Materiały informacyjne dla pacjentów

Transkrypt

1 Materiały informacyjne dla pacjentów Nadużywanie alkoholu Rozdziały tego tematu: Wprowadzenie Leczenie Definicja Fakty Zagrożenia Zalecenia Uzyskiwanie pomocy Piśmiennictwo Wybrane linki Wprowadzenie Wypicie drinka od czasu do czasu nie jest szkodliwe. Picie alkoholu przy okazjach towarzyskich może jednak u niektórych osób doprowadzić do nadużywania alkoholu, a to z kolei może spowodować poważne problemy zdrowotne. Rozróżnienie między alkoholizmem, nadużywaniem alkoholu a problemem alkoholowym bywa często trudne. Na przykład ktoś, kto w przeszłości nadużywał alkoholu, niekoniecznie jest alkoholikiem. Leczenie Pierwszym krokiem przy rozpoczynaniu leczenia jest uświadomienie sobie problemu, przyjęcie tego do wiadomości i poszukiwanie pomocy. Jednym z celów leczenia jest wzbudzanie silniejszej motywacji do ćwiczenia takich sposobów opanowywania problemu, jakimi pijący dysponuje. Istnieje wiele organizacji społecznych zajmujących się terapią problemów alkoholowych. Niektóre z tych organizacji kładą szczególny nacisk na terapię grupową, grupy wsparcia albo inne metody terapii. Często również zapewniają dostęp do specjalistów z zakresu medycyny i psychiatrii, u których można uzyskać indywidualną poradę lub inną pomoc medyczną. Osoby z problemem alkoholowym, zgłaszające się do takich jednostek, otrzymują ukierunkowane leczenie, nie tylko uzależnienia od alkoholu, ale także wszelkich towarzyszących zaburzeń odżywiania czy innych skutków picia. Alcohol misuse Polish Translated March 05 Page 1 of 6 NHS Direct 2005

2 Definicja Z alkoholem wiążą się różnego rodzaju problemy. Osoby nadużywające alkoholu mogą doświadczać z tego powodu problemów społecznych, psychicznych i zdrowotnych. Niektórzy ludzie mogą się od alkoholu uzależnić, fizycznie lub psychicznie. Ryzykowne picie alkoholu oznacza picie w ilościach tak dużych, że może to spowodować szkody w przyszłości. Szkodliwe picie alkoholu oznacza, że picie już powoduje szkody. Osoba uzależniona od alkoholu: odczuwa przemożną chęć napicia się alkoholu, ma kłopoty z opanowaniem spożywania alkoholu, uporczywie pije alkohol, mimo że zdaje sobie sprawę ze szkodliwych efektów, wykazuje zwiększoną tolerancję na alkohol, pozbawiona dostępu do alkoholu wykazuje objawy odstawienia. Często używa się terminów: osoba z problemem alkoholowym albo osoba nadużywająca alkoholu. Picie napadowe (picie w ciągach) definiuje się jako picie ośmiu lub więcej jednostek alkoholu przez mężczyznę i ponad sześciu jednostek alkoholu przez kobietę. Coraz więcej badań wskazuje na to, że picie dużych ilości alkoholu w krótkim czasie znacznie gorzej wpływa na stan zdrowia, niż częste picie małych ilości. Picie w ciągach staje się coraz większym problemem w Wielkiej Brytanii. Do picia w ciągach przyznają się nastolatki już od 16 roku życia; u około 40% pacjentów przywożonych do szpitalnych izb przyjęć rozpoznaje się urazy lub choroby związane z piciem alkoholu. Fakty Badania naukowe wykazały, że bardzo duży odsetek osób dorosłych w Wielkiej Brytanii (ponad 90% mężczyzn i 86% kobiet od 16 roku życia) pije alkohol. Racjonalną granicę picia alkoholu ustanowiono na poziomie 21 jednostek tygodniowo dla dorosłych mężczyzn i 14 jednostek tygodniowo dla dorosłych kobiet. Żeby ryzyko uszczerbku na zdrowiu związane z piciem było jak najmniejsze, należy tę ilość rozdzielić na cały tydzień, to znaczy 3-4 jednostki dziennie dla mężczyzn i 2-3 jednostki dziennie dla kobiet. W przeglądowym badaniu przeprowadzonym w roku 1995 przez Royal College of Psychiatrists, Physicians and GP s (Królewskie Kolegium Psychiatrów, Lekarzy i Lekarzy Rodzinnych) zalecono niezmienianie tych granic. Jedną jednostkę definiuje się jako 7,9 g czystego alkoholu (czyli etanolu). Ponieważ alkohol jest cieczą, łatwiej jest mierzyć jego objętość: jedna jednostka odpowiada 10 ml alkoholu. W przybliżeniu odpowiada to wypiciu pół pinty (jedna pinta to ponad 0,5 litra) piwa, cydru lub piwa jasnego pełnego, 25 ml (miarka stosowana w pubach) alkoholi wysokoprocentowych, takich jak wódka, whisky lub gin, 50 ml (miarka stosowana w pubach) mocnego wina, takiego jak porto lub sherry albo małemu (125 ml) kieliszkowi wina. Alcohol misuse Polish Translated March 05 Page 2 of 6 NHS Direct 2005

3 Ilość czystego alkoholu w napojach alkoholowych jest różna, ponieważ zawierają one inne składniki, takie jak woda, cukier czy soki owocowe. Ilość alkoholu na jednostkę objętości (Alcohol by Volume AbV) jest różna w różnych napojach alkoholowych, więc jedna jednostka alkoholu może mieć różną objętość w zależności od typu napoju. Liczbę jednostek można obliczyć z odsetka AbV, który odpowiada liczbie jednostek alkoholu w jednym litrze cieczy. Na przykład zawartość alkoholu w wielu winach serwowanych w pubach i restauracjach wynosi około 12% (należy zauważyć, że omawiane powyżej jednostki oparto na obliczeniach dla wina, w którym AbV wynosi 8%). Litr wina o AbV wynoszącej 12% odpowiada 12 jednostkom. Średnia pojemność jednej butelki wynosi 0,75 litra, co zatem odpowiada 9 jednostkom (75% z 12). Jeżeli zawartość butelki rozleje się do 6 kieliszków, każdy kieliszek będzie zawierał 1,5 jednostki. Zamiast tego liczbę mililitrów alkoholu w jednym litrze napoju można obliczać, mnożąc %AbV przez 10. Ilość alkoholu we krwi danej osoby (zawartość alkoholu we krwi Blood Alcohol Content, BAC) stosuje się jako miernik poziomu zatrucia, czyli upojenia alkoholowego. Parametr ten oblicza się w miligramach alkoholu na 100 mililitrów krwi. W Wielkiej Brytanii graniczną wartością BAC, pozwalającą zgodnie z prawem prowadzić samochód, jest 80 mg/100 ml. Tolerancja alkoholu u kobiet jest mniejsza niż u mężczyzn. Dzieje się tak dlatego, że kobiety są zwykle niższe i lżejsze od mężczyzn, ich ciała zawierają mniej wody, a ich metabolizm jest inny. Zagrożenia Picie nadmiernych ilości alkoholu niekorzystnie wpływa na zdrowie fizyczne i psychiczne oraz na pracę zawodową, życie towarzyskie i związki osobiste. Po wypiciu dużej ilości alkoholu znacznie łatwiej narazić się na niebezpieczeństwo, ponieważ alkohol wpływa na ocenę sytuacji i osoba pijana może robić rzeczy, których by nie zrobiła na trzeźwo. W ostatnio opublikowanym badaniu stwierdzono, że jedna czwarta wszystkich młodych więźniów dopuściła się przestępstwa pod wpływem alkoholu. Do zagrożeń zdrowotnych, związanych z piciem dużych ilości alkoholu, należą: choroby wątroby (marskość wątroby), związana z alkoholem niedokrwistość i zaburzenia odżywiania, przewlekłe wapniejące zapalenie trzustki, uszkodzenie mięśnia sercowego (kardiomiopatia), otępienie alkoholowe. Picie dużych ilości alkoholu zwiększa także ryzyko nadciśnienia tętniczego, krwotoku mózgowego (udaru mózgu), choroby wieńcowej i zaburzeń rytmu serca. Osoby regularnie spożywające przez długi czas duże ilości alkoholu są również znacznie bardziej narażone Alcohol misuse Polish Translated March 05 Page 3 of 6 NHS Direct 2005

4 na ryzyko uszkodzenia wątroby. Może to prowadzić do alkoholowego zapalenia wątroby i marskości. U osób pijących więcej niż 10 jednostek alkoholu dziennie częściej występują zaburzenia psychiczne, takie jak: depresja, samobójstwa i próby samobójcze, degradacja osobowości, zaburzenia seksualne, majaczenie alkoholowe (delirium), omamy bez innych objawów majaczenia alkoholowego, pogorszenie pamięci. Zalecenia Jeżeli odpowie Pan/Pani Tak na dwa lub więcej z poniższych pytań, powinien Pan/powinna Pani zastanowić się nad kwestią spożywania alkoholu: Czy kiedykolwiek myślał Pan/myślała Pani, że powinien Pan/powinna Pani ograniczyć picie? Czy inni ludzie kiedykolwiek zdenerwowali Pana/Panią swoimi komentarzami na temat picia przez Pana/Panią alkoholu? Czy kiedykolwiek ma Pan/Pani poczucie winy z powodu ilości spożywanego alkoholu? Czy kiedykolwiek wypił Pan/wypiła Pani drinka rano, żeby złagodzić objawy związane z alkoholem (tzw. klina )? Jeżeli odpowie Pan/Pani Tak na trzy lub więcej z poniższych pytań, powinien Pan/powinna Pani rozważyć zgłoszenie się do swojego lekarza rodzinnego, który będzie mógł skierować Pana/Panią do specjalisty. [Mężczyźni] Czy pije Pan ponad 50 jednostek alkoholu na tydzień? [Kobiety] Czy pije Pani ponad 35 jednostek alkoholu na tydzień? Czy odczuwa Pan/Pani przemożną chęć lub potrzebę wypicia alkoholu? Czy ma Pan/Pani trudności, żeby oprzeć się potrzebie picia, żeby przestać pić albo problemy z kontrolowaniem ilości wypijanego alkoholu? Czy Pana/Pani zachowanie się zmienia albo czy czuje się Pan/Pani inaczej, kiedy nie może Pan/Pani dostać alkoholu? Czy pije Pan/Pani alkohol po to, żeby złagodzić powyższe objawy albo im zapobiec? Czy może Pan/Pani wypić więcej alkoholu niż większość osób z Pana/Pani otoczenia (czy wykazuje Pan/Pani większą tolerancję na alkohol)? Czy chęć wypicia alkoholu albo skutki alkoholu uniemożliwiają Panu/Pani udział w innych zajęciach i przyjemnościach? Czy pije Pan/Pani nadal, mimo że zna Pan/Pani szkodliwe tego następstwa? Alcohol misuse Polish Translated March 05 Page 4 of 6 NHS Direct 2005

5 Uzyskiwanie pomocy Jeżeli chciałby Pan/chciałaby Pani uzyskać pomoc albo więcej informacji na temat alkoholu, może Pan/Pani zapytać o to swojego lekarza rodzinnego albo skontaktować się z jedną z następujących organizacji: Drinkline (pon.-pt. 9-23, sob./niedz.18-23) (infolinia poświęcona problemom związanym z piciem alkoholu) National Drugs Helpline (Narodowa Infolinia na temat Leków) (Department of Health) (Departamentu Zdrowia), nr Anonimowi Alkoholicy (AA) numery telefonu do lokalnych oddziałów tej organizacji można znaleźć w książce telefonicznej lub na stronie internetowej AA. Piśmiennictwo Colchicine for alcoholic and non-alcoholic liver fibrosis and cirrhosis (Cochrane Review) [Stosowanie kolchicyny w alkoholowym i niealkoholowym zwłóknieniu i marskości wątroby przegląd Cochrane a]. Rambaldi A, Gluud C. The Cochrane Library, Issue 1, Kliknij tutaj!! S-adenosyl-L-methionine for alcoholic liver diseases (Cochrane Review) [Stosowanie S- adenozylo-l-metioniny w alkoholowych chorobach wątroby przegląd Cochrane a]. Rambaldi A, Gluud C. The Cochrane Library, Issue 1, Kliknij tutaj!!!! Antibiotics for spontaneous bacterial peritonitis in cirrhotics (Cochrane Review) [Stosowanie antybiotyków w samoistnym bakteryjnym zapaleniu otrzewnej u chorych na marskość przegląd Cochrane a]. Soares-Weiser K, Brezis M, Leibovici L. The Cochrane Library, Issue 1, Kliknij tutaj!! Chinese medicinal herbs for asymptomatic carriers of hepatitis B virus infection (Cochrane Review) [Stosowanie chińskich ziół leczniczych u bezobjawowych nosicieli zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B przegląd Cochrane a]. Liu JP i wsp. The Cochrane Library Issue 1, Kliknij tutaj!! Emergency sclerotherapy versus medical interventions for bleeding oesophageal varices in cirrhotic patients (Cochrane Review) [Porównanie leczenia obliteracyjnego żylaków ze wskazań nagłych z interwencjami farmakologicznymi w krwawieniach z żylaków przełyku u chorych z marskością przegląd Cochrane a]. D'Amico G i wsp. The Cochrane Library Issue 1, Kliknij tutaj!! Opioid antagonists for alcohol dependence (Cochrane Review) [Stosowanie antagonistów opioidów w uzależnieniu od alkoholu przegląd Cochrane a]. Srisurapanont M, Jarusuraisin N. Kliknij tutaj!! Alcohol misuse Polish Translated March 05 Page 5 of 6 NHS Direct 2005

6 Interventions for preventing injuries in problem drinkers (Cochrane Review) [Interwencje służące zapobieganiu urazom u osób z problemem alkoholowym przegląd Cochrane a]. Dinh-Zarr T i wsp. The Cochrane Library Issue 1, Kliknij tutaj!! Wybrane linki Alcohol and other drug misuse (Nadużywanie alkoholu i innych substancji) (Royal College of Psychiatrists) (Królewskie Kolegium Psychiatrów) Worried about drinking? (Kobiety o piciu alkoholu?) (Alcohol Concern) Think about drink (Pomyśl o piciu) (Health Promotion, England) (Promocja Zdrowia, Anglia) Women and drinking (Kobiety a picie) (Alcohol Concern) Alcoholics Anonymous (Anonimowi Alkoholicy - AA) Binge drinking (Picie napadowe) (Alcohol Concern) Statistics on alcohol (Statystyki dotyczące picia alkoholu) (Department of Health) (Departament Zdrowia) Drugs and alcohol (Leki a alkohol) Royal College of Psychiatrists) (Królewskie Kolegium Psychiatrów) Uwaga! NHS Direct nie odpowiada za treść stron internetowych innych firm/osób. Alcohol misuse Polish Translated March 05 Page 6 of 6 NHS Direct 2005