PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GÓRNICTWA PODZIEMNEGO, O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

Transkrypt

1 ROGRAM NAUZANIA LA ZAWOU TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGO, O STRUKTURZE MOUŁOWEJ Wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

2 SIS TREŚI oskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: MOUŁOWY ROZAJ ROGRAMU: LINIOWY AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: OSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWOOWEGO ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWOOWEGO RZEMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA LA ZAWOU TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGO Z OSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO INFORMAJA O ZAWOZIE TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGO UZASANIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWOZIE TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGO OWIĄZANIA ZAWOU TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGOZ INNYMI ZAWOAMI ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWOZIE TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGO LAN NAUZANIA LA ZAWOU TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGO ROGRAMY NAUZANIA LA OSZZEGÓLNYH MOUŁÓW ZAŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

3 TY SZKOŁY: Technikum oskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: MOUŁOWY 2. ROZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Wojciech ebo, mgr inż. Grzegorz Śliwiński Recenzenci: Konsultanci: 4. OSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWOOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik górnictwa podziemnego opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. rawo geologiczne i górnicze. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych. 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWOOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

4 W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa podziemnego uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: geografia i matematyka, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA LA ZAWOU TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGO Z OSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik górnictwa podziemnego uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

5 W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa podziemnego uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. otyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, fizyka, język obcy, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. Matematyka: dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie (także z wykorzystaniem kalkulatora) liczb wymiernych zapisanych w postaci ułamków zwykłych lub rozwinięć dziesiętnych; zamieniać ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne; zamieniać ułamki dziesiętne skończone na ułamki zwykłe; zaokrąglać rozwinięcia dziesiętne liczb; obliczać wartości nieskomplikowanych wyrażeń arytmetycznych, procent danej liczby, liczbę na podstawie procentu, wartości liczbowe wyrażeń algebraicznych, długość okręgu i łuku okręgu, pola figur geometrycznych; stosować twierdzenie itagorasa; zamieniać jednostki pola i objętości; fizyka: podawać przykłady sił w różnych sytuacjach praktycznych; posługiwać się pojęciem siły ciężkości, gęstości, ciśnienia; wyjaśniać zasadę działania dźwigni dwustronnej, bloku nieruchomego, kołowrotu; zasady przewodnictwa cieplnego; wykorzystuje pojęcie energii mechanicznej i wymienia różne jej formy; posługuje się pojęciem pracy i mocy; posługuje się pojęciem natężenia prądu elektrycznego; posługuje się pojęciem napięcia elektrycznego; posługuje się pojęciem oporu elektrycznego; zna jednostka podstawowa układu SI oraz potrafi je przeliczać; język obcy: umiejętności rozumienia ze słuchu oraz wypowiedzi pisemnej o różnorodnej formie i długości (np. rozmowy, dyskusje, komunikaty, instrukcje, wiadomości, napisy informacyjne, listy, broszury, ulotki reklamowe, instrukcje obsługi, dokumentacja techniczna, katalogi i programy komputerowe) w różnych warunkach odbioru; znajdowania w tekście określonych informacji; określania kontekstu wypowiedzi (np. czasu, miejsca, sytuacji, uczestników); rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

6 rozróżniania formalnego i nieformalnego stylu wypowiedzi. Kształcenie umiejętności objętych przedmiotem podejmowanie działalności gospodarczej bazuje na treściach i umiejętnościach zawartych w podstawach przedsiębiorczości, a w szczególności w takich obszarach jak: sporządzanie biznesplanu, zakładanie działalności gospodarczej Rozpoznawanie zagrożeń dla życia i zdrowia występujące w związku z procesami produkcyjnymi w zakładach górniczych, udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach i zdarzeniach w związku z pracą, rozpoznawanie i reagowanie na sygnały alarmowe bazują na wiedzy i umiejętnościach zawartych w treściach kształcenia i nauczania w przedmiocie edukacja dla bezpieczeństwa. 8. INFORMAJA O ZAWOZIE TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGO Technikum górnictwa podziemnego zajmuje się pracami wydobywczymi w poziemnych zakładach górniczych, a proces wydobywczy odbywa się poprzez wydobywanie kopaliny ze złoża znajdującego się pod powietrznią ziemi. Głównym celem kształcenia w ramach specjalności jest nabycie przez uczniów gruntownej i zaawansowanej wiedzy w dziedzinie nauk o ziemi, górnictwie i geologii, eksploatacji podziemnej złóż, obsłudze maszyn i urządzeń do eksploatacji złóż, technice strzelniczej, miernictwie górniczym, przepisach prawnych w górnictwie, kierowania procesami wydobywczymi z uwzględnieniem zagadnień proekologicznych i szeroko rozumianego bezpieczeństwa powszechnego. Te wiadomości zapewniają wiedzę o technologii i metodach wydobycia kopalin oraz umiejętności potrzebne współczesnemu technikowi do podjęcia pracy zawodowej. Absolwent technikum może podjąć pracę zawodową, w podziemnych zakładach górniczych wydobywających kopaliny użyteczne. Jeżeli ma zamiłowanie naukowe, może podjąć pracę w biurach projektów, jednostkach badawczych i badawczo-rozwojowych, przedsiębiorstwach geologicznych i budownictwa geotechnicznego bazujących na technikach górniczych albo kontynuować naukę na uczelni wyższej. 9. UZASANIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWOZIE TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGO Górnictwo podziemne kopalin to obecnie prężnie rozwijająca się częścią branży górniczej, zajmująca dominującą pozycję w ogólnym bilansie wydobywczym kraju. Są to przede wszystkim zakłady górnicze wydobywające węgiel kamienny, rudy żelaza i soli. Technik górnictwapodziemmnego to zawód na który jest duże zapotrzebowanie, ponieważ eksploatacja surowców podlega przepisom prawa górniczego i na właścicielach kopalni ciąży obowiązek zatrudniania osób dozoru i kierownictwa ruchu ze średnim lub wyższym wykształceniem kierunkowym. Technicy górnictwa podziemnego chętnie przyjmowani są do pracy w firmach realizujących usługi dla potrzeb górnictwa, strukturach nadrzędnych kopalń, organach nadzoru górniczego. rzedsiębiorcy prowadzący działalność wydobywczą zatrudniają osoby dozoru i kierownictwa posiadających wykształcenie wyższe lub średnie o specjalności technik górnictwa podziemnego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

7 10. OWIĄZANIA ZAWOU TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGOZ INNYMI ZAWOAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np. dla zawodu górnik eksploatacji podziemnej wyodrębniona została kwalifikacja M.11 Eksploatacja podziemna złóż, która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik górnictwa podziemnego. Technik górnictwa podziemnego ma kwalifikację właściwą dla zawodu M.39. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych, która jest nadbudową do kwalifikacji bazowej M.11. osiada wspólne efekty kształcenia stanowiące podbudowę dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego KZ(M.a) mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler oraz grupy zawodów górniczych KZ (M.e) wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

8 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWOZIE TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGO Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik górnictwa podziemnego powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywanie robót związanych z drążeniem i likwidacją podziemnych wyrobisk górniczych; 2) wykonywanie robót związanych z wydobywaniem kopalin; 3) wykonywanie robót związanych z obsługa urządzeń stosowanych do wentylacji i klimatyzacji podziemnych wyrobisk górniczych; 4) organizowanie i prowadzenie robót górniczych; 5) rozpoznawanie zagrożeń naturalnych i zapobieganie im; o wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik górnictwa podziemnego: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, G, JOZ, KS i OMZ) efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler KZ (M.a) efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego KZ (M.e) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji M.11. Eksploatacja złóż podziemnych oraz M.39. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

9 12. LAN NAUZANIA LA ZAWOU TEHNIK GÓRNITWA OZIEMNEGO Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w 4-letnim technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik górnictwa podziemnego minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji M.11. Eksploatacja złóż podziemnych przeznaczono 620 godzin, na kształcenie w ramach kwalifikacji M.39. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych przeznaczono 250 godzin. na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono 480 godzin. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

10 Tabela 3. lan nauczania do programu o strukturze modułowej oskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Klasa Liczba godzin w cyklu kształcenia Lp Nazwa przedmiotu M1 Wykonywanie robót związanych z drążeniem i likwidacją podziemnych wyrobisk górniczych M2 Wykonywanie robót związanych z wydobywaniem złóż M3 Wykonywanie robót związanych z wentylacją i klimatyzacją M4 Organizowanie i prowadzenie robót górniczych i rozpoznawanie zagrożeń naturalnych I II III IV I II I II I II I II Kształcenie zawodowe teoretyczne tygodniowo łącznie 9 4 6, , ,5 315 Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego , **zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację M.11. odbywa się pod koniec trzeciej klasy. Egzamin potwierdzający trzecią kwalifikację M.39. odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

11 WYKAZ MOUŁÓW I JENOSTEK MOUŁOWYH Nazwa modułu M1 Wykonywanie robót związanych z drążeniem i likwidacją podziemnych wyrobisk górniczych M2 Wykonywanie robót związanych z wydobywaniem złóż oskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Liczba godzin Nazwa jednostki modułowe przewidziana na jednostki modułowe 1.1. M1.J1 Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi M1.J2 rążenie i likwidacja podziemnych wyrobisk górniczych 2.1. M2.J1 Wydobywanie kopalin M2.J2 Użytkowanie maszyn i urządzeń transportowych M2.J3 Użytkowanie maszyn i urządzeń do utrzymania procesu 90 wydobycia złóż 2.4. M2.J4 osługiwanie się językiem zawodowy M3 Wykonywanie robót związanych 3.1. M3.J1 Obsługiwanie urządzeń stosowanych do wentylacji i 290 z wentylacją i klimatyzacją klimatyzacji podziemnych wyrobisk górniczych 3.2. M3.J2 Użytkowanie maszyn i urządzeń do wentylacji i 145 klimatyzacji M4 Organizowanie i prowadzenie robót 4.1. M4.J1 Stosowanie przepisów prawa geologicznego i 10 górniczych i rozpoznawanie zagrożeń naturalnych górniczego 4.2. M4.J2 Organizowanie i prowadzenie robót górniczych M4.J3 Rozpoznawanie zagrożeń naturalnych i profilaktyka raktyka zawodowa 5.1. Zastosowanie obróbki ręcznej i mechanicznej w pracach remontowych 5.2. Obsługa maszyn i urządzeń niezbędnych w procesie urabiania 5.3. Obsługa maszyn i urządzeń do transportu 160 YAKTYZNA MAA ROGRAMU NAUZANIA rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

12 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

13 13. ROGRAMY NAUZANIA LA OSZZEGÓLNYH MOUŁÓW W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa podziemnego zastosowano taksonomię celów A. Niemierko M1 Wykonywanie robót związanych z drążeniem i likwidacją podziemnych wyrobisk górniczych 195 godz M2 Wykonywanie robót związanych z wydobywaniem złóż 540 godz M3 Wykonywanie robót związanych z wentylacją i klimatyzacją 435 godz M4 Organizowanie i prowadzenie robót górniczych i rozpoznawanie zagrożeń naturalnych 315 godz. 5. raktyka zawodowa 160 godz M1 Wykonywanie robót związanych z drążeniem i likwidacją podziemnych wyrobisk górniczych M1.J1 Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi M1.J2 rążenie i likwidacja podziemnych wyrobisk górniczych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

14 M1.J1 Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia H(1)1. wyjaśnić zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie górniczym; Higiena pracy i ochrona zdrowia w zakładzie górniczym. H(1)2. wskazać komórki organizacyjne zakładu górniczego zajmujące się Organizacyjne zakładu górniczego zajmujące się ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska; ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska. H(1)3. skorzystać z pojęcia ergonomii w zakładzie górniczym; ojęcie ergonomii w zakładzie górniczym. H(1)5. analizować pracę jednostek organizacyjnych zakładu górniczego Instytucje zajmujące się ochroną prawa pracy. zajmującą się ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska; Zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka. H(2)2. wymienić instytucje zajmujące się ochroną prawa pracy i środowiska Kategorie zagrożeń. zakładów górniczych; Środki ochrony osobistej i zbiorowej. ezpieczeństwo przeciwpożarowe. H(4)9. przewidzieć skutki nie stosowania się do przepisów obowiązujących Ochrona środowiska. przy wykonywaniu przydzielonych zadań; rowadzenie górniczej działalności gospodarczej. okumentacja potrzebną do wydobywania kopalin ze złóż. Wydawania koncesji. H(5)1. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka na obecnie isma związane z prowadzeniem działalności zajmowanym stanowisku; gospodarczej. H(5)15. korzystać z informacji o rodzaju i kategoriach zagrożeń w otrzeby rynku w zakresie prowadzonej przez zakład poszczególnych rejonach zakładu górniczego; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

15 H(8)2. korzystać ze środków ochrony osobistej i zbiorowej stosowanych na górniczy działalności. dole kopalni; Elementy marketingu. H(9)3. analizować przyczyny powstawania zagrożeń dla środowiska; udowa ziemi i sfery ziemi. H(9)5. ustalić zasady bezpieczeństwa przeciwpożarowego na dole kopalni; rocesy geotektoniki. H(9)6. wyjaśnić konieczność stosowania przepisów dotyczących ochrony Formy tektoniczne skorupy ziemskiej. środowiska; rocesy endo- i egzogeniczne. G(3)3. dokonać analizy przepisów dotyczące prowadzenia górniczej Występowanie i pochodzenie złóż kopalin działalności gospodarczej; energetycznych oraz wód podziemnych. G(7)1. wskazać niezbędna dokumentacja potrzebną do wydobywania Okresy geologiczne i rozwój życia na Ziemi. kopalin ze złóż; Tabela stratygraficzna. G(7)7. sporządzić wniosek o wydanie koncesji w zakresie wybranej udowa geologiczna olski. działalności górniczej odstawowe rodzaje minerałów. G(8)2.zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad roces powstania skał i ich podział. ergonomii, Węgle kopalne. G(8)3. rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism, Własności fizyczne i chemiczne węgli kopalnych. G(8)4. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności Grupy genetyczne skał i ich właściwości. gospodarczej, Własności hydrogeologiczne i inżynierskie skał. G(10)1. analizować potrzeby rynku w zakresie prowadzonej przez zakład Formy występowania złóż. górniczy działalności; Rodzaje kopalin. G(10)2. wymienić elementy marketingu, Oznaczenia litologiczne na mapach. KZ(M.e)(1)1. określić budowę Ziemi i scharakteryzować sfery Ziemi. Struktury geologiczne na mapach. KZ(M.e)(1)2. wyszczególnić procesy geotektoniki. Umowne znaki na mapach geologicznych i KZ(M.e)(1)3. przedstawić na rysunku formy tektoniczne skorupy ziemskiej. górniczych. KZ(M.e)(1)4. wyszczególnić procesy endo- i egzogeniczne. Mapy eksploatacji górniczej podziemnej. KZ(M.e)(1)5. omówić występowanie i pochodzenie złóż kopalin Obiekty budowlane w podziemnym zakładzie energetycznych oraz wód podziemnych. górniczym. KZ(M.e)(1)6. przedstawić okresy geologiczne i rozwój życia na Ziemi. Rodzaje wyrobisk górniczych i ich przeznaczenie. KZ(M.e)(1)7. analizować tabelę stratygraficzną. Metody udostępniania złóż. KZ(M.e)(1)8. omówić budowę geologiczna olski na tle jednostek Metody głębienia i pogłębiania szybów. strukturalnych Europy. Metody wykonania podszybi. KZ(M.e)(1)9. objaśnić budowę geologiczną olski. Techniki drążenia poziomych i pochyłych wyrobisk KZ(M.e)(1)10. odróżnić podstawowe rodzaje minerałów; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

16 KZ(M.e)(1)11. wymienić sfery wnętrza ziemi; A korytarzowych. KZ(M.e)(2)1. określić proces powstanie skał i ich podział; rążenie wyrobisk przygotowawczych. KZ(M.e)(2)2. rozróżnić węgle kopalne; KZ(M.e)(2)3. wymienić własności fizyczne i chemiczne węgli kopalnych; A KZ(M.e)(2)4. wymienić podstawowe grupy minerałów. KZ(M.e)(2)5. określić cechy i własności minerałów. KZ(M.e)(2)6. wymienić procesy skałotwórcze. KZ(M.e)(2)7. wyszczególnić grupy genetyczne skał i ich właściwości. KZ(M.e)(2)8. rozpoznać makroskopowo skały osadowe, magmowe i metamorficzne. KZ(M.e)(2)9. określić własności hydrogeologiczne i inżynierskie skał. KZ(M.e)(2)10. wymienić procesy złożotwórcze i podstawowe kopaliny tworzące złoża surowców użytecznych w olsce. KZ(M.e)(2)11. badać formy występowania złóż; KZ(M.e)(2)12. wymienić rodzaje kopalin; KZ(M.e)(2)13. wytłumaczyć procesy tworzące złoża kopalin będących własnością górniczą, KZ(M.e)(2)14. rozpoznać rodzaje węgli kopalnianych; M.11.1(1)1. rozróżnić oznaczenia litologiczne na mapach M.11.1(1)2. rozpoznać struktury geologiczne na mapach M.11.1(1)3. rozpoznać umowne znaki na mapach geologicznych i górniczych M.11.1(1)4. omówić mapę eksploatacji górniczej podziemnej M.11.1(1)6. rozróżnić rodzaje map górniczych; M.11.1(1)7. czytać umowne znaki na mapach; A M.11.1(2)1. rozróżnić i klasyfikować obiekty budowlane w podziemnym zakładzie górniczym, M.11.1(2)2. wymienić rodzaje obiektów podstawowych i budowlanych zakładu górniczego; M.11.1(2)3. wyjaśnić znaczenie każdego z obiektów kopalnianych w systemie eksploatacji; M.11.1(2)4. opisać rodzaje wyrobisk górniczych i ich przeznaczenie; A M.11.1(3)1. omówić metody udostępniania złóż; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

17 M.11.1(3)2. dobrać metody głębienia i pogłębiania szybów; M.11.1(3)3. przedstawić metodę wykonania podszybi; M.11.1(3)4. tłumaczyć techniki drążenia poziomych i pochyłych wyrobisk korytarzowych; M.11.1(3)5. dostrzec konieczność drążenia wyrobisk przygotowawczych; M.11.1(9)1. wymienić minerały występujące w skorupie ziemskiej; A M.11.1(9)2. badać minerały i kopaliny użyteczne; M.11.2(1)1. rozpoznać główne minerały skałotwórcze stref złożowych M.11.2(1)2. rozpoznać główne minerały (macerały i litotypy węgla) w złożu M.11.2(1)3. rozpoznać główne minerały skałotwórcze strefy złożowej M.11.2(1)4. dokonać analizy dokumentacji geologicznej strefy złożowej; M.11.2(1)5. rozpoznać rodzaje minerałów; M.11.2(1)6. rozpoznać skały i węgle kopalne; lanowane zadania Wykonaj przekrój geologiczny ilustrujący budowę geologiczną danego obszaru. Na podstawie otrzymanego opisu i zestawu przykładowych danych litologicznostratygraficznych wykonaj przekrój geologiczny badanego obszaru. Wykonany projekt należy porównać z dokumentacją rzeczywistą przekrojów geologicznych badanego obszaru, przygotuj prezentację multimedialną. Wykonane zadanie zaprezentuj na forum klasy (czas 10 min). rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

18 Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone w pracowni eksploatacji złóż, wyposażonej w: modele systemów eksploatacji, modele wyrobisk górniczych, schematy wentylacyjne kopalń, przekroje geologiczne, oprogramowanie do wspomagania projektowania procesu technologicznego eksploatacji złóż oraz do symulacji procesu technologicznego eksploatacji złóż, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne dotyczące eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych, z drukarką, ze skanerem, z ploterem, z projektorem multimedialnym, sprzęt geodezyjny: teodolit, niwelator, dalmierz, łaty geodezyjne, taśmy miernicze, przymiary, tyczki, węgielnicę, sprzęt do rozpoznawania minerałów i skał. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, czasopisma i książki branżowe, mapy geologiczne, przykładowe przekroje litologiczno-stratygraficzne, modele przekrojów geologicznych, filmy i prezentacje multimedialne. Komputer i urządzenie multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Zaleca się metodę opisu, ćwiczeń i projektu. Należy zwrócić szczególną uwagę na metodę ćwiczeń gdyż uczeń w ten sposób łatwo zrozumie zasady wykonywania baz danych oraz metodę projektu, dzięki której w sposób uprzednio szczegółowo zaplanowany wykona przykładowy przekrój geologiczny. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 20 osobowe, grupy robocze maksymalnie 5 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia o oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje wykonanie przykładowego przekroju geologicznego do którego należy zastosować poznane zasady. Wykonany projekt należy omówić na zasadzie porównania z wzorcem i określić jego słabe punkty. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia oraz możliwości technicznych pracodawców M1.J2 rążenie i likwidacja podziemnych wyrobisk górniczych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

19 Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia H(4)1. przewidzieć skutki nie stosowania się do przepisów dotyczących eksploatacji podziemnych wyrobisk; rzepisy dotyczących eksploatacji podziemnych wyrobisk. H(4)7. analizować skutki i przyczyny powstawania wypadków na dole Skutki i przyczyny powstawania wypadków na dole kopalni; kopalni. H(4)8. ustalić rodzaje zagrożeń występujących na stanowisku pracy; Rodzaje zagrożeń. H(5)2. znać instrukcje obsługi maszyn i urządzeń urabiających; Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń urabiających. H(5)6. rozpoznać zagrożenia pożarowe; Kategorie zagrożeń. H(5)8. wyjaśnić przyczyny występowania zagrożenia metanowego; Rodzaje chorób zawodowych. H(5)9. ocenić zagrożenie klimatyczne w kopalniach; ziałanie pyłów i gazów szkodliwych na organizm H(5)10. określić występowanie i przyczyny tąpań; człowieka. H(5)11. tłumaczyć występowanie zjawisk wyrzutu gazów i skał; ezpieczeństwo przeciwpożarowe i ochrona H(5)12. dostrzec czynniki wpływające na wybuch pyłu węglowego; środowiska w zakładzie górniczym. H(5)13. lokalizować zagrożenia wodne i ze strony środków strzałowych; Sprawność zabezpieczeń przeciwpożarowych. H(5)15. korzystać z informacji o rodzaju i kategoriach zagrożeń w środki ochrony indywidualnej i zbiorowej poszczególnych rejonach zakładu górniczego; H(6)1. dokonać analizy skutków odziaływania czynników szkodliwych Udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. występujących na dole kopalni; H(6)2. przewidzieć skutki dla zdrowia i życia za nie stosowanie się do Zasady postępowania w razie wystąpienia jakiegokolwiek zagrożenia dla zdrowia i życia instrukcji obsługi maszyn i urządzeń urabiających; ludzkiego w trakcie prac eksploatacyjnych. H(6)6. przybliżyć rodzaje chorób zawodowych; A System pomocy medycznej. H(6)7. opisać działanie pyłów i gazów szkodliwych na organizm człowieka; Aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące H(6)9. uzasadnić konieczność wyłączenia urządzenia i maszyny w stanie prowadzenia górniczej działalności gospodarczej. awaryjnym; iznesplan dla wybranej górniczej działalności rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

20 H(6)10. określić skutki dla zdrowia i życia w trakcie wykonywania napraw gospodarczej. maszyn na ruchu; rzykładowy plan likwidacji zakładu górniczego. H(7)1. przestrzegać zasad bezpieczeństwa na danym stanowisku pracy; iurowe urządzenia techniczne. H(7)2. zadbać o bezpieczeństwo przeciwpożarowe i ochronę środowiska w ziałania marketingowe do prowadzonej działalności zakładzie górniczym; gospodarczej. H(7)3. stosować zasady i przepisy bezpieczeństwa dotyczące stanowisk Wiertarki udarowe i młoty mechaniczne. pracy; Stojaki cierne i hydrauliczne. H(7)5. utrzymać stanowisko pracy w należytym porządku; Wciągniki i kołowroty. H(7)7. skontrolować sprawność zabezpieczeń przeciwpożarowych; rzecinaki hydrauliczne, pił taśmowe i klucze H(8)1. użytkować sprzęt ochronny zgodnie z jego przeznaczeniem na danym hydrauliczne. stanowisku pracy; Metody wykonywania wyrobisk udostępniających. H(8)4. dobrać odpowiedni sprzęt ochronny w zależności od rodzaju Metody drążenia wyrobisk przygotowawczych. wykonywanych zadań; Metody głębienia szybów. H(8)5. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do potencjalnych Metody urabiania skał za pomocą środków zagrożeń występujących podczas wykonywania zadań zawodowych; wybuchowych. H(8)6. korzystać ze środków ochrony osobistej i zbiorowej w trakcie Otwory strzałowe. wykonywania zadań zawodowych; H(9)2. zastosować się do rygorów ochrony przeciwpożarowej na dole Rodzaje materiałów wybuchowych i środków strzałowych. kopalni; H(10)1. wykazać się znajomością udzielania pierwszej pomocy osobom okumentacja robót związanych z drążeniem i likwidacja wyrobisk górniczych. poszkodowanym; Rodzaj obudowy wyrobisk górniczych. H(10)2. znać zasady postępowania w razie wystąpienia jakiegokolwiek zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego w trakcie prac eksploatacyjnych; Systemy obudowy podziemnych wyrobisk górniczych. H(10)3. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku zagrożenia podczas obsługi maszyn i urządzeń; H(10)4. zapobiegać zagrożeniom na stanowisku pracy; H(10)5. udzielić pierwszej pomocy w zależności od rodzaju zagrożenia lub wypadku przy pracy; G(3)2. zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; G(3)4. przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

21 G(3)5. skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; G(7)8. sporządzić biznesplan dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; G(7)9. opracować przykładowy plan ruchu zakładu górniczego dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; G(7)10. opracować przykładowy plan likwidacji zakładu górniczego dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; G(9)2. obsługiwać biurowe urządzenia techniczne, p A G(10)3. dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności gospodarczej G(11)1. wskazać możliwości obniżenia kosztów w trakcie drążenia i likwidacji wyrobisk; KS(3)1. przewidzieć skutki nie stosowania się do zasad bezpieczeństwa w trakcie wykonywania robót górniczych; M.11.1(4)1. posługiwać się wiertarkami udarowymi i młotami mechanicznymi; M.11.1(4)2. ustawić stojaki cierne i hydrauliczne; M.11.1(4)3. transportować materiały przy użyciu wciągników i kołowrotów; M.11.1(4)4. likwidować i stawiać stojaki stalowe oraz rurociągi z wykorzystaniem przecinaków hydraulicznych, pił taśmowych i kluczy hydraulicznych; M.11.1(5)1. przedstawić metody wykonywania wyrobisk udostępniających; M.11.1(5)2.przedstawić metody drążenia wyrobisk przygotowawczych; M.11.1(5)3. wskazać metody głębienia szybów; M.11.1(5)4.drążyć podziemne wyrobiska udostępniające i przygotowawcze; M.11.1(6)1. objaśnić metodę urabiania skał za pomocą środków wybuchowych; M.11.1(6)2. wiercić otwory strzałowe; M.11.1(6)3. rozpoznać rodzaje materiałów wybuchowych i środków strzałowych; M.11.1(7)1. sporządzić metody wykonywania wyrobisk udostępniających; M.11.1(7)2. sporządzić metody drążenia wyrobisk przygotowawczych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

22 M.11.1(7)3. dobrać metody wykonywania wyrobisk udostępniających; M.11.1(7)4. dobrać metody drążenia wyrobisk przygotowawczych; M.11.1(8)1. zaplanować organizacje prac w zależności od warunków geologiczno- górniczych; M.11.1(8)2. analizować dokumentacja robót związanych z drążeniem i p likwidacja wyrobisk górniczych; M.11.1(8)3. korzystać z dokumentacji określającej zasadę wykonywania wyrobisk udostępniających i przygotowawczych; M.11.1(8)4. wykonać roboty likwidacyjne w wyrobiskach górniczych; M.11.1(10)1. dobrać rodzaj obudowy wyrobisk górniczych; M.11.1(10)2. dobrać odpowiedni system obudowy podziemnych wyrobisk górniczych; M.11.1(10)3. stosować odpowiednie materiały na obudowy górnicze; M.11.1(10)4. wykonać obudowy podporowe i kotwiową; M.11.1(11)1. rozróżnić metody likwidacji poziemnych wyrobisk górniczych; M.11.1(11)2. określić sposób likwidacji wyrobiska uwzględniając warunki techniczno-ruchowe i geologiczno-górnicze; lanowane zadania Wyszukiwanie, selekcjonowanie informacji dotyczących drążenia i likwidacji podziemnych wyrobisk górniczych. Klasa podzielona jest na czteroosobowe grupy z której należy wybrać lidera. Lider grupy losuje temat zadania dotyczącego rodzaju złoża oraz urobku, a następnie cała grupa musi zaproponować sposób drążenia i likwidacji podziemnego wyrobiska górniczego. Na wykonanie zadania jest 15 minut po których lider grupy prezentuje pracę na forum klasy (czas 5 minut). rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

23 Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni eksploatacji złóż, wyposażonej w: modele systemów eksploatacji, modele wyrobisk górniczych, schematy wentylacyjne kopalń, przekroje geologiczne, oprogramowanie do wspomagania projektowania procesu technologicznego eksploatacji złóż oraz do symulacji procesu technologicznego eksploatacji złóż, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne dotyczące eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych, z drukarką, ze skanerem, z ploterem, z projektorem multimedialnym, normy dotyczące eksploatacji złóż. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, dokumentację górniczą, schematy i modele wyrobisk górniczych, schematy i modele układów technologicznych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, Zalecane metody dydaktyczne obierając metodę kształcenia nauczyciel powinien kierować się możliwościami uczniów, a także koniecznością realizacji efektów kształcenia, które zostaną wykorzystane w pracy zawodowej a także na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Najbardziej zalecaną metodą dydaktyczną jest pogadanka, połączona z prezentacją multimedialną, praca w małych grupach i indywidualna. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia o oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje zastosować ocenę wykonanego ćwiczenie, zwracając szczególną uwagę na: prawidłowość wyboru metody drążenia i likwidacji wyrobiska, zastosowanie terminologii zawodowej, formę wypowiedzi przez osobę prezentującą wykonane zadanie, innowacyjność zastosowanych rozwiązań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23

24 M3 Wykonywanie robót związanych z wydobywaniem złóż M2.J1 Wydobywanie kopalin M2.J2 Użytkowanie maszyn i urządzeń transportowych M2.J3 Użytkowanie maszyn i urządzeń do utrzymania procesu wydobycia złóż M2.J4 osługiwanie się językiem zawodowy M2.J1 Wydobywanie kopalin Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia H(4)6. przewidzieć skutki dla zdrowia i życia za nie stosowanie się do aktualnych przepisów obowiązujących w zakładzie górniczym; H(5)2. znać instrukcje obsługi maszyn i urządzeń urabiających; Skutki dla zdrowia i życia za nie stosowanie się do aktualnych przepisów obowiązujących w zakładzie górniczym. H(5)3. znać instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do ładowania i odstawy Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń urabiających. urobku; H(5)4. znać instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do transportu urobku i Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do ładowania i odstawy urobku materiału; Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do transportu H(5)15. korzystać z informacji o rodzaju i kategoriach zagrożeń w urobku i materiału. poszczególnych rejonach zakładu górniczego; Informacji o rodzaju i kategoriach zagrożeń w H(6)2. przewidzieć skutki dla zdrowia i życia za nie stosowanie się do poszczególnych rejonach zakładu górniczego. instrukcji obsługi maszyn i urządzeń urabiających; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24

25 H(6)3. przewidzieć skutki dla zdrowia i życia za nie stosowanie się do instrukcji obsługi maszyn i urządzeń do ładowania i odstawy urobku; H(6)4. przewidzieć skutki dla zdrowia i życia za nie stosowanie się do ezpieczeństwo przeciwpożarowe i ochrona środowiska w trakcie wykonywania robót eksploatacyjnych. instrukcji obsługi maszyn i urządzeń do transportu urobku i materiału; Sprzęt ochronny na stanowisku pracy. H(6)5. przewidzieć skutki dla zdrowia i życia za nie przestrzeganie przepisów Instrukcje i technologie dotyczących robót dotyczących użytkowania maszyn i urządzeń górniczych; eksploatacyjnych. H(6)7. opisać działanie pyłów i gazów szkodliwych na organizm człowieka; Udzielania pierwszej pomocy osobom H(6)9. uzasadnić konieczność wyłączenia urządzenia i maszyny w stanie poszkodowanym. awaryjnym; Funkcjonowanie zakładów górniczych w ramach H(6)10. określić skutki dla zdrowia i życia w trakcie wykonywania napraw gospodarki rynkowej. maszyn na ruchu; ojęcia: rynek, polityka fiskalna, branża górnicza, H(7)4. dbać o bezpieczeństwo przeciwpożarowe i ochronę środowiska w małe, średnie, duże przedsiębiorstwo, złoże, trakcie wykonywania robót eksploatacyjnych; koncesja, organy koncesyjne, zakład górniczy, plan H(8)1. użytkować sprzęt ochronny zgodnie z jego przeznaczeniem na danym ruchu zakładu górniczego, szkody górnicze, organy stanowisku pracy; nadzoru górniczego. H(8)3. korzystać ze sprzętu ochronnego na stanowisku pracy; rzepisy stosowane w zakładach górniczych H(9)4. znać instrukcje dotyczących robót eksploatacyjnych; dotyczące prawa pracy, ochrony danych H(9)1. stosować się do instrukcji i technologii dotyczących robót osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich. eksploatacyjnych; odstawy prawne potrzebne do wydobywania H(10)1. wykazać się znajomością udzielania pierwszej pomocy osobom kopalin ze złóż. poszkodowanym; owiązania innych przedsiębiorstw z zakładami H(10)2. znać zasady postępowania w razie wystąpienia jakiegokolwiek górniczymi. zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego w trakcie prac eksploatacyjnych; Analizy czynników kształtujących popyt na H(10)3. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku zagrożenia sprzedawane towary podczas obsługi maszyn i urządzeń; H(10)4. zapobiegać zagrożeniom na stanowisku pracy; rocedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach handlowych funkcjonujących na rynku. H(10)5. udzielić pierwszej pomocy w zależności od rodzaju zagrożenia lub wypadku przy pracy; rzedsięwzięcia dotyczące promowania towarów na G(1)2. analizować funkcjonowanie zakładów górniczych w ramach rynku. gospodarki rynkowej; rocedurę postępowania przy założeniu własnej G(1)3. rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej: górniczej działalności gospodarczej. rynek, polityka fiskalna, branża górnicza; okumenty niezbędne do uruchomienia i rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25

26 G(1)4. wyjaśnić pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo; prowadzenia górniczej działalności gospodarczej. G(1)5. wyjaśnić pojęcia: złoże, koncesja, organy koncesyjne, zakład górniczy; Formy opodatkowania działalności gospodarczej. G(1)6. definiuje pojęcia: plan ruchu zakładu górniczego, szkody górnicze, Informacje o możliwości zastosowania w organy nadzoru górniczego; eksploatacji złóż nowych technologii. G(2)1. wyszczególnić przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące rogramy komputerowe wspomagające prawa pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw prowadzenie górniczej działalności gospodarczej. autorskich; Urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania G(2)2. wyjaśnić przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych zadań zawodowych w działalności handlowej. osobowych i prawa autorskiego; Składniki kosztów i przychodów w działalności G(2)3. zidentyfikować przepisy prawa podatkowego; gospodarczej. G(2)4. dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie Metody urabiania skał. danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego; Metody ładowania i transportu urobku. G(2)5. określić przepisy o opłatach z tytułu działalności górniczej; Rodzaje obudów górniczych. G(2)6. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa Sposoby likwidacji zrobów. autorskiego; Znaczenie i rozwój górnictwa podziemnego w G(3)1. wskazać podstawy prawne potrzebne do wydobywania kopalin ze olsce. złóż ; Metody wykonywania wyrobisk górniczych. G(4)1. dostrzec powiązania innych przedsiębiorstw z zakładami górniczymi; odział wyrobisk górniczych ze względu na G(4)2. wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w górnictwie i przeznaczenie. powiązania między nimi G(4)3. uszeregować przedsiębiorstwa według rodzaju działalności górniczej udowa i podzespoły urządzeń do wykonywania wyrobisk górniczych poziomych. G(4)4. określić powiązania przedsiębiorstw górniczych z udowa wyrobisk górniczych pionowych. przedsiębiorstwami okołogórniczymi; G(4)5. określić wpływ przedsiębiorstw górniczych na otoczeniem Systemy eksploatacji węgla, rud metali nieżelaznych i soli G(5)1. korzystać z doświadczeń innych zakładów górniczych; Młoty i wiertarki mechaniczne. G(5)2. dokonać analizy działalności handlowej na rynku Urabianie kombajnami chodnikowymi i ścianowymi G(5)3. dokonać analizy czynników kształtujących popyt na sprzedawane i strugami. towary Schematy i mapy przewietrzania i wentylacji. G(5)4.porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa Maszyny i urządzenia sterowane cyfrowo. konkurencyjne rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26

27 G(6)1. współpracować z przedsiębiorstwami zajmującymi się działalnością powiązaną z górnictwem; azy danych, transmisja danych i sieci komputerowe. G(6)2. zidentyfikować procedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach rogramy komputerowe do wizualizacji pracy handlowych funkcjonujących na rynku maszyn górniczych. G(6)3. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia i Rodzaje zagrożeń. sprzedaży Skały stropowe i spągowe. G(6)4.ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami handlowymi Systemy wybierania pokładów węglowych. z branży Eksploatacje w warunkach zagrożeń naturalnych. G(6)5.zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania Techniki podsadzania. towarów na rynku G(7)2. opracować procedurę postępowania przy założeniu własnej górniczej Sposoby ładowania i odstawy urobku. działalności gospodarczej; G(7)4. sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; G(7)5. wybrać formę opodatkowania działalności gospodarczej G(7)6. sporządzić przykładowy raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz sporządzić wniosek o wydanie decyzji środowiskowej; G(9)1. wyszukać informacji o możliwości zastosowania w eksploatacji złóż nowych technologii; G(9)3. zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie górniczej działalności gospodarczej G(9)4. obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań A zawodowych w działalności handlowej G(10)1. analizować potrzeby rynku w zakresie prowadzonej przez zakład górniczy działalności; G(10)4. opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb odbiorców G(11)1. wskazać możliwości obniżenia kosztów w trakcie drążenia i likwidacji wyrobisk; G(11)2. zidentyfikować składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej G(11)3. określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27

28 KS(3)1. przewidzieć skutki nie stosowania się do zasad bezpieczeństwa w trakcie wykonywania robót górniczych; OMZ(2)1. wyznaczyć zespół doświadczonych pracowników w wykonywanych pracach eksploatacyjnych; KZ(M.e)(3)1. rozróżnić metody urabiania skał; KZ(M.e)(3)2. opisać metody ładowania i transportu urobku; KZ(M.e)(3)3. rozróżnić rodzaje obudów górniczych; KZ(M.e)(3)4. wymienić sposoby likwidacji zrobów; KZ(M.e)(3)5. omówić znaczenie i rozwój górnictwa podziemnego w olsce. KZ(M.e)(3)6. scharakteryzować metody wykonywania wyrobisk górniczych. KZ(M.e)(3)7. scharakteryzować podział wyrobisk górniczych ze względu na przeznaczenie. KZ(M.e)(3)8. omówić budowę i podzespoły urządzeń do wykonywania wyrobisk górniczych poziomych. KZ(M.e)(3)9. scharakteryzować budowę wyrobisk górniczych pionowych. KZ(M.e)(3)10. omówić systemy eksploatacji węgla. KZ(M.e)(3)11. omówić systemy eksploatacji rud metali nieżelaznych. KZ(M.e)(3)12. omówić systemy podziemnej eksploatacji soli. KZ(M.e)(3)13. opisać zasadę pracy młotów i wiertarek mechanicznych; A KZ(M.e)(3)14. opisać urabianie kombajnami chodnikowymi i ścianowymi; KZ(M.e)(3)15. uzasadnić konieczność urabiania strugami; KZ(M.e)(3)17. dobrać odpowiedni środek transportu urobku do metody urabiania; KZ(M.e)(4)1. korzystać ze schematów i map przewietrzania i wentylacji; KZ(M.e)(4)2. wyjaśnić zasadę pracy maszyn urabiających i ich budowę na podstawie pokazu multimedialnego; KZ(M.e)(4)3. wyjaśnić zasadę pracy maszyn do ładowania i odstawy urobku na podstawie pokazu multimedialnego; KZ(M.e)(4)5. analizować negatywne zachowania człowieka w trakcie użytkowania maszyn i urządzeń górniczych poprzez pokaz multimedialny wypadków; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 28