uchwala co następuje:

Transkrypt

1 Uchwała Nr LVII/403/2010 Rady Miejskiej w Alwerni z dnia 27 lipca 2010r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla Gminy Alwernia na lata Data utworzenia Numer aktu 403 Kadencja Kadencja Na podstawie art.7 ust. 1 pkt 6, art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym(tekst jednolity Dz. U. z 2001r. Nr 142 poz z późniejszymi zmianami) oraz art. 6 ust.2 pkt. 1-3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie(dz. U. z 2005r. Nr. 180 poz z późniejszymi zm.) i art. 17 ust.2 pkt. 4 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r.(tekst jednolity Dz. U. z 2009r. Nr 175 poz z późniejszymi zmianami) Rada Miejska w Alwerni uchwala co następuje: 1 Uchwala się Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Alwernia na lata stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Gminy Alwernia. 2 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3 Załącznik Do uchwały Nr LVII/403/2010 Rady Miejskiej w Alwerni

2 Z dnia 27 lipca 2010r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE dla GMINY ALWERNIA na lata Alwernia - maj 2010r. I Wstęp Przemoc popełnia świat. Często mamy wrażenie, że jest jej znacznie więcej niż miłości. Media karmią Nas codziennie przykładami gwałtu i bólu. Dom rodzinny, bezpieczne i ciepłe ognisko domowe postrzegamy jako środowisko miłości i opieki, schronienie przed złem zewnętrznego świata. Jednak dla wielu ludzi na świecie także w Polsce, dom rodzinny to miejsce cierpienia, zagrożenia, poniżenia, lęku i rozpaczy. Historia przemocy w rodzinie jest stara jak świat, ale trudno o niej przeczytać w podręcznikach. Do niedawna niewiele o tym mówiono i pisano. W Polsce o zjawisku przemocy w rodzinie mówi się dopiero od kilku lat. Przemoc w rodzinie jest zamierzonym wykorzystującym przewagę sił działaniem przeciw członkowi rodziny, naruszającym prawa i dobra osobiste, powodującym cierpienia i szkody. W relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą. Ofiara jest słabsza a sprawca silniejszy. Zgodnie z art Kodeksu Karnego przemoc w rodzinie jest przestępstwem. Za

3 przemoc odpowiedzialny jest sprawca, bez względu na to co zrobiła ofiara. Podstawowym celem programu jest wprowadzenie w życie szerokiego spektrum działań mających na celu zwrócenie uwagi opinii publicznej na zjawisko przemocy w rodzinie jak i przeciwdziałanie przemocy oraz zwiększenie profesjonalizmu służb społecznych w udzielaniu pomocy. Podstawą prawną działań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie jest: Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 ze zm.). Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493). Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz ze zm.). II Przemoc w rodzinie Rodzina jest pierwszą, podstawową i naturalna grupą społeczną. Jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka kształtującym osobowość, system wartości, poglądy, styl życia. Ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami i dziećmi oparte na miłości i zrozumieniu. W przypadku dezorganizacji rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań. Role wewnątrzrodzinne ulegają zaburzeniu. Łamane są podstawowe reguły, a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się coraz bardziej niezgodne z normami prawnymi i moralnymi oraz oczekiwaniami społecznymi. Przemoc w rodzinie nie zawsze jest łatwa do rozpoznania. Powszechnie uważa się, że przemoc jest to działanie: Intencjonalne i skierowane przeciwko innym członkom rodziny, co oznacza, że jest zamierzonym działaniem lub zaniechaniem mającym na celu całkowitą kontrolę nad ofiarami. Wynika z działania człowieka, które nie jest przypadkowe. Naruszające prawa i dobra osobiste ofiar co oznacza, że sprawca wykorzystując swoją przewagę narusza podstawowe prawa człowieka np. prawo do nietykalności fizycznej, godności osobistej i szacunku Wykorzystujące wyraźną asymetrię sił ofiara jest słabsza a sprawca silniejszy Powodujące ból i cierpienie sprawca naraża zdrowie i życie ofiar na poważne szkody powodując, że ofiary mają mniejszą zdolność do samoobrony Przemoc uderza w godność jednostki, wykracza poza przyjęte przez społeczeństwo normy i dzielimy ją na: fizyczną, psychiczną, ekonomiczną i seksualną. Przemoc to również zaniedbywanie.

4 Rodzaje przemocy w rodzinie psychiczna ekonomiczna Przemoc prowadzi do wielokrotnych kryzysów, również do samobójstwa czy zabójstwa fizyczna seksualna zaniedbywanie Przemoc fizyczna to działania które sprawiają ból fizyczny (bicie, okaleczanie, oszpecanie, szarpanie, popychanie, gryzienie, drapanie, wykręcanie rąk, wyrywanie włosów, kopanie, duszenie i inne). Przemoc psychiczna to odbieranie wartości, upokarzanie, ograniczanie wolności i swobody osobistej, zadawanie bólu i cierpienia psychicznego i inne. Przemoc seksualna polega na wymuszaniu niechcianych przez ofiarę zachowań w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych sprawcy dokonywane przez przymuszanie do pożycia seksualnego, wymaganie na ofierze nieakceptowanych praktyk seksualnych, przymuszanie do seksu z osobami trzecimi, wymuszanie sadystycznych form pożycia seksualnego, przymuszanie do oglądania pornografii, zmuszanie do prostytucji, gwałt. Przemoc ekonomiczna to działania prowadzące do całkowitego finansowego uzależnienia ofiary od sprawcy, realizowane między innymi w drodze niezaspakajania podstawowych materialnych potrzeb rodziny, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, utrudnianie aktywności zawodowej odbieranie pieniędzy, okradanie, wyliczanie wydatków itp. Zaniedbywanie określane jest, jako niezaspakajanie podstawowych potrzeb dziecka (wyżywienie, ubranie, higiena, ochrona, bezpieczeństwo, wychowanie, opieka lekarska), przez osoby za to odpowiedzialne. Wyróżniamy następujące rodzaje zaniedbywań zachowania sprawcy: - zaniedbanie fizyczne - zaniedbanie emocjonalne lub psychiczne - zaniedbanie pasywne- związane z zaniedbaniem działania, np. niepodanie dziecku leków - zaniedbanie aktywne, np. podanie niewłaściwego leku, pozostawienie dziecka

5 w zamknięciu. Najczęściej ofiarami przemocy domowej są kobiety i dzieci a sprawcami mężczyźni. Przemoc domowa rzadko jest czynem jednorazowym. Znacznie częściej jest procesem o długiej, nawet kilkunastoletniej historii. Ma tendencję do powtarzania się według zauważalnej prawidłowości. Cykl przemocy składa się zwykle z trzech następujących po sobie faz. Faza I czyli faza narastającego napięcia jest to początek cyklu, który charakteryzuje się wzrostem napięcia i natężenia sytuacji konfliktowych. Na tym etapie dochodzi do rozmaitych incydentów takich jak np. przejawy zazdrości, gniewu, kontrolowanie członków rodziny, używanie obraźliwych słów, poniżanie bliskiej osoby. Sprawca jest stale poirytowany i prowokuje kłótnie. Osoba wobec, której kierowana jest złość partnera stara się za wszelką cenę uspokoić sytuację zaspakajając żądania partnera i robiąc wszystko by poprawić mu nastrój. Często sama obarcza się winą za jego zachowanie i dąży do zadośćuczynienia i uszczęśliwienia sprawcy. Przyczyny narastającego napięcia mogą tkwić poza rodziną, czasem są to błahostki, drobne nieporozumienia, które spiętrzają napięcie. Sytuacja staje się nie do zniesienia i pojawia się agresja. Faza II faza ostrej przemocy następuje wybuch gniewu i wyładowanie agresji, czasami awanturę wywołuje sama ofiara zachowań przemocowych ponieważ nie Może już wytrzymać narastającego napięcia i chce żeby,, już było po wszystkim. W innych wypadkach gwałtowny atak wywołuje sprawca stawiając swojej ofierze żądania, których nie jest ona w stanie spełnić, na co on odpowiada agresją. Poirytowany dotąd sprawca wpada w szał, traci całkowitą kontrolę nad swoim zachowaniem i może pobić, zranić, okaleczyć ofiarę, dokonać strasznych czynów nie licząc się ze skutkami swoich agresywnych działań. Ta faza trwa stosunkowo krótko ale może się skończyć dramatycznie: pobiciem uszkodzeniem ciała a nawet śmiercią zaatakowanej osoby. W trakcie ataku ofiara robi wszystko, żeby ochronić siebie i uspokoić partnera. Zabiegi te jednak rzadko przynoszą pożądany skutek wraz z ustaniem aktu przemocy ofiara znajduje się w stanie szoku, nie chce uwierzyć w to co się stało. Pojawia się u niej przerażenie, bezradność, poczucie wstydu, ale także złość, która powoduje, że najczęściej w tej fazie trwania przemocy osoby, które jej doznały decydują się na wezwanie pomocy i złożenie skargi, a więc początkują interwencje w sytuacji przemocy w rodzinie. Jeżeli osoba zagrożona przemocą nie zgłosi się do właściwych instytucji po pomoc, jest to ostatni moment by przerwać cykl przemocy nim rozpocznie się ona na nowo. Faza III czyli faza,,miodowego miesiąca jest to faza skruchy i okazywania miłości. Agresor usprawiedliwia swoje zachowanie, okazuje żal z powodu tego co się stało i zaklina się, że to już się więcej nie powtórzy. Na nowo zdobywa zaufanie osoby, którą skrzywdził staje się miły, uczynny. Ofiara wierzy w zapewnienia partnera w to, że się zmieni bo z całych sił pragnie, żeby tak właśnie było i nawet jeśli jeszcze niedawno gotowa była uciec czy złożyć skargę teraz zostaje i wycofuje się z podejmowania działań przeciwko sprawcy. Na tym etapie istnieją szanse na to, że jeśli sprawca chcąc utrzymać związek podda się terapii jego agresywne zachowania zostaną powstrzymane. Bez specjalistycznej pomocy, sprawca nie

6 jest w stanie długo wytrzymać w spokoju. Ponownie wzrasta w nim napięcie i wszystko zaczyna się od nowa. Niezatrzymana w porę przemoc nasila się z czasem, z każdym następnym cyklem przemocy agresja wzrasta. Powrót do cyklu przemocy sprawca rozpoczyna zwykle od uszczypliwej uwagi, lekkiego popchnięcia, przekleństwa by po pewnym czasie dopuścić się ciężkiego uszkodzenia ciała, wymyślnych psychicznych tortur, trwałego okaleczenia czy zabójstw III Diagnoza zjawiska przemocy na terenie Gminy Alwernia: W gminie Alwernia zamieszkuje mieszkańców z czego stanowią kobiety. Dominującą grupą są osoby w wieku produkcyjnym mieszkańców. Z danych Komisariatu Policji w Alwerni wynika, że z każdym rokiem wzrasta liczba przeprowadzanych interwencji domowych. Są to jednak incydenty jednorazowe, kończące się pouczeniem. Maleje natomiast liczba interwencji przeprowadzanych przy użyciu procedury,,niebieskich Kart. W roku 2008 zostało założonych przez policję 55 Niebieskich Kart, natomiast w roku 2009 r Nie oznacza to jednak, że zmniejsza się skala tego zjawiska na terenie gminy. W większości przypadków osoby wykazują wstępną gotowość do uruchomienia procedury niebieskiej karty pod wpływem emocji po czym wycofują się z dalszych działań. W ocenie służb socjalnych ośrodka pomocy społecznej niebieskie karty nie przynoszą w efekcie oczekiwanych rezultatów i nie są do końca instrumentem skutecznym. Wprawdzie kodeks karny zabrania znęcania się nad członkami rodziny i przewiduje za to stosowne kary, jednak sprawcy przemocy bardzo rzadko stają przed sądem. Różne są tego przyczyny. Ofiary boją się składać formalne skargi, a już złożone często wycofują i proszą by nie zamykać sprawcy w więzieniu. Nie wierzą w szybką i skuteczną pomoc ze strony instytucji, nie czują się wystarczająco bezpieczne. Tabela 1: Dane statystyczne Komisariatu Policji. Wszczęcie postępowania w związku z art. 207 KK ROK Postępowanie przygotowawcze 18 5 Wniesienie aktu oskarżenia 11 2 Odmowy wszczęcia postępowań 8 11

7 Wśród klientów Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Alwerni w 9 rodzinach zdiagnozowano przemoc domową. W 6 przypadkach przemoc związana jest z nadużywaniem alkoholu. Osoby znajdujące się w stanie nietrzeźwości tracą samokontrolę i mogą zachowywać się w sposób nieprzewidywalny. Nadużywanie alkoholu często prowadzi do nasilenia się zachowań agresywnych. W pozostałych 3 przypadkach występowanie przemocy spowodowane jest zaburzeniami osobowości lub problemami psychicznymi. W 7 rodzinach zjawisko przemocy dotyka dzieci. Sam fakt, że są one świadkami stosowania przemocy wobec swoich bliskich nie pozostaje bez znaczenia dla rozwoju psychicznego i kształtowania ich osobowości. Tabela 2: Dane Ośrodka Pomocy Społecznej Działania Ośrodka Pomocy Społecznej na rzecz rodzin dotkniętych przemocą Rok Ilość założonych niebieskich kart 5 4 Ilość rodzin, którym udzielono pomocy z powodu występowania przemocy w rodzinie 14 9 Tabela 3: Dane Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Informacje Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2008 rok 2009 rok Liczba rodzin dotkniętych przemocą Liczba sprawców przemocy Liczba ofiar przemocy Liczba wniosków skierowanych do sądu o zastosowanie obowiązku leczenia odwykowego Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Alwerni realizując zadania w zakresie przeciwdziałania i niwelowania negatywnych skutków przemocy współpracuje z policją, sądem, kuratorami sądowymi i społecznymi, pedagogami szkolnymi, gminną komisją rozwiązywania problemów alkoholowych oraz punktem interwencji kryzysowej działającym przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Chrzanowie. Współpraca polega na wymianie informacji, podejmowaniu wspólnych interwencji w terenie, odpowiednich działań i form wsparcia na rzecz osób pokrzywdzonych, a także na bieżącym monitorowaniu problemów przemocy na terenie gminy.

8 IV Założenia programowe : Kompetentność Program zakłada rozwój spójnego i wielopoziomowego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zgodnie z założeniami programu każda osoba stykająca się z przemocą powinna posiadać następujące umiejętności : potrafić zidentyfikować przemoc, mieć wiedzę oraz umiejętność niezbędną do podjęcia działania, znać zasady współpracy z innymi instytucjami pomocowymi. Interdyscyplinarność Wszelkie działania na rzecz pomocy rodzinie powinny być planowane i wdrażane z pomocą specjalistów z różnych dziedzin. Ważne znaczenie ma tutaj praca zespołowa umożliwiająca sprawne działanie. Niezbędne jest także kompleksowe podejście do indywidualnego przypadku. Kompleksowość Zjawisko przemocy rozpatrywane jest na wielu płaszczyznach: prawnej, psychologicznej, moralnej, społecznej. Uwzględnienie różnych aspektów problemów pozwala na lepsze jego zrozumienie a także właściwą pomoc. Efektywność Program zakłada realizację celów i kierunków działań w oparciu o diagnozę zjawiska w drodze szeroko rozumianej współpracy pomiędzy odpowiednimi instytucjami. Realizatorzy programu Głównym realizatorem programu będzie Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Alwerni przy udziale innych instytucji pomocowych (policja, sąd, GKRPA, szkoły, przychodnie lekarskie). Miejsce i czas realizacji programu Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie realizowany będzie na terenie gminy w latach Cel główny programu: V Cele programu: Celem głównym programu jest diagnozowanie oraz prowadzenie działań zmierzających do wyeliminowania zjawiska przemocy w rodzinie na terenie Gminy Alwernia. Cele szczegółowe: Systematyczne podejmowanie działań pomocowych na rzecz osób i rodzin dotkniętych problemem przemocy przez Koalicję,,Stop Przemocy. Organizowanie cyklicznych spotkań, na których omawiane będą poszczególne przypadki osób i rodzin dotkniętych przemocą oraz podejmowane przez zespół koalicjantów strategie

9 działań pomocowych mających na celu ich wsparcie. Wskaźniki programu: a) Liczba spotkań członków koalicji b) Liczba omówionych przypadków dotkniętych przemocą Opracowanie i upowszechnienie materiałów edukacyjnych Rozpowszechnianie broszur i ulotek dotyczących zjawiska przemocy. Opublikowanie w lokalnej prasie oraz na stronie internetowej MOPS informacji o funkcjonującym punkcie informacyjno - konsultacyjnym dla osób dotkniętych przemocą. Wskaźniki programu: a) Liczba rozpowszechnionych materiałów o charakterze informacyjno edukacyjnym b) Liczba publikacji w lokalnej prasie Realizacja programów profilaktycznych w szkołach, których celem będzie uświadomienie i uwrażliwienie młodzieży na problem przemocy w rodzinie. Na zasadach współpracy z pedagogami szkolnymi opracowanie, przygotowanie i prezentacja przedstawień szkolnych na temat występowania zjawiska przemocy. Wskaźniki programu: a) Liczba zrealizowanych programów profilaktycznych b) Liczba zaprezentowanych przedstawień szkolnych dotyczących tematyki przemocy w rodzinie Edukacja społeczności lokalnej z zakresu zagadnień przemocy w rodzinie Zorganizowanie prelekcji dla lokalnego środowiska (rodziców dzieci szkolnych) na temat problemów związanych z przemocą w rodzinie. W celu podniesienia wiedzy na temat zjawiska przemocy zagadnienie to będzie przedstawione na spotkaniach organizacyjnych rodziców w Zespołach Szkół. Wskaźniki realizacji celu: a) Liczba zorganizowanych prelekcji b) Ilość osób biorących udział Koordynacja działań lokalnych instytucji wchodzących w skład koalicji,,stop Przemocy. Systematyczna edukacja członków koalicji, pracowników GKRPA oraz pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej Wskaźniki realizacji celu: a) Liczba przeszkolonych osób b) Liczba zorganizowanych szkoleń Uruchomienie Punktu informacyjno-konsultacyjnego dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie, którego głównym przesłaniem będzie psychologiczne i prawne wsparcie ofiar

10 przemocy. Wskaźniki programu a) Liczba konsultacji indywidualnych i rodzinnych w punkcie informacyjno konsultacyjnym I. Sposób realizacji programu monitorowanie, ewaluacja oraz zasady finansowania: Gminny program Przeciwdziałania Przemocy będzie realizowany na terenie gminy Alwernia w latach realizatorem programu będzie Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Alwerni przy udziale innych instytucji pomocowych t. Sądu, Policji, GKRPA, Szkół, Przychodni Lekarskich. - przedstawiciele instytucji i służb pracujący z osobami i rodzinami dotkniętymi przemocą ( pracownicy socjalni, policjanci, nauczyciele pedagodzy szkolni, pracownicy służby zdrowia, członkowie GKRPA. Realizatorem programu będzie Miejski Ośrodek pomocy Społecznej w Alwerni przy współpracy z innymi instytucjami pomocowymi. Partnerzy programu : 1. Urząd Miejski w Alwerni 2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 3. Komisariat Policji 4. Placówki Opieki Zdrowotnej 5. Placówki Oświatowe Źródła finansowania: Źródłem finansowania zadań zawartych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata są środki własne gminy oraz środki z budżetu państwa. Liczba odwiedzin: 33 Podmiot udostępniający informację: Osoba wprowadzająca informację: Urząd Miejski w Alwerni podmiotu administrator

11 Osoba odpowiedzialna za informację: Czas wytworzenia: :18:13 Czas publikacji: :18:13 Data przeniesienia do archiwum: Brak