BILANS POTRZEB WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO W ZAKRESIE POMOCY SPOŁECZNEJ NA 2011 ROK

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały nr 2302/10 Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 31grudnia 2010r. Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Obserwatorium Integracji Społecznej BILANS POTRZEB WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO W ZAKRESIE POMOCY SPOŁECZNEJ NA 2011 ROK SZCZECIN 2010

2 SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE... 3 II. POTRZEBY W ZAKRESIE POMOCY SPOŁECZNEJ W GMINACH NA ROK Potrzeby w zakresie realizacji zadań zleconych Potrzeby w zakresie realizacji zadań własnych Prowadzenie i utrzymanie ośrodków pomocy społecznej Potrzeby w zakresie zatrudnienia w ośrodkach pomocy społecznej Plan potrzeb w zakresie kosztów utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej przez gminy ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) Planowane inwestycje w placówkach pomocy społecznej o zasięgu lokalnym Planowana realizacja programu pomoc państwa w zakresie doŝywiania Powody przyznawania pomocy społecznej Potrzeby szkoleniowe pracowników ośrodków pomocy społeczne, środowiskowych domów samopomocy, inne jednostki pomocy i integracji społecznej Aktywne formy integracji społecznej III. POTRZEBY W ZAKRESIE POMOCY SPOŁECZNEJ W POWIATACH NA ROK Pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem osobom opuszczającym: rodziny zastępcze, placówki opiekuńczo-wychowawcze, domy pomocy społecznej, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, zakłady karne i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych oraz udzielanie pomocy pienięŝnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci Pomoc dla uchodźców Prowadzenie i utrzymanie powiatowych centrów pomocy rodzinie Potrzeby w zakresie zatrudnienia w powiatowych centrach pomocy rodzinie Plan potrzeb dotyczący kosztów utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej przez powiaty ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) Planowane inwestycje w placówkach pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym Inwestycje z zakresu infrastruktury socjalnej kontynuowane bądź planowane do rozpoczęcia w 2011 r. przez powiaty Koszty realizacji programów naprawczych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych w 2011 r Potrzeby szkoleniowe pracowników powiatowych centrach pomocy rodzinie, środowiskowych domów samopomocy, inne jednostki pomocy i integracji społecznej Aktywne formy integracji społecznej IV. WNIOSKI KOŃCOWE

3 I. WPROWADZENIE Sporządzanie bilansu potrzeb w zakresie pomocy społecznej naleŝy do zadań własnych samorządu województwa i jest realizowane zgodnie z art. 21 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz ze zm.). Na podstawie danych (cząstkowych bilansów potrzeb) zebranych z ośrodków pomocy społecznej i powiatowych centrów pomocy rodzinie, powstała zbiorcza informacja o potrzebach finansowych na świadczenie róŝnych form pomocy przez instytucje i placówki pomocy społecznej. Bilans potrzeb zawiera równieŝ informacje na temat inwestycji z zakresu infrastruktury socjalnej, kontynuowanych bądź zaplanowanych do rozpoczęcia w 2011 r. W porównaniu z rokiem ubiegłym prezentowany bilans nie zawiera informacji dotyczących kosztów realizacji programów naprawczych w domach pomocy społecznej (DPS) poniewaŝ wszystkie 32 DPS-y w województwie zachodniopomorskim osiągnęły juŝ ten standard. 1 Badanie zostało przeprowadzone za pomocą ankiety rozesłanej drogą elektroniczną do wszystkich 114 gmin OPS-ów i 21 powiatów PCPR-ów. Poziom zwrotu ankiet wynosił 100%. Badania zostało przeprowadzone w okresie od 2 listopada do końca grudnia 2010 r. Ze względu na ustawowy podział zadań w zakresie pomocy społecznej pomiędzy poszczególne szczeble samorządu przygotowano bilans potrzeb województwa zachodniopomorskiego w zakresie polityki społecznej z uwzględnieniem kompetencji ośrodków pomocy społecznej i powiatowych centrów pomocy rodzinie. Poszczególne obszary działania uporządkowano według następujących kategorii: Gminy 1. Potrzeby w zakresie realizacji zadań zleconych 2. Potrzeby w zakresie realizacji zadań własnych 3. Prowadzenie i utrzymanie ośrodka pomocy społecznej 4. Potrzeby w zakresie zatrudnienia w ośrodku pomocy społecznej 5. Plan potrzeb dotyczący kosztów utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej przez gminy ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) 6. Planowane inwestycje w placówkach pomocy społecznej o zasięgu lokalnym 7. Program Pomoc państwa w zakresie doŝywiania 1 Art.152 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r (Dz.U nr 64 poz. 593 z późn. zm.) 3

4 8. Powody przyznawania pomocy społecznej w 2010 r. - Liczba klientów pomocy społecznej w 2011 r. i 2012 r. 9. Potrzeby szkoleniowe w zakresie podnoszenia kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej 10. Aktywne formy integracji społecznej jakie będzie realizowała gmina w 2011r. Powiaty 1. Pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem osobom opuszczającym: rodziny zastępcze, placówki opiekuńczo-wychowawcze, domy pomocy społecznej, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, zakłady karne i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze 2. Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych oraz udzielanie pomocy pienięŝnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci 3. Zadania z zakresu administracji rządowej pomoc dla uchodźców 4. Prowadzenie i utrzymanie powiatowego centrum pomocy rodzinie 5. Potrzeby w zakresie zatrudnienia w powiatowym centrum pomocy rodzinie 6. Plan potrzeb w zakresie kosztów utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania pomocy społecznej przez powiat ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) 7. Planowane inwestycje w placówkach pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym. 8. Inwestycje z zakresu infrastruktury socjalnej kontynuowane bądź planowane do rozpoczęcia w 2011 r. przez powiat 9. Koszty realizacji programów naprawczych w domach pomocy społecznej 10. Koszty realizacji programów naprawczych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. 11. Potrzeby szkoleniowe w zakresie podnoszenia kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej Wszystkie gminy i powiaty na terenie województwa zachodniopomorskiego zostały powiadomione o sposobie zbierania i terminach nadsyłania danych oraz o ustawowym obowiązku Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego dot. przekazania bilansu Wojewodzie Zachodniopomorskiemu. Ponadto powyŝsze informacje zostały opublikowane na portalu internetowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego. Powstały dokument zawiera zbiorcze, planowane potrzeby niezbędne do realizacji zadań pomocy społecznej, które określone zostały indywidualnie przez 4

5 dyrektorów/kierowników i głównych księgowych ośrodków pomocy społecznej (OPS-ów) i powiatowych centrów pomocy rodzinie (PCPR-ów). W niniejszym bilansie przedstawiono szacunki gmin i powiatów dotyczące potrzeb w zakresie pomocy społecznej na rok 2011, z uwzględnieniem wielkości pomocy świadczonej w roku poprzednim. Prezentowane w raporcie tabele, wykresy i mapy opracowano na podstawie danych pochodzących z jednostkowych bilansów potrzeb nadesłanych przez gminy i powiaty województwa zachodniopomorskiego. Prezentowany bilans stanowi zatem nie tylko waŝne źródło informacji o nakładach finansowych niezbędnych w pomocy społecznej, ale takŝe wskazuje na priorytetowe zadania w ramach posiadanych przez gminy i powiaty kompetencji ustawowych. Szczegółowa analiza zebranego materiału, moŝe stanowić cenne źródło informacji przy planowaniu przyszłej alokacji środków finansowych na zadania pomocy społecznej w ramach prowadzonej polityki społecznej w regionie. 5

6 II. POTRZEBY W ZAKRESIE POMOCY SPOŁECZNEJ W GMINACH NA ROK Potrzeby w zakresie realizacji zadań zleconych Ogólne koszty utrzymania środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi stanowią waŝne miejsce w realizacji zadań zleconych gminom. PoniŜej wyszczególniono potrzeby finansowe ośrodków pomocy społecznej w 2011 r. dotyczących realizacji zadań zleconych, w tym: - specjalistyczne usługi opiekuńcze, przysługujące na podstawie przepisów o ochronie zdrowia psychicznego ,9 zł; liczba osób wymagających pomocy 836, liczba świadczeń ; - utrzymanie środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi zł, liczba miejsc w placówkach 692. tabela nr 1. Prezentowane powyŝej potrzeby w zakresie realizacji zadań zleconych przedstawia Tabela nr 1. Potrzeby w zakresie realizacji wybranych zadań zleconych na 2011 r. FORMY POMOCY Liczba osób wymagających pomocy Liczba świadczeń Ogólny koszt świadczeń w [zł] Specjalistyczne usługi opiekuńcze przysługujące na podstawie przepisów o ochronie zdrowia psychicznego ,9 Środowiskowe domy samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi - zadanie zlecone FORMY POMOCY Liczba miejsc w placówce Ogólny koszt utrzymania placówki w [zł] Liczba placówek:

7 2. Potrzeby w zakresie realizacji zadań własnych Na realizację świadczeń z zakresu zadań własnych gminy, potrzeby na rok 2011 stanowią ogółem kwotę zł. Szacowana struktura wydatków przedstawia się następująco : - zadania obligatoryjne zł, z tego: zasiłki stałe ,64 zł, liczba osób wymagających pomocy , przy zakładanej liczbie świadczeń , zasiłki okresowe zł, liczba osób wymagających pomocy , przy zakładanej liczbie świadczeń , w tym przyznawane z powodu braku moŝliwości zatrudnienia zł, zakładana liczba osób wymagających pomocy , zakładana liczba świadczeń , schronienie zł, liczba osób wymagających pomocy 1 270, liczba świadczeń , sprawienie pogrzebu zł, liczba świadczeń 394, posiłek zł, liczba osób wymagających pomocy , liczba świadczeń , w tym posiłek dla dzieci: zł, liczba dzieci wymagających doŝywiania , liczba świadczeń , ubranie zł, liczba osób wymagających pomocy 2 460, liczba świadczeń , usługi opiekuńcze zł, liczba osób wymagających pomocy 4 610, liczba świadczeń , w tym specjalistyczne usługi opiekuńcze zł., liczba osób wymagających pomocy 299, liczba świadczeń , udzielenie zasiłku celowego na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne dla osób bezdomnych i innych nie mających dochodu i moŝliwości ubezpieczenia się na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym zł, liczba osób wymagających pomocy 240, liczba świadczeń 487, zasiłki celowe w formie biletu kredytowanego zł, liczba osób wymagających pomocy - 124, liczba świadczeń 268, zasiłki celowe na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego zł, liczba osób wymagających pomocy - 429, liczba świadczeń 955, ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w domu pomocy społecznej zł, liczba osób wymagających pomocy 1 890, liczba świadczeń , 7

8 środki na ubezpieczenia zdrowotne zł, liczba osób wymagająca pomocy zł, liczba świadczeń zł, w tym: za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej zł, liczba osób wymagająca pomocy , liczba świadczeń , za osoby pobierające niektóre świadczenia rodzinne zł, liczba osób wymagająca pomocy 3 290, liczba świadczeń , - zadania fakultatywne zł, z tego: inne zasiłki celowe i w naturze zł, liczba osób wymagających pomocy , w tym zasiłki specjalne celowe zł, liczba osób wymagających pomocy , liczba świadczeń , pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie zł, liczba osób wymagających pomocy - 29, w tym: pomoc w naturze zł (liczba osób wymagających pomocy 6, liczba świadczeń 6), jednorazowy zasiłek celowy zł (liczba osób wymagających pomocy 13, liczba świadczeń 13), poŝyczka nieoprocentowana zł (liczba osób wymagających pomocy 10, liczba świadczeń 10). W 2011 r. ośrodki pomocy społecznej prowadzić będą dodatkowo następujące formy pomocy na rzecz podanej liczby klientów : poradnictwo specjalistyczne w szczególności prawne i psychologiczne dla planowanej liczby osób, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych i innych - dla planowanej liczby osób, praca socjalna - dla planowanej liczby osób. Największe potrzeby w zakresie realizacji zadań własnych dotyczą zabezpieczenia podstawowych świadczeń w ramach zadań obligatoryjnych 87,9% ogółu potrzeb. Wśród zadań obligatoryjnych 20,3% to zasiłki stałe, 24,5% stanowią zasiłki okresowe, 19,3% - odpłatności mieszkańca gminy za pobyt w domu opieki społecznej, 19,1% - posiłek, 10,8% - usługi opiekuńcze, 6% - pozostałe obligatoryjne zadania własne gminy. Wśród fakultatywnych zadań własnych gmin największy udział stanowią zasiłki celowe i w naturze 99,69%. Potrzeby w zakresie realizacji zadań własnych przedstawia tabela nr 2 dla gmin. 8

9 Tabela nr 2. Potrzeby w zakresie realizacji zadań własnych na 2011 r. FORMY POMOCY Liczba wymagających pomocy Liczba świadczeń Ogólny koszt świadczeń w [zł] Zasiłki stałe ogółem Zasiłki okresowe w tym: - przyznawane z powodu braku moŝliwości zatrudnienia Schronienie Sprawienie pogrzebu Posiłek , w tym: - dla dzieci , Ubranie Usługi opiekuńcze - ogółem w tym: - specjalistyczne usługi opiekuńcze Udzielenie zasiłku celowego na pokrycie wydatków na świadczenie zdrowotne dla osób bezdomnych i innych nie mających dochodu i moŝliwości ubezpieczenia się na podstawie przepisów o powszechnym ubezp. Zdrowotnym 11 Zasiłki celowe w formie biletu kredytowanego 12 Zasiłki celowe na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego 13 Ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w domu pomocy społecznej 14 Opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne ogółem: 15 w tym: - za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej 16 za osoby pobierające niektóre świadczenia rodzinne 17 Obligatoryjne zadania własne gminy, ogółem = suma wierszy ( ) x x Inne zasiłki celowe i w naturze ogółem x w tym: - zasiłki specjalne celowe Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie: ogółem w tym: - w naturze jednorazowy zasiłek celowy poŝyczka nieoprocentowana Fakultatywne zadania własne gmin ogółem (suma wierszy 19+21) 25 x x RAZEM (suma wierszy 18+25) 26 x x Poradnictwo specjalistyczne w szczególności prawne i psychologiczne x x Pomoc w załatwieniu spraw urzędowych i innych x x Praca socjalna x x 9

10 Wykres 1. Potrzeby, w zakresie realizacji zadań własnych, dotyczące zabezpieczenia podstawowych świadczeń w ramach zadań obligatoryjnych Ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w domu pomocy społecznej 19% Pozostałe obligatoryjne zadania własne gminy 6% Zasiłki stałe ogółem 20% Usługi opiekuńcze - ogółem 11% Posiłek 19% Zasiłki okresow e 25% 3. Prowadzenie i utrzymanie ośrodków pomocy społecznej Potrzeby w zakresie rocznego całkowitego kosztu prowadzenia i utrzymania ośrodków pomocy społecznej w 2011 roku zaplanowano na kwotę ,40 zł, z tego: - planowane inwestycje wynoszą zł (1,9%), w tym: nowe inwestycje zł, modernizacja zł, zakupy inwestycyjne zł, - wydatki na wynagrodzenie z pochodnymi zł (82,6%), - koszt planowanych szkoleń zawodowych zł (0,6%), - koszt uzupełnienia wykształcenia zł (0,2%), - pozostałe koszty utrzymania ,40 zł (14,6%). Potrzeby w zakresie prowadzenia i utrzymania ośrodków pomocy społecznej przedstawia tabela nr 3. 10

11 Tabela nr 3. Prowadzenie i utrzymanie ośrodków pomocy społecznej Roczny całkowity koszt utrzymania i prowadzenia Wyszczególnienie ośrodków pomocy społecznej w [zł] 1 2 OŚRODKI POMOCY SPOŁECZNEJ Rozdz ogółem = suma wiersz ( ) ,4 z tego: - planowane inwestycje ogółem = suma wiersz (3+4+5) w tym: - nowe inwestycje modernizacja zakupy inwestycyjne wydatki na wynagrodzenie z pochodnymi koszt planowanych szkoleń zawodowych koszt uzupełnienia wykształcenia pozostałe koszty utrzymania ,4 4. Potrzeby w zakresie zatrudnienia w ośrodkach pomocy społecznej Stan zatrudnienia w ośrodkach pomocy społecznej w 2010 r. kształtował się na poziomie zatrudnionych, w tym kobiet (92,8%) i 178 męŝczyzn (7,2%). Przewidywane potrzeby w zakresie zatrudnienia w ośrodkach pomocy społecznej na rok 2011 wynoszą ogółem 2 525,5 osób (etatów) co stanowi 102,2% liczby zatrudnionych w 2010 r. Niewielkie redukcje zaplanowano jedynie na stanowiskach aspirantów pracy socjalnej (spadek o 2 etaty) oraz na stanowisku dyrektora/zastępcy dyrektora (redukcja 1 etatu). W pozostałych przypadkach planuje się utrzymać zatrudnienie na dotychczasowym poziomie bądź je zwiększyć, w tym na stanowisku pracownika socjalnego wzrost o 17,5 etatu oraz wzrost na pozostałych stanowiskach 23 etaty. Planuje się równieŝ wzrost zatrudnienia wśród pracowników realizujących zadania z zakresu projektu systemowego PO KL o 14,5 etatów. Potrzeby w zakresie zatrudnienia w ośrodkach pomocy społecznej przedstawiono w tabeli nr 4 i na wykresie nr 2. 11

12 Tabela 4. Potrzeby w zakresie Zatrudnienia w Ośrodku Pomocy Społecznej Stan zatrudnienia 2010 Plan Wyszczególnienie zatrudnienia na Ogółem Kobiety MęŜczyźni rok dyrektor, zastępca dyrektora kierownik, zastępca kierownika kierownik działu kierownik sekcji pracownicy socjalni ogółem = suma wierszy / ,5 starszy specjalista pracy socjalnej specjalista pracy socjalny starszy pracownik socjalny pracownik socjalny ,5 aspirant pracy socjalnej pracownicy wykonujący usługi opiekuńcze pracownicy wykonujący specjalistyczne usługi opiekuńcze konsultant koordynator ds. komputeryzacji radca prawny pozostali pracownicy Ogółem = suma wierszy pracownicy realizujący zadania z zakresu projektu systemowego / Program operacyjny Kapitał Ludzki/ suma wierszy / / , ,5 321, pracownicy socjalni ,5 141, księgowi inni pracownicy Wykres 2. Potrzeby w zakresie zatrudnienia w Ośrodku Pomocy Społecznej kadra zarządzająca pracownicy socjalni - ogółem aspirant pracy socjalnej pracownicy wykonujący usługi opiekuńcze pracownicy wykonujący specjalistyczne usługi opiekuńcze pracownicy PO KL pozostali pracownicy osób , ,5 Stan zatrudnienia 2010 Plan zatrudnienia na rok

13 5. Plan potrzeb w zakresie kosztów utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej przez gminy ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) Zebrane informacje w tym zakresie uwzględniały podział na jednostki/placówki organizacyjne pomocy społecznej prowadzone przez gminę oraz prowadzone przez inne podmioty (liczba placówek ogółem 158, w tym 90 prowadzonych przez samorządy gminne oraz 68 prowadzonych przez inne podmioty). Koszty utrzymania i prowadzenia jednostek/placówek, bez względu na organ prowadzący, podano ogółem na kwotę zł (bez inwestycji), a zaplanowana na 2011 r. liczba miejsc wynosi (w 158 placówkach). Struktura potrzeb na rok 2011 w tym obszarze pomocy społecznej w gminach przedstawia się następująco: Organ prowadzący gmina: ośrodki wsparcia koszty ogółem zł, liczba placówek 46, przewidywana liczba planowanych miejsc 1 326, w tym: środowiskowe domy samopomocy zł, liczba placówek 25, liczba planowanych miejsc 736, dzienne domy pomocy zł, liczba placówek 5, liczba planowanych miejsc 270, noclegownie zł, liczba placówek 3, liczba planowanych miejsc 35, oraz inne ośrodki wsparcia zł, liczba placówek 13, liczba planowanych miejsc 285. jednostki specjalistycznego poradnictwa koszty ogółem zł, liczba placówek 1, liczba planowanych miejsc 1, mieszkania chronione - koszty ogółem zł, liczba placówek 14, liczba planowanych miejsc 68, w tym: mieszkania chronione dla osób usamodzielnianych opuszczających niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych, schroniska, zakłady poprawcze i inne zł; liczba placówek 10, liczba planowanych miejsc 52, dla osób z zaburzeniami psychicznymi zł; liczba placówek 4, liczba planowanych miejsc

14 ośrodki interwencji kryzysowej zł, liczba placówek 1, liczba planowanych miejsc 2. placówki opiekuńczo-wychowawcze - koszty ogółem zł, liczba placówek 19, liczba planowanych miejsc 545, w tym placówki wsparcia dziennego -100%, Plan potrzeb na 2011 r. w zakresie kosztów utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania gminy z zakresu pomocy społecznej ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) wynosi ogółem zł, liczba miejsc Inny podmiot prowadzący: domy pomocy społecznej koszty ogółem , liczba placówek 1, liczba planowanych miejsc 8, w tym rodzinny dom pomocy społecznej - 100%, ośrodki wsparcia - koszty ogółem zł, liczba placówek 24, liczba miejsc 1 201, w tym: środowiskowe domy samopomocy zł, liczba placówek 8, liczba planowanych miejsc 220, dzienne domy pomocy zł, liczba placówek - 3, liczba miejsc 110, noclegownie zł. liczba placówek 9, liczba miejsc 611, oraz inne ośrodki wsparcia zł, liczba placówek 3, liczba miejsc 260, jednostki specjalistycznego poradnictwa - liczba placówek 1, liczba planowanych miejsc 45 mieszkania chronione - koszty ogółem , liczba placówek 2, liczba planowanych miejsc 10, w tym: mieszkania chronione dla osób usamodzielnianych opuszczających niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych, schroniska, zakłady poprawcze i inne zł; liczba placówek 1, liczba planowanych miejsc 5, dla osób z zaburzeniami psychicznymi zł; liczba placówek 1, liczba planowanych miejsc 5. placówki opiekuńczo-wychowawcze koszty ogółem zł, liczba placówek 41, liczba planowanych miejsc 150, w tym placówki wsparcia dziennego 100%. 14

15 Plan potrzeb na 2011 r. w zakresie kosztów utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej przez inny organ prowadzący niŝ gminy ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) wynosi ogółem zł, liczba placówek 68, liczba miejsc Z powyŝszej analizy wynika, Ŝe największe potrzeby w zakresie kosztów utrzymania jednostek/placówek organizacyjnych pomocy społecznej w gminach ze środków publicznych, bez względu na organ prowadzący, dotyczą przede wszystkim ośrodków wsparcia i placówek opiekuńczo-wychowawczych. W 2011 r. najmniejsze nakłady finansowe planuje się na jednostki specjalistycznego poradnictwa oraz ośrodki interwencji kryzysowej. W województwie zachodniopomorskim gminy nie są organami prowadzącymi dla domów pomocy społecznej. Plan potrzeb w zakresie kosztów utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej przez gminę ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) przedstawiono w tabeli nr 5 oraz na wykresie nr 3. 15

16 Tabela 5. Plan potrzeb w zakresie kosztów utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej przez gminę ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) w 2011 r. Wyszczególnienie Organ prowadzący - Gmina Liczba placówek Liczba miejsc planowa nych na rok 2011 Plan potrzeb w zakresie utrzymania i prowadzenia placówek bez inwestycji w [zł] Inny podmiot prowadzący Liczba placówek Liczba miejsc planow anych na rok 2011 Plan potrzeb w zakresie utrzymania i prowadzenia placówek bez inwestycji w [zł] DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ w tym: - dla osób starych dla osób przewlekle somatycznie chorych dla osób przewlekle psychicznie chorych dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnych intelektualnie dla osób niepełnosprawnych fizycznie rodzinny dom pomocy społecznej OŚRODKI WSPARCIA w tym: - środowiskowe domy samopomocy dzienne domy pomocy noclegownie ośrodki opiekuńcze dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąŝy inne ośrodki wsparcia JEDNOSTKI SPECJALISTYCZNE PORADNICTWA MIESZKANIA CHRONIONE w tym: - dla osób usamodzielnianych opuszczających niektóre typy placówek opiek.- wychowawczych, schroniska, zakłady poprawcze i inne dla osób z zaburzeniami psychicznymi OŚRODKI INTERWENCJI KRYZYSOWEJ PLACÓWKI OPIEKUŃCZO- WYCHOWAWCZE w tym: - placówki wsparcia dziennego placówki interwencyjne placówki wielofunkcyjne placówki rodzinne placówki socjalizacyjne Razem: Suma wiersz( )

17 Wykres 3. Plan potrzeb w zakresie kosztów utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej przez gminę ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) w 2011 r. Placówki Opiekuńczo-Wychowawcze zł zł Ośrodki Interwencji Kryzysowej zł Mieszkania Chronione zł zł Jednostki Specjalistyczne Poradnictwa zł Osrodki Wsparcia zł zł Domy Pomocy Społecznej zł zł 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Organ prowadzący - Gmina Inny podmiot prowadzący 6. Planowane inwestycje w placówkach pomocy społecznej o zasięgu lokalnym w 2011 r. Planowane inwestycje w placówkach pomocy społecznej o zasięgu lokalnym na terenie gmin szacowne są w województwie na kwotę zł, w tym na: - nowe inwestycje zł, - modernizacje zł, - zakupy inwestycyjne zł. Struktura planowanych wydatków na inwestycje według jednostek organizacyjnych pomocy społecznej przedstawia się następująco: domy pomocy społecznej zł, w tym zakupy inwestycyjne 100%, ośrodki wsparcia ogółem zł, w tym modernizacje zł, zakupy inwestycyjne zł, z tego na: środowiskowe domy samopomocy ogółem zł, w tym: modernizacje zł, zakupy inwestycyjne zł, dzienne domy pomocy ogółem zł, w tym modernizacje 100%, noclegownie ogółem zł, w tym zakupy inwestycyjne 100%, inne ośrodki wsparcia ogółem zł, w tym: modernizacja zł, zakupy inwestycyjne zł mieszkania chronione ogółem zł, w tym zakupy inwestycyjne 100% (z tego mieszkania chronione dla osób z zaburzeniami psychicznymi 100%), 17

18 placówki opiekuńczo-wychowawcze ogółem zł, w tym nowe inwestycje zł, zakupy inwestycyjne zł, planowane inwestycje dotyczą placówek wsparcia dziennego. Największe inwestycje w placówkach pomocy społecznej o zasięgu lokalnym dotyczyć będą ośrodków wsparcia. Szczegółowe dane w/w zakresie przedstawia tabela nr 6. Tabela 6. Planowane inwestycje w placówkach pomocy społecznej o zasięgu lokalnym w 2011r. Wyszczególnienie Planowane inwestycje ogółem [zł] Nowe inwestycje [zł] w tym Modernizacja [zł] Zakupy inwestycyjne [zł] DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ w tym: - dla osób starych dla osób przewlekle somatycznie chorych dla osób przewlekle psychicznie chorych dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnych intelektualnie dla osób niepełnosprawnych fizycznie rodzinny dom pomocy społecznej OŚRODKI WSPARCIA w tym: - środowiskowe domy samopomocy dzienne domy pomocy noclegownie ośrodki opiekuńcze dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąŝy inne ośrodki wsparcia JEDNOSTKI SPECJALISTYCZNE PORADNICTWA MIESZKANIA CHRONIONE w tym: - dla osób usamodzielnianych opuszczających niektóre typy placówek opiek.-wychowawczych, schroniska, zakłady poprawcze i inne dla osób z zaburzeniami psychicznymi OŚRODKI INTERWENCJI KRYZYSOWEJ PLACÓWKI OPIEKUŃCZO- WYCHOWAWCZE w tym: - placówki wsparcia dziennego placówki interwencyjne placówki wielofunkcyjne placówki rodzinne placówki socjalizacyjne Razem: Suma wiersz( )

19 7. Program Pomoc państwa w zakresie doŝywiania realizowany przez gminy Rzeczywista liczba osób objętych programem wynosi , z czego osób (51,6%) zamieszkuje tereny wiejskie. Planowany koszt programu ogółem wynosi zł, w tym środki wydatkowane na wsi zł. Kwota ogółem jest sumą wydatków przeznaczonych na zasiłki celowe, świadczenia rzeczowe, koszty posiłków oraz pozostałe koszty związane z utworzeniem lub doposaŝeniem istniejącego punktu przygotowywania lub wydawania posiłków, a takŝe wszelkie koszty związane z koniecznością dowozu posiłków i świadczeń rzeczowych. Szacowane środki własne gmin na 2011 r. w ramach programu wynoszą ogółem zł, w tym do wydatkowania na wsi zł. Zakładana dotacja z budŝetu państwa , w tym na wsi zł. Program Pomoc państwa w zakresie doŝywiania w szczególności adresowany jest do dzieci do 7 roku Ŝycia, uczniów do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej oraz osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej m.in. z powodów: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, bezrobocia, itp. 2, ze szczególnym uwzględnieniem osób samotnych, w podeszłym wieku, chorych lub niepełnosprawnych, co obrazują wykres nr 4 i tabela nr 7. Wykres 4. Planowana realizacja programu "Pomoc państwa w zakresie doŝywiania" w 2011 r. liczba osób objęty ch programem planowany koszt programu osób zł osób zł środki własne gmin zł zł dotacja z budŝetu państwa zł zł 0% 20% 40% 60% 80% 100% w miastach na obszarach w iejskich 2 art. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz.593 z póź. zm.) 19

20 Tabela 7. Planowana realizacja programu "Pomoc państwa w zakresie doŝywiania" w 2011 r. Wyszczególnienie RZECZYWISTA LICZBA OSÓB OBJĘTYCH PROGRAMEM OGÓŁEM OGÓŁEM PROGRAM "POMOC PAŃSTWA W ZAKRESIE DOśYWIANIA" w tym na wsi dzieci do 7 roku Ŝycia w tym: uczniowie do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej pozostałe osoby otrzymujące pomoc na podstawie art.7 ustawy o pomocy społecznej ogółem na wsi ogółem na wsi ogółem na wsi w tym X X x x x x x x liczba osób korzystających z posiłku w tym x x x x x x x x liczba osób, którym dowieziono posiłek liczba odbiorców zasiłku celowego Liczba odbiorców świadczenia rzeczowego w tym x x x x x x x x liczba osób, którym dowieziono świadczenie rzeczowe x x x x x x KOSZT POSIŁKÓW x x x x x x z tego x x x x x x x x własne x x x x x x dotacja x x x x x x Średni koszt jednego posiłku w zł 4,33 3,57 x x x x x x KOSZT PROGRAMU OGÓŁEM w [zł] * x x x x x x z tego x x x x x x x x środki własne x x x x x x dotacja x x x x x x 20

21 8. Powody przyznawania pomocy społecznej Szacowana liczba klientów pomocy społecznej na 2011 rok wynosi , co przekłada się na rodzin, w tym rodzin (45,2%) zamieszkuje tereny wiejskie. Prognozuje się wzrost liczby klientów pomocy społecznej w 2012 roku o 4,9% (9 152 osoby) względem roku W 2011 r. odsetek liczby osób korzystających z pomocy społecznej z powodu bezrobocia szacuje się na poziomie 59,9%. Przewiduje się, Ŝe w 2012 r. juŝ 60,3 % ogółu klientów pomocy i integracji społecznej będą stanowić osoby bezrobotne i ich rodziny. Szczególnie trudna sytuacja materialna dotknie rodziny wielodzietne. Struktura powodów przyznawania pomocy społecznej w 2010 r przedstawiała się następująco: Bezrobocie liczba rodzin ogółem , w tym na wsi , liczba osób w rodzinach ; Ubóstwo liczba rodzin ogółem , w tym na wsi , liczba osób w rodzinach ; Sieroctwo liczba rodzin ogółem - 99, w tym na wsi 72, liczba osób w rodzinach 309; Bezdomność liczba rodzin ogółem , w tym na wsi 335, liczba osób w rodzinach 3 600; Potrzeba ochrony macierzyństwa liczba rodzin ogółem , w tym na wsi 2 409, liczba osób w rodzinach ; Niepełnosprawność liczba rodzin ogółem , w tym na wsi 6 860, liczba osób w rodzinach ; Długotrwała lub cięŝka choroba liczba rodzin ogółem , w tym na wsi 6 318, liczba osób w rodzinach ; Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego liczba rodzin ogółem , w tym na wsi 4 687, liczba osób w rodzinach ; Przemoc w rodzinie liczba rodzin ogółem - 651, w tym na wsi 325, liczba osób w rodzinach 2 384; 21

22 Alkoholizm liczba rodzin ogółem , w tym na wsi 2 009, liczba osób w rodzinach ; Narkomania liczba rodzin ogółem - 245, w tym na wsi 51, liczba osób w rodzinach 459; Trudności w przystosowaniu do Ŝycia po zwolnieniu z zakład karnego liczba rodzin ogółem - 954, w tym na wsi 266, liczba osób w rodzinach 1 491; Brak umiejętności w przystosowaniu do Ŝycia młodzieŝy opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze liczba rodzin ogółem - 81, w tym na wsi 25, liczba osób w rodzinach 133; Trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy liczba rodzin ogółem - 5, w tym na wsi 2, liczba osób w rodzinach 11; Zdarzenie losowe liczba rodzin ogółem - 463, w tym na wsi 198, liczba osób w rodzinach 1 291; Sytuacja kryzysowa liczba rodzin ogółem - 356, w tym na wsi 78, liczba osób w rodzinach 1 032; Klęska Ŝywiołowa lub ekologiczna liczba rodzin ogółem - 76, w tym na wsi 72, liczba osób w rodzinach 191; Szczegółowe dane w/w zakresie przedstawiono w tabelach nr 8 i 8a. 22

23 Tabela 8. Powody przyznawania pomocy społecznej w 2010r. Powody przyznawania pomocy społecznej w 2010r. Liczba rodzin Ogółem w tym na wsi liczba osób w rodzinach Bezrobocie Ubóstwo Sieroctwo Bezdomność Potrzeba ochrony macierzyństwa Niepełnosprawność Długotrwała lub cięŝka choroba Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego Przemoc w rodzinie Alkoholizm Narkomania Trudności w przystosowaniu do Ŝycia po zwolnieniu z zakład karnego Brak umiejętności w przystosowaniu do Ŝycia młodzieŝy opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze Trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy Zdarzenie losowe Sytuacja kryzysowa Klęska Ŝywiołowa lub ekologiczna Tabela 8a. Liczba klientów pomocy społecznej w 2011 r. i 2012 r. Powody przyznawania pomocy społecznej w 2010r. Liczba rodzin Ogółem w tym na wsi liczba osób w rodzinach Szacowana liczba klientów pomocy społecznej w 2011 r w tym przyznanej z powodu bezrobocia Szacowana liczba klientów pomocy społecznej w 2012 r w tym przyznanej z powodu bezrobocia

24 9. Potrzeby szkoleniowe w zakresie podnoszenia kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej Spośród zaproponowanych 20 tematów szkoleń wskazano na największe potrzeby szkoleniowe w następującym zakresie: Ustawa o pomocy społecznej w praktyce liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r ; Warsztaty z zakresu wsparcia i motywacji liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 299; Zespoły interdyscyplinarne ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 288; Kodeks Postępowania Administracyjnego w praktyce liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 282; Interwencja kryzysowa liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r Najmniejsze zainteresowanie dotyczy następujących tematów szkoleń: Zastosowanie Ustawy o zamówieniach publicznych w praktyce liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 122; Prowadzenie księgowości w projektach finansowanych z środków EFS liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 117; Innowacyjne formy terapii zajęciowej liczba osób planowanych na szkolenie w 2011r. 116; Zarządzanie zasobami ludzkimi liczba osób planowanych na szkolenie w 2011r. 111; ABC ekonomii społecznej liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 98. Szczegółowe dane w/w zakresie przedstawiono w tabeli nr 9 i na wykresie nr 5. 24

25 Tabela 9. Potrzeby szkoleniowe w zakresie podnoszenia kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej Liczba osób Lp. Tematyka szkoleń planowanych na szkolenia w 2011r. 1 Ustawa o pomocy społecznej w praktyce Warsztaty z zakresu wsparcia i motywacji Zespoły interdyscyplinarne ds.. Przeciwdziałania przemocy w rodzinie Kodeks Postępowania Administracyjnego w praktyce Interwencja kryzysowa Instrumenty aktywnej integracji Ustawa o funduszu alimentacyjnym i świadczeniach rodzinnych - ujęcie praktyczne Praca z osobą niepełnosprawna i jej rodziną Formy pracy z osobami starszymi Praca z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie Zarządzanie projektami systemowymi Realizacja projektów systemowych, wnioski o płatność Ustawa o finansach publicznych w praktyce Instytucje pomocy społecznej jako Centrum Aktywności Lokalnej Szkolenia z zakresu prowadzenia rehabilitacji społecznej i zawodowe osób chorujących psychicznie 16 Zastosowanie Ustawy o zamówieniach publicznych w praktyce Prowadzenie księgowości w projektach finansowanych z środków EFS Innowacyjne formy terapii zajęciowej Zarządzanie zasobami ludzkimi ABC ekonomii społecznej

26 Wykres 5. Potrzeby szkoleniowe pracowników OPS, środowiskowych domów samopomocy, innych jednostek pomocy i integracji społecznej ABC ekonomii społecznej Zarządzanie zasobami ludzkimi Innow acyjne formy terapii zajęciowej Prow adzenie księgow ości w projektach finansow anych z środków EFS Zastosow anie Ustawy o zamów ieniach publicznych w praktyce Szkolenia z zakresu prowadzenia rehab. społ. i zawod osób chorujących psychicznie Instytucje pomocy społecznej jako Centrum Aktywności Lokalnej Ustawa o finansach publicznych w praktyce Realizacja projektów systemowych, w nioski o płatność Zarządzanie projektami systemow ymi Praca z osobami niepełnospraw nymi intelektualnie Formy pracy z osobami starszymi Praca z osobą niepełnosprawna i jej rodziną Ustaw a o funduszu alimentacyjnym i świadczeniach rodzinnych - ujęcie praktyczne Instrumenty aktyw nej integracji Interw encja kryzysowa Kodeks Postępow ania Administracyjnego w praktyce Zespoły interdyscyplinarne ds.. Przeciw działania przemocy w rodzinie Warsztaty z zakresu wsparcia i motyw acji Ustaw a o pomocy społecznej w praktyce Aktywne formy integracji społecznej Liczba osób uczestniczących w aktywnych formach przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu przedstawia się następująco: kontrakt socjalny osób; prace społecznie uŝyteczne osób; Klub Integracji Społecznej osób; Centrum Integracji Społecznej 389 osób; programy wychodzenia z bezdomności 70; inne formy (w tym projekty PO KL) 944; Szczegółowe dane w/w zakresie przedstawiono w tabeli nr 10 i na wykresie nr 6. 26

27 Tabela nr 10. Jakie aktywne formy integracji społecznej będzie realizowała gmina w 2011r Liczba osób uczestniczących w aktywnych formach przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu Kontrakt socjalny Prace społecznie uŝyteczne Klub Integracji Społecznej Centrum Integracji Społecznej Programy wychodzenia z bezdomności Inne formy* * np. programy usamodzielniania wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych. Wykres 6. Odsetek osób uczestniczących w aktywnych formach przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu w 2011 Centrum Integracji Społecznej 3% Programy wychodzenia z bezdomności 1% Inne formy 8% Kontrakt socjalny 46% Klub Integracji Społecznej 10% Prace społecznie uŝyteczne 32% 27

28 III. POTRZEBY W ZAKRESIE POMOCY SPOŁECZNEJ W POWIATACH NA ROK Planowana pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem osobom opuszczającym: rodziny zastępcze, placówki opiekuńczowychowawcze, domy pomocy społecznej, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, zakłady karne i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze w 2011r. Największe potrzeby finansowe w ramach tej formy pomocy społecznej świadczonej przez powiaty dotyczą osób opuszczających rodziny zastępcze i placówki opiekuńczowychowawcze. W dalszej kolejności wymieniano osoby opuszczające zakłady poprawcze. Osoby zaliczane do tej kategorii świadczeniobiorców otrzymują przede wszystkim pomoc pienięŝną na usamodzielnienie się i kontynuowanie nauki oraz na zagospodarowanie w formie rzeczowej. Dodatkowo istnieje zapotrzebowanie na pomoc dla osób opuszczających rodziny zastępcze i placówki opiekuńczo wychowawcze, w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych. Przewiduje się, Ŝe w roku 2011 z takiej formy pomocy będzie chciało skorzystać 25 osób, w tym 19 zechce skorzystać z mieszkań chronionych. Oprócz pomocy pienięŝnej istotne dopełnienie w tym obszarze pomocy społecznej stanowi praca socjalna, która powinna być, zgodnie z potrzebami, kierowana do wszystkich osób usamodzielniających się, a zwłaszcza do osób opuszczających rodziny zastępcze i placówki opiekuńczo - wychowawcze. Powiatowe centra pomocy rodzinie przedstawiły następujące potrzeby w powyŝszym zakresie: planowana pomoc pienięŝna na usamodzielnienie się ogółem zł dla 375 osób, w tym: osoby opuszczające rodziny zastępcze zł, przewidywana liczba osób 196, osoby opuszczające placówki opiekuńczo-wychowawcze zł, przewidywana liczba osób 139, osoby opuszczające zakłady poprawcze zł, przewidywana liczba osób 16, osoby opuszczające specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze zł, przewidywana liczba osób 24, planowana pomoc pienięŝna na kontynuowanie nauki ogółem zł, dla osób, w tym: osoby opuszczające rodziny zastępcze zł, przewidywana liczba osób 874, 28

29 osoby opuszczające placówki opiekuńczo-wychowawcze zł, przewidywana liczba osób - 421, osoby opuszczające schroniska dla nieletnich zł, przewidywana liczba osób - 60, osoby opuszczające zakłady poprawcze zł, przewidywana liczba osób 23, osoby opuszczające specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze zł, przewidywana liczba osób 30, planowana pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej ogółem zł, dla 489 osób, w tym: osoby opuszczające rodziny zastępcze zł, przewidywana liczba osób 285, osoby opuszczające placówki opiekuńczo-wychowawcze zł, przewidywana liczba osób - 167, osoby opuszczające zakłady poprawcze zł, przewidywana liczba osób 13, osoby opuszczające specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze zł, przewidywana liczba osób 24. Planuje się objąć pracą socjalną 512 osób, w tym: 272 osoby opuszczające rodziny zastępcze, 198 osób opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze, 20 osób opuszczających zakłady poprawcze, 17 osób opuszczających specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, 5 osób opuszczających schroniska dla nieletnich. Pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem, osobom opuszczającym: rodziny zastępcze, placówki opiekuńczo-wychowawcze, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, zakłady karne i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, przedstawia tabela nr

30 Tabela 11. Planowana pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem, osobom opuszczającym: rodziny zastępcze, placówki opiekuńczowychowawcze, domy pomocy społecznej, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, zakłady karne i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze w 2011r. Forma pomocy Wyszczególnienie Pomoc pienięŝna na usamodzielnienie Pomoc pienięŝna na kontynuowanie nauki Uzyskanie odpowiednich warunków mieszkaniowych w tym: Mieszkanie chronione Pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej Pomoc w uzyskaniu zatrudnienia Praca socjalna RODZINY ZASTĘPCZE (Rozdz ) 1 x x x x x x x w tym - x x x x x x x przewidywana liczba osób przewidywana liczba świadczeń kwota świadczeń ogółem , PLACÓWKI OPIEKUŃCZO- WYCHOWAWCZE (Rozdz.85301) 5 x x x x x x x w tym - x x x x x x x przewidywana liczba osób przewidywana liczba świadczeń kwota świadczeń ogółem , DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ (Rozdz ) 9 x x x x x x x w tym - x x x x x x x przewidywana liczba osób przewidywana liczba świadczeń kwota świadczeń ogółem SCHRONISKA DLA NIELETNICH 13 x x x x x x x w tym - x x x x x x x przewidywana liczba osób przewidywana liczba świadczeń kwota świadczeń ogółem ZAKŁADY POPRAWCZE 17 x x x x x x x w tym - x x x x x x x przewidywana liczba osób x x 13 x 20 przewidywana liczba świadczeń x x 20 x 19 kwota świadczeń ogółem ,8 x x x 0 ZAKŁADY KARNE 21 x x x x x x x w tym - x x x x x x x przewidywana liczba osób przewidywana liczba świadczeń kwota świadczeń ogółem SPECJALNE OŚRODKI SZKOLNO - WYCHOWAWCZE 25 x x x x x x x w tym - x x x x x x x przewidywana liczba osób x x 24 x 17 przewidywana liczba świadczeń x x 24 x 5 kwota świadczeń ogółem ,25 x x x 0 30

31 2. Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych oraz udzielanie pomocy pienięŝnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci Ustawa o pomocy społecznej reguluje zadania własne powiatu, do których naleŝy m.in. organizowanie opieki w rodzinach zastępczych oraz udzielenie pomocy pienięŝnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci. Według bilansów przesłanych przez powiatowe centra pomocy rodzinie szacuje się, Ŝe w roku 2011 liczba rodzin zastępczych ogółem wyniesie 2 946, co w porównaniu z rokiem 2010 stanowi wzrost o 89 rodzin. Analogiczna tendencja dotyczy liczby dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych. Prognozuje się, Ŝe w 2011 roku w rodzinach zastępczych będzie przebywało 4471 dzieci, co w porównaniu z rokiem 2010 stanowi wzrost o 145 dzieci. Szacuje się, Ŝe rodzin zastępczych spokrewnionych z dzieckiem będzie funkcjonowało o 2% więcej niŝ w roku 2010, co w liczbach nominalnych stanowi wzrost o 42 rodziny. W przypadku rodzin zastępczych niespokrewnionych z dzieckiem szacuje się wzrost o 14%, co w liczbach nominalnych stanowi wzrost o 51 rodzin niespokrewnionych z dzieckiem. W 2011 roku w województwie zachodniopomorskim będzie funkcjonowało rodzin zastępczych spokrewnionych z dzieckiem oraz 129 rodzin zawodowych niespokrewnionych z dzieckiem, wśród których opieka zastępcza zapewniona zostanie w 69 rodzinach wielodzietnych, 44 o charakterze pogotowia opiekuńczego oraz 16 rodzinach specjalistycznych. W 2011 roku planuje się przyznanie rodzinom zastępczym (zarówno spokrewnionym jak i niespokrewnionym) świadczeń na kwotę zł. Świadczenia pienięŝne przyznawane rodzinom zastępczym obejmują: pomoc pienięŝną na pokrycie kosztów utrzymania dziecka, jednorazową pomoc na pokrycie wydatków związanych z potrzebami dziecka przyjmowanego do rodziny, jednorazową pomoc losową, okresową pomoc losową oraz koszty wynagrodzenia osoby za pełnienie funkcji zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodziny zastępczej (dotyczy tylko rodzin zawodowych: wielodzietnych, specjalistycznych, o charakterze pogotowia opiekuńczego). Analiza jednostkowych bilansów potrzeb wskazuje, Ŝe najwyŝsze koszty w zakresie organizowania opieki w rodzinach zastępczych generowane będą przez świadczenia przyznawane rodzinom spokrewnionym z dzieckiem zł, wydatki poniesione na rodziny niespokrewnione z dzieckiem szacuje się na zł. JednakŜe średni koszt świadczenia w przypadku rodzin spokrewnionych z dzieckiem wyniesie 725 zł, dla rodzin niespokrewnionych z dzieckiem zł, a dla rodzin zawodowych niespokrewnionych z dzieckiem zł.

32 Szacuje się, Ŝe roczny koszt utrzymania jednego dziecka w rodzinach zastępczych w 2011 roku zawierać się będzie w przedziale od zł do zł. Szczegółowy rozkład rocznych kosztów utrzymania obrazuje poniŝsze zestawienie: rodziny spokrewnione z dzieckiem zł rodziny niespokrewnione z dzieckiem zł rodziny zawodowe wielodzietnie zł rodziny zawodowe specjalistyczne zł rodziny o charakterze pogotowia rodzinnego zł Powiatowe centra pomocy rodzinne zobligowane są do świadczenia usług szkoleniowych dla rodzin aspirujących do pełnienia roli rodzin zastępczych. W 2011 r. zaplanowano przeszkolenie 298 rodzin. Koszt szkoleń w powiatach szacuje się na kwotę zł. KOSZTY SZKOLENIA RODZIN ZASTĘPCZYCH Wyszczególnienie Liczba rodzin Koszty szkoleń w [zł] Rodziny zastępcze Szczegółowe dane z zakresu organizowania opieki w rodzinach zastępczych oraz udzielania pomocy pienięŝnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci przedstawia tabela nr

33 Tabela 12. Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych oraz udzielanie pomocy pienięŝnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci Wyszczególnienie Liczba rodzin Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach Liczba świadczeń Ogólna kwota świadczeń RODZINY ZASTĘPCZE OGÓŁEM w tym - x x x x Rodziny spokrewnione z dzieckiem w tym - x x x x pomoc pienięŝna dla dziecka - ogółem pomoc pienięŝna częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka jednorazowa pomoc na pokrycie wydatków związanych z potrzebami dziecka przyjmowanego do rodziny jednorazowa pomoc losowa okresowa pomoc losowa Rodziny niespokrewnione z dzieckiem w tym - x x x x pomoc pienięŝna dla dziecka - ogółem pomoc pienięŝna częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka jednorazowa pomoc na pokrycie wydatków związanych z potrzebami dziecka przyjmowanego do rodziny jednorazowa pomoc losowa okresowa pomoc losowa Rodziny zawodowe niespokrewnione z dzieckiem WIELODZIETNE w tym - x x x x pomoc pienięŝna dla dziecka - ogółem pomoc pienięŝna częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka jednorazowa pomoc na pokrycie wydatków związanych z potrzebami dziecka przyjmowanego do rodziny jednorazowa pomoc losowa okresowa pomoc losowa wynagrodzenie osoby za pełnienie funkcji wielodzietnej zawodowej niepokrewnionej z dzieckiem rodziny zastępczej SPECJALISTYCZNE w tym - x x x x pomoc pienięŝna dla dziecka - ogółem pomoc pienięŝna częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka jednorazowa pomoc na pokrycie wydatków związanych z potrzebami dziecka przyjmowanego do rodziny jednorazowa pomoc losowa okresowa pomoc losowa wynagrodzenie osoby za pełnienie funkcji wielodzietnej zawodowej niepokrewnionej z dzieckiem rodziny zastępczej O CHARAKTERZE POGOTOWIA RODZINNEGO w tym - x x x x pomoc pienięŝna dla dziecka - ogółem pomoc pienięŝna częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka jednorazowa pomoc na pokrycie wydatków związanych z potrzebami dziecka przyjmowanego do rodziny jednorazowa pomoc losowa okresowa pomoc losowa wynagrodzenie osoby za pełnienie funkcji zadań pogotowia rodzinnego wynagrodzenie osoby pozostającej w gotowości pełnienia zadań pogotowia rodzinnego

34 3. Pomoc dla uchodźców Pomoc dla uchodźców naleŝy do zadań z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez powiat. W roku 2011 przewiduje się pomoc tylko jednej osobie, która będzie posiadać status uchodźcy i przebywać będzie na terenie województwa zachodniopomorskiego w łącznej kwocie zł w formie pomocy na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego. 4. Prowadzenie i utrzymanie powiatowych centrów pomocy rodzinie Potrzeby w zakresie całkowitych kosztów prowadzenia i utrzymania powiatowych centrów pomocy rodzinie planowane na rok 2011 wynoszą w całym województwie zł, z tego: - planowane inwestycje to zł, w tym: a. nowe inwestycje zł b. modernizacja zł c. zakupy inwestycyjne zł, - wydatki na wynagrodzenie z pochodnymi zł, - koszt planowanych szkoleń zawodowych zł, - koszt uzupełnienia wykształcenia zł, - pozostałe koszty utrzymania zł. Tabela nr 13 Prowadzenie i utrzymanie powiatowych centrów pomocy rodzinie. Tabela 13. Prowadzenie i utrzymanie powiatowego centrum pomocy rodzinie w 2011 r. Wyszczególnienie Liczba wymagających pomocy 1 2 POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE (Rozdz ) ogółem w tego - x planowane inwestycje ogółem ,00 w tym - x nowe inwestycje modernizacja zakupy inwestycyjne wydatki na wynagrodzenie z pochodnymi koszt planowanych szkoleń zawodowych koszt uzupełnienia wykształcenia pozostałe koszty utrzymania

35 5. Potrzeby w zakresie zatrudnienia w powiatowych centrach pomocy rodzinie Potrzeby na 2011 rok w zakresie zatrudnienia w powiatowych centrach pomocy rodzinie oszacowano ogółem na 849 etatów. Liczba ta obejmuje m. in.: 54 etaty dla kadry zarządzającej, 59,5 etatów dla pracowników socjalnych, 80 dla pracowników wykonujących usługi opiekuńcze, 7 dla pracowników wykonujących specjalistyczne usługi opiekuńcze, 7 dla konsultantów, 5 dla aspirantów pracy socjalnej, 2 dla koordynatorów ds. komputeryzacji, 2 dla radców prawnych oraz i 437,5 etatów dla pozostałych pracowników (w tym 93 pracowników realizujących zadania projektu systemowego Program Operacyjny Kapitał Ludzki). W porównaniu z rokiem poprzednim, ogólne zapotrzebowanie na etaty wzrosło nieznacznie i wynosi 849 wobec 819,5 etatu w 2010 roku. Pełne zestawienie danych liczbowych w zakresie zatrudnienia w powiatowych centrach pomocy rodzinie na rok 2010 i planowanych na rok 2011, zawarto w tabeli nr 14 i na wykresie nr 7. Tabela 14. Potrzeby w zakresie zatrudnienia w 2011 r. Stan zatrudnienia 2010 Plan Wyszczególnienie zatrudnienia Ogółem Kobiety MęŜczyźni na rok dyrektor, zastępca dyrektora kierownik, zastępca kierownika kierownik działu kierownik sekcji pracownicy socjalni ogółem = suma wierszy ,5 231, ,5 starszy specjalista pracy socjalnej specjalista pracy socjalnej starszy pracownik socjalny pracownik socjalny 9 128,5 119, ,5 aspirant pracy socjalnej pracownicy wykonujący usługi opiekuńcze pracownicy wykonujący specjalistyczne usługi opiekuńcze konsultant koordynator ds. komputeryzacji radca prawny pozostali pracownicy ,5 Ogółem = suma wierszy pracownicy realizujący zadania z zakresu projektu systemowego / Program Operacyjny Kapitał Ludzki/ suma wierszy ,5 674, pracownicy socjalni księgowi doradcy ds. osób niepełnosprawnych inni pracownicy

36 Wykres 7. Potrzeby w zakresie zatrudnienia w PCPR - ach osób kadra zarządzająca pracownicy socjalni - ogółem aspirant pracy socjalnej ,5 254,5 pracownicy wykonujący usługi opiekuńcze pracownicy wykonujący specjalistyczne usługi opiekuńcze pracownicy PO KL pozostali pracownicy ,5 Stan zatrudnienia 2010 Plan zatrudnienia na rok Plan potrzeb dotyczący utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania powiatu z zakresu pomocy społecznej ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) Podobnie jak w przypadku gmin dane w tym zakresie zbierano z podziałem na jednostki/placówki organizacyjne pomocy społecznej prowadzone przez powiat oraz inne podmioty prowadzące. Ogólna kwota zgłaszana przez wszystkie placówki prowadzone przez powiaty wynosi zł, analogiczna suma zgłaszana przez placówki prowadzone przez inne podmioty wynosi zł. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe w przypadku jednostek/placówek, gdzie organem prowadzącym są powiaty, koszty te nie obejmują wydatków na inwestycje. Organ prowadzący powiat: domy pomocy społecznej ogółem zł, liczba planowanych miejsc 3 109, w tym: domy pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku zł, liczba planowanych miejsc 249, domy pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych zł, liczba planowanych miejsc 1 314, domy pomocy społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych zł, liczba planowanych miejsc 855, domy pomocy społecznej dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie zł, liczba planowanych miejsc 568, 36

37 domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnych intelektualnie zł, liczba planowanych miejsc 123, ośrodki wsparcia ogółem zł, liczba planowanych miejsc 100 (wszystkie miejsca i cała kwota dotyczy środowiskowych domów samopomocy) mieszkania chronione ogółem zł, liczba planowanych miejsc 34, ośrodki interwencji kryzysowej ogółem zł, liczba planowanych miejsc 10, ośrodki adopcyjno-opiekuńcze ogółem zł, liczba planowanych miejsc nie dotyczy, placówki opiekuńczo-wychowawcze ogółem zł, liczba planowanych miejsc 1 128, w tym: placówki wsparcia dziennego zł, liczba planowanych miejsc 25, placówki wielofunkcyjne zł, liczba planowanych miejsc 662. placówki rodzinne zł, liczba planowanych miejsc 124, placówki socjalizacyjne zł, liczba planowanych miejsc 357. Inny podmiot prowadzący niŝ powiat : domy pomocy społecznej ogółem zł, liczba planowanych miejsc 638, w tym: domy pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku zł, liczba planowanych miejsc 180, domy pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych zł, liczba planowanych miejsc 243, domy pomocy społecznej dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie zł, liczba planowanych miejsc 215, ośrodki wsparcia ogółem zł, liczba planowanych miejsc 73, w tym: środowiskowe domy pomocy zł, liczba planowanych miejsc 45, dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąŝy zł, liczba planowanych miejsc 18, inne ośrodki wsparcia zł, liczba planowanych miejsc 10, ośrodki interwencji kryzysowej ogółem zł, liczba planowanych miejsc 71, ośrodki adopcyjno-opiekuńcze ogółem zł, liczba planowanych miejsc - 0 (zero), 37

38 placówki opiekuńczo-wychowawcze ogółem zł, liczba planowanych miejsc 1 804, w tym: placówki wsparcia dziennego zł, liczba planowanych miejsc 1 745, placówki wielofunkcyjne zł, liczba planowanych miejsc 59. W powiatach największe potrzeby w zakresie kosztów utrzymania i prowadzenia jednostek/placówek organizacyjnych pomocy społecznej prowadzonych przez powiat i inne podmioty prowadzące dotyczą tych samych pozycji budŝetowych - domów pomocy społecznej oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych. Najmniejsze wydatki w 2011 r. powiaty zaplanowały na mieszkania chronione i ośrodki interwencji kryzysowej. Wśród innych podmiotów niepublicznych zdecydowanie najniŝsze wydatki zaplanowano na ośrodki interwencji kryzysowej. Tabela nr 15 przedstawia plan potrzeb w zakresie utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej przez powiaty ze środków publicznych (rządowych i samorządowych). 38

39 Tabela 15. Plan potrzeb w zakresie kosztów utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej przez powiat ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) w 2011 r. Wyszczególnienie Liczba instytucji Organ prowadzący - Powiat Liczba miejsc planowanych na rok 2011 Plan potrzeb w zakresie utrzymania i prowadzenia placówek bez inwestycji w [zł] Liczba instytucji Inny podmiot prowadzący Liczba miejsc planowanych na rok 2011 Plan potrzeb w zakresie utrzymania i prowadzeni a placówek bez inwestycji w [zł] DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ , w tym: - dla osób w podeszłym wieku , dla osób przewlekle somatycznie chorych 3 dla osób przewlekle psychicznie chorych 4 dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie 5 dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnych intelektualnie 6 dla osób niepełnosprawnych fizycznie , , OŚRODKI WSPARCIA w tym: - środowiskowe domy samopomocy dzienne domy pomocy noclegownie ośrodki opiekuńcze dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąŝy inne ośrodki wsparcia JEDNOSTKI SPECJALISTYCZNE PORADNICTWA MIESZKANIA CHRONIONE OŚRODKI INTERWENCJI KRYZYSOWEJ OŚRODKI ADOPCYJNO - OPIEKUŃCZNE PLACÓWKI OPIEKUŃCZO- WYCHOWAWCZE w tym: - placówki wsparcia dziennego placówki interwencyjne placówki wielofunkcyjne placówki rodzinne placówki socjalizacyjne Ogółem: Suma wiersze( ) ,

40 Wykres 8. Plan potrzeb w zakresie kosztów utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej przez powiaty ze środków publicznych (rządowych i samorządowych) w 2011 r. Placówki Opiekuńczo-Wychowawcze zł zł Ośrodki Adopcyjno-Opiekuńcze zł zł Ośrodki Interwencji Kryzysowej zł zł Mieszkania Chronione zł Ośrodki Wsparcia zł zł Dom Pomocy Społecznej zł zł 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Organ prowadzący - Powiat Inny podmiot prowadzący 7. Planowane inwestycje w placówkach pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym Planowane wydatki inwestycyjne na rok 2011, w placówkach pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym wynoszą łącznie zł, w tym: - nowe inwestycje zł, - modernizacja zł, - zakupy inwestycyjne zł. PoniŜej znajduje się wyszczególnienie wydatków inwestycyjnych według jednostek organizacyjnych pomocy społecznej : domy pomocy społecznej ogółem zł, w tym: nowe inwestycje zł, modernizacje zł, zakupy inwestycyjne zł, z tego na: domy pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku ogółem zł, w tym: nowe inwestycje , modernizacje zł, zakupy inwestycyjne zł, domy pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych ogółem zł, w tym: nowe inwestycje , modernizacje zł, zakupy inwestycyjne zł, 40

41 domy pomocy społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych ogółem zł, w tym: nowe inwestycje zł, modernizacje zł, zakupy inwestycyjne zł, domy pomocy społecznej dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie ogółem zł, w tym: nowe inwestycje zł, modernizacje zł, zakupy inwestycyjne zł, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnych intelektualnie ogółem zł, w tym: całość na modernizacje zł. placówki opiekuńczo-wychowawcze ogółem zł, w tym: nowe inwestycje zł, modernizacje zł, zakupy inwestycyjne zł, z tego na: placówki wielofunkcyjne ogółem zł, w tym: nowe inwestycje zł i modernizacje zł, placówki rodzinne ogółem zł, w tym: całość na modernizacje zł, placówki socjalizacyjne ogółem zł, w tym: nowe inwestycje zł, modernizacje zł, zakupy inwestycyjne zł. Największe wydatki inwestycyjne planowane w 2011 roku w placówkach pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym przewiduje się w domach pomocy społecznej oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. W tych pierwszych, największe potrzeby finansowe zgłaszały domy pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku i dla osób przewlekle somatycznie chorych. Wśród placówek opiekuńczo-wychowawczych natomiast, największe potrzeby zgłaszały placówki socjalizacyjne. Planowane inwestycje w placówkach pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym przedstawia tabela nr

42 Tabela 16. Planowane inwestycje w placówkach pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym w 2011 r. Wyszczególnienie Planowane inwestycje ogółem nowe inwestycje w tym modernizacja zakupy inwestycyjne w złotych DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ , , w tym: - dla osób w podeszłym wieku , , dla osób przewlekle somatycznie chorych , , dla osób przewlekle psychicznie chorych dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnych intelektualnie dla osób niepełnosprawnych fizycznie OŚRODKI WSPARCIA w tym: - środowiskowe domy samopomocy dzienne domy pomocy noclegownie ośrodki opiekuńcze dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąŝy inne ośrodki wsparcia JEDNOSTKI SPECJALISTYCZNE PORADNICTWA MIESZKANIA CHRONIONE OŚRODKI INTERWENCJI KRYZYSOWEJ OŚRODKI ADOPCYJNO - OPIEKUŃCZNE PLACÓWKI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZE w tym: - placówki wsparcia dziennego placówki interwencyjne placówki wielofunkcyjne placówki rodzinne placówki socjalizacyjne Ogółem: Suma wiersze( ) , , Inwestycje z zakresu infrastruktury socjalnej kontynuowane bądź planowane do rozpoczęcia w 2011 r. W bilansie potrzeb powiaty zaplanowały takŝe inwestycje z zakresu infrastruktury socjalnej kontynuowane bądź planowane do rozpoczęcia w 2011 roku. Ogólna wartość inwestycji określona na podstawie kosztorysów lub wskaźników wynosi zł. Nakłady finansowe poniesione do 31 grudnia 2010 r. wynosiły ogółem zł, a zapotrzebowanie na środki finansowe na realizację inwestycji w roku 2011 wynosi ogółem zł. Potrzeby dotyczące inwestycji z zakresu infrastruktury socjalnej 42

43 kontynuowane bądź planowane do rozpoczęcia w 2011 r. przez powiaty przedstawia tabela nr 17. Tabela 17. Plan potrzeb na rok dotyczy inwestycji z zakresu infrastruktury socjalnej kontynuowanych bądź planowanych do rozpoczęcia w 2010r. przez powiat Powiat Wartość inwestycji określona na podstawie kosztorysu lub wskaźników Nakłady finansowe poniesione do Zapotrzebowanie na środki finansowe na realizację inwestycji w 2011 roku [zł] PCPR -y Obecne i planowane na rok 2011 koszty realizacji programów naprawczych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych Koszty realizacji standardów usług w placówkach opiekuńczo-wychowawczych do 31 grudnia 2009 r. wyniosły zł i kształtowały się następująco: placówki wielofunkcyjne zł oraz placówki socjalizacyjne zł. Ogółem koszt realizacji programów naprawczych planowany na 2011 rok wynosi zł. Powiaty, koszty realizacji programów naprawczych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, podały z podziałem na realizację standardu usług socjalnobytowych i realizację standardu zatrudnienia. Planowany koszt realizacji standardu usług socjalno-bytowych wynosi zł, w tym zdecydowanie większe koszty mają ponieść placówki wielofunkcyjne zł, a mniejsze socjalizacyjne zł. Koszt realizacji standardu zatrudnienia w roku 2011 w placówkach opiekuńczowychowawczych planuje się na kwotę zł, w tym w placówkach socjalizacyjnych zł oraz w placówkach wielofunkcyjnych zł. Koszt realizacji programów naprawczych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych w 2010 r. przedstawia tabela nr 18. Tabela 18. Koszty realizacji programów naprawczych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych w 2011 r. Typy placówek opiekuńczowychowawczych Koszty realizacji standardów usług poniesione do r. Koszty realizacji standardu usług socjalno-bytowych w 2011r. Koszty realizacji standardu zatrudnienia w 2011r. w zł placówki wielofunkcyjne placówki interwencyjne placówki socjalizacyjne Razem

44 10. Potrzeby szkoleniowe pracowników powiatowych ośrodków pomocy rodzinie, środowiskowych domów samopomocy oraz innych jednostek pomocy i integracji społecznej Badanie potrzeb szkoleniowych podyktowane zostało moŝliwością podnoszenia kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w ramach realizacji projektu systemowego ROPS - Program Operacyjny Kapitał Ludzki - Priorytet VII - Promocja integracji społecznej, Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji, Poddziałanie Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej Spośród zaproponowanych 20 tematów szkoleń wskazano na największe potrzeby szkoleniowe w następującym zakresie: Warsztaty z zakresu wsparcia i motywacji liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 387; Formy pracy z osobami starszymi liczba osób planowanych na szkolenie w 2011r. 334; Ustawa o pomocy społecznej w praktyce liczba osób planowanych na szkolenie w 2011r ; Praca z osobą niepełnosprawną i jej rodziną praktyce liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r ; Kodeks Postępowania Administracyjnego w praktyce liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r Najmniejsze zainteresowanie dotyczyło następujących tematów szkoleń: Prowadzenie księgowości w projektach finansowanych z środków EFS liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 61; ABC ekonomii społecznej liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 63; Realizacja projektów systemowych, wnioski o płatność liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 78; Zarządzanie projektami systemowymi liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 86; Instytucja pomocy społecznej jako centrum aktywności lokalnej liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 96; Zastosowanie Ustawy o zamówieniach publicznych w praktyce liczba osób planowanych na szkolenie w 2011 r. 98; 44

45 Tabela 19. Potrzeby szkoleniowe w zakresie podnoszenia kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej Lp. Tematyka szkoleń Liczba osób planowanych na szkolenia w 2011 r. 1 Warsztaty z zakresu wsparcia i motywacji Formy pracy z osobami starszymi Ustawa o pomocy społecznej w praktyce Praca z osobą niepełnosprawną i jej rodziną Kodeks Postępowania Administracyjnego w praktyce Praca z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie Interwencja kryzysowa Zespoły intercyplinarne ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie Zarządzanie zasobami ludzkimi Instrumenty aktywnej integracji Innowacyjne formy terapii zajęciowej 115 Szkolenia z zakresu prowadzenia rehabilitacji społecznej i zawodowej osób chorujących psychicznie 13 Ustawa o finansach publicznych w praktyce Ustawa o funduszu alimentacyjnym i świadczeniach rodzinnych - ujęcie praktyczne 15 Zastosowanie Ustawy o zamówieniach publicznych w praktyce Instytucja pomocy społecznej jako centrum aktywności lokalnej Zarządzanie projektami systemowymi Realizacja projektów systemowych, wnioski o płatność ABC ekonomii społecznej Prowadzenie księgowości w projektach finansowanych z środków EFS

46 Wykres 9. Potrzeby szkoleniowe pracowników ośrodków PCPR, środowiskowych domów samopomocy, inne jednostki pomocy i integracji społecznej Prow adzenie księgow ości w projektach finansow anych z środków EFS ABC ekonomii społecznej Realizacja projektów systemowych, wnioski o płatność Zarządzanie projektami systemowymi Instytucja pomocy społecznej jako centrum aktyw ności loklalnej Zastosowanie Ustaw y o zamówieniach pulicznych w parktyce Ustawa o funduszu alimentacyjnym i świadczeniach rodzinnych - ujęcie praktyczne Ustaw a o finansach publicznych w praktyce Szkolenia z zakresu prowadzenia rehab. społ. i zaw od. osób chorujących psychicznie Innow acyjne formy terapii zajęciow ej Instrumenty aktyw nej integracji Zarządzanie zasobami ludzkimi Zespoły intercyplinarne ds. przeciw działania przemocy w rodzinie Interw encja kryzysow a Praca z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie Kodeks Postępow ania Administracyjnego w praktyce Praca z osobą niepełnosprawna i jej rodziną Ustawa o pomocy społecznej w praktyce Formy pracy z osobami starszymi Warsztaty z zakresu wsparcia i motywacji Aktywne formy integracji społecznej Wszystkie powiatowe centra pomocy rodzinie funkcjonujące w województwie zachodniopomorskim realizują projekty systemowe w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Zapisy dokumentów programowych obligują beneficjentów do stosowania narzędzi aktywnej integracji społecznej, do których zalicza się: kontrakt socjalny - w przypadku tej formy obowiązkowe jest zastosowanie co najmniej trzech z instrumentów aktywnej integracji, np. uczestnictwo w Centrum Integracji Społecznej, Klubie Integracji Społecznej; aktywizację edukacyjną obejmującą m.in. skierowanie na zajęcia szkolne ponadpodstawowe, ponadgimnazjalne, ponadlicealne, kursy zawodowe i kwalifikacyjne; aktywizację zdrowotną obejmującą m.in. badania profilaktyczne w związku z moŝliwością podjęcia zatrudnienia, terapię psychologiczną lub psychospołeczną; aktywizację społeczną, w ramach której prowadzi się m.in. warsztaty kompetencji społecznych. 46

47 W województwie zachodniopomorskim wszystkie powiatowe centra pomocy rodzinie wykorzystują w pracy z klientem narzędzia aktywnej integracji. W porównaniu z rokiem poprzednim zanotowano 65% wzrost liczby osób objętych wsparciem w ramach aktywnych form integracji społecznej. Analiza jednostkowych bilansów potrzeb wskazuje, iŝ do najczęściej stosowanych instrumentów aktywnej integracji zalicza się: kontrakt socjalny - szacuje się, Ŝe w województwie zachodniopomorskim w 2010 roku kontraktem socjalnym objęto 593 klientów, co w porównaniu z rokiem poprzednim stanowi prawie trzykrotny wzrost beneficjentów, wobec których zastosowano ten rodzaj instrumentu. Prawie dwukrotnie w porównaniu z rokiem wzrósł wskaźnik liczby kontraktów realizowanych zgodnie z ustaleniami. Jednocześnie liczba kontraktów socjalnych, które nie zostały zrealizowane, z 19 w 2009 roku zwiększyła się do 49 w 2010 roku. uczestnictwo w Centrum Integracji Społecznej. W bieŝącym roku tą formą wsparcia objęto 130 klientów, co w porównaniu z rokiem poprzednim stanowi wzrost o 23%. Szczegółowy rozkład obrazujący wykorzystanie aktywnych form integracji społecznej przedstawia tabela nr 20. Tabela 20. Jakie aktywne formy integracji społecznej będzie realizował Powiat w 2011? Liczba osób uczestniczących w aktywnych formach przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu Kontrakt socjalny Prace społecznie uŝyteczne Klub Integracji Społecznej Centrum Integracji Społecznej Programy wychodzenia z bezdomności Inne formy* * np. programy usamodzielniania wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych. 47

48 IV. WNIOSKI KOŃCOWE Na podstawie Bilansu Potrzeb w Zakresie Pomocy Społecznej Województwa Zachodniopomorskiego na rok 2011 r. sformułowano następujące wnioski: 1. Analiza informacji zebranych z gmin i powiatów pozwala wskazać priorytetowe zadania i wydatki przewidziane przez ośrodki pomocy społecznej i powiatowe centra pomocy rodzinie do realizacji w 2011 r. W gminach największe potrzeby dotyczą realizacji zadań własnych - 52,6% (bez posiłku). Ogółem koszt świadczeń na zadania obligatoryjne i fakultatywne zaplanowano w wysokości zł. W ramach zadań własnych największe wydatki związane będą z wypłatą zasiłków stałych oraz zasiłków okresowych. Na zasiłki stałe ogółem przewiduje się kwotę w wysokości zł, a liczbę świadczeniobiorców wymagających tej pomocy szacuje się na osób (ok. 129 tys. świadczeń). Zasiłki okresowe zaplanowano odpowiednio na kwotę zł, przy liczbie świadczeniobiorców i liczbie świadczeń na poziomie 214,2 tys, co daje przeciętną wartość jednego świadczenia na poziomie 238 zł. 2. W powiatach największe potrzeby dotyczą realizacji zadań związanych z organizowaniem opieki w rodzinach zastępczych oraz udzielaniem pomocy pienięŝnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci. Ogólny koszt świadczeń zaplanowano na poziomie zł. Średni miesięczny koszt opieki nad dzieckiem wynosi: w spokrewnionej rodzinie zastępczej zł; w niespokrewnionej rodzinie zastępczej 788 zł; w zawodowej niespokrewnionej rodzinie zastępczej zł. Dla porównania miesięczny koszt opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce opiekuńczo-wychowawczej wynosi: w placówce rodzinnej zł, w placówce socjalizacyjnej zł. Tworzenie placówek rodzinnych oraz poszukiwanie i szkolenie rodzin zastępczych jest zadaniem priorytetowym, nie tylko ze względu na oczywiste korzyści wychowania dziecka w rodzinie, ale równieŝ ze względu na korzyści ekonomiczne. 3. Powiaty wskazywały na duŝe potrzeby finansowe w zakresie utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej ze środków 48

49 publicznych (rządowych i samorządowych). Największe planowane nakłady pienięŝne (bez inwestycji) dotyczą domów pomocy społecznej zł i placówek opiekuńczo-wychowawczych zł. Wymienione w tym miejscu jednostki organizacyjne pomocy społecznej zajmują równieŝ priorytetowe miejsce w zakresie planowanych na 2011 r. inwestycji w placówkach pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym: domy pomocy społecznej zł, placówki opiekuńczowychowawcze zł. Ogólny koszt planowanych inwestycji we wszystkich placówkach na terenie powiatów wynosi zł. 4. Podobnie jak domy pomocy społecznej, równieŝ placówki opiekuńczo-wychowawcze, które nie spełniają wymaganego standardu, obowiązuje realizacja programów naprawczych do 31 grudnia 2011 r. 3 Planowane koszty realizacji programów naprawczych ogółem wynoszą zł, w tym: koszty realizacji standardu usług socjalnobytowych zł, koszty realizacji standardu zatrudnienia zł. Największe potrzeby związane z realizacją tego zadania dotyczą placówek wielofunkcyjnych oraz socjalizacyjnych. 5. Ze względu na podział kompetencji w zakresie pomocy instytucjonalnej, powiaty wykazały o wiele większe potrzeby niŝ gminy na zadania związane z inwestycjami z zakresu infrastruktury socjalnej kontynuowane bądź planowane do rozpoczęcia w 2011 r. Zapotrzebowanie na środki finansowe w tym obszarze pomocy społecznej w powiatach wynosi zł, w gminach odpowiednio zł. 6. W prezentowanym dokumencie widać róŝnorodność usług socjalnych świadczonych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej: od pomocy środowiskowej poprzez pomoc instytucjonalną i wszystkie działania realizowane w ramach pracy socjalnej. Wysoką jakość usług socjalnych w tym obszarze społecznym moŝe zapewnić wykwalifikowana i specjalistycznie wyszkolona kadra pomocy społecznej oraz adekwatna do potrzeb alokacja środków finansowych. 7. Potrzeby finansowe w zakresie pomocy społecznej w województwie zachodniopomorskim na 2011 r., na podstawie informacji przekazanych przez dyrektorów i kierowników ośrodków pomocy społecznej i powiatowych centrów pomocy rodzinie, wynoszą ogółem zł, w tym potrzeby gmin zł, potrzeby 3 art. 154, ust.7a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej; Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz ze zm.). 49

50 powiatów zł. Planowany potrzeby w gminach i powiatach w zakresie pomocy społecznej ogółem przedstawia tabela nr 21. Tabela nr 21. Planowane potrzeby w gminach i powiatach w zakresie pomocy społecznej na rok 2011 ogółem Gmina Powiat Wyszczególnienie Koszt ogółem Tab.1 specjalistyczne usługi opiekuńcze ,9 środowiskowe domy samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi ,0 Tab.2 zadania własne (bez posiłku) ,0 Tab.3 prowadzenie i utrzymania ośrodka pomocy społecznej ,4 Tab.5 koszty utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z pomocy społecznej w gminach ze środków publicznych ,0 Tab.6 planowane inwestycje w placówkach pomocy społecznej ,0 Tab.7 program "Pomoc państwa w zakresie doŝywiania" ,0 Razem potrzeby w gminach: ,3 Tab.11 pomoc osobom opuszczającym rodziny zastępcze i inne ,8 Tab.12 rodziny zastępcze uchodźcy Tab.13 prowadzenie i utrzymanie PCPR ,0 koszty utrzymania jednostek/placówek realizujących zadania z pomocy Tab.15 społecznej w powiatach ze środków publicznych ,7 Tab.16 planowane inwestycje w placówkach pomocy społecznej ,5 Tab.17 inwestycje z zakresu infrastruktury socjalnej ,2 Razem potrzeby w powiatach: ,8 Razem potrzeby w gminach i powiatach: ,1 8. Aktywne formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu realizowane w 2010 r. przez gminy to: kontrakt socjalny, prace społecznie uŝyteczne, organizacja Klubów Integracji Społecznej, Centrów Integracji Społecznej, programy wychodzenia z bezdomności oraz inne formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. W powiatach aktywne formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu realizowane w 2010 r. dotyczą: kontraktów socjalnych, prac społecznie uŝytecznych, organizacji Klubów Integracji Społecznej, 50

51 Centrów Integracji Społecznej oraz innych form przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Wykres 10. Aktywne formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu realizowane przez gminy (po lewej) i powiaty (po prawej) w 2010 r. 9,9% 3,2% 0,6% 7,7% 46,8% 27,1% 0,1% 32,0% Kontrakt socjalny Prace społecznie uŝyteczne Klub Integracji Społecznej Centrum Integracji Społecznej Programy wychodzenia z bezdomności Inne formy 66,3% 5,9% 0,6% Kontrakt socjalny Prace społecznie uŝyteczne Klub Integracji Społecznej Centrum Integracji Społecznej Programy wychodzenia z bezdomności Inne formy 51

52 9. Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, kryterium: 1 pracownik socjalny na 2 tys. mieszkańców, nie mniej jednak niŝ trzech pracowników, 4 spełnia 70 na 114 ośrodków pomocy społecznej. W skali województwa, na 1 pracownika socjalnego średnio przypada mieszkańców. Mapa 1. Pracownicy socjalni kryterium 1 pracownik socjalny na 2 tys. mieszkańców, nie mniej jednak niŝ 3 pracowników w gminie 4 Zgodnie z art. 110 pkt 11 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz.U. z 2009 r. nr 175 poz.1362) 52