UCHWAŁA NR KI-411/23/13 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 30 stycznia 2013 r. znak sprawy: KI /1/13

Transkrypt

1 UCHWAŁA NR KI-411/23/13 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 30 stycznia 2013 r. znak sprawy: KI /1/13 Kolegium Izby działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz z późn.zm.) i art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1113); o r z e k a o stwierdzeniu nieważności Uchwały Rady Gminy Zembrzyce NR XXI-155/12 z dnia 26 października 2012 r. w sprawie określenia wzoru formularzy deklaracji podatkowych nieruchomości będących w zasobach Agencji Nieruchomości Rolnych. UZASADNIENIE 1. Uchwała NR XXI-155/12 Rady Gminy Zembrzyce z dnia 26 października 2012 r. przekazana została do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie w dniu 3 stycznia 2013 r. z Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, do którego wpłynęła w dniu 2 listopada 2012 r. W uchwale NR XXI-155/12, powołując się w podstawie prawnej na przepisy art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142 poz z późn.zm.) oraz na przepisy: - art. 6 ust. 13 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm. dalej: u.p.o.l.); - art. 6a ust. 11 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm. dalej: u.p.r.); - art. 6 ust. 9 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz.U. Nr 200, poz ze zm. dalej: u.p.l.); - Rada Gminy Zembrzyce postanowiła o wprowadzeniu do obiegu prawnego oddzielnego dla Agencji Nieruchomości Rolnych formularza: (1) deklaracji na podatek od nieruchomości (DN-2), jak załącznik nr 1; (2) deklaracji na podatek rolny (DR-2), jak załącznik nr 2, a także (3) deklaracji na podatek leśny (DL-2), jak załącznik nr 3 do uchwały ( 1). Wykonanie powyższych postanowień powierzono Wójtowi Gminy ( 2), ustalając zarazem w 3, że uchwała wchodzi w życie po 1

2 upływie 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego, z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 2013 r. Uchwałę NR XXI-155/12 opublikowano w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego w dniu 6 listopada 2012 r., pod pozycją: Z tego powodu, że uchwała NR XXI-155/12 Rady Gminy Zembrzyce z dnia 26 października 2012 r. dotyczy spraw podatków i opłat lokalnych, do których mają zastosowanie przepisy ustawy Ordynacja podatkowa, organem nadzoru właściwym do badania jej legalności jest Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie na podstawie art. 86 i art. 90 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1113). We wszczętym postępowaniu nadzorczym uchwałą NR KI-411/11/13, z dnia 16 stycznia 2013 r. - Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie postanowiło wszcząć postepowanie o stwierdzeniu nieważności uchwały NR XXI- 155/12 i wstrzymać jej wykonanie, o czym powiadomiono władze Gminy Zembrzyce. Oceniając ponownie legalność wprowadzającej trzy formularze deklaracji podatkowych, uchwały NR XXI-155/12, Kolegium Izby zważyło, co następuje: 2. Pomimo indywidualności adresata uchwały NR XXI-155/12, jako Agencji Nieruchomości Rolnych (dalej: ANR), Kolegium Izby stwierdza, że ustalone formularze dotyczą również nieruchomości, które potencjalnie w przyszłości mogą znaleźć się we władaniu ANR. Dlatego nie kwestionując samego założenia o wprowadzeniu ujednoliconych wzorów deklaracji podatkowych dla konkretnego podatnika (tutaj: ANR), Kolegium Izby odwoływało się do prawnej istoty deklaracji podatkowej. Celem deklaracji podatkowej w zakresie podatków i opłat lokalnych, wypełnianej przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, jest: (1) złożenie informacji o przedmiocie (przedmiotach) objętych podatkiem lokalnym (w tym o tych, jakie korzystają ze zwolnienia od podatku) oraz (2) samodzielne obliczenie wysokości podatków od przedmiotów opodatkowania nie zwolnionych od podatku jako zwolnień z ustawy lub z mocy uchwały rady gminy. Deklaracja ma zatem informować organ podatkowy o zgłaszanych przedmiotach opodatkowania, usprawnić pobór podatku na rzecz budżetu organu podatkowego, a zarazem ułatwić podatnikowi dokonanie wymiaru podatku celem jego zapłaty. Deklaracje uchwalone przez Radę Gminy Zembrzyce nie wypełniają tych funkcji normatywnych Wzór deklaracji na podatek od nieruchomości (DN-2), w części informacyjnej (wstępnej), w rubryce składający zawiera informację (cyt.): Formularz przeznaczony dla Agencji Nieruchomości Rolnych.. Powyższe odbiega od równolegle obowiązującego formularza z deklaracją na podatek od nieruchomości, jako załącznika nr 2 do uchwały Nr XI-79/11 Rady Gminy Zembrzyce z dnia 28 listopada 2011 r. (Dz.Urz.Woj.Małopol. z 2011 r. nr 570, poz. 6264). W tamtym formularzu wśród składających, wymienia się również ANR. 2

3 Z kolei w rubryce miejsce składania w formularzu DN-2, zamiast wskazać adres organu podatkowego Gminy Zembrzyce, błędnie poucza się, że jest to organ właściwy według miejsca położenia gospodarstwa rolnego.. W poz. A dotyczącej miejsca składania deklaracji nie zamieszczono na trwale adresu organu podatkowego Gminy Zembrzyce, ale podano: 3. Urząd Miasta / Gminy. W poz. B.1. deklaracji, od podatnika tj. ANR, wymaga się wypełnienia informacji dot. rodzaju składającego deklarację (osoba fizyczna, osoba prawna, spółka niemająca osobowości prawnej, itd.) co rodzi niejasność, czy w rubryce tej ANR winna zakreślić pkt 2 (osoba prawna), czy jako rodzaj składającego należy przyjąć dane identyfikacyjne osoby fizycznej wykonującej w imieniu ANR (osoby prawnej) obowiązek z art. 6 ust. 9 pkt 1 i 2 u.p.o.l. W poz. E deklaracji DN-2, organ podatkowy wymaga od ANR określenia również tych gruntów, jakie w ogóle nie podlegają obowiązkowi podatkowemu, co koliduje z normatywną funkcją deklaracji podatkowej (z art. 6 ust. 13 u.p.o.l.). Tymczasem w drodze określenia wzoru deklaracji podatkowej nie można nakładać na podatnika obowiązku zgłaszania rzeczy (nieruchomości) wyłączonych od obowiązku podatkowego. Ponadto w dwóch tylko rubrykach wymieniono kategorie takich nieruchomości wybiórczo i niekompletnie z punktu widzenia katalogu nieruchomości wyłączonych od podatku z art. 2 pkt 3 u.p.o.l. Poważne wady zawiera formularz deklaracji w części właściwej dla wymiaru podatku. W pozycjach rubryki D wyszczególniono kategorie przedmiotów opodatkowania (gruntów, budynków i budowli), w większości w sposób zgodny z normatywnym określeniem z dotyczącego stawek przepisu art. 5 ust. 1 u.p.o.l. Wątpliwości budzi jednak kategoria nieruchomości gruntowych nazwana w poz. D.1.3., jako (cyt.): 3. drogi dojazdowe so pól i posesji [m2]. Rada Gminy Zembrzyce ustalając stawki podatków od gruntów (uchwałą NR XI-78/11 z dnia 28 listopada 2011 r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości - Dz.Urz.Woj.Małop. z 2011 r., nr 570, poz. 6263) nie wyodrębniła oddzielnej stawki dla dróg wewnętrznych, co mogła uczynić, a nie uczyniła - na podstawie art. 5 ust. 2 u.p.o.l. Skoro Rada Gminy nie przewidziała odrębnej stawki dla takich dróg wewnętrznych, to podatnik (ANR) będzie miał utrudniania przy wpisaniu do deklaracji gruntów stanowiących drogi dojazdowe do pól i posesji: czy zaliczyć je do pozycji: D.1.4 (grunty pozostałe )?; czy wyodrębnić je oddzielnie w pozycji:d.1.3. (drogi dojazdowe.) ze stawką tożsamą, jak dla gruntów pozostałych? Formularz deklaracji na podatek od nieruchomości z załącznika nr 1 do uchwały NR XXI-155/12 nie doprowadza do kompletnego zgłoszenia i ustalenia podatku dla kategorii pozostałe budynki lub ich części, która w Gminie Zembrzyce opiewa na aż cztery oddzielnie ustalone stawki podatku - wynikające z 1 ust. 2 pkt 5 uchwały NR XI-78/11 z dnia 28 listopada 2011 r. (j.w.). Istotnymi wadami merytorycznymi formularz DN-2 dotknięty jest również w części dotyczącej obliczenia podatku. Zgodnie z konwencją przyjętą przy budowie formularza, jego wypełnienie i obliczenie podatku z poz. D nie obejmuje 3

4 pomniejszeń. Dlatego oddzielnie w rubryce F, podatnik wyszczególnia powierzchnię i wysokość podatku od nieruchomości objętych zwolnieniami. (Następnie w poz. G, oblicza deklarowany podatek, jako różnicę między sumą z poz. D.4. i sumą zwolnień z poz. F.4.). Kolegium Izby zwraca uwagę, że w pozycji F formularza, jako zwolnienia od podatku od nieruchomości powtórzono dokładnie takie same nazwy przedmiotów opodatkowania, jak w rubrykach pozycji D. Co również utrudnia wypełnienie deklaracji przez ANR, to fakt, że każdą z tam wymienionych (jako zwolnione) kategorii przedmiotów opodatkowania z art. 5 ust. 1 u.p.o.l. opatrzono wspólną adnotacją wskazującą na przepis art. 7 ust. 3 u.o.p.l., co oznaczałoby, że źródłem zwolnienia jest stosowna uchwała Rady Gminy Zembrzyce. Tymczasem w dotyczącej kwestii zwolnień uchwale Nr X/67/07 Rady Gminy Zembrzyce z dnia 26 listopada 2007 roku w sprawie zwolnień w podatku od nieruchomości i podatku rolnym (zmienionej uchwałą NR VI-40/11 z dnia 27 kwietnia 2011 r.) Rada Gminy Zembrzyce nie dokonała, aż tak dalece idących zwolnień podatkowych, jak sugeruje opis do pozycji z rubryki F. Uchwałą NR VI-40/11 z art. 7 ust. 3 u.p.o.l. Rada Gminy nie zwolniła od podatku dróg dojazdowych do pól i posesji (pisownia oryginalna: drogi dojazdowe so pól i posesji) jak wynikałoby to z treści zwolnienia zamieszczonych w poz. F.1.3. (Formularz w tej części uprawniałby de facto do odliczenia od podatku nieruchomości ANR zajętych pod drogi wewnętrzne, podczas gdy w Gminie Zembrzyce są one de iure objęte podatkiem do zapłacenia). Osobnego odniesienia się wymaga treść danych z pozycji D i pozycji F. Ze względu na powtarzanie się charakterystyki nieruchomości w tych dwóch pozycjach, wprowadzenie wielkości kwotowych do deklaracji DN-2 powodowałoby obliczenie zerowego podatku z tej przyczyny, że kwoty wpisane w poz. D.4. powtarzałyby się z kwotami w poz. F.4., co dawałoby zero deklarowanego podatku w rubryce G. Inny jeszcze mankamentem deklaracji DN-2 w części określającej zwolnienia jest pominięcie rubryk dla wyszczególniania w nich danych o nieruchomościach zwolnionych z mocy przepisów art. 7 ust. 1 i 2 u.p.o.l., a także zwolnionych z mocy uchwały NR XVIII/136/2012. Na druku deklaracji podatkowej DN-2 nie da się w pełnym zakresie określić (wpisać), ani rodzaju nieruchomości, ani kwoty zwolnienia od podatku, podczas gdy nie ulega wątpliwości, że takie dane należy zgłosić w deklaracji podatkowej. Wskazać ponadto należy na nieścisłości w zakresie nazwy danych dla rubryki F.2., jako (cyt.): Powierzchnia użytków budynków lub ich części. Formularz DN-2 jest wadliwy także w części określającej deklarowany podatek w groszach, co koliduje z ogólną zasadą zaokrąglania kwot podatków do pełnych złotych z art ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Reasumując, nieścisłości, braki i błędy formularza DN-2, przesądzają o wycofaniu go z obiegu prawnego, w trybie stwierdzenia nieważności Opracowany wzór deklaracji na podatek rolny (DR-2) w części informacyjnej (wstępnej), w rubryce składający zawiera informację (cyt.): Formularz przeznaczony dla Agencji Nieruchomości Rolnych.. Z kolei w rubryce p/n: miejsce składania, zamiast wskazać adres organu podatkowego Gminy Zembrzyce, błędnie 4

5 poucza się, że jest to organ właściwy według miejsca położenia gospodarstwa rolnego., co koliduje z przepisem art. 6a ust. 8 pkt 1 u.p.r. W poz. A dotyczącej miejsca składania deklaracji DR-2 nie zamieszczono na trwale adresu organu podatkowego Gminy Zembrzyce, ale podano tylko: 3. Urząd Miasta / Gminy. Nie powiadomiono podatnika o miejscu składania deklaracji podatkowej. W poz. B.1. deklaracji, od podatnika tj. ANR, wymaga się wypełnienia informacji dot. rodzaju składającego deklarację (osoba fizyczna, osoba prawna, spółka niemająca osobowości prawnej, itd.) co rodzi niejasność, czy w rubryce należy zakreślić pkt 2 (osoba prawna), czy jako rodzaj składającego przyjąć dane identyfikacyjne osoby fizycznej wykonującej w imieniu ANR obowiązek z art. 6a ust. 8 pkt 1 i 2 u.p.r. Formularz deklaracji DR-2 niekompletnie określa grunty zwolnione od podatku rolnego, a zarazem nie wskazuje na kategorie gruntów zwolnionych z mocy przepisów uchwały Nr X/67/07 Rady Gminy Zembrzyce z dnia 26 listopada 2007 roku w sprawie zwolnień w podatku od nieruchomości i podatku rolnym (zmienionej uchwałą NR VI- 40/11 z dnia 27 kwietnia 2011 r.). Reasumując, nieścisłości formularza DR-2, przesądziły potrzebie wycofania go z obiegu prawnego w trybie stwierdzenia nieważności Wzór deklaracji na podatek leśny (DL-2) w części informacyjnej (wstępnej), w rubryce składający zawiera informację (cyt.): Formularz przeznaczony dla Agencji Nieruchomości Rolnych.. Z kolei w rubryce miejsce składania, zamiast wskazać adres organu podatkowego Gminy Zembrzyce, błędnie poucza się, że jest to organ właściwy według miejsca położenia gospodarstwa rolnego., co koliduje z przepisem art. 6 ust. 5 pkt 1 u.p.l. W poz. A dotyczącej miejsca składania deklaracji nie zamieszczono na trwale adresu organu podatkowego Gminy Zembrzyce, ale podano: 3. Urząd Miasta / Gminy. Niepodanie adresu organu podatkowego utrudnia złożenie deklaracji podatkowej przez ANR. W poz. B.1. deklaracji, od podatnika tj. ANR, wymaga się wypełnienia informacji dot. rodzaju składającego deklarację (osoba fizyczna, osoba prawna, spółka niemająca osobowości prawnej, itd.) co rodzi niejasność, czy w rubryce należy zakreślić pkt 2 (osoba prawna), czy jako rodzaj składającego przyjąć dane identyfikacyjne osoby fizycznej wykonującej w imieniu ANR obowiązek z art. 6 ust. 5 pkt 1 i 2 u.p.l. Formularz deklaracji DL-2 nie zawiera kompletnego przeniesienia zwolnień od podatku leśnego z art. 7 u.p.l. Dodatkowo wskazać należy na nieprawidłowości formularza DL-2 w części określającej deklarowany podatek leśny w groszach (poz. G - ostatnia kolumna), co koliduje z ogólną zasadą zaokrąglania kwot podatków do pełnych złotych z art ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Wskazane nieścisłości, braki i błędy formularza DL-2, przesądziły o wycofaniu go z obiegu prawnego w trybie stwierdzenia nieważności. 5

6 Mając na względzie wady istotnego naruszenia przepisów art. 6 ust. 9 i 10 u.p.l., art. 6a ust. 8 i 9 u.p.r. oraz art. 6 ust. 5 i 6 u.p.l. jakimi dotknięte są uchwalone formularze trzech deklaracji podatkowych, o uchwale NR XXI-155/12 Rady Gminy Zembrzyce z dnia 26 października 2012 r. - Kolegium Izby orzekło, jak w sentencji. Niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze dotyczące aktu prawa miejscowego, podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego, na podstawie art. 13 pkt 8a ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 17, poz. 95; z późn. zm.). POUCZENIE Na niniejszą uchwałę Kolegium Izby przysługuje możliwość wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Skargę tę należy wnieść w terminie do 30 dni od daty otrzymania niniejszej uchwały, przy czym należy to uczynić za pośrednictwem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie. Przewodniczący Kolegium Janusz Kot /-/ 6