WYBRANE RODZAJE SPÓŁEK :31:57

Transkrypt

1 WYBRANE RODZAJE SPÓŁEK :31:57

2 2 NAJWAŻNIEJSZE RODZAJE SPÓŁEK DZIAŁAJĄCYCH W BELGII NAJWAŻNIEJSZE RODZAJE SPÓŁEK DZIAŁAJĄCYCH W BELGII W systemie belgijskim wśród firm małych i średnich najczęściej spotykanymi rodzajami spółek są: 1. Spółka prywatna z o.o. (S.P.R.L., B.V.B.A.) Charakterystyczną cechą spółki prywatnej jest to, że jej udziałowcy posiadają ograniczoną możliwość cesji udziałów. Dzięki temu skład wspólników jest na ogół stały. Prawo przewiduje także możliwość utworzenia jednoosobowej spółki prywatnej z o. o. (S.P.R.L.U., E.B.V.B.A.) 2. Spółka akcyjna (S.A., N.V.) Spółka akcyjna jest spółką kapitałową, gdyż akcjonariusze wnoszą kapitał do spółki. Akcje spółki akcyjnej są imienne lub na okaziciela (te ostatnie mogą być swobodnie odstępowane, o ile statut nie wprowadza ograniczeń w tym zakresie). 3. Spółka spółdzielcza (S.C., C.V.) Istnieją dwa rodzaje spółek spółdzielczych: - spółka spółdzielcza z o.o. (S.C.R.L., C.V.B.A.) - spółka spółdzielcza z nieograniczoną odpowiedzialnością (S.C.R.I., C.V.O.A.) 4. Spółka jawna (S.N.C.,V.O.F.) Spółka jawna jest spółką osobową. Prawo nie przewiduje wymogu minimum kapitału zakładowego. Ta forma spółki wymaga niewiele formalności, ale nie jest zbyt rozpowszechniona, gdyż jej udziałowcy odpowiadają solidarnie i w sposób nieograniczony za zobowiązania spółki. 5. Spółka komandytowa zwykła (S.C.S., Comm.V.) Spółka taka zrzesza dwa rodzaje akcjonariuszy: - komplementariuszy - (associés commandités), którzy zarządzają spółką i odpowiadają solidarnie całym majątkiem bez ograniczenia za zobowiązania spółki i mają status indépendants - komandytariuszy - (associés commanditaires), którzy jedynie wnoszą kapitał do spółki i odpowiadają za jej zobowiązania do wysokości zadeklarowanego kapitału (nie mają statusu indépendants)

3 3 6. Spółka komandytowo-akcyjna (S.C.A., C.V.A.) Spółka ta stanowi odmianę spółki komandytowej zwykłej. Zrzesza ona dwa rodzaje akcjonariuszy: - komplementariuszy, spośród których wybierane jest kierownictwo spółki - komandytariuszy, którzy wnoszą kapitał i są akcjonariuszami. W przypadku obu rodzajów spółek komandytowych, przepisy nie przewidują wymogu minimum kapitału zakładowego. Spółki komandytowe zalicza się do spółek osobowych. CHARAKTERYSTYKA SPÓŁEK Różne rodzaje spółek łączą natępujące cechy wspólne: spółka posiada przedmiot określony przez prawo każdy wspólnik/akcjonariusz wnosi do spółki udziały kapitałowe lub aport rzeczowy działalność spółki rozpoczyna się z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego spółka tworzona jest na czas określony lub nieokreślony każdy wspólnik/akcjonariusz jest dłużnikiem wobec spółki do wysokości wniesionych udziałów/akcji, jakie do niej wniósł lub zobowiązał się do ich wniesienia każdy wspólnik/akcjonariusz odpowiada wobec spółki za szkody, jakich się dopuścił partycypacja każdego udziałowca/akcjonariusza w zyskach i stratach jest proporcjonalna do wniesionych udziałów/akcji, o ile statut nie przewiduje inaczej. TWORZENIE SPÓŁEK Ilość udziałowców/akcjonariuszy: Spółka prywatna z o.o. (S.P.R.L.) może być utworzona przez kilka osób fizycznych lub prawnych (co najmniej 2). Spółkę taką mogą utworzyć np. małżonkowie. Może ją utworzyć również jedna osoba fizyczna; wtedy mamy do czynienia z jednoosobową spółką z o.o. Spółkę akcyjną (S.A.) może utworzyć co najmniej 2 akcjonariuszy (osoby fizyczne lub prawne). Jeśli spółkę akcyjną tworzą małżonkowie, wnoszą do niej majątek własny. W takiej sytuacji wskazane jest uzyskanie porady notariusza. Spółkę spółdzielczą (S.C.) mogą utworzyć co najmniej 3 osoby fizyczne lub prawne. Kapitał Przy utworzeniu spółki prywatnej z o.o., wymagany jest minimalny kapitał zakładowy w wysokości euro, który musi być zadeklarowany w całości przy tworzeniu spółki. W momencie zawiązania spółki, kapitał musi być wpłacony w wysokości euro (każdy udział imienny co najmniej w wysokości 1/5); w przypadku jednoosobowej spółki prywatnej z o.o. wysokość kapitału wpłaconego w momencie jej tworzenia wynosi euro.

4 4 Aporty rzeczowe muszą być wniesione w całości w momencie zawiązania spółki. Wartość tych aportów podlega wycenie audytora (rewidenta). Przy utworzeniu spółki akcyjnej akcjonariusze zobowiązują się do wpłaty na kapitał założycielski kwoty euro. Każdej akcji wnoszonej w wymiarze pieniężnym musi odpowiadać wpłata co najmniej 1/4 jej całości przy zawiązaniu spółki. Aporty rzeczowe muszą być wniesione w całości w momencie zawiązania spółki.wartość tych aportów musi być wyceniona przez audytorów. Przy utworzeniu spółki spółdzielczej z o.o., istnieje wymóg kapitału minimalnego w wysokości euro. W momencie zawiązania spółki kapitał musi być wpłacony w wysokości (wymóg ten wynosi co najmniej 1/4 w stosunku do każdego udziału). Aport rzeczowy może być wniesiony w ciągu 5 lat od zawiązania spółki (wymogi formalne są podobne jak przy spółce prywatnej z o.o. i spółce akcyjnej). Spółka spółdzielcza z nieograniczoną odpowiedzialnością jest formą bardziej luźną, gdyż nie istnieje przy niej wymóg minimum kapitału. Natomiast ustalona wysokość kapitału musi być wpłacona w całości przy zawiązaniu spółki. Plan finansowy Przy utworzeniu spółki prywatnej z o.o. oraz spółki akcyjnej istnieje wymóg opracowania planu finansowego, który zostaje zdeponowany u notariusza. Z planu tego musi jednoznacznie wynikać, że ustalony kapitał zakładowy jest wystarczający, by spółka była w stanie pokrywać swe zobowiązania finansowe w ciągu 2 pierwszych lat działalności. Plan ten przewiduje odpowiedzialność majątkową wspólników/akcjonariuszy z tytułu ewentualnego bankructwa w ciągu 3 pierwszych lat działalności. Plan finansowy wymagany jest także przy tworzeniu spółki spółdzielczej z o.o., zaś przy tworzeniu spółki spółdzielczej z nieograniczoną odpowiedzialnością nie ma takiego wymogu. Akt założycielski (umowa spółki, statut) Przy powoływaniu do życia spółki prywatnej z o.o., spółki akcyjnej oraz spółki spółdzielczej z o.o., wymagane jest sporządzenie statutu w formie aktu notarialnego. W przypadku spółki spółdzielczej z nieograniczoną odpowiedzialnością stosowana jest forma aktu notarialnego lub aktu prywatnego. Statut powinien zawierać m.in. następujące podstawowe dane: formę prawną i nazwę spółki, siedzibę spółki, zakres oraz czasookres jej działalności, dane personalne założycieli i udziałowców/akcjonariuszy, informacje nt. zarządzania spółką oraz na temat Walnego Zgromadzenia. Dokumentacja spółki złożona zostaje we właściwym terytorialnie Trybunale Handlowym, w którym każdy może się z nią zapoznać przed publikacją. Publikacja statutu następuje w Moniteur Belge. Bilanse roczne spółki przekazywane są do Banku Centralnego (BNB) po zatwierdzeniu przez Walne Zgromadzenie. BNB udostępnia je Trybunałowi Handlowemu. Orientacyjne koszty utworzenia spółki (na przykładzie 2-osobowej S.P.R.L.) - opłata w wysokości 130 euro ponoszona w okienku przy wydaniu wyciągu z rejestru handlowego w przypadku spółki (dodatkowo 70 euro od każdego adresu zakładu); w przypadku firmy indywidualnej odpowiednio 70 euro i 70 euro

5 5 - opłaty notarialne obejmują honorarium notariusza, którego wysokość zależy od wartości kapitału subskrybowanego oraz inne opłaty skarbowe (25 euro) związane z dokumentacją (statut, plan finansowy) - płatna jest publikacja w Moniteur Belge (około 150 euro) Łączny koszt u notariusza to kwota od euro na prowincji do 2500 euro w Brukseli (koszt ten obejmuje koszty notarialne, koszt rejestracji statutu w Trybunale Handlowym i publikację w Moniteur Belge). - opłatom podlega raport audytora ws. aportu niepieniężnego - dodatkowymi opłatami obciążone jest wydanie ewentualnych pozwoleń i licencji na prowadzenie różnych rodzajów działalności gospodarczej Należy przewidzieć ważniejsze roczne opłaty stałe ponoszone przez spółkę: opublikowanie bilansu (170 euro), solidarnościową składkę socjalną od spółki (350 euro), ew. koszt zewnętrznej obsługi księgowej (uzależniony od ilości dokumentacji, co najmniej 900 euro). Odpowiedzialność założycieli, akcjonariuszy, zarządzających, administratorów Odpowiedzialność w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością (S.A., S.P.R.L., S.C.R.L.) przedstawia się następująco: 1. Odpowiedzialność założycieli Założyciele odpowiadają solidarnie za ewentualne błędy popełnione przy tworzeniu spółki. Dotyczy to nieprawidłowości przy dokonaniu wpłat na pokrycie kapitału zakładowego, przy redagowaniu statutu itp. Założyciele odpowiadają swym majątkiem w przypadku, gdy wartość kapitału zakładowego nie jest wystarczająca na pokrycie zobowiązań spółki w przypadku jej bankructwa w ciągu 3 pierwszych lat. 2. Odpowiedzialność administratorów i zarządzających Administratorzy oraz zarządzający w spółkach jw. są odpowiedzialni za niewywiązywanie się ze swych obowiązków, np.: - nieobecność na posiedzeniach rady administracyjnej lub kolegium zarządzających - prowadzenie zbyt kosztownej kampanii reklamowej - uchybienia w egzekwowaniu należności na rzecz spółki - uchybienia w obowiązku ubezpieczenia na wypadek pożaru itp. Odpowiedzialność administratorów i zarządzających może być związana z uchybieniami wobec przepisów kodeksu spółek, przepisów o księgowości, postanowień statutu spółki. Odpowiedzialność jest solidarna z wyjątkiem sytuacji, w której administrator lub zarządzający udowodnią, że nie popełnili żadnego uchybienia. Jeżeli do bankructwa spółki przyczyniły się ewidentne błędy, bądź zaniechania administratorów lub zarządzających, to mogą oni zostać pociągnięci do osobistej odpowiedzialności za bankructwo.

6 6 Administratorzy lub zarządzający ponoszą odpowiedzialność z tytułu niedotrzymania procedur związanych z niewypłacalnością spółki, z tytułu sprzeniewierzenia środków finansowych i rzeczowych spółki, a także jeśli uczestniczyli w podejmowaniu decyzji w sytuacji konfliktu interesów. 3. Odpowiedzialność akcjonariuszy/udziałowców W spółkach: prywatnej z o.o., akcyjnej i spółdzielczej z o.o., akcjonariusze/udziałowcy odpowiadają do wysokości swoich wkładów (nie są odpowiedzialni za długi spółki). W spółkach: spółdzielczej z nieograniczoną odpowiedzialnością oraz spółkach komandytowych, istnieje solidarna i nieograniczona odpowiedzialność wspólników za długi spółki (w spółkach komandytowych dotyczy to kategorii komplementariuszy). Jeśli w spółkach z nieograniczoną odpowiedzialnością zarządzanie powierzone zostanie osobie, która nie jest akcjonariuszem/udziałowcem, to jej odpowiedzialność jest podobna do odpowiedzialności zarządzającego w spółce z o.o. Akcje i udziały w spółce Udziały i akcje stanowią kapitał spółki. Osoby dokonujące wpłat na pokrycie kapitału lub wnoszące aport rzeczowy otrzymują akcje lub udziały spółki. W spółce prywatnej z o.o., udziały są z reguły imienne i mogą podlegać cesji w określonych granicach. Na dokonanie cesji potrzebna jest zgoda co najmniej połowy udziałowców reprezentujących co najmniej ¾ kapitału. Zgoda taka nie jest wymagana w przypadku cesji udziałów dokonywanej np. na rzecz małżonka osoby zmarłej, cesji na rzecz członka najbliższej rodziny (wstępnych, zstępnych) lub na zasadach określonych w statucie. W jednoosobowej spółce prywatnej z o.o., jedyny założyciel - udziałowiec jest posiadaczem całości akcji i może dowolnie podejmować decyzje w sprawie ich cesji. W spółce akcyjnej istnieją dwa rodzaje akcji: imienne i na okaziciela. Spółka może także emitować obligacje (imienne lub na okaziciela), które mogą być zamieniane na akcje. Akcje na okaziciela są zbywalne w sposób dowolny, przeniesienie praw własności akcji imiennych odbywa się w zasadzie również bez ograniczeń, chyba, że statut przewiduje inaczej. Spółka akcyjna może emitować także akcje bez prawa głosu. Posiadacze takich akcji uzyskują prawo głosu w sytuacji, gdy wchodzi w grę ich interes. Ponadto korzystają oni z uprzywilejowanej pozycji przy nabyciu akcji w razie powiększenia kapitału spółki. Jeśli całość akcji spółki akcyjnej znajduje się w ręku 1 osoby, nie oznacza to rozwiązania spółki Udziały w spółce spółdzielczej nie są zbywalne na rzecz osób trzecich, chyba, że osoby te są wskazane w statucie lub spełniają określone w statucie warunki do nabycia udziałów. Jeśli udziały spółki spółdzielczej znajdują się w ręku jednego udziałowca, spółka podlega automatycznemu rozwiązaniu. Zarządzanie spółką W spółce prywatnej z o.o., zarządzanie sprawować może jedna (lub więcej) osoba fizyczna lub prawna, przy czym zarządzający nie musi być udziałowcem spółki. Jeżeli zarządzającym tej spółki jest osoba prawna, to z grona swych akcjonariuszy, lub spośród kierownictwa wyznacza ona przedstawiciela, który będzie w jej imieniu

7 7 sprawował zarząd. Zarządzający spółką prywatną z o.o., wyznaczony przez statut pozostaje na tym stanowisku na czas trwania spółki. Może on być pozbawiony tej funkcji w drodze zmiany statutu lub z powodów przewidzianych przez prawo. Jeśli zarządzający nie jest wskazany przez statut, to jego mandat może być ustalony na czas określony lub nieokreślony. Walne Zgromadzenie może podjąć decyzję o pozbawieniu go tej funkcji. Zarządzający kieruje działalnością spółki. Jeśli spółka nie wywiązuje się ze swych zobowiązań, może zostać postawiona w stan upadłości. Jeśli w spółce funkcjonuje kilku zarządzających, statut powinien przewidywać sposób podejmowania przez nich decyzji, np. większością głosów. Zarządzanie spółką akcyjną sprawuje Rada Administracyjna, składająca się z co najmniej 3 administratorów będących akcjonariuszami lub nie. Administratorzy są wyznaczani przez Walne Zgromadzenie. Ich mandat trwa 6 lat z możliwością przedłużenia. Rada Administracyjna podejmuje decyzje zwykłą większością głosów, ale statut może przewidywać inne rozwiązania (np. większość bezwzględną). Rada posiada podobne kompetencje do zarządzających spółką prywatną z o.o. Zarządzanie bieżące może być powierzone jednemu lub kilku administratorom. W spółkach spółdzielczych Walne Zgromadzenie powierza funkcję zarządzania jednemu lub kilku mandatariuszom. Ich mandat trwa 6 lat z możliwością przedłużenia, o ile statut nie przewiduje inaczej. Mogą oni być odwołani na mocy decyzji Walnego Zgromadzenia. Walne Zgromadzenie Walne Zgromadzenie jest najwyższym organem władzy spółki. Musi być ono zwoływane co najmniej raz w roku, ponadto w określonych okolicznościach administratorzy mają obowiązek zwołania nadzwyczajnego posiedzenia Walnego Zgromadzenia. Procedura zwołania Walnego Zgromadzenia podlega bardzo formalnym wymogom, które - w przypadku ich nierespektowania - powodują nieważność decyzji podjętych przez ten organ. W jednoosobowej spółce z o.o. skład Walnego Zgromadzenia ograniczony jest do 1 osoby. Do najważniejszych kompetencji Walnego Zgromadzenia należą: - zatwierdzanie bilansu i rachunku strat i zysków - przeznaczenie zysku spółki - udzielanie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków - podjęcie decyzji o rozwiązaniu spółki - modyfikacja statutu - mianowanie administratorów/zarządzających - podejmowanie decyzji w sprawie zmiany kapitału spółki Decyzje Walnego Zgromadzenia podejmowane są zwykłą większością głosów pod warunkiem istnienia wymaganego kworum. W spółkach akcyjnych i spółkach prywatnych z o.o. na 1 akcję (udział) przypada 1 głos. Waga głosów zależy od ilości posiadanych akcji (udziałów). Możliwe jest głosowanie korespondencyjne oraz na podstawie pełnomocnictwa. Najważniejszym prawem majątkowym akcjonariusza/udziałowca jest prawo do udziału w zyskach (dywidendy). W spółkach spółdzielczych z nieograniczoną odpowiedzialnością na 1 udział

8 8 przypada 1 głos, jednak statut może określić inne zasady podziału głosów. Opodatkowanie spółek Wszystkie omawiane wyżej rodzaje spółek opodatkowane są podatkiem od spółek. Spółka jawna - jako osobowa spółka handlowa - może również być opodatkowana podatkiem od spółek pod warunkiem zarejestrowania jej statutu. W przeciwnym razie wspólnicy podlegają opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych. Księgowość spółek System księgowości spółek zależy od ich wielkości. Małe spółki, których obroty (bez VAT) nie przekraczają euro prowadzą księgowość uproszczoną. Spółki średnie i duże prowadzą pełną księgowość bilansową i zobowiązane są sporządzać coroczną inwentaryzację oraz roczne sprawozdanie finansowe (bilans oraz rachunek strat i zysków). Spółki średnie (zatrudniające poniżej 100 pracowników) mogą sporządzać roczne sprawozdanie finansowe w uproszczonym trybie. Kontrola finansowa sprawowana jest: - w przypadku małych i średnich firm przez audytora lub biuro rachunkowe - w przypadku dużych firm przez jednego lub kilku audytorów będących członkami Institut des Réviseurs d Eutreprises. Zakończenie działalności spółki O ile statut nie stanowi inaczej, umowy spółki zawierane są z reguły na czas nieokreślony. Rozwiązanie spółki może nastąpić w następujących sytuacjach: - na mocy decyzji Walnego Zgromadzenia, podjętej zgodnie z określonym w statucie trybem - na drodze sądowej w przypadkach prawnie uzasadnionych - z woli akcjonariuszy (udziałowców) - w przypadku spółki akcyjnej i prywatnej spółki z o.o. ze względu na poniesione straty: *jeśli wartość aktywów netto spółki spadnie poniżej1/2 kapitału zakładowego, zwołane zostaje nadzwyczajne Walne Zgromadzenie, które może podjąć decyzję o rozwiązaniu spółki *jeżeli wartość aktywów netto spadnie poniżej 1/4 kapitału zakładowego, decyzję o rozwiązaniu spółki może podjąć 1/4 akcjonariuszy/udziałowców *jeżeli wartość aktywów netto ulegnie znacznemu obniżeniu, każdy akcjonariusz/udziałowiec ma prawo zażądać rozwiązania spółki przez Trybunał Handlowy - spółka spółdzielcza ulega automatycznemu rozwiązaniu w chwili, gdy wszystkie udziały znajdą się w 1 ręku

9 9 - spółka spółdzielcza z nieograniczoną odpowiedzialnością podlega rozwiązaniu na podobnych warunkach jak spółki osobowe (śmierć, bankructwo udziałowca, decyzja jednego z udziałowców o rozwiązaniu spółki) Decyzja Walnego Zgromadzenia w sprawie rozwiązania spółki nie jest jednoznaczna z zaprzestaniem działalności (likwidacją). Walne Zgromadzenie wyznacza likwidatora, który dokonuje sprzedaży aktywów spółki w celu spłaty zobowiązań spółki wobec wierzycieli. Zaprzestanie działalności przez spółkę następuje dopiero po formalnym ogłoszeniu jej likwidacji. Różne formy prawne spółek w Belgii omówione są na stronach federalnego portalu internetowego: (entreprises, création, types de société). SPÓŁKA PRYWATNA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ (SPRL, BVBA) 1. Tworzenie spółki Do utworzenia spółki prywatnej z o.o. potrzeba co najmniej 2 osób. Jest to forma prawna nadająca się do prowadzenia niedużej firmy i dlatego szeroko rozpowszechniona. Akt założycielki (statut spółki) zawiera następujące elementy: - formę prawną, nazwę, siedzibę, przedmiot i czasokres trwania spółki - dane założycieli i wspólników - kapitał zakładowy i kapitał wpłacony - ilość i wartość nominalną udziałów - warunki cesji udziałów - zaświadczenie banku o wpłacie kapitału - początek i koniec okresu obrachunkowego - określenie miejsca i daty odbycia corocznego Walnego Zgromadzenia - dane audytora - określenie sposobu zarządzania spółką Wraz z aktem założycielskim u notariusza składany jest plan finansowy spółki. W ciągu 15 dni od daty podpisania aktu założycielskiego dokumenty spółki powinny zostać złożone we właściwym Trybunale Handlowym w celu rejestracji i publikacji w Moniteur Belge. Wybierając nazwę spółki należy upewnić się, że uprzednio nie została zarejestrowana spółka o takiej samej lub bardzo zbliżonej nazwie. Zakres działalności spółki powinien być precyzyjnie określony w statucie. Siedziba jest oficjalnym adresem spółki, tzn. miejscem, z którego jest ona zarządzana. W statucie można zastrzec, że siedziba spółki może zostać zmieniona na mocy decyzji zarządu lub wspólników. W takiej sytuacji zmiana siedziby nie wymaga zmiany statutu. Wszystkie druki, jakimi posługuje się spółka, powinny zawierać następujące dane: nazwę, formą prawną, numer rejestru handlowego, adres siedziby, adres Trybunału Handlowego właściwego dla spółki. 2. Założyciele - wspólnicy Założyciele (wspólnicy) figurują w akcie założycielskim spółki. Założycielami S.P.R.L. mogą być osoby fizyczne lub inne spółki (wspólnik nie musi być założycielem spółki). Małżonkowie będący wspólnikami posiadają status

10 10 "associésindé pendants.w siedzibie spółki powinien znajdować się rejestr, w którym zapisane są dane wspólników oraz informacje o ilości posiadanych przez nich udziałów, dokonanych wpłat na kapitał spółki oraz ewentualne zmiany w składzie wspólników (cesje udziałów, ich daty itp.). 2.1 Odpowiedzialność założycieli Założyciele są solidarnie odpowiedzialni wobec osób zainteresowanych : - za prawidłowe dokonanie subskrypcji kapitału oraz z tytułu ewentualnej różnicy między kapitałem wymaganym a kapitałem subskrybowanym - za dokonanie efektywnej wpłaty udziałów do wymaganej wysokości. - za naprawę szkód, jakie mogą wyniknąć w związku z: * unieważnieniem spółki z uwagi na nieprawidłowości przy jej tworzeniu * zamieszczeniem niewłaściwych danych w akcie założycielskim * wyraźnym zawyżeniem wartości aportu rzeczowego * przyjęciem nazwy spółki, której podobieństwo do nazwy innej spółki prowadziłoby do nieporozumień - za powstałe zobowiązania spółki w wypadku jej bankructwa: * w ciągu 3 pierwszych lat jej działalności * o ile wysokość ustalonego przy tworzeniu spółki kapitału okazałaby się niewystarczająca dla zapewnienia jej normalnej działalności w ciągu 2 pierwszych lat działalności - za respektowanie zobowiązań podjętych wobec osób trzecich. 3. Kapitał Kapitał subskrybowany jest to kapitał objęty przez wspólników przy tworzeniu spółki. W przypadku S.P.R.L. jego minimalna wartość wynosi euro. Wspólne zobowiązanie się do jego wpłaty powinno pozwolić na prawidłowe funkcjonowanie spółki w ciągu dwóch pierwszych lat działalności. Wartość kapitału wpłacanego przy tworzeniu S.P.R.L. wynosi co najmniej euro (co najmniej 1/5 wartości każdego udziału). Kwota ta wynosi euro w przypadku jednoosobowej spółki prywatnej z o.o. Kapitał wpłacany pochodzi z wkładów gotówkowych i aportów rzeczowych. Aporty rzeczowe wycenione przez audytora są wnoszone do spółki w momencie jej zawiązywania Zmiana kapitału Kapitał zakładowy może podlegać zmianom, a decyzję w tej sprawie podjąć musi Walne Zgromadzenie. Minimalna wartość kapitału na poziomie euro stanowi podstawowe zabezpieczenie dla osób trzecich. Zmniejszenie kapitału nie może przekroczyć pewnych progów. Jeśli spółka ponosi straty, tzn. wartość aktywów jest niższa od połowy kapitału, Walne Zgromadzenie udziałowców powinno w ciągu dwóch miesięcy podjąć decyzję odnośnie tego, czy spółka powinna kontynuować działalność. Jeśli wartość aktywów spadnie poniżej euro, każda osoba zainteresowana jest uprawniona do wystąpienia o rozwiązanie spółki. Trybunał Handlowy może w takiej sytuacji wyznaczyć termin dla uregulowania sytuacji finansowej spółki. 4. Udziały Udziały w spółce prywatnej z o.o. są udziałami imiennymi, o wartości nominalnej lub bez, z prawem głosu lub bez prawa głosu. Te ostatnie nie mogą stanowić więcej niż 1/3 kapitału zakładowego. Wszystkie udziały mają równe prawo do partycypacji w zyskach

11 11 oraz masie upadłościowej. Udziały są niepodzielne. Jeśli jakiś udział stanie się przedmiotem sporu pomiędzy udziałowcami, spółka może zawiesić wykonywanie praw wynikających z tego udziału do czasu wyjaśnienia sprawy. Spółka nie może nabywać swych udziałów ani w drodze zakupu ani w drodze wymiany bez decyzji Walnego Zgromadzenia. Zgromadzenie wszystkich udziałów w rękach jednej osoby nie powoduje rozwiązania spółki. Także śmierć jednego z udziałowców nie stanowi powodu do jej rozwiązania. Udziały S.P.R.L. podlegają dziedziczeniu, o ile statut nie przewiduje innego rozwiązania. Prywatna spółka z o.o. może emitować obligacje i certyfikaty. 5. Cesja udziałów 5.1. Cesja na rzecz osób trzecich W S.P.R.L. liczącej większą ilość udziałów, udziałowiec nie ma prawa odstąpić swych udziałów lub wystąpić ze spółki bez zgody pozostałych wspólników. Statut powinien określać zasady w tym względzie, np. przewidując formę listu poleconego, w którym udziałowiec wyraża wolę cesji udziałów wraz z podaniem ceny. Pozostali udziałowcy powinni udzielić odpowiedzi w wyznaczonym terminie. Jeśli tego nie uczynią oznacza to, że wyrazili swą zgodę na cesję. O ile statut nie przewiduje innego rozwiązania, to zgodnie z prawem, udziałowiec powinien uzyskać zgodę na cesję ze strony pozostałych udziałowców, którzy dysponują co najmniej 3/4 kapitału (bez udziałów będących przedmiotem cesji). Zgoda taka nie jest wymagana, o ile cesja odbywa się na rzecz innego udziałowca, małżonka cedującego, członków jego najbliższej rodziny lub innych osób wskazanych w statucie. W przypadku sytuacji spornej należy zwrócić się do Trybunału Handlowego Cesja w przypadku śmierci udziałowca Statut powinien określać zasady cesji w przypadku śmierci udziałowca. Jeśli statut nie przewiduje takiej sytuacji, udziałowcem staje się spadkobierca zmarłego. W niektórych przypadkach pozostali udziałowcy mogą nie wyrazić na to zgody (np. gdy dany spadkobierca jest już udziałowcem). W przypadkach spornych sprawy cesji (dziedziczenia udziałów) w przypadku śmierci udziałowca rozstrzyga Trybunał Handlowy. 6. Zarządzanie Prywatna spółka z o.o. jest zarządzana przez jednego lub więcej mandatariusza zarządzającego), który może być osobą fizyczną lub prawną. Zarządzający nie jest kupcem. Działalność handlową spółka prowadzi za pośrednictwem osoby zarządzającej. Statut może określać ilość mandatariuszy. Z reguły spółką kieruje jeden zarządzający. Funkcja zarządzającego jest związana z daną osobą i nie może podlegać cesji. Jego obowiązki są określone przez prawo i musi je wypełniać osobiście, choć pewne rodzaje działalności może zlecać do wykonania innym mandatariuszom. Ewentualne bankructwo dotyczy spółki, a nie osoby zarządzającego Mianowanie zarządzającego Zarządzający jest mianowany przez wspólników na mocy statutu lub decyzji Walnego Zgromadzenia. Informacja o nominacji podlega zgłoszeniu w Trybunale Handlowym oraz publikacji w Moniteur Belge. Zarządzający może być na mocy statutu mianowany na czas określony lub nieokreślony. W tym ostatnim przypadku jego mandat związany jest z czasokresem działalności spółki i może być go pozbawiony w wyniku poważnych uchybień. Mandat zarządzającego mianowanego decyzją Walnego Zgromadzenia jest również ustanawiany na czas

12 12 określony lub nieokreślony, jednak decyzja o odwołaniu go może być podjęta przez większość wspólników. Statut może określać inne warunki odwołania mandatariusza. Zarządzający może sam złożyć dymisję, jednak aby nie zagroziło to funkcjonowaniu spółki, przewidziane są odpowiednie okresy wypowiedzenia (przeważnie reguluje to statut) Wynagrodzenie Wynagrodzenie zarządzającego jest ustalane przez Walne Zgromadzenie i płatne w skali miesięcznej. Zarządzający nie jest pracownikiem najemnym, lecz zalicza się do kategorii "indépendants". Wysokość wynagrodzenia może być ustalona na określonym poziomie, może stanowić udział w zyskach lub stanowić połączenie tych dwóch elementów Kompetencje zarządzającego Zakres działania zarządzającego obejmuje wszystkie aspekty kierowania spółką z wyjątkiem aktów zastrzeżonych dla Walnego Zgromadzenia. Statut może przewidywać pewne ograniczenia funkcji zarządzającego, np. uzależniając podjęcie pewnych decyzji od zgody Walnego Zgromadzenia. Spółka ponosi odpowiedzialność za swoje działania, nawet jeśli wykraczają one poza ustaloną w statucie sferę jej działalności. W tym przypadku nie ponosi ona odpowiedzialności za te działania jedynie wtedy, gdy udowodni że osoby trzecie były świadome przekroczenia sfery działalności spółki. Zgodnie z ogólnie przyjętą zasadą, zarządzający w S.P.R.L. dysponuje pełnym zakresem władzy w kierowaniu spółką - w odróżnieniu od spółki akcyjnej, której funkcje kierownicze sprawuje Rada Administracyjna. Statut S.P.R.L. może jednak przewidywać odstępstwa od tej zasady. Zarządzający posiada również uprawnienia w zakresie reprezentowania spółki wobec osób trzecich oraz sądu. Statut może powierzyć funkcje reprezentacyjne większej liczbie zarządzających Status socjalny zarządzającego Jak wspomniano, zarządzający (podobnie jak tzw. "udziałowcy aktywni") zalicza się do kategorii "indépendants". W zasadzie istnieje możliwość łączenia funkcji pracownika najemnego oraz "indépendant". Jeśli dana osoba, pełniąc w spółce różne funkcje, jedną z nich sprawuje na zasadzie braku podporządkowania, to może być traktowana jako "indépendant". Jednak w niektórych przypadkach osoba taka posiada jednocześnie status pracownika najemnego i "indépendant", co pociąga za sobą przynależność do dwóch systemów ubezpieczeń socjalnych. Tzw. "wspólnicy aktywni" nie otrzymujący wynagrodzenia posiadają status "indépendants". 7. Odpowiedzialność zarządzającego Zarządzający nie odpowiada osobiście za zobowiązanie spółki, lecz jest - zgodnie z prawem - odpowiedzialny za wykonanie zadań w zakresie kierowania spółką. Jeśli zadanie to zostaje wykonane prawidłowo, Walne Zgromadzenie udziela mu absolutorium, co oznacza akceptację dla prowadzonej przez niego polityki (przy założeniu, że członkowie Walnego Zgromadzenia posiadają na ten temat właściwe informacje) Błędy i uchybienia w zarządzaniu Zarządzający ponosi odpowiedzialność wobec spółki za ewentualne proste błędy i uchybienia popełnione podczas zarządzania nią. Walne Zgromadzenie podejmuje decyzję, czy skala tych nieprawidłowości jest na tyle duża, że wobec zarządzającego powinny zostać wyciągnięte konsekwencje. W przypadku błędów lub uchybień w stosunku do postanowień prawa lub statutu spółki, zarządzający ponosi odpowiedzialność zarówno wobec spółki, jak i wobec osób trzecich. Szczególna odpowiedzialność spoczywa na zarządzającym (zarządzających) w przypadku:

13 13 - nieprawidłowości przy subskrypcji kapitału spółki - doprowadzenia spółki do bankructwa Konflikt interesów W przypadku zaistnienia konfliktu interesów, zarządzający powinien poinformować o tym wspólników. W takiej sytuacji mianowany w trybie ad hoc mandatariusz prowadzi interesy spółki w zastępstwie zarządzającego. O ile w spółce funkcjonuje "kolegium zarządzających", zajmuje się ono rozwiązaniem problemu. W posiedzeniach kolegium może brać udział - pod pewnymi warunkami - zarządzający, którego dotyczy konflikt interesów. Jeśli zarządzający, który popadł w konflikt interesów, jest jedynym udziałowcem spółki, może dalej sprawować funkcje kierownicze, jednak powinien przygotować w tej sprawie odpowiedni raport wyjaśniający, który zostanie dołączony do rocznego sprawozdania z działalności spółki. Równocześnie ponosi on pełną odpowiedzialność wobec osób trzecich za ewentualne szkody spowodowane powyższą sytuacją. 8. Walne Zgromadzenie 8.1. Kompetencje Walne Zgromadzenie jest najwyższym organem władzy spółki. Uczestniczą w nim wszyscy udziałowcy (aktywni i nieaktywni). Kompetencje Walnego Zgromadzenia określone są przez przepisy prawne oraz postanowienia statutu (Walne Zgromadzenie nie może np. zajmować się zarządzaniem spółką). Walne Zgromadzenie posiada uprawnienia w zakresie: - mianowania i odwoływania zarządzającego (zarządzających) oraz audytora - udzielania zarządzającemu (zarządzającym) oraz audytorowi absolutorium - zatwierdzania rocznego bilansu oraz rachunku zysków i strat - dokonywania zmian w statucie - innych ważnych spraw zgłoszonych przez osobę lub osoby sprawujące kierownictwo spółki. Walne Zgromadzenie zwyczajne (roczne) powinno się odbywać raz w roku w określonym w statucie miejscu i czasie. Zarządzający może zwołać posiedzenia Walnego Zgromadzenia, jeśli wymaga tego interes spółki. Decyzje na posiedzeniu Walnego Zgromadzenia podejmowane są przez większość udziałowców, reprezentujących co najmniej 2/3 głosów Procedura zwoływania Walnego Zgromadzenia Zwołanie Walnego Zgromadzenia leży w gestii zarządzającego. Może ono również zostać zwołane na wniosek jednego lub więcej udziałowców reprezentujących 1/5 kapitału zakładowego w przypadku, gdy strata równa jest połowie wartości kapitału spółki lub wartość aktywów netto jest niższa od 1/4 kapitału, a także w przypadkach przewidzianych przez statut. Zarządzający zwykle zwołuje Walne Zgromadzenie poprzez ogłoszenie w Moniteur Belge na 8 dni przed jego posiedzeniem oraz w odpowiednim organie prasowym. Może on powiadomić udziałowców o terminie Walnego Zgromadzenia osobiście listem poleconym co najmniej 8 dniprzed datą posiedzenia. Jeśli wszystkie udziały są imienne, zwołanie posiedzenia Walnego Zgromadzenia może nastąpić wyłącznie w formie listu poleconego. Do zawiadomienia o terminie posiedzenia Walnego Zgromadzenia dołączany jest porządek obrad oraz odpowiednia dokumentacja. Co najmniej 15 dni przed dorocznym posiedzeniem Walnego Zgromadzenia, udziałowcy powinni w siedzibie spółki uzyskać następujące informacje: - raport roczny zarządzającego - raport audytora - bilans oraz rachunek zysków i strat - wykaz udziałów spółki - listy udziałowców, którzy nie dokonali wymaganych wpłat na kapitał spółki.

14 14 Zarządzający musi być obecny na posiedzeniu Walnego Zgromadzenia. Przedstawia na nim swój raport, raport audytora, omawia wyniki finansowe oraz wyniki przeprowadzonej inwentaryzacji. Walne Zgromadzenie po dyskusji przyjmuje sprawozdanie finansowe spółkii udziela zarządzającemu absolutorium. Procedury głosowania na Walnym Zgromadzeniu poddane są ściśle formalnym wymogom. Decyzje podejmowane są zwykłą większością głosów pod warunkiem istnienia quorum. Na udział przypada jeden głos. Statut może ograniczyć udziałowcom prawo głosu. Dopuszcza się głosowanie korespondencyjne oraz na podstawie pełnomocnictwa. Zasady głosowania na Walnym Zgromadzeniu mogą być przedmiotem porozumień pomiędzy udziałowcami (conventions). Zatwierdzony przez Walne Zgromadzenie bilans roczny zostaje przesłany do Banku Centralnego Zmiany statutu Jeśli statut nie przewiduje innego rozwiązania, Walne Zgromadzenie może dokonać zmian w statucie. O ile jednak w grę wchodzą istotne zmiany statutu, przewidziane są procedury formalne dotyczące określonej reprezentacji udziałowców na posiedzeniu. Obowiązuje wówczas wymóg uzyskania 3/4 głosów za dokonaniem zmian. W przypadku dokonywania zmian w zakresie działania spółki, wymogi formalne są zaostrzone, a za ich wprowadzeniem musi się opowiedzieć 4/5 głosów. 9. Przeznaczenie zysku, sposób pokrycia strat Walne Zgromadzenie decyduje o sposobie przeznaczenia zysku, bądź pokrycia ewentualnych strat spółki. Przy podejmowaniu decyzji o przeznaczeniu zysku należy wziąć pod uwagę: - wymóg utworzenia funduszu zapasowego z 1/20 zysku netto (wymóg ten nie obowiązuje, jeśli fundusz zapasowy osiągnął 1/10 kapitału zakładowego) - relacje między wartością aktywów netto i kapitałem wpłaconym: jeśli wartość aktywów netto jest niższa lub po dokonaniu rozdysponowania zysku mogłaby być mniejsza od wartości kapitału wpłaconego, dystrybucja zysku nie może mieć miejsca. 10. Kontrola finansowa Spółka prywatna z o.o. jako firma mała z reguły nie ma obowiązku posiadania audytorów. Jeśli nie zatrudnia własnego księgowego, zleca prowadzenie ksiąg biuru rachunkowemu. 11. Czasokres trwania i rozwiązanie spółki Z reguły spółka prywatna z o.o. zawiązywana jest na czas nieokreślony, jednak statut może ograniczyć czasokres działania spółki. Jeśli ma to miejsce, to przed upływem terminu zakończenia działalności spółki, Walne Zgromadzenie może albo podjąć decyzję o jej rozwiązaniu i wyznaczyć likwidatora, albo przedłużyć działalność spółki. Spółka przestaje istnieć w momencie ustalonym przez statut lub Walne Zgromadzenie. Statut przewiduje procedurę podziału majątku likwidowanej spółki. Każdy udział daje prawo do proporcjonalnej partycypacji w tym majątku. Z wnioskiem o rozwiązanie spółki można wystąpić do sądu w następujących przypadkach: - rozbieżności stanowisk pomiędzy wspólnikami - konfliktu pomiędzy wspólnikami a zarządzającym (większościowym udziałowcem) - śmierci lub niezdolności zarządzającego do sprawowania funkcji - znacznych strat spółki lub braku złożenia rocznego sprawozdania finansowego.

15 Zmiany w składzie udziałowców Statut określa zasady odnoszące się do wystąpienia udziałowców lub wykluczenia ich ze spółki. W określonych, uzasadnionych sytuacjach udziałowcy mogą wystąpić z wnioskiem o wykluczenie jednego z nich. Równocześnie każdy udziałowiec w uzasadnionych sytuacjach może wystąpić z wnioskiem o odstąpienie swych udziałów. Jeśli decyzja w sprawie cesji udziałów została podjęta przez sąd, podlega ona opublikowaniu.

16 16