Urządzenia wej.-wyj. Plan (1) Plan (2) Właściwości urządzeń wejścia-wyjścia (2) Właściwości urządzeń wejścia-wyjścia (1)

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Urządzenia wej.-wyj. Plan (1) Plan (2) Właściwości urządzeń wejścia-wyjścia (2) Właściwości urządzeń wejścia-wyjścia (1)"

Transkrypt

1 Pla () Urządzeia wej.-wyj.. Rodzaje ń wejścia-wyjścia 2. Struktura mechaizmu wejścia-wyjścia a) sterowik ia b) moduł sterujący c) podsystem wejścia-wyjścia 3. Miejsce ń wejścia-wyjścia w architekturze systemu komputerowego a) odwzorowaie w przestrzei adresowej wejściawyjścia b) odwzorowaie w przestrzei adresowej pamięci Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 2 Pla (2). Iterakcja z iem wejścia-wyjścia a) odpytywaie (ag. pollig) b) przerwaia (ag. iterrupts) c) bezpośredi dostęp do pamięci (ag. direct memory access). Buforowaie i spoolig 6. Urządzeia pamięci masowej 7. Wirtuale wejście-wyjście Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 3 Rodzaje ń wejściawyjścia (ag. IO devices) Urządzeia składowaia daych (dyski, dyskietki, taśmy, CD ROM, DVD itp.) Urządzeia trasmisji daych (karty sieciowe, modemy) Urządzeia do komuikacji z człowiekiem (moitory, projektory, klawiatury, myszy, drukarki, skaery, kamery itp.) Urządzeia specjalizowae układy sterowaia (p. elektrowią, samolotem, systemem obroy atyrakietowej itd.) kasy i drukarki fiskale itp. ia medycze Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Właściwości ń wejścia-wyjścia () Tryb trasmisji daych: zakowy ie przysyła dae bajt po bajcie (ag. chracter-stream device) blokowy dae przysyłae są w blokach (p. po 2 bajtów) Sposób dostępu do daych: sekwecyjy ie przesyła dae w określoym porządku, zależym od samego ie (p. karta sieciowa) swobody możliwy jest wpływ a wybór daych do przesyłaia przez ie (p. dysk) Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Właściwości ń wejścia-wyjścia (2) Tryb pracy ia: sychroiczy dae zostaą przekazae w zaym z góry (przewidywalym) czasie (p. dysk) asychroiczy dae mogą zostać przesłae w dowolym, trudym do przewidzeia, momecie (p. klawiatura, karta sieciowa) Tryb współdzieleia: wyłączy iemożliwe jest współbieże używaie ia przez wiele procesów (p. drukarka) współdzieloy dopuszczale jest współbieże używaie ia przez wiele procesów (p. dysk) Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 6

2 Właściwości ń wejścia-wyjścia (3) Szybkość działaia (trasmisji) od bardzo wolych (p. drukarka) do bardzo szybkich (p. dysk) Kieruek przekazywaia daych ia wejścia i wyjścia możliwość zarówo zapisu jak i odczytu (p. dysk, karta sieciowa) ia wejścia tylko możliwość odczytu z ia (p. klawiatura) ia wyjścia tylko możliwość zapisu (p. drukarka) sprzęt oprogramowaie Struktura mechaizmu wejścia-wyjścia Podsystem wejścia-wyjścia w jądrze systemu operacyjego (ag. I/O subsystem) Moduł sterujący (ag. device driver) Moduł sterujący (ag. device driver) Moduł sterujący (ag. device driver) Sterowik portu Sterowik urządz. (ag. device cotroller) Sterowik urządz. (ag. device cotroller) Adapter Sterowik urządz. (ag. device cotroller) Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 7 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 8 Podsystem wejścia-wyjścia (ag. I/O subsystem) Dostarczaie aplikacji iterfejsu fukcji (API) umożliwiających wykoywaie operacji wejściawyjścia w sposób jedolity, iezależy od ia lub grupy, do której ależy ie. Typowy iterfejs obejmuje fukcje: read odczyt z ia (pobieraie daych) write zapis do ia (wysyłaie daych) Moduł sterujący (ag. device driver) Dostarczaie jedolitego (wspólego dla pewej grupy ń) iterfejsu dostępu, czyli pewego stadardowego zbioru operacji a daym iu (ukrywaie sprzętowych szczegółów realizacji daego ia przed podsystemem wejścia-wyjścia). Kotrola realizacji operacji a iu Moduły dostarczae są dla typowych systemów operacyjych (Widows 9/98, Widows NT, Solaris, Liux) przez wytwórców ń zewętrzych. Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 9 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Sterowik portu (adapter) Typowe rejestry sterowika portu (adaptera) bezczyość zakończeie praca (sta przejść.) zajętość sterowaie logika gotowość status... zajętość gotowość kod błędu... rejestry daych rejestr stau (ag. status register) zawiera bity wskazujące a sta portu (p. zakończeie poleceia, dostępość bajtu, błąd ia itp.), może być czytay przez rejestr sterowaia (ag. cotrol register, commad register) zawiera bity defiiujące tryb pracy ia lub umożliwiające rozpoczęcie realizacji poleceia, jest ajczęściej zapisyway przez rejestr daych wejściowych (ag. data-i register) jest czytay przez w celu odbioru daych z ia rejestr daych wyjściowych (ag. data-out register) jest zapisyway przez w celu wysłaia daych do ia Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 2 2

3 Miejsce ń wejściawyjścia w architekturze systemu komputerowego Odwzorowaie w przestrzei adresowej wejściawyjścia (tzw. izolowae wejście-wyjście) rejestry sterowika widocze są w przestrzei adresowej wejścia-wyjścia systemu komputerowego i dostępe są przez specjale rozkazy (p. i i out w ach Itel a). Odwzorowaie w przestrzei adresowej pamięci rejestry sterowika widocze przestrzei adresowej pamięci fizyczej i dostępe są pod odpowiedimi adresami tak samo, jak ie komórki pamięci. Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 3 Odwzorowaie w przestrzei pamięci sygały sterujące mem read, mem write szya adresowa szya daych dekoder rejestry adaptera Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Odwzorowaie w przestrzei wejścia-wyjścia szya adresowa szya daych sygały sterujące i/o read, i/o write dekoder rejestry adaptera Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Iterakcja jedostki cetralej ze sterowikiem ia wejścia-wyjścia Odpytywaie (ag. pollig) co jakiś czas (w szczególości bez przerwy) wykouje rozkaz odczytu odpowiediego rejestru sterowika, sprawdzając jego sta. Sterowaie przerwaiami (ag. iterrupt-drive I/O) iicjalizuje pracę sterowika a o jej zakończeiu lub zaistieiu określoego stau iformoway jest przez przerwaie, które zgłasza sterowik. Bezpośredi dostęp do pamięci (ag. direct memory access) zadaie przekazywaia daych pomiędzy sterowikiem a pamięcią spada a specjalizoway układ (DMA), który wykouje swoje zadaie bez agażowaia a. Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 6 Odpytywaie Iterakcja sterowik w oper. wyjścia w trybie odpytywaia iicjalizacja operacji bit zajęt. =? bit got. zap.=? sprawdzaie stau rejestry adaptera zapisz rejestr daych wyjściowych bit got. zapisu = odczyt. rejestr daych wyjściowych wykoaj operację a iu zew. sterowik bit got. =? bit gotowości = Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 7 bit zajętości = Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 8 3

4 Iterakcja sterowik w oper. wejścia w trybie odpytywaia Odpytywaie przepływ sterowaia bit zajęt. =? bit got. odczytu = odczyt. rejestr daych wejściowych bit got. =? zapisz rejestr daych bit got. =? wejściowych wykoaj operację a iu zew. bit gotowości = bit zajętości = sterowik 2 3 przetwarzaie aplikacyje zapis I/O zapis I/O moduł sterujący rozkaz I/O oczekiwaie 2 oczekiwaie 3 realizacja a osi czasu realizacja operacji I/O realizacja operacji I/O Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 9 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 2 Sterowaie przerwaiami iicjalizacja operacji rejestry adaptera Sterowaie przerwaiami iicjalizacja operacji operacja wyjścia bit zajętości =? bit zajętości =? operacja wejścia sterowik przerwań zapisz rejestr daych wyjściowych ustaw bit gotowości odczytu = adapter bit gotowości zapisu = zapisaie daych o zaiicjaliz. operacji sprawdzaie stau umieszczeie żądaia wej-wyj w kolejce powrót do przetwarzaia użyt. Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 2 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 22 Sterowaie przerwaiami obsługa przerwaia operacja wyjścia odczyt daych o zaiicjaliz. operacji bit gotowości =? usuięcie daych o zaiicjaliz. operacji zaiicjaliz. kolejej operacji I/O błąd powrót z przerwaia operacja wejścia bit gotowości =? odczyt. rejestr daych wejściowych Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 23 odczyt daych o zaiicjaliz. operacji 2a 2b 3a 3b Sterowaie przerwaiami przepływ sterowaia przetwarzaie aplikacyje zapis I/O zapis I/O moduł sterujący rozkaz I/O podprogram obsługi przerwaia Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 2 2a 2b 3a 3b realizacja a osi czasu realizacja operacji I/O realizacja operacji I/O

5 Obsługa przerwań wielokrotych Problem przerwań wielokrotych polega a zgłoszeiu kolejego przerwaia w czasie obsługi iego przerwaia. Podejścia do obsługi przerwań wielokrotych: obsługa sekwecyja koleje przerwaie (zgłoszoe podczas obsługi) obsługiwae jest po zakończeiu obsługi bieżącego, obsługa zagieżdżoa po zgłoszeiu owego przerwaia obsługa bieżącego jest zawieszaa i kotyuowaa po obsłużeiu przerwaia owo zgłoszoego, obsługa priorytetowa zawieszeie obsługi bieżącego przerwaia astępuje tylko wówczas, gdy owo zgłoszoe przerwaie ma wyższy priorytet, w przeciwym razie obsługa astępuje po obsłużeiu wszystkich zgłoszoych przerwań o wyższym priorytecie Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 2 Sekwecyja obsługa przerwań przepływ sterowaia program użytkowika procedura obsługi przerwaia procedura obsługi przerwaia 2 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 26 Zagieżdżoa obsługa przerwań przepływ sterowaia program użytkowika procedura obsługi przerwaia procedura obsługi przerwaia 2 Priorytetowa obsługa przerwań przepływ sterowaia program użytkowika procedura obsługi przerwaia o średim priorytecie procedura obsługi przerwaia o wysokim priorytecie procedura obsługi przerwaia o iskim priorytecie Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 27 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 28 Problemy współbieżej obsługi wielu ń Problem idetyfikacji źródła przerwaia zidetyfikowaie ia, które poprzez zgłoszeie przerwaia wymusiło przekazaie sterowaia do procedury obsługi przerwaia. Problem priorytetów zagwaratowaie określoej kolejości wyboru ń w przypadku deklaracji gotowości kilku z ich w tym samym czasie. Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 29 Sposoby idetyfikacji źródła przerwaia () Wiele liii przerwań doprowadzeie do a osobej liii przerwaia dla każdego ia i przygotowaie osobej procedury obsługi przerwaia dla każdej liii. Odpytywaie programowe odczyt rejestru stau i sprawdzaie bitu gotowości każdego ia, które mogło potecjalie zgłosić przerwaie. Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 3

6 Sposoby idetyfikacji źródła przerwaia (2) Odpytywaie sprzętowe wysłaie sygału potwierdzającego otrzymaie sygału przerwaia propagowaego łańcuchowo przez ia aż do apotkaia tego, które zgłosiło przerwaie i które w odpowiedzi wystawi odpowiedi wektor a magistralę. Arbitraż a magistrali uzyskaie przed zgłoszeiem przerwaia wyłączości dostępu do magistrali i wystawieie odpowiediego wektora. Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 3 Efektywość iterakcji CPU ze sterowikiem ozaczeia T c czas przetwarzaia (obliczeń) przez CPU T d czas realizacji operacji wejścia-wyjścia przez sterowiki ń T o skumuloway arzut czasowy wyikający ze zwłoki czasowej pomiędzy zgłoszeiem gotowości przez sterowik, a reakcją przez T t czas cyklu przetwarzaia (całkowity czas realizacji przetwarzaia) T t = T c + T d + T o Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 32 Efektywość iterakcji w trybie odpytywaia T p skumulowae opóźieie w pętli odpytywaia pomiędzy ustawieiem bitu gotowości, a odczytaiem rejestru stau Narzut czasowy: T o = T p Efektywość iterakcji w trybie ster. przerwaiami T h skumuloway czas obsługi przerwań T b skumuloway czas oczekiwaia a zwolieie ia T r skumuloway czas oczekiwaia a przydział a po zakończeiu operacji wejścia-wyjścia Narzut czasowy: T o = T h + T b + T r Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 33 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 3 Porówaie efektywości przetwarzaia T p < T h + T b + T r Z puktu widzeie pojedyczego procesu odpytywaie zapewia większą efektywość Podobie, w systemie jedozadaiowym odpytywaie zapewia większą efektywość awet przy założeiu, że T r = i T b = Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 3 Porówaie efektywości w systemie wielozadaiowym () Rozważmy współbieżie procesy P,..., P Ozaczmy parametry czasowe procesu P i przez T t,i, T d,i, T c,i, T p,i, T h,i, T b,i i T r,i Całkowity czas przetwarzaia w trybie odpytywaia: T = T + T + T ti, ci, di, pi, i= i= i= i= Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 36 6

7 Porówaie efektywości w systemie wielozadaiowym (2) Całkowity czas przetwarzaia w trybie sterowaia przerwaiami w wariacie optymistyczym przy założeiu, że T ci, di, i= i= T T + T ci, hi, i= i= Porówaie efektywości w systemie wielozadaiowym (3) Ogóla efektywość przetwarzaia w trybie sterowaia przerwaiami w wariacie optymistyczym jest większa w porówaiu z trybem odpytywaia wówczas, gdy T + T > T di, pi, hi, i= i= i= Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 37 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 38 Porówaie efektywości w systemie wielozadaiowym () Całkowity czas przetwarzaia w trybie sterowaia przerwaiami w wariacie pesymistyczym przy założeiu, że T ci, di, i= i= T T + T + max T ci, hi, i=.. di, i= i= Porówaie efektywości w systemie wielozadaiowym () Ogóla efektywość przetwarzaia w trybie sterowaia przerwaiami w wariacie pesymistyczym jest większa w porówaiu z trybem odpytywaia wówczas, gdy T max T + T > T di, i=.. di, pi, hi, i= i= i= Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 39 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Jak uporządkować priorytety przerwań? W jaki sposób ależałoby uporządkować priorytety przerwań od astępujących ń: czasomierz drukarka dysk karta sieciowa termial pamięć adapter Bezpośredi dostęp do pamięci pamięć adapter DMA tradycyje I/O I/O z DMA Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 2 7

8 Działaie układu DMA () Układ DMA ma kompetecje a w zakresie dostępu do pamięci, w związku z czym może rywalizować z em o dostęp do magistrali systemowej w celu przejęcia sterowaia systemem komputerowym. Procesor zleca układowi DMA trasmisję daych przekazując astępujące dae: rodzaj operacji (zapis lub odczyt bloku w pamięci), adres ia wejścia-wyjścia początkowy adres bloku w pamięci do zapisu/odczytu rozmiar zapisywaego lub odczytywaego bloku w bajtach lub słowach Działaie układu DMA (2) W celu realizacji zleceia układ DMA przejmuje kotrolę ad magistralą, gdy ie jest oa potrzeba owi lub wykrada cykl magistrali owi, realizuje przesłaie słowa. Fakt zakończeia trasmisji układ DMA sygalizuje owi zgłaszając przerwaie. Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 3 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Orgaizacja wejścia-wyjścia z układem DMA CPU CPU CPU DMA DMA -ie I/O pamięć -ie I/O -ie I/O DMA DMA -ie I/O -ie I/O -ie I/O pamięć pamięć -ie I/O Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Buforowaie Dopasowaie ń różiących się szybkością przekazywaia daych dopasowaie chwilowo szybszego produceta daych do możliwości kosumeta. Dopasowaie ń różiących się podstawową jedostką trasmisji daych dopasowaie w celu efektywego przekazywaia daych ń przesyłających miejsze jedostki daych do ń wymagających większych jedostek lub odwrotie (fragmetowaie). Sematyka kopii zagwaratowaie iezmieości daych w czasie wykoywaia operacji wejścia-wyjścia. Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 6 Dopasowaie różic szybkości Przykład: komputer potrafi wysyłać dae zaczie szybciej iż drukarka je przetwarzać (drukować). Dopasowaie jedostek trasmisji Przykład: zapis a dysku daych odbieraych z sieci. Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 7 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 8 8

9 Sematyka kopii Realizacja buforowaia bufor brak buforowaia bufor pojedyczy pamięć dysk bufor podwójy bufor cykliczy Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 9 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Dobór sposobu realizacji buforowaia Który sposób realizacji buforowaia byłby odpowiedi w celu dopasowaia różić szybkości? Który sposób realizacji buforowaia byłby odpowiedi w celu dopasowaia jedostek trasmisji daych? Który sposób realizacji buforowaia byłby odpowiedi dla zagwaratowaia sematyki kopii? Przechowywaie podręcze Przechowywaie podręcze polega a gromadzeiu kopii daych w pamięci w celu poprawy efektywości ich przetwarzaia. Przechowywaie podręcze w przypadku operacji wejścia zmiejsza czas dostępu. Przechowywaie podręcze w przypadku operacji wyjścia umożliwia skumulowaie wyików przetwarzaia w dłuższym czasie i przekazaie ich a ie zewętrze w wyiku jedej operacji wyjścia. Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 2 Spoolig Buforowaie strumieia daych przekazywaych do ia zewętrzego, które ie mogą być przeplatae z daymi pochodzącymi z iych strumiei. Urządzeia składowaia daych Urządzeia o dostępie sekwecyjym p. taśma magetycza. Urządzeia o dostępie bezpośredim (swobodym) p. apęd dysku. Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 3 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 9

10 Budowa dysku Płyta (ag. platter) pokryta ośikiem magetyczym Głowica odczytująco-zapisujące umieszczoa a ramieiu (ag. disk arm) ad każdą powierzchią pokrytą ośikiem Podział dysku cylider (ag. cylider) ścieżka (ag. track) sektor Jedostka trasferu blok logiczy (p. 2 B) Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia Parametry dysku Tempo przesyłaia (ag. trasfer rate) szybkość przekazywaia daych pomiędzy dyskiem a jedostką cetralą Czas pozycjoowaia głowicy (ag. positioig time) czas wyszukiwaia (ag. seek time) czas przesuwaia głowicy a właściwą ścieżkę (do właściwego cylidra) opóźieie obrotowe (ag. rotatioal delay) czas oczekiwaia a wejście żądaego sektora pod głowicę Prędkość obrotowa (ag. rotatioal speed) liczba obrotów (płyt wokół osi) a miutę. Jakie jest średie opóźieie obrotowe dla dysku, dla którego prędkość obrotowa wyosi rpm? Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 6 Czas dostępu do daych Czas przesyłaia daych (ag. trasfer time) liczba bajtów b do przesłaia T = r N prędkość obrotowa liczba bajtów a ścieżce Czas dostępu (ag. access time) b Ta = Ts r r N średi czas wyszukiwaia opóźieie obrotowe Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 7 Metody plaowaia dostępu do dysku () metoda losowa obsługa żądań w przypadkowej kolejości FCFS (fitst-come, first-served) obsługa żądań w kolejości ich zgłoszeia LCFS (last-come, first-served) obsługa żądań w odwrotej kolejości iż ich zgłaszaie metoda priorytetowa obsługa żądań zgodie z priorytetem procesów, żądających wykoaia operacji dyskowej Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 8 Metody plaowaia dostępu do dysku (2) SSTF (shortest-seek-time-first) jako koleje wybierae jest żądaie wymagające ajmiejszego ruchu ramieia SCAN ramię jest przemieszczae tam i z powrotem pomiędzy skrajymi cylidrami, obsługując po drodze żądaia C-SCAN ramię porusza się tak, jak w SCAN, ale żądaia obsługiwae są tylko przy ruchu dośrodkowym Metody plaowaia dostępu do dysku (3) LOOK ramię jest przemieszczae pomiędzy skrajymi cylidrami zawierającymi sektory, do których są żądaia C-LOOK ramię porusza się tak, jak w LOOK, ale żądaia obsługiwae są tylko przy ruchu dośrodkowym Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 9 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 6

11 Metody plaowaia dostępu do dysku () N-step-SCAN podział kolejki żądań a podkolejki o rozmiarze N żądań i obsługa każdej podkolejki zgodie z metodą SCAN FSCAN użycie dwóch podkolejek, z których jeda jest obsługiwaa, a w drugiej rejestrowae są owe zgłaszae żądaia. Macierze dyskowe (RAID) RAID (Redudat Array of Idepedet Disks) jest zbiorem ń dyskowych widziaych przez system jako jedo ie logicze. Dae mogą być umieszczoe a różych dyskach macierzy. Nadmiarowe dae umieszczae są w odpowiedich miejscach w celu zwiększeia iezawodości (możliwość odzyskaia daych przy awarii jedego lub kilku z ń w macierzy). Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 6 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 62 RAID RAID strip strip strip 2 strip 3 strip strip strip strip strip strip strip 6 strip 7 strip strip strip strip strip 8 strip 9 strip strip strip 8 strip 9 strip 8 strip 9 strip 2 strip 3 strip strip strip 2 strip 3 strip 2 strip 3 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 63 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 6 RAID 2 RAID 3 b b b 2 f (b) f (b) b b b 2 b 3 P(b) Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 6 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 66

12 RAID RAID blok blok blok 8 blok 2 blok blok blok 9 blok 3 blok 2 blok 6 blok blok blok 3 blok 7 blok blok P(-3) P(-7) P(8-) P(2-) blok blok blok 8 blok 2 P(6-9) blok blok blok 9 P(2-) blok 6 blok 2 blok 6 P(8-) blok 3 blok 7 blok 3 P(-3) P(-7) blok 7 blok blok blok blok blok 8 blok 9 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 67 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 68 RAID 6 Wirtuale wejście-wyjście proces proces proces blok blok blok 8 blok blok blok 9 blok 2 blok 6 P(8-) blok 3 P(-7) Q(8-) P(-3) Q(-7) blok Q(-3) blok 7 blok podsys. wej-wyj stos protokołów logiczy system plików orgaizacja fizycza systemu plików blok 2 P(6-9) P(2-) Q(2-) blok 3 blok blok Q(6-9) blok 6 blok 7 blok 8 blok 9 moduł sterujący moduł sterujący moduł sterujący sterowik urządz. sterowik urządz. sterowik urządz. ie port komuikacyjy system plików Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 69 Systemy operacyje Urządzeie wejścia-wyjścia 7 2

Urządzenia wejścia-wyjścia

Urządzenia wejścia-wyjścia Urządzenia wejścia-wyjścia Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Klasyfikacja urządzeń wejścia-wyjścia Struktura mechanizmu wejścia-wyjścia (sprzętu i oprogramowania) Interakcja

Bardziej szczegółowo

Urządzenia wej.-wyj. Plan (1) Plan (2)

Urządzenia wej.-wyj. Plan (1) Plan (2) Urządzenia wej.-wyj. Plan (). Rodzaje urządzeń wejścia-wyjścia 2. Struktura mechanizmu wejścia-wyjścia a) sterownik urządzenia b) moduł sterujący c) podsystem wejścia-wyjścia 3. Miejsce urządzeń wejścia-wyjścia

Bardziej szczegółowo

Urządzenia wej.-wyj.

Urządzenia wej.-wyj. Urządzenia wej.-wyj. Plan (). Rodzaje urządzeń wejścia-wyjścia 2. Struktura mechanizmu wejścia-wyjścia a) sterownik urządzenia b) moduł sterujący c) podsystem wejścia-wyjścia 3. Miejsce urządzeń wejścia-wyjścia

Bardziej szczegółowo

Urządzenia wej.-wyj. Plan (1) Plan (2) Rodzaje urządzeń wejściawyjścia

Urządzenia wej.-wyj. Plan (1) Plan (2) Rodzaje urządzeń wejściawyjścia Plan () Urządzenia wej.-wyj.. Rodzaje urządzeń wejścia-wyjścia 2. Struktura mechanizmu wejścia-wyjścia a) sterownik urządzenia b) moduł sterujący c) podsystem wejścia-wyjścia 3. Miejsce urządzeń wejścia-wyjścia

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 11 Wejście - wyjście Urządzenia zewnętrzne Wyjściowe monitor drukarka Wejściowe klawiatura, mysz dyski, skanery Komunikacyjne karta sieciowa, modem Urządzenie zewnętrzne

Bardziej szczegółowo

Architektura komputera

Architektura komputera Architektura komputera Architektura systemu komputerowego O tym w jaki sposób komputer wykonuje program i uzyskuje dostęp do pamięci i danych, decyduje architektura systemu komputerowego. Określa ona sposób

Bardziej szczegółowo

Systemy wejścia-wyjścia. wyjścia

Systemy wejścia-wyjścia. wyjścia Systemy wejścia-wyjścia wyjścia RóŜnorodność urządzeń Funkcje Pamięci Przesyłania danych Interfejsu z człowiekiem Sterowanie Transmisja Znakowa Blokowa Dostęp Sekwencyjny Swobodny Tryb pracy Synchroniczny

Bardziej szczegółowo

Wstęp do informatyki. System komputerowy. Magistrala systemowa. Magistrala systemowa (System Bus) Architektura komputera

Wstęp do informatyki. System komputerowy. Magistrala systemowa. Magistrala systemowa (System Bus) Architektura komputera System komputerowy systemowa (System Bus) Wstęp do iformatyki Architektura komputera Cezary Bolek cbolek@ki.ui.lodz.pl Uiwersytet Łódzki Wydział Zarządzaia Katedra Iformatyki Pamięć operacyja ROM, Jedostka

Bardziej szczegółowo

System wejścia-wyjścia

System wejścia-wyjścia System wejścia-wyjścia System wejścia-wyjścia Trzy rodzaje urządzeń wejścia-wyjścia: Urządzenia pamięci (dyski, taśmy) Urządzenia przesyłania danych (karty sieciowe, modemy) Urządzenia komunikacji z człowiekiem

Bardziej szczegółowo

Urządzenia wejścia-wyjścia. Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak

Urządzenia wejścia-wyjścia. Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Celem wykładu jest omówienie zagadnień obsługi urządzeń wejścia-wyjścia (zwanych również urządzeniami zewnętrznymi lub peryferyjnymi) i realizacji związanych

Bardziej szczegółowo

Urządzenia zewnętrzne

Urządzenia zewnętrzne Urządzenia zewnętrzne SZYNA ADRESOWA SZYNA DANYCH SZYNA STEROWANIA ZEGAR PROCESOR PAMIĘC UKŁADY WE/WY Centralna jednostka przetw arzająca (CPU) DANE PROGRAMY WYNIKI... URZ. ZEWN. MO NITORY, DRUKARKI, CZYTNIKI,...

Bardziej szczegółowo

Działanie systemu operacyjnego

Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego Działanie systemu operacyjnego Jednostka centralna dysku Szyna systemowa (magistrala danych) drukarki pamięci operacyjnej I NIC sieci Pamięć operacyjna Przerwania Przerwania

Bardziej szczegółowo

Działanie systemu operacyjnego

Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego Działanie systemu operacyjnego Jednostka centralna dysku Szyna systemowa (magistrala danych) drukarki pamięci operacyjnej sieci Pamięć operacyjna Przerwania Przerwania Przerwanie

Bardziej szczegółowo

Wstęp do informatyki. Interfejsy, urządzenia we/wy i komunikacja. Linie magistrali

Wstęp do informatyki. Interfejsy, urządzenia we/wy i komunikacja. Linie magistrali Wstęp doinformatyki Architektura interfejsów Interfejsy, urządzenia we/wy i komunikacja Dr inż. Ignacy Pardyka Akademia Świętokrzyska Kielce, 2001 Slajd 1 Slajd 2 Magistrala Linie magistrali Sterowanie

Bardziej szczegółowo

System wejścia-wyjścia

System wejścia-wyjścia System wejścia-wyjścia Trzy rodzaje urządzeń wejścia-wyjścia: wyjścia: Urządzenia pamięci (dyski, taśmy) Urządzenia przesyłania danych (karty sieciowe, modemy) Urządzenia komunikacji z człowiekiem (klawiatury,

Bardziej szczegółowo

Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia

Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia Definicja Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia Opracował: Andrzej Nowak Bibliografia: Urządzenia techniki komputerowej, K. Wojtuszkiewicz Operacjami wejścia/wyjścia nazywamy całokształt działań potrzebnych

Bardziej szczegółowo

Budowa systemów komputerowych

Budowa systemów komputerowych Budowa systemów komputerowych Krzysztof Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski k.patan@issi.uz.zgora.pl Współczesny system komputerowy System komputerowy składa

Bardziej szczegółowo

Działanie systemu operacyjnego

Działanie systemu operacyjnego Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego Jednostka centralna Sterownik dysku Sterownik drukarki Sterownik sieci Szyna systemowa (magistrala danych) Sterownik pamięci operacyjnej Pamięć

Bardziej szczegółowo

Architektura systemu komputerowego

Architektura systemu komputerowego Architektura systemu komputerowego Klawiatura 1 2 Drukarka Mysz Monitor CPU Sterownik dysku Sterownik USB Sterownik PS/2 lub USB Sterownik portu szeregowego Sterownik wideo Pamięć operacyjna Działanie

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY WEJŚCIA-WYJŚCIA

SYSTEMY WEJŚCIA-WYJŚCIA SYSTEMY WEJŚCIA-WYJŚCIA Systemy wejścia-wyjścia mają na celu umożliwienie wprowadzania informacji do komputera (wpisywanie tekstu, odczytywanie i zapisywanie danych na urządzeniach pamięci masowej itp.)

Bardziej szczegółowo

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem

Bardziej szczegółowo

Architektura systemu komputerowego. Działanie systemu komputerowego. Przerwania. Obsługa przerwań (Interrupt Handling)

Architektura systemu komputerowego. Działanie systemu komputerowego. Przerwania. Obsługa przerwań (Interrupt Handling) Struktury systemów komputerowych Architektura systemu komputerowego Działanie systemu komputerowego Struktura we/wy Struktura pamięci Hierarchia pamięci Ochrona sprzętowa Architektura 2.1 2.2 Działanie

Bardziej szczegółowo

Działanie systemu operacyjnego

Działanie systemu operacyjnego Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego I NIC Jednostka centralna Sterownik dysku Sterownik drukarki Sterownik sieci Szyna systemowa (magistrala danych) Sterownik pamięci operacyjnej

Bardziej szczegółowo

Podstawy techniki cyfrowej Układy wejścia-wyjścia. mgr inż. Bogdan Pietrzak ZSR CKP Świdwin

Podstawy techniki cyfrowej Układy wejścia-wyjścia. mgr inż. Bogdan Pietrzak ZSR CKP Świdwin Podstawy techniki cyfrowej Układy wejścia-wyjścia mgr inż. Bogdan Pietrzak ZSR CKP Świdwin 1 Układem wejścia-wyjścia nazywamy układ elektroniczny pośredniczący w wymianie informacji pomiędzy procesorem

Bardziej szczegółowo

Pośredniczy we współpracy pomiędzy procesorem a urządzeniem we/wy. W szczególności do jego zadań należy:

Pośredniczy we współpracy pomiędzy procesorem a urządzeniem we/wy. W szczególności do jego zadań należy: Współpraca mikroprocesora z urządzeniami zewnętrznymi Urządzenia wejścia-wyjścia, urządzenia których zadaniem jest komunikacja komputera z otoczeniem (zwykle bezpośrednio z użytkownikiem). Do najczęściej

Bardziej szczegółowo

Technologie informacyjne - wykład 2 -

Technologie informacyjne - wykład 2 - Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania Instytut Budownictwa Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechnika Wrocławska Technologie informacyjne - wykład 2 - Prowadzący: dr inż. Łukasz

Bardziej szczegółowo

Celem wykładu jest omówienie zagadnień obsługi urządzeń wejścia-wyjścia (zwanych również urządzeniami zewnętrznymi lub peryferyjnymi) i realizacji

Celem wykładu jest omówienie zagadnień obsługi urządzeń wejścia-wyjścia (zwanych również urządzeniami zewnętrznymi lub peryferyjnymi) i realizacji Celem wykładu jest omówienie zagadnień obsługi urządzeń wejścia-wyjścia (zwanych również urządzeniami zewnętrznymi lub peryferyjnymi) i realizacji związanych z tym mechanizmów w jądrze systemu operacyjnego.

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 10 Pamięć zewnętrzna Dysk magnetyczny Podstawowe urządzenie pamięci zewnętrznej. Dane zapisywane i odczytywane przy użyciu głowicy magnetycznej (cewki). Dane zapisywane

Bardziej szczegółowo

Technologia informacyjna. Urządzenia techniki komputerowej

Technologia informacyjna. Urządzenia techniki komputerowej Technologia informacyjna Urządzenia techniki komputerowej System komputerowy = hardware (sprzęt) + software (oprogramowanie) Sprzęt komputerowy (ang. hardware) zasoby o specyficznej strukturze i organizacji

Bardziej szczegółowo

Wykład 14. Zagadnienia związane z systemem IO

Wykład 14. Zagadnienia związane z systemem IO Wykład 14 Zagadnienia związane z systemem IO Wprowadzenie Urządzenia I/O zróżnicowane ze względu na Zachowanie: wejście, wyjście, magazynowanie Partnera: człowiek lub maszyna Szybkość transferu: bajty

Bardziej szczegółowo

Komputer IBM PC niezależnie od modelu składa się z: Jednostki centralnej czyli właściwego komputera Monitora Klawiatury

Komputer IBM PC niezależnie od modelu składa się z: Jednostki centralnej czyli właściwego komputera Monitora Klawiatury 1976 r. Apple PC Personal Computer 1981 r. pierwszy IBM PC Komputer jest wart tyle, ile wart jest człowiek, który go wykorzystuje... Hardware sprzęt Software oprogramowanie Komputer IBM PC niezależnie

Bardziej szczegółowo

Urządzenia wejścia-wyjścia

Urządzenia wejścia-wyjścia Urządzena wejśca-wyjśca Klasyfkacja urządzeń wejśca-wyjśca. Struktura mechanzmu wejśca-wyjśca (sprzętu oprogramowana). Interakcja jednostk centralnej z urządzenam wejśca-wyjśca: odpytywane, sterowane przerwanam,

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. Dariusz Wawrzyniak. Miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego w oprogramowaniu komputera

Wprowadzenie. Dariusz Wawrzyniak. Miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego w oprogramowaniu komputera Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Definicja, miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego Klasyfikacja systemów operacyjnych Zasada działania systemu operacyjnego (2) Definicja systemu operacyjnego (1) Miejsce,

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia związane z systemem IO

Zagadnienia związane z systemem IO Zagadnienia związane z systemem IO Wprowadzenie Urządzenia I/O zróżnicowane ze względu na Zachowanie: wejście, wyjście, magazynowanie Partnera: człowiek lub maszyna Szybkość transferu: bajty na sekundę

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. Dariusz Wawrzyniak. Miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego w oprogramowaniu komputera

Wprowadzenie. Dariusz Wawrzyniak. Miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego w oprogramowaniu komputera Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Definicja, miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego Klasyfikacja systemów operacyjnych Zasada działania systemu operacyjnego (2) Miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów. Układy wejścia-wyjścia komputera

Architektura komputerów. Układy wejścia-wyjścia komputera Architektura komputerów Układy wejścia-wyjścia komputera Wspópraca komputera z urządzeniami zewnętrznymi Integracja urządzeń w systemach: sprzętowa - interfejs programowa - protokół sterujący Interfejs

Bardziej szczegółowo

Struktura systemów komputerowych

Struktura systemów komputerowych Struktura systemów komputerowych Działanie systemu komputerowego Struktury WE/WY Struktura pamięci Hierarchia pamięci Ochrona sprzętowa Ogólna architektura systemu Wykład 6, Systemy operacyjne (studia

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. Wprowadzenie. Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak

Systemy operacyjne. Wprowadzenie. Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Wprowadzenie Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Definicja, miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego Klasyfikacja systemów operacyjnych Zasada działania systemu operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Artykuł techniczny CVM-NET4+ Zgodny z normami dotyczącymi efektywności energetycznej

Artykuł techniczny CVM-NET4+ Zgodny z normami dotyczącymi efektywności energetycznej 1 Artykuł techiczy Joatha Azañó Dział ds. Zarządzaia Eergią i Jakości Sieci CVM-ET4+ Zgody z ormami dotyczącymi efektywości eergetyczej owy wielokaałowy aalizator sieci i poboru eergii Obeca sytuacja Obece

Bardziej szczegółowo

Płyta główna (ang. motherboard) najważniejsza płyta drukowana urządzenia elektronicznego, na której zamontowano najważniejsze elementy urządzenia, umo

Płyta główna (ang. motherboard) najważniejsza płyta drukowana urządzenia elektronicznego, na której zamontowano najważniejsze elementy urządzenia, umo Zestaw komputera: 1)Płyta główna: 2)Monitor 3)Klawiatura i mysz 4)Głośniki 5) Urządzenia peryferyjne: *skaner *drukarka Płyta główna (ang. motherboard) najważniejsza płyta drukowana urządzenia elektronicznego,

Bardziej szczegółowo

Budowa komputera KROK PO KROKU! Opis wszystkich części komputera w sposób zrozumiały dla nowatorów

Budowa komputera KROK PO KROKU! Opis wszystkich części komputera w sposób zrozumiały dla nowatorów Budowa komputera KROK PO KROKU! Opis wszystkich części komputera w sposób zrozumiały dla nowatorów Poszczególne podzespoły komputera 1. Monitor 2. Płyta główna 3. Procesor 4. Gniazda kontrolerów dysków

Bardziej szczegółowo

Układy wejścia/wyjścia

Układy wejścia/wyjścia Układy wejścia/wyjścia Schemat blokowy systemu mikroprocesorowego Mikroprocesor połączony jest z pamięcią oraz układami wejścia/wyjścia za pomocą magistrali systemowej zespołu linii przenoszącymi sygnały

Bardziej szczegółowo

dr hab. Joanna Jędrzejowicz Podstawy informatyki i komputeryzacji Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna

dr hab. Joanna Jędrzejowicz Podstawy informatyki i komputeryzacji Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna dr hab. Joanna Jędrzejowicz Podstawy informatyki i komputeryzacji Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna Literatura B. Siemieniecki, W. Lewandowski Internet w szkole, Wyd. A. Marszałek 2001, B. Siemieniecki

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski Architektura systemów komputerowych dr Artur Bartoszewski Układy we/wy jak je widzi procesor? Układy wejścia/wyjścia Układy we/wy (I/O) są kładami pośredniczącymi w wymianie informacji pomiędzy procesorem

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 9 Pamięć operacyjna Właściwości pamięci Położenie Pojemność Jednostka transferu Sposób dostępu Wydajność Rodzaj fizyczny Własności fizyczne Organizacja Położenie pamięci

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Temat: (Nie)zawodność sprzętu komputerowego. Politechnika Gdańska, Inżynieria Biomedyczna. Przedmiot:

Wykład 2. Temat: (Nie)zawodność sprzętu komputerowego. Politechnika Gdańska, Inżynieria Biomedyczna. Przedmiot: Wykład 2 Przedmiot: Zabezpieczenie systemów i usług sieciowych Temat: (Nie)zawodność sprzętu komputerowego 1 Niezawodność w świecie komputerów Przedmiot: Zabezpieczenie systemów i usług sieciowych W przypadku

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery WPROWADZENIE Mikrosterownik (cyfrowy) jest to moduł elektroniczny zawierający wszystkie środki niezbędne do realizacji wymaganych procedur sterowania przy pomocy metod komputerowych. Platformy budowy mikrosterowników:

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Struktury systemów komputerowych. Wojciech Kwedlo, Wykład z Systemów Operacyjnych -1- Wydział Informatyki PB

Wykład 2. Struktury systemów komputerowych. Wojciech Kwedlo, Wykład z Systemów Operacyjnych -1- Wydział Informatyki PB Wykład 2 Struktury systemów komputerowych Wojciech Kwedlo, Wykład z Systemów Operacyjnych -1- Wydział Informatyki PB Uproszczony schemat architektury komputera Procesor, pamięć i urządzenia we-wy podłączone

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. wykład dr Marcin Czarnota laboratorium mgr Radosław Maj

Systemy operacyjne. wykład dr Marcin Czarnota laboratorium mgr Radosław Maj Systemy operacyjne wykład dr Marcin Czarnota laboratorium mgr Radosław Maj Plan wykładów 1. Wprowadzenie, 2. Procesy, wątki i zasoby, 3. Planowanie przydziału procesora, 4. Zarządzanie pamięcią operacyjną,

Bardziej szczegółowo

Systemy plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą. Struktura pliku. Koncepcja pliku. Atrybuty pliku

Systemy plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą. Struktura pliku. Koncepcja pliku. Atrybuty pliku Systemy plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą Koncepcja pliku Metody dostępu Organizacja systemu plików Metody alokacji Struktura dysku Zarządzanie dyskiem Struktura pliku Prosta sekwencja słów lub

Bardziej szczegółowo

dr inż. Konrad Sobolewski Politechnika Warszawska Informatyka 1

dr inż. Konrad Sobolewski Politechnika Warszawska Informatyka 1 dr inż. Konrad Sobolewski Politechnika Warszawska Informatyka 1 Cel wykładu Definicja, miejsce, rola i zadania systemu operacyjnego Klasyfikacja systemów operacyjnych Zasada działanie systemu operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Wykład 12 Jan Kazimirski 1 Magistrale systemowe 2 Magistrale Magistrala medium łączące dwa lub więcej urządzeń Sygnał przesyłany magistralą może być odbierany przez wiele urządzeń

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. dr inż. Marcin Czajkowski. Studia podyplomowe 2015-2016. Wydział Informatyki PB

Systemy operacyjne. dr inż. Marcin Czajkowski. Studia podyplomowe 2015-2016. Wydział Informatyki PB Systemy operacyjne Studia podyplomowe 2015-2016 Wydział Informatyki PB dr inż. Marcin Czajkowski Struktury pamięci masowej Plan wykładu Pamięć RAM i ROM, pamięć podręczna (cache) i masowa Dostęp do dysku

Bardziej szczegółowo

BUDOWA KOMPUTERA. Monika Słomian

BUDOWA KOMPUTERA. Monika Słomian BUDOWA KOMPUTERA Monika Słomian Kryteria oceniania O znam podstawowe elementy zestawu komputerowego O wiem, jakie elementy znajdują się wewnątrz komputera i jaka jest ich funkcja O potrafię wymienić przykładowe

Bardziej szczegółowo

Układ sterowania, magistrale i organizacja pamięci. Dariusz Chaberski

Układ sterowania, magistrale i organizacja pamięci. Dariusz Chaberski Układ sterowania, magistrale i organizacja pamięci Dariusz Chaberski Jednostka centralna szyna sygnałow sterowania sygnały sterujące układ sterowania sygnały stanu wewnętrzna szyna danych układ wykonawczy

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Program wykładów. Strona WWW przedmiotu: Program ćwiczeń projektowych

Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Program wykładów. Strona WWW przedmiotu: Program ćwiczeń projektowych Systemy operacyjne Systemy operacyjne Inżynieria obliczeniowa, II rok Krzysztof Wilk Katedra Informatyki Stosowanej i Modelowania wilk@agh.edu.pl Wykłady: 7 tygodni po 2 h, s. 209, B-4 Projekty: 2 godziny

Bardziej szczegółowo

Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej II. Urządzenia wejścia-wyjścia

Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej II. Urządzenia wejścia-wyjścia Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej II Urządzenia wejścia-wyjścia Tomasz Piasecki magistrala procesor pamięć wejście wyjście W systemie mikroprocesorowym CPU może współpracować za pośrednictwem

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. Co to jest mikrokontroler? Kody i liczby stosowane w systemach komputerowych. Podstawowe elementy logiczne

Spis treœci. Co to jest mikrokontroler? Kody i liczby stosowane w systemach komputerowych. Podstawowe elementy logiczne Spis treści 5 Spis treœci Co to jest mikrokontroler? Wprowadzenie... 11 Budowa systemu komputerowego... 12 Wejścia systemu komputerowego... 12 Wyjścia systemu komputerowego... 13 Jednostka centralna (CPU)...

Bardziej szczegółowo

System plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą. Koncepcja pliku. Atrybuty pliku. Struktura pliku. Typ pliku nazwa, rozszerzenie (extension)

System plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą. Koncepcja pliku. Atrybuty pliku. Struktura pliku. Typ pliku nazwa, rozszerzenie (extension) System plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą Koncepcja pliku Ciągła logiczna przestrzeń adresowa Koncepcja pliku Metody dostępu Organizacja systemu plików Metody alokacji Struktura dysku Zarządzenie

Bardziej szczegółowo

dr inż. Jarosław Forenc

dr inż. Jarosław Forenc Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2009/2010 Wykład nr 7 (15.05.2010) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne system przerwań

Systemy operacyjne system przerwań system przerwań przerwanie: procesor zawiesza wykonanie bieżącego zadania i przechodzi do obsługi przerwania przerwania: maskowalne i niemaskowalne wektor przerwań adres (tablica adresów) kodu obsługi

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemów Komputerowych. Bezpośredni dostęp do pamięci Realizacja zależności czasowych

Architektura Systemów Komputerowych. Bezpośredni dostęp do pamięci Realizacja zależności czasowych Architektura Systemów Komputerowych Bezpośredni dostęp do pamięci Realizacja zależności czasowych 1 Bezpośredni dostęp do pamięci Bezpośredni dostęp do pamięci (ang: direct memory access - DMA) to transfer

Bardziej szczegółowo

Organizacja typowego mikroprocesora

Organizacja typowego mikroprocesora Organizacja typowego mikroprocesora 1 Architektura procesora 8086 2 Architektura współczesnego procesora 3 Schemat blokowy procesora AVR Mega o architekturze harwardzkiej Wszystkie mikroprocesory zawierają

Bardziej szczegółowo

Komputer. Komputer (computer) jest to urządzenie elektroniczne służące do zbierania, przechowywania, przetwarzania i wizualizacji informacji

Komputer. Komputer (computer) jest to urządzenie elektroniczne służące do zbierania, przechowywania, przetwarzania i wizualizacji informacji Komputer Komputer (computer) jest to urządzenie elektroniczne służące do zbierania, przechowywania, przetwarzania i wizualizacji informacji Budowa komputera Drukarka (printer) Monitor ekranowy skaner Jednostka

Bardziej szczegółowo

Wykład 9 Struktury pamięci masowej

Wykład 9 Struktury pamięci masowej Wykład 9 Struktury pamięci masowej -1- Struktura dysku Głowice Dane przechowywane są na powierzchniach Maksimum dwie powierzchnie na talerzu. Conajmniej jeden talerz Dane znajdują ścieżkach. się na sektor

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne. Struktura i zasady budowy. Rozdział 1 Wprowadzenie do systemów komputerowych

Systemy operacyjne. Struktura i zasady budowy. Rozdział 1 Wprowadzenie do systemów komputerowych Systemy operacyjne Struktura i zasady budowy Rozdział 1 Wprowadzenie do systemów komputerowych Zadaniem systemu operacyjnego jest pośredniczenie pomiędzy aplikacjami, programami narzędziowymi i użytkownikami

Bardziej szczegółowo

Podstawowe, najczęściej spotykane elementy stacjonarnego komputera osobistego klasy PC

Podstawowe, najczęściej spotykane elementy stacjonarnego komputera osobistego klasy PC Części komputera Podstawowe, najczęściej spotykane elementy stacjonarnego komputera osobistego klasy PC 3. MONITOR 1. JEDNOSTKA CENTRALNA 2. KLAWIATURA 4. MYSZKA? Komputer typu notebook Możemy tu wyróżnić

Bardziej szczegółowo

System mikroprocesorowy i peryferia. Dariusz Chaberski

System mikroprocesorowy i peryferia. Dariusz Chaberski System mikroprocesorowy i peryferia Dariusz Chaberski System mikroprocesorowy mikroprocesor pamięć kontroler przerwań układy wejścia wyjścia kontroler DMA 2 Pamięć rodzaje (podział ze względu na sposób

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do systemów operacyjnych

Wprowadzenie do systemów operacyjnych SOE - Systemy Operacyjne Wykład 1 Wprowadzenie do systemów operacyjnych dr inż. Andrzej Wielgus Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki WEiTI PW System komputerowy Podstawowe pojęcia System operacyjny

Bardziej szczegółowo

Temat 2. Logiczna budowa komputera.

Temat 2. Logiczna budowa komputera. Temat 2. Logiczna budowa komputera. 01.03.2015 1. Opis i schemat logicznej budowy komputera (rys. 28.4, ilustracje budowy komputera z uwzględnieniem elementów składowych, głównych podzespołów, procesami

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Wykład 7 Jan Kazimirski 1 Pamięć podręczna 2 Pamięć komputera - charakterystyka Położenie Procesor rejestry, pamięć podręczna Pamięć wewnętrzna pamięć podręczna, główna Pamięć zewnętrzna

Bardziej szczegółowo

Metrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Metrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Metrologia: miary dokładości dr iż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczeciie Miary dokładości: Najczęściej rozkład pomiarów w serii wokół wartości średiej X jest rozkładem Gaussa: Prawdopodobieństwem,

Bardziej szczegółowo

PRZERWANIA. 1. Obsługa zdarzeń, odpytywanie i przerwania Obsługa zdarzeń jest jedną z kluczowych funkcji w prawie każdym systemie czasu rzeczywistego.

PRZERWANIA. 1. Obsługa zdarzeń, odpytywanie i przerwania Obsługa zdarzeń jest jedną z kluczowych funkcji w prawie każdym systemie czasu rzeczywistego. PRZERWANIA 1. Obsługa zdarzeń, odpytywanie i Obsługa zdarzeń jest jedną z kluczowych funkcji w prawie każdym systemie czasu rzeczywistego. Istnieją dwie metody pozyskania informacji o zdarzeniach: 1. Cykliczne

Bardziej szczegółowo

Systemy Operacyjne i Sieci Komputerowe

Systemy Operacyjne i Sieci Komputerowe Systemy Operacyjne i Sieci Komputerowe Sprzęt komputerowy Prowadzący: System Operacyjny + Programy Łatwe użytkowanie szmurlor@iem.pw.edu.pl GE 229 1 Komunikacja z urządzeniami. Komunikacja z urządzeniami

Bardziej szczegółowo

Podstawy technologii informacyjnej. Beata Kuźmińska

Podstawy technologii informacyjnej. Beata Kuźmińska Podstawy technologii informacyjnej Beata Kuźmińska Podstawowe definicje Informatyka - nazwa powstała w 1968 roku, stosowana w Europie. Informatyka zajmuje się całokształtem przechowywania, przesyłania,

Bardziej szczegółowo

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11 Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1 Spis treúci Przedmowa... 9 Wstęp... 11 1. Komputer PC od zewnątrz... 13 1.1. Elementy zestawu komputerowego... 13 1.2.

Bardziej szczegółowo

Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola

Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola Ogólny schemat komputera Jak widać wszystkie bloki (CPU, RAM oraz I/O) dołączone są do wspólnych

Bardziej szczegółowo

Systemy wejścia-wyjścia. wyjścia

Systemy wejścia-wyjścia. wyjścia Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 9 1 Systemy wejścia-wyjścia wyjścia Wprowadzenie. Sprzęt wejścia-wyjścia (WE/WY). Użytkowy interfejs WE/WY. Podsystem WE/WY w jądrze. Przekształcenia zamówień

Bardziej szczegółowo

System wejścia-wyjścia

System wejścia-wyjścia System wejścia-wyjścia Trzy rodzaje urządze dzeń wejścia cia-wyjścia: Urządzenia pamięci (dyski, taśmy) Urządzenia przesyłania danych (karty sieciowe, modemy) Urządzenia komunikacji z człowiekiem (klawiatury,

Bardziej szczegółowo

URZĄDZENIA WEJŚCIA-WYJŚCIA

URZĄDZENIA WEJŚCIA-WYJŚCIA Wykład czwarty URZĄDZENIA WEJŚCIA-WYJŚCIA PLAN WYKŁADU Budowa ogólna komputerów PC Urządzenia zewnętrzne w PC Podział urządzeń zewnętrznych Obsługa przerwań Bezpośredni dostęp do pamięci Literatura 1/24

Bardziej szczegółowo

Dodatek B. Zasady komunikacji z otoczeniem w typowych systemach komputerowych

Dodatek B. Zasady komunikacji z otoczeniem w typowych systemach komputerowych Dodatek B. Zasady komunikacji z otoczeniem w typowych systemach komputerowych B.1. Dostęp do urządzeń komunikacyjnych Sterowniki urządzeń zewnętrznych widziane są przez procesor jako zestawy rejestrów

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki DMA - Układ bezpośredniego dostępu do pamięci

Podstawy Informatyki DMA - Układ bezpośredniego dostępu do pamięci Układ Podstawy Informatyki - Układ bezpośredniego dostępu do pamięci alina.momot@polsl.pl http://zti.polsl.pl/amomot/pi Plan wykładu Układ 1 Układ Wymiana informacji Idea Zasady pracy maszyny W Architektura

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: Badania operacyjne. Temat ćwiczenia: Problemy transportowe cd, Problem komiwojażera

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: Badania operacyjne. Temat ćwiczenia: Problemy transportowe cd, Problem komiwojażera Istrukcja do ćwiczeń laboratoryjych z przedmiotu: Badaia operacyje Temat ćwiczeia: Problemy trasportowe cd Problem komiwojażera Zachodiopomorski Uiwersytet Techologiczy Wydział Iżyierii Mechaiczej i Mechatroiki

Bardziej szczegółowo

Technologie informacyjne (2) Zdzisław Szyjewski

Technologie informacyjne (2) Zdzisław Szyjewski Technologie informacyjne (2) Zdzisław Szyjewski Technologie informacyjne Technologie pracy z komputerem Funkcje systemu operacyjnego Przykłady systemów operacyjnych Zarządzanie pamięcią Zarządzanie danymi

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze 1

Materiały pomocnicze 1 OBSŁUGA JŚCIA-JŚCIA System operacyjny musi komunikować się ze światem zewnętrznym. OBSŁUGA JŚCIA-JŚCIA Obsługa wejścia-wyjścia jest jednym z najżmudniejszych etapów tworzenia systemu. powodem jest konieczność

Bardziej szczegółowo

Wykład IV. Układy we/wy. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów

Wykład IV. Układy we/wy. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Wykład IV Układy we/wy 1 Część 1 2 Układy wejścia/wyjścia Układy we/wy (I/O) są kładami pośredniczącymi w wymianie informacji pomiędzy procesorem

Bardziej szczegółowo

MINIMALIZACJA PUSTYCH PRZEBIEGÓW PRZEZ ŚRODKI TRANSPORTU

MINIMALIZACJA PUSTYCH PRZEBIEGÓW PRZEZ ŚRODKI TRANSPORTU Przedmiot: Iformatyka w logistyce Forma: Laboratorium Temat: Zadaie 2. Automatyzacja obsługi usług logistyczych z wykorzystaiem zaawasowaych fukcji oprogramowaia Excel. Miimalizacja pustych przebiegów

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemów Komputerowych

Architektura Systemów Komputerowych Architektura Systemów Komputerowych Wykład 13: Układy wejścia wyjścia. Struktura komputera. Dr inż. Marek Mika Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Amosa Komeńskiego W Lesznie Plan Układy wejścia-wyjścia

Bardziej szczegółowo

Magistrala systemowa (System Bus)

Magistrala systemowa (System Bus) Cezary Bolek cbolek@ki.uni.lodz.pl Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania Katedra Informatyki systemowa (System Bus) Pamięć operacyjna ROM, RAM Jednostka centralna Układy we/wy In/Out Wstęp do Informatyki

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zadanie komputera to wykonywanie programu Program składa się z rozkazów przechowywanych w pamięci Rozkazy są przetwarzane w dwu krokach:

Podstawowe zadanie komputera to wykonywanie programu Program składa się z rozkazów przechowywanych w pamięci Rozkazy są przetwarzane w dwu krokach: Rok akademicki 2012/2013, Wykład nr 6 2/46 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2012/2013

Bardziej szczegółowo

Architektura i administracja systemów operacyjnych

Architektura i administracja systemów operacyjnych Architektura i administracja systemów operacyjnych Wykład 1 Jan Tuziemski Część slajdów to zmodyfiowane slajdy ze strony os-booi.com copyright Silberschatz, Galvin and Gagne, 2013 Informacje wstępne Prowadzący

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne i sieci komputerowe Szymon Wilk Superkomputery 1

Systemy operacyjne i sieci komputerowe Szymon Wilk Superkomputery 1 i sieci komputerowe Szymon Wilk Superkomputery 1 1. Superkomputery to komputery o bardzo dużej mocy obliczeniowej. Przeznaczone są do symulacji zjawisk fizycznych prowadzonych głównie w instytucjach badawczych:

Bardziej szczegółowo

dr inż. Krzysztof Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski k.patan@issi.uz.zgora.pl WSTĘP 1 Struktury danych oraz algorytmy do implementacji interfejsu systemu plików

Bardziej szczegółowo

ARCHITEKTURA PROCESORA,

ARCHITEKTURA PROCESORA, ARCHITEKTURA PROCESORA, poza blokami funkcjonalnymi, to przede wszystkim: a. formaty rozkazów, b. lista rozkazów, c. rejestry dostępne programowo, d. sposoby adresowania pamięci, e. sposoby współpracy

Bardziej szczegółowo

Budowa Mikrokomputera

Budowa Mikrokomputera Budowa Mikrokomputera Wykład z Podstaw Informatyki dla I roku BO Piotr Mika Podstawowe elementy komputera Procesor Pamięć Magistrala (2/16) Płyta główna (ang. mainboard, motherboard) płyta drukowana komputera,

Bardziej szczegółowo

SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN ZASADY POMIARU I OCENY STANU RÓWNOŚCI PODŁUŻNEJ NAWIERZCHNI BITUMICZNYCH W SYSTEMIE OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN

SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN ZASADY POMIARU I OCENY STANU RÓWNOŚCI PODŁUŻNEJ NAWIERZCHNI BITUMICZNYCH W SYSTEMIE OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN ZAŁĄCZNIK B GENERALNA DYREKCJA DRÓG PUBLICZNYCH Biuro Studiów Sieci Drogowej SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN WYTYCZNE STOSOWANIA - ZAŁĄCZNIK B ZASADY POMIARU I OCENY STANU RÓWNOŚCI PODŁUŻNEJ NAWIERZCHNI

Bardziej szczegółowo

Kurs Zaawansowany S7. Spis treści. Dzień 1

Kurs Zaawansowany S7. Spis treści. Dzień 1 Spis treści Dzień 1 I Konfiguracja sprzętowa i parametryzacja stacji SIMATIC S7 (wersja 1211) I-3 Dlaczego powinna zostać stworzona konfiguracja sprzętowa? I-4 Zadanie Konfiguracja sprzętowa I-5 Konfiguracja

Bardziej szczegółowo

Przykładowe pytania DSP 1

Przykładowe pytania DSP 1 Przykładowe pytania SP Przykładowe pytania Systemy liczbowe. Przedstawić liczby; -, - w kodzie binarnym i hexadecymalnym uzupełnionym do dwóch (liczba 6 bitowa).. odać dwie liczby binarne w kodzie U +..

Bardziej szczegółowo

Struktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami

Struktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 2/21 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016

Bardziej szczegółowo

2013-04-25. Czujniki obiektowe Sterowniki przemysłowe

2013-04-25. Czujniki obiektowe Sterowniki przemysłowe Ogólne informacje o systemach komputerowych stosowanych w sterowaniu ruchem funkcje, właściwości Sieci komputerowe w sterowaniu informacje ogólne, model TCP/IP, protokoły warstwy internetowej i transportowej

Bardziej szczegółowo