CO KAŻDY KIBIC WIEDZIEĆ POWINIEN... pzrugby.pl

Transkrypt

1 Chć dmian tej gry jest kilka zdecydwanie największy zasięg mają "15" i "7". W pierwszej z nich drużyna liczy 15 graczy pdzielnych na dwie frmacje: młyna i ataku. W siódemki grają czywiście zespły złżne z 7 zawdników: 3 w młynie i 4 w ataku. Czas gry w rywalizacji senirów wynsi dwa razy p 40 minut z pięciminutwą przerwą, pdczas której zawdnicy zazwyczaj nie puszczają placu gry. Zespły siedmisbwe grają w turniejach gdzie czas gry wynsi 2x7 lub 2x10 minut. Mecze rzgrywa się na bisku trawiastym wymiarach maksymalnych 100 x 70 m., a za bramkami znajdują się pla punktwe. Bramka szerkści 5,6 m. ma kształt litery H. Pprzeczka zawieszna jest na wys. 3 m., a minimalna wyskść słupów t 3,4 m. Piłka tradycyjnym walnym kształcie w zależnści d wielkści znaczna jest numerami 5, 4 lub 3 (dla najmłdszych). Zawdnicy ubrani są w kszulki, spdenki, skarpety, buty. Nie wln psiadać twardych chraniaczy ani innych niebezpiecznych elementów wypsażenia. W trakcie sptkania mżliwe jest dknanie maksymalnie 7 zmian w rywalizacji "15" i 3 w meczach "7". Zdbywanie punktów. Największą radścią dla kibiców rugby jest zawdnik biegnący z piłką i kładący ją na plu punktwym przeciwnika, gdyż isttą tej dyscypliny jest tak wymanewrwać rywali, aby móc dstać się z piłką na ich ple. Za taką udaną akcję drużyna zdbywa 5 punktów. P każdym udanym przyłżeniu przysługuje próba pdwyższenia, czyli kpu na bramkę z linii prstpadłej d miejsca zdbycia punktów z dwlnej dległści. Jeżeli piłka przeleci w dwlnej wyskści nad pprzeczką, ale między słupkami bramki, zespół uzyskuje ddatkwe 2 punkty. P udanej akcji, czyli przyłżeniu i skutecznym kpie, mżna zdbyć 7 punktów. Oczywiście p niecelnym pdwyższeniu, pzstaje 5 punktów za zaniesienie piłki na ple punktwe przeciwnika. Karneg w rugby mżna pdyktwać na całym bisku. Są bardz różne spsby jeg rzegrania. Jednym z nich jest kp piłki na bramkę. Jeżeli drużyna zdecyduje się na takie rzwiązanie, kapitan zgłasza próbę sędziemu głównemu, a ten nakazuje stanąć za słupkami bramki arbitrm bcznym, żeby mgli cenić jej skutecznść. Chrągiewki w górze znaczają próbę udaną i zdbycie 3 punktów (czywiście jeśli piłka przeleci w dwlnej wyskści nad pprzeczką i między słupkami). Oba kpy, karny i pdwyższenie, wyknuje się piłką ustawiną na ziemi lub z drp-gala, czyli inaczej mówiąc "z kzła" (zawdnik puszcza piłkę i w mmencie jej kntaktu z ziemią kpie ją). Także z drp-gala mżna zdbyć 3 punkty w czasie gry. Jest jeszcze jeden spsób zdbycia punktów, dść rzadk występujący na biskach, tzw. karne przyłżenie. Jeżeli sędzia uzna, że przyłżenie zstałby zdbyte, gdyby nie faul brńców, przyznaje 5 punktów i nakazuje pdwyższenie na wprst bramki. W rugby nie ma punktów sambójczych. Zawdnik mże przyłżyć piłkę na własnym plu i drużyna przeciwna nie uzyska za t punktów. Mże t nastąpić w dwóch sytuacjach. Pierwszej, kiedy grający sam wprwadzi piłkę na własne ple punktwe. Wówczas sędzia pdyktuje młyn z wrzutem piłki dla drużyny przeciwnej na 5 metrze d pla. Drugiej, kiedy piłkę wprwadzi (ale nie przyłży) zespół przeciwny, rzpczęcie gry nastąpi wykpem z drp-gala z 22 metrów. 1

2 Kp w aut w większści sytuacji jest zagrywką taktyczną. Służy przesunięciu gry jak najdalej d własneg pla punktweg. Jeżeli kp nastąpi ze strefy brnnej (d linii kńcwej pla punktweg d linii 22 metrów), wrzut d autu będzie wyknany w miejscu wyjścia piłki w aut. Natmiast, gdy piłka puści bisk bezpśredni p kpie, spza linii 22 metrów, gra zstanie wznwina wrzutem d autu na wyskści wyknania kpu lub jeśli piłka "p drdze" dbije się d ziemi, aut będzie w miejscu wyjścia piłki pza bisk. Zagrywka autwa bardz różni się d pdbnych w innych grach zespłwych. Wrzut wyknuje drużyna, która nie spwdwała puszczenia biska przez piłkę, pza jednym wyjątkiem - w przypadku wyknania rzutu karneg pprzez kp w aut. W takiej sytuacji grę wznawia zespół egzekwujący w ten spsób karneg. Piłka pwinna być wrzucna w śrdek krytarza utwrzneg przez dwa rzędy zawdników bydwu drużyn, ustawinych 1 metr d siebie, zza linii bcznej biska i musi na przebyć dystans 5 metrów mijając linię znaczającą taką dległść d autu. W zagrywce autwej bierze udział najczęściej p 8 zawdników, chciaż przepisy dpuszczają mniejszą liczbę graczy. Wszyscy pzstali, nie birący udziału w aucie, muszą znajdwać się w dległści 10 metrów w kierunku własneg pla punktweg. Rugby jest grą kntaktwą i wln zatrzymywać przeciwnika z piłką, jednak atak na zawdnika bez piłki jest niedzwlny. Nie wln pdstawiać nóg, łapać za głwę i szyję, uderzać, gryźć, szczypać itp. Wln natmiast chwytać rywala (z piłką) za ngi, kszulkę, spdenki pwdując jeg upadek. Takie zagranie nazywa się szarżą i jest bardz ważnym elementem technicznym tej gry. Jest też brna przed szarżą, w żargnie rugbistów zwana "blachą". Wln depchnąć rywala, próbująceg zatrzymać biegnąceg z piłką, ręką lekk ugiętą w łkciu i twartą dłnią. Nie wln uderzać, brnić się pięścią. Jest t surw karane. Gracz, który upadnie na ziemię z piłką, musi natychmiast z nią wstać lub puścić ją, umżliwiając zagranie innym. Wspminaliśmy już rzucie karnym - jednym ze spsbów jeg rzegrania - i tym, że mże być pdyktwany w każdym punkcie biska. Najczęściej jest dyktwany za grę na spalnym (będzie tym później), grę faul, za nie sprtwe zachwanie, niedzwlną grę na ziemi. Sędzia w mmencie pdyktwania karneg, pdnsi rękę d góry i staje twarzą d drużyny, która nie ppełniła przewinienia. Karą za mniejsze wykrczenia i ppełnine błędy jest rzut wlny. Główna różnica plega na tym, że z wlneg nie wln kpać na bramkę, bezpśredni w aut (za wyjątkiem pla 22 metrów). Sędzia sygnalizuje tę karę przez uniesiną d góry rękę ugiętą w łkciu. W mmencie wyknywania wlneg lub karneg drużyna przeciwna musi znajdwać się 10 metrów d punktu rzpczęcia gry, lub starać się wycfać na nakazaną dległść. Najtrudniejszym przepisem w rugby jest interpretacja spalneg. Generalnie mżna pwiedzieć, że linią spalneg jest linia piłki i wzięcie udziału w grze znajdując się przed nią jest w większści przypadków zabrnine. Jeżeli p kpie zawdnik znajdujący się przed kpiącym wybiegnie w kierunku piłki, naruszy przepis spalnym i sędzia pdyktuje karneg. D piłki mże biec tylk kpiący, lub zawdnik, który wystartwał zza nieg. Rugby jest grą kntaktwą i częst dchdzi d bezpśredniej walki piłkę kilku graczy z bu drużyn. Jeżeli piłka jest w górze (nie dtyka ziemi), mamy d czynienia z tzw. "maulem", natmiast jeśli piłka znajduje się na ziemi t z "młynem twartym" lub inaczej "ruckiem"(wymwa plska - rak). Oba te elementy nazywamy 2

3 przegrupwaniami i zawdnicy nie birący w nich udziału muszą znajdwać się za ngami statnieg z własnej drużyny. Stanie w pasie przegrupwania i ewentualne zagranie z tej pzycji jest karane rzutem karnym. Nie wln także wziąć udziału w walce piłkę d strny przeciwnika. Jest t najprstsza frma wyjaśnienia teg bardz trudneg przepisu. Młyn zwarty jest stałym fragmentem gry, najczęściej dyktwanym za pdanie d przdu, które w rugby jest zabrnine. Również w mmencie, kiedy nie ma mżliwści puszczenia przegrupwania przez piłkę, sędzia dyktuje młyn zwarty. Piłka pwinna być wprwadzna (wrzucna) d nieg w śrdek krytarza utwrzneg przez ngi zawdników pierwszych linii i nie wln zagrywać jej ręką aż d mmentu zakńczenia zagrywki. Rzpczęcie meczu, jak i drugiej płwy dbywa się wykpem piłki ze śrdka biska. Zawdnicy drużyny rzpczynającej muszą znajdwać się za piłką i nie wln im przekrczyć linii śrdkwej zanim nie nastąpi wykp. Natmiast przeciwnicy czekują na piłkę za linią ddalną d śrdkwej 10 metrów. Także p każdych stracnych punktach, wznawia się grę ze śrdka placu gry. Jeżeli piłka kpnięta ze śrdka bezpśredni wyjdzie w aut, t drużyna przeciwna ma tzw. "trójwybór", czyli mże wybrać pwtórzenie rzpczęcia, aut na wyskści śrdka biska lub młyn zwarty ze swim wrzutem, także na śrdku biska. Jeżeli piłka nie przekrczy l0 metrów, t rywal wybiera pwtórzenie kpu lub młyn zwarty ze swim wrzutem pnwnie na śrdku. Pdbne zasady bwiązują przy wykpie brnnym z 22 metrów. Jeżeli partnerzy wyknująceg rzpczęcie przekrczą linię przed piłką, sędzia zarządzi młyn na linii 22 metrów, z wprwadzeniem piłki przez drużynę przeciwną. DLACZEGO RUGBY? - OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA DYSCYPLINY Na tle innych gier sprtwych rugby wyróżnia t, że dzwlna jest zarówn gra rękami jak i ngami, przez c jest dyscypliną bardz wszechstrnnie rzwijającą rganizm sprtwca. Biegi, skki, mcwania, pdania i chwyty, kpanie piłki - t elementy wchdzące w skład jednej gry. O rugbiście mówi się, że jest "skńcznym" atletą - pwinien psiadać szybkść sprintera, siłę zapaśnika, zwinnść judki, wytrzymałść długdystanswca. Jest także grą pdnszącą na wyski pzim cechy wlicjnalne: dwagę, ambicję, wlę walki, uczy dprnści i wytrwałści raz "fair play" czyli szanwania rywala. Zawdnicy psiadają kszulki z numerami d l d 15. Każdy numer dpwiada pzycji, na której występuje dany gracz. Od 1 d 8 t gracze frmacji młyna pdzieleni na trzy linie. Jedynka, dwójka, trójka twrzą pierwszą linię. Lewy filar znaczny numerem 1, jest zazwyczaj rugbistą dść wyskim (kł 180 cm), ważący 100 kg i pwyżej, spełniający bardz ważną rlę szczególnie w młynie dyktwanym (zwartym). Jest najwyższym w pierwszej linii, ma t znaczenie przy wrzucie piłki d młyna. Krytarz, czyli dstęp między dwiema przeciwnymi pierwszymi liniami, pwinien być na tyle duży, żeby mżna był bez kłptu wprwadzić piłkę. Młynarz, numer 2, jest najczęściej niższy d filarów. P wrzucie piłki w śrdek krytarza, "zagrzebuje", czyli przesuwa piłkę ngą w kierunku swich klegów. Najczęściej wrzuca piłkę d autu ( chciaż przepis teg nie nakazuje). Trzecim zawdnikiem pierwszej linii jest prawy filar znaczny numerem 3. Jest n przeważnie kilka centymetrów niższy d leweg filara i nieznacznie wyższy d młynarza. "Trójka" musi sprstać 3

4 bezpśredni aż dwóm przeciwnikm w młynie zwartym, stąd też jest t bardz częst najsilniejszy gracz w drużynie. Cała pierwsza linia jest "związana" ze sbą, zawdnicy mcn trzymają się za kszulki i spdenki. Numery 4 i 5 znaczają drugą linię zawdników zwaną wspieraczami. Z reguły są najwyżsi w drużynie (kł 2 metrów). Na nich spczywa dpwiedzialnść za walkę piłkę w pwietrzu, tak w aucie jak i p kpach z 22 metrów i śrdka biska. W młynie zwartym mają za zadanie pchać partnerów z pierwszej linii, "wiążą" się ze sbą (łapiąc za kszulki), wkładają głwy między bidra filara i młynarza a drugą ręką (zewnętrzną - bwiem wewnętrzną są związani ze sbą), chwytając między ngami filara za jeg kszulkę i spdenki. W ten spsób są przygtwani d pdjęcia walki wygranie młyna. Zawdnicy d numeru 1 d 5 twrzą tak zwaną pierwszą piątkę młyna, na której spczywa najwięcej zadań charakterze siłwym. Frmację młyna uzupełnia trzech zawdników trzeciej linii, znacznych numerami 6, 7, 8. Dwaj pierwsi (6 i 7) t lewskrzydłwy i prawskrzydłwy młyna, zwani ppularnie "rwaczami". Numer 8 - t wiązacz. Zawdnicy trzeciej linii mim dbrych warunków fizycznych, mają zadania przewadze wytrzymałściwej nad siłwymi (w przeciwieństwie d pierwszej piątki). Pwinni psiadać najlepszą wytrzymałść biegwą wśród "młynarzy", przebiegają bwiem najwięcej kilmetrów w trakcie zawdów, spełniając zadania zarówn fensywne jak i brnne. Numerami d 9 d 15 znaczeni są zawdnicy ataku. Dziewiątka jest łącznikiem młyna - najczęściej t najniższy i najlżejszy gracz w drużynie. Wielkrtnie jeg wzrst nie przekracza 170 cm, a ciężar ciała 75 kg. Prównując warunki fizyczne drugiej linii i łącznika młyna mżna stwierdzić, że w rugby jest miejsce dla każdeg - rsłeg i niższeg, ciężkieg i lżejszeg, silniejszeg i słabszeg, szybkieg i trchę wlniejszeg. Rugby pzwala się wyżyć chłpcm różnrdnych warunkach fizycznych i temperamentach. Charakteryzując łącznika młyna - zawdnik ten pwinien być "mózgiem" drużyny. Musi umieć pdjąć właściwą decyzję mającą na celu dbr całeg zespłu. Jest tym, który "rządzi" na bisku, przede wszystkim zawdnikami młyna. Pwinien umieć zmusić swich klegów d realizacji załżeń taktycznych i jeg pleceń. T n wprwadza piłkę d młyna zwarteg i najczęściej pdaje p wygranej zagrywce. Stara się też wybrać piłkę p przegrupwaniach, pdejmuje decyzje wybrze rzwiązań taktycznych. Wreszcie, t n przebiega na bisku pdczas meczu najwięcej kilmetrów, z czeg dużą część sprintem. Łącznik młyna jest tym, który rządzi i dyryguje "młynarzami", natmiast takim zawdnikiem w ataku jest łącznik ataku, znaczny numerem 10. Pwinien umieć dsknale "psługiwać" się ngą i pdbnie jak brńca kpnąć piłkę najdalej i najcelniej. Pdejmuje decyzje taktycznym przesunięciu gry kpem d swjeg pla punktweg lub rzpczęciu gry ręką, czyli zainicjwaniu akcji fensywnych drużyny. Śrdkwi znaczeni numerami 12 i 13 są sprawni, "wybiegani" i bardz częst "przez nich" przechdzą akcje fensywne ataku. Numery 11 i 14 t skrzydłwi ataku. Pwinni być najszybszymi zawdnikami na bisku i zdbywać najwięcej przyłżeń. Wielkrtnie ptrafią przebiec 100 metrów w granicach 11 sekund i są bardz trudni d zatrzymania przez przeciwników. W rugby nie ma bramkarzy, ale jest brńca z numerem 15 na kszulce. On także pwinien umieć kpnąć piłkę dalek i celnie, szczególnie w sytuacjach brnnych. Obrńca i łącznik ataku najczęściej pdczas meczu grają ngą. 4

5 Niec inne cechy decydują przydatnści zawdnika d dmiany siedmisbwej, w której jeszcze większeg znaczenia nabierają szybkść i umiejętnść perwania piłką. Mniejsza ilść stałych fragmentów gry i uprszczne w stsunku d "15" przepisy gry sprawiają pnadt, że dmiana ta stanwi dsknałą kazję d zapznania się z rugby. Oczywistym jest także, że istnieją wybitni specjaliści tej dmiany gry, jednak zarówn w Plsce jak i na świecie większść graczy pdejmuje rywalizację w bu jej dmianach. Craz częściej w rugby grają kbiety i dziewczęta. Także w Plsce pjawiły się chętne d pdjęcia treningów w tej dług uznawanej za typw męską dyscyplinie sprtu. W dmianie siedmisbwej d kilku lat rzgrywane są już Mistrzstwa Kraju, a w pprzednim rku dziewczyny zainaugurwały występy na arenie eurpejskiej. 5