ANDRZEJ K. SIWICKI *, JOANNA GRUDNIEWSKA **, ELŻBIETA TERECH-MAJEWSKA *** OCHRONA ZDROWIA RYB W AKWAKULTURZE ZNACZENINE DLA ŚRODOWISKA NATURALNEGO
|
|
- Henryk Żurawski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 123 ANDRZEJ K. SIWICKI *, JOANNA GRUDNIEWSKA **, ELŻBIETA TERECH-MAJEWSKA *** OCHRONA ZDROWIA RYB W AKWAKULTURZE ZNACZENINE DLA ŚRODOWISKA NATURALNEGO * Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza Zakład Patologii i Immunologii Ryb w Żabieńcu, ul. Główna 48, Piaseczno aksiw@infish.com.pl ** Zakład Hodowli Ryb Łososiowatych w Rutkach *** Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Katedra Epizootiologii Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Wstęp Wieloletnie obserwacje oraz badania porównawcze nad etiologią, patogenezą i epizootiologią chorób zakaźnych u niższych i wyższych kręgowców wykazały, że choroby organizmów wodnych różnią się zasadniczo od chorób występujących u zwierząt lądowych. Patogenne drobnoustroje wykorzystują środowisko wodne do swojego rozwoju i przetrwania oraz wykorzystują to środowisko jako jedną z dróg transportu do organizmu docelowego. Przez całe życie osobnicze ryby są stale narażone na oddziaływanie różnych czynników patogennych. W warunkach hodowlanych zakażenie i rozwój procesu chorobowego u pojedyńczej ryby prowadzi w bardzo szybkim czasie do bezpośredniego oddziaływania patogenu na całą populacją ryb w danym obiekcie.wszystkie czynniki wpływające na jakość wód oddziaływują bezpośrednio na rozwój, wzrost, przeżywalność i zjadliwość drobnoustrojów chorobotwórczych i warunkowo chorobotwórczych, ale równocześnie na nieswoiste i swoiste mechanizmy obronne ryb, pozwalające na przeciwstawienie się infekcji. Zapobieganie i leczenie ryb i innych organizmów wodnych nie może dotyczyć pojedyńczych osobników, jak to ma miejsce u zwierząt ladowych, gdyż zastosowanie w leczeniu antybiotyków i innych chemoterapeutyków w akwakulturze powoduje natychmiastowe zmiany całego ekosystemu wodnego. Końcowym efektem takiego postępowania jest dość często szybka selekcja opornego drobnoustroju, który zakłóca dany ekosystem oraz wystąpienie zaburzeń w komensalnym związku pomiędzy organizmem żywiciela a mikroorganizmem patogennym. W związku z takim niebezpieczeństwem, stosowanie antybiotyków i innych chemoterapeutyków w hodowli ryb powinno być decyzją ostateczną, gdyż daje jedynie krótkotrwały efekt oraz może powodować osłabienie naturalnych mechanizmów obronnych i zwiekszoną wrażliwość danej populacji ryb na wtórne infekcje wywołane przez drobnoustroje warunkowo patogenne. Ochrona zdrowia ryb musi być oparta na bardzo skutecznej profilaktyce ogólnej, bez której w aktualnych systemach chowu utrzymanie dobrego stanu sanitarnego
2 124 Andrzej K. Siwicki, Joanna Grudniewska, Elżbieta Terech-Majewska gospodarstwa jest niemożliwe. Dość często brak systematycznego stosowania dezynfekcji stawów, basenów, samochodów i sprzętu rybackiego jest przyczyną gwałtownego pojawienia się chorób infekcyjnych i dużych strat w hodowli. Do czynników ograniczających występowanie chorób infekcyjnych zalicza się również: niskostresogenne technologie chowu, wysokiej jakości pasze, diety pokarmowe optymalne dla gatunku i wieku, systematyczne badania stanu zdrowotnego i kondycyjnego ryb. Wszystkie te czynniki mają na celu utrzymanie dobrego stanu kondycyjnego ryb z odpowiednio wysokim poziomem odporności przeciwzakaźnej, która ogranicza lub eliminuje ryzyko wystąpienia chorób infekcyjnych. Aktualnie w rybactwie rozwiją się bardzo intensywnie badania immunogenetyczne, mające na celu uzyskania linii ryb hodowlanych o wysokim potencjale odporności nieswoistej oraz swoistej. Szczególnie dotyczy to odporności przeciwko chorobom wirusowym. Stymulowanie nieswoistych mechanizmów obronnych oraz pobudzanie odpowiedzi immunologicznej przeciwko określonemu patogenowi, zanim dojdzie do naturalnego ich kontaktu, wydaje się najbardziej efektywną i nieszkodliwą dla organizmu i środowiska drogą zapobiegania chorobom infekcyjnym u ryb. Szczepionki mono- i poliwalentne z dużym powodzeniem są wprowadzane do akwakultury. Są to preparaty biologiczne, zawierające odpowiedni antygen lub kilka antygenów uzyskanych z patogennych mikroorganizmów (wirusy, bakterie, grzyby, pasożyty), które mają na celu swoiste pobudzenie układu obronnego, czego efektem jest produkcja swoistych przeciwciał produkowanych przez limfocyty B oraz wytworzenie swoistej odpowiedzi komórkowej, w której uczestniczą subpopulacje limfocytów T (Th, Tc) oraz makrofagi. Celem szczepień jest zabezpieczenie ryb przed chorobą bez narażenia na potencjalne niebezpieczeństwo infekcji. Odporność, którą indukuje szczepionka chroni organizm ryb przed chorobą a nie infekcją, dzięki wytworzeniu swoistej odpowiedzi komórkowej i humoralnej oraz pamięci immunologicznej. Odpowiedź immunologiczna jest instrumentem do wytwarzania tzw. spokojnej koegzystencji pomiędzy żywicielem (rybą) a zarazkiem, przez naturalny kontakt organizmu ryby z czynnikiem patogennym. Ponowny naturalny kontakt ryb po szczepieniu z czynnikiem patogennym, wywołuje silną odpowiedź i skutecznie ograniczającą namnożenie się czynnika patogennego w organizmie i wywołanie choroby. Podjęcie intensywnych badań nad oceną działania immunomodulatorów na organizmy stało- i zmiennocieplne pozwoliło na opracowanie nowatorskich metod immunoprofilaktyki nieswoistej. Zastosowanie naturalnych i syntetycznych immunomodulatorów wydaje się być kluczowym rozwiązaniem w profilaktyce i terapii chorób ryb. Prowadzone na szeroką skalę badania eksperymentalne i wdrożeniowe wykazały wysoką skuteczność immunostymulatorów naturalnych (biostymulatorów) w ochronie zdrowia ryb. Opracowane i testowane preparaty
3 OCHRONA ZDROWIA RYB W AKWAKULTURZE cechuje bardzo dobra dostępność biologiczna, brak działania toksycznego na organizm ryb i człowieka oraz brak szkodliwego oddziaływania na środowisko naturalne. W ostatnich latach stworzono podstawowe zasady racjonalnego stosowania antybiotyków w akwakulturze. Ma to na celu ograniczenie negatywnego wpływu chemioterapii na środowisko naturalne. Wybór najbardziej skutecznego antybiotyku powinien wynikać z jednoznacznie określonych przesłanek: stosowanie antybiotyku winno być poprzedzone dokładnym badaniem klinicznym i poparte przekonaniem, że w ściśle określonym przypadku podanie danego antybiotyku jest najlepszą metodą leczenia, bowiem antybiotykoterapia powinna pomóc w ograniczeniu rozprzestrzeniania się infekcji i przyczynić się do skrócenia czasu trwania choroby, zalecenie wykonania leczenia danym antybiotykiem musi być poprzedzone badaniem lekowrażliwości drobnoustrojów będących przyczyną zakażenia; jednakże zawsze należy pamiętać, że wyniki badań wrażliwości bakterii na dany antybiotyk mogą być jedynie wskazówką dla lekarza weterynarii, jednak w żadnym przypadku nie gwarantują skuteczności terapii, pełna znajomość farmakokinetyki leku, jego biodostępności, co decyduje o szybkości dotarcia leku do miejsca toczącego się procesu chorobowego, znajomość statusu immunologicznego danej populacji ryb, co decyduje o efektywności antybiotykoterapii, gdyż antybiotyk jest tylko czynnikiem ułatwiającym opanowanie infekcji przez układ odpornościowy nawet najlepszy antybiotyk podany w okresie obniżonej odporności ryb nie spowoduje zatrzymania się procesu chorobowego, wybór antybiotyku o odpowiednim spektrum działania; unikać należy stosowania antybiotyków o szerokim spektrum działania, gdyż predysponują one do wyselekcjonowania lekoopornych bakterii nie tylko u leczonych ryb, ale również w środowisku bytowania, znajomość zasad łącznego stosowania różnych antybiotyków, co zwiększa efektywność leczenia, gdyż pewne antybiotyki mogą skutecznie współdziałać w niszczeniu patogennych drobnoustrojów, stosowanie antybiotyków w akwakulturze tylko w nośnikach zamkniętych, czyli granulatach interwencyjnych, co zmniejsza zagrożenie dla środowiska, a zwiększa efektywność leczenia przy zmniejszonych dawkach stosowanego leku (aspekt ekologiczny i ekonomiczny). Ochrona zdrowia tarlaków w rozrodzie kontrolowanym W ostatnich latach doskonalone są metody mające na celu ochronę zdrowia tarlaków, których stan kondycyjny i zdrowotny ma istotny wpływ na potomstwo od nich uzyskane. Badania własne prowadzone w Instytucie Rybactwa Śródlądowego na tarlakach karpia i pstrąga tęczowego w tzw. okresie okołotarłowym jednoznacznie wykazały, że stan zdrowotny oraz poziom odporności nieswoistej i przeciwzakaźnej samców i samic ma decydujący wpływ na jakość i zapłodnienie ikry oraz stan
4 126 Andrzej K. Siwicki, Joanna Grudniewska, Elżbieta Terech-Majewska kondycyjny i zdrowotny larw i narybku w pierwszych tygodniach podchowu. Równocześnie obserwowano znaczące zróżnicowanie stanu kondycyjnego i wydolności układu odpornościowego u tarlaków pochodzących z różnych środowisk. Jakość wody, warunki chowu oraz dieta pokarmowa ma istotny wpływ na stan kondycyjny oraz w znaczący sposób determinuje poziom wydolności układu immunologicznego, warunkującego odporność na infekcje wirusowe, bakteryjne i grzybicze. Przekazywanie potencjału obronnego na potomstwo jest zjawiskiem już potwierdzonym naukowo, a prowadzone badania doświadczalne jednoznacznie wykazały, że istnieją mechanizmy warunkujące przekazywanie przez tarlaki odporności na patogeny drogą transowaryjną, co w znaczący sposób zmieniło poglądy na temat indukowania odporności w pierwszym okresie podchowu. Szczególnie istotny jest tzw. okres przedtarłowy, gdzie przygotowanie samic i samców do tarła i związane z tym manipulacje są silnymi czynnikami stresowymi indukującymi niekorzystne zjawiska i zmiany w podstawowych procesach metabolicznych. Sam rozród kontrolowany oraz pierwsze dni po rozrodzie, to również okres, w którym procesy naprawcze i regeneracje determinują szybkość powrotu organizmu samicy do prawidłowego stanu kondycyjnego. Im krócej trwają procesy naprawcze, tym szybciej organizm samicy będzie przygotowany do rozpoczęcia produkcji gamet na następny okres tarłowy. Badania własne wykazały, że pierwsze cztery tygodnie po rozrodzie to okres, w którym decydują się losy i efekty rozrodu w następnych okresie tarłowym. W tym okresie wzrasta gwałtownie zapotrzebowanie na witaminy i mikroelementy oraz wysoki poziom białka, które pozwolą na szybką regenerację organizmu i przywrócenie immunohomeostazy, która determinuje poziom nieswoistych i swoistych mechanizmów obronnych. Podstawowym błędem w rozrodzie kontrolowanym, to nieodpowiedni okres przeprowadzenia tarła, które powinno się odbyć w okresie owulacji u samicy lub po nim. W przypadku karpia okres ten przypada nie później niż dni po owulacji. Zbyt wczesne lub zbyt późne pozyskanie ikry ma bezpośredni wpływ na niski proces zapłodnienia. Również do częstych błędów należy zaliczyć niecałkowite wyciśnięcie ikry, co powoduje, że częściowe pozostawienie jej w jamie ciała zmusza organizm do jej szybkiej resorpcji. Proces ten może doprowadzić do intoksykacji organizmu, poważnych zaburzeń funkcjonalnych i metabolicznych. Do najczęściej występujących zaburzeń w rozrodzie kontrolowanym należy zaliczyć: mniejszy odsetek zapłodnionej ikry, na który ma wpływ wiele czynników, w tym: wiek i stan kondycyjny tarlaków, prawidłowe przygotowanie tarlaków do rozrodu, żywienie tarlaków, niedobory witamin i mikroelementów, skażenie środowiska, choroby infekcyjne, uwarunkowania genetyczne tarlaków, pękanie i zamieranie ziaren ikry, na które ma wpływ stan czystości i warunki fizykochemiczne wody w trakcie inkubacji ikry, występowanie na powierzchni ikry bakterii rodzaju Aeromonas oraz rozwój grzybów z rodzaju Saprolegnia i Achlya, zamieranie zarodków w różnych stadiach, na które to zjawisko ma wpływ temperatura i zawartość tlenu w wodzie w czasie inkubacji, skażenie wody metalami ciężkimi, zatrucia amoniakiem, azotynami i azotanami, niewłaściwe kąpiele profilaktyczne oraz infekcje wirusowe, bakteryjne i grzybicze,
5 OCHRONA ZDROWIA RYB W AKWAKULTURZE nieprawidłowy rozwój larw ściśle związany z wiekiem ikrzyc (zbyt młode ikrzyce), z temperaturą i zawartością tlenu w wodzie zbyt wysoka temperatura prowadzi do obniżenia przeżywalności larw, a zbyt niska doprowadza do zaniku enzymów proteolitycznych i zwiększonej śmiertelności wylęgu, niską zawartością soli mineralnych w wodzie, zbyt wysokim nagromadzeniem się produktów przemiany materii: amoniaku, azotynów i azotanów, potworkowatość ściśle związana z niewłaściwymi warunkami inkubacji (temperatura, tlen, ph wody) oraz zapłodnienia ikry niedojrzałej lub przejrzałej, puchlina woreczka żółtkowego zaliczana do zaburzeń późnego okresu, związanymi z intoksykacją produktami przemiany materii w czasie inkubacji oraz zaburzeniami w gospodarce elektrolitowej i przenikanie do woreczka wody ze środowiska. Do głównych przyczyn doprowadzających do zaburzeń w rozrodzie kontrolowanym należy m.in. niewłaściwe przygotowanie samic i samców do tarła. Badania własne wykazały jednoznacznie, że awitaminozy, otłuszczenie tarlaków, niewłaściwe obchodzenie się z tarlakami przed i po tarle oraz intoksykacja spowodowana skażeniem środowiska są czynnikami predysponującymi do zaburzeń w rozrodzie i determinują stan kondycyjny i zdrowotny potomstwa w pierwszym okresie po wykluciu. Awitaminozy Do najczęstszych przyczyn wystąpienia braku odpowiedniego poziomu witamin, gwarantujących prawidłową przemianę materii i funkcjonowanie narządów i tkanek należy zaliczyć: niewłaściwą dietę pokarmową, odpowiednią dla dojrzewających tarlaków wzbogaconą o niezbędne mikroelementy, stany zapalne przewodu pokarmowego powodowane przewlekłymi infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi oraz inwazjami pasożytów, które mechanicznie uszkadzając błonę śluzową doprowadzają do przewlekłych zapaleń, likwidacja pożądanej saprofitycznej flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym, pojawiająca się już w trakcie oraz po leczeniu antybiotykami, inaktywacja niektórych witamin przy jednostronnym karmieniu i niedoborze mikroelementów. Otłuszczenie Zjawisko to jest dość częste i występuje u tarlaków karmionych jednostronnie z dużą zawartością tłuszczów, przy równoczesnym niedoborze witamin i mikroelementów. Odkładanie się dużej ilości tkanki tłuszczowej wokół narządów wewnętrznych, na otrzewnej, a szczególnie wokół serca doprowadza do zaburzeń oraz tworzenia się zmian zwyrodnieniowych w wątrobie (zwyrodnienie tłuszczowe), które jest przyczyną zaburzeń metabolicznych i hormonalnych. Otłuszczenie jest częstą przyczyną:
6 128 Andrzej K. Siwicki, Joanna Grudniewska, Elżbieta Terech-Majewska ograniczeń, a nawet braku zdolności do tarła, przesunięcia okresu tarłowego, mętnienia i obumierania ikry, co predysponuje do rozwoju grzybów z rodzaju Saprolegnia i Achlya; saprolegnioza może doprowadzić do znaczących strat w ikrze oraz osłabić stan kondycyjny larw. Niewłaściwa obchodzenie się z tarlakami przed i po tarle Samica prze tarłem wymaga szczególnej opieki, gdyż ikra najbardziej wrażliwa jest na urazy już na 30 dni przed tarłem. W tym okresie konieczne jest ograniczenie manipulacji, a gdy istnieje konieczność transportu lub przeglądu tarlaków, należy stosować znieczulenie ogólne preparatem Propiscin (IRS Olsztyn). Zalecane są następujące dawki Propiscinu: do transportu tarlaków: 0,05-0,1 ml/l wody, do znieczulenia ogólnego i pozyskania ikry: 1,0 ml/l wody. Czas wchodzenia w znieczulenie ogólne u tarlaków wydłuża się nawet do 5 minut i nie należy się spieszyć, gdyż czas bezpiecznego przetrzymywania tarlaków w roztworze Propiscinu wynosi do 30 minut. Wysoka przydatność Propiscinu w okresie okołotarłowym została udokumentowana licznymi badaniami klinicznymi, które wykazały: ograniczenie do minimum, a nawet zniesienie stresu w czasie tarła, samoczynne wypływanie ikry po delikatnym masażu powłok brzusznych, wyższy odsetek zapłodnionej ikry, wyższy odsetek wylęgu, lepszy stan kondycyjny i zdrowotny narybku w pierwszym miesiącu życia. Proces pozyskiwania ikry (przez wyciśnięcie) powinien odbywać się w znieczuleniu ogólnym, co gwarantuje uniknięcie skurczu zwieracza gonady i pozyskanie ikry bez uszkodzeń mechanicznych. Również szczególnej opieki wymagają tarlaki bezpośrednio po tarle, gdyż silny stres doprowadza często do nieodwracalnych zmian metabolicznych i funkcjonalnych, co bezpośrednio rzutuje na efekty tarła w następnym sezonie. Dość częstym zjawiskiem występującym u tarlaków jest przewlekła intoksykacja spowodowana skażeniem środowiska. Zjawisko to doprowadza do immunosupresji, tj. obniżenia odporności nieswoistej i swoistej odpowiedzi immunologicznej, co predysponuje do rozwoju chorób infekcyjnych. Toksyczne oddziaływanie wielu ksenobiotyków doprowadza do zaburzeń hormonalnych, co ma bezpośredni wpływ na dojrzewanie gonad i efekty tarła kontrolowanego. W ostatnich latach obserwuje się wzrost chorób nowotworowych u tarlaków, głównie pochodzenia nabłonkowego i mezenchymalnego, wywołane skażeniem środowiska, jak również przez wirusy onkogenne. Dotychczas stosowane metody profilaktyki oparte na odpowiednim dla gatunku i wieku żywieniu, zawierającym niezbędne składniki decydujące o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu, wysoce skutecznych metodach dezynfekcyjnych i odpowiednim ustawodawstwie, z precyzyjnie określonymi wymogami dotyczącymi hodowli i zwalczaniu chorób, nie w pełni pozwoliły na ograniczenie strat
7 OCHRONA ZDROWIA RYB W AKWAKULTURZE powodowanych chorobami infekcyjnymi i środowiskowymi w hodowli karpia. Zmusza to do poszukiwania nowych, wysoce skutecznych metod profilaktyki, które są ukierunkowane na następujące elementy: powszechne stosowanie środków antystresowych oraz do znieczulenia ogólnego przy wszelkich manipulacjach i transporcie tarlaków, stosowanie immunoprofilaktyki nieswoistej z wykorzystaniem naturalnych i syntetycznych immunomodulatorów, aktywujących nieswoiste mechanizmy obronne i odporność przeciwzakaźną; preparat Bioimmuno znalazł powszechne zastosowanie w poprawie stanu kondycyjnego tarlaków, szczególnie w okresie przed- i potarłowym; badania prowadzone w IRS jednoznacznie wykazały, że stosowanie Bioimmuno w dawce 1 kg na 50 kg paszy przez okres dni po tarle (gdy tarlaki zaczną żerować) powodowało znaczne poprawienie stanu kondycyjnego i zdrowotnego tarlaków w dalszym chowie; ograniczono do 10% ilość śnięć tarlaków w okresie 21 dni po tarle, dalsza intensyfikacja badań selekcyjnych opartych na najnowszych osiągnięciach w genetyce molekularnej, mających na celu uzyskiwanie linii karpia o najwyższym potencjale obronnym i adaptacyjnym, przy równoczesnym utrzymaniu ich wysokich walorów hodowlanych. Liczne badania wykazały, że odporność karpia na choroby zakaźne jest determinowana wieloma czynnikami, ale dynamiczny rozwój badań molekularnych stworzył nowe możliwości określania molekularnych podstaw wrażliwości danego osobnika i linii karpia na choroby wirusowe oraz bakteryjne, wymogiem chwili jest wprowadzanie immunoprofilaktyki swoistej przez opracowanie nowej generacji wysoce skutecznych szczepionek, które powinny być podawane tarlakom w iniekcji dootrzewnowej; pobudzanie odpowiedzi immunologicznej przeciwko określonemu patogenowi, zanim dojdzie do naturalnego ich kontaktu i wywołania choroby, wydaje się najbardziej efektywną drogą zapobiegania chorobom infekcyjnym; możliwość indukowania swoistej odporności i przekazywania jej drogą transowaryjną jest jednym z najistotniejszych zabiegów poprawiających odporność przeciwzakaźną potomstwa. Przedstawione najnowsze kierunki badań odnoszą się jedynie do problemu zapobiegania chorobom. Istotnym elementem ochrony zdrowia tarlaków jest doskonalenie metod terapii opartej na wysoce skutecznych i nisko toksycznych antybiotykach czy chemioterapeutykach. Ograniczenie stosowania antybiotyków jest już procesem rozpoczętym, ale nierozwiązanym. Pierwszym krokiem w tym kierunku jest stosowanie chemoterapeutyków jedynie w nośnikach zamkniętych granulatach interwencyjnych. Granulaty interwencyjne to element, bez którego rybactwo nie będzie mogło dokonać postępu w zakresie ochrony zdrowia ryb. Wprowadzenie do praktyki granulatów interwencyjnych, to znaczące ograniczenie stosowania antybiotyków z eliminacją wielu zagrożeń ekologicznych oraz zwiększenie ich efektywności działania przez precyzyjne dawkowanie i efektywną wchłanialność z przewodu pokarmowego. Szczególnego znaczenia nabierają granulaty interwencyjne w ochronie zdrowia i poprawienia stanu kondycyjnego tarlaków.
FOCUS Plus - Silniejsza ryba radzi sobie lepiej w trudnych warunkach
FOCUS Plus - Silniejsza ryba radzi sobie lepiej w trudnych warunkach FOCUS Plus to dodatek dostępny dla standardowych pasz tuczowych BioMaru, dostosowany specjalnie do potrzeb ryb narażonych na trudne
Aktualne problemy oraz nowe metody w ochronie zdrowia ryb
Aktualne problemy oraz nowe metody w ochronie zdrowia ryb Prof. dr hab. med.wet. Andrzej Krzysztof Siwicki Zakład Patologii i Immunologii Ryb Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie Stałe doskonalenie
Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt
.pl Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt Autor: dr inż. Barbara Król Data: 2 stycznia 2016 W ostatnich latach obserwuje się wzmożone zainteresowanie probiotykami i prebiotykami zarówno
PRODUKTY PROZDROWOTNE DLA ZWIERZĄT
PRODUKTY PROZDROWOTNE DLA ZWIERZĄT Produkty prozdrowotne dla zwierząt Ideą produkcji preparatów prozdrowotnych firmy INTERMAG jest zminimalizowanie stosowania antybiotyków dla zwierząt i jak najszersze
Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon
VI.2 VI.2.1 Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon Omówienie rozpowszechnienia choroby Deksametazonu sodu fosforan w postaci roztworu do wstrzykiwań stosowany jest
Dobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.
SZCZEPIENIA KOTÓW Działamy według zasady: Lepiej zapobiegać niż leczyć Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom oraz dbając o dobro Waszych pupili opisaliśmy program profilaktyczny chorób zakaźnych psów,
Profilaktyka ogólna w produkcji stawowej. lek. wet. Maciej Dragan Klinika Weterynaryjna ORKA Czechowice - Dziedzice
Profilaktyka ogólna w produkcji stawowej lek. wet. Maciej Dragan Klinika Weterynaryjna ORKA Czechowice - Dziedzice Profilaktyka chorób ryb polega na stosowaniu w praktyce sprawdzonych metod z zakresu hodowli
Zdrowie Sklep Utworzono : 10 lipiec 2016
> Model : FL0064 Producent : CaliVita International Zdrowie w prezencie - dla całej rodziny! Potrzebujesz przyjaciela, który ochroni Cię przed intruzami? Wystarczy sięgnąć po przyjazne bakterie i utworzyć
PIC Polska rekomendacje weterynaryjne
Choroby a Ekonomia Około 65% stad w Polsce jest zakażonych wirusem PRRS, a ponad 95% Mycoplasma hyopneumoniae (Mhp). Choroby układu oddechowego, zwłaszcza o charakterze przewlekłym, są dziś główną przyczyną
CZYM JEST SZCZEPIONKA?
CZYM JEST SZCZEPIONKA? Szczepionka to preparat biologiczny, stosowany w celu uodpornienia organizmu. Ogólna zasada działania szczepionki polega na wprowadzeniu do organizmu antygenu, który jest rozpoznawany
Celem Tygodnia Szczepień w Polsce jest podkreślanie roli szczepień powszechnych i indywidualnych poprzez:
W dniach 22-26 kwietnia obchodzimy, już po raz IX, Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), realizowana i koordynowana na poziomie lokalnym przez poszczególne
Zwalczanie chorób ryb metodami hodowlanymi. lek. wet. Maciej Dragan Klinika Weterynaryjna ORKA Czechowice - Dziedzice
Zwalczanie chorób ryb metodami hodowlanymi lek. wet. Maciej Dragan Klinika Weterynaryjna ORKA Czechowice - Dziedzice W ostatnich czasach terapia bakteryjnych i pasożytniczych chorób ryb staje się coraz
Ostre infekcje u osób z cukrzycą
Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni
Diety do żywienia medycznego do podaży przez zgłębnik
Diety do żywienia medycznego do podaży przez zgłębnik Dieta kompletna pod względem odżywczym, gotowa do użycia, zawierająca DHA/EPA, bezresztkowa, przeznaczona do stosowania przez zgłębnik Wskazania: okres
ZDROWE JELITA NOWE SPOSOBY PROFILAKTYKI. Poradnik dla pacjenta o diagnozowaniu i leczeniu chorób jelit
ZDROWE JELITA NOWE SPOSOBY PROFILAKTYKI Poradnik dla pacjenta o diagnozowaniu i leczeniu chorób jelit W przypadku choroby nasze jelita mają niewiele możliwości zwrócenia na siebie naszej uwagi. Typowe
Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,
Konsekwencje zdrowotne zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych wody
Lubuski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny lek. med. Dorota Konaszczuk Konsekwencje zdrowotne zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych wody Bezpieczeństwo zdrowotne wody gwarantuje odpowiednia
Ilość zachorowań na grypę stale rośnie.
Ilość zachorowań na grypę stale rośnie. Od początku 2010 roku zachorowalność na grypę z roku na rok stale rośnie. W sezonie 2010/11 na grypę zachorowało 1 085 471 osób. Sezon 2016/17 to aż 4 841 678 zachorowań
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi
Choroby bydła: co robić, gdy oczy szwankują?
.pl https://www..pl Choroby bydła: co robić, gdy oczy szwankują? Autor: dr hab. inż. Maciej Adamski Data: 24 lutego 2018 Choć efektywność produkcji w stadach bydła zależy od wielu czynników, podstawowym
która odbędzie się 11 12 maja 2010 roku
Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Chorób Ryb Polskie Towarzystwo Nauk Weterynaryjnych Sekcja Ichtiopatologii ma zaszczyt zaprosić na konferencję naukową PERSPEKTYWY
OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ
OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA - INŻYNIERSKIE Mikrobiologia Rola mikrobiologii. Świat mikroorganizmów: wirusy, bakterie, archebakterie,
Poradnia Immunologiczna
Poradnia Immunologiczna Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 Szanowni Państwo, Uprzejmie informujemy, że w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli funkcjonuje
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Immunologia
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Immunologia Obowiązkowy Wydział
MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ?
MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ? Biegunka to nic innego jak oddawanie przez szczenię, z większą niż zazwyczaj częstotliwością, rzadkiego, nieuformowanego kału. Jeżeli dodatkowo podczas biegunki występują
Czynniki kształtujące dobrostan ryb oraz ich wpływ na parametry jakościowe produktu
TRAFOON project is funded by the European Community's Seventh Framework Programme (FP7/2007-2013) under grant agreement no. 613912 Czynniki kształtujące dobrostan ryb oraz ich wpływ na parametry jakościowe
Rodzaje autoprzeciwciał, sposoby ich wykrywania, znaczenie w ustaleniu diagnozy i monitorowaniu. Objawy związane z mechanizmami uszkodzenia.
Zakres zagadnień do poszczególnych tematów zajęć I Choroby układowe tkanki łącznej 1. Toczeń rumieniowaty układowy 2. Reumatoidalne zapalenie stawów 3. Twardzina układowa 4. Zapalenie wielomięśniowe/zapalenie
PstrAgi Dedicated to your performance. Pstrag. Pasza tonąca. Stworzona dla RAS (Recirculating Aquaculture Systems) Pasza zrównoważona
PstrAgi 2017? Dedicated to your performance Pasza tonąca Stworzona dla RAS (Recirculating Aquaculture Systems) Pasza pływająca Pasza zrównoważona Pasza pół-pływająca Wybarwiająca Wolna od białek zwierzęcych
BioMarine - czyli jak skutecznie walczyć z infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi i grzybiczymi?
BioMarine - czyli jak skutecznie walczyć z infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi i grzybiczymi? Jak powstają infekcje? Większość infekcji rozwija się głównie z powodu osłabionych mechanizmów obronnych i
ZAKAŻENIA SZPITALNE. Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok
ZAKAŻENIA SZPITALNE Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok REGULACJE PRAWNE WHO Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Rozporządzenie Ministra
Oddziaływanie Efektywnych Mikroorganizmów na ptaka odbywa się wielokierunkowo i dotyczy jego zdrowia i wykorzystania paszy.
ZASTOSOWANIE TECHNOLOGIA EFEKTYWNYCH MIKROORGANIZMÓW oparte jest o działanie ponad 80 żywych szczepów mikroorganizmów oraz ich metabolitów, w swym zakresie obejmuje cały proces hodowlany produkcji :wielkostadnej,
Autoszczepionki dla krów mlecznych
.pl https://www..pl Autoszczepionki dla krów mlecznych Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 14 lutego 2016 Wysokoprodukcyjne krowy mleczne są narażone w coraz większym stopniu na zapalenie wymienia.
SZCZEPIENIA OCHRONNE U DOROSŁYCH lek. Kamil Chudziński Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CSK MSW w Warszawie 10.11.2015 Szczepionki Zabite lub żywe, ale odzjadliwione drobnoustroje/toksyny +
Marian Tomala Gospodarstwo Rybackie Przyborów k/brzeska
Marian Tomala Gospodarstwo Rybackie Przyborów k/brzeska Siedziba Gospodarstwa Rybackiego PRZYBORÓW Gospodarstwo Rybackie Przyborów kontynuuje ponad 150-letnią tradycję gospodarki stawowej na terenie Małopolski.
Immunologia - opis przedmiotu
Immunologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Immunologia Kod przedmiotu 12.9-WL-Lek-Imm Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów
Sekwencjonowanie nowej generacji i rozwój programów selekcyjnych w akwakulturze ryb łososiowatych
Sekwencjonowanie nowej generacji i rozwój programów selekcyjnych w akwakulturze ryb łososiowatych Konrad Ocalewicz Zakład Biologii i Ekologii Morza, Instytut Oceanografii, Wydział Oceanografii i Geografii,
Naturalne składniki stale potrzebne milionom naszych komórek organizmu do życia i optymalnego działania
1. Czym są komórki? Budulec naszego organizmu i jego narządów Jednostki, których funkcjonowanie jest uzależnione wyłącznie od narządów Najmniejsze jednostki budulcowe i funkcyjne w ludzkim organizmie 2.
CZYNNIKI BIOLOGICZNE W SŁUŻBIE ZDROWIA. Tomasz Gorzelanny
CZYNNIKI BIOLOGICZNE W SŁUŻBIE ZDROWIA Tomasz Gorzelanny PODSTAWY PRAWNE Dyrektywa Unii Europejskiej nr 2000/54/WE z 18.09.2000 r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22.04.2005 r. w sprawie szkodliwych
DLACZEGO JESTEŚMY SZCZĘŚLIWE?
CATOSAL: SKŁAD Per ml: Butafosfan Witamina B12 WSKAZANIA 100 mg ] Źródło aktywnego fosforu ] 0,050 mg ] Składniki Dodatek witaminowy aktywne Zaleca się stosowanie preparatu przy zaburzeniach przemiany
Część praktyczna: Metody pozyskiwania komórek do badań laboratoryjnych cz. I
Ćwiczenie 1 Część teoretyczna: Budowa i funkcje układu odpornościowego 1. Układ odpornościowy - główne funkcje, typy odpowiedzi immunologicznej, etapy odpowiedzi odpornościowej. 2. Komórki układu immunologicznego.
Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 11 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4, D80.5,
Uchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku
Uchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku w sprawie wyrażenia zgody na realizację programu zdrowotnego w zakresie szczepień ochronnych przeciwko grypie, dla mieszkańców Miasta
4 JUNIOR PHARMA PREZENTUJE. suplementy stworzone z myślą o najmłodszych sportowcach
4 JUNIOR PHARMA PREZENTUJE suplementy stworzone z myślą o najmłodszych sportowcach JESTEŚ RODZICEM MŁODEGO SPORTOWCA? Czy Twoje dziecko uczęszcza na treningi minimum 2 razy w tygodniu? Zdarzyło się, że
UCHWAŁA Nr IV/18/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 27 stycznia 2015 r.
UCHWAŁA Nr IV/18/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie realizacji w 2015 roku przez gminę Police programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na
UCHWAŁA Nr XVI/153/2016 Rady Miejskiej w Policach z dnia 23 lutego 2016 r.
UCHWAŁA Nr XVI/153/2016 Rady Miejskiej w Policach z dnia 23 lutego 2016 r. w sprawie realizacji w 2016 roku przez gminę Police programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na
WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?
SZCZEPIONKA WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ!
Anna Skop. Zachęcam do zapoznania się z prezentacja na temat szczepień.
W ostatnim tygodniu kwietnia obchodziliśmy Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia, WHO. W związku z tą inicjatywą w naszej szkole w maju prowadzona jest kampania,
Europejski Tydzień Walki z Rakiem
1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Gleptosil, 200 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań dla świń 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 ml produktu
Żywienie loch prośnych na podstawie znajomości stanów fizjologicznych
.pl https://www..pl Żywienie loch prośnych na podstawie znajomości stanów fizjologicznych Autor: prof. dr hab. Bogdan Szostak Data: 25 sierpnia 2017 Zajmując się chowem świń, powinno się znać budowę zwierzęcia
ANKIETA. Pytania/pola zaznaczone (*) są obowiązkowe. Prosimy wpisać N/A w przypadku gdy pole nie dotyczy twojego przedsiębiorstwa.
ANKIETA Informacje podane w niniejszej ankiecie mają charakter poufny i zostaną wykorzystane wyłącznie na potrzeby realizacji projektu TRAFOON. Analiza zawartych treści będzie pomocna w określeniu najistotniejszych
PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH
PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH 2010-2016 CO WARTO WIEDZIEĆ O GRYPIE Każdego roku na całym świecie zaraża się 5-10% populacji osób dorosłych i 20-30%dzieci Wirusy grypy ludzkiej łatwiej
RYZYKO ZAWODOWE ZWIĄZANE EKSPOZYCJĄ NA CZYNNIKI BIOLOGICZNE W SŁUŻBIE ZDROWIA
RYZYKO ZAWODOWE ZWIĄZANE EKSPOZYCJĄ NA CZYNNIKI BIOLOGICZNE W SŁUŻBIE ZDROWIA Katarzyna Zielińska-Jankiewicz Anna Kozajda Irena Szadkowska-Stańczyk NARAŻENIE NA CZYNNIKI BIOLOGICZNE W SŁUŻBIE ZDROWIA GRUPY
Informacje ogólne o grypie
ABY ZMNIEJSZYĆ RYZYKO ZACHOROWANIA NA PTASIĄ GRYPĘ Jako światowy lider w opracowywaniu rozwiązań zapewniających właściwe warunki sanitarne, Ecolab przyjął aktywną postawę mającą na celu ochronę naszych
21.04.2016 r., OZiPZ PSSE Opole Lubelskie
24-30 kwietnia 2016 r. ph DOMKNIJMY LUKĘ W SZCZEPIENIACH! Główny cel inicjatywy: zwiększenie liczby osób zaszczepionych poprzez podniesienie wiedzy i świadomości społeczeństwa na temat znaczenia szczepień
Rodzaje substancji leczniczych
Rodzaje substancji leczniczych Próby kliniczne leków - film Leki na nadkwasotę neutralizujące nadmiar kwasów żołądkowych Leki na nadkwasotę hamujące wydzielanie kwasów żołądkowych Ranitydyna (ranitidine)
Wyklady IIIL 2016/ :00-16:30 środa Wprowadzenie do immunologii Prof. dr hab. med. ML Kowalski
III rok Wydział Lekarski Immunologia ogólna z podstawami immunologii klinicznej i alergologii rok akademicki 2016/17 PROGRAM WYKŁADÓW Nr data godzina dzień tygodnia Wyklady IIIL 2016/2017 tytuł Wykladowca
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
Jaką rolę pełnią witaminy w organizmie? I dlaczego są niezbędnymi składnikami w żywieniu świń? Dowiedz się o roli poszczególnych witamin w żywieniu trzody chlewnej. Witaminy są niezbędne do prawidłowego
Obce gatunki ryb w jeziorach lobeliowych
Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 2014 w ramach Funduszu Małych Grantów dla Programu Operacyjnego PL02 Ochrona Różnorodności Biologicznej
Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz
Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz Diagnostyka mikrobiologiczna sepsy oferta firmy biomerieux Automatyczne analizatory do posiewów krwi Automatyczne analizatory do identyfikacji
INTESTA jedyny. oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej
INTESTA jedyny oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej Dlaczego INTESTA? kwas masłowy jest podstawowym materiałem energetycznym dla nabłonka przewodu pokarmowego, zastosowanie,
SYLABUS I II III IV X V VI 1 2 3 4 5 6 7 X 8 X 9 10 11 12. 60, w tym: 20 - wykłady, 10 - seminaria, 30 ćwiczenia, 15 fakultety
Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Lekarski I Lekarski Jednolite magisterskie Stacjonarne J. polski SYLABUS CHOROBY ZAKAŹNE Rodzaj
Mikroklimat w chlewni i jego wpływ na dobrostan trzody
.pl Mikroklimat w chlewni i jego wpływ na dobrostan trzody Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 9 grudnia 2015 1 / 7 .pl Mikroklimat w budynkach dla świń w ogromnym stopniu oddziałuje na dobrostan trzody
Dodatki paszowe dla świń dobre na biegunki?
.pl https://www..pl Dodatki paszowe dla świń dobre na biegunki? Autor: dr Tomasz Hikawczuk Data: 17 grudnia 2015 Biegunki są jednymi z najczęstszych problemów występujących w odchowie prosiąt. W większości
Karpie Dedicated to your performance. Karpie. Pasza tonąca. Stworzona dla RAS (Recirculating Aquaculture Systems) Pasza zrównoważona
Karpie 2017 Dedicated to your performance Pasza tonąca Stworzona dla RAS (Recirculating Aquaculture Systems) Pasza pływająca Pasza zrównoważona Pasza pół-pływająca Wybarwiająca Wolna od białek zwierzęcych
SWOICH ŻYWICIELI. = wirusy = priony = bakterie pasoŝytnicze = grzyby. = robaki = kleszcze = owady
Wszystkie prawa zastrzeżone CALIVITA INTERNATIONAL INTERNATIONAL--POLSKA 2006 ParaProteX OSOBISTY OCHRONIARZ www.calivita.com.pl PASOŻYTY ORGANIZMY ŻYJĄCE KOSZTEM SWOICH ŻYWICIELI Mikroparazyty = wirusy
PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE
PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie
Tilapia Dedicated to your performance. Tilapia. Pasza tonąca. Stworzona dla RAS (Recirculating Aquaculture Systems) Pasza zrównoważona
Tilapia 2017 Dedicated to your performance Pasza tonąca Stworzona dla RAS (Recirculating Aquaculture Systems) Pasza pływająca Pasza zrównoważona Pasza pół-pływająca Wybarwiająca Wolna od białek zwierzęcych
AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune
AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune (D)eficiency (S)yndrome. Przyczyny zakażenia AIDS Czynnikiem
Pasze pełnoporcjowe. Trzoda chlewna
Pasze pełnoporcjowe Trzoda chlewna Prestarter > dla prosiąt od 5-7 dnia życia do masy ciała ok. 10-12 kg (do ok. 10-14 dni po odsadzeniu) Prestartery Agrifirm mają za zadanie pomóc bezpiecznie odsadzić
Zwiększ szansę przeżycia prosiąt wcześnie wykrywając i prosząc lekarza weterynarii o leczenie zakażenia Streptococcus suis.
Zwiększ szansę przeżycia prosiąt wcześnie wykrywając i prosząc lekarza weterynarii o leczenie zakażenia Streptococcus suis. Niektóre świnie są bardziej niż pozostałe narażone na rozwój streptokokozy. Które
Występowanie szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy
Występowanie szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy W środowisku pracy mogą występować niepożądane czynniki mające bezpośredni wpływ na zdrowie i życie pracowników zatrudnionych w pośrednim
B. ULOTKA INFORMACYJNA
B. ULOTKA INFORMACYJNA 1 ULOTKA INFORMACYJNA Versifel FeLV 1. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO ORAZ WYTWÓRCY ODPOWIEDZIALNEGO ZA ZWOLNIENIE SERII, JEŚLI JEST INNY Podmiot odpowiedzialny: Zoetis
r. Wielkopolskie Centrum Konferencyjne w Licheniu Starym
18. 02. 2014 r. Wielkopolskie Centrum Konferencyjne w Licheniu Starym www.pstrag.eu J. Szarek 1, I. Babińska 1, K.A. Skibniewska 1, J. Guziur 1, K. Goryczko 2, A. Wiśniewska 1, J. Zakrzewski 1, J. Koc
Spis treœci. 1. Wstêp... 1
Spis treœci 1. Wstêp........................................................... 1 Czêœæ 1: MIKROBIOLOGIA OGÓLNA..................................... 3 2. Budowa i taksonomia bakterii.....................................
PRODUKTY PROZDROWOTNE DLA ZWIERZĄT OFERTA NOWOŚCI SEZON 2015
PRODUKTY PROZDROWOTNE DLA ZWIERZĄT OFERTA NOWOŚCI SEZON 2015 NOWOŚĆ KETOWEG FIT FIT KETOWEG FIT Przeznaczony do stosowania w profilaktyce ketozy. Jego formuła jest doskonałą, ekonomiczną odpowiedzią na
Akwakultura w badaniach Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań śywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie
Akwakultura w badaniach Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań śywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań śywności (IRZBś) PAN w Olsztynie naleŝy do czołowych placówek naukowych
Drobnoustroje a zdrowie człowieka
Drobnoustroje a zdrowie człowieka 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki
Jesiotry Dedicated to your performance. Jesiotry. Pasza tonąca. Stworzona dla RAS (Recirculating Aquaculture Systems) Pasza zrównoważona
Jesiotry 2017 Dedicated to your performance Pasza tonąca Stworzona dla RAS (Recirculating Aquaculture Systems) Pasza pływająca Pasza zrównoważona Pasza pół-pływająca Wybarwiająca Wolna od białek zwierzęcych
PRZEDMIOTY PODSTAWOWE
PRZEDMIOTY PODSTAWOWE Anatomia człowieka 1. Które z białek występujących w organizmie człowieka odpowiedzialne są za kurczliwość mięśni? 2. Co to są neurony i w jaki sposób stykają się między sobą i efektorami?
Feli Immun. Feli Immun. Tabletki. Naturalny dodatek do karmy wzmacniający odporność organizmu u kotów
Feli Immun Tabletki Feli Immun Naturalny dodatek do karmy wzmacniający odporność organizmu u kotów > Zastosowanie Feli Immun Pomóż swojemu kotu! Produkty linii anivital dla kotów poprawiają kondycję, zdrowie
Raport z badania ilościowego
Nawracające infekcje a wsparcie odporności dzieci i dorosłych www.wspierajodpornosc.pl Badanie dotyczących postaw i zwyczajów związanych z leczeniem przeziębienia oraz wspieraniem odporności organizmu
Profilaktyka wczesna i pierwotna
130 JOANNA GRUDNIEWSKA *, ANDRZEJ K. SIWICKI **, ELŻBIETA TERECH-MAJEWSKA *** PROFILAKTYKA OGÓLNA W AKWAKULTURZE ZNACZENIE DLA ŚRODOWISKA NATURALNEGO * Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza
ZAPRASZAMY Rodziców uczniów. klas VII na spotkanie
ZAPRASZAMY Rodziców uczniów klas VII na spotkanie PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) ósma edycja 2017-2018 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu Dolnośląskie
Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Mikrobiologia kosmetologiczna dla studentów II roku kierunku Kosmetologia
Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Mikrobiologia kosmetologiczna dla studentów II roku kierunku Kosmetologia I. Zagadnienia omawiane na wykładach. Uzupełnieniem zagadnień omawianych na wykładach są
DiReset. Moja odporność to moja twierdza
DiReset Moja odporność to moja twierdza Nasza odporność Odporność (inaczej układ immunologiczny od łacińskiego słowa immunitas wolny od chorób, uwolniony z obciążeń) jest reakcją obronną organizmu na różnego
Granudacyn. Nowoczesne i bezpieczne przemywanie, płukanie i nawilżanie ran.
Granudacyn Nowoczesne i bezpieczne przemywanie, płukanie i nawilżanie ran. Granudacyn to roztwór do szybkiego czyszczenia, nawilżania i płukania ostrych, przewlekłych i zanieczyszczonych ran oraz oparzeń
TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające
TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające dr hab. inż. Monika Bronkowska, prof. nadzw. UP Konferencja firm cateringowych - CATERING SZPITALNY
Skąd wziąć dużo dobrego mleka?
https://www. Skąd wziąć dużo dobrego mleka? Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 10 lipca 2018 Produkcja mleka wysokiej jakości, w równych partiach i bez nadmiernej eksploatacji krowy wcale nie
Biotechnologia w rozrodzie świń
.pl https://www..pl Biotechnologia w rozrodzie świń Autor: prof. dr hab. inż. Damian Knecht Data: 19 marca 2018 Efektywność zarządzania rozrodem, wyrażona poziomem plenności loch, zależy od szeregu czynników
Program nadzoru stanu zdrowia zwierząt akwakultury oparty na ocenie ryzyka
Załącznik do pisma GIWz.401/R-42/2010 Program nadzoru stanu zdrowia zwierząt akwakultury oparty na ocenie ryzyka - wzory i wytyczne dla hodowców zwierząt akwakultury Dla podmiotów prowadzących działalność
Profilaktyka mastitis. Wpływ żywienia na LKS w mleku
Profilaktyka mastitis Wpływ żywienia na LKS w mleku Krowy chorują na mastitis głównie w okresie poporodowym (od wycielenia do końca 1 miesiąca laktacji), co związane jest nie tylko z wysoką wydajnością
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV Wątroba to największy i bardzo ważny narząd! Produkuje najważniejsze białka Produkuje żółć - bardzo istotny czynnik w procesie trawienia
Warszawa, dnia 3 lutego 2012 r. Pozycja 128. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi 1) z dnia 24 stycznia 2012 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 3 lutego 2012 r. Pozycja 128 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 stycznia 2012 r. w sprawie rejestru podmiotów prowadzących
8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185
SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje
Czy grozi mi wirusowe zapalenie wątroby typu B?
Czy grozi mi wirusowe zapalenie wątroby typu B? Co to jest? Wirus zapalenia wątroby typu B (HBW) powoduje zakażenie wątroby mogące prowadzić do poważnej choroby tego organu. Wątroba jest bardzo ważnym
NIE NARAŻAJ SWOJEGO ZDROWIA! STOP PRZEDSTAWIAMY RECEPTĘ NA SKUTECZNĄ PROFILAKTYKĘ
NIE NARAŻAJ SWOJEGO ZDROWIA! POWIEDZ grypie STOP PRZEDSTAWIAMY RECEPTĘ NA SKUTECZNĄ PROFILAKTYKĘ Jedną z najpowszechniej występujących i wciąż niedocenianych chorób jest grypa, choroba, która w sezonie
KARTA PRZEDMIOTU OPIS
CECHA PRZEDMIOTU KARTA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE Nazwa przedmiotu MIKROBIOLOGIA I PARAZYTOLOGIA Poziom realizacji Studia pierwszego stopnia stacjonarne przedmiotu Jednostka realizująca
Oferujemy dwa rodzaje szczepionek przeciwko pneumokokom: 1. Przeznaczoną dla dzieci od 2 roku życia i dorosłych.
1. Pneumokoki Zakażenia pneumokokowe to infekcje wywołane przez bakterię Streptococcus pneumoniane, potocznie nazywane pneumokokami. Najczęstszymi inwazyjnymi chorobami spowodowanymi pneumokokami są: pneumokokowe