Pte PzU sa WarszaWa, 13 kwietnia 2015

Transkrypt

1 PTE PZU SA Prospekt informacyjny OFE PZU Złota Jesień Warszawa, 13 KWIETNIA 2015

2

3 Prospekt Informacyjny Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU ZŁOTA JESIEŃ Powszechne Towarzystwo Emerytalne PZU SA al. Jana Pawła II 24, Warszawa pzu.pl/ofe Podstawy prawne sporządzenia Prospektu Informacyjnego: Art. 189 Ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 989, ze zmianami) oraz 3,4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 2011 r. w sprawie obowiązków informacyjnych funduszy emerytalnych ( tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 142). Data decyzji Urzędu Nadzoru w sprawie udzielenia zezwolenia Powszechnemu Towarzystwu Emerytalnemu PZU SA na utworzenie Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU Złota Jesień 26 stycznia 1999 r. Miejsce i data sporządzenia prospektu: Warszawa, 13 kwietnia 2015 r. PROSPEKT INFORMACYJNY 1

4 SPIS treści 1 Informacja Podstawa prawna sporządzenia prospektu 1 Wartość jednostki rozrachunkowej 2 Zarządu Towarzystwa 3 Wyniki działalności inwestycyjnej i opis ryzyka inwestycyjnego 1 2 Deklaracja zasad polityki inwestycyjnej oraz celu inwestycyjnego Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU Złota Jesień 11 3 Statut Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU Złota Jesień 13 4 Roczne sprawozdanie finansowe Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU Złota Jesień 17 5 Opinia niezależnego biegłego rewidenta 43 6 Oświadczenie Depozytariusza 45 Wartość jednostki rozrachunkowej a) wartość jednostki rozrachunkowej na dzień: rozpoczęcia działalności przez Fundusz, tj. ( r.) 10,00 zł ostatniej wyceny w roku obrotowym ( r.) 36,37 zł ostatniej wyceny w roku obrotowym poprzedzającym wycenę o 3 lata ( r.) 29,37 zł ostatniej wyceny w roku obrotowym poprzedzającym wycenę o 5 lat ( r.) 27,90 zł ostatniej wyceny w roku obrotowym poprzedzającym wycenę o 10 lat ( r.) 20,09 zł b) wysokość stopy zwrotu osiągnięta przez OFE PZU Złota Jesień : za ostatnie 3 lata ( ): 23,834% za ostatnie 5 lat ( ): 30,358% za ostatnie 10 lat ( ): 81,035% c) wysokość ostatniej ( ) stopy zwrotu, podanej do publicznej wiadomości przez organ nadzoru w roku poprzedzającym sporządzenie prospektu informacyjnego: wszystkich OFE 31,993% OFE PZU Złota Jesień 30,759% 2 PROSPEKT INFORMACYJNY

5 Informacja Zarządu Towarzystwa Szanowni Państwo, Cieszymy się, że zaufało nam aż 256 tys. osób, które w 2014 roku złożyły oświadczenia o dalszym przekazywaniu części swojej składki emerytalnej do naszego Funduszu. Pragniemy przypomnieć, że ci z Państwa, którzy nie podjęli takiej decyzji w ubiegłym roku, będą mieli do tego kolejną okazję w 2016 r. Pozycja rynkowa OFE PZU Fundusz nasz utrzymał trzecią pozycję na rynku pod względem liczby członków i wartości aktywów netto. Na koniec 2014 roku: do OFE PZU należało tys. osób, tj. 13,4% ogólnej liczby członków OFE. W stosunku do stanu na koniec grudnia 2013 r. liczba członków OFE PZU spadła o 5,5 tys. osób, tj. 0,2%; aktywa netto OFE PZU wyniosły 19,55 mld zł, a ich wartość w stosunku do 2013 roku uległa zmniejszeniu w związku z przekazaniem w dniu 3 lutego 2014 r. 51,5% zgromadzonych środków do ZUS. Zmiany w przepisach prawa Rok 2014 był rokiem wielu ważnych zmian w przepisach dotyczących funkcjonowania OFE. W ich wyniku: zmieniła się polityka inwestycyjna Funduszu, który obecnie inwestuje głównie w akcje spółek giełdowych w kraju i zagranicą, dlatego też osiągane wyniki inwestycyjne powinny być oceniane w dłuższym okresie czasu, zmiana polityki inwestycyjnej powoduje zwiększenie zmienności Funduszu, ale ryzyko ze względu na mniejszy udział OFE w łącznych oszczędnościach I i II filaru emerytalnego pozostało na zbliżonym poziomie, przekazywanie składek do OFE stało się dobrowolne, dlatego od kwietnia do końca lipca 2014 r. każdy z Państwa decydował, czy chce aby kolejne składki emerytalne wpływały do OFE i ZUS, czy tylko do ZUS. przekazywanie składek do OFE stało się dobrowolne także dla osób młodych podejmujących pierwszą pracę. Na zawarcie umowy z wybranym przez siebie funduszem mają one 4 miesiące od rozpoczęcia pracy. Jeśli nie przystąpią do żadnego OFE, cała ich składka trafi do ZUS, składka do OFE wynosi 2,92% pensji brutto, a pobierana opłata od składki zmniejszyła się z 3,5% do 1,75%. Komunikacja Aktywnie informowaliśmy Państwa o zmianach w systemie emerytalnym. Nasze działania pokazały, jak ważne są szybkie formy kontaktu. Tych z Państwa, którzy dotąd nie udostępnili nam swojego numeru telefonu i adresu , zachęcamy do uzupełnienia tych danych. Wystarczy skontaktować się z nami w dowolny sposób (Internet, infolinia, livechat, korespondencja tradycyjna). Równocześnie zachęcamy do skorzystania z możliwości indywidualnego dostępu do swego konta on-line, które posiada wiele użytecznych funkcjonalności i pozwala na bieżący dostęp oraz monitoring stanu konta. W zgodzie ze standardami Towarzystwo przyjęło do stosowania, zgodnie z zaleceniem Komisji Nadzoru Finansowego, nowe Zasady Ładu Korporacyjnego dla Instytucji Nadzorowanych. W 2014 r. z sukcesem realizowaliśmy projekty w Grupie PZU, których celem jest podnoszenie jakości naszych usług (Komunikacja z uwzględnieniem zasad prostego języka, wspólna strona internetowa). Mamy nadzieję, że działania podejmowane przez Towarzystwo są satysfakcjonującą odpowiedzią na zaufanie, którym nas obdarzyli członkowie Funduszu. Zarząd PTE PZU SA Andrzej Sołdek Hubert Drążkiewicz Wojciech Backiel Prezes Zarządu Wiceprezes Zarządu Członek Zarządu PROSPEKT INFORMACYJNY 3

6 WYNIKI Działalności INWestycyjnej I OPIS RYZYKA INWestycyjnego OFE PZU ZŁOTA JESIEŃ Dotychczasowa DZIAŁAlność INWESTycyJNA OFE PZU ZŁOTA JESIEń I STOPIEń REAlIZACJI celów USTAWOWych W roku 2014 nastąpiło długo oczekiwane przyspieszenie krajowego wzrostu PKB. Wartość PKB w 2014 r. wzrosła w porównaniu do roku poprzedniego realnie o 3,3%. Po stabilizacji tempa wzrostu pod koniec 2014 roku polska gospodarka powinna przyspieszać w kolejnych kwartałach, a tempo wzrostu pod koniec 2015 roku może przekroczyć 4%. Powolna poprawa wskaźników makroekonomicznych w skali gospodarki światowej wpłynęła pozytywnie na zachowanie rynków akcji, głównie amerykańskich i azjatyckich. Rok 2014 nie był łatwym do inwestowania na rynkach akcji w Europie i Polsce. Indeks giełdy warszawskiej WIG wzrósł zaledwie o 0,3%, po wzroście o 8,0% i o 26,3% odpowiednio w 2013 i 2012 roku. Indeks WIG 20 spadł już drugi rok z rzędu w roku 2014 o 3,5%, a w 2013 o 7,05%, podczas gdy w roku 2012 odnotował wzrost o 20,45%. OFE PZU Złota Jesień pomnażał kapitał emerytalny członków Funduszu w 2014 roku lokując ich składki głównie w akcjach. Ich udział w aktywach na koniec roku wyniósł 89,0% i był jednym z najwyższych wśród funduszy emerytalnych. Inne kategorie lokat na koniec 2014 roku stanowiły zdecydowanie mniejszy udział w aktywach, w tym: papiery dłużne spółek notowanych na GPW 5,6%, lokaty bankowe 3,6%, certyfikaty inwestycyjne funduszy zamkniętych (funduszy nieruchomości) 0,2%. Do 3 lutego 2014 r. Fundusz posiadał również aktywa ulokowane w polskich obligacjach skarbowych. W przypadku inwestycji w akcjach dominowały akcje spółek notowanych na GPW w Warszawie (83,3% udział w aktywach na koniec roku). W przypadku spółek notowanych na zagranicznych rynkach regulowanych inwestycje Funduszu skupiły się na wybranych spółkach amerykańskiego oraz europejskiego rynku akcji. Istotny wpływ na wyniki inwestycyjne Funduszu uzyskane w 2014 r. miały dokonane zmiany ustawowe, w konsekwencji których Fundusz musiał przekazać na początku lutego 2014 r. 51,5% aktywów do ZUS. Przekazane aktywa obejmowały polskie obligacje skarbowe oraz gotówkę, tj. bezpieczne aktywa o niskiej zmienności. Przekazanie tych aktywów do ZUS zmieniło profil ryzyka Funduszu z funduszu zrównoważonego na fundusz akcyjny. W wyniku dokonanej operacji przekazania ponad połowy aktywów do ZUS głównym czynnikiem wpływającym na osiągnięte wyniki w 2014 r. było zachowanie się rynkowych cen akcji, zarówno krajowych jak i zagranicznych, w których Fundusz lokował przeważającą część posiadanych aktywów (z wyjątkiem stycznia alokacja w akcjach stanowiła powyżej 80% aktywów). Głównymi czynnikami ograniczającymi inwestycje w inne instrumenty są: poziom ryzyka inwestycyjnego, brak odpowiednio atrakcyjnej oferty i nieefektywne rynki obrotu. Fundusze emerytalne od 2014 r. mogły zwiększyć udział inwestycji w aktywach denominowanych w walutach obcych z 5 do 10%, co zostało wykorzystane przez OFE PZU. W roku 2014 Komisja Nadzoru Finansowego opublikowała dwa wyniki trzyletnich rankingów OFE, kończących się w dniach 31 marca i 30 września. W rankingu zakończonym w marcu nasz Fundusz osiągnął stopę zwrotu 19,611% przy średniej ważonej stopie zwrotu całego rynku OFE wynoszącej 20,599%. W rankingu wrześniowym nasz Fundusz osiągnął stopę zysku 30,759%, przy średniej rynkowej wynoszącej 31,993%. W ostatnich okresach trzech, pięciu i dziesięciu lat fundusz OFE PZU osiągnął stopy zwrotu w wysokości: 23,83%, 30,36% i 81,04%. Wzrost wartości aktywów uzyskany dzięki inwestycjom mierzony jest wzrostem wartości jednostki rozliczeniowej. Jednostka funduszu OFE PZU Złota Jesień do końca 2014 roku wzrosła od początkowej wartości z dnia 20 maja 1999 r. równej 10 zł do 36,37 zł, co oznacza ponad trzy i półkrotny wzrost wartości początkowych aktywów Funduszu. Ten wzrost wartości jednostki odpowiada średniej rocznej stopie zwrotu w okresie działalności Funduszu wynoszącej 8,6%. Stopa zwrotu OFE PZU Złota Jesień w 2014 r. wyniosła minus 0,165%, podczas gdy roczna okresowa porównawcza stopa zwrotu wyniosła 0,817%. Planowane krótko- I DŁUGOTERMINOWE KIERUNKI ROZWOJU DZIAŁAlności lokacyjnej OFE PZU ZŁOTA JESIEń Celem OFE PZU jest długoterminowy wzrost wartości aktywów w wyniku wzrostu wartości lokat dokonywanych w papiery wartościowe z zastosowaniem zasad polityki inwestycyjnej OFE PZU i zasady minimalizacji ryzyka w celu ograniczenia możliwych wahań stopy zwrotu Funduszu. OFE PZU lokuje swoje aktywa zgodnie z przepisami prawa oraz Statutem, dążąc do osiągnięcia maksymalnego stopnia bezpieczeństwa i rentowności dokonywanych lokat. OFE PZU nie gwarantuje osiągnięcia celu inwestycyjnego. Zmiany regulacji prawnych, które weszły w życie w 2014 r., dotyczące zasad funkcjonowania systemu emerytalnego w Polsce, a w szczególności otwartych funduszy emerytalnych, miały istotny wpływ na prowadzoną działalność inwestycyjną Funduszu. Do najważniejszych 4 PROSPEKT INFORMACYJNY

7 z nich należy zaliczyć: obowiązek utrzymywania w 2014 r. minimalnego poziomu zaangażowania Funduszu w akcjach w wysokości 75% jego aktywów, zakaz dokonywania przez Fundusz inwestycji w dłużne skarbowe papiery wartościowe lub gwarantowane przez Skarb Państwa oraz zwiększenie do 10% dopuszczalnego udziału inwestycji denominowanych w walutach obcych w aktywach Funduszu. Zmiany te spowodowały zmianę charakterystyki inwestycyjnej funduszy emerytalnych z funduszy zrównoważonych na fundusze akcyjne. Rozwój polskiej gospodarki i rynków finansowych wspomagających jej sprawne działanie będzie dostarczał funduszom emerytalnym atrakcyjne możliwości inwestycyjne, a środki finansowe inwestowane przez fundusze będą wspierały rozwój ekonomiczny kraju. Polska gospodarka ma duże możliwości rozwoju dzięki wspieranemu przez Unię Europejską procesowi doganiania gospodarek rozwiniętych krajów europejskich. Liberalizacja ograniczeń inwestowania przez otwarte fundusze emerytalne w aktywa zagraniczne pozwoli im na lepszą dywersyfikację portfeli inwestycyjnych. W przyszłości Fundusz będzie kontynuował politykę inwestycyjną maksymalizującą stopę zwrotu z aktywów, przy akceptowalnym poziomie ryzyka inwestycyjnego. Z uwagi na zmiany ustawowe akcje będą stanowiły główną cześć portfela inwestycyjnego. Część akcyjna portfela inwestycyjnego będzie zwiększana w okresie oczekiwanej poprawy koniunktury gospodarczej, a zmniejszana w czasie kiedy spodziewamy się okresu złej koniunktury, w ramach obowiązujących limitów ustawowych. W najbliższym czasie oczekujemy istotnej poprawy sytuacji gospodarczej w Polsce i związanego z tym zwiększenia dynamiki wzrostu gospodarczego. Także gospodarka światowa po okresie spowolnienia powinna wejść na ścieżkę poprawy dynamiki realnego PKB. Pozytywnie na tempo wzrostu gospodarczego wpływać będzie istotna przecena ropy naftowej i innych surowców. Działania banków centralnych, dostarczających płynności gospodarce, powodują utrzymywanie niskiego kosztu pieniądza w najbliższych kwartałach. Wszystkie te czynniki powinny wpływać pozytywnie na wyniki spółek giełdowych w średnim terminie i zachęcać inwestorów do poszukiwania instrumentów bardziej ryzykownych o potencjalnie wysokiej stopie zwrotu, jakimi są akcje spółek. Jednocześnie akcje oferują obecnie bardzo atrakcyjną stopę dywidendy. Dodatkowo bardzo silne spadki rentowności instrumentów dłużnych w ostatnich latach w środowisku powolnej poprawy globalnej aktywności gospodarczej powinny sprzyjać zmianie struktury i kierunku napływu aktywów inwestorów na rynki finansowe. Aktywa powinny przepływać z rynku obligacji na rynek akcji w skali globalnej, co powinno mieć pozytywny wpływ na notowania aktywów ryzykownych, w tym akcji. Zmiany legislacyjne mogą przyczynić się do bardziej aktywnego poszukiwania możliwości inwestycyjnych na rynkach zagranicznych i optymalizacji potencjalnej stopy zwrotu dla członków funduszu, jednak kluczowym rynkiem dla funduszy pozostanie rynek polski. W dłuższym okresie podział aktywów Funduszu pomiędzy instrumenty udziałowe, krajowe i zagraniczne oraz dłużne papiery nieskarbowe będzie zależał od oceny atrakcyjności poszczególnych klas aktywów. Wykorzystanie nowych dostępnych instrumentów pozwoli na dalszą dywersyfikację portfela inwestycyjnego i wzrost oczekiwanych stóp zwrotu Funduszu. Podstawową zasadą strategii Funduszu będzie nadal taki dobór składników portfela, który pozwoli osiągać jak najwyższe stopy zwrotu w długim terminie, przy ograniczaniu ryzyka krótkoterminowych spadków wartości portfela w okresie słabej koniunktury gospodarczej. Opis ryzyka ZWIąZANEGO Z PRZyjętą polityką INWESTycyjną FUNDUSZU, Z UWZGlęDNIENIEM ryzyka ZWIąZANEGO Z INWESTOWANIEM W POSZCZEGólne INSTRUMENTy Instrumenty finansowe, w które Fundusz może inwestować, mają różne oczekiwane rentowności i obarczone są różnym ryzykiem inwestycyjnym. Z reguły inwestycje o wyższym oczekiwanym dochodzie mają wyższą spodziewaną niepewność wysokości dochodu. Inwestycje, które w długich terminach przynoszą wyższe zyski, mogą krótkookresowo przynieść znaczne straty, natomiast inwestycje w aktywa o stabilnej wartości przynoszą umiarkowane zyski. Dokonując inwestycji należy wyważyć proporcje aktywów różnego rodzaju pod względem dochodu i ryzyka tak, aby długoterminowy zysk z portfela był jak największy, a krótkoterminowe wahania wartości aktywów ograniczone. Optymalny pod względem spodziewanego zysku i ryzyka portfel jest osiągany przez zróżnicowanie umieszczonych w nim instrumentów. Obligacje emitowane przez przedsiębiorstwa i samorządy są mniej bezpieczne niż np. obligacje skarbowe, gdyż w przypadku problemów finansowych emitenta należy się liczyć z opóźnieniem wypłat należności albo utratą części kapitału. W związku z ryzykiem utraty należności za obligacje oraz mniejszą płynnością ich oprocentowanie jest wyższe od oprocentowania obligacji skarbowych o marżę wynoszącą nawet kilka punktów procentowych w skali roku. Marża jest tym wyższa im większe jest prawdopodobieństwo niewypłacalności firmy i dłuższy termin zapadalności obligacji. Obecny polski rynek obligacji nieskarbowych nie charakteryzuje się wysoką płynnością, co powoduje, że obligacje te najczęściej kupowane są w pierwotnych ofertach emitentów i trzymane do wykupu. Akcje spółek są inwestycją przynoszącą średnio największy dochód w długim terminie, ale wynik inwestycji może ulegać dużym wahaniom i czasem może zakończyć się stratą. Można wskazać dwa podstawowe źródła wahań cen akcji: ogólna koniunktura gospodarcza, która wpływa w podobny sposób PROSPEKT INFORMACYJNY 5

8 na ceny akcji wszystkich spółek i indywidualna sytuacja finansowa, która dotyczy tylko danej spółki. Koniunktura gospodarcza ma na przemian okresy rozwoju i zastoju lub cofania, więc zmiany cen z nią związane nie powodują spadków wartości akcji w długim terminie. Sytuacja finansowa spółki może pogorszyć się na tyle, że jej akcje stracą trwale na wartości. W przypadku spółek denominowanych w walutach innych niż krajowa istotnym elementem ryzyka jest kurs walutowy. Certyfikaty inwestycyjne posiadane obecnie przez OFE powiązane są przede wszystkim z rynkiem nieruchomości. Wartość nieruchomości może zmieniać się dość silnie w zależności od koniunktury gospodarczej i dochodów społeczeństwa oraz dostępności i ceny kredytów. Depozyty bankowe zwykle przynoszą relatywnie niższy dochód, ale są bezpieczne, gdyż dokonywane są w bankach o dobrej kondycji finansowej, a czas ich trwania jest krótki. Depozyty bankowe nie są szczególnie atrakcyjną formą inwestowania długoterminowego, są raczej wykorzystywane do utrzymywania płynności i przechowywania gotówki potrzebnej do zakupów innych instrumentów finansowych. W roku 2014 oprocentowanie depozytów w bankach komercyjnych silnie spadło w porównaniu do poprzedniego roku, czyniąc tę kategorię lokat zdecydowanie mniej atrakcyjną. Towarzystwo, zarządzając aktywami Funduszu, stara się ograniczać zmienność wartości portfela akcji Funduszu przez aktywną alokację oraz właściwy dobór spółek, a także przez dokonywanie analiz i bieżące monitorowanie działalności spółek oraz otoczenia makroekonomicznego. Ograniczeniu ryzyka służy też odpowiednia dywersyfikacja składników portfela, w szczególności akcji. Fundusz posiadał w portfelu m.in. akcje spółek notowanych na giełdach zagranicznych. Wszyscy emitenci akcji i obligacji znajdujących się w portfelu Funduszu są monitorowani zarówno przez śledzenie informacji dostępnych publicznie jak przez bezpośrednie kontakty z przedstawicielami spółek. W procesie inwestycyjnym korzystamy z wewnętrznych analiz finansowych spółek i makroekonomicznych, jak również z materiałów i analiz przygotowywanych przez krajowe i zagraniczne instytucje finansowe. Z zarządzaniem portfelem inwestycyjnym wiąże się występowanie wielu rodzajów ryzyka. Do najistotniejszych z nich należą: ryzyko makroekonomiczne, rynkowe, ryzyko działalności gospodarczej poszczególnych spółek (specyficzne), ryzyko stopy procentowej, ryzyko kredytowe, ryzyko płynności oraz ryzyko walutowe. Ryzyko makroekonomiczne może mieć istotny wpływ na wyniki inwestycyjne Funduszu. Koniunktura gospodarcza na świecie i w poszczególnych krajach zmienia się w nieregularnych cyklach, w których występują na przemian okresy przyśpieszonego rozwoju i zastoju bądź recesji. Powodujące je procesy są bardzo złożone, a przewidywania dotyczące ich wyników obarczone dużą niepewnością. Ponadto, ze względu na globalizację gospodarek i rynków finansowych, sytuacja makroekonomiczna w jednych krajach (w szczególności w USA i w Unii Europejskiej) ma wpływ na sytuację innych (w tym Polski). Fazy cykli koniunkturalnych mają wpływ na zachowanie wszystkich kategorii aktywów, w które inwestuje Fundusz. W okresach rozwoju, kiedy przedsiębiorstwa przedstawiają dobre wyniki finansowe i panują optymistyczne prognozy na przyszłość, wyceny wartości przedsiębiorstw są na ogół zawyżone, a ceny ich akcji rosną. W okresach recesji ceny akcji generalnie spadają. Cykle koniunkturalne mają też wpływ na poziom stóp procentowych, które są zwykle podnoszone w okresach dobrej koniunktury (w celu walki z możliwą inflacją) i obniżane w okresach recesji (w celu pobudzenia gospodarki). W okresach recesji występuje też podwyższone ryzyko bankructw, mające wpływ na wynik z inwestycji w dłużne papiery wartościowe przedsiębiorstw. Ryzyko rynkowe wynika z obecnych na wszystkich rynkach fluktuacji cenowych trudnych do przewidzenia, bo powodowanych w dużym stopniu przez zmienne nastroje inwestorów. Bezpośrednim czynnikiem wpływającym na cenę papierów wartościowych, w które inwestuje Fundusz jest popyt i podaż, których (nie)równowaga kształtuje ceny rynkowe. Oprócz fundamentalnych czynników, wynikających ze stanu gospodarki, na popyt i podaż wpływają różne inne czynniki, m.in. o charakterze psychologicznym, związanych z tzw. modą, obawami lub bieżącym nastawieniem inwestorów do podejmowania ryzyka. Czynniki psychologiczne mogą powodować dodatnie sprzężenie zwrotne, np. gdy spadek ceny akcji powoduje nasilenie ich sprzedaży, a przez to dalsze spadki ceny. Istotny wpływ na ceny mogą mieć też działania podejmowane przez dużych inwestorów (zwłaszcza zagranicznych, dysponujących dużym kapitałem), o charakterze spekulacyjnym lub związanym z decyzjami strategicznymi, których powody mogą być zupełnie niezwiązane z sytuacją na danym rynku. Wszystkie tego typu ruchy są praktycznie nieprzewidywalne. W porównaniu z ruchami cen powodowanymi przez czynniki makroekonomiczne, ruchy wywoływane przez czynniki rynkowe są zwykle bardziej gwałtowne, lecz również bardziej krótkotrwałe. Biorąc pod uwagę długoterminowy charakter inwestycji związany z członkostwem w Funduszu można więc uznać je za mniej istotne. Tym niemniej, mogą one powodować przejściowe znaczne wahania cen aktywów, a tym samym wartości jednostki rozrachunkowej. Ryzyko specyficzne Niezależnie od czynników makroekonomicznych i rynkowych mających ogólny wpływ na zachowanie cen akcji, ważnym czynnikiem kształtowania cen akcji jest specyfika poszczególnych spółek. Dotyczy to w szczególności ich sytuacji finansowej, warunków rynkowych w których działają, perspektyw rozwoju, zarządzania itp. Funkcjonowanie każdej spółki zależy od popytu na jej towary, strategicznych 6 PROSPEKT INFORMACYJNY

9 decyzji zarządu, działań konkurencji, cen materiałów używanych do produkcji i innych czynników. Ważne są także skutki zdarzeń losowych, takich jak na przykład awarie lub pożary. Wszystko to przekłada się na wycenę spółki, a w konsekwencji jej akcji. Ryzyko specyficzne spółki jest o tyle istotniejsze niż pozostałe ryzyka dotyczące akcji, że w wypadku niekorzystnego rozwoju sytuacji spółki, jej wartość może ulec trwałemu, czasem bardzo znacznemu obniżeniu (z możliwością bankructwa spółki i utraty całej zainwestowanej kwoty włącznie). Z drugiej strony, ryzyko specyficzne można ograniczać poprzez dywersyfikację aktywów, tzn. inwestowanie aktywów Funduszu w akcje wielu różnych spółek i inwestowanie tylko części aktywów w papiery wartościowe jednego emitenta (zgodnie z ustawą może to być maksymalnie 10%, a w praktyce, dla większości emitentów, ich udział jest znacznie mniejszy). Ryzyko specyficzne spółek jest uwzględniane przy analizowaniu spółki pod kątem atrakcyjności inwestycyjnej. Atrakcyjność inwestowania w akcje uzależniona jest od bieżącego stanu koniunktury gospodarczej oraz prognoz na przyszłość zarówno kraju emitenta, krajów o podobnym poziomie ryzyka makroekonomicznego, jak i koniunktury ogólnoświatowej. Fundusz inwestuje wyłącznie w akcje spółek o dobrej kondycji finansowej i dobrych perspektywach rozwoju, dla których trwała utrata wartości jest mało prawdopodobna. Pracownicy Towarzystwa przygotowują analizy finansowe spółek. Ponadto działalność spółek monitorowana jest na bieżąco przez śledzenie informacji finansowych, agencyjnych i prasowych oraz przez spotkania analityków z ich przedstawicielami. Ryzyko cen akcji. Na ryzyko spadku cen akcji składają się łącznie ryzyka: makroekonomiczne, rynkowe, specyficzne i płynności. Ryzyko to stanowi zdecydowanie największą część ryzyka wszystkich lokat Funduszu. Wynika to z faktu, że akcje stanowią główną część portfela, a zarazem ich ceny charakteryzują się największą zmiennością spośród instrumentów finansowych, w które może inwestować Fundusz. Należy zauważyć, że w wyniku ostatnich zmian prawa, ekspozycja Funduszu na to ryzyko istotnie wzrosła. Zgodnie z ustawą z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych (zwana dalej Ustawą) do końca 2014 roku co najmniej 75% aktywów Funduszu (w 2015 co najmniej 55% aktywów) należy zainwestować w akcje lub instrumenty o podobnym ryzyku (prawa poboru, prawa do akcji oraz obligacje zamienne na akcje). Równocześnie w tym okresie nie więcej niż 10% aktywów Funduszu (w 2015 nie więcej niż 20% aktywów) może być inwestowane w akcjach denominowanych w walucie innej niż PLN. Określenie przez ustawodawcę progów: minimalnego udziału aktywów w akcjach ogółem i maksymalnego dla akcji zagranicznych zmieniło profil ryzyka otwartych funduszy emerytalnych. Ryzyko walutowe jest obecne bezpośrednio w przypadku posiadania w portfelu akcji i obligacji zagranicznych lub akcji spółek zagranicznych notowanych także na rynku krajowym, spowodowane zależnością wyceny akcji wyrażonej w złotych od kursu waluty danego kraju względem złotego; kurs ten podlega własnym uwarunkowaniom i wahaniom rynkowym, podobnie jak kurs akcji. Ponadto zmiany kursów złotego względem innych walut wpływają na sytuację finansową eksporterów i importerów, a przez to pośrednio na cenę ich akcji. Od 2014 r. akceptowalny poziom ryzyka walutowego uległ podwyższeniu na skutek liberalizacji maksymalnego dopuszczalnego udziału inwestycji w aktywach denominowanych w walutach obcych do 10%. W kolejnych latach ich dopuszczalny udział wzrasta do 20% w 2015 r. oraz do 30% w 2016 r. Ryzyko płynności występuje w sytuacji, kiedy niedostateczna płynność instrumentów finansowych uniemożliwia dokonywanie inwestycji w krótkim czasie bez znaczącego wpływu na cenę takiego instrumentu finansowego lub w ogóle uniemożliwia inwestowanie w taki instrument. Możliwe są również sytuacje, w których ryzyko płynności ujawnia się już po zakupie instrumentu finansowego na skutek znacznego spadku płynności danego instrumentu, co przejawia się tym, że w krótkim czasie niemożliwa jest znaczna sprzedaż tego instrumentu bez istotnego wpływu na jego cenę. Podwyższone ryzyko specyficzne spółki lub ryzyko kredytowe spółki emitenta z reguły powoduje również wzrost ryzyka płynności. Z kolei wyższe ryzyko płynności może przekładać się na wzrost ryzyka rynkowego. Ze względu na dużą wartość aktywów posiadanych przez Fundusz, obowiązek lokowania ich przeważającej części w akcjach krajowych oraz ograniczoną płynność na warszawskiej giełdzie, ryzyko płynności należy uznać za dość istotne. Jednocześnie z uwagi na zakaz nabywania przez Fundusz od lutego 2014 r. obligacji skarbowych (stanowiących płynny rynek) ryzyko płynności może być ograniczane głównie przez inwestycje w największe spółki (co wiąże się z koncentracją ich ryzyka specyficznego) lub inwestycje na zdecydowanie bardziej płynnych giełdach zagranicznych. Ryzyko stopy procentowej to ryzyko zmian rynkowych poziomów rentowności instrumentów dłużnych (obligacji) oraz instrumentów rynku pieniężnego. Zmiana rentowności pociąga za sobą zmianę przynoszonego przez nie bieżącego dochodu i/lub zmianę ich wartości rynkowej (wzrost rentowności powoduje spadek cen i na odwrót). Ryzyko to od lutego 2014 r. wskutek przekazania do ZUS obligacji skarbowych istotnie spadło, głównie ze względu na relatywnie niewielki udział instrumentów dłużnych w aktywach Funduszu oraz konstrukcję posiadanych aktualnie instrumentów (oparcie kuponu obligacji na stopie zmiennej), powodującą małą wrażliwość ich wyceny na zmiany stóp procentowych. Ryzyko kredytowe polega na tym, że kontrahent nie jest w stanie, czasowo lub trwale, wywiązać się z przyjętych zobowiązań finansowych. W przypadku emitenta papierów wartościowych czy banku przyjmującego depozyty, może to prowadzić do utraty części lub całości kwoty zainwestowanej przez Fundusz w te instrumenty. Ryzyko to rośnie wraz PROSPEKT INFORMACYJNY 7

10 ze wzrostem czasu trwania inwestycji. Ryzyko to jest szczególnie duże dla długoterminowych papierów dłużnych, gdyż dalsza przyszłość przedsiębiorstw jest znacznie bardziej niepewna niż przyszłość w najbliższym okresie. Ryzyko kredytowe, podobnie jak ryzyko systematyczne, może być ograniczone głównie przy użyciu dywersyfikacji lokat. Metoda ta jest jednak tylko częściowo skuteczna ze względu na ograniczony wachlarz dostępnych tego typu instrumentów. Ryzyko niewypłacalności banku, w którym lokowane są środki pieniężne ograniczane jest przez wybór banków wiarygodnych, o ustalonej pozycji rynkowej oraz ograniczenie wielkości lokat dokonywanych w pojedynczych bankach. Wszystkie dokonywane lokaty są krótkoterminowe, co podnosi ich bezpieczeństwo. Ryzyko koncentracji to ryzyko nadmiernego (nieadekwatnego do płynności lub struktury benchmarku) zaangażowania aktywów w instrument, walutę, rynek lub sektor rynku. Niekorzystne zmiany cen jednego instrumentu, sektora rynku lub całego rynku mogą spowodować nadmierną stratę Funduszu. W przypadku polskich otwartych funduszy emerytalnych dotychczasowa koncentracja na polskim rynku akcji ulega zmniejszeniu poprzez systematyczne zwiększanie udziału inwestycji w aktywa denominowane w walutach obcych. Ryzyko rozliczenia to ryzyko spadku wartości aktywów Funduszu w związku z niewywiązywaniem się drugiej strony transakcji ze swoich zobowiązań. Ryzyko związane z przechowywaniem aktywów oznacza ryzyko spadku wartości aktywów w związku z niewywiązywaniem się Depozytariusza ze swoich zobowiązań. Opis ryzyka INWESTycyJNEGO ZWIąZANEGO Z CZŁONKOSTWEM w FUNDUSZU Ryzyko nieosiągnięcia oczekiwanego zwrotu z inwestycji w jednostki rozrachunkowe. Wyniki uzyskane przez Fundusz w przyszłości mogą okazać się zarówno lepsze, jak i gorsze od oczekiwań lub benchmarku. Należy zaznaczyć, że nie należy łączyć oczekiwań co do przyszłych wyników z wynikami osiąganymi przez Fundusz w przeszłości, uzyskiwanymi przy określonych i niepowtarzalnych uwarunkowaniach rynkowych. Niemożliwe jest przewidzenie zmian przyszłej koniunktury czy optymalny dobór aktywów do portfela Funduszu. Fundusz stara się inwestować tak, aby realizować postawione cele zgodnie z określoną polityką inwestycyjną oraz uzyskać wyniki lepsze od benchmarku (wzorca, do którego porównywane są wyniki inwestycji z portfela). Ścisłe odwzorowanie benchmarku nie jest możliwe ani nie jest celem Funduszu. W związku z powyższym Fundusz nie gwarantuje określonej stopy zwrotu ani realizacji celu inwestycyjnego. Fundusz prowadząc działalność inwestycyjną może zawierać szczególne umowy dotyczące aktywów, które przez swój charakter lub szczególne warunki mogą w istotny sposób wpłynąć na profil i poziom ryzyka. Ryzyko wystąpienia szczególnych okoliczności, na których wystąpienie uczestnik Funduszu nie ma wpływu lub ma ograniczony wpływ: Ryzyko otwarcia likwidacji Funduszu. Fundusz, po spełnieniu określonych przesłanek prawnych, może ulec rozwiązaniu. Ryzyko przejęcia zarządzania Funduszem przez inny podmiot. Za zgodą KNF, bez zgody członka, możliwe jest przejęcie zarzadzania Funduszem przez inny podmiot, który przejmie zarządzanie Funduszem wstępując równocześnie w prawa i obowiązki dotychczasowego zarządzającego. Ryzyko zmiany depozytariusza. Możliwa jest zmiana depozytariusza. Zmiana depozytariusza wymaga zgody KNF, ale nie wymaga zgody członka Funduszu. Zgoda KNF nie zostanie wydana, jeśli zmiana byłaby sprzeczna z prawem lub interesami członków Funduszu. Ryzyko zmiany polityki inwestycyjnej. Polityka inwestycyjna Funduszu może być kształtowana dowolnie, ale w zgodzie z obowiązującymi regulacjami prawnymi. Polityka inwestycyjna może ulec zmianom, a członek Funduszu nie ma na to wpływu. Zmiana polityki inwestycyjnej oznaczać może zmianę profilu ryzyka Funduszu. Ryzyko niewypłacalności gwaranta. Ryzyko, że w przypadku niewypłacalności emitenta papierów wartościowych gwarant emisji (o ile istnieje) nie będzie w stanie wywiązać się z przyjętych zobowiązań, a tym samym możliwa będzie utrata wartości aktywów Funduszu zainwestowanych w papiery emitenta. Ryzyko inflacji. Ryzyko, że zysk z inwestycji w jednostki Funduszu nie osiągnie przynajmniej poziomu inflacji, a realna wartość zgromadzonych w Funduszu oszczędności może okazać się mniejsza od realnej wartości zainwestowanych składek. Ryzyko prawne. W obrębie ryzyk prawnych można wyróżnić w szczególności poniższe ryzyka: Ryzyko regulacyjne. Ryzyko zmian przepisów prawa regulującego działalność rynku funduszy emerytalnych, co może wpłynąć negatywnie na wycenę aktywów Funduszu lub opłacalność dalszej działalności towarzystwa. Ryzyko podatkowe. Ryzyko zmian przepisów podatkowych kraju, w którym znajdują się aktywa, w które inwestuje Fundusz, wpływających na rentowność lokat Funduszu, jak też wyniki inwestycji w jednostki rozrachunkowe Funduszu. Ryzyko transgraniczne. Ryzyko wprowadzenia restrykcji w zakresie przepływów kapitału pomiędzy krajami, 8 PROSPEKT INFORMACYJNY

11 w których znajdują się aktywa Funduszu, co może wpłynąć negatywnie na ich wartość. Ryzyko przejęcia lub nacjonalizacji. Ryzyko utraty aktywów (całości lub części) na skutek nacjonalizacji bądź przejęcia w inny sposób części lub całości aktywów Funduszu. Ryzyko pogorszenia ochrony prawnej aktywów Funduszu. Ryzyko wprowadzenia niekorzystnych zmian prawnych w zakresie przepisów dotyczących ochrony aktywów Funduszu. PROSPEKT INFORMACYJNY 9

12 10 PROSPEKT INFORMACYJNY 2

13 Deklaracja zasad polityki inwestycyjnej oraz celu inwestycyjnego Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU Złota Jesień Określenie celu INWESTycyJNEGO Celem Funduszu jest długoterminowy wzrost wartości aktywów Funduszu w wyniku wzrostu wartości lokat dokonywanych w papiery wartościowe z zastosowaniem zasad polityki inwestycyjnej Funduszu i zasady minimalizacji ryzyka w celu ograniczenia możliwych wahań stopy zwrotu Funduszu. Fundusz lokuje swoje aktywa zgodnie z przepisami prawa oraz Statutem, dążąc do osiągnięcia maksymalnego stopnia bezpieczeństwa i rentowności dokonywanych lokat. Fundusz nie gwarantuje osiągnięcia celu inwestycyjnego. Określenie BENCHMARKU do którego PORównyWANE będą OSIąGANE PRZEZ FUNDUSZ STOPy ZWROTU Benchmarkiem służącym do porównywania wyników inwestycyjnych Funduszu jest portfel składający się w 80% z indeksu WIG oraz w 20% ze stopy oprocentowania trzymiesięcznych pożyczek WIBOR (3M) powiększonej o 50 p.b. Stopa zwrotu z benchmarku (SZB) wyliczana jest zgodnie z poniższym wzorem: gdzie: SZB stopa zwrotu benchmarku za dany okres rozliczeniowy, WIG n wartość indeksu WIG, publikowana przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie, w ostatnim dniu okresu, dla którego oblicza się stopę zwrotu z benchmarku, WIG k wartość indeksu WIG, publikowana przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie, w dniu poprzedzającym pierwszy dzień okresu, dla którego oblicza się stopę zwrotu z benchmarku, WIBOR l (3M) oznacza roczną stopę procentową trzymiesięcznych pożyczek udzielonych w walucie polskiej na warszawskim międzybankowym rynku finansowym w każdym dniu okresu, w którym oblicza się stopę zwrotu benchmarku; wartość WIBOR (3M) w dniu, w którym nie jest publikowana wartość WIBOR (3M), jest równa wartości WIBOR (3M) z ostatniego dnia, w którym została opublikowana wartość WIBOR(3M), p.b. oznacza punkt bazowy równy 1/100 punktu procentowego. PROSPEKT INFORMACYJNY 11

14 Opis polityki INWESTycyJNEJ 1. Fundusz inwestuje w instrumenty dopuszczone Ustawą (Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych z dnia 28 sierpnia 1997 r. ze zm.). 2. Fundusz realizuje strategię funduszu akcyjnego. 3. Neutralny pozom alokacji aktywów Funduszu w akcje wynosi 80% oraz 20% w dozwolonych instrumentach dłużnych. Fundusz nie odzwierciedla składu indeksu wchodzącego w skład benchmarku dla lokat Funduszu. Wartość aktywów Funduszu może charakteryzować się istotną zmiennością wynikającą ze struktury portfela inwestycyjnego oraz techniki zarządzania portfelowego. 4. Podstawowym kryterium doboru lokat Funduszu jest długoterminowy wzrost wartości aktywów Funduszu, przy akceptowalnym poziomie ryzyka. 5. Aktywa Funduszu lokowane są przede wszystkim w akcje, głównie spółek krajowych, dłużne papiery wartościowe emitowane przez korporacje, samorządy oraz instrumenty rynku pieniężnego. 6. Fundusz lokuje aktywa także w akcje denominowane w walutach innych niż krajowa w ramach obowiązujących przepisów prawa. 7. Proporcje dotyczące podziału pomiędzy kategoriami lokat, w ramach obowiązujących przepisów prawa, uzależnione będą od możliwości wzrostu wartości poszczególnych instrumentów finansowych przy uwzględnieniu bieżącej i oczekiwanej sytuacji rynkowej zarówno na rynkach akcji, jak i dłużnych instrumentów finansowych. 8. Dywersyfikacja aktywów portfela Funduszu dokonywana jest zgodnie z ustalonym systemem limitów zaangażowania. Udział papierów wartościowych jednego emitenta nie może przekroczyć 10% aktywów Funduszu. 9. Czynnikami uwzględnianymi przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych na rynkach akcji są: 1) ocena bieżącej i przyszłej sytuacji makroekonomicznej kraju emitenta, 2) ocena fundamentalna emitenta uwzględniająca bieżącą i oczekiwaną sytuację ekonomiczno-finansową emitenta oraz jego pozycję rynkową, 3) przewidywana stopa zwrotu z inwestycji uwzględniająca ryzyko, 4) udział akcji w indeksach giełdowych, 5) ocena płynności oraz free floatu poszczególnych papierów wartościowych. 10. Czynnikami uwzględnianymi przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych dotyczących dłużnych papierów wartościowych oraz instrumentów rynku pieniężnego są: 1) ocena bieżącej i przyszłej sytuacji makroekonomicznej kraju emitenta, 2) dochodowość nabywanych instrumentów finansowych i jej oczekiwane zmiany, 3) wielkość i płynność poszczególnych emisji instrumentów finansowych, 4) wielkość spreadów pomiędzy poszczególnymi emisjami instrumentów finansowych, 5) ocena ryzyka kredytowego odnosząca się do poszczególnych emitentów dłużnych instrumentów finansowych. 11. W przypadku, gdy przedmiotem inwestycji Funduszu są aktywa denominowane w walutach innych niż krajowa dodatkowym elementem uwzględnianym przy analizie opłacalności i ryzyka inwestycji, jest ryzyko walutowe. 12. Fundusz, dokonując inwestycji w akcje spółek denominowanych w walutach obcych niezależnie od sporządzenia analizy spółki dokonuje również oceny perspektyw zmiany kursu waluty, w której dokonywana jest ta inwestycja. 13. Fundusz, dokonując inwestycji w akcje spółek denominowanych w walutach obcych, nie replikuje ich udziału w indeksach giełdowych. 14. Fundusz, w celu podwyższenia bezpieczeństwa prowadzonej działalności inwestycyjnej może wprowadzić dodatkowe, wewnętrzne ograniczenia w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych, inne niż określone w przepisach prawa lub Statucie, w szczególności w odniesieniu do inwestycji denominowanych w walucie innej niż krajowa. 15. Maksymalne zaangażowanie lokat Funduszu w aktywach denominowanych w walucie innej niż krajowa nie może przekroczyć: 1) 20% wartości aktywów do dnia 31 grudnia 2015 r., 2) 30% wartości aktywów od dnia 1 stycznia 2016 r. 16. Minimalne zaangażowanie lokat Funduszu w akcje nie może przekroczyć: 1) 55% wartości aktywów do dnia 31 grudnia 2015 r., 2) 35% wartości aktywów do dnia 31 grudnia 2016 r., 3) 15% wartości aktywów do dnia 31 grudnia 2017 r., 4) 0% wartości aktywów od dnia 1 stycznia 2018 r PROSPEKT INFORMACYJNY

15 Statut Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU Złota Jesień 1 Fundusz 1. Fundusz jest osobą prawną i działa pod nazwą Otwarty Fundusz Emerytalny PZU Złota Jesień, zwany dalej w Statucie Funduszem. 2. Fundusz został utworzony jako otwarty fundusz emerytalny w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 989, ze zmianami), zwanej dalej Ustawą. 3. Fundusz zorganizowany jest i działa na zasadach określonych w przepisach Ustawy oraz w niniejszym Statucie uchwalonym przez walne zgromadzenie akcjonariuszy Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego PZU Spółka Akcyjna, zwanego dalej Towarzystwem. 4. Siedzibą Funduszu jest siedziba Towarzystwa. 5. Czas trwania Funduszu jest nieograniczony. 2 Przedmiot działalności Funduszu Przedmiotem działalności Funduszu jest gromadzenie środków pieniężnych i ich lokowanie z przeznaczeniem na wypłatę członkom Funduszu emerytury po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego oraz emerytury częściowej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440), lub okresowej emerytury kapitałowej, o której mowa w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. Nr 228, poz. 1507, ze zmianami). 3 Firma, siedziba i adres Towarzystwa Organem Funduszu jest Powszechne Towarzystwo Emerytalne PZU Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, Al. Jana Pawła II 24, Warszawa, prowadzące działalność na zasadach określonych w szczególności w Kodeksie spółek handlowych oraz Ustawie, utworzone za zezwoleniem organu nadzoru. 4 Podstawowe dane dotyczące Towarzystwa 1. Założycielem i jedynym akcjonariuszem Towarzystwa jest Powszechny Zakład Ubezpieczeń na Życie Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie. 2. Kapitał zakładowy Spółki wynosi ,00 złotych (słownie: trzydzieści dwa miliony) i dzieli się na (słownie: trzysta dwadzieścia tysięcy) akcji imiennych o wartości nominalnej 100,00 złotych (słownie: sto) każda. 5 Zarządzanie i Reprezentacja Funduszu przez Towarzystwo 1. Towarzystwo, jako organ Funduszu, zarządza nim i reprezentuje go w stosunkach z osobami trzecimi na zasadach określonych w Ustawie i Statucie Towarzystwa. 2. Towarzystwo działa w interesie członków Funduszu. 3. Do składania oświadczeń i podpisywania w imieniu Funduszu uprawnieni są dwaj członkowie Zarządu działający łącznie lub członek Zarządu Towarzystwa działający łącznie z prokurentem. 6 Członkostwo w Funduszu 1. Członek Funduszu jest osobą fizyczną, która uzyskała członkostwo w Funduszu zgodnie z przepisami Ustawy. 2. Zasady członkostwa w Funduszu, w tym prawa i obowiązki członków Funduszu, są określone w przepisach prawa. 3. Umowa z Funduszem może zostać zawarta wyłącznie w trybie korespondencyjnym. 4. Zawierając umowę z Funduszem, osoba występująca z wnioskiem o przyjęcie do Funduszu składa pisemne oświadczenie o zapoznaniu się z treścią aktualnej informacji dotyczącej otwartych funduszy emerytalnych. 7 Zmiana Funduszu 1. Jeżeli członek Funduszu przystępuje do innego otwartego funduszu emerytalnego, fundusz ten jest obowiązany PROSPEKT INFORMACYJNY 13

16 zawiadomić Fundusz na piśmie o zawarciu umowy z tym członkiem. 2. W przypadku zmiany otwartego funduszu emerytalnego uzyskanie członkostwa w Funduszu następuje z dniem dokonania zmian w CRC OFE. 3. Wypłaty transferowe dokonywane są przez Fundusz w ostatnim dniu roboczym każdego lutego, maja, sierpnia i listopada. 4. Kwota wypłaty transferowej ustalana jest w piątym dniu roboczym przed dniem tej wypłaty. 8 Rejestr członków Funduszu 1. Fundusz otwiera dla każdego członka Funduszu, w ramach prowadzonego rejestru, rachunek i nadaje mu numer w rejestrze. 2. Na rachunku każdego członka Funduszu ewidencjonowane są składki członka Funduszu lub wypłaty transferowe. 3. Rejestr, w odniesieniu do każdego członka Funduszu, dla którego otwarty został rachunek, zawiera podstawowe dane osobowe członka Funduszu obejmujące: 3.1. imiona i nazwisko, 3.2. datę urodzenia, 3.3. numer PESEL, a w przypadku gdy członkowi Funduszu nie nadano numeru PESEL w miejsce numeru PESEL serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, 3.4. adres miejsca zamieszkania. 9 Środki na rachunku 1. Członek Funduszu nie może rozporządzać środkami zapisanymi na rachunku, z zastrzeżeniem rozporządzeń na wypadek śmierci oraz postanowień 11 Statutu. 2. środki zapisane na rachunku członka Funduszu nie podlegają egzekucji. 10 Wypłata środków z rachunku 1. Z zastrzeżeniem postanowień 11 i 12 Statutu, wypłata środków zapisanych na rachunku członka Funduszu może nastąpić: 1.1. w razie zawarcia umowy przez członka Funduszu z innym otwartym funduszem emerytalnym, na rzecz tego funduszu, 1.2. w szczególnych przypadkach przewidzianych przepisami prawa. 2. Wypłata transferowa, o której mowa w ust. 1 pkt. 1.1., dokonywana jest w sytuacji, w której członek Funduszu zawarł umowę z innym otwartym funduszem emerytalnym, a fundusz ten zawiadomił o tym Fundusz. 11 Podział środków w razie rozwodu lub unieważnienia małżeństwa 1. Jeżeli małżeństwo członka Funduszu uległo rozwiązaniu przez rozwód lub zostało unieważnione, środki zapisane na jego rachunku, przypadające byłemu małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego są przekazywane w ramach wypłaty transferowej na rachunek byłego małżonka w jego otwartym funduszu emerytalnym. 2. Jeżeli były małżonek nie posiada rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, Fundusz otwiera rachunek na nazwisko byłego małżonka i przekazuje na ten rachunek należne mu środki. 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku ustania wspólności majątkowej w czasie trwania małżeństwa członka Funduszu albo umownego wyłączenia lub ograniczenia wspólności ustawowej między członkiem Funduszu a jego małżonkiem. 12 Podział środków w razie śmierci członka Funduszu 1. Jeżeli w chwili śmierci członek Funduszu pozostawał w związku małżeńskim, Fundusz dokonuje wypłaty transferowej połowy środków zapisanych na rachunku zmarłego na rachunek małżonka zmarłego w otwartym funduszu emerytalnym, w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej. Wypłata transferowa jest dokonywana z zachowaniem zasad określonych w przepisach Ustawy. 2. środki niewykorzystane zgodnie z ust. 1 wypłacane są osobom wskazanym przez zmarłego, a w przypadku ich braku wchodzą w skład spadku. 3. Wypłata, o której mowa w ust. 2 realizowana jest jednorazowo lub w ratach płatnych przez okres nie dłuższy niż 2 lata. 4. Wypłaty w ratach dokonywane są na wniosek złożony na formularzu udostępnionym przez Fundusz, według następujących zasad: 4.1. osoba uprawniona wskazuje liczbę rat, 4.2. raty mogą być kwartalne (maksymalna liczba rat 8) lub miesięczne (maksymalna liczba rat 24), 4.3. wypłata pierwszej raty następuje w terminie 3 miesięcy nie wcześniej jednak niż w terminie 1 miesiąca, od udokumentowania prawa do środków, 4.4. kolejne raty są wypłacane w terminie 15 dni odpowiednio od upływu każdego miesiąca lub każdego kwartału, 4.5. wypłaty dokonywane są przelewem na rachunek lub przekazem pocztowym, 4.6. wypłaty dokonywane są w ratach równych co do liczby jednostek rozrachunkowych, według wartości jednostki rozrachunkowej w dniu wyceny poprzedzającym dzień wypłaty. 13 Opłaty 1. Fundusz pobiera opłatę w formie potrącenia określonej procentowo kwoty z wpłacanych na rachunek członka Funduszu składek, stosując jednolitą metodę obliczania i pobierania tej opłaty w stosunku do wszystkich członków 2. Wysokość opłaty wynosi 1,75% kwoty z wpłaconych składek. 14 PROSPEKT INFORMACYJNY

17 3. Opłata jest potrącana przez Fundusz przed przeliczeniem składek na jednostki rozrachunkowe, niezwłocznie po otrzymaniu składki przez Fundusz, chyba że opóźnienie nastąpiło z przyczyn, za które Towarzystwo nie ponosi odpowiedzialności. Opłata przekazywana jest na rachunek Towarzystwa. 14 Pokrywanie kosztów działalności Funduszu 1. Fundusz pokrywa bezpośrednio ze swoich aktywów koszty związane z funkcjonowaniem Funduszu: 1.1. maksymalną wysokość kosztów związanych z przechowywaniem aktywów Funduszu przez Depozytariusza stanowiących równowartość wynagrodzenia Depozytariusza, na które składa się: wynagrodzenie Depozytariusza z tytułu prowadzenia rejestru aktywów: Wartość aktywów netto Funduszu w PLN Stawka w skali roku od 0 do 30 mld PLN 0,00375% powyżej 30 mld PLN 0,00300% Opłata jest naliczana z zastosowaniem stawki procentowej odpowiedniej do progu, w którym znajduje się Fundusz, przy czym dana stawka ma zastosowanie do całości aktywów Funduszu. Podstawą jest średniomiesięczna wartość aktywów netto i baza 30/ opłata za rozliczenie transakcji kupno/sprzedaż papierów wartościowych w wysokości 5,00 PLN zwrot kosztów na rzecz instytucji rozliczeniowych: koszty związane z przechowywaniem aktywów oraz realizacją transakcji nabywania lub zbywania aktywów Funduszu, stanowiące równowartość opłat ponoszonych na rzecz instytucji rozliczeniowych, z których pośrednictwa Fundusz jest obowiązany korzystać na mocy odrębnych przepisów, stanowiące składnik wynagrodzenia Depozytariusza, pokrywane są z aktywów Funduszu według aktualnie obowiązującej tabeli prowizji i opłat danej instytucji rozliczeniowej; uchylony; pozostałe udokumentowane koszty poniesione przez Depozytariusza w związku z wykonywaniem poleceń Funduszu za pośrednictwem podmiotów zewnętrznych pokrywa Towarzystwo na podstawie odrębnej umowy Maksymalna wysokość kosztów związanych z realizacją transakcji nabywania lub zbywania aktywów Funduszu na rzecz osób trzecich, stanowiących równowartość opłat ponoszonych na rzecz osób trzecich, z których pośrednictwa Fundusz jest obowiązany korzystać na mocy odrębnych przepisów, wynosi, dla transakcji zawieranych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gdy przedmiotem obrotu są: Akcje, prawa poboru, prawa do akcji 0,25%, Obligacje i inne dłużne papiery wartościowe 0,20%, Jednostki uczestnictwa zbywane przez fundusze inwestycyjne otwarte lub specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte 2,00 %, Inne Aktywa Funduszu zgodnie z przepisami Ustawy 0,35%. Koszty, o których mowa w pkt 1.2. pobierane są bezpośrednio z aktywów Funduszu, przy rozliczaniu każdej transakcji nabywania lub zbywania aktywów Funduszu Maksymalna wysokość kosztów związanych z realizacją transakcji nabywania lub zbywania aktywów Funduszu na rzecz osób trzecich, stanowiących równowartość opłat ponoszonych na rzecz osób trzecich, z których pośrednictwa Fundusz jest obowiązany korzystać na mocy odrębnych przepisów, wynosi, dla transakcji zawieranych w państwach będących członkami Unii Europejskiej lub stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, lub członkami Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, gdy przedmiotem obrotu są: Akcje, prawa poboru, prawa do akcji 0,35%, Obligacje i inne dłużne papiery wartościowe 0,20%, Inne Aktywa Funduszu zgodnie z przepisami Ustawy 2,00%. Koszty, o których mowa w pkt 1.3., pobierane są bezpośrednio z aktywów Funduszu, przy rozliczaniu każdej transakcji nabywania lub zbywania aktywów Funduszu Koszty zarządzania Funduszem przez Towarzystwo ustalone według następującej skali: Wysokość aktywów netto (w mln zł) ponad do ,5 mln zł Miesięczna opłata za zarządzanie otwartym funduszem od aktywów netto wynosi 0,045% wartości aktywów netto, w skali miesiąca 3,6 mln zł + 0,04% nadwyżki ponad mln zł wartości aktywów netto, w skali miesiąca 8,4 mln zł + 0,032% nadwyżki ponad mln zł wartości aktywów netto, w skali miesiąca 13,2 mln zł + 0,023% nadwyżki ponad mln zł wartości aktywów netto, w skali miesiąca Kwota ta jest obliczana na każdy dzień ustalania wartości aktywów netto Funduszu i płatna w ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca. Przy ustalaniu wartości zarządzanych aktywów netto Funduszu nie uwzględnia się wartości lokat, o których mowa w art. 141 ust. 1 pkt Ustawy Koszty wynikające z ponoszonych danin publicznych, jeżeli z ich uiszczania Fundusz nie jest zwolniony PROSPEKT INFORMACYJNY 15

18 na podstawie odrębnych przepisów i jeżeli ich ponoszenie jest związane z prowadzoną przez Fundusz działalnością statutową. Rodzaje, sposoby oraz tryb kalkulacji, a także maksymalną wysokość tych kosztów określają prawodawstwa państw, na terytorium których Fundusz podejmuje działalność lokacyjną. 2. Koszty działalności Funduszu, które nie są pokrywane bezpośrednio z jego Aktywów, pokrywa Towarzystwo. 15 Rachunek premiowy. Rachunek rezerwowy 1. Fundusz otwiera rachunek premiowy i przekazuje ze swoich aktywów na rzecz Towarzystwa środki w kwocie 0,005% wartości zarządzanych aktywów netto Funduszu w skali miesiąca. Kwota ta jest naliczana na każdy dzień ustalania wartości aktywów netto Funduszu i płatna w ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca. 2. Fundusz otwiera rachunek rezerwowy, którego środki stanowią część aktywów Funduszu i są przeliczane na jednostki rozrachunkowe. 3. środki zgromadzone na rachunku premiowym, które mogą być wycofane przez Towarzystwo, na zasadach przewidzianych w Ustawie, są niezwłocznie przenoszone na rachunek rezerwowy, a pozostała kwota przekazywana jest niezwłocznie do Funduszu. 4. Towarzystwo może wycofać środki zgromadzone na rachunku rezerwowym w terminach i na zasadach określonych w Ustawie. 5. środki, których Towarzystwo nie może wycofać z rachunku rezerwowego, ze względu na niespełnienie warunków określonych w Ustawie, są przekazywane do Funduszu. 17 Firma, siedziba i adres Depozytariusza 1. Depozytariusz przechowuje aktywa Funduszu na podstawie umowy o przechowywanie aktywów Funduszu. 2. Depozytariuszem przechowującym aktywa Funduszu na podstawie umowy o przechowywanie Aktywów Funduszu jest ING Bank Śląski Spółka Akcyjna, bank krajowy, spełniający warunki określone w Ustawie. 3. Siedzibą Depozytariusza są Katowice. 4. Adres Depozytariusza: ul. Sokolska 34, Katowice. 18 Ogłaszanie Prospektów Informacyjnych 1. Prospekty informacyjne Funduszu są ogłaszane w dzienniku ogólnopolskim Rzeczpospolita oraz na ogólnodostępnej stronie internetowej przeznaczonej do ogłoszeń Funduszu. 2. Prospekt informacyjny Funduszu jest ogłaszany raz w roku, nie później niż w terminie 3 tygodni od zatwierdzenia przez Towarzystwo sprawozdania finansowego Funduszu. 3. Prospekt informacyjny Funduszu zawiera jego Statut, informacje na temat wyników działalności inwestycyjnej Funduszu, ostatnie zatwierdzone roczne sprawozdanie finansowe Funduszu, deklarację zasad polityki inwestycyjnej i celu inwestycyjnego Funduszu, wraz z określeniem wskaźników, do których porównywane będą osiągane przez Fundusz stopy zwrotu oraz informacje na temat wyników działalności inwestycyjnej Funduszu w zakresie określonym przez przepisy prawa. 19 Informacja o środkach zgromadzonych na rachunku 1. Fundusz przesyła każdemu członkowi Funduszu w regularnych odstępach czasu nie rzadziej jednak niż co 12 miesięcy, informację o środkach znajdujących się na rachunku członka, terminach dokonanych w tym okresie wpłat składek i wypłat transferowych oraz przeliczeniu tych składek i wypłat transferowych na jednostki rozrachunkowe, o wynikach działalności lokacyjnej Funduszu, a także o zasadach polityki inwestycyjnej i celu inwestycyjnym Funduszu, wraz ze wskaźnikami, do których są porównywane osiągane przez Fundusz stopy zwrotu. Informacja zawiera także stopy zwrotu osiągane przez Fundusz w przeszłości, wysokość opłat i kosztów wynikających z Ustawy oraz opis ryzyka inwestycyjnego związanego z członkostwem w Funduszu. 2. Informację, o której mowa w ust. 1, Fundusz przesyła członkowi Funduszu w uzgodnionych z nim trybie i formie: 2.1. drogą elektroniczną na ostatni wskazany przez członka Funduszu adres albo 2.2. listem zwykłym na ostatni wskazany przez członka Funduszu adres do korespondencji, w przypadku gdy członek Funduszu nie wybierze trybu i formy, o których mowa w ust 2 pkt Członek Funduszu może wybrać tryb i formę, o których mowa w ust. 2 pkt 1, poprzez złożenie pisemnego wniosku lub w formie zgłoszeń online lub na infolinii po autoryzacji. 4. W trybie i formie uzgodnionych na podstawie ust. 2 Fundusz przesyła członkowi Funduszu inne informacje, o których mowa w Ustawie i przepisach wykonawczych. 20 Obowiązywanie Statutu Postanowienia niniejszego Statutu obowiązują Fundusz, Towarzystwo oraz członków Funduszu. 21 Zmiany Statutu 1. Zmiana Statutu nie wymaga zgody członków Funduszu. Niniejszy Statut może być zmieniony przez walne zgromadzenie akcjonariuszy Towarzystwa za zezwoleniem organu nadzoru. 2. Zmianę Statutu Fundusz ogłasza w dzienniku ogólnopolskim, określonym w 18 ust. 1, nie później niż w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia Funduszowi zezwolenia na zmianę Statutu. 3. Zmiana Statutu Funduszu wchodzi w życie w terminie pięciu miesięcy od dnia dokonania ogłoszenia o zmianie Statutu, chyba że organ nadzoru zezwoli na skrócenie tego terminu PROSPEKT INFORMACYJNY

19 Roczne Sprawozdanie Finansowe Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU Złota Jesień Stan na 31 grudnia 2014 r. WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 1. Dane o FUNDUSZU ORAZ TOWARZySTWIE będącym ORGANEM FUNDUSZU Otwarty Fundusz Emerytalny PZU Złota Jesień ( Fundusz ) jest zarządzany przez Powszechne Towarzystwo Emerytalne PZU S.A. ( Towarzystwo ) z siedzibą w Warszawie, przy Al. Jana Pawła II 24 wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Warszawie pod numerem KRS Powszechne Towarzystwo Emerytalne PZU S.A. jest spółką akcyjną prawa polskiego, której kapitał akcyjny w 100% należy do Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń na Życie S.A. Otwarty Fundusz Emerytalny PZU Złota Jesień został utworzony na podstawie zezwolenia Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi (obecnie Komisja Nadzoru Finansowego) wydanego 26 stycznia 1999 roku i wpisany do rejestru funduszy emerytalnych prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Warszawie dnia 3 lutego 1999 roku pod numerem RFe 6. Fundusz działa zgodnie z ustawą z dnia 28 sierpnia 1997 roku o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U r., poz. 989, z późniejszymi zmianami) ( Ustawa ) oraz Statutem Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU Złota Jesień uchwalonym przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego PZU S.A. w dniu 21 grudnia 1998 roku (z późniejszymi zmianami) ( Statut Funduszu ) i zatwierdzonym przez Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi na podstawie decyzji z dnia 26 stycznia 1999 roku. Ostatni prospekt informacyjny Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU Złota Jesień został opublikowany w dzienniku ogólnopolskim Rzeczpospolita 30 kwietnia 2014 roku. 2. Okres SPRAWOZDAWCZy Sprawozdanie finansowe Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU Złota Jesień obejmuje działalność Funduszu w okresie od 1 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku. Niniejsze sprawozdanie finansowe sporządzone zostało zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku (Dz. U r., poz. 330 z późniejszymi zmianami), ( Ustawa o rachunkowości ) Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 roku w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy emerytalnych (Dz. U r., poz. 876 z późniejszymi zmianami ) oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 marca 2004 roku w sprawie szczegółowych zasad wyceny aktywów i zobowiązań funduszy emerytalnych (Dz. U r. Nr 51, poz. 493 z późniejszymi zmianami). 3. Założenie KONTyNUACJI DZIAŁAlności Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Fundusz w okresie co najmniej 12 miesięcy po dniu bilansowym, czyli po 31 grudnia 2014 roku. Zarząd Towarzystwa nie stwierdza na dzień podpisania sprawozdania finansowego istnienia faktów i okoliczności, które wskazywałyby na zagrożenie kontynuowania działalności przez Fundusz. 4. DepozyTARIUSZ Na dzień bilansowy funkcję Depozytariusza dla Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU Złota Jesień pełnił ING Bank PROSPEKT INFORMACYJNY 17

20 Śląski S.A. z siedzibą w Katowicach, przy ul. Sokolskiej 34. ING Bank Śląski S.A. pełni funkcje Depozytariusza od dnia 14 stycznia 2012 roku. Obowiązki Depozytariusza reguluje Ustawa oraz Statut Funduszu. 5. Agent TRANSFEROWy Rejestr Członków Funduszu, w ramach którego otwierane są poszczególne rachunki prowadzi PZU Centrum Operacji S.A. z siedzibą w Warszawie, przy ulicy Postępu 18A ( Agent Transferowy ). 6. Cel inwestycyjny FUNDUSZU Fundusz dąży do osiągnięcia maksymalnego wzrostu wartości jednostki rozrachunkowej funduszu w długim okresie, przy akceptowanym poziomie ryzyka i przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa lokat. koszty tego rodzaju dokonując transakcji poza granicami kraju, w postaci podatków transakcyjnych oraz podatków od dywidend wypłacanych przez emitentów spółek znajdujących się w portfelu Funduszu i mających siedzibę poza granicami kraju, zgodnie z obowiązującymi w tych krajach przepisami podatkowymi. 9. Podstawowe ZASADy RACHUNKOWOści Rachunkowość Funduszu prowadzona jest zgodnie z przepisami Ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku (Dz. U r., poz. 330 z późniejszymi zmianami), Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy emerytalnych z dnia 24 grudnia 2007 roku (Dz. U r., poz. 876, z późniejszymi zmianami) oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 marca 2004 roku w sprawie szczegółowych zasad wyceny aktywów i zobowiązań funduszy emerytalnych (Dz. U r. Nr 51, poz. 493 z późniejszymi zmianami). 7. Ograniczenia INWESTycyJNE STOSOWANE PRZEZ FUNDUSZ Prowadząc działalność lokacyjną, Fundusz zobowiązany jest do przestrzegania ograniczeń wynikających z przepisów Ustawy, Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 stycznia 2014 roku w sprawie określenia maksymalnej części aktywów otwartego funduszu emerytalnego, jaka może zostać ulokowana w poszczególnych kategoriach lokat (Dz. U r., poz. 116), Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2014 roku w sprawie dodatkowych ograniczeń w zakresie prowadzenia działalności lokacyjnej przez fundusze emerytalne (Dz. U r., poz. 139). 8. Podatki I OPŁATy Na podstawie Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 roku (Dz. U r., poz. 851, z późniejszymi zmianami) fundusze emerytalne są zwolnione z płacenia podatku dochodowego od osób prawnych. Zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U r. poz. 361 z późniejszymi zmianami) w okresie sprawozdawczym Fundusz odprowadzał podatek w formie ryczałtu w wysokości 19% od kwot wypłacanych po śmierci członka Funduszu wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, z wyjątkiem wypłaty środków na rzecz byłego współmałżonka przekazanych w formie wypłaty transferowej do innego otwartego funduszu emerytalnego. Fundusz, prowadząc działalność statutową, pokrywa również ze swoich aktywów koszty wynikające z ponoszonych danin publicznych. W bieżącym roku obrotowym Fundusz poniósł 9.1. Ujmowanie W KSIęGACH OPERACJI DOTyczących FUNDUSZU a) zwiększenie kapitału Funduszu Wpłaty dokonywane na rzecz Członków Funduszu są ujmowane w księgach rachunkowych na dzień ich otrzymania i przeliczane na jednostki rozrachunkowe w najbliższym dniu wyceny po otrzymaniu wpłaty na rachunek przeliczeniowy oraz po otrzymaniu listy członków, na rzecz których wnoszona jest wpłata. Przeliczenie następuje według wartości jednostki rozrachunkowej na dzień, w którym po raz pierwszy możliwe jest przyporządkowanie otrzymanych składek poszczególnym członkom. Liczba jednostek rozrachunkowych jest obliczana i podawana z dokładnością do czterech miejsc po przecinku, a ich wartość - z dokładnością do dwóch. Obydwie wielkości są zaokrąglane na zasadach ogólnych. Zwiększenie kapitału Funduszu jest ujmowane w księgach rachunkowych na dzień przeliczenia środków pochodzących z wpłat. b) zmniejszenie kapitału Funduszu Zmniejszenie kapitału Funduszu jest ujmowane w księgach rachunkowych na dzień przeliczenia jednostek rozrachunkowych na środki pieniężne. Przeliczenie jednostek rozrachunkowych na środki pieniężne jest wykonywane nie wcześniej niż na 3 dni robocze przed wypłatą środków albo na 5 dni roboczych przed terminem dokonania wypłaty transferowej. 18 PROSPEKT INFORMACYJNY