Inteligentna specjalizacja Mazowsza w świetle Regionalnej Strategii Innowacji a Transport

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Inteligentna specjalizacja Mazowsza w świetle Regionalnej Strategii Innowacji a Transport"

Transkrypt

1 GRAD Bożena 1 FERENSZTAJN-GALARDOS Ewa 2 KRAJEWSKA Renata 3 Inteligentna specjalizacja Mazowsza w świetle Regionalnej Strategii Innowacji a Transport WSTĘP W procesie tworzenia regionów w Europie i w Polsce pojawiło się ważne współcześnie zagadnienie nowego rozumienia regionu, jako systemu innowacyjnego, a wraz z nim pojęcie region innowacyjny, związane z systemowym wdrażaniem nowoczesnych, innowacyjnych rozwiązań. W literaturze przedmiotu region innowacyjny jest postrzegany jako system innowacji regionalny system innowacyjny (RSI), zamknięty trzema obręczami. Region ten tworzą: rdzeń czyli potencjalna innowacyjność firm przejawiająca się umiejętnościami tworzenia przez nie środowiska współpracy, tj. alianse i praca w sieci; środowiska wspierania innowacyjności tzw.: infrastruktura rynkowa, prawo, regulacje administracyjne oraz zdefiniowane zasady gry w regionie.[1, s.70-77] Regionalne systemy innowacyjne (RSI) są opracowywane, odpowiednio na poziomie państwa i regionu, strategii innowacyjnych, zaś metodologia tworzenia regionalnych systemów innowacyjnych (RSI), jest ściśle powiązana z programowaniem i realizacją tych strategii. Końcowym efektem wdrożenia strategii innowacyjnej jest utworzenie w miejsce dotychczasowej, tradycyjnej struktury regionu struktury regionu innowacyjnego.[13, s.13] Regionalne Strategie Innowacji są dokumentami, w które wyznaczając kierunki rozwoju regionów w krajach Unii Europejskiej, stanowią podstawę do wykorzystania środków finansowych z funduszy strukturalnych jak również Funduszu Spójności. Regionalne Strategie Innowacji, w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata , stanowią ważny instrument wsparcia władz regionalnych w procesie tworzenia struktur i narzędzi służących rozwojowi regionu. Strategia ta, by mogła spełnić skutecznie założone cele musi być zorientowana na inteligentne specjalizacje regionu. Specjalizacje formułowane w toku działań oddolnych, prowadzonych w strukturze regionu innowacyjnego i zapisanych jako inteligentna specjalizacja regionu. Przedmiotem rozważań przestawionych w artykule jest zwrócenie uwagi na kwestie związane z metodologią formułowania inteligentnej specjalizacji na przykładzie województwa mazowieckiego, jako istotnej części Regionalnej Strategii Innowacyjnej tego regionu. Omówiono również, w sposób syntetyczny, znaczenie tych dokumentów programowych dla kształtowania poziomu absorpcji środków z nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata W końcowej części rozważań szczególną uwagę zwrócono na kwestie dotyczące transportu i jego znaczenia dla kształtowania rozwoju i konkurencyjności regionu, a który to nie został wskazany - w omówionych dokumentach programowych Mazowsza, jako sfera inteligentnej specjalizacji regionu. 1. REGIONALNA STRATEGIA INNOWACYJNA MAZOWSZA We współczesnej gospodarce trwały rozwój i przewagę konkurencyjną osiągają tylko te regiony, które inwestują zarówno w sferę gospodarki jak również w życie społeczne, kładąc duży nacisk na edukację, badania oraz wdrażanie nowoczesnych technologii i rozwiązań. Kraje wysoko rozwinięte angażują sektor publiczny do realizacji polityki rozwojowej, służącej stworzeniu gospodarki opartej na wiedzy, poprzez opracowywanie i wdrażanie strategii innowacji. Wszystkie 1 Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Transportu i Elektrotechniki; Zakład logistyki i Marketingu Radom; ul. Malczewskiego 29; b.grad@uthrad.pl 2 Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Transportu i Elektrotechniki; Zakład logistyki i Marketingu Radom; ul. Malczewskiego 29; e.ferensztajn@uthrad.pl 3 Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Transportu i Elektrotechniki; Zakład logistyki i Marketingu Radom; ul. Malczewskiego 29, r.krajewska@uthrad.pl 2140

2 najważniejsze aspekty społeczno - gospodarcze mające znaczenie dla trwałego rozwoju regionów są zawarte w dokumentach strategicznych. Wśród najważniejszych czynników można wymienić: system kształcenia, sektor badawczo rozwojowy, biznes, administrację publiczną oraz inne aspekty, takie jak zaawansowane technologie, ochronę środowiska-ekologię, nowoczesne rolnictwo itp. Dlatego też strategie innowacji słusznie postrzegane są jako istotny element procesu transformacji z tzw. gospodarki tradycyjnej w gospodarkę opartą na wiedzy. Regionalne Strategie Innowacji są dokumentami, które funkcjonują w wielu regionach świata, wyznaczając kierunki ich rozwoju. W krajach Unii Europejskiej są podstawą do wykorzystania środków finansowych z funduszy strukturalnych jak również Funduszu Spójności. Strategie innowacji stanowią ważny instrument wsparcia władz regionalnych w procesie tworzenia struktur i narzędzi służących rozwojowi regionu.[2, s.13-43] Województwo mazowieckie jest bardzo zróżnicowane wewnętrznie, o licznych przewagach konkurencyjnych i ogromnym potencjale rozwojowym. Region ten znajduje się w czołówce najprężniej rozwijających się regionów Polski. Wskaźniki wzrostu gospodarczego oraz społecznego Mazowsza należą do najwyższych w kraju. Potencjał naukowo-badawczy stanowiący około % zasobu naukowego Polski upoważnia Mazowsze do pełnienia istotnej roli w tworzeniu podstaw konkurencyjności polskiej gospodarki, dając tym samym możliwości konkurowania temu regionowi w skali europejskiej oraz światowej. Obszar województwa ma również duże zróżnicowanie pod względem ekonomicznym, społecznym i naukowym. Cechą charakterystyczną województwa jest bardzo duże zróżnicowanie poziomu rozwoju i potencjału gospodarczego oraz poziomu i warunków życia. W regionie wyróżnić można: strefę dynamicznego wzrostu gospodarczego, wysokiej jakości życia i dobrobytu oraz strefę słabego rozwoju strukturalnego, której cześć stanowią marginalizujące się gospodarczo, społecznie i edukacyjnie obszary wiejskie.[10] W celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju województwa oraz stymulowania wzrostu innowacyjności, samorząd województwa mazowieckiego rozpoczął działania zmierzające do utworzenia Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza. W dniu 1 czerwca 2005 r. rozpoczęła się realizacja projektu Regionalnej Strategii Innowacji i Rozwoju dla Mazowsza RIS MAZOVIA (RSI lub akronim z ang. RIS).[9] Celem realizacji tego projektu jest identyfikacja potrzeb oraz barier związanych z podnoszeniem poziomu innowacyjności województwa mazowieckiego oraz utworzenie założeń dla systemu współdziałania sfery nauki, biznesu i samorządu, aby zapewnić efektywny transfer wiedzy do gospodarki. W założeniach, cel ten można osiągnąć dzięki wykorzystaniu istniejącej infrastruktury, a także posiadanego potencjału. Należy również zapewnić społeczną akceptację poprzez podejmowanie przez władze samorządowe wszelkich działań na rzecz budowania świadomości innowacyjnej wśród wszystkich beneficjentów projektu RIS MAZOVIA. Realizacja projektu ma zapewniać sprawną komunikację pomiędzy: sferą biznesu, środowiskiem naukowym oraz przedstawicielami administracji samorządowej. Dzięki temu będzie można wyznaczyć kierunki rozwoju wzrostu gospodarczego regionu a także kreować potencjałem innowacyjnym wspierającym konkurencyjność gospodarki Mazowsza. RIS MAZOVIA jest projektem dofinansowywanym ze środków Szóstego Programu Ramowego Unii Europejskiej, realizowanym przez międzynarodowe konsorcjum złożone z partnerów reprezentujących region Mazowsza a także partnerów zagranicznych (Niemiec oraz Włoch) w składzie: Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego koordynator projektu, Politechnika Warszawska, Ośrodek Przetwarzania Informacji (OPI), Agencja Rozwoju Brandenburgii (ZAB) oraz Meta Group z Umbrii.[8] RIS dla Mazowsza jest horyzontalnym dokumentem uzupełniającym opracowania strategiczne dotyczące rozwoju regionu, tj.: Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020 [12], a także Strategia e-rozwoju Województwa Mazowieckiego.[11] Regionalna Strategia Innowacji stanowi uszczegółowienie Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020 o uzupełnienie i rozszerzenie zakresu innowacji. Strategia ta zawiera opis regionalnego systemu wspierania i monitorowania innowacyjności, a także angażowanie samorządu w podnoszenie innowacyjności przedsiębiorstw mazowieckich. Cele, które szeroko 2141

3 definiują innowacje w gospodarce są przedmiotem zainteresowania zarówno Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego, jak i RIS dla Mazowsza. Są to trzy cele strategiczne [12]: 1. Budowa społeczeństwa informacyjnego i poprawa jakości życia mieszkańców województwa; 2. Zwiększanie konkurencyjności regionu w układzie międzynarodowym; 3. Poprawa spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej regionu w warunkach zrównoważonego rozwoju, Stanowią one szeroki zakres działań dla rozwoju innowacji w województwie mazowieckim. W stosunku do drugiego dokumentu, tj. Strategii e-rozwoju, RIS dla Mazowsza, jest to dokument programowy o znacznie szerszym zakresie, ponieważ Strategia e-rozwoju koncentruje się tylko wokół technologii informacji i komunikacji. Dostateczny rozwój technologiczny w tych dziedzinach stanowi nieodzowny warunek osiągania celów zarówno Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego, jak i RIS dla Mazowsza. Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza została wprowadzona w życie w 2008 roku. Swoim zakresem obejmowała perspektywę finansową UE na lata Dlatego też w 2013 roku podjęto decyzję dotyczącą aktualizacji Strategii wraz z określeniem inteligentnej specjalizacji regionu. Aktualizacja RSI wynika z następujących przesłanek: dostosowania do założeń Europa 2020, Unii Innowacji oraz Europejskiej Agendy Cyfrowej, wdrożenia koncepcji inteligentnej specjalizacji, dostosowania systemu wdrażania RSI do kolejnej perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata , sformułowania założeń polityki klastrowej w regionie, uwzględnienia innowacji społecznych, rozszerzenia zagadnień społeczeństwa informacyjnego Cele znowelizowanej Regionalnej Strategii Innowacji Istotą znowelizowanej Regionalnej Strategii Innowacji jest postawienie przedsiębiorcy jako głównego obiektu zainteresowań. Ponadto cel główny i cele strategiczne Strategii zostały ukształtowane w oparciu o następujące założenia: 1. Mazowsze musi być konkurencyjne w skali europejskiej. 2. Największym atutem Mazowsza, w zakresie potencjału innowacyjnego jest Warszawa, która ma wszelkie warunki, by odgrywać coraz silniejszą pozycję na rynku innowacji w skali europejskiej. 3. Rozwój oparty o innowacje powinien przyczynić się do wzrostu zamożności i postępu technologicznego całego regionu. 4. Warszawa musi być głównym nerwem przepływu innowacji co najmniej w skali Europy Środkowej i Wschodniej. Warszawa musi być miastem o najlepszym klimacie dla rozwoju i wspierania innowacyjności w tej części Europy, by firmy i instytucje z innych województw w Polsce, a także z regionów europejskich brały pod uwagę Warszawę jako jedno z najważniejszych miejsc w realizowaniu ich strategii innowacji. 5. Subregionalne ośrodki wzrostu na Mazowszu musza znacząco podnieść poziom zaangażowania w procesy rozwoju innowacji utworzenie wspólnie z Warszawą regionalnego systemu wspierania innowacji. 6. W rozwoju innowacji na Mazowszu należy przede wszystkich uruchomić i wspierać odpowiednie procesy i rodzaje działań, nie zaś instytucje, które już obecnie stanowią o sile gospodarczej regionu. 7. Najważniejszym źródłem innowacji są kraje wysoko rozwinięte - oznacza to ogromne znaczenie międzynarodowego otoczenia i wskazuje potrzebę bycia w najlepszych sieciach współpracy naukowej i biznesowej.[7, s.63-65] Znowelizowana Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza jest więc dokumentem określającym, w jaki sposób będzie wspierana innowacyjność na Mazowszu w najbliższych latach. Główne założenia tego dokumentu zostały zawarte na poziomie celu głównego, którym jest: wzrost innowacyjności przedsiębiorstw Mazowsza, prowadzący do przyspieszenia wzrostu 2142

4 i zwiększenia konkurencyjności w skali UE. Cel główny i cele strategiczne zostały zaprezentowane na rysunku 1. Cel główny Wzrost innowacyjności Mazowsza prowadzący do przyspieszenia wzrostu i zwiększenia konkurencyjności w skali UE Cel strategiczny I Zwiększenie współpracy w procesach rozwoju innowacji i innowacyjności Cel strategiczny II Wzrost internacjonalizacji przedsiębiorstw województwa mazowieckiego Cel strategiczny III Wzrost środków i efektywności finansowania działalności proinnowacyjnej w regionie Cel strategiczny IV Kształtowanie i promowanie postaw proinnowacyjnych oraz proprzedsiębiorczych Cel strategiczny V Rozwój społeczeństwa informacyjnego Rys.1. Drzewo celów Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza [7,s.67]. W ramach każdego celu strategicznego sformułowane zostały cele operacyjne wraz z działaniami służącymi do ich realizacji. Cel strategicznego I, który brzmi: Zwiększenie współpracy w procesach rozwoju innowacji i innowacyjności, obejmuje następujące cele operacyjne: 1. Rozwój form współpracy w relacjach biznes nauka otoczenie, które gwarantują wymierne efekty dla biznesu. 2. Wzrost aktywności małych i średnich podmiotów gospodarczych w sieciach kooperacji z najbardziej innowacyjnymi firmami krajowymi i zagranicznymi. 3. Pobudzanie powstawania i rozwoju gron przedsiębiorczości (klastrów) i innych struktur sieciowych (w tym grup producenckich). 4. Intensyfikacja badań naukowych, których wyniki przyczynia się do wyznaczania obszarów współpracy i rozwoju powiązań sieciowych w regionie i w relacjach z otoczeniem. Cel strategiczny II, który brzmi: Wzrost internacjonalizacji przedsiębiorstw województwa mazowieckiego - rozumiany jest jako działania służące powiązaniom międzynarodowym regionu, np.: napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych, handel zagraniczny, a także inne formy kooperacji z zagranicą (w tym współpraca naukowa, zakup lub sprzedaż licencji). Cel ten ma być osiągnięty dzięki: 1. Wzrostowi aktywności przedsiębiorstw Mazowsza na arenie międzynarodowej (eksport, sprzedaż licencji, import nowych technologii, stymulowania międzynarodowych powiązań kooperacyjnych mazowieckich o charakterze innowacyjnym). 2. Wzrostowi bezpośrednich inwestycji zagranicznych z sektorów wysokich technologii gwarantujących współprace ze środowiskiem lokalnym. 3. Wzrostowi liczby ośrodków badawczo-rozwojowych (lub ich części) zakładanych przez inwestorów zagranicznych. 4. Wzrostowi liczby międzynarodowych projektów badawczych i rozwojowych realizowanych na Mazowszu. 5. Efektywnemu marketingowi Mazowsza jako regionu innowacyjnego. 2143

5 Cel strategiczny III, który brzmi: Wzrost środków i efektywności finansowania działalności proinnowacyjnej w regionie, dotyczy finansowania procesu rozwoju innowacji i został określony przez następujące cele operacyjne: 1. Utworzenie trwałych mechanizmów komercjalizacji działalności badawczej. 2. Wspieranie przygotowania firm z Mazowsza do wykorzystania krajowych i zagranicznych programów badawczych oraz funduszy strukturalnych. 3. Wspieranie firm z Mazowsza w realizacji projektów, których celem jest poprawa konkurencyjności poprzez stosowanie innowacyjnych rozwiązań. 4. Wzrost środków na innowacyjne projekty małych i średnich firm (w tym spin-off zakładanych przez absolwentów i pracowników uczelni). 5. Wzrost skuteczności administracji samorządowej w zakresie wydatkowania funduszy strukturalnych na cele związane ze Strategia. Cel strategiczny IV ma charakter horyzontalny i brzmi: Kształtowanie i promowanie postaw proinnowacyjnych oraz proprzedsiębiorczych sprzyjających kreatywności i kooperacji. Realizowany będzie przy pomocy takich celów operacyjnych jak: 1. Skuteczna promocja postaw przedsiębiorczych związanych z innowacyjnością. 2. Wzrost aktywności samorządu regionalnego w budowie sieci promocji Mazowsza jako regionu innowacyjnego. 3. Wspieranie inicjatyw promujących: sukcesy we współpracy w procesach innowacyjnych, sukcesy firm i instytucji Mazowsza w efektywnym wykorzystaniu instrumentów wspierania innowacji. 4. Wspieranie budowania zaufania społecznego i kapitału społecznego wśród podmiotów gospodarki Mazowsza. 5. Promocja postaw oraz inicjatyw sprzyjających wdrażaniu innowacji społecznych w regionie. Cel strategiczny V - Wzmocnienie społeczeństwa informacyjnego jako znaczącego czynnika dla rozwoju innowacyjności, o który została zaktualizowana Regionalna Strategia Innowacji, oparty jest na: 1. Wsparciu wdrożenia technologii komunikacyjnych w przedsiębiorstwach. 2. Wsparciu tworzenia i wdrożenia inteligentnych systemów zarządzania oraz e-usługi (e-administracja, e-zdrowie, e-logistyka, e-finanse, e-handel, e-praca, cyfrowe bazy danych). 3. Wspieraniu inicjatyw promujących rozpowszechnianie i wykorzystanie Internetu. 4. Zwieszeniu umiejętności wykorzystania technologii cyfrowych i łączenia cyfrowego. Aktualizacja Strategii, o której mowa, miała na celu wskazanie istotnych dla rozwoju Mazowsza dziedzin i sfer rozwoju, z uwzględnieniem celów zawartych w programach Unii Europejskiej ujętych w ramy perspektywy finansowej na lata dla Polski. Powiązania strukturalne pomiędzy dokumentami określającymi kierunki alokacji środków unijnych, które Polska otrzymała w nowej perspektywie finansowej zostały w sposób syntetyczny omówione w kolejnej części artykułu. 1. Dokumenty programowe nowej perspektywy UE na lata Harmonogram prac nad nową perspektywą Unii Europejskiej na lata obejmował następujące etapy działania: powołanie Międzyresortowego Zespołu do Spraw Programowania i Wdrażania (II kwartał 2012r.), przyjęcie przez Radę Ministrów informacji o sposobie organizacji prac nad dokumentami programowymi (maj 2012r.), przygotowanie i zatwierdzenie Założeń Umowy Partnerstwa (15 stycznia 2013r.), przygotowanie projektu Umowy Partnerstwa, w tym konsultacje społeczne (styczeń 2013r.- październik 2013r.), przygotowanie Umowy Partnerstwa (maj 2012r. listopad 2013r.).[5] 2144

6 Rys.2. Budżet UE na lata a środki finansowe dla Polski [5] W nowej perspektywie Unii Europejskiej na lata Polska jest największym beneficjentem budżetu (Rysunek 2). Poziom środków przewidzianych na ten okres finansowania wynosi ogółem 105,8 mld Euro, czyli 441 mld PLN, w tym 72,9 mld Euro (303,6 mld PLN) - stanowią środki Polityki Spójności, zaś 28,5 mld Euro (118,8 mld PLN) - środki ze wspólnej polityki rolnej. Podstawowym dokumentem programowym nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej dla Polski na lata jest Umowa Partnerstwa, czyli kontrakt pomiędzy Polską a Komisją Europejską. Założenia do Umowy, które zostały przyjęte przez Rade Ministrów w dniu 15 stycznia 2013r stanowiły podstawę do dyskusji w jaki sposób i w jakim zakresie fundusze europejskie na lata mogą pomóc w osiąganiu przez Polskę jej celów rozwojowych oraz umożliwiły rozpoczęcie prac na d programami operacyjnymi na lata W założeniach do Umowy Partnerstwa wskazano trzy istotne dla dalszych prac sfery tj.: określono cele i obszary geograficzne Polski, w których wsparcie jest szczególnie istotne dla rozwoju naszego kraju, dokonano podziału odpowiedzialności za zarządzanie funduszami pomiędzy władze krajowe i regionalne oraz przedstawiono zarys systemu wdrażania funduszy. Umowa partnerstwa zajmuje istotne miejsce w europejskim i krajowym systemie dokumentów strategicznych (Rysunek 3). 1. Europa Zalecenia Rady Unii Europejskiej dla Polski 3. Pakiet rozporządzeń UE na lata Strategia Rozwoju Kraju Strategie Zintegrowane, w tym Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 UMOWA PARTNERSTWA Krajowe Programy Operacyjne w ramach Polityki Spójności Krajowe Programy Operacyjne w ramach WPR i WPRyb Regionalne Programy Operacyjne w ramach Polityki Spójności Programy EWT 15 RPO w regionach słabiej rozwiniętych RPO MAZOWSZA Rys.3. Miejsce Umowy Partnerstwa w europejskim i krajowym systemie dokumentów strategicznych. 2145

7 W Umowie Partnerstwa zaproponowano podejście terytorialne do kwestii absorbcji środków z funduszy Unii Europejskiej perspektywy W Umowie Partnerstwa zaproponowano, by skoncentrować znaczną część funduszy na tych obszarach Polski, które są szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju. Obszary te nazwano Obszarami Strategicznej Interwencji (OSI). Na podstawie zapisów Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego na lata zostało wybranych pięć wyodrębnionych obszarów strategicznych (OSI), do których poprzez poszczególne programy operacyjne kierowane będą środki nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata Każdy z programów operacyjnych będzie określał również sposób wsparcia poszczególnych obszarów. Wśród kluczowych obszarów wsparcia możemy wymienić między innymi: miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne - wspieranie rozwoju funkcji metropolitalnych ośrodka wojewódzkiego, jego integrację przestrzenną z otaczającym obszarem, rewitalizację jego części; miasta średniej wielkości wymagające rewitalizacji - wsparcie opracowania przez te miasta wspólnie z partnerami społecznymi i gospodarczymi zintegrowanych programów rewitalizacji; obszary wiejskie o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe - działania mają służyć w pierwszym rzędzie zmianom strukturalnym i tworzeniu miejsc pracy oraz poprawie jakości życia. promowanie nowoczesnych i innowacyjnych sposobów poprawy jakości i dostępności usług publicznych; Polska wschodnia oraz strategie makroregionalne działania obejmujące pięć województw Polski wschodniej; obszary przygraniczne - uwzględnienie w programach krajowych aspektów graniczności. Przy uwzględnianiu przygranicznego położenia należy uwzględnić różną sytuację obszarów przy granicy wewnętrznej i zewnętrznej UE. Zmiany jakie wprowadza nowa perspektywa unijna w dotyczą miedzy innymi: decentralizacji zarządzania - wzrośnie udział środków funduszy strukturalnych zarządzanych na poziomie regionalnym. Oznacza to większą odpowiedzialność województwa za realizację polityki rozwoju; mechanizmów zwrotnych - znacznie szersze zastosowanie instrumentów finansowych (np. pożyczki, poręczenia), zwłaszcza w obszarze wsparcia dla przedsiębiorców; transportu - fundusze będą skoncentrowane na modernizacji kolei, budowie i modernizacji kluczowych połączeń komunikacyjnych, np. autostrad, dróg ekspresowych i głównych dróg krajowych. Zmniejszą się przede wszystkim nakłady na drogi lokalne; innowacyjności - wzrosną wydatki na innowacyjność gospodarki oraz cele związane z gospodarką niskoemisyjną dwufunduszowość możliwe będzie wdrażanie dwufunduszowych Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) tj. współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wsparcie typowo inwestycyjne) i Europejskiego Funduszu Społecznego (inwestycje miękkie, np. szkolenia, środki na własną firmę). W obecnej perspektywie UE na lata , nie było takich programów; koncentracji - fundusze będą bardziej skoncentrowane tematycznie (inwestowanie tylko i wyłącznie w dziedziny ważne z punktu widzenia rozwoju kraju); dostosowania - fundusze będą szyte na miarę dla konkretnych obszarów, tzn. będą wspierać to co jest w nich najlepsze (mocne strony) oraz rozwiązywać ich specyficzne problemy. Wsparcie wykraczać będzie poza granice administracyjne, będzie skierowane do obszarów powiązanych ze sobą, dla których zidentyfikowano wspólne szanse i problemy. Przykładowo, wsparcie obejmować będzie miasta i ich obszary funkcjonalne (czyli inne samorządy, które są powiązane z miastem np. ludzie dojeżdżają do miasta do pracy); województwa mazowieckiego - szczególnie potraktowane będzie województwo mazowieckie. Po 2013 r. Mazowsze jest pierwszym polskim regionem, który w unijnej klasyfikacji opuścił kategorię regionów najsłabiej rozwiniętych, co oznacza, że w nowej perspektywie będą w nim obowiązywać inne zasady wsparcia. Ponieważ jednak to jest głównie efekt zamożności Warszawy (różnice w wielkości PKB per capita między Warszawą a najbiedniejszymi powiatami Mazowsza to proporcja 4:1), wsparcie dla tej części Mazowsza, która nie wchodzi w skład metropolii warszawskiej, będzie maksymalnie zbliżone do zasad obowiązujących w innych polskich regionach; 2146

8 W nowej perspektywie UE dla Polski n lata pojawią się nowe instrumenty, niestosowane dotychczas, tzw. instrumenty terytorialne, wspierające rozwój terytorialny np.: Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (inwestycje realizowane na terenie miast i ich obszarów funkcjonalnych np. w transport publiczny, rewitalizacja) oraz Rozwój Kierowany przez Społeczność Lokalną instrument obejmujący inicjatywy podejmowane przez społeczności lokalne. Głównym celem tych narzędzi wskazywanym przez Komisję Europejską jest wzmocnienie zintegrowanego podejścia terytorialnego, lepsze dostosowanie interwencji do potrzeb i potencjałów określonych typów terytoriów w Polsce oraz wsparcie rozwoju lokalnego. Ostateczny kształt Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych oraz Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność uzależniono od wyników konsultacji wewnątrz kraju, ale też ostatecznych przesądzeń w trakcie negocjacji w Radzie Europy i ustaleń z Komisją Europejską na etapie zatwierdzania Umowy Partnerskiej i programów operacyjnych. W tabeli 1. przestawiono instrumenty programowania nowej perspektywy finansowej UE, wskazując: jakie Programy będą realizowane, fundusz finansujący dany Program oraz jednostkę zarządzającą. Tab. 1. Instrumenty programowania nowej perspektywy finansowej UE na lata PROGRAMY PERSPEKTYWY FINANSOWE UE ZARZĄDZANE PRZEZ MINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO Program Operacyjny Inteligentny Rozwój Program Operacyjny Polska Cyfrowa Program Operacyjny Polska Wschodnia Program Pomocy Technicznej Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Fundusz Spójności Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój Europejski Fundusz Społeczny ZARZĄDZANE PRZEZ WOJEWÓDZTWA Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego 16 Regionalnych Programów Operacyjnych Fundusz Spójności ZARZĄDZANE PRZEZ MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Obszarów Wiejskich Program Operacyjny Rybactwo i Morze Europejski Fundusz Morski i Rybacki 2. TRANSPORT W INTELIGENTNEJ SPECJALIZACJI MAZOWSZA Kluczowym elementem działań Unii Europejskiej ukierunkowanych na udzielnie państwom członkowskim i regionom pomocy w wypracowaniu własnej metody wyjścia z recesji jest inteligentna specjalizacja innowacyjna strategia regionalnej transformacji gospodarczej. Inteligentna specjalizacja odnosi się do nowej generacji polityki badawczej i innowacyjnej, która wykracza poza klasyczne inwestycje w badania i technologie, mając na celu ogólne kreowanie potencjału w zakresie innowacyjności. Strategia inteligentnej specjalizacji w odniesieniu do typowych strategii innowacyjnych jest oparta na faktach w jej ramach uwzględnia się nie tylko typowe problemy badawcze i kwestie kwalifikacji, ale także wszystkie dostępne zasoby, takie jak: lokalizacja geograficzna, struktura populacji, klimat, zasoby naturalne, jak również kwestie dotyczące popytu czyli potrzeby społeczne, potencjalnych klientów, innowacje w sektorze publicznym. Inteligentna specjalizacja pobudza kraj bądź też region do angażowania jego specyficznej lokalnej wiedzy specjalistycznej i zdolności produkcyjnych w nowe łączone przedsięwzięcia innowacyjne. Z uwagi na fakt, iż decyzje dotyczące inteligentnej specjalizacji nie są podejmowane odgórnie, ale 2147

9 wypracowywane i wdrażane w ramach procesu dynamicznego, przedsiębiorczego odkrywania, angażującego kluczowe podmioty zainteresowane tą inicjatywą w oparte na współpracy kierowanie nią zapewnia ona nie tylko globalny wgląd w potencjalne korzyści umożliwiające przewagę konkurencyjną, ale także możliwości współpracy z innowatorami z pominięciem barier geograficznych. Inteligentna specjalizacja nie ma na celu typowania zwycięskich sektorów lub technologii jej zasadniczym zadaniem jest stymulowanie ich wzajemnego wspomagania. Ideą tej specjalizacji nie jest koncentracja na generowaniu wszędzie nowej wiedzy, lecz zalecenie wykorzystania dotychczasowej zarówno wiedzy, jak i technologii do wdrażania rozwiązań innowacyjnych we wszystkich możliwych formach w tym również w aspekcie organizacyjnym, marketingowym i społecznym ukierunkowanym na użytkownika.[3, s.8-13] Inteligentna specjalizacja ma na celu ustalenie priorytetów w okresie ograniczonej dostępności zasobów oraz skupienie inwestycji na obszarach zapewniających największe korzyści w aspekcie doprowadzenia do powstania masy krytycznej, a w konsekwencji również i do wyróżnienia się kraju lub regionu spośród innych. Proces realizacji inteligentnej specjalizacji wymaga więc wyraźnego wskazania mocnych i słabych stron danego kraju lub regionu, a także umiejętności przywódczych reprezentowanych przez podmioty, zainteresowane innowacjami, które mają wspólną wizję działania. Niewątpliwie kluczowym aspektem całego procesu inteligentnej specjalizacji jest określenie, w których dziedzinach dany kraj lub region w tym również Mazowsze może potencjalnie się wyróżnić i być bardziej konkurencyjny od innych. Taki proces przedsiębiorczego odkrywania polega na opracowaniu kreatywnych rozwiązań zaistniałych problemów poprzez łączenie dostępnych zasobów i nowych partnerów, poprzez podejmowanie ryzyka, eksperymentowanie, poszukiwanie nowych pomysłów w ramach łańcucha wartości lub też włączanie się w nowe łańcuchy wartości. Kształtując proces inteligentnej specjalizacji nie należy pomijać głównego celu innowacji, jakim jest wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań na rynek, powodując tym samym wzrost gospodarczy, tworząc nowe miejsca pracy, podnosząc standard życia. Niewątpliwym elementem inteligentnej specjalizacji jest ciągłe poszukiwanie nowych możliwości, wskazywanie branż zapewniających osiągnięcie sukcesów, a także wyznaczanie kierunków prac badawczo-rozwojowych i innowacyjnych. Strategie inteligentnej specjalizacji mają na celu promowanie eksperymentów w istniejących lub nowych obszarach działalności oraz korygowanie polityki pod wpływem wniosków pochodzących z przeprowadzonych eksperymentów. Inteligentna specjalizacja wymaga efektywnego i aktywnego skoordynowania interwencji w politykę, w tym przede wszystkim łączenie różnych strategii i dostosowywanie wykorzystywanych w ich ramach instrumentów, chociażby takich jak zasada klastrowa. Ponadto inteligentna specjalizacja wymaga długofalowych wizji ze strony nie tylko decydentów, ale także różnych zainteresowanych podmiotów, w tym również podmiotów gospodarczych, odzwierciedlając tym konieczność podejmowania decyzji w okresie niełatwych przemian zachodzących w warunkach ostrych ograniczeń budżetowych.[6] Koncepcja inteligentnej specjalizacji jest jednym z narzędzi programowania polityki innowacyjności w kontekście realizacji Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. Polega na koncentracji występujących w regionie zasobów materialnych i wiedzy na ograniczonej liczbie priorytetów gospodarczych. Specjalizacja w zakresie regionalnej polityki innowacyjności [14, s.2]: sprzyja wzmocnieniu efektu interwencji poprzez wyzwolenie synergii pomiędzy podejmowanymi działaniami; pozwala skoncentrować wsparcie na kluczowych regionalnych priorytetach, wyzwaniach i potrzebach w zakresie rozwoju opartego na wiedzy, wykorzystuje mocne strony i przewagi konkurencyjne regionu oraz jego potencjał do osiągania doskonałości; sprzyja innowacjom technologicznym i praktycznym, stymuluje i ukierunkowuje inwestycje sektora prywatnego; jest oparta na obiektywnych danych i dowodach (ang. evidence-based) i zawiera solidne systemy wdrażania, monitorowania, ewaluacji i aktualizacji. 2148

10 Wdrożenie koncepcji inteligentnej specjalizacji umożliwia budowanie relacji, pomiędzy sferą badań i innowacji a aktywnością gospodarczą, przy wykorzystaniu nowatorskich metod w tym przede wszystkim procesu przedsiębiorczego odkrywania na rzecz budowania strategii, a także wyznaczania priorytetów przez decydentów politycznych współpracujących z lokalnymi interesariuszami. Inteligentna specjalizacja Mazowsza nie jest celem, ale instrumentem wspomagającym osiągnięcie celów Regionalnej Strategii Innowacji. Proces wymaga ambitnego, jednocześnie realistycznego podejścia przy ustalaniu celów, w kontekście zestawienia atutów i możliwości z zewnętrznymi źródłami wiedzy i łańcuchem wartości. Jedynie uwzględnienie trendów globalnych stwarza realne możliwości podniesienia konkurencyjności w skali europejskiej i światowej. Zadaniem inteligentnej specjalizacji jest koncentracja przedsięwzięć wzmacniających innowacyjność Mazowsza, która wraz z hierarchizacją i integracją proinnowacyjnych działań będzie sprzyjała spójności i efektywności w tworzeniu regionalnego systemu innowacji. Filarami inteligentnej specjalizacji Mazowsza są obszary gospodarcze o największym potencjale rozwojowym, kluczowe technologie oraz procesy usługowe, które stymulują i warunkują innowacyjność i konkurencyjność regionu. Istotę określenia inteligentnej specjalizacji stanowią łańcuchy powiązań i sprzężeń zwrotnych między: poszczególnymi obszarami gospodarczymi; poszczególnymi technologiami wiodącymi; obszarami gospodarczymi a technologiami wiodącymi. Mazowsze nie posiada jednej, wyróżniającej się specjalizacji przemysłowej. Województwo cechuje silna, wielopłaszczyznowa polaryzacja, prowadząca do podziału regionu na dwa obszary o odmiennej charakterystyce społeczno-gospodarczej. Szczególny status Warszawy jako stolicy i największego ośrodka miejskiego w kraju przekłada się na dominację usług, w szczególności w subregionach centralnych. Szczególnie cennym zasobem regionu jest wysoka liczba jednostek naukowych i uczelni wyższych, realizujących szerokie spektrum badań. Wykorzystanie tego potencjału poprzez profesjonalizację usług B+R świadczonych przedsiębiorcom może stać się jednym z filarów przewagi konkurencyjnej województwa. Usługi B+R oferowane przez mazowieckie jednostki naukowe mogą stać się cennym towarem eksportowym. Duża różnorodność gospodarcza i naukowa Mazowsza skłania do wyboru specjalizacji stanowiących punkty styczne wyłonionych obszarów, technologii i procesów, które odpowiadają na potrzeby mieszkańców oraz wpisują się w trendy globalne. Obszary, procesy i technologie stanowią pewnego rodzaju sieć, w której koncentracja powiązań wyznacza inteligentną specjalizację regionu. Inteligentna specjalizacja w aspekcie realizacji celów ukierunkowana jest na wykorzystanie pojawiających się szans i rozwiązań rynkowych w spójny sposób unikając przy tym powielania i rozdrobnienia działań. Inteligentna specjalizacja sprowadza się do budowania przewagi konkurencyjnej w kontekście całościowego spojrzenia na zagadnienia dotyczące specjalizacji w zakresie nauki, technologii i gospodarki. Istotnym aspektem inteligentnej specjalizacji jest rozwój potencjału badawczego i innowacyjnego aspekcie ścisłego powiązania działalności badawczorozwojowej, rozwoju kapitału ludzkiego i specyfiki gospodarczej regionu poprzez łączenie sfery nauki z dążeniami przedsiębiorców. Tab. 2. Inteligentna specjalizacja Mazowsza [14, s.1-8] Inteligentna specjalizacja Mazowsza Obszary gospodarcze Procesy usługowe Technologie wiodące sektor rolno spożywczy sektor chemiczny sektor medyczny sektor energetyczny sektor IT sektor budowlany usługi B2B, w tym usługi finansowe usługi B+R biotechnologia technologie informacyjnokomunikacyjne nanotechnologie elektronika fotonika 2149

11 Inteligentna specjalizacja Mazowsza jest określona na podstawie powiązań i sprzężeń zwrotnych pomiędzy: poszczególnymi obszarami gospodarczymi, poszczególnymi technologiami wiodącymi, obszarami gospodarczymi a technologiami wiodącymi wśród których wskazuje się na wysoką jakość życia, nowoczesne usługi dla biznesu, bezpieczną żywność oraz inteligentne systemy zarządzania. W ujęciu tabelarycznym w artykule przedstawiono obszary gospodarcze, procesy usługowe oraz technologie wiodące, które kształtują inteligentną specjalizację Mazowsza. Proponowane obszary inteligentnej specjalizacji Mazowsza wraz przykładowymi powiązaniami zostały przedstawione w tabeli 2. Tab. 3. Proponowane obszary inteligentnej specjalizacji Mazowsza [14, s.1-8] PROPONOWANE OBSZARY INTELIGENTNEJ SPECJALIZACJI MAZOWSZA Wysoka Przykłady powiązań jakość życia Nowoczesne usługi dla biznesu działania zmniejszające polaryzację rozwojową województwa inicjatywy zwiększające funkcjonalność i bezpieczeństwo życia działania wykorzystujące zdalne kanały komunikacji (tele- i e-usługi) mechanizmy budujące kapitał społeczny instrumenty stymulowania innowacji społecznych działania zwiększające dostępność i adekwatność specyficznej grupy usług społecznych działania kształtujące otoczenie sprzyjające przedsiębiorczości stymulowanie usług B+R CZŁOWIEK 1) Edukacja: programy kształcenia i rozwoju umiejętności stymulujące kreatywność oraz przedsiębiorczość sektor IT, technologie informacyjnokomunikacyjne, usługi B+R; 2) Zdrowie: telemedycyna sektor medyczny, sektor IT, technologie informacyjnokomunikacyjne, biotechnologia, nanotechnologia, fotonika, elektronika; zaawansowana dietetyka sektor rolno-spożywczy, chemia, medycyna, biotechnologia; 3) Praca: telepraca sektor IT, technologie informacyjnokomunikacyjne; rozwiązania organizacyjne zmniejszające pozasłużbowe obciążenia pracowników sektor IT, technologie informacyjnokomunikacyjne, usługi B2B; Wsparcie kapitałowe i infrastrukturalne OTOCZENIE 1) Edukacja: otwarty dostęp do wiedzy sektor IT, technologie informacyjnokomunikacyjne, usługi B2B; 2) Zdrowie: tworzywa specjalne sektor chemiczny, sektor medyczny, biotechnologia, nanotechnologia, fotonika, elektronika; farby hipoalergiczne i inne substancje obojętne dla organizmów żywych i środowiska sektor chemiczny, sektor medyczny, biotechnologia, nanotechnologia; 3) Bezpieczeństwo: systemy monitoringu i ochrony sektor IT, technologie informacyjno-komunikacyjne, fotonika, elektronika; bezpieczeństwo cyfrowe sektor IT, technologie informacyjnokomunikacyjne; 4) Czas wolny: zaawansowane systemy rozrywki sektor IT, technologie informacyjno-komunikacyjne, elektronika, fotonika, sektor kreatywny; rozwój i zwiększanie dostępności usług świadczonych za pośrednictwem elektronicznych kanałów transmisji danych sektor IT, technologie informacyjno-komunikacyjne; Przykłady powiązań rozwój i zwiększenie adekwatności usług instytucji otoczenia biznesu usługi B2B 2150

12 Bezpieczna żywność Inteligentne systemy zarządzania mechanizmy zwiększające dostępność do usług finansowych inicjatywy wzmacniające status Warszawy jako centrum usługowego produkty spożywcze wysokiej jakości produkty spożywcze wytworzone zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju produkty spożywcze bezpieczne dla końcowego odbiorcy produkty spożywcze bezpieczne dla środowiska w całym cyklu produkcji i dystrybucji działania zwiększające efektywność kosztową i materiałową mechanizmy adaptacyjne zaawansowane rozwiązania infrastrukturalne narzędzia wspomagające proces decyzyjny Zasób wiedzy profesjonalizacja usług badawczych usługi B+R, usługi B2B, kluczowe technologie wspomagające; rozwój rynku usług sektora kreatywnego usługi B2B; zamawiane kierunki szkolnictwa usługi B2B; Usprawnianie procesów konsolidacja i rozwój struktur sieciowych usługi B2B; Żywność wysokiej jakości Minimalizowanie wpływu na środowisko (zrównoważony rozwój) Bezpieczeństwo odbiorcy Cykl produkcji Dystrybucja Rozwiązania infrastrukturalne Przykłady powiązań opakowania sektor rolnospożywczy, sektor chemiczny, nanotechnologie; oprzyrządowanie do zapewniania i weryfikacji jakości sektor rolnospożywczy, sektor chemiczny, sektor medyczny, nanotechnologie, fotonika, elektronika; środki i techniki ochrony upraw, środki weterynaryjne - sektor rolnospożywczy, sektor chemiczny, sektor medyczny, biotechnologia; zagospodarowanie produktów ubocznych produkcji i przetwórstwa rolno-spożywczego sektor rolnospożywczy, sektor energetyczny, sektor chemiczny, biotechnologia, nanotechnologia, usługi B2B; substancje aktywne biologicznie, żywność funkcjonalna sektor rolnospożywczy, sektor medyczny, sektor chemiczny, biotechnologia; systemy monitorowania upraw/hodowli sektor rolnospożywczy, sektor IT, technologie informacyjno-komunikacyjne, fotonika, elektronika, chemia; automatyzacja produkcji sektor rolno-spożywczy, sektor IT, technologie informacyjnokomunikacyjne, fotonika, elektronika; logistyka, zarządzanie cyklem dostaw sektor rolno-spożywczy, sektor IT, technologie informacyjnotelekomunikacyjne, usługi B2B; Przykłady powiązań sieci inteligentne sektor energetyczny, sektor IT, technologie informacyjno-komunikacyjne, fotonika, elektronika, budownictwo; systemy zarządzania i sterowania infrastrukturą, budynki inteligentne sektor IT, technologie informacyjnokomunikacyjne, fotonika, elektronika, budownictwo; 2151

13 Narzędzia wspomagające procesy decyzyjne Efektywność surowcowa Efektywność energetyczna systemy ERP, CRM sektor IT, technologie informacyjnokomunikacyjne, usługi B2B; internet obiektów sektor IT, technologie informacyjnokomunikacyjne, fotonika, elektronika, usługi B+R; systemy utylizacji odpadów przemysłowych i recyklingu sektor chemiczny, biotechnologia, nanotechnologie, usługi B2B, budownictwo; magazynowanie energii sektor energetyczny, budownictwo W oparciu o przeprowadzoną diagnozę i proces konsultacji, wytypowano cztery obszary specjalizacji regionalnej Mazowsza: 1. Wysoką jakość życia - w odniesieniu do której z jednej strony zasoby kapitałowe, infrastrukturalne i intelektualne jako elementy składowe potencjału a z drugiej - polaryzacja rozwojowa województwa oraz zdiagnozowany niski potencjał kapitału społecznego wymaga interwencji systemowej zorientowanej na podniesienie jakości życia i aktywności społecznej mieszkańców województwa. 2. Nowoczesne usługi dla biznesu - wśród których wysoka koncentracja podmiotów wyspecjalizowanych we wsparciu działalności gospodarczej i outsourcingu, w tym m.in.: instytucji finansowych, centrów logistycznych, jednostek naukowych stanowi istotny potencjał i wiąże się z dużym, stale rosnącym zasobem powierzchni biurowej. 3. Bezpieczną żywność - której potencjałem, której potencjałem jest rozwinięta baza produkcyjna w zakresie podstawowych produktów rolnych, a w szczególności owoców, warzyw, mięsa i mleka, a także znaczna liczba zakładów przetwórstwa rolno spożywczego i zaplecze naukowe takie jak chociażby Szkoła Głowna Gospodarstwa Wiejskiego. 4. Inteligentne systemy zarządzania których budowanie opiera się na zapewnieniu ich adaptacyjności i może być wsparte poprzez udostępnienie zaawansowanych rozwiązań infrastrukturalnych oraz narzędzi wspomagających proces decyzyjny, umożliwiających w szczególności zwiększanie efektywności surowcowej i energetycznej. Wykorzystanie potencjału sektora usług w połączeniu z instrumentami stymulowania innowacji społecznych umożliwi działania zwiększające dostępność i adekwatność specyficznej grupy usług społecznych, w szczególności w zakresie edukacji, zdrowia, bezpieczeństwa, pracy i spędzania czasu wolnego. Celem proponowanych obszarów inteligentnej specjalizacji Mazowsza jest odpowiednio: wzrost atrakcyjności województwa jako miejsca do życia i rozwoju mieszkańców, zmniejszenie dysproporcji społecznych, rozwój kapitału społecznego, kształtowanie otoczenia sprzyjającego przedsiębiorczości poprzez rozwój rynku nowoczesnych usług biznesowych, wzmocnienie i utrwalenie statusu Warszawy jako ważnego ośrodka outsourcingowego w Europie Środkowo-Wschodniej, wdrożenie i utrwalenie standardów produkcji i przetwórstwa zgodnych z ideą zrównoważonego rozwoju i wysokiej efektywności energetycznej, wzmocnienie pozycji konkurencyjnej regionu i regionalnych marek sektora rolno-spożywczego na rynku krajowym i za granicą, upowszechnienie stylu zarządzania ukierunkowanego na wysoką innowacyjność i adaptacyjność, zwiększanie efektywności kosztowej i materiałowej. Realizacja tych celów możliwa jest poprzez odpowiednie procesy zmian - dywersyfikacje rozumianą jako rozszerzenie oferty usług tworzących powiązania synergiczne z różnymi sektorami 2152

14 działalności gospodarczej i modernizację poprzez wsparcie innowacji i wdrożenie kluczowych technologii wspomagających w sektorze funkcjonującym w regionie. WNIOSKI Wśród proponowanych obszarów inteligentnej specjalizacji Mazowsza niestety brak jest wyraźnego wskazania transportu, jako sfery, która nie tylko kształtuje jakość życia mieszkańców Mazowsza, ale stanowi istotny czynnik rozwoju i konkurencyjności gospodarki. Sektor transportu zapewnia również nadwyżkę w wymianie handlowej sektora usług. Należy zwrócić uwagę na rangę współpracy, we wdrażaniu i kreowaniu innowacyjnego transportu, pomiędzy sektorem biznesu, nauki i administracji publicznej. Innowacje na rzecz zrównoważonego rozwoju będące elementem inteligentnej specjalizacji odnoszą się niewątpliwie również do dzisiejszego rynku transportowego, w tym przede wszystkim do takich kwestii jak: konieczność interdyscyplinarności w transporcie XXI wieku, korzyści jakie niesie za sobą wdrażanie nowatorskich koncepcji w zakresie zarządzania, finansowania, technologii przewozu w sektorze transportu, czy i jak skutecznie wdrażać innowacyjne przedsięwzięcia oraz w jaki sposób je odpowiednio finansować ze środków europejskich, a także kwestii dotyczących kooperacji i konkurencji w strukturach klastrowych. Innowacyjność w transporcie koncentruje się na działaniach polegających na udoskonaleniu już istniejących lub wprowadzeniu nowych rozwiązań lub procesów dotyczących wszelkich aspektów zmian i przyczyniających się do zwiększenia efektywności ekonomicznej, finansowej, technicznej i technologicznej, środowiska naturalnego systemów transportowych w celu maksymalizacji efektów społecznych i wyników gospodarowania przez sektor publiczny i prywatny. Jako, że innowacyjność w transporcie dotyczy wielu sfer działania, a nie tylko rozwiązań technicznych i technologicznych, transport powinien zostać wskazany jako jeden z proponowanych obszarów inteligentnej specjalizacji Mazowsza. Szeroko pojęta innowacyjność w transporcie odnosi się do innowacji:[4] technicznych i technologicznych dotyczących bezpośrednio transportu, w zakresie organizacji i zarządzania transportem, sprzedaży i marketingu usług transportowych w tym infrastruktury oraz taboru, finansowych dotyczących pozyskiwania funduszy na rozwój transportu i logistyki zarówno w odniesieniu do sektora prywatnego, jak i publicznego, transakcyjnych dotyczących organizacji i sposobu przygotowywania projektów transportowych. Innowacyjność w transporcie dotyczy z jednej strony lepszego wykorzystania potencjału, który już istnieje, a z drugiej tworzenie nowego potencjału transportowego. Inicjowanie działań proinnowacyjnych, zarówno w transporcie, jak i infrastrukturze jest zadaniem trudnym i nowym. Konieczne jest jednak wdrażanie intensywnych działań wspierających i promujących rozwój proinnowacyjnych postaw i rozwiązań systemowych, w tym ułatwiających pozyskiwanie środków krajowych i międzynarodowych. Ponadto konieczne, w ramach inteligentnych specjalizacji regionów, jest zmniejszanie barier we wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań przez intensyfikację współpracy zarówno krajowej, jak i międzynarodowej pomiędzy wieloma podmiotami a tym samym wspólne tworzenie warunków i narzędzi niezbędnych do rozwoju interdyscyplinarnych przedsięwzięć innowacyjnych. Niewątpliwie istotnym aspektem w odpowiedzi na zaistniałe potrzeby jest rozwinięcie i sformalizowanie wspólnych działań sektora badawczego i biznesowego co w obszarze transportu sprowadza się do klastra będącego zorganizowaną formą współpracy. Celem klastra transportowego jest :[4] promowanie i rozwijanie koncepcji innowacyjności w transporcie, wspieranie kształtowania proinnowacyjnej polityki transportowej, wspieranie współpracy sektora badawczo-rozwojowego z podmiotami gospodarczymi, partnerstw trójsektorowych, oraz partnerstwa publiczno-prywatnego (ppp), w generowaniu i wdrażaniu projektów innowacyjnych, 2153

15 wzmocnienie innowacyjnego potencjału polskich jednostek naukowo-badawczych w transporcie i infrastrukturze, wspieranie współpracy międzynarodowej i budowania europejskiej przestrzeni badawczej, oraz rozwoju współpracy transatlantyckiej i światowej dotyczącej innowacji, wspieranie celów zrównoważonego rozwoju zgodnie z założeniami polityki unii europejskiej i polski oraz trendami światowymi. Ten kierunek działań innowacyjnych w sektorze transportu, prowadzonych w ramach inteligentnej specjalizacji regionu, jest zgody z europejską polityką transportową i zgodny z zasadami programowania ujętymi w ramy perspektywy finansowej Unii Europejskiej dla Polski na lata Streszczenie Regionalne Strategie Innowacji, w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata , stanowią ważny instrument wsparcia władz regionalnych w procesie tworzenia struktur i narzędzi służących rozwojowi regionu. Strategia ta, by mogła spełnić skutecznie założone cele musi być zorientowana na inteligentne specjalizacje regionu. Specjalizacje formułowane w toku działań oddolnych, prowadzonych w strukturze regionu innowacyjnego i zapisanych jako inteligentna specjalizacja regionu. Celem rozważań przestawionych w artykule jest zwrócenie uwagi na kwestie związane z metodologią formułowania inteligentnej specjalizacji na przykładzie województwa mazowieckiego, jako istotnej części Regionalnej Strategii Innowacyjnej tego regionu. Omówiono również, w sposób syntetyczny, znaczenie tych dokumentów programowych dla kształtowania poziomu absorpcji środków z nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata W końcowej części rozważań szczególną uwagę zwrócono na kwestie dotyczące transportu i jego znaczenia dla kształtowania rozwoju i konkurencyjności regionu, a który to nie został wskazany - w omówionych dokumentach programowych Mazowsza, jako sfera inteligentnej specjalizacji regionu. Smart specialization of Mazovia in the light of the Regional Innovation Strategy and Transport Abstract Regional Innovation Strategies in the new EU financial perspective for the years , are an important instrument to support regional authorities in the process of creating structures and tools for the development of the region. This strategy, to be able to effectively meet the goals must be focused on smart specialization region. Specializations formulated in the course of grassroots activities conducted in the structure of the region innovative and saved as smart specialization region. The aim of the discussion in the article is to draw attention to issues related to the methodology of formulating smart specialization for example Mazowieckie province, as an essential part of the Regional Innovation Strategy of the region. It also discusses, in a synthetic way, the importance of these documents for the development of the level of absorption of the new EU financial perspective for the years In the final part of the consideration paid special attention to issues related to transportation and its importance in shaping the development and competitiveness of the region, and that it has not been specified - in the program documents discussed Mazovia as a sphere of smart specialization region. BIBLIOGRAFIA 1. Grad B., Regionalne przewozy pasażerskie w procesach dostosowania do standardów europejskich, Wyd.Politechniki Radomskiej, Radom, 2012, s Innowacje jako przedmiot badań ekonomicznych, [w:] Niedzielski P., Polityka innowacyjna w transporcie, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, 2003, s ; Pysiak B., Innowacje w regionie, [w:] Strużycki M. (red.), Innowacyjność w teorii i praktyce, AGH, Warszawa 2006, s ; Pomykalski A., Zarządzanie innowacjami, Wyd. PWN, Warszawa 2001, s ; Bogdanienko J., Haffer M., Popławski W., Innowacyjność przedsiębiorstw, Wyd. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2004, s ; 2154

Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza i inteligentne specjalizacje regionu

Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza i inteligentne specjalizacje regionu Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza i inteligentne specjalizacje regionu Małgorzata Rudnicka Kierownik Wydziału Innowacyjności Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza wraz z inteligentną specjalizacją regionu. Warszawa, 26 listopada 2013 r.

Aktualizacja Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza wraz z inteligentną specjalizacją regionu. Warszawa, 26 listopada 2013 r. Aktualizacja Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza wraz z inteligentną specjalizacją regionu 1 Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza (RSI) horyzontalny dokument strategiczny, uszczegółowienie

Bardziej szczegółowo

Inteligentna specjalizacja w Województwie Mazowieckim. Procesy usługowe usługi B2B, w tym usługi finansowe usługi B+R

Inteligentna specjalizacja w Województwie Mazowieckim. Procesy usługowe usługi B2B, w tym usługi finansowe usługi B+R Inteligentna specjalizacja w Województwie Mazowieckim Obszary gospodarcze sektor rolno-spożywczy sektor chemiczny sektor medyczny sektor energetyczny sektor IT Technologie wiodące biotechnologia technologie

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK NR 2 do Regionalnej Strategii Innowacji dla Województwa Mazowieckiego 2013-2020 Inteligentna Specjalizacja Województwa Mazowieckiego

ZAŁĄCZNIK NR 2 do Regionalnej Strategii Innowacji dla Województwa Mazowieckiego 2013-2020 Inteligentna Specjalizacja Województwa Mazowieckiego ZAŁĄCZNIK NR 2 do Regionalnej Strategii Innowacji dla Województwa Mazowieckiego 2013-2020 Inteligentna Specjalizacja Województwa Mazowieckiego Warszawa, 2013 r. Istota i znaczenie inteligentnej specjalizacji

Bardziej szczegółowo

Inteligentne Mazowsze w ramach RPO WM 2014 2020

Inteligentne Mazowsze w ramach RPO WM 2014 2020 Inteligentne Mazowsze w ramach RPO WM 2014 2020 Wydział Innowacyjności i Rozwoju Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie 1 Siedlce,

Bardziej szczegółowo

Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza cele i działania

Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza cele i działania Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza cele i działania dr Marcin Wajda Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Inteligentna Specjalizacja

Inteligentna Specjalizacja NR 2 do Regionalnej Strategii Innowacji -2020 Inteligentna Specjalizacja Warszawa, 2013 r. Istota i znaczenie inteligentnej specjalizacji Koncepcja inteligentnej specjalizacji jest jednym z narzedzi programowania

Bardziej szczegółowo

Regionalne Agendy Naukowo-Badawcze

Regionalne Agendy Naukowo-Badawcze Regionalne Agendy Naukowo-Badawcze Wydział Innowacyjności i Rozwoju Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie 1 Warszawa, 25 stycznia

Bardziej szczegółowo

Inteligentne specjalizacje województwa mazowieckiego proces przedsiębiorczego odkrywania i koncentracja na priorytetowych kierunkach badań

Inteligentne specjalizacje województwa mazowieckiego proces przedsiębiorczego odkrywania i koncentracja na priorytetowych kierunkach badań Inteligentne specjalizacje województwa mazowieckiego proces przedsiębiorczego odkrywania i koncentracja na priorytetowych kierunkach badań Małgorzata Rudnicka Kierownik Wydziału Innowacyjności i Rozwoju

Bardziej szczegółowo

Wydatkowanie czy rozwój

Wydatkowanie czy rozwój Wydatkowanie czy rozwój priorytety Polityki Spójności 2014-2020 i nowego RPO Województwa Łódzkiego Agnieszka Dawydzik Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Łódź, 27 maja 2015 r.

Bardziej szczegółowo

Środki na projekty B+R i transfer technologii w RPO WM

Środki na projekty B+R i transfer technologii w RPO WM Środki na projekty B+R i transfer technologii w RPO WM 2014-2020 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych Warszawa, 11 grudnia 2013 br. 1 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych MIR:

Bardziej szczegółowo

Wydział Innowacyjności i Rozwoju Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie

Wydział Innowacyjności i Rozwoju Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie Informacja na temat spełnienia warunku ex ante 1.1 dla EFSI oraz procesu przedsiębiorczego odkrywania w ramach inteligentnej specjalizacji województwa mazowieckiego Wydział Innowacyjności i Rozwoju Departament

Bardziej szczegółowo

Inteligentna specjalizacja województwa mazowieckiego

Inteligentna specjalizacja województwa mazowieckiego Inteligentna specjalizacja województwa mazowieckiego 1 Małgorzata Rudnicka Wydział Innowacyjności Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego

Bardziej szczegółowo

Koncepcja SMART SPECIALISATION a Polityka Spójności UE po 2014

Koncepcja SMART SPECIALISATION a Polityka Spójności UE po 2014 Koncepcja SMART SPECIALISATION a Polityka Spójności UE po 2014 Małgorzata Rudnicka Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie Departament Strategii i Rozwoju Regionalnego Wydział Innowacyjności

Bardziej szczegółowo

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 22 maja 2014

Bardziej szczegółowo

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r.

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020 Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Uwarunkowania programowe Unia Europejska Strategia Europa 2020 Pakiet legislacyjny dla Polityki

Bardziej szczegółowo

Inteligentne specjalizacje.

Inteligentne specjalizacje. Inteligentne specjalizacje. Jak Kujawsko-Pomorskie może stać się liderem regionów? Kujawsko-Pomorskie: Moje miejsce na ziemi Trochę historii czyli jak dawniej bywało budowanie przewagi regionu Trochę o

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020

Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Katowice, 15 kwietnia 2015 r. Alokacja

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata Wsparcie innowacyjności i przedsiębiorczości

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata Wsparcie innowacyjności i przedsiębiorczości Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014 2020 Wsparcie innowacyjności i przedsiębiorczości Małgorzata Rudnicka Wydział Innowacyjności Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy

Bardziej szczegółowo

Rozwój konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez cyfryzację Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020.

Rozwój konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez cyfryzację Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020. Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020. Raport Społeczeństwo informacyjne w liczbach 2012 http://www.mac.gov.pl/raporty-i-dane/ 2 3% populacji firm w Polsce 1540 firm dużych Potencjał sektora

Bardziej szczegółowo

Stymulowanie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez klastry propozycja działań

Stymulowanie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez klastry propozycja działań 2013 Joanna Podgórska Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Stymulowanie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez klastry propozycja działań 2014-2020 II Forum Innowacji Transportowych

Bardziej szczegółowo

Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza

Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza www.ris.mazovia.pl Projekt realizowany przez Samorząd Województwa Mazowieckiego w ramach Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Z czego wynika SMART SPECIALIZATION STRATEGY?

Z czego wynika SMART SPECIALIZATION STRATEGY? Z czego wynika SMART SPECIALIZATION STRATEGY? Jednym ze zobowiązań dokumentu Unia Innowacji, programu w ramach strategii Europa 2020, jest opracowanie i wdrażanie strategii inteligentnej specjalizacji

Bardziej szczegółowo

Nowa perspektywa finansowa założenia do nowego okresu programowania.

Nowa perspektywa finansowa założenia do nowego okresu programowania. Nowa perspektywa finansowa 2014-2020 założenia do nowego okresu programowania.. Spotkanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Podstawa prawna: - Pakiet

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Mucha Dział Obsługi Badań Naukowych i Projektów Unijnych

Katarzyna Mucha Dział Obsługi Badań Naukowych i Projektów Unijnych Katarzyna Mucha Dział Obsługi Badań Naukowych i Projektów Unijnych Na realizacje projektów do Polski w latach 2014-2020 z budżetu Unii Europejskiej trafić ma 82,5 mld euro Kwota zostanie podzielona odpowiednio:

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2 do Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego (Załącznik do uzupełnienia)

Załącznik nr 2 do Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego (Załącznik do uzupełnienia) Załącznik nr 2 do Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego (Załącznik do uzupełnienia) Szczegółowe nakłady na realizację Programu Rozwoju Innowacji województwa lubuskiego. Dokument przedstawia

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorczość na wsi współczesne wyzwania i koncepcja rozwoju

Przedsiębiorczość na wsi współczesne wyzwania i koncepcja rozwoju Przedsiębiorczość na wsi współczesne wyzwania i koncepcja rozwoju Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 Marcin Twardokus Departament Programów Regionalnych Główny Punkt

Bardziej szczegółowo

Wizja Mazowsza do 2030 r.

Wizja Mazowsza do 2030 r. Wizja Mazowsza do 2030 r. Wizja rozwoju województwa Mazowsze to region spójny terytorialnie, konkurencyjny, innowacyjny z wysokim wzrostem gospodarczym i bardzo dobrymi warunkami życia jego mieszkańców

Bardziej szczegółowo

Rola klastrów w nowej perspektywie finansowej

Rola klastrów w nowej perspektywie finansowej 2 Rola klastrów w nowej perspektywie finansowej Umowa Partnerstwa określiła klastry jako bieguny wzrostu w skali całego kraju i poszczególnych regionów Klastry jako: skuteczny mechanizm koncentrowania

Bardziej szczegółowo

Nowa perspektywa finansowa UE nowe uwarunkowania

Nowa perspektywa finansowa UE nowe uwarunkowania Wydział Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym Nowa perspektywa finansowa UE nowe uwarunkowania UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Rozporządzenie ogólne PE i Rady Ukierunkowanie

Bardziej szczegółowo

TURYSTYKI DO 2020 ROKU. Warszawa, 17 września 2015 r.

TURYSTYKI DO 2020 ROKU. Warszawa, 17 września 2015 r. PROGRAM ROZWOJU TURYSTYKI DO 2020 ROKU Warszawa, 17 września 2015 r. Strategia Europa 2020 Program Rozwoju Turystyki do 2020 roku, a dokumenty strategiczne Polski Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju

Bardziej szczegółowo

Regionalna Strategii Innowacji dla Mazowsza do 2020 roku

Regionalna Strategii Innowacji dla Mazowsza do 2020 roku Regionalna Strategii Innowacji dla Mazowsza do 2020 roku Wydział Innowacyjności i Rozwoju Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Strategiczne planowanie na Mazowszu jako Regionie Wiedzy

Strategiczne planowanie na Mazowszu jako Regionie Wiedzy Strategiczne planowanie na Mazowszu jako Regionie Wiedzy Konferencja pt. Innowacyjność i e-rozwój Województwa Mazowieckiego jako kluczowe czynniki wdrażania polityki strukturalnej w latach 2007-2013 26

Bardziej szczegółowo

Obszary wiejskie w polityce spójności - założenia na okres 2014 2020

Obszary wiejskie w polityce spójności - założenia na okres 2014 2020 Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Obszary wiejskie w polityce spójności - założenia na okres 2014 2020 Konferencja Wiejska Polska 25 26 maja 2013 r. Konin/Licheń Krajowe podstawy strategiczne polityki

Bardziej szczegółowo

Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R

Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R Gorzów Wielkopolski, 4 marca 2013 r. Plan prezentacji Strategia Rozwoju

Bardziej szczegółowo

Rozwój obszarów wiejskich i rolnictwa

Rozwój obszarów wiejskich i rolnictwa Rozwój obszarów wiejskich i rolnictwa w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) Konferencja prasowa Warszawa, 17 lutego 2017 r. PRZYJĘCIE STRATEGII PRZEZ RADĘ

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2 do Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego

Załącznik nr 2 do Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego Załącznik nr 2 do Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego Szczegółowe nakłady na realizację Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego. Dokument przedstawia w formie tabelarycznej szacunkową

Bardziej szczegółowo

Regionalny E-KO-SYSTEM Innowacji Województwa Śląskiego

Regionalny E-KO-SYSTEM Innowacji Województwa Śląskiego Regionalny E-KO-SYSTEM Innowacji Województwa Śląskiego Konferencja Regionalny Ekosystem Innowacji Wspólny rynek dla biznesu i nauki Chorzów, 10 października 2012 r. RSI komunikuje politykę innowacyjną

Bardziej szczegółowo

Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014

Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014 Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014 http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/2014_2020/strony/ glowna.aspx 2 I Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowoprzemysłowe

Bardziej szczegółowo

Dofinansowanie na rozwój działalności i wdrożenie innowacji

Dofinansowanie na rozwój działalności i wdrożenie innowacji RPO Lubuskie 2020 Oś Priorytetowa 1 Gospodarka i innowacje PI 3 c Zwiększone zastosowanie innowacji w przedsiębiorstwach sektora MŚP W ramach PI mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa mogą uzyskać wsparcie

Bardziej szczegółowo

REGIONALNE ŚRODKI NA WSPIERANIE DZIAŁÓW R&D. Mariusz Frankowski p.o. Dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych

REGIONALNE ŚRODKI NA WSPIERANIE DZIAŁÓW R&D. Mariusz Frankowski p.o. Dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych REGIONALNE ŚRODKI NA WSPIERANIE DZIAŁÓW R&D Mariusz Frankowski p.o. Dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych Jaka jest Rola MJWPU? Wprowadzanie w świat finansowania innowacji na Mazowszu

Bardziej szczegółowo

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ - założenia programowe Wielkopolskiego Departament Wdrażania Programu Regionalnego Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2007-2013 Podział

Bardziej szczegółowo

Inteligentna specjalizacja województwa mazowieckiego

Inteligentna specjalizacja województwa mazowieckiego Inteligentna specjalizacja województwa mazowieckiego Grupy robocze w procesie przedsiębiorczego odkrywania Wydział Innowacyjności Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski

Bardziej szczegółowo

Polityka klastrowa województwa mazowieckiego 2014-2020

Polityka klastrowa województwa mazowieckiego 2014-2020 Polityka klastrowa województwa mazowieckiego 2014-2020 Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie 1 Warszawa, 1 Klastry/ inicjatywy

Bardziej szczegółowo

Strategia Badań i Innowacyjności (RIS3) Od absorpcji do rezultatów jak pobudzić potencjał Województwa Świętokrzyskiego

Strategia Badań i Innowacyjności (RIS3) Od absorpcji do rezultatów jak pobudzić potencjał Województwa Świętokrzyskiego Strategia Badań i Innowacyjności (RIS3) Od absorpcji do rezultatów jak pobudzić potencjał Województwa Świętokrzyskiego 2014-2020+ Spotkanie animacyjne 12.12.2013 r. Główne założenia: Efektywne środki unijne

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Cel główny: Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Cele szczegółowe: zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, wzrost konkurencyjności

Bardziej szczegółowo

I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020. Szczecinek, 24 września 2015r.

I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020. Szczecinek, 24 września 2015r. I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 Szczecinek, 24 września 2015r. GOSPODARKA- INNOWACJE- NOWOCZESNE TECHNOLOGIE Celem głównym OP 1 jest podniesienie

Bardziej szczegółowo

Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020

Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020 Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020 Mariusz Frankowski p.o. Dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych O MJWPU RPO WM PO KL

Bardziej szczegółowo

POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata

POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata ZINTEGROWANE DZIAŁANIA NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata 2014-2020 Komisja Europejska przyjęła propozycje ustawodawcze dotyczące polityki spójności na lata 2014-2020

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, 2014-2020. 23 stycznia 2014 r.

Wsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, 2014-2020. 23 stycznia 2014 r. Wsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, 2014-2020 23 stycznia 2014 r. Założenia PO IR Najważniejsze założenia Programu: realizacja projektów B+R w konsorcjach biznesu i nauki,

Bardziej szczegółowo

Programowanie perspektywy finansowej w Wielkopolsce. Oś Priorytetowa I- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka

Programowanie perspektywy finansowej w Wielkopolsce. Oś Priorytetowa I- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka 1 Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 w Wielkopolsce Oś Priorytetowa I- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka 2 Alokacja środków na WRPO 2014+ WRPO 2014+ 2 450,2 mln euro (EFRR 1 760,9 mln

Bardziej szczegółowo

Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego Projekt Założeń aktualizacji Strategii rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 r. Innowacyjne Mazowsze

Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego Projekt Założeń aktualizacji Strategii rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 r. Innowacyjne Mazowsze Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego Projekt Założeń aktualizacji Strategii rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 r. Innowacyjne Mazowsze dr Elżbieta Kozubek Dyrektor Mazowieckiego Biura Planowania

Bardziej szczegółowo

Źródła finansowania Celów strategicznych Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Opolskiego do roku 2020.

Źródła finansowania Celów strategicznych Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Opolskiego do roku 2020. Załącznik do Uchwały Nr 2661/2016 Zarządu Województwa Opolskiego z dnia 26 września 2016 r. Załącznik do Planu działania dla Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Opolskiego do roku 2020 przyjętego

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny

Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Katowice, 16 maja

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju

Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 22 maja 2014 r. Cele PO IR Wspieranie innowacyjności

Bardziej szczegółowo

Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020. 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki

Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020. 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki 476,46 mln euro (ok. 1,95 mld PLN ) z EFRR na rozwój gospodarczy regionu

Bardziej szczegółowo

Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza raport z realizacji projektu

Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza raport z realizacji projektu Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza raport z realizacji projektu Konferencja Innowacyjność i e-rozwój Województwa Mazowieckiego Warszawa, dnia 26 października 2006 r. Regionalna Strategia Innowacji

Bardziej szczegółowo

Stowarzyszenie Klaster Grupa Meblowa HORECA. Toruń, 28.04.2015 r.

Stowarzyszenie Klaster Grupa Meblowa HORECA. Toruń, 28.04.2015 r. Stowarzyszenie Klaster Grupa Meblowa HORECA Toruń, 28.04.2015 r. GRUPA MEBLOWA HORECA 9 firm produkcyjnych oraz WSZP/UMK 2 firmy z branży informatycznej Produkcja mebli w technologiach: drewno, płyty meblowe,

Bardziej szczegółowo

Innowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020

Innowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020 Innowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020 Konferencja Regionalna SMART+ Innowacje w małych i średnich przedsiębiorstwach oraz promocja badań i rozwoju technologicznego

Bardziej szczegółowo

FUNDUSZE STRUKTURALNE ĆWICZENIA SEMESTR ZIMOWY 2014/2015

FUNDUSZE STRUKTURALNE ĆWICZENIA SEMESTR ZIMOWY 2014/2015 FUNDUSZE STRUKTURALNE ĆWICZENIA SEMESTR ZIMOWY 2014/2015 Książki Małgorzata Sikora- Gaca, Urszula Kosowska (Fundusze Europejskie w teorii i praktyce, Warszawa 2014 Magdalena Krasuska, Fundusze Unijne w

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza wraz z określeniem inteligentnej specjalizacji regionu

Aktualizacja Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza wraz z określeniem inteligentnej specjalizacji regionu Aktualizacja Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza wraz z określeniem inteligentnej specjalizacji regionu 1 Warszawa, 1 Aktualizacja RSI - przesłanki Dostosowanie do założeń Europy 2020, Unii innowacji

Bardziej szczegółowo

Programowanie funduszy UE w latach schemat

Programowanie funduszy UE w latach schemat Programowanie funduszy UE w latach 2007-2013 schemat Strategia Lizbońska Główny cel rozwoju UE: najbardziej konkurencyjna i dynamiczna gospodarka na świecie, zdolna do systematycznego wzrostu gospodarczego,

Bardziej szczegółowo

Bogusław Kotarba. Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska

Bogusław Kotarba. Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska Bogusław Kotarba Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska 2014-2020 Europejska współpraca terytorialna (EWT) EWT stanowi jeden z dwóch celów polityki spójności

Bardziej szczegółowo

Polityka wspierania klastrów w województwie pomorskim Karolina N. Lipińska, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Polityka wspierania klastrów w województwie pomorskim Karolina N. Lipińska, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Polityka wspierania klastrów w województwie pomorskim Karolina N. Lipińska, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Seminarium dotyczące wyboru klastrów kluczowych krajowych Warszawa, 5 czerwca 2014

Bardziej szczegółowo

Regionalne i inteligentne specjalizacje jako podstawa kreowania polityki rozwoju

Regionalne i inteligentne specjalizacje jako podstawa kreowania polityki rozwoju Regionalne i inteligentne specjalizacje jako podstawa kreowania polityki rozwoju Marek Orszewski Dyrektor Wydziału Rozwoju Regionalnego UMWZ Europa 2020 Unia Europejska wyznaczyła wizję społecznej gospodarki

Bardziej szczegółowo

Polityka klastrowa i wsparcie inicjatyw klastrowych doświadczenia i perspektywa 2014-2020

Polityka klastrowa i wsparcie inicjatyw klastrowych doświadczenia i perspektywa 2014-2020 2013 Joanna Podgórska Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Polityka klastrowa i wsparcie inicjatyw klastrowych doświadczenia i perspektywa 2014-2020 Seminarium CATI Warszawa, 24 czerwca 2013 roku

Bardziej szczegółowo

WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu

WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Cel główny WRPO 2014+ POPRAWA KONKURENCYJNOŚCI I SPÓJNOŚCI WOJEWÓDZTWA Alokacja

Bardziej szczegółowo

Nauka, Biznes, Innowacje Klaster Interdyscyplinarne Partnerstwo na rzecz Innowacyjnego Rozwoju Transportu i Infrastruktury

Nauka, Biznes, Innowacje Klaster Interdyscyplinarne Partnerstwo na rzecz Innowacyjnego Rozwoju Transportu i Infrastruktury Nauka, Biznes, Innowacje Klaster Interdyscyplinarne Partnerstwo na rzecz Innowacyjnego Rozwoju Transportu i Infrastruktury Anna Dąbrowska Fundacja Centrum Analiz Transportowych i Infrastrukturalnych Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne Pomorze. Innowacyjna Gospodarka, cz. I Innowacyjne Pomorze Tczew, 13 czerwca 2014 r.

Innowacyjne Pomorze. Innowacyjna Gospodarka, cz. I Innowacyjne Pomorze Tczew, 13 czerwca 2014 r. Innowacyjne Pomorze Innowacyjna Gospodarka, cz. I Innowacyjne Pomorze Tczew, 13 czerwca 2014 r. Nowa jakość rozwoju gospodarczego na Pomorzu Regionalny Program Strategiczny w zakresie rozwoju gospodarczego

Bardziej szczegółowo

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA 2014-2020 Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka Alokacja środków na WRPO 2014+ WRPO 2014+ 2 450,2 mln euro (EFRR 1 760,9 mln euro;

Bardziej szczegółowo

Regionalna Strategia Innowacji Województwa Kujawsko-Pomorskiego Inteligentne specjalizaje

Regionalna Strategia Innowacji Województwa Kujawsko-Pomorskiego Inteligentne specjalizaje Regionalna Strategia Innowacji Województwa Kujawsko-Pomorskiego Inteligentne specjalizaje Toruń, 13.12.2012 Co oznacza inteligentna specjalizacja? Inteligentna specjalizacja to: identyfikowanie wyjątkowych

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja Strategii Rozwoju Zakładu Utylizacji Odpadów na lata Wybrane elementy

Aktualizacja Strategii Rozwoju Zakładu Utylizacji Odpadów na lata Wybrane elementy Aktualizacja Strategii Rozwoju Zakładu Utylizacji Odpadów na lata 2015-2030 Wybrane elementy 1 PROJEKTOWANIE CELÓW STRATEGICZNYCH I KIERUNKÓW ROZWOJU ZAKŁADU UTYLIZACJI ODPADÓW SP. Z O.O. W GORZOWIE WLKP.

Bardziej szczegółowo

Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu

Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu Europa 2020 Cele Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu

Bardziej szczegółowo

Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej

Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej 2014-2020 Regionalny Program Operacyjny Program regionalny to jeden z programów, który umożliwi

Bardziej szczegółowo

POLITYKA SPÓJNOŚCI NA LATA 2014-2020

POLITYKA SPÓJNOŚCI NA LATA 2014-2020 ZINTEGROWANE INWESTYCJE TERYTORIALNE POLITYKA SPÓJNOŚCI NA LATA 2014-2020 W grudniu 2013 r. Rada Unii Europejskiej formalnie zatwierdziła nowe przepisy i ustawodawstwo dotyczące kolejnej rundy inwestycji

Bardziej szczegółowo

Marta Dolecka. Agenda Nauki i Innowacyjności

Marta Dolecka. Agenda Nauki i Innowacyjności Marta Dolecka Agenda Nauki i Innowacyjności Z czego wynika SMART SPECIALIZATION STRATEGY? Jednym ze zobowiązań dokumentu Unia Innowacji, programu w ramach strategii Europa 2020, jest opracowanie i wdrażanie

Bardziej szczegółowo

Łukasz Urbanek. Departament RPO. Kierownik Działu Programowania i Ewaluacji. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

Łukasz Urbanek. Departament RPO. Kierownik Działu Programowania i Ewaluacji. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego 1 Łukasz Urbanek Kierownik Działu Programowania i Ewaluacji Departament RPO Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Strategia lizbońska 2007-2013 Strategia Europa 2020 2014-2020 Główne założenia

Bardziej szczegółowo

Zielona Góra, 7 lipca 2014 r.

Zielona Góra, 7 lipca 2014 r. Zielona Góra, 7 lipca 2014 r. Wymiar terytorialny: Województwo Lubuskie, podobnie jak pozostałe regiony w Polsce, realizuje nową politykę regionalną z wykorzystaniem tzw. terytorialnego podejścia do prowadzenia

Bardziej szczegółowo

Czerkasy, czerwca 2019 r.

Czerkasy, czerwca 2019 r. Czerkasy, 10-12 czerwca 2019 r. Regionalny System Innowacji Działania na rzecz inteligentnej specjalizacji Mazowsza I N T E L I G E N T N A S P E C J A L I Z A C J A Koncepcja zarządzania rozwojem Opiera

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020

Wsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 Wsparcie dla MŚP w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 INFORMACJE OGÓLNE Dodatkowe wsparcie dla Polski Wschodniej województw: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego

Bardziej szczegółowo

WSPARCIE KLASTRÓW W PROGRAMIE OPERACYJNYM INTELIGENTNY ROZWÓJ 2014-2020

WSPARCIE KLASTRÓW W PROGRAMIE OPERACYJNYM INTELIGENTNY ROZWÓJ 2014-2020 WSPARCIE KLASTRÓW W PROGRAMIE OPERACYJNYM INTELIGENTNY ROZWÓJ 2014-2020 Daniel SZCZECHOWSKI Departament Zarządzania Programami Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Kraków,

Bardziej szczegółowo

Strategia Rozwoju Miasta - Piotrków Trybunalski 2020

Strategia Rozwoju Miasta - Piotrków Trybunalski 2020 Strategia Rozwoju Miasta - Piotrków Trybunalski 2020 Kontekst otoczenia strategicznego Piotrków Trybunalski, 05 listopada 2013 r. Polityka spójności 2014-2020 Propozycja KE, aby strategie stały się warunkiem

Bardziej szczegółowo

Innowacje i Inteligentny Rozwój. Iwona Wendel Podsekretarz Stanu, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Szczecin, 10 czerwca 2015 r.

Innowacje i Inteligentny Rozwój. Iwona Wendel Podsekretarz Stanu, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Szczecin, 10 czerwca 2015 r. Innowacje i Inteligentny Rozwój Iwona Wendel Podsekretarz Stanu, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Szczecin, 10 czerwca 2015 r. Wsparcie innowacyjności w latach 2014-2020 W perspektywie 2014-2020 wsparcie

Bardziej szczegółowo

Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020

Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020 BIBLIOTEKA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Agnieszka Pogorzelska ekspert ds. funduszy europejskich w Centralnym Punkcie Informacyjnym Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020 Strona 2 Spis treści

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY SEMINARIÓW. TEMAT A Innowacje w biznesie przegląd dobrych praktyk. Godziny spotkania: 10:00 13:00

PROGRAMY SEMINARIÓW. TEMAT A Innowacje w biznesie przegląd dobrych praktyk. Godziny spotkania: 10:00 13:00 PROGRAMY SEMINARIÓW TEMAT A Innowacje w biznesie przegląd dobrych praktyk 1. Pojęcia podstawowe z obszaru innowacyjnej przedsiębiorczości 2. Proces poszukiwania innowacyjności 3. Proces wprowadzania innowacji

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata Wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata Wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 Wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw Warszawa, 23 stycznia 2014 r. RPO WM 2014-2020 - obszary wsparcia OŚ PRIORYTETOWA

Bardziej szczegółowo

Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski. Kraków, 9 marca 2012 r.

Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski. Kraków, 9 marca 2012 r. Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski Kraków, 9 marca 2012 r. Etap diagnostyczny Diagnoza pogłębiona (załącznik do RSI WM 2012-2020) Synteza diagnozy część 2 dokumentu RSI Analiza

Bardziej szczegółowo

POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata

POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata ZINTEGROWANE INWESTYCJE TERYTORIALNE POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata 2014-2020 Komisja Europejska przyjęła propozycje ustawodawcze dotyczące polityki spójności na lata 2014-2020 w październiku 2011 roku Niniejszy

Bardziej szczegółowo

Aktywne formy kreowania współpracy

Aktywne formy kreowania współpracy Projekt nr... Kształtowanie sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ekonomiczno społecznych Aktywne formy kreowania współpracy Dr inż.

Bardziej szczegółowo

Wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji w regionalnych i krajowych programach operacyjnych na lata

Wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji w regionalnych i krajowych programach operacyjnych na lata Wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji w regionalnych i krajowych programach operacyjnych na lata 2014-2020 Władysław Ortyl Marszałek Województwa Podkarpackiego Mielec, 30.05.2014

Bardziej szczegółowo

Partnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych

Partnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych WROCŁAWSKI PARK TECHNOLOGICZNY Partnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych Marek Winkowski Wiceprezes WPT S.A. Anna Madera - Kierownik DAIP Gdańsk, 09.03.2009

Bardziej szczegółowo

Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza

Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza Strona główna Działania PROJEKTY ZAKOŃCZONE Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania

Bardziej szczegółowo

Szukanie wspólnej wartości (korzyści) w klastrze

Szukanie wspólnej wartości (korzyści) w klastrze Szukanie wspólnej wartości (korzyści) w klastrze Struktura klastrowa M. Porter - klastry to geograficzne koncentracje wzajemnie powiązanych przedsiębiorstw, wyspecjalizowanych dostawców (w tym dostawców

Bardziej szczegółowo

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008 Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO ElŜbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego Fundusze strukturalne jako instrument wsparcia rozwoju gospodarczego Opolszczyzny Opole,

Bardziej szczegółowo

Środki strukturalne na lata

Środki strukturalne na lata Środki strukturalne na lata 2007-2013 Prof. Tadeusz Więckowski Prorektor ds. Badań Naukowych i Współpracy z Gospodarką Plan wystąpienia: Część I Charakterystyka ogólna Część II Finansowanie infrastruktury

Bardziej szczegółowo

Planowane kierunki instrumentów wsparcia dla MŚP w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata

Planowane kierunki instrumentów wsparcia dla MŚP w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata Planowane kierunki instrumentów wsparcia dla MŚP w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 Rafał Solecki Dyrektor MCP Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości (MCP) jest

Bardziej szczegółowo

Andrzej Miszczuk. Strategie województw - stare i nowe ujęcie

Andrzej Miszczuk. Strategie województw - stare i nowe ujęcie Andrzej Miszczuk Strategie województw - stare i nowe ujęcie (na przykładzie województwa podkarpackiego) 24.01.2013 Doświadczenia samorządów województw związane z opracowywaniem - w okresie przedakcesyjnym

Bardziej szczegółowo

Klastry wyzwania i możliwości

Klastry wyzwania i możliwości Klastry wyzwania i możliwości Stanisław Szultka Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową 29 września 2015 Klastry wyzwania nowej perspektywy 1. Klastry -> inteligentne specjalizacje 2. Organizacje klastrowe

Bardziej szczegółowo

Jerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu

Jerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu Jerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu AUTOEVENT 2014 2 PRZEMYSŁ MOTORYZACYJNY Jeden z największych producentów samochodów i komponentów motoryzacyjnych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Polska Wschodnia

Program Operacyjny Polska Wschodnia Program Operacyjny Polska Wschodnia 2014-2020 INFORMACJE OGÓLNE Dodatkowe wsparcie dla Polski Wschodniej województw: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego Finansowanie:

Bardziej szczegółowo