PRZYJEDŹ, ZOBACZ I ZOSTAŃ W GMINIE RYCHLIKI

Transkrypt

1 PRZYJEDŹ, ZOBACZ I ZOSTAŃ W GMINIE RYCHLIKI

2 JELONKI Szanowni Państwo! Gmina Rychliki POWODOWO leży w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, blisko drogi ekspresowej S7 Powierzchnia: ha Liczba mieszkańców: (stan na r.) MARWICA ŚLIWICA RYCHLIKI ŚWIĘTY GAJ Odległość z Rychlik do Pasłęka i Dzierzgonia 15 km, Elbląga 30 km, Gdańska 95 km, Olsztyna 100 km WYSOKA KWIETNIEWO DYMNIK JANKOWO REJSYTY KRUPIN MOKAJNY PROTOWO W skład Gminy wchodzi 15 sołectw: Jelonki, Marwica (z Topolnem Wlk.), Wysoka, Powodowo, Rychliki (z Barzyną), Śliwica (z Budkami oraz Liszkami), Lepno-Buczyniec (z Gołutowem i Dziśnitami), Rejsyty (z Wopitami), Dymnik, Kwietniewo, Krupin-Kiersity, Protowo (z Sójkami), Mokajny, Jankowo oraz Święty Gaj LEPNO Serdecznie zapraszam do odwiedzenia Gminy Rychliki. Oddajemy w Wasze ręce folder, w którym chcemy pokazać nasze wsie, malownicze zakątki, piękno przyrody, ślady historii. A jednocześnie ten wiejski spokój łączymy z nowoczesnością, wygodą mieszkańców, inwestycjami w infrastrukturę i dynamicznym rozwojem. Zapraszam Henryk Kiejdo Wójt Gminy Rychliki

3 Z p ięc iu p o c h yln i u ją s ię n a jd Ca łu n y i Je le n ie z h li k i w Gm in ie Ryc CO WYRÓŻNIA GMINĘ Kanał Elbląski jeden z 7 cudów Polski Kanał Elbląski jest zabytkiem hydrotechniki z XIX wieku. Pomiędzy Jeziorem Drużno a Buczyńcem różnica poziomów luster wody wynosi 99,52 m. Dlatego, by ją pokonać, statki umieszczane są na wózkach i przemieszczane po torowisku za pomocą stalowych lin i kół napędzanych przez koła wodne. Jeziora połączone kanałami, pochylniami i śluzami stworzyły szlak wodny o długości blisko 128 km. Tę unikatową na skalę światową trasę turystyczną pokonać można nie tylko statkiem, jachtem, lecz także kajakiem (kanal-elblaski.pl). Okolice Kanału Elbląskiego są obszarem chronionego krajobrazu i mają niepowtarzalne walory przyrodniczo-krajobrazowe. Dlatego zachęcamy również do wycieczek rowerowych i spacerów urokliwymi szlakami. Święty Gaj ważne miejsce na duchowej mapie Polski W Świętym Gaju, na terenie parafii Kwietniewo, znajduje się sanktuarium pierwszego patrona Polski św. Wojciecha. Wojciech do Prus przybył w 996 roku, by nawrócić żyjących tu pogan. Świątynia, w której obecnie modlą się mieszkańcy wsi i pielgrzymi, została wybudowana w 1865 roku w miejscu wcześniejszego, spalonego kościoła. Ważnym miejscem jest również ołtarz polowy na skraju wsi, otoczony stacjami drogi krzyżowej. To właśnie tutaj, co uprawdopodobniły badania archeologów, 23 kwietnia 997 roku zginął św. Wojciech. Według kronikarzy ciało męczennika wykupił Bolesaw Chrobry i pochował w kościele w Gnieźnie. Główne uroczystości odpustowe odbywają się co roku pod koniec kwietnia. Z całej diecezji elbląskiej wyruszają pielgrzymki. Uczestniczy w nich ponad 2 tys. wiernych. Warto odwiedzić to miejsce. Gród Cholin Do dzisiaj w lesie koło Świętego Gaju zachowały się pozostałości pruskiego grodu obronnego Cholin. Wzgórze grodziska otoczone jest ze wszystkich stron głębokimi jarami. Wysokość wałów wynosi 1-2 metry. Bezpośrednio przy grodzisku biegnie starożytny trakt handlowy, którym co najmniej od końca I wieku p.n.e. rzymscy kupcy podążali nad Bałtyk po bursztyn. Re li kw ie m isjo na rz a są przec ho wyw an e w fi gu rze u m ieszczo ne j w gł ów nym oł ta rzu ko śc io ła

4 60 MILIONÓW NA INWESTYCJE W INFRASTRUKTURĘ Gmina Rychliki to miejsce nowoczesne, przyjazne mieszkańcom, inwestorom i gościom. 10 ostatnich lat to ogromny rozwój gminy. Samorząd skupił się na inwestycjach wodociągowych, kanalizacyjnych i drogowych. Dzięki środkom zewnętrznym (zarządcom dróg) i odpowiedzialnemu gospodarowaniu budżetem udało się wyremontować około 20 km dróg w gminie. Najważniejszą inwestycją była przebudowa drogi wojewódzkiej nr 527 na odcinku Jelonki Kwietniewo. Od granicy gminy w Jelonkach do Kwietniewa jest szeroka i bezpieczna ścieżka pieszo-rowerowa. Nowe drogi: DW527 Jelonki Kwietniewo: ok. 42,5 mln zł (Gmina 1 mln zł) drogi powiatowe: Rychliki Gołutowo: 4 mln zł (Gmina - ok. 1 mln zł) Rychliki Domki: 1,8 mln zł Powodowo Stare Dolno (do granicy z Gminą Markusy): 184 tys. zł (Gmina ok. 70 tys. zł) drogi gminne: we wsi Powodowo: 900 tys. zł na Osiedlu Podleśna: 804 tys. zł Drogi gminne publiczne liczą liczą ok. 50 km długości. Ich modernizację rozpoczęliśmy w 2010 r. od centrum Rychliki, od tzw. Promenady w Rychlikach. W ostatnich latach zrealizowaliśmy 2 duże inwestycje. Nową drogą jeżdżą mieszkańcy osiedla Podleśna w Rychlikach i mieszkańcy Powodowa. Pod koniec 2018 r. zakończymy przebudowę mostu na drodze gminnej między Wopitami a Rejsytami. Najbliższe plany: Planujemy remont drogi Marwica Topolno Wlk.

5 Gospodarka wodno-ściekowa Wybudowaliśmy 45 km sieci wodociągowej, 4 km nowej sieci kanalizacyjnej, 5 oczyszczalni ścieków (w Rychlikach, Powodowie, Protowie, Budkach, Rejsytach). Do końca 2018 r. ma zostać oddana do użytku oczyszczalnia w Barzynie wraz z siecią kanalizacyjną. Wartość tych inwestycji w latach to ok. 12 mln zł. Za zmodernizowaną hydrofornię w Gołutowie w sierpniu 2014 r. Wójt Gminy Rychliki otrzymał z rąk sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta RP dyplom za I miejsce w ogólnopolskim konkursie na najpopularniejsze modernizacje w Polsce 2013 r. w kategorii Obiekty ochrony środowiska. BEZPIECZEŃSTWO Ochotnicza Straż Pożarna 4 jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych Rychliki, Jelonki, Kwietniewo oraz Święty Gaj dbają o bezpieczeństwo mieszkańców. OSP Rychliki oraz OSP Jelonki posiadają nowoczesne wozy bojowe i są włączone do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Zw iąze k OSP RPw Gm in ie Ry ch li zrzesza ogół em 130 czło nk ów ki

6 PRZESTRZEŃ PRZYJAZNA MIESZKAŃCOM Miejsca rekreacyjne, świetlice W latach Gmina Rychliki na modernizację świetlic wiejskich przeznaczyła ponad 1,5 miliona zł. Jest piękna świetlica w Jelonkach i w Świętym Gaju. W Jankowie, by mieszkańcy mieli swoje miejsce spotkań, postawiliśmy domek rekreacyjny. Nową świetlicę ma sołectwo Krupin-Kiersity oraz Rychliki. Zmodernizowaliśmy również budynki świetlic w Kwietniewie, Marwicy, Rejsytach, Wysokiej, Lepnie oraz w Protowie. Ważne, by dzieci też miały swoją przestrzeń Ponad pół miliona złotych przeznaczyliśmy w latach na budowę placów zabaw dla dzieci. Przy nich często są również siłownie fitness i wiaty. Nowym placem zabaw wraz z wiatą pochwalić się może sołectwo Dymnik. Nie tylko plac zabaw, lecz także miejsce spotkań integracyjnych ma sołectwo Rejsyty. Mała architektura i zieleń W 2013 r. całkowicie zmienił się wizerunek centrum Rychlik. Na środku skweru stanęła fontanna, wokół niej ławki, krzewy i inna zieleń. Całość inwestycji wyniosła ponad pół miliona złotych. Nowym przedsięwzięciem jest skwer, na którym stanął pomnik z popiersiem Józefa Piłsudskiego. Jest to miejsce pamięci Marszałka, gdzie w ważnych momentach dla rychlickiej społeczności mieszkańcy mogą się spotkać, być razem, świętować.

7 DOBRE WARUNKI EDUKACYJNE Na ternie Gminy Rychliki funkcjonuje Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka z oddziałami przedszkolnymi w Rychlikach. Rok szkolny 2018/2019 rozpoczęło 363 uczniów, w tym: 71 uczniów zerówki, 62 uczniów klas I-III, 192 uczniów klas IV-VIII oraz 38 uczniów gimnazjum. Szkoła posiada dwa segmenty dydaktyczne: segment AB dla klas I-VIII i 3 gimnazjum oraz segment C dla klas 0. W segmencie C znajdują się 3 klasy dydaktyczne z kącikiem relaksacyjnym, 2 pomieszczenia z przeznaczeniem na jadalnię, gabinet pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz pomieszczenie socjalne. Natomiast segment AB posiada 16 klas dydaktycznych. W tej części szkoły znajduje się sala logopedyczna, gabinet pedagoga, gabinet psychologa, gabinet nauczania indywidualnego, biblioteka, świetlica, pomieszczenia kuchenne i socjalne, sala gimnastyczna oraz pomieszczenia biurowe. Sale podporządkowane zostały nauczanym przedmiotom. Są wyposażone w rzutniki multimedialne oraz tablice interaktywne. Do dyspozycji uczniów jest również 17 rowerów. BAZA SPORTOWO- -REKREACYJNA Obiektami wykorzystywanymi do rozwoju sportu i rekreacji na terenie Gminy są: sala gimnastyczna przy Szkole Podstawowej w Rychlikach; kompleks boisk Mój Orlik 2012 boisko do piłki nożnej, koszykówki, siatkówki, tenisa ziemnego; boiska sportowe w Rychlikach, Kwietniewie, Powodowie oraz małe boiska przy świetlicach wiejskich; place zabaw oraz siłownie zewnętrzne w większości wsi. Na terenie gminy Rychliki funkcjonują organizacje pozarządowe działające w zakresie kultury fizycznej: Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych i Promocji Zawodowej oraz Stowarzyszenie LKS Sparta Kwietniewo, a wśród nich Kluby piłki nożnej: LZS Victoria Rychliki oraz LKS Sparta Kwietniewo. Najszerszą ofertą sportową dysponuje LZS Victoria Rychliki, w ramach którego funkcjonuje również sekcja dla juniorów i młodzików. Uczniowie zdobywają wysokie miejsca w konkursach, zawodach sportowych, olimpiadach organizowanych przez instytucje działające na terenie powiatu elbląskiego i województwa warmińsko-mazurskiego. Od 1999 r. działa chór szkolny Harmonetta założony przez Ewę Maciejewską oraz od niedawna Szkolny Klub Wolontariatu. Poza tym placówka bierze udział w projektach edukacyjnych skierowanych do uczniów, nauczycieli oraz rodziców. Victoria Rychliki jest najwyżej notowanym klubem w rozgrywkach ligowych z terenu gminy

8 Biblioteka inspiruje i ożywia działania kulturalne gminnej społeczności Biblioteka publiczna w Rychlikach i jej filia w Jelonkach posiadają woluminów. W 2017 r. liczba czytelników wyniosła 364, liczba wypożyczeń 6086 a odwiedzin Biblioteka to również miejsca spotkań autorskich, występów teatralnych, zajęć wakacyjnych dla dzieci, konkursów. Przy bibliotece działa także klub seniora Pasje mieszkańców Mieszkańcy Gminy Rychliki to osoby pełne pasji. Często, jak w przypadku rękodzieła i prac artystycznych, zajmują się tym od pokoleń. Nie brakuje również amatorów muzyki, teatru, malarstwa, rzeźbiarstwa, fotografii, poezji oraz pszczelarstwa. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na grupę teatralną Proskenion. Zespół stanowi około 40 osób uczniów Szkoły Podstawowej w Rychlikach oraz dorosłych mieszkańców naszej gminy. Poza tym gra dla nas podwórkowa Kapela Władka oraz zespół muzyczny Bartka Furmana. Prace lokalnych twórców można zobaczyć na dożynkach gminnych oraz wystawach organizowanych przez Bibliotekę. Dożynki gminne Największą coroczną imprezą w gminie są dożynki. Dożynkowe wieńce to prawdziwe dzieła sztuki ludowej.

9 ŚRODOWISKOWY DOM SAMOPOMOCY Od 2011 r. w Kwietniewie funkcjonuje Środowiskowy Dom Samopomocy dla 50 osób przewlekle psychicznie chorych i upośledzonych umysłowo, prowadzony przez Elbląskie Stowarzyszenie Organizatorów Pomocy Społecznej. W Rychlikach jest ośrodek zdrowia, bank, poczta, sklepy CO WARTO ZOBACZYĆ? Zasoby przyrodniczo-krajobrazowe i kulturowe to potencjał turystyczny gminy Rychliki. W wielu miejscowościach jest jeszcze dużo dawnej tradycyjnej zabudowy mieszkalnej i gospodarczej wkomponowanej w krajobraz. Spotkamy tu domy podcieniowe, dworek bauerski, obiekty sakralne, a przede wszystkim zespoły parkowo-pałacowe, z którymi wiążą się losy znanych rodów pruskich. Na terenie gminy znajduje się również jezioro Korsuń o powierzchni 20 ha. Jest tam ośrodek domków rekreacyjnych oraz pole namiotowe.

10 Najcenniejsze zabytki pałac w Dymniku wraz z parkiem; dwór w Dziśnitach; dwór w Marwicy; dwór w Powodowie; dwór w Rejsytach obecnie budynek mieszkalny; pałac w Jankowie; ruiny zespołu młyńskiego w Grądowym Młynie; ruiny wiatraka holenderskiego w Lepnie; ruiny zespołu pałacowego w Topolnie Wielkim; ruiny zespołu pałacowego w Wysokiej wraz z parkiem; ruiny pałacu w Barzynie; dawny cmentarz ewangelicki przy drodze Lepno Drulity; kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jelonkach; kościół pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Rychlikach; kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Kwietniewie; kościół pw. św. Antoniego w Świętym Gaju sanktuarium św. Wojciecha w Świętym Gaju; domy podcieniowe. Szlaki turystyczne Szlak św. Wojciecha pieszy szlak turystyczny, biegnący przez Elbląg Raczki Elbląskie Tropy Elbląskie Węgle-Żukowo Jurandowo Dzierzgonka Brudzędy Stare Dolno Kwietniewo Święty Gaj Szlak Kanału Elbląskiego zielony szlak rowerowy, bardzo długi, prowadzący wzdłuż Kanału Elbląskiego Elbląg (Rubno Wielkie) Nowakowo Kępa Rybacka Bielnik II Kazimierzowo Władysławowo Wikrowo Jegłownik Gronowo Elbląskie Różany Kępniewo Brudzędy Stare Dolno Święty Gaj Kwietniewo Rychliki Jelonki Lepno Kreki Jarnołtowo Zalewo Jerzwałd Siemiany Piotrkowo Starzykowo Szymbark Ząbrowo Kamionka Iława szlak czarny rekreacyjny szlak rowerowy Węzina pochylnia Jelenie

11 Urząd Gminy Rychliki Rychliki 86 tel.: , fax: g r u p a VEGA Studio Adv. Tomasz Müller Kwidzyn, ul. Grudziądzka 22/3A biuro@grupavega.pl Tekst: Urząd Gminy Rychliki Zdjęcia: archiwum Urzędu Gminy Rychliki Opracowanie graficzne i przygotowanie do druku: Sławomira Mosińska Koordynator wydania: Agnieszka Jundziłł, Katarzyna Wolska Marketing: Wioletta Kraśniewska Wydanie pierwsze Wszelkie prawa zastrzeżone / All rights reserved Printed in Poland Kwidzyn 2018 Przedruk i powielanie w jakiejkolwiek formie jest zabronione ISBN