(57) 1. Układ do kontroli stanu przewodzenia w gałęzi obwodu. (54) Układ do kontroli stanu przewodzenia w gałęzi obwodu elektrycznego sterowania

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (19) PL (11) (13) B1 (51 ) IntCl7 B66B 5/00 B66B 13/24 (54) Układ do kontroli stanu przewodzenia w gałęzi obwodu elektrycznego sterowania i zabezpieczania maszyn i urządzeń, zwłaszcza w obwodzie bezpieczeństwa dźwigu (73) Uprawniony z patentu: Politechnika Krakowska (43) Zgłoszenie ogłoszono: im.tadeusza Kościuszki, Kraków, PL BUP 19/99 (72) Twórcy wynalazku: Józef Tutaj, Kraków, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 01/03 (74) Pełnomocnik: Korzeniowski Zbigniew, Politechnika Krakowska im.tadeusza Kościuszki, Ośrodek Wynalazczości i Ochrony Patentowej PL B1 (57) 1. Układ do kontroli stanu przewodzenia w gałęzi obwodu elektrycznego sterowania 1 zabezpieczania maszyn 1 urządzeń, zwłaszcza w obwodzie bezpieczeństwa dźwigu, posiadający człony pomiarowe i wykonawcze zawierające elementy logiczne i układy sygnalizacji zamknięcia obwodu na poszczególnych sekcjach łączników w sprawdzanej gałęzi, znamienny tym, że człon wykonawczy układu posiada przekaźnik (P) z zestykiem blokującym (ZB) normalnie otwartym przyłączanym szeregowo na krańcu sprawdzanej gałęzi poprzez zacisk wewnętrzny (F), przy czym cewka przekaźnika (P) podłączona jest z jednęj strony do zacisku zasilania (A), a z drugiej strony połączona jest ze wzmacniaczem (9) sygnału logicznego wysyłanego z dwutorowego członu pomiarowego zawierającego na jego wyjściu dwuwejściową bramką (6) logiczną typu NOR, która na jednym wejściu zbiera sygnał pomiarowy z toru detektora bazowego (DB) kontrolującego rezystancję całej gałęzi, a na drugim wejściu zbiera sygnał pomiarowy z inwersyjnego elementu logicznego (7) połączonego z co najmniej jednym detektorem sekcyjnym (DS) kontrolującym rezystancję i/lub mostkowanie wybranej sekcji

2 Układ do kontroli stanu przewodzenia w gałęzi obwodu elektrycznego sterowania i zabezpieczania maszyn i urządzeń, zwłaszcza w obwodzie bezpieczeństwa dźwigu Zastrzeżenia patentowe 1. Układ do kontroli stanu przewodzenia w gałęzi obwodu elektrycznego sterowania i zabezpieczania maszyn i urządzeń, zwłaszcza w obwodzie bezpieczeństwa dźwigu, posiadający człony pomiarowe i wykonawcze zawierające elementy logiczne i układy sygnalizacji zamknięcia obwodu na poszczególnych sekcjach łączników w sprawdzanej gałęzi, znamienny tym, ze człon wykonawczy układu posiada przekaźnik (P) z zestykiem blokującym (ZB) normalnie otwartym przyłączanym szeregowo na krańcu sprawdzanej gałęzi poprzez zacisk wewnętrzny (F), przy czym cewka przekaźnika (P) podłączona jest z jednej strony do zacisku zasilania (A), a z drugiej strony połączona jest ze wzmacniaczem (9) sygnału logicznego wysyłanego z dwutorowego członu pomiarowego zawierającego na jego wyjściu dwuwejściową bramką (6) logiczną typu NOR, która na jednym wejściu zbiera sygnał pomiarowy z toru detektora bazowego (DB) kontrolującego rezystancję całej gałęzi, a na drugim wejściu zbiera sygnał pomiarowy z inwersyjnego elementu logicznego (7) połączonego z co najmniej jednym detektorem sekcyjnym (DS) kontrolującym rezystancję i/lub mostkowanie wybranej sekcji łączników elektrycznych w chronionej gałęzi, przy czym wejścia pomiarowe (B, C, D, E, F) tych detektorów są odseparowane rezystorami (Rs) od napięcia zasilającego gałąź doprowadzanego do zacisku zasilającego (A) i zacisku masowego układu (H). 2. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że detektor bazowy (DB) stanowi układ szeregowo połączonego komparatora napięcia (1) i uniwibratora (2), przy czym wejście nieodwracające komparatora (1) połączone jest z suwakiem potencjometrycznym (3) rezystora odniesienia (Ro), wpiętego do dzielnika napięcia zasilania pomiędzy zaciski (A i H), a wejście odwracające połączone jest z dzielnikiem separującym napięcie zasilania zawierającym rezystor (Rs) przyłączony do zestyku blokującego (ZB) po stronie podłączanej do zacisku wewnętrznego (F). 3. Układ według zastrz. 2, znamienny tym, że rezystor (Ro) jest wpięty równolegle ze stabilizatorem napięcia, korzystnie diodą Zenera. 4. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że detektor sekcyjny (DS) stanowi układ zrealizowany w oparciu o dyskryminator okienkowy (4). 5. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że detektor sekcyjny (DS) stanowi układ zrealizowany w oparciu o wzmacniacz różnicowy (5). 6. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że inwersyjny element logiczny (7) stanowi inwerter. 7. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, ze inwersyjny element logiczny (7) stanowi bramka wielowejściowa typu NAND. 8. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że pomiędzy zaciskiem wewnętrznym (F) przyłączanym do ostatniego łącznika elektrycznego w gałęzi, a zestykiem blokującym (ZB) włączony jest szeregowo przycisk testujący (KT) z przyłączonym równolegle do niego obciążeniem testowym, korzystnie rezystorem (R t). 9. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że człon wykonawczy posiada element sygnalizacyjny (S), który przyłączony jest jednym końcem do zacisku zasilania (A), korzystnie poprzez zasilacz stabilizowany (10), a drugim końcem poprzez wzmacniacz (W) do wyjścia bramki logicznej (H) typu NAND podłączonej z kolei jednym wejściem do wyjścia bramki (6) w członie pomiarowym, a drugim wejściem poprzez dzielnik separujący połączonej z wyjściowym zaciskiem zewnętrznym (G) zestyku blokującego (ZB).

3 Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że człon wykonawczy posiada wskaźnik sygnalizacyjny (12), przyłączony jednym końcem do zacisku masowego (H), a drugim końcem poprzez wzmacniacz odwracający (13) przyłączony do wyjścia bramki (6) w członie pomiarowym. * * * Przedmiotem wynalazku jest układ do kontroli stanu przewodzenia w gałęzi obwodu elektrycznego sterowania i zabezpieczania maszyn i urządzeń, zwłaszcza w obwodzie bezpieczeństwa dźwigu, służący do sprawdzania rezystancji kontrolowanego obwodu, uniemożliwienia zadziałania urządzenia w stanach awaryjnych oraz sygnalizacji zwarć i nieprawidłowości w obwodzie. Szczególne zastosowanie układ ten znajduje zwłaszcza w obwodzie bezpieczeństwa dźwigu, który składa się z kilku sekcji w których grupowane są szeregowo połączone łączniki elektryczne poszczególnych urządzeń bezpieczeństwa. Obecnie w dźwigach towarowych i osobowych, zarówno w nowej jak i starszej konstrukcji, nie stosuje się układu kontrolującego i nadzorującego stan łączników elektrycznych poszczególnych aparatów bezpieczeństwa, jak również stanu kontaktów drzwiowych i kontaktów zamków bezpieczeństwa. W stanie awarii, zwarcia w instalacji lub celowego działania człowieka, konserwatora lub osoby niepowołanej, może dojść do jazdy dźwigu przy otwartych drzwiach. Dźwigi nowoczesnej konstrukcji, ze sterowaniem mikroprocesorowym, wyposażane są często w układ sygnalizacji zaniknięcia poszczególnych sekcji obwodu bezpieczeństwa. Sygnalizacja ta, za pomocą diod świecących, umożliwia konserwatorowi na szybsze dotarcie do uszkodzenia lub wykrycie niesprawności dźwigu. Sterowniki te jednakże nie kontrolują stanu rezystancji połączenia poszczególnych sekcji obwodu bezpieczeństwa. Pozwala to na jazdę dźwigu przy otwartych obu drzwiach, przez zmostkowanie odpowiednich zacisków w tablicy sterowniczej. Sytuacja ta dotyczy również dźwigów starszej konstrukcji - bez drzwi kabinowych - o przestarzałej instalacji zasilającej 4-ro przewodowej bez wyłącznika różnicowoprądowego kontrolującego m.in. wystąpienie doziemienia. Celem rozwiązania jest opracowanie układu zapewniającego ciągłą kontrolę wartości rezystancji w całej gałęzi obwodu bezpieczeństwa i na wybranym odcinku lub sekcjach tego obwodu oraz niedopuszczenie do sytuacji uruchomienia urządzenia dźwigowego w przypadku zbocznikowania łączników bezpieczeństwa stosunkowo niewielką wartością rezystancji, którą mogą stanowić obce przedmioty nasączone płynem przewodzącym, zanieczyszczenia płynami przewodzącymi itp. tzw. niemetaliczne zaniknięcia lub zmostkowania niektórych gałęzi obwodu bezpieczeństwa na skutek pozostawienia zwory bądź wystąpienia zwarcia w instalacji spowodowanej uszkodzeniem izolacji. Istota rozwiązania charakteryzuje się tym, że człon wykonawczy układu posiada przekaźnik z zestykiem blokującym normalnie otwartym, przyłączanym szeregowo na krańcu sprawdzanej gałęzi poprzez zacisk wewnętrzny zestyku. Cewka przekaźnika połączona jest z jednej strony do zacisku zasilania, a z drugiej strony ze wzmacniaczem sygnału logicznego wysyłanego z dwutorowego członu pomiarowego zawierającego na jego wyjściu dwuwejściową bramką logiczną typu NOR. Bramka ta na jednym wejściu zbiera sygnał pomiarowy z toru detektora bazowego kontrolującego rezystancję całej sprawdzanej gałęzi, a na drugim wejściu zbiera sygnał pomiarowy z inwersyjnego elementu logicznego połączonego z co najmniej jednym detektorem sekcyjnym kontrolującym rezystancję i/lub mostkowanie wybranej sekcji łączników w sprawdzanej gałęzi. Wejścia pomiarowe tych detektorów są odseparowane rezystorami od napięcia zasilającego gałąź doprowadzanego do zacisku zasilającego i zacisku masowego układu. Detektor bazowy stanowi układ szeregowo połączonego komparatora napięcia i uniwibratora, przy czym wejście nieodwracające komparatora połączone jest z suwakiem potencjometrycznym rezystora odniesienia, wpiętego szeregowo do dzielnika napięcia zasilania

4 pomiędzy zaciski napięciowe, a wejście odwracające połączone jest z dzielnikiem separującym napięcie zasilania, zawierającym rezystor separujący przyłączony do zestyku blokującego po stronie podłączanej do zacisku wewnętrznego. W alternatywnej wersji rozwiązania rezystor odniesienia jest wpięty równolegle ze stabilizatorem napięcia, korzystnie diodą Zenera. Detektor sekcyjny stanowi układ zrealizowany w oparciu o dyskryminator okienkowy lub wzmacniacz różnicowy. Inwersyjny element logiczny jednoukładowego detektora sekcyjnego stanowi inwerter, zaś dla wieloukładowego detektora stanowi go bramka wielowejściowa typu NAND. W rozwinięciu rozwiązania pomiędzy zaciskiem wewnętrznym przyłączanym do ostatniego łącznika w gałęzi, a zestykiem blokującym włączony jest szeregowo przycisk testujący z przyłączonym równolegle do niego obciążeniem testowym, korzystnie rezystorem. W innym rozwinięciu rozwiązania człon wykonawczy układu posiada dodatkowe elementy sygnalizacyjne np. syrenę, które przyłączone są jednym końcem do zacisku zasilania, korzystnie poprzez zasilacz stabilizowany, a drugim końcem poprzez wzmacniacz do wyjścia bramki logicznej typu NAND podłączonej z kolei jednym wejściem do wyjścia bramki w członie pomiarowym, a drugim wejściem poprzez dzielnik separujący połączonej z wyjściowym zaciskiem zewnętrznym zestyku blokującego. W kolejnym rozwinięciu rozwiązania człon wykonawczy posiada wskaźnik sygnalizacyjny np. diodę świecącą, przyłączony jednym końcem do zacisku masowego, a drugim końcem poprzez wzmacniacz odwracający przyłączony do wyjścia bramki w członie pomiarowym. Zaletą rozwiązania jest to, że układ zabezpiecza i kontroluje stan połączeń i przewodzenia łączników w gałęzi obwodu identyfikując zaistnienie nienormalnych lub awaryjnych stanów ich pracy, gdy zestyki włączające były zbocznikowane w wyniku ingerencji przez osoby nieupoważnione, lub w wyniku zwarcia, albo innego nienormalnego zadziałania. W urządzenia ruchowych, jak np. dźwigi sterowane i zabezpieczane elektrycznie, układ zapewnia większe bezpieczeństwo przewozu ludzi. Układ nie dopuszcza do uruchomienia dźwigu, bądź powoduje jego zatrzymanie w przypadku niedomknięcia drzwi szybowych, zmostkowania odpowiednich zacisków w tablicy sterowniczej, zwarcia w instalacji szybowej bądź zwiększenia się spadku napięcia powyżej pewnej określonej wartości na którymkolwiek łączniku elektrycznym obwodu bezpieczeństwa. W przypadku świadomego uruchomienia dźwigu przez konserwatora przy otwartych drzwiach bądź niesprawnym obwodzie bezpieczeństwa przez zmostkowanie zacisków wyjściowych układu następuje włączenie sygnalizatora ostrzegawczego, dźwiękowego lub świetlnego, informującego go ciągłym sygnałem o stanie awaryjnym. Dodatkowo, układ ten za pomocą diod świecących zapewnia sygnalizację niesprawności niektórych sekcji obwodu bezpieczeństwa, co umożliwia konserwatorowi szybkie zlokalizowane usterki w czasie awarii bądź przyczyny niesprawności dźwigu. Przedmiot wynalazku w przykładowym rozwiązaniu uwidoczniono na rysunku przedstawiającym schemat blokowy układu podłączonego do chronionej gałęzi, z wielosekcyjnym zestawem łączników elektrycznych, zasilanej własnym napięciem z obwodu bezpieczeństwa. Układ według wynalazku zbudowany jest z wejściowego członu pomiarowego, zawierającego układy identyfikujące sygnały pomiarowe w chronionej gałęzi i układy logiczne analizujące te sygnały pomiarowe, i wyjściowego członu wykonawczego z organem wykonawczym i sygnalizacyjnym sterowanym sygnałem logicznym. Człon pomiarowy jest dwutorowy i zawiera detektory kontroli rezystancji i/lub mostkowania łączników elektrycznych szeregowo zabudowanych w chronionej gałęzi. W jednym torze znajduje się detektor bazowy DB kontrolujący rezystancję całej gałęzi, a w drugim torze znajdują się pozostałe detektory sekcyjne DS kontrolujące wybrane sekcje łączników elektrycznych w chronionej gałęzi. Tor detektora bazowego DB stanowi układ szeregowo połączonego komparatora napięcia 1 i uniwibratora 2, przy czym wejście nieodwracające komparatora 1 połączone jest z suwakiem potencjometrycznym 3 rezystora odniesienia Ro, zaś wejście odwracające

5 komparatora 1połączone jest z dzielnikiem separującym napięcie, zawierającym rezystor Rs, przyłączonym do wejściowego wewnętrznego zacisku F, który przyłączany jest na kraniec chronionej gałęzi. Rezystor odniesienia Ro wpięty jest w dzielnik napięcia zasilania pomiędzy pkt. A1 zacisku zasilania A a zaciskiem masowym H. Alternatywnie rezystor odniesienia Ro może być wpięty równolegle ze stabilizatorem napięcia, korzystnie diodą Zenera. Opisany układ detektora bazowego DB porównuje w sposób ciągły chwilowe wartości napięcia pomiędzy ostatnim łącznikiem elektrycznym w chronionej gałęzi a napięciem odniesienia pochodzącym z dzielnika napięcia, gdzie pomiar rezystancji odbywa się w układzie mostkowym lub wewnętrznego stabilizatora napięcia. Uniwibrator 2 umożliwia spowodowanie zwłoki czasowej, około 0,5 sek., pomiędzy kolejnymi chwilami kontroli rezystancji i eliminuje występowanie częstego zwierania i rozwierania styków zestyku blokującego ZB. W przypadku dźwigu uniemożliwia to jazdę z małą prędkością przy niesprawnym obwodzie bezpieczeństwa. Tor jedno lub wielowejściowego detektora sekcyjnego DS tworzą układy elektroniczne zrealizowane w oparciu o dyskryminator okienkowy 4 lub wzmacniacz różnicowy 5. Pomiędzy zaciski pomiarowe B i C, D i E a wejścia tych układów są włączone rezystory separujące Rs zabezpieczające przed przedostaniem się napięcia zasilającego do chronionej gałęzi. Opisany detektor sekcyjny DS wykrywa mostkowanie wybranych sekcji łączników elektrycznych, kontrolując różnicę potencjałów na zaciskach wejściowych detektora i identyfikują stan nienormalny zadziałania łącznika elektrycznego, tj. niepełne jego zamknięcie lub przerwę. Wartości progowe napięcia dyskryminatora okienkowego 4 zależą od liczby kontaktów w sekcji, oraz długości i przekroju przewodu instalacyjnego, a przekroczenie zadanych progów napięcia generuje sygnał logiczny na wyjściu detektora DS. Układ logiczny członu pomiarowego zawiera na wyjściu dwuwejściową bramkę logiczną 6 typu NOR połączoną jednym wejściem z detektorem bazowym DB, a drugim wejściem z inwersyjnym elementem logicznym 7 jedno lub wielowejściowym, będącym inwerterem lub bramką wielowejściową typu NAND realizującą iloczyn sygnałów z wszystkich detektorów sekcyjnych PS. Człon wykonawczy przedmiotowego rozwiązania zawiera przekaźnik wykonawczy P z zestykiem blokującym ZB włączanym szeregowo na krańcu chronionej gałęzi oraz dodatkowo elementy sygnalizacji akustycznej i/lub świetlnej. Cewka przekaźnika P jednym końcem przyłączona jest do pkt. A l zacisku zasilania A do bezpiecznika 8, a drugim końcem połączona jest ze wzmacniaczem 9 sygnału logicznego wysyłanego z wyjścia bramki 6 członu pomiarowego. Ponadto, celem przetestowania działania układu przez obsługującego, pomiędzy zaciskiem wewnętrznym F przyłączanym do ostatniego łącznika elektrycznego w gałęzi, a zestykiem blokującym ZB włączony jest szeregowo przycisk testujący KT z przyłączonym równolegle do niego obciążeniem testowym, korzystnie rezystorem Rt. Element sygnalizacyjny S, np. syrena, przyłączony jest jednym końcem, korzystnie poprzez zasilacz stabilizowany 10 do pkt. A1, podłączonego poprzez bezpiecznik 8 do zacisku zasilania A, a drugim końcem do wyjścia dwuwejściowej bramki logicznej 11 typu NAND podłączonej jednym wejściem do wyjścia bramki 6 członu pomiarowego, a drugim wejściem poprzez dzielnik separujący połączonej z wyjściowym zaciskiem zewnętrznym G zestyku blokującego ZB. Dodatkowo układ posiada wskaźnik sygnalizacyjny 12, korzystnie diodę luminescencyjną koloru czerwonego, załączoną pomiędzy zaciskiem masowym H a wyjściem wzmacniacza odwracającego 13, którego wejście połączone jest z wyjściem bramki 6 członu pomiarowego. Opis działania układu omówiono na przykładzie zastosowania go w obwodzie bezpieczeństwa dźwigu. Obwód bezpieczeństwa dźwigu składa się z kilku sekcji w których zgrupowane są szeregowo połączone łączniki elektryczne poszczególnych aparatów bezpieczeństwa. Prawidłową pracę obwodu zapewnia koniunkcja kilku warunków, zapewniających że: -jest zamknięty obwód bezpieczeństwa;

6 jest odpowiednia wartość rezystancji w gałęzi łączników bezpieczeństwa; - prąd wzbudzający przekaźnik drzwi płynie poprzez kontakty drzwiowe a nie przez zwory w tablicy sterowniczej bądź mostki w instalacji szybowej. Układ według wynalazku podłącza się do gałęzi włączając szeregowo zestyk blokujący ZB przekaźnika wykonawczego P przyłączając zacisk wewnętrzny F do ostatniego łącznika elektrycznego w gałęzi obwodu bezpieczeństwa, a zacisk G do przewodu styczników jazdy góra i dół. Komparator napięcia 1 detektora bazowego DB porównuje napięcie pomiędzy ostatnim łącznikiem obwodu bezpieczeństwa przed stycznikami jazdy góra i dół z odpowiednim napięciem odniesienia. Jeżeli suma spadków napięć na poszczególnych łącznikach elektrycznych obwodu bezpieczeństwa i przewodach łączących te łączniki w instalacji szybowej przekracza zadaną wartość napięcia odniesienia np. wskutek zbocznikowania któregokolwiek łącznika bezpieczeństwa przez obce niemetalowe przedmioty przewodzące prąd elektryczny, bądź zanieczyszczenia lub rozwarcie styków łącznika, wówczas komparator napięcia 1 powoduje wyłączenie, tj. odwzbudzenie przekaźnika wykonawczego P, co uniemożliwia zadziałanie styczników jazdy góra i dół, a zatem dźwig nie daje się uruchomić lub zatrzymuje się bezzwłocznie w czasie jazdy. Stan przerwy w obwodzie bezpieczeństwa sygnalizowany jest wówczas za pomocą diody świecącej koloru czerwonego 12. W przypadku gdy suma rezystancji na poszczególnych łącznikach elektrycznych obwodu bezpieczeństwa i przewodach instalacyjnych łączących te łączniki w instalacji szybowej nie przekracza zadanej wartości rezystancji odniesienia Ro, wówczas komparator napięcia 1 zmienia stan i wyzwala uniwibrator 2, a następnie za pomocą wzmacniacza 9 powoduje wzbudzenie przekaźnika wykonawczego P który swoim zestykiem ZB zamyka obwód bezpieczeństwa i dopuszcza możliwość uruchomienia dźwigu przez podanie napięcia na jeden ze styczników jazdy góra lub dół. Układ ma dwie pary zacisków do wykrywania mostkowania w obwodzie bezpieczeństwa: para zacisków B, i C do kontroli sekcji kontaktów drzwiowych oraz para zacisków D i E do wykrywania mostkowania innej wybranej sekcji obwodu bezpieczeństwa w zależności od typu dźwigu i schematu połączeń obwodu bezpieczeństwa. Sekcje kontaktów drzwiowych połączono na zaciski wejściowe B i C detektora sekcyjnego DS kontrolującego rezystancję, zrealizowanego w oparciu o wykorzystanie dyskryminatora okienkowego 4. Sygnał 1 logiczny na wyjściu tego detektora powstaje w przypadku spełnienia dwóch warunków: spadek napięcia na zaciskach B i C jest większy od wartości progowej dolnej np. 0,9V i mniejszy od wartości progowej górnej np. 6 V. Wartość progowa górna tego dyskryminatora określa maksymalny spadek napięcia na gałęzi łączników drzwiowych i zależy od liczby kontaktów, odległości pomiędzy przystankami i przekroju przewodu instalacyjnego. Sekcje zamków bezpieczeństwa przyłączono na zaciski wejściowe D i E detektora sekcyjnego PS kontrolującego mostkowanie, zrealizowanego w oparciu o wzmacniacz różnicowy 5, który kontroluje różnicę potencjałów na zaciskach D i E. W przypadku celowego zmostkowania zarówno kontaktów drzwiowych i/lub zacisków wyjściowych układu F-G, wystąpi rozbieżność stanów logicznych na bramce 11 i wysterowanie syreny S, która ciągłym sygnałem tonowym informuje o stanie awaryjnym. Dla sprawdzenia czy układ jest w stanie czuwania, wystarczy w czasie jazdy dźwigu przycisnąć przycisk KT, który spowoduje wprowadzenie do obwodu bezpieczeństwa dodatkowej około rezystancji 5 Ω, lub zbocznikowanie, tj. założenie zwory na zaciskach drzwi szybowych w tablicy sterowniczej, co spowoduje bezzwłoczne zatrzymanie dźwigu. Zaciski zasilania układu A i H podłącza się do przewodów napięciowych obwodu bezpieczeństwa o napięciu 48 V, co podnosi walory układu przez uniezależnienie się od stosowania dodatkowego zasilacza. Układ ma zabezpieczenia od przepięć występujących w obwodzie bezpieczeństwa. Wykorzystanie normalnie otwartego styku zwiernego przekaźnika P powoduje, że w przypadku ewentualnego uszkodzenia układu, lub odłączenia zacisku zasilania A, nastąpi niedopuszczenie do uruchomienia dźwigu, co zapewnia stałą kontrolę obwodu bezpieczeństwa. Układ ma

7 dodatkowe zabezpieczenie od strony dodatniego zacisku zasilającego A w postaci bezpiecznika 80 ma, które zapobiega przepływowi prądu do styczników w teoretycznym przypadku przebicia wewnątrz układu. Prawdopodobieństwo takiego uszkodzenia układu jest niezwykle małe, gdyż wszystkie wejścia pomiarowe, zaciski B, C, D, E, F, są odseparowane od dodatniego zacisku zasilającego A. Układ jest stosunkowo prosty do zainstalowania i wymaga jedynie ustawienia wartości rezystancji odniesienia R o dla danego typu dźwigu, Wartość rezystancji Ro w instalacji obwodu bezpieczeństwa zależy przede wszystkim od liczby przystanków co wiąże się z liczbą łączników drzwi przystankowych i zamków bezpieczeństwa, aparatów bezpieczeństwa oraz rezystancji właściwej przewodów instalacyjnych co z kolei związane jest z przekrojem poprzecznym przewodów. Układ ma potencjometr 3 do kompensacji wartości rezystancji odniesienia Ro- Regulacja odbywa się w prosty sposób: początkowo ustawia się skrajnie dużą wartość rezystancji odniesienia Ro, następnie w czasie jazdy dźwigu wciska się przycisk K T i zmienia się potencjometrem 3 wartość rezystancji odniesienia Ro doprowadzając do zadziałania układu. Następuje wówczas próbkowanie, tj. cykliczny pomiar rezystancji i przerywanie obwodu stycznika. Wówczas naprzemian gaśnie i zapala się czerwona dioda świecąca 12. Jest to symulacja zwiększenia rezystancji w obwodzie bezpieczeństwa, np. na skutek zanieczyszczenia bądź zbocznikowania styków łącznika. Po zwolnieniu przycisku K T usuwana jest z obwodu dodatkowa rezystancja Rr i wówczas me powinna palić się czerwona dioda świecąca 12 co informuje o zamknięciu i właściwej wartości rezystancji obwodu bezpieczeństwa, jak również o braku mostkowania. W czasie eksperymentu na 10-przystankowym dźwigu osobowym, symbol schematu: E , po włączeniu w obwód bezpieczeństwa przedmiotowego układu, nastąpiło bezzwłoczne zatrzymanie dźwigu z chwilą przekroczenia rezystancji w obwodzie kontaktów drzwiowych o około 2 Ω, lub w obwodzie zamków bezpieczeństwa o około 4 Ω. Tak duża czułość układu 2-4 f i zapewnia ochronę przed startem dźwigu przy niesprawnym obwodzie bezpieczeństwa, gdyż nie jest możliwe uzyskanie tak małej wartości rezystancji niemetalicznego połączenia bocznikującego wyżej wymienione łączniki bezpieczeństwa. Dotychczas dźwig ruszał z przystanku przy zwiększeniu rezystancji obwodu bezpieczeństwa w obwodzie łączników drzwiowych o około 22 Ω, co odpowiada sytuacji otwarcia drzwi i zbocznikowania łącznika drzwi rezystancją 22 Ω, a także dźwig dawał się uruchomić przy wzroście rezystancji w obwodzie zamków bezpieczeństwa, tj. rygli, powyżej 22 Ω.

8 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz Cena 2,00 zł