 18. Pkt. 7 str. 6 Wydaje się, ze koszt instalacji do oczyszczania gazów ( PLN) został znacząco zaniżony Uwagi do OSR 10