Transkrypt

1 Analiza dzienników informacyjnych Wiadomości, Panorama, Wydarzenia, Fakty Grudzień 2008

2 Wstęp Firma PRESS-SERVICE Monitoring Mediów sp. z o. o. w grudniu 2008 roku dokonała monitoringu czterech najbardziej opiniotwórczych serwisów informacyjnych w polskich mediach. Analiza miała na celu porównanie głównych wydań Wiadomości, Wydarzeń, Panoramy oraz Faktów pod względem poruszanych spraw, zasięgu tematu, liczby reprezentantów danego ugrupowania politycznego, antenowych wpadek oraz obecności sarkazmu, ironii w dziennikarskich komentarzach. Jeżeli są Państwo zainteresowani szczegółowymi raportami dotyczącymi poszczególnych stacji i ich aktywności w danym miesiącu prosimy o kontakt z działem PR. Strona 2

3 Analiza materiałów medialnych Przedstawiamy Państwu kolejną edycję analizy medialnej, w której szczegółowo badamy cztery główne serwisy informacyjne. W grudniowej analizie, analitycy naszej firmy szczegółowo przyjrzeli się sposobowi przedstawienia tematu zawieszenia zarządu TVP przez Radę Nadzorczą TVP S.A., który pojawił się w serwisach informacyjnych 19 grudnia 2008 oraz zawirowaniom wokół TVP. Analiza wykazała różnice między sposobem prezentowania informacji przez poszczególne serwisy informacyjne. Polegały one głównie na pominięciu przez Wiadomości i Panoramę kontekstu politycznego sprawy. Wydarzenia i Fakty szczegółowo przyjrzały się omawianym kwestiom. Relacje TVN-u i Polsatu przekazały podstawowe informacje oraz naświetliły polityczne tło wydarzeń. Jednak reportaże stacji komercyjnych są przepełnione wyrażeniami nacechowanymi emocjonalnie, które mogą wskazywać na subiektywizm w przekazywaniu treści oraz emocjonalność przekazu. Marcin Szczupak Kierownik Działu Raportów Medialnych Polityka i zniszczony meleks W grudniu twórcy serwisów informacyjnych najczęściej sięgali po tematy związane z polityką. Dziennikarze zastanawiali się m. in. nad szansami Radosława Sikorskiego w staraniach o fotel szefa NATO, komentowali częste weta prezydenta, z wielką wnikliwością przyglądali się pracom sejmu nad ustawą medialną. Dość często przywoływali temat kontrowersyjnych wypowiedzi Janusza Palikota skierowanych pod adresem prezydenta. Dziennikarze śledzili także spór o marszałka sejmu Bronisława Komorowskiego oraz krok po kroku relacjonowali podróż prezydenta Polski do Azji. Uwagę odbiorcy, oprócz fatalnego stanu rządowego samolotu, przykuć mogły wątki związane z małżonką prezydenta, która dzięki azjatyckiej podróży wzięła lekcję kaligrafii i pierwszy raz w życiu przymierzyła kimono. Dziennikarze podejmowali ponadto kwestie związane z wyborami prezydenckimi w USA, szczytem w Brukseli dotyczącym pakietu klimatycznego. Często pojawiającymi się wątkami były także sprawy związane z ludzkimi tragediami, katastrofami, pożarami. Grudzień obfitował również w tematy związane z przestępstwami. Informowano o procesie doktora Mirosława G., sprawie Olewnika, molestowaniach, zabójstwach i przemytnikach narkotyków. W mediach pojawiły się także informacje związane z oskarżeniami cypryjskiego hotelu wobec polskich parlamentarzystów, którzy po zakrapianej imprezie rzekomo mieli zniszczyć meleksa. Brakująca wołowina Panorama, analogicznie do miesięcy poprzednich, także w grudniu okazała się serwisem, który podjął największą liczbę tematów, bo aż 377. Serwis TVP2 ma pod tym względem dużą przewagę nad pozostałymi programami. Wydarzenia zajęły się w minionym miesiącu 283 kwestiami, Fakty 272, natomiast Wiadomości podjęły 275 spraw. Strona 3

4 Grudzień obfitował także we wpadki na antenie. Najczęściej mylili się dziennikarze Panoramy, popełnili aż 16 błędów. Niezaszczytne drugie miejsce zdobyli twórcy Wiadomości oraz Wydarzeń z liczbą odpowiednio 13 i 12 uchybień. Natomiast dziennikarze Faktów popełnili 10 błędów. Bardzo częste były przejęzyczenia prezenterów oraz korespondentów. W serwisach pojawiały się także kłopoty techniczne. W zapowiedzi materiału Panoramy, dotyczącego złej sytuacji polskich finansów, w infografice zamiast 56 milionów złotych, których według prognoz ekonomistów zabraknąć ma w przyszłym roku, oczom widzów ukazało się 667 ton wołowiny. Była to plansza dotycząca materiału o skażonej wołowinie. Zdarzało się również, że odbiorcy musieli zbyt długo czekać na reportaż, albo podglądać prowadzącego, który, z olbrzymią nadzieją, oczekiwał na szybkie pojawienie się materiału. Zdarzało się, że po zapowiedzi, ze względów technicznych, reportaż trzeba było obejrzeć w innym momencie trwania programu. Z ironiczną złośliwością Tradycyjnie, Fakty oraz Wydarzenia, okazały się programami, w których najczęściej stosowano ironię oraz sarkazm w komentowaniu prezentowanych informacji. Zdarzały się złośliwości pod adresem Donalda Tuska, który nadrabia zaległości w nauce języka angielskiego, czy posłów, którzy zdemolowali meleksy na Cyprze. Prawem zobowiązany Szczególnie dużo różnic pojawia się między skąpymi relacjami TVP1, TVP2, Polsatu a bogatym materiałem przygotowanym przez TVN na temat zawieszenia zarządu TVP. Dziennikarze Wiadomości news o zmianach w TVP zatytułowali Kontrowersyjnymi decyzjami, natomiast Panorama Konfliktem w TVP. Polsat z kolei wspominał o zamęcie w TVP, a materiał nazwał Złapał Kozak Tatarzynę. Serwisy telewizji publicznej oraz Wydarzenia skupiły się na informacyjnym zaprezentowaniu wydarzenia. Zarówno Wiadomości jak i Panorama zakomunikowały, że pełniący obowiązki prezesa, Piotr Farfał, związany jest z LPR. Informacja ta umknęła Wydarzeniom. Fakty natomiast wzmiankowały o powiązaniach Piotra Farfała z Młodzieżą Wszechpolską. Tytuł materiału przybrał formę pytania o to, kto obecnie sprawuje władzę w TVP ( kto tu rządzi? ). Cały reportaż Faktów stał się próbą odpowiedzi na zadane wcześniej pytanie. Reportaż TVN-u jest najbardziej obszerny. TVP1, TVP2 oraz Wydarzenia zdobyły się wyłącznie na przygotowanie krótkich wypowiedzi odredakcyjnych oraz wyemitowanie wypowiedzi Witolda Kołodziejskiego, przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Natomiast dziennikarz TVN-u starał się z różnych stron zbadać poruszaną sprawę. W materiale przywołuje wypowiedzi zarówno Witolda Kołodziejskiego, ale także Łukasza Moczydłowskiego (nowego członka Rady Nadzorczej TVP S.A.), Janusza Niedzieli (byłego sekretarza Rady Nadzorczej TVP S. A.), Tomasza Rudominio (oddelegowanego Strona 4

5 do zarządu TVP S. A.), Jerzego Wenderlicha (SLD), Aleksandra Grada (Ministra Skarbu Państwa). Zarówno Wiadomości jak i Panorama, powołując się na oświadczenie Andrzeja Urbańskiego oraz wiceprezesów: Sławomira Siwka i Marcina Bochenka, dobitnie podkreślają, że odwołany zarząd jest zobowiązany prawem wykonywać swoje obowiązki. Materiał Faktów ukazuje chaos panujący obecnie w TVP, obnaża polityczne koneksje w telewizji publicznej. Można wysnuć wnioski, że za aktualną sytuację odpowiadają walki w dawnej koalicji. Już w zapowiedzi pojawia się stwierdzenie, że zmiany mają podłoże polityczne oraz opinia, że dawni ludzie Samoobrony i LPR-u odegrali się na ludziach PiSu. W reportażu pada także pytanie o to, czy ktoś z obecnego rządu nie ingerował, aby wyeliminować PiS z TVP. Dziennikarz stwierdza, że najprawdopodobniej na to pytanie będzie musiał odpowiedzieć sąd. Zemsta politycznych przystawek PRESS-SERVICE Monitoring Mediów sp. z o. o. zauważył ponadto znaczące różnice w sposobie prezentowania informacji dotyczących możliwości wprowadzenia do TVP zarządu komisarycznego. Materiały na ten temat najwcześniej pojawiły się w Faktach oraz Wydarzeniach, bo już 21 grudnia. Próżno szukać tej informacji w Panoramie i Wiadomościach. Zarówno w TVP1 i TVP2, 22 grudnia, poinformowano o pojawieniu się w sądzie dwóch wniosków o uznanie i nie uznanie decyzji Rady Nadzorczej TVP S.A. powołującej nowy zarząd. Zakomunikowano ponadto, że Minister Skarbu nie będzie na razie interweniował w sprawie. Dobitnie podkreśla się, że Rada Nadzorcza głosowała w niepełnym składzie, co może sugerować, że jej decyzje nie są legalne. Dziennikarka Panoramy wskazuje, że prawo w tej kwestii nie jest jednoznaczne, gdyż TVP podlega zarówno Skarbowi Państwa jak i KRRiT. Poza tym twórcy serwisów informacyjnych telewizji publicznej uspokajały widzów zapowiedzią Piotra Farfała i Andrzeja Urbańskiego, że obaj podporządkują się decyzji sądu. Można stwierdzić, że Wiadomości jak i Panorama podeszły do tematu sprawozdawczo, ale dość pobieżnie. W swoich relacjach pominęły kontekst polityczny wydarzeń, co mogło wpłynąć na zbudowanie fałszywego obrazu wydarzenia u odbiorców komunikatów. Natomiast dziennikarze Wydarzeń i Faktów jednocześnie poinformowali o sprawie i skomentowali ją. Materiały Polsatu oraz TVN-u były bogatsze od relacji Wiadomości i Panoramy, gdyż naświetlały polityczne tło zdarzenia. Często wykorzystywały jednak wyrażenia nacechowane emocjonalnie. Wydarzenia już w zapowiedzi reportażu wspominają, że tzw. przystawki uciekły PiS-owi z widelca i przejęły władzę i już wprowadzają zmiany. W reportażu TVN-u mówi się, że to odwet politycznych przystawek PiS-u. Poza tym, dziennikarz na końcu materiału, ironicznie komentuje zdarzenie. Wspomina, że TVP, walcząc w okresie przedświątecznym o uwagę widza, zaproponowała odbiorcom spektakl o sobie. Jednak wyszła z tego komedia. W Wydarzeniach szczegółowo analizuje się sytuację sprzed trzech lat, kiedy to Jarosław Kaczyński podzielił władzę w telewizji między PiS, Samoobronę i LPR. Zarówno Fakty Strona 5

6 jak i Wydarzenia poinformowały o zawieszeniu czterech dyrektorów, których miejsce, według nieoficjalnych informacji, zająć mają partyjni koledzy nowego prezesa. Serwisy TVP pominęły tę informację. Poza tym wyłącznie w stacjach komercyjnych wspomina się o publicystycznej aktywności Piotra Farfała i karierze redaktora narodowych, skrajnie prawicowych pism. Duchy przeszłości Do tematu powrócono także 29 grudnia, kiedy poznano decyzję sądu dotyczącą nowego zarządu. W materiałach TVP podano tylko, że obowiązki prezesa pełni Piotr Farfał. Nie zdecydowano się na wyemitowanie dłuższych materiałów na ten temat, ograniczono się do zdawkowych, odredakcyjnych informacji. Z kolei w Wydarzeniach mówiono o zemście politycznych przystawek PiS-u, a w Faktach o przejęciu władzy w TVP przez duchy z politycznej przeszłości. TVN wspomina również o sms-ie ( Zarżnęliśmy watahę w TVP ), którego miał wysłać były szef LPR do szefa dyplomacji. Informacja ta pada wyłącznie w materiale Faktów. Zarówno Polsat jak i TVN przytaczają opinie polityków różnych opcji na temat decyzji sądu, czego zabrakło w relacjach TVP1 i TVP2. Strona 6

7 Polsat - Wydarzenia TVN - Fakty TVP 1 - Wiadomości TVP 2 - Panorama pogoda kultura kościół transport sport media ekologia rozryw ka historia w ojna i armia ciekaw ostka medycyna św ięta ekonomia tragedia społeczny praw o, przestępstw a, sądy polityka Wykres 1. Liczba materiałów w podziale na temat oraz programy. Polsat - Wydarzenia TVN - Fakty TVP 1 - Wiadomości TVP 2 - Panorama pogoda kultura kościół transport sport media ekologia rozryw ka historia w ojna i armia ciekaw ostka medycyna św ięta ekonomia tragedia społeczny praw o, przestępstw a, sądy polityka 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wykres 2. Udział procentowy w podziale na temat materiału oraz programy. Strona 7

8 Polsat - Wydarzenia TVN - Fakty TVP 1 - Wiadomości TVP 2 - Panorama Wypadek Leszka Kuzaja podczas rajdu praskiego Spraw a Olew nika Odtajnione akta, które przekazyw ał CIA pułk. Kukliński Niesiołow ski i Kaczyński Irlandzka w ieprzow ina skażona dioksynami Wizyta prezydenta w Mongolii Protest mrów ek na polsko-ukraińskiej granicy Pogoda Zabaw y sylw estrow e 25-lecie przyznania Wałęsie Nagrody Nobla Szczyt w Brukseli Szczyt klimatyczny w Poznaniu Rozruchy w Grecji Konflikt w Strefie Gazy Emerytury pomostow e Wykres 3. Liczba materiałów w podziale na najbardziej medialne tematy szczegółowe oraz programy. Fakty Wydarzenia Wiadomości Panorama Lubelskie Św iętokrzyskie Podlaskie Opolskie Dolnośląskie Kujaw sko-pomorskie Zachodniopomorskie Podkarpackie Warmińsko-mazurskie Łódzkie Małopolskie Pomorskie Śląskie Wielkopolskie Mazow ieckie Wykres 4. Liczba tematów poruszonych przez dziennikarzy poszczególnych programów w podziale na województwa (podział zastosowano do materiałów, w których można było określić województwo wykres nie uwzględnia materiałów odnoszących się ogólnie do tematów krajowych). Strona 8

9 Fakty Wydarzenia Wiadomości Panorama LPR Samoobrona SdPL PSL Klub Lew ica Prezydent i kancelaria SLD PiS PO Premier i rząd Wykres 5. Liczba wystąpień przedstawicieli partii, rządu oraz prezydenta w podziale na analizowane programy. Fakty Wydarzenia Wiadomości Panorama LPR Samoobrona SdPL PSL Klub Lew ica Prezydent i kancelaria SLD PiS PO Premier i rząd 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wykres 6. Udział procentowy wystąpień przedstawicieli partii, rządu oraz prezydenta w podziale na analizowane programy. Strona 9

10 językow a merytoryczna techniczna Panorama Wiadomości Wydarzenia Fakty Wykres 7. Liczba oraz rodzaj wpadek w poszczególnych programach informacyjnych. Wrzesień Październik Listopad Grudzień Fakty Wydarzenia Wiadomości Panorama Wykres 8. Liczba komentarzy określonych jako ironiczne. Strona 10

11 Wrzesień Październik Listopad Grudzień TVP 2 - Panorama Polsat - Wydarzenia TVP 1 - Wiadomości TVN - Fakty Wykres 9. Liczba tematów poruszonych przez dziennikarzy poszczególnych programów. Strona 11

12 PRESS-SERVICE Monitoring Mediów Sp. z o.o. ul. Grunwaldzka Poznań, Polska tel/fax: +48 (61) biuro@press-service.com.pl Poznań 2009 Strona 12