Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii. Materiały pomocnicze do zajęć z przedmiotu SYSTEMY OPERACYJNE
|
|
- Adam Zych
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Materiały pomocnicze do zajęć z przedmiotu SYSTEMY OPERACYJNE Kod przedmiotu: F***** Ćwiczenie pt. PODSTAWY SYSTEMU LINUX / UNIX: TYPY PLIKÓW, PRAWA DOSTĘPU DO PLIKÓW, STRUKTURA KATALOGÓW Pracownia numer 6 Autor: Jarosław Forenc (2002) Aktualizacja: Jarosław Forenc (2006) Białystok 2006
2 Cel ćwiczenia: Zapoznanie studentów z podstawami pracy w systemie operacyjnym Unix / Linux. Wstęp Unix jest wielozadaniowym, wielodostępnym, w znacznej mierze przenośnym systemem operacyjnym opracowanym w Laboratoriach Bella (AT&T). Wersja 1 systemu napisana przez Kena Thompsona w języku asembler, powstała w 1969 r. z przeznaczeniem na prawie już zapomniany komputer PDP-7. Ponieważ stało się jasne, że największą przenośność można osiągnąć jedynie wtedy, gdy bardzo duża część systemu napisana jest w języku wysokiego poziomu, toteż Ken Thompson stworzył język B, przekształcony dalej przez Denisa Ritchiego w język C. Stał się on od 1973 r. podstawowym językiem, w którym stworzono system Unix. Dzięki temu możliwa stała się implementacja systemu prawie niezależnie od sprzętu (90 % w języku C, jedynie od 1000 do 2000 linii kodu w odpowiednim asemblerze). Nazwę Unix zaproponował Brian W. Kernighan. Zaakceptowano ją około roku Być może jest ona zdrobnieniem nazwy Multics, nadanej dużemu systemowi wielodostępnemu, z którego korzystało kilku z pierwszych twórców Unixa. W latach tworzone były kolejne wersje, ale dopiero w roku 1978 wersja 7 na minikomputer PDP-11/70 stała się pierwszą wersją standardową. Od 1980 r. datują się pierwsze implementacje Unixa na 16-bitowe procesory firm Zilog i Motorola. W roku 1982 powstaje Unix System III, a w 1984 r. Unix System V/2 (System V edycja druga) - jednolita wersja Unixa dla różnych typów mikroprocesorów. Duże znaczenie dla popularności systemu miała decyzja o jego rozpowszechnianiu w szkołach wyższych, co prawda nieodpłatnie, ale pod warunkiem używania go tylko do pracy naukowej, bez celów zarobkowych. Unix był nazwą zastrzeżoną prawnie przez Bell Systems Software, toteż firmy i instytucje posiadające licencje używały dla tego systemu innych nazw. Są to m.in.: - AIX - system firmy IBM, - Digital UNIX - system firmy Digital Equipment Corporation, - HP-UX - system firmy Hewlett-Packard, - Linux - bezpłatny system operacyjny autorstwa Linusa Torvaldsa (dostępnych jest wiele dystrybucji Linuxa, m.in.: Slackware, Debian, Red Hat, S.U.S.E.), - SCO UNIX - system firmy Santa Cruz Operation, Inc., - Solaris - system firmy Sun, - IRIX. 2
3 1. PODSTAWY SYSTEMU UNIX Unix składa się z jądra systemowego (ang. kernel) realizującego centralne mechanizmy systemowe (system plików, zarządzanie procesami, sterowanie obsługą sprzętu, itd.) oraz dużej liczby bibliotek i programów użytkowych. Funkcje jądra dostępne są poprzez funkcje systemowe (ang. system calls), stanowiące najniższy poziom współpracy systemu operacyjnego z wszystkimi programami wykonywanymi pod jego kontrolą. Za pomocą funkcji systemowych odbywa się inicjowanie nowych procesów, otwieranie plików, czytanie, pisanie, zmiana praw dostępu do plików, odczyt zegara systemowego, zatrzymanie wykonywanego programu, itp. Wywołanie funkcji systemowych może odbywać się bezpośrednio z programu użytkownika lub pośrednio poprzez dalsze warstwy systemu (biblioteki, narzędzia, programy użytkowe). System plików w Unixie ma hierarchiczną strukturę drzewiastą (ang. tree structured hierarchical file system), a mówiąc dokładniej - odwróconego drzewa. Korzeń tego drzewa (ang. root) oznaczany jest symbolem ukośnika / (ang. slash). Węzły drzewa są katalogami mogącymi zawierać pliki lub dalsze katalogi (również mogące zawierać pliki lub katalogi, itd.). W Unixie istnieją cztery rodzaje plików (choć w niektórych książkach można znaleźć informację, że jest ich nawet osiem): - pliki zwykłe (ang. files), są najbardziej popularnym rodzajem plików, zawierają po prostu bajty. Plik zwykły może być programem wykonywalnym, dokumentem tekstowym, plikiem graficznym, kodem źródłowym programu w języku C, Fortran, itp. - katalogi (ang. directories), mogą zawierać pliki dowolnego typu, - pliki specjalne reprezentujące urządzenia (ang. special files), służą do komunikacji programów systemu Unix ze sprzętem systemowym i urządzeniami zewnętrznymi, - łącza nazwane (pliki FIFO), umożliwiają komunikację między dwoma niezależnymi procesami uruchomionymi na tej samej maszynie. Pełna nazwa pliku (ang. absolute pathname) jest ścieżką prowadzącą do tego pliku od korzenia. W nazwie /home/ketim/plik pierwszy z lewej ukośnik / oznacza korzeń - katalog główny systemu plików (ang. root directory), a następne ukośniki są rozdzielaczami. Nazwy nie rozpoczynające się od symbolu / są nazwami plików w ich katalogach (ang. relative pathname). Każdemu aktywnemu użytkownikowi jeden z katalogów służy w danej chwili jako katalog aktualny (ang. current directory). Pozwala to na używanie nazw plików skróconych o ścieżkę dostępu do aktualnego katalogu. W katalogu głównym systemu Unix znajduje się szereg podkatalogów systemowych. Są to m.in. 3
4 - /bin - (ang. binaries) - zawiera najważniejsze komendy Unixa jako skompilowane wersje programów lub wykonywalne procedury napisane w języku powłoki (tzw. skrypty), - /dev - (ang. devices) - zawiera pliki specjalne odpowiadające programom obsługi dostępnych w systemie urządzeń wejścia-wyjścia (drukarki, terminale, modemy, dyski, itp.), - /etc - zawiera lokalne pliki startowe i konfiguracyjne (m.in. plik passwd zawierający hasła), - /home - zawiera katalogi użytkowników z wyjątkiem administratora systemu, - /lib - (ang. libraries) - zawiera biblioteki programów, - /lost+found - przeznaczony jest na pliki, które straciły swoje dotychczasowe powiązanie z systemem plików, - /mnt - katalog służący do przyłączania do niego woluminów, tj. systemów plików na wymienialnych nośnikach danych np. dyskietkach, - /proc - zawiera obrazy wszystkich działających procesów w systemie, - /root - katalog administratora systemu, zazwyczaj znajduje się na innej partycji niż katalogi zwykłych użytkowników, - /sbin - zawiera tylko najważniejsze programy i polecenia potrzebne do startu i podstawowego administrowania, - /tmp - zawiera pliki tymczasowe tworzone przez różne programy, wszyscy użytkownicy mają prawo czytania i pisania w tym katalogu, - /usr - zawiera katalogi użytkowników, katalogi z programami usługowymi, bibliotekami, itp., - /var - zawiera wszystkie pliki, które są często zapisywane lub których rozmiar często się zmienia. W systemie Unix rozróżniane są małe i duże litery. Nazwa pliku nie musi zawierać żadnych rozszerzeń. Jedynie programy usługowe stosują często taką konwencję, że część nazwy po kropce wskazuje na zawartość pliku (np. plik.c - program źródłowy w języku C, plik.p - program źródłowy w języku Pascal, plik.a - program źródłowy w asemblerze). Kropka w Unixie jest znakiem o specjalnym znaczeniu. Od kropki zaczynają się nazwy plików ukrytych (np..profile,.pinerc ). Pojedyncza kropka jako argument komendy oznacza aktualny katalog roboczy. Dwie kropki jako argument komendy oznaczają katalog nadrzędny w stosunku do katalogu roboczego. Część nazwy pliku występującej jako argument komendy może być zastąpiona przez metaznaki *,?, [, ]. 4
5 W systemie praw dostępu do plików (ochrony plików) Unixa rozróżnialne są trzy klasy użytkowników: - użytkownik (ang. user), czyli właściciel pliku, - grupa (ang. group), do której należy właściciel pliku, - inni (ang. other) użytkownicy, nie należący do grupy właściciela. Powyższe trzy klasy użytkowników określane są wspólnym mianem wszystkich (ang. all). Prawa dostępu do plików podawane są symbolicznie w następujący sposób: drwxrwxrwx Poszczególne prawa oznaczają: - r (ang. read) - prawo do czytania, prawa dla innych (o) prawa dla grupy (g) prawa dla użytkownika (u) typ pliku: "d" - katalog, "-" - zwykły plik Dla zwykłych plików oznacza prawo do odczytania (oglądania) ich zawartości oraz prawo do ich skopiowania. Wykonanie powyższych operacji wymaga nadania prawa wykonywania -x dla katalogu, w którym znajdują się te pliki. Dla katalogów oznacza prawo do odczytania nazw plików w nich znajdujących się. - w (ang. write) - prawo do pisania, Dla zwykłych plików oznacza prawo do ich edycji, czyli zmiany, usunięcia lub dopisania ich zawartości. Usunięcie zawartości pliku nie jest tożsame z fizycznym usunięciem pliku. Wykonanie powyższych operacji wymaga nadania prawa wykonywania -x dla katalogu, w którym znajdują się te pliki. Dla katalogów oznacza prawo do tworzenia nowych i przenoszenia lub usuwania istniejących w nich plików. Prawo pisania dla katalogu oznacza również możliwość zmiany nazw plików. - x (ang. execute) - prawo do wykonywania, Dla zwykłych plików oznacza możliwość ich wykonywania. Dla katalogów oznacza możliwość wejścia do katalogu, czyli zmianę danego katalogu na bieżący. 5
6 Jeśli w przedstawionym wcześniej schemacie praw dostępu zamiast litery występuje kreska, to oznacza to, że dane prawo jest odebrane. Prawa dostępu do plików może zmienić tylko jego właściciel lub administrator używając polecenia chmod. W systemie Unix rozróżnialne są dwa rodzaje użytkowników: zwykli użytkownicy oraz programiści systemowi. Każdy nowy użytkownik musi być włączony do systemu przez administratora (programistę systemowego). Do pliku haseł /etc/passwd wpisywane są wtedy następujące informacje: - nazwa użytkownika, - hasło, - identyfikator (numer) użytkownika (uid, ang. user identification), - identyfikator (numer) grupy, do której należy użytkownik (gid, ang. group identification), - dowolna informacja o użytkowniku (np. imię i nazwisko), - katalog użytkownika (ang. login directory), - nazwa programu inicjowanego po otwarciu sesji użytkownika (ang. loginshell). Swoją nazwę i hasło (ang. login i password) użytkownik musi każdorazowo podać, aby móc otworzyć sesję. Hasło użytkownika zapisane jest w pliku /etc/passwd w formie zakodowanej. Po otwarciu sesji użytkownik znajduje się w swoim katalogu standardowym (ang. login directory). Uruchamiany jest dla niego pierwszy proces aktywny przez cały czas trwania sesji. Jest to tzw. powłoka (ang. shell) będąca interpreterem komend podawanych przez użytkownika z klawiatury. Inicjalizuje ona dla każdej komendy dalsze procesy, na których wykonanie powłoka czeka (procesy synchroniczne), lub które przebiegają równolegle drugoplanowo (procesy asynchroniczne). Powłoka inicjowana dla użytkownika przy otwieraniu sesji wykonuje najpierw skrypt systemowy definiujący dalsze elementy bezpośredniego otoczenia użytkownika (skrypt ten jest plikiem ukrytym znajdującym się w katalogu standardowym użytkownika, zazwyczaj nosi on nazwę.profile ). W systemie Unix mogą występować różne rodzaje powłok. Najbardziej znane to: sh, csh, rsh, vsh, shl, ksh, bash. Zamknięcie sesji w systemie następuje po wpisaniu polecenia exit. 6
7 2. OPIS WYBRANYCH POLECEŃ SYSTEMU UNIX cat łączy pliki i drukuje ich zawartość na standardowym wyjściu cat opcje plik... Polecenie to czyta podane pliki i wyprowadza ich zawartość na standardowym wyjściu (najczęściej jest to ekran monitora). Jeśli w linii polecenia podany jest plik wyjściowy, do którego należy skierować wyjście (poprzez znak przekierowania > ), to pliki wejściowe zostaną jeden za drugim wpisane do niego. Opcje: -s - zapobiega wypisywaniu ostrzeżeń o nieistniejących plikach, -v - powoduje uwidocznienie znaków sterujących, za wyjątkiem tabulacji, nowej linii i nowej strony. cat data - drukuje na ekranie zawartość pliku data, cat data1 data2 > data3 - kopiuje pliki data1 i data2 do pliku data3, cat data1 data2 > data1 - w pliku data1 znajdzie się tylko zawartość pliku data2, gdyż poprzednia zawartość pliku data1 zostanie usunięta, cat data1 data2 >> data3 - dołącza pliki data1 i data2 na koniec data3, cat > data - czyta z wejścia standardowego (klawiatury) poszczególne znaki, aż do wystąpienia znaku końca pliku (Ctrl+D), wpisując je do pliku data. cd zmienia bieżący katalog cd katalog Polecenie to powoduje, że katalogiem roboczym (ang. working directory) staje się katalog podany jako argument polecenia. W przypadku braku argumentu katalogiem bieżącym staje się katalog domowy użytkownika. 7
8 cd - zmienia katalog na domyślny katalog domowy użytkownika, cd / - zmienia katalog na katalog główny (ang. root directory), cd.. - zmienia katalog na katalog nadrzędny w stosunku do dotychczasowego katalogu, cd /home - zmienia katalog na /home. chgrp zmienia grupy właścicieli plików chgrp grupa plik... Polecenie zmienia identyfikator grupy dla podanych plików. Nowa grupa musi być nazwą lub numerycznym identyfikatorem grupy wpisanej w pliku /etc/group. chgrp studenci dane - zmienia nazwę grupy pliku dane na studenci. chmod zmienia prawa dostępu do plików chmod tryb plik... Polecenie to zmienia prawa dostępu do plików. Prawa te może zmienić tylko właściciel pliku lub programista systemowy. Tryb może być liczbą ósemkową lub wyrażeniem symbolicznym. Tryb jako liczba ósemkowa jest sumą wartości przedstawionych poniżej. 8
9 user group other rwx rwx rwx Tryb wyrażony symbolicznie ma postać: kto +-= prawo r (read) - prawo do czytania w (write) - prawo do pisania x (execute) - prawo do wykonywania + - nadać prawo - - odebrać prawo = - usunąć wszystkie oprócz podanych u (user) - użytkownik czyli właściciel g (group) - grupa o (others) - inni a (all) - wszyscy chmod 777 data - nadaje wszystkim wszystkie prawa do pliku data, chmod 764 data - nadaje wszystkie prawa właścicielowi pliku data, prawo czytania i pisania grupie oraz prawo czytania pozostałym użytkownikom, chmod 700 data - nadaje wszystkie prawa właścicielowi pliku data i odbiera pozostałe prawa innym użytkownikom, chmod g+x data - nadaje grupie prawo wykonywania (pozostałe prawa pozostają niezmienione) pliku data, chmod g-r data - odbiera grupie prawo czytania (pozostałe prawa pozostają niezmienione) pliku data, chmod ug=r data - nadaje użytkownikowi i grupie prawo czytania pliku data, usuwa pozostałe prawa. 9
10 chown zmienia właściciela pliku chown opcje nowy_właściciel plik... Polecenie zmienia identyfikator właściciela podanych plików na identyfikator nowy_właściciel, który musi być nazwą lub numerycznym identyfikatorem użytkownika wpisanego w pliku haseł /etc/passwd. Zmianę identyfikatora właściciela pliku może wykonać jedynie właściciel pliku lub administrator. Opcje: -f - nie wypisuje komunikatów o błędach dla plików, których właściciela nie udało się zmienić, -R - operuje również na podkatalogach, rekurencyjnie zmienia właściciela katalogów i ich zawartość. chown student zadanie - właścicielem pliku zadanie staje się użytkownik student. cp kopiuje pliki cp plik1 plik2 cp plik1 plik2... katalog Polecenie to w pierwszej postaci kopiuje plik plik1 na plik o nazwie plik2. Jeśli plik plik2 już istnieje to jego zawartość zostanie usunięta przed kopiowaniem. Jeśli ostatnim argumentem polecenia jest katalog (postać druga) to pliki podane przed nazwą katalogu zostaną przekopiowane do niego. Pliku nie można kopiować na plik o takiej samej nazwie. cp /etc/passwd /home/ketim - kopiuje plik passwd z katalogu /etc do katalogu /home/ketim, cp /etc/passwd /home/ketim/hasla - kopiuje plik passwd z katalogu /etc do katalogu /home/ketim zmieniając jego nazwę na hasla, 10
11 cp /home/ketim/* /usr/ketim - kopiuje wszystkie pliki z katalogu /home/ketim do katalogu /usr/ketim. df podaje rozmiar wolnego obszaru pamięci dyskowej df opcje urządzenie... Polecenie to podaje liczbę wolnych bloków i węzłów plików na urządzeniu. Urządzenie jest nazwą urządzenia logicznego, np. /dev/root. Jeśli argument urządzenie nie zostanie podany, to wyświetlana jest informacja o całej wolnej przestrzeni na wszystkich przyłączonych woluminach. W niektórych systemach podawana jest liczba 512-bajtowych bloków, w innych - liczba kilobajtów. Opcje: -t - podaje dodatkowo liczbę zajętych bloków urządzenia, -f - podaje liczbę wolnych bloków urządzenia. df -f /usr/local/a - podaje liczbę wolnych bloków znajdujących się w systemie plików przyłączonych do katalogu /usr/local/a. du podaje rozmiar pamięci dyskowej zajętej przez pliki du opcje plik... Polecenie to podaje ilość 512-bajtowych bloków zajmowanych przez plik podany jako argument polecenia. Jeśli plik jest katalogiem, to wyświetlana jest informacja dotycząca plików znajdujących się w tym katalogu. Jeśli plik nie zostanie podany, to wyświetlana jest informacja dotycząca aktualnego katalogu. Opcje: -a - podaje liczbę bloków dla każdego pojedynczego pliku, 11
12 -r - wyświetla komunikat o błędzie, w przypadku, gdy polecenie du, nie może przeszukać katalogu, -s - podaje tylko sumaryczną liczbę bloków. du -s /home - podaje liczbę bloków zajmowanych przez katalog /home i wszystkie znajdujące się w nim pliki. ln tworzy dowiązanie do pliku ln plik1 plik2 ln plik... katalog Polecenie tworzy dowiązanie do pliku plik1 lub plik. W pierwszej postaci plikowi plik1 zostaje nadana nowa nazwa plik2. Plik ten będzie dostępny pod obiema nazwami. W drugiej postaci tworzone jest dowiązanie do plików z podanego katalogu. Dowiązania można tworzyć tylko w obrębie jednego urządzenia logicznego. Plik ulega tylko wtedy fizycznemu usunięciu, gdy usunięte zostanie ostatnie dowiązanie do niego. ln test1 test2 - plik test1 będzie dostępny pod nazwą test2. ls wyprowadza spis zawartości katalogu ls opcje plik... Polecenie to wyświetla spis zawartości podanych katalogów. Jeśli polecenie nie ma podanych argumentów (plików lub katalogów) to wyświetla zawartość katalogu aktualnego. Sposób wyświetlania listy może być zmieniony za pomocą opcji. Opcje: -a - wyświetla wszystkie wpisy do katalogu (również nazwy plików ukrytych rozpoczynających się od kropki), 12
13 Przykład: ls -a./.bash_history.bash_profile.kde/.mailcap.screenrc../.bash_logout.bashrc mail/.pinerc tmp/ -d - jeśli plik jest katalogiem, to wyświetla tylko jego nazwę, a nie zawartość, -F - przy wyświetlaniu oznacza katalogi znakiem ukośnika /, a pliki wykonywalne znakiem gwiazdki *, -i - wyświetla numer węzła pliku (ang. i-node number) w pierwszej kolumnie wyprowadzanej listy, -l - wyświetla zawartość katalogu w formacie długim. Przykład: total 12 drwxr-xr-x 5 ketim ketim 4096 Feb 1 10:57 desktop drwx ketim ketim 4096 May 15 10:50 mail -rw-rw-r-- 1 ketim ketim 10 May 16 21:51 plik nazwa pliku czas ostatniej zmiany data ostatniej zmiany rozmiar w bajtach nazwa grupy właściciela pliku nazwa właściciela pliku liczba łączników do pliku prawa dostępu do pliku typ pliku -m - nazwy plików wyświetlane są w jednej linii i oddzielane przecinkami. -r - odwraca kolejność wyświetlanej informacji. -s - wyświetla listę plików wraz z ich wielkością w blokach po 0,5kb, -t - sortuje pliki wg czasów ostatniej modyfikacji, jako pierwsza podana będzie nazwa najpóźniej modyfikowanego pliku. man wyświetla elektroniczną wersję podręcznika man polecenie Polecenie to wyświetla informacje dotyczące polecenia podanego jako argument. 13
14 mkdir tworzy nowy katalog mkdir katalog... Polecenie to tworzy w aktualnym katalogu podkatalogi o podanych nazwach. Aby móc założyć katalog użytkownik musi mieć prawo pisania w aktualnym katalogu. Właścicielem katalogu staje się użytkownik, który go założył. mkdir kat1 - tworzy w aktualnym katalogu podkatalog o nazwie kat1, mkdir kat1 kat2 - tworzy w aktualnym katalogu dwa podkatalogi o nazwach kat1 i kat2. mv przenosi lub zmienia nazwę plików mv plik1 plik2 mv plik... katalog Polecenie to w pierwszej postaci zmienia nazwę pliku z plik1 na plik2. Jeśli plik o tej ostatniej nazwie już istniał, to najpierw się go usuwa. W drugiej postaci zaś przenosi wyspecyfikowane pliki do podanego katalogu. Poleceniem tym nie można usunąć pliku przenosząc go na niego samego. mv data_old data_new - zmienia nazwę pliku data_old na data_new jeśli plik o nazwie data_new już istniał, to zostanie usunięty, mv data /home/ketim/ - przenosi plik data z bieżącego katalogu do katalogu /home/ketim, mv /home/ketim/* /usr/ketim - przenosi wszystkie pliki (poza ukrytymi, których nazwy zaczynają się od kropki) z katalogu /home/ketim do katalogu /usr/ketim. 14
15 pwd podaje pełną nazwę aktualnego katalogu roboczego pwd Polecenie to podaje pełną nazwę aktualnego katalogu roboczego. rm usuwa pliki rm opcje plik... Polecenie to usuwa wyspecyfikowane pliki (w rzeczywistości usuwa wpis pliku w katalogu, a jeśli do pliku istniał tylko jeden łącznik, to dopiero wtedy usuwa plik z dysku). Opcje: -i - przed usunięciem każdego pliku wyświetlane jest pytanie o potwierdzenie usunięcia, -f - usuwa pliki bez uprzedzenia, nawet w przypadku, gdy są chronione przed zapisem, -r - usuwa całą zawartość katalogu oraz sam katalog. rmdir usuwa katalogi rmdir katalog... Polecenie to usuwa wyspecyfikowane katalogi. Aby katalogi zostały usunięte muszą być puste (nie mogą zawierać żadnych innych plików lub katalogów). rmdir /home/ketim/tmp - usuwa podkatalog tmp znajdujący się w katalogu /home/ketim, 15
16 touch zmienia datę i czas ostatniej modyfikacji pliku touch opcje data plik... Polecenie zmienia datę i czas modyfikacji podanych plików na aktualne lub podane jako argument wywołania. W tym celu odczytuje pierwszy znak z pliku, a następnie ponownie go zapisuje. Jeśli plik nie istniał, to zostanie utworzony. Data i czas podawane są w postaci mmddhhmm[yy], czyli miesiąc dzień godzina minuta rok. Opcje: -a - zmiana daty i czasu ostatniego dostępu do pliku, -m - zmiana daty i czasu ostatniej modyfikacji pliku, -c - jeśli plik nie istniał, to zostanie stworzony. umask ustawia maskę praw dostępu do nowych plików umask maska Polecenie ustawia nową maskę praw dostępu do nowotworzonych plików użytkownika. Maska podawana jest w postaci trzycyfrowej liczby ósemkowej (zob. opis polecenia chmod ), a bity maski ustawione na jedynkę oznaczają, że dane prawo dostępu ma nie być udzielone. Polecenie wywołane bez parametrów wyświetla aktualnie ustawioną wartość maski. umask ustawia prawa dostępu w taki sposób, że właściciel nowotworzonych plików będzie miał wszystkie prawa dostępu do niego, a pozostali użytkownicy nie będą mieli żadnych praw. 16
17 LITERATURA: [1] Lal K., Rak T.: Linux. Komendy i polecenia. Praktyczne przykłady, Helion, Gliwice, [2] Newham C., Rosenblatt B.: bash. Wprowadzenie, Helion, Gliwice, [3] Ray D.S., Ray E.J.: Po prostu Unix, Helion, Gliwice [4] Marczyński J.: UNIX: użytkowanie i administrowanie, Helion, Gliwice [5] Armstrong J., Taylor D.: Unix dla każdego, Helion, Gliwice [6] Ball B., Pitts D.: Red Hat Linux 6. Księga Eksperta, Helion, Gliwice [7] Medinets D.: Unix: narzędzia programowania powłok, Wydawnictwo PLJ, Warszawa [8] Goodheart B., Cox J.: Sekrety magicznego ogrodu: Unix System V wersja 4 od środka: podręcznik, WNT, Warszawa [9] Arthur L.J., Burns T.: Unix. Programowanie w shellu, Mikom, Warszawa [10] Nemeth E., Snyder G., Seebass S., Hein T.R.: Przewodnik administratora systemu Unix, WNT, Warszawa [11] Silvester P.: System operacyjny Unix, WNT, Warszawa [12] Robak S.: XENIX. Wielodostępny, wieloprogramowy system operacyjny (Unix System V), Zielona Góra,
18 Wymagania BHP Warunkiem przystąpienia do praktycznej realizacji ćwiczenia jest zapoznanie się z instrukcją BHP i instrukcją przeciw pożarową oraz przestrzeganie zasad w nich zawartych. Wybrane urządzenia dostępne na stanowisku laboratoryjnym mogą posiadać instrukcje stanowiskowe. Przed rozpoczęciem pracy należy zapoznać się z instrukcjami stanowiskowymi wskazanymi przez prowadzącego. W trakcie zajęć laboratoryjnych należy przestrzegać następujących zasad: Sprawdzić, czy urządzenia dostępne na stanowisku laboratoryjnym są w stanie kompletnym, nie wskazującym na fizyczne uszkodzenie. Sprawdzić prawidłowość połączeń urządzeń peryferyjnych. Jeżeli istnieje taka możliwość, należy dostosować warunki stanowiska do własnych potrzeb, ze względu na ergonomię. Monitor komputera ustawić w sposób zapewniający stałą i wygodną obserwację dla wszystkich członków zespołu. Załączenie komputera może się odbywać po wyrażeniu zgody przez prowadzącego. Zabronione jest dokonywanie jakichkolwiek przełączeń w urządzeniach oraz wymiana elementów składowych pod napięciem. Konfiguracja sprzętu (np. konfiguracja systemu operacyjnego, ustawienie parametrów monitora) może się odbywać wyłącznie w porozumieniu z prowadzącym zajęcia. W trakcie pracy z komputerem zabronione jest spożywanie posiłków i picie napojów. W przypadku zaniku napięcia zasilającego należy niezwłocznie wyłączyć komputer i monitor z sieci elektrycznej. Stwierdzone wszelkie braki w wyposażeniu stanowiska oraz nieprawidłowości w funkcjonowaniu sprzętu należy przekazywać prowadzącemu zajęcia. W przypadku zakończenia pracy należy zakończyć sesję przez wydanie polecenia wylogowania. Zamknięcie systemu operacyjnego może się odbywać tylko na wyraźne polecenie prowadzącego. 18
Systemy operacyjne. Instrukcja laboratoryjna. Ćwiczenie 1: Polecenia systemu UNIX/LINUX. Opracował: dr inż. Piotr Szpryngier
Systemy operacyjne Instrukcja laboratoryjna Ćwiczenie 1: Polecenia systemu UNIX/LINUX Opracował: dr inż. Piotr Szpryngier Olsztyn 2009 1 Wprowadzenie. Cel zajęć praktycznych. Wymagania stawiane studentom
Bardziej szczegółowoLinux: System Plików
Linux: System Plików Systemy Operacyjne Mateusz Hołenko 3 marca 2013 Plan zajęć Wszystko jest plikiem Obsługa systemu plików Prawa dostępu Wyszukiwanie Mateusz Hołenko Linux: System Plików [2/24] Wszystko
Bardziej szczegółowoNiektóre katalogi są standardowymi katalogami zarezerwowanymi do użytku przez system. Znaczenie wybranych katalogów systemowych jest następujące:
Podstawy systemu Linux Linux jest systemem operacyjnym dla komputerów PC, opracowany na początku lat dziewięćdziesiątych przez Linusa Torvaldsa. Podobnie jak Unix jest on systemem wielozadaniowym - umożliwia
Bardziej szczegółowoKurs systemu Unix wykład wstępny. Kurs systemu Unix 1
Kurs systemu Unix wykład wstępny Kurs systemu Unix 1 Cele wykladu Zdobycie podstawowej wiedzy o systemie i jego narzędziach. Poznanie unixowych języków skryptowych (bash, awk,...). Nauka programowania
Bardziej szczegółowo"Klasyczna" struktura systemu operacyjnego:
"Klasyczna" struktura systemu operacyjnego: Użytkownik Powłoka (shell) Programy użytkowe Programy systemowe API Jądro (kernel) Programy obsługi sprzętu (drivers) Sprzęt Funkcje systemu operacyjnego obsługa
Bardziej szczegółowoArchitektura systemów informatycznych WPROWADZENIE DO SYSTEMU LINUX
Architektura systemów informatycznych WPROWADZENIE DO SYSTEMU LINUX Materiały: www.staff.amu.edu.pl/~evert/asi.php W razie nieobecności proszę o zapoznanie się z materiałem z ćwiczeń w domu Zaliczenie
Bardziej szczegółowoPowłoka I. Popularne implementacje. W stylu sh (powłoki zdefiniowanej w POSIX) W stylu csh. bash (najpopularniejsza) zsh ksh mksh.
Powłoka I Popularne implementacje W stylu sh (powłoki zdefiniowanej w POSIX) bash (najpopularniejsza) zsh ksh mksh W stylu csh csh tcsh 12 października 2018 1 / 16 Powłoka II Zachęta Komunikuje się z użytkownikiem
Bardziej szczegółowoSystemy Operacyjne I: System plików
Politechnika Poznańska 18 marca 2014 Materiały Prezentacja oraz inne materiały zostały przygotowane na podstawie: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX - dr D.Wawrzyniak Systemy operacyjne - skrypt - dr
Bardziej szczegółowoPracownia Komputerowa wyk ad II
Pracownia Komputerowa wykad II dr Magdalena Posiadaa-Zezula Magdalena.Posiadala@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~mposiada Magdalena.Posiadala@fuw.edu.pl 1 Systemy operacyjne Windows np. Windows 8. Systemy
Bardziej szczegółowoWstęp do systemów wielozadaniowych laboratorium 02 Praca w systemie plików
Wstęp do systemów wielozadaniowych laboratorium 02 Praca w systemie plików Jarosław Piersa Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2013-10-08 Co to jest konsola / terminal UNIX-owy?
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Podstawowe wiadomości
Ćwiczenie 1. Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z podstawowymi poleceniami systemu Linux. Poznanie praw dostępu do plików oraz struktury katalogów systemu Linux. Podstawowe informacje o systemie. Podstawowe
Bardziej szczegółowoEgzamin pisemny z przedmiotu: Systemy operacyjne Semestr I
Egzamin pisemny z przedmiotu: Systemy operacyjne Semestr I Uwaga: Test odnosi się do systemu operacyjnego Linux! 1) Linux jest systemem wielodostępnym, co oznacza, że: a) pozwala na logowanie się do systemu
Bardziej szczegółowoPracownia Komputerowa wykład II
Pracownia Komputerowa wykład II dr Magdalena Posiadała-Zezula http://www.fuw.edu.pl/~mposiada 1 Systemy operacyjne! Windows np. Windows 8.! Systemy unixowe:! Linux i Mac OS X 2 Logowanie na konta studenckie!
Bardziej szczegółowoSpis treści JĘZYK C - ZAGNIEŻDŻANIE IF-ELSE, OPERATOR WARUNKOWY. Informatyka 1. Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Informatyka Kod przedmiotu: ESC00 009 (studia stacjonarne)
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 9 Linux - operacje systemu plików
Systemy teleinformatyczne AiR Ćwiczenie 9 Linux - operacje systemu plików 1. Ściągnąć program PUTTY - (portal tbajorek.prz.rzeszow.pl lub www.prz.rzeszow.pl/~tbajorek - dostęp po zalogowaniu: użytkownik:
Bardziej szczegółowoUżytkownicy I. Użytkownik. Głównym celem istnienia użytkowników i grup w systemie jest utrzymanie porządku i separacja uprawnień.
Użytkownicy I Głównym celem istnienia użytkowników i grup w systemie jest utrzymanie porządku i separacja uprawnień. Użytkownik login (nazwa) UID identyfikator numeryczny przynależność do grup, w tym dokładnie
Bardziej szczegółowoSystem plików Linuxa. Tomasz Borzyszkowski
System plików Linuxa Tomasz Borzyszkowski Diagram blokowy jądra systemu Programy użytkowników Poziom użytkownika Poziom jądra Biblioteki Interfejs funkcji systemowych Podsystem plików Bufor Znakowe Blokowe
Bardziej szczegółowoWarstwy systemu Windows 2000
Warstwy systemu Windows 2000 Tryb użytkownika (User Mode) Tryb jądra (Kernel Mode) Tryb użytkownika (User Mode) Zarządzanie pamięcią wirtualną Cechy charakterystyczne systemu Windows XP: system bardzo
Bardziej szczegółowoProces instalacji systemu operacyjnego Linux Red Hat 7.3 (1)
Proces instalacji systemu operacyjnego Linux Red Hat 7.3 (1) 1. Ustawiamy w biosie bootowanie systemu z CD-ROMu bądź z dyskietki (tworzymy wówczas dyskietki startowe). 2. Aby rozpocząć proces instalacji
Bardziej szczegółowoPodstawy Informatyki. Wykład 3 UNIX
Podstawy Informatyki Wykład 3 UNIX Twórcy Dennis Ritchie Ken Thompson Linus Torvalds Historia systemu UNIX 1966 - rozpoczęcie prac na Multicsem, zespół naukowców z Bell Labs, MIT i General Electric, wśród
Bardziej szczegółowoPrawa dostępu do plików
Prawa dostępu do plików Wszystkie pliki systemów uniksowych posiadają swoje prawa dostępu dla zapisu, odczytu i wykonywania. Jeżeli dotychczas spotykałeś się z systemami Windows na partycjach FAT - możesz
Bardziej szczegółowoSystemy operacyjne. System operacyjny Linux - wstęp. Anna Wojak
Systemy operacyjne System operacyjny Linux - wstęp Anna Wojak 1 1 Wstęp Linux jest systemem z rodziny Unix. Pierwsza wersja systemu została opracowana w 1969 roku przez K.Thompsona i D.Ritchie Jest to
Bardziej szczegółowoSystem plików. Podstawy systemu Linux
Podstawy systemu Linux Linux jest systemem operacyjnym dla komputerów PC, opracowany na początku lat dziewięćdziesiątych przez Linusa Torvaldsa. Podobnie jak Unix jest on systemem wielozadaniowym - umoŝliwia
Bardziej szczegółowohost name: 192.168.11.110 protokół SSH System plików - wprowadzenie Ścieżki dostępu
Ćw. 13 Linux - operacje systemu plików 1. Ściągnąć program PUTTY ze strony z materiałami dydaktycznymi - zapisać, rozpakować skompresowany plik i uruchomić. 2. Skonfigurować host name: host name: 192.168.11.110
Bardziej szczegółowoSystem operacyjny UNIX system plików. mgr Michał Popławski, WFAiIS
System operacyjny UNIX system plików System plików systemu UNIX (s5fs) System plików ma strukturę drzewa. Na samym szczycie znajduje się korzeń (root), symbolicznie przedstawiany jako /. Z punktu widzenia
Bardziej szczegółowoLinux cz.3: polecenia systemowe, ćwiczenia
Linux cz.3: polecenia systemowe, ćwiczenia Wykład: polecenia terminala, manualia systemowe, uprawnienia, kompresja, archiwizacja, ukrywanie plików, sudo su, ps, kill, chmod, chown, tar, gzip, whoami, ls,
Bardziej szczegółowoZnaki globalne w Linuxie
Znaki globalne w Linuxie * reprezentuje jeden lub wiele znaków (wild-card character)? reprezentuje dokładnie jeden znak (wild-card character) [abcde] reprezentuje dokładnie jeden znak z wymienionych [a-e]
Bardziej szczegółowoSpis treści JĘZYK C - PRZEKAZYWANIE PARAMETRÓW DO FUNKCJI, REKURENCJA. Informatyka 1. Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Informatyka 1 Kod przedmiotu: EZ1C200 010 (studia niestacjonarne)
Bardziej szczegółowoTemat zajęć: Wprowadzenie oraz obsługa systemu plików.
Temat zajęć: Wprowadzenie oraz obsługa systemu plików. Czas realizacji zajęć: 135 min. Zakres materiału, jaki zostanie zrealizowany podczas zajęć: Logowanie do systemu, obsługa pomocy systemowej, obsługa
Bardziej szczegółowoW pierwszej kolumnie wyświetlany jest identyfikator procesu (pid)
Ćwiczenie 2 Cel ćwiczenia: Poznanie mechanizmów wejścia/wyjścia, zapoznanie się ze sposobami wyświetlania plików tekstowych i wyszukiwania informacji, podstawowe operacje na plikach tekstowych, zmienne
Bardziej szczegółowoPracownia Informatyczna I ORGANIZACJA ZAJĘĆ, ZASADY ZALICZENIA
Pracownia Informatyczna I ORGANIZACJA ZAJĘĆ, ZASADY ZALICZENIA 1 Organizacja zajęć ½ semestru mgr Magda Mielczarek Katedra Genetyki, pokój nr 14 e-mail: magda.mielczarek@up.wroc.pl tel: 71-320-57-51 Slajdy
Bardziej szczegółowoTypy plików. Oznaczenie f -
Typy plików Oznaczenie f - d b c l p s Typ Zwykły plik Katalog Urządzenie blokowe Urządzenie znakowe Dowiązanie symboliczne Potok (pipe) do komunikacji międzyprocesowej Gniazdo (socket) do komunikacji
Bardziej szczegółowoLinux. Uprawnienia pliku / katalogu, właściciel pliku, UID, GID, sticky bit.
Strona1 Linux Uprawnienia pliku / katalogu, właściciel pliku, UID, GID, sticky bit. Strona2 Spis treści Spis treści... 2 Ogólny schemat uprawnieo.... 3 Identyfikatory typu... 3 Sposoby nadawania uprawnieo...
Bardziej szczegółowoSpis treści JĘZYK C - OPERATORY BITOWE. Informatyka 2. Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu. Numer ćwiczenia INF32
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Informatyka 2 Kod przedmiotu: ES1D300 017 (studia stacjonarne)
Bardziej szczegółowoPracownia komputerowa. Dariusz wardecki, wyk II
Pracownia komputerowa Dariusz wardecki, wyk II Systemy operacyjne Desktopowe Mobilne Systemy operacyjne Systemy Unixowe Windows! Windows 8 Windows 7 Windows Vista Windows XP... Linux Mac OS X Mountain
Bardziej szczegółowoSYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE
Klasyczne polecenia: ls [opcje][katalog][pliki] opcje podstawowe -a wyświetla również pliki ukryte -b znaki niedrukowane jako liczby ósemkowe -c sortuje dane zgodnie z datą zmiany -k podaje wielkość pliku
Bardziej szczegółowoSystem plików - wprowadzenie. Ścieżki dostępu. Informatyka ćw 1
Informatyka ćw 1 Linux - operacje systemu plików 1. Ściągnąć program PUTTY - (portal tbajorek.prz.rzeszow.pl - dostęp po zalogowaniu: użytkownik: student hasło: samoloty 2. Skonfigurować połączenie z adresem
Bardziej szczegółowoProgramowanie 1. Wprowadzenie do bash-a. Elwira Wachowicz. elwira@ifd.uni.wroc.pl. 06 lutego 2012
Programowanie 1 Wprowadzenie do bash-a Elwira Wachowicz elwira@ifd.uni.wroc.pl 06 lutego 2012 Elwira Wachowicz (elwira@ifd.uni.wroc.pl) Programowanie 1 06 lutego 2012 1 / 19 Cel zajęć: Zapoznanie sie z
Bardziej szczegółowoSpis treści JĘZYK C - ŚLEDZENIE WYKONANIA PROGRAMU, DEBUGGER. Informatyka 1. Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Informatyka 1 Kod przedmiotu: ES1D200 009 (studia stacjonarne)
Bardziej szczegółowoSystem operacyjny UNIX Ćwiczenie 1. Podstawowe polecenia systemu Unix
Wydział Mechatroniki i Budowy Maszyn Specjalność: Automatyka i Robotyka Rok II Semestr IV 1. Logowanie w systemie Unix. System operacyjny UNIX Ćwiczenie 1. Podstawowe polecenia systemu Unix Do zalogowania
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA INFORMATYCZNA BASH - PODSTAWOWE INFORMACJE
PRACOWNIA INFORMATYCZNA BASH - PODSTAWOWE INFORMACJE Magda Mielczarek Pracownia Informatyczna 2015/2016 1 Podstawowe definicje Linux system operacyjny, które oferuje kompletne środowisko programistyczne
Bardziej szczegółowoUNIX SYSTEM PLIKÓW. UNIX System plików
UNIX SYSTEM PLIKÓW UNIX System plików UNIX SYSTEM PLIKÓW Jednym z podstawowych zadań SO jest zarządzanie zasobami danych Komputer może być wyposażony w różnego rodzaju urządzenia przechowujące dane i programy
Bardziej szczegółowoWydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii. Materiały pomocnicze do zajęć z przedmiotu SYSTEMY OPERACYJNE
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Materiały pomocnicze do zajęć z przedmiotu SYSTEMY OPERACYJNE Kod przedmiotu: F***** Ćwiczenie pt. PODSTAWY
Bardziej szczegółowoPrzykładowa konfiguracja systemu komputerowego
Terminale Przykładowa konfiguracja systemu komputerowego Serwer Jednostka centralna (CPU) Pamięć Dyski Użytkownicy Sieć Konsola Drukarki Administrator System operacyjny: program zarządzający pracą komputera
Bardziej szczegółowoPodstawy systemów UNIX
Podstawy systemów UNIX Autor: Maciej Friedel Zajęcia prowadzone dla Polskiej Szkoły IT Wrocław, 2008 Struktura systemu UNIX POWŁOKA (SHELL) JĄDRO SPRZĘT Pracę całego systemu koordynuje
Bardziej szczegółowoBASH - LINIA POLECEŃ. Bioinformatyka 2018/2019
BASH - LINIA POLECEŃ Bioinformatyka 2018/2019 PODSTAWOWE DEFINICJE Linux system operacyjny, które oferuje kompletne środowisko programistyczne Powłoka interfejs wiersza poleceń zapewniający komunikację
Bardziej szczegółowoBASH - WPROWADZENIE Bioinformatyka 4
BASH - WPROWADZENIE Bioinformatyka 4 DLACZEGO BASH? Praca na klastrach obliczeniowych Brak GUI Środowisko programistyczne Szybkie przetwarzanie danych Pisanie własnych skryptów W praktyce przetwarzanie
Bardziej szczegółowoPodstawy użytkowania Linux a
Podstawy użytkowania Linux a Systemy Operacyjne Mateusz Hołenko 3 marca 2013 Plan zajęć Rozpoczynanie pracy z systemem Podstawowe polecenia Pomoc systemowa Interpreter poleceń Mateusz Hołenko Podstawy
Bardziej szczegółowoWstęp do systemów wielozadaniowych laboratorium 03 Praca z plikami, c.d.
Wstęp do systemów wielozadaniowych laboratorium 03 Praca z plikami, c.d. Jarosław Piersa Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2012-10-09 Kolokwium I. 2012-10-30 (wtorek), godz.
Bardziej szczegółowoSieci i systemy operacyjne I Ćwiczenie 1. Podstawowe polecenia systemu Unix
Wydział Zarządzania i Modelowania Komputerowego Specjalność: Informatyka Stosowana Rok III Semestr V 1. Logowanie w systemie Unix. Sieci i systemy operacyjne I Ćwiczenie 1. Podstawowe polecenia systemu
Bardziej szczegółowoSystemy operacyjne. Informatyka Stosowana, I rok. Krzysztof Wilk. Katedra Informatyki Stosowanej i Modelowania
Systemy operacyjne Informatyka Stosowana, I rok Krzysztof Wilk Katedra Informatyki Stosowanej i Modelowania wilk@metal.agh.edu.pl Konsultacje: poniedziałek, 11.30-13; B-4, pok. 207 Systemy operacyjne Wykłady:
Bardziej szczegółowoĆwiczenia Linux konsola
Ćwiczenia Linux konsola Ćwiczenie wstępne: Wyczyść terminal za pomocą polecenia clear. Ćwiczenie 1. Wyświetlanie pomocy 1. Wyświetl pomoc za pomocą poleceń man man oraz info (wyjście z pomocy: klawisz
Bardziej szczegółowo2. System uprawnień w linuxie
2. System uprawnień w linuxie Uprawnienia do plików: -rw-r--r-x 1 pawelza students 0 Lis 17 08:21 plik Mamy tutaj trzy grupy uprawnień: -rw - dla właściciela (owner, oznaczany też "user" reprezentowany
Bardziej szczegółowoWstęp do informatyki Shell podstawy
Wstęp do informatyki Shell podstawy Podstawowe polecenia less plik(i) Przeglądaj interaktywnie zawartość plików. Można używać klawiszy kursora, PgDn, PgUp, etc. Koniec pracy (q), wyszukiwanie / Less is
Bardziej szczegółowo1 Przygotował: mgr inż. Maciej Lasota
Laboratorium nr 1 1/7 Język C Instrukcja laboratoryjna Temat: Programowanie w powłoce bash (shell scripting) 1 Przygotował: mgr inż. Maciej Lasota 1) Wprowadzenie do programowania w powłoce Skrypt powłoki
Bardziej szczegółowoPowłoka, redyrekcja, potok
UNIX POWŁOKA I POTOK WYKŁAD 5 Powłoka, redyrekcja, potok UNIX POWŁOKA POWŁOKA ( ang. SHELL) - to program interpretujący polecenia użytkownika. nazywamy powłoką. Powłoka przyjmuje polecenia od użytkownika,
Bardziej szczegółowoStosowanie poleceń związanych z zarządzaniem plikami oraz katalogami: nazwa_polecenia -argumenty ścieżka/ścieżki do katalogu/pliku
Stosowanie poleceń związanych z zarządzaniem plikami oraz katalogami: nazwa_polecenia -argumenty ścieżka/ścieżki do katalogu/pliku ls - sprawdzanie zawartości katalogu ls(nazwa Polecenia) -la(argumenty(-a
Bardziej szczegółowoKonsola Linux. autor: Mariusz Barnaś
Konsola Linux autor: Mariusz Barnaś Wstęp Pierwsze uruchomienie Operacje na plikach Poruszanie się po katalogach Tworzenie plików i katalogów Wypisanie zawartości katalogu Dowiązania między plikami Łączenie
Bardziej szczegółowoUniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2009/2010
Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Informatyka Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/semestr 2(rok)/(sem) Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu w systemie USOS 10000000
Bardziej szczegółowoSystem operacyjny Linux wybrane zagadnienia. Magda Mielczarek Katedra Genetyki Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
System operacyjny Linux wybrane zagadnienia Magda Mielczarek Katedra Genetyki Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Linux Open Source Stale rozwijany Darmowy (wersje niekomercyjne) Bezpieczny Stabilny
Bardziej szczegółowoPracownia Komputerowa wykład III
Pracownia Komputerowa wykład III dr Magdalena Posiadała-Zezula http://www.fuw.edu.pl/~mposiada/pk16 1 Powłoki - rodzaje! W Linux ie mamy kilka powłok do wyboru:! sh : Bourne Shell, oryginalna powłoka systemu
Bardziej szczegółowoSpis treści JĘZYK C - ZAGNIEŻDŻANIE IF-ELSE, OPERATOR WARUNKOWY. Informatyka 1. Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Informatyka Kod przedmiotu: ESC00 009 (studia stacjonarne)
Bardziej szczegółowoWstęp do systemów wielozadaniowych laboratorium 03 Praca w powłoce UNIX-owej
Wstęp do systemów wielozadaniowych laboratorium 03 UNIX-owej Jarosław Piersa Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2012-10-09 Co to jest konsola / terminal UNIX-owy? Odpowiednik
Bardziej szczegółowoInstalacja Systemu Linux na maszynie writualnej
Instalacja Systemu Linux na maszynie writualnej Pobierz obraz systemu CentOS ze strony https://www.centos.org/download/ Wybierz obraz minimal ISO. Tworzenie maszyny wirtualnej 1. W Oracle VM VirtualBox
Bardziej szczegółowoKomendy Ubuntu MARCEL GAŃCZARCZYK 2T I 1
Komendy Ubuntu MARCEL GAŃCZARCZYK 2T I 1 Do wykonania prezentacji został użyty: Ubuntu 17.10.1 w wersji x64 zainstalowany na pendrivie. AddUser Wymagane uprawnienia: TAK Jest to polecenie służące do tworzenia
Bardziej szczegółowoUmożliwia ona pokazanie ukrytych plików i katalogów, nazwa ich zaczyna się od kropki.
Ćwiczenie 2. Podstawowe operacje na plikach i katalogach. Na dowolnej konsoli wirtualnej zaloguj się jako jacek1, katalogiem domowym tego użytkownika jest /home/jacek1. Wszystkie ćwiczenia będziemy wykonywać
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM 6-7 WSTĘP DO SIECI TELEINFORMATYCZNYCH SYSTEM OPERACYJNY UNIX
LABORATORIUM 6-7 WSTĘP DO SIECI TELEINFORMATYCZNYCH SYSTEM OPERACYJNY UNIX 1. PODZIAŁ CZASU System operacyjny to program, który steruje komputerem. Kiedy komputer jest włączany, a pracuje z UNIX em, wówczas
Bardziej szczegółowoSYSTEMY OPERACYJNE I laboratorium 3 (Informatyka stacjonarne 2 rok, semestr zimowy)
Procesy i shell. Polecenia ps, sleep, exit, jobs, bg, fg, top, kill, bash, tcsh, which, type, whereis, touch. Metaznak & i >>. Dowiązania miękkie i twarde. Proces jest programem, który jest wykonywany
Bardziej szczegółowoPraca semestralna. Temat: Użytkownicy, grupy, autoryzacja i uprawnienia w systemie Linux. CENTRUM EDUKACJI AKADEMIA SUKCESU
CENTRUM EDUKACJI AKADEMIA SUKCESU Praca semestralna Kierunek: Technik Informatyk Przedmiot: Systemy Operacyjne i Sieci Komputerowe Semestr: II Wykładowca : mgr inż. Adam Aleksiejczuk Temat: Użytkownicy,
Bardziej szczegółowoWIELODOSTĘPNE SYSTEMY OPERACYJNE 1 (SO1)
WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ I ZARZĄDZANIA WYDZIAŁ INFORMATYKI WIELODOSTĘPNE SYSTEMY OPERACYJNE 1 (SO1) oraz UŻYTKOWANIE SYSTEMU UNIX WYKŁADY I LABORATORIUM KOMPUTEROWE (konspekt) Prowadzący wykłady:
Bardziej szczegółowoZakład Systemów Rozproszonych
Zakład Systemów Rozproszonych Politechnika Rzeszowska Moduł 1: Wprowadzenie do systemu UNIX Interpretator poleceń Interpreter poleceń użytkownika, czyli inaczej powłoka. Powłoka pośredniczy pomiędzy użytkownikiem
Bardziej szczegółowoSpis treści JĘZYK C - ZAGNIEŻDŻANIE IF-ELSE, OPERATOR WARUNKOWY. Metodyki i techniki programowania
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Metodyki i techniki programowania Kod przedmiotu: TSC00
Bardziej szczegółowoPliki w systemie operacyjnym Linux
Pliki w systemie operacyjnym Linux Jeżeli system uruchamia się w trybie tekstowym, to po jego załadowaniu na czarno-białym ekranie monitora pojawiają się zapytania o nazwę i hasło użytkownika. W nowo zainstalowanym
Bardziej szczegółowoWstęp do Informatyki i Programowania Laboratorium: Lista 0 Środowisko programowania
Wstęp do Informatyki i Programowania Laboratorium: Lista 0 Środowisko programowania Przemysław Kobylański Wprowadzenie Każdy program w C musi zawierać przynajmniej funkcję o nazwie main(): Aby możliwe
Bardziej szczegółowoLaboratorium Ubuntu Linux.
Przedmiot: Systemy operacyjne Laboratorium Ubuntu Linux. Opracował: Krzysztof Ropiak Spis treści 1. Wybrane komendy powłoki bash.... 3 1.1. Wyświetlanie dokumentacji dla wybranego narzędzia lub zagadnienia
Bardziej szczegółowoUŻYTKOWNIK. APLIKACJE UŻYTKOWE (wszelkie programy zawarte domyślnie w systemie operacyjnym jak i samodzielnie zainstalowane przez użytkownika systemu)
System operacyjny mgr inż. Sławomir Kopko System operacyjny (OS - Operating System) zaraz po sprzęcie jest jednym z najważniejszych składników komputera. Najprościej mówiąc jest to oprogramowanie zarządzające
Bardziej szczegółowoUtwórz na pulpicie katalog: pierwsza-litera-imienia_nazwisko (np. j_kowalski). W tym katalogu zapisz pliki, które będą tworzone w ramach ćwiczenia
Ćwiczenie 1 Utwórz na pulpicie katalog: pierwsza-litera-imienia_nazwisko (np. j_kowalski). W tym katalogu zapisz pliki, które będą tworzone w ramach ćwiczenia 1. Wykorzystując odpowiednie polecenie zapisz
Bardziej szczegółowoPodstawy używania konsoli tekstowej w systemie Linux. Andrzej Zbrzezny
Podstawy używania konsoli tekstowej w systemie Linux Andrzej Zbrzezny 25 października 2012 Rozdział 1 Podstawy konsoli 1.1 Podstawy użytkowania Linuksa w konsoli tekstowej 1. Włączanie i wyłączanie systemu
Bardziej szczegółowoPodstawy Informatyki. Wykład 4 Komendy UNIXa, cd
Podstawy Informatyki Wykład 4 Komendy UNIXa, cd Komendy UNIXa, cd: ls - listowanie zawartości katalogu (listing), 48%{sendzimir}/home/sysadm/wilk/dydaktyka/c>ls kar* karman* karman.cpp karman.out press.dat
Bardziej szczegółowoTechnologie Informacyjne - Linux 2
Technologie Informacyjne - 2 Instytut Matematyki Uniwersytet Gdański Powłoka - polecenia pośredniczace Polecenie grep wypisuje z pliku lub strumienia wejściowego te wiersze, które sa zgodne z podanym wyrażeniem.
Bardziej szczegółowoSYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE
Wielodostępne systemy operacyjne Nowoczesne systemy operacyjne są w większości systemami wielodostępnymi, które pozwalają pracować jednocześnie wielu użytkownikom za pośrednictwem terminali podłączonych
Bardziej szczegółowo1. Znajdź za pomocą programu locate wszystkie pliki które zawierają w nazwie słowo netscape locate netscape
FIND http://www.cs.put.poznan.pl/akobusinska/downloads/find.pdf 1. Znajdź za pomocą programu locate wszystkie pliki które zawierają w nazwie słowo netscape locate netscape 2. Ogranicz wynik polecenia 1
Bardziej szczegółowoTechnologie Informacyjne - Linux 1
Technologie Informacyjne - 1 Instytut Matematyki Uniwersytet Gdański System operacyjny System operacyjny powstał pod koniec 1991 roku. Twórca tego systemu był Linus Torvalds z Uniwersytetu Helsińskiego,
Bardziej szczegółowoS P I S POLECEŃ LINUXA
S P I S POLECEŃ LINUXA Polecenia d l a katalogów Wyświetlanie zawartości katalogów ls ls [opcje][katalog][plik] -a (all) listuje również pliki ukryte zaczynające się znakiem».«-b wyświetla znaki niedrukowalne
Bardziej szczegółowoPodstawy Informatyki. Historia systemu UNIX. Wielozadaniowość i wielodostęp. Twórcy. Metalurgia, I rok. Systemy UNIX. Systemy UNIX
Podstawy Informatyki Twórcy Metalurgia, I rok Wykład 2 UNIX Dennis Ritchie Ken Thompson Linus Torvalds Historia systemu UNIX 1966 - rozpoczęcie prac na Multicsem, zespół naukowców z Bell Labs, MIT i General
Bardziej szczegółowoPodstawy Informatyki. Metalurgia, I rok. Wykład 2 UNIX
Podstawy Informatyki Metalurgia, I rok Wykład 2 UNIX Twórcy Dennis Ritchie Ken Thompson Linus Torvalds Historia systemu UNIX 1966 - rozpoczęcie prac na Multicsem, zespół naukowców z Bell Labs, MIT i General
Bardziej szczegółowoProgramowanie Strukturalne i Obiektowe Słownik podstawowych pojęć 1 z 5 Opracował Jan T. Biernat
Programowanie Strukturalne i Obiektowe Słownik podstawowych pojęć 1 z 5 Program, to lista poleceń zapisana w jednym języku programowania zgodnie z obowiązującymi w nim zasadami. Celem programu jest przetwarzanie
Bardziej szczegółowoDOS Podstawowe komendy Przygotowanie dyskietki do pracy Praca z katalogami w systemie DOS Operacje kopiowania
DOS (Disk Operation System) jest dyskowym systemem operacyjnym przeznaczonym dla jednego użytkownika, do 16-bitowych mikrokomputerów wykorzystujących procesory rodziny Intel 8086. Wygoda użytkowania oraz
Bardziej szczegółowoZespół Szkół Technicznych w Suwałkach. Pracownia Systemów Komputerowych. Ćwiczenie Nr 25 ARCHITEKTURA SYSTEMU LINUX. Opracował Sławomir Zieliński
Zespół Szkół Technicznych w Suwałkach Pracownia Systemów Komputerowych Ćwiczenie Nr 25 ARCHITEKTURA SYSTEMU LINUX Opracował Sławomir Zieliński Suwałki 2012 Cel ćwiczenia Zapoznanie z budową i funkcjonowaniem
Bardziej szczegółowoWindows XP Wiersz polecenia
Windows XP Wiersz polecenia, opracował Jan Biernat 1 z 7 Windows XP Wiersz polecenia DOS (ang. Disk Operating System) pierwszy przenośny (dyskowy) system operacyjny komputerów PC i mikrokomputerów lat
Bardziej szczegółowoSYSTEMY OPERACYJNE: STRUKTURY I FUNKCJE (opracowano na podstawie skryptu PP: Królikowski Z., Sajkowski M. 1992: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX)
(opracowano na podstawie skryptu PP: Królikowski Z., Sajkowski M. 1992: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX) W informatyce występują ściśle obok siebie dwa pojęcia: sprzęt (ang. hardware) i oprogramowanie
Bardziej szczegółowoChemiateoretyczna. Monika Musiał. Ćwiczenia
Chemiateoretyczna Monika Musiał Ćwiczenia SYSTEM LINUX- podstawowe komendy Operacje na katalogach i plikach pwd wypisanie ścieżki do bieża cego katalogu. oznacza katalog bieża cy.. oznacza katalog nadrzȩdny
Bardziej szczegółowoPrawa dostępu do plików (1)
Prawa dostępu do plików (1) w - zapis x wykonywanie r odczytywanie - brak uprawnień Rodzaj pliku: - zwykły plik d katalog l link (dowiązanie symboliczne) b plik specjalny blokow c plik specjalny znakowy
Bardziej szczegółowoCechy systemu Linux. Logowanie się do systemu. Powłoka systemowa
Cechy systemu Linux pełna wielozadaniowość wielu użytkowników w tym samym czasie może wykonywać kilka zadań na tym samym komputerze; pamięć wirtualna Linux może używać części dysku twardego jako pamięci
Bardziej szczegółowoPodstawy Informatyki. Michał Pazdanowski
Podstawy Informatyki Michał Pazdanowski 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 2 Praca z komputerem Oprogramowanie: freeware - darmowe shareware - tanie commercial - kosztowne komputer system operacyjny aplikacja
Bardziej szczegółowoTrochę o plikach wsadowych (Windows)
Trochę o plikach wsadowych (Windows) Zmienne środowiskowe Zmienną środowiskową można ustawić na stałe w systemie (Panel sterowania->system- >Zaawansowane ustawienia systemu->zmienne środowiskowe) lub też
Bardziej szczegółowoSzybki start instalacji SUSE Linux Enterprise Desktop 11
Szybki start instalacji SUSE Linux Enterprise Desktop 11 SKRÓCONA INSTRUKCJA OBSŁUGI NOVELL Aby zainstalować nową wersję SUSE Linux Enterprise Desktop 11, trzeba użyć następującej procedury. Ten dokument
Bardziej szczegółowotworzenie katalogów Aby utworzyć nowy katalog wpisz: mkdir katalog1 Ta komenda utworzy katalog o nazwie katalog1.
Linux podobnie jak MacOS X są systemami opartymi na Unixie. Wiele programów linuxowych działa z poziomu terminala dlatego aby móc ich używać należy poznać podstawowe komendy systemu Unix. Nauczycie się
Bardziej szczegółowoEDYTOR TEKSTOWY VIM WYBRANE POLECENIA. Pracownia Informatyczna 5
EDYTOR TEKSTOWY VIM WYBRANE POLECENIA Pracownia Informatyczna 5 DLACZEGO VIM? nieprzyjazny? standardowy edytor w systemach UNIX niezwykle użyteczny dość szybki (ważne przy plikach o dużych rozmiarach)
Bardziej szczegółowoSzybki start instalacji SUSE Linux Enterprise Server 11 SP1
Szybki start instalacji SUSE Linux Enterprise Server 11 SP1 Szybki start instalacji SUSE Linux Enterprise Server 11 SP1 SKRÓCONA INSTRUKCJA OBSŁUGI NOVELL Aby zainstalować nową wersję produktu SUSE Linux
Bardziej szczegółowo