3. Jak czytać Biblię?

Transkrypt

1 AKADEMIA BIBLIJNA przy Kościele Zielonoświątkowym w Koszalinie, u. Jutrzenki 5 3. Jak czytać Biblię? Jak czytać biblię, aby była ona zrozumiała, ciekawa i praktyczna w naszym codziennym życiu. WSTĘP Mottem naszych dzisiejszych rozważań będzie tekst Apostoła Pawła z jego 2 Listu do Tymoteusza 3,16-17: Całe Pismo przez Boga jest natchnione i pożyteczne do nauki, do wykrywania błędów, do poprawy, do wychowywania w sprawiedliwości, aby człowiek Boży był odpowiedni, do wszelkiego dobrego dzieła przygotowany. We fragmencie tym mamy wyrażone cztery ważne kwestie dotyczące Biblii: 1) wszystkie księgi Biblii mają Boży autorytet; żadna jej część nie może być zlekceważona, odłożona, zapomniana; 2) wszystkie teksty biblijne są pożyteczne, czyli z jednej strony potrzebne i niezbędne, a z drugiej strony skuteczne! Biblia powinna kształtować nasze życie i ona nadaje się do tego: ma autorytet i moc. 3) Biblia wpływa na nasze życie poprzez: a. uczenie nas, abyśmy dowiedzieli się, abyśmy chcieli (wola) i potrafili (czyny) wypełniać Bożą wolę; b. wykrywanie błędów, abyśmy dowiedzieli się, abyśmy chcieli (wola) i potrafili (czyny) odrzucić grzech; c. poprawianie naszego intelektu, woli i postępowania; to jest proces, proces wychowawczy, którego Bóg dokonuje poprzez nasz kontakt z Biblią. 4) w końcu jest cel tego procesu gotowość do służby, do działania w imieniu Boga (grec. a;rtioj nie oznacza doskonałości!) - 1 -

2 W związku z powyższym jeżeli w całym tym procesie coś szwankuje, to należy się zastanowić, czy nie jest to spowodowane zaniedbaniem lektury jakiejś części Biblii. Ponieważ Biblia jest dlatego tak różnorodna, ponieważ różnej jej części odpowiadają za przemianę różnych aspektów naszego charakteru. Np. jakie księgi nadają się do: kształtowania prawdziwego obrazu Boga; (ewangelie) rozwijania naszej modlitwy; (Psalmy) wzbudzania postawy troski i odpowiedzialności za zbór; (1 Kor) przygotowania się na trud i cierpienie (Hiob, Kohelet) W związku z tym nie możemy zaniedbywać i pomijać żadnej części Biblii, zarówno w służbie kaznodziejskiej, jak i w osobistej lekturze. Co jednak zrobić z problemami, jakie sprawiają nam niektóre księgi biblijne, przez które nam trudno brnąć i których czasami w ogóle nie rozumiemy? Przede wszystkim musimy nasze podejście do czytania poszczególnych ksiąg biblijnych zróżnicować w zależności od gatunków literackich, jakie one reprezentują. Nie wszystkie możemy czytać jak współczesną powieść! Po drugie: ilość czytanej Biblii nie ma związku z jej wpływem na nasze życie. Nie powinniśmy czytać Biblii hurtowo, im więcej i szybciej tym lepiej; im wolniej i głębiej tym lepiej! Precz ze zwycięskimi planami czytania Biblii, które tylko wpędzają nas we frustrację! Ogólne zasady czytania i studiowania Biblii A. OBSERWACJA POZNANIE TEKSTU tło: kto, kiedy, gdzie i do/dla kogo napisał; forma literacka: opowiadanie, poezja, prawo, wyrocznia prorocka, list, kronika; treść: czytajmy zawsze w kontekście bliższym (rozdział przed i rozdział po danym fragmencie) i dalszym (cała księga); co jest główną myślą fragmentu, czyli o czym autor głównie pisze (można ją podkreślić lub zapisać na marginesie Biblii); cel dla jakiego fragment został napisany

3 B. INTERPRETACJA ZROZUMIENIE TEKSTU stawianie pytań interpretacyjnych typu: Co to znaczy? Dlaczego autor to napisał? Jaki skutek/reakcję chciał osiągnąć? szukanie odpowiedzi na pytania interpretacyjne: zarówno w samej Biblii (fragmenty paralelne) jak i poza nią (słowniki, książki, komentarze) C. ZASTOSOWANIE ŻYCIE WG BIBLII Pokonujemy przepaść między nami a czasami biblijnymi poprzez: ustalenie prawdy (o Bogu, o człowieku, o życiu, itp.) zawartej w tekście propozycji zastosowania tych prawd w życiu (praktyczność) ustalenie sposobu zastosowanie poznanej prawdy w swoim życiu Przykład: czytamy 2 Kor 6,1 7,3 OBSERWACJA autorem jest Apostoł Paweł, który ok. 54 roku założył zbór w Koryncie (Dz 18,1-17), bardzo zamożnym i nowoczesnym mieście; jest to fragment listu, ale autor wplata poetyckie cytaty z Ks. Izajasza (w. 2), Ks. Kapłańskiej (w. 16b), Jeremiasza (w. 17) i 2 Samuelowej (w. 18), których używa jako argumentów; wcześniej Paweł tłumaczy się z odroczenia swojego przyjazdu do Koryntu (rozdz. 1-2) i uzasadnia swoje prawo do pouczania i korygowania zboru w Koryncie (rozdz. 3-5); później pisze o przyczynach konfliktu między zborem korynckim a nim (rozsz. 7 i 9-10) a na koniec znowu wraca do swoich apostolskich uprawnień (11-13). główna myśl fragmentu: pojednajmy się ze sobą cel: przywrócenie zgody miedzy Pawłem a koryntianami INTERPRETACJA Pytania interpretacyjne: Co oznacza obce jarzmo w w.14? - 3 -

4 Na czym polega zgoda między Chrystusem a Belialem? Na czym polegał układ między świątynią Bożą a bałwanami? Odpowiedzi na pytania interpretacyjne: Jarzmo jest tutaj metaforą wspólnoty w myśleniu i działaniu. Przymiotnik obce oznacza, że nie jest to coś właściwego i adekwatnego dla chrześcijanina; jarzmo to nie jest od Boga. Zgoda to związek osoby należącej do Chrystusa z bóstwem pogańskim i jego natura. To paradoks; nie da się czegoś takiego pogodzić i nie można tego tolerować. Układ między świątynią Bożą, czyli kościołem a bałwanami, czyli pogańskimi bóstwami, byłby zdradą Boga. To najgorszy z grzechów! Konkluzja: Apostoł Paweł używa tych metafor, aby opisać duchową naturę i znaczenie konfliktu miedzy nim a koryntianami i konsekwencje wynikające z postawy jego adresatów, którzy mają zamknięte dla niego serca (6,11-13 i 7,1-2). Kościół w Koryncie pamiętając o obietnicach powołania do roli świątyni Bożej musi zmienić swoje nastawienie do apostoła, inaczej stanie w jednym jarzmie z prześladującymi Pawła poganami. ZASTOSOWANIE Prawda zawarta w tekście: Konflikty między chrześcijanami łączą zbór z bałwochwalstwem i podważają jego charakter jako świątyni w której mieszka wyłącznie Bóg. Zastosowanie prawdy: W sytuacji konfliktu potrzebne jest otwarcie serca i gotowość do pojednania się z bratem lub siostrą

5 1. PRZYGODA Z BIBLIJNĄ NARRACJĄ 1.1. Opis stworzenia Jaka jest różnica pomiędzy zdjęciem a obrazem? przykład z J. Piłsudskim Czytamy Rdz. 1,2 2,4a Kto z nas lubi czytać ten fragment? 1.2. Potop Czytamy Rdz. 6,1 7,24 (Dlaczego na wydrukach?) A kiedy ludzie zaczęli rozmnażać się na ziemi i rodziły im się córki, ujrzeli synowie boży, że córki ludzkie były piękne. Wzięli więc sobie za żony te wszystkie, które sobie upatrzyli. I rzekł Jahwe: Nie będzie przebywał duch mój w człowieku na zawsze, gdyż jest on tylko ciałem. Będzie więc życie jego trwać sto dwadzieścia lat. A w owych czasach, również i potem, gdy synowie boży obcowali z córkami ludzkimi, byli na ziemi olbrzymi, których im one rodziły. To są mocarze, którzy z dawien dawna byli sławni. A gdy Jahwe widział, że wielka jest złość człowieka na ziemi i że wszelkie jego myśli oraz dążenia jego serca są ustawicznie złe, żałował Jahwe, że uczynił człowieka na ziemi i bolał nad tym w sercu swoim. I rzekł Jahwe: Zgładzę człowieka, którego stworzyłem, z powierzchni ziemi, począwszy od człowieka aż do bydlęcia, aż do płazów i ptactwa niebios, gdyż żałuję, że je uczyniłem. Ale Noe znalazł łaskę w oczach Jahwe. Oto dzieje rodu Noego: Noe był mężem sprawiedliwym, nieskazitelnym wśród swojego pokolenia. Noe chodził z Bogiem. I zrodził Noe trzech synów: Sema, Chama i Jafeta. Ale ziemia była skażona w oczach Boga i pełna nieprawości. I spojrzał Bóg na ziemię, a oto była skażona, gdyż wszelkie ciało skaziło drogę swoją na ziemi. Rzekł tedy Bóg do Noego: Położę kres wszelkiemu ciału, bo przez nie ziemia pełna jest nieprawości; zniszczę je wraz z ziemią

6 Zbuduj sobie arkę z drzewa żywicznego. Zrób komory w arce, i powlecz ją wewnątrz i zewnątrz smołą. A zrobisz ją tak: Długość arki niech wynosi trzysta łokci, szerokość jej pięćdziesiąt łokci, a wysokość jej trzydzieści łokci. Zrobisz w arce okno i zakończysz je na łokieć od góry. Z boku arki umieścisz drzwi. Uczynisz w niej dolne, wyższe i najwyższe komory. Bo oto Ja sprowadzę potop na ziemię, aby zniszczyć pod niebem wszelkie ciało, w którym jest dech życia. Wszystko, co jest na ziemi, zginie. Ale z tobą ustanowię przymierze moje i wejdziesz do arki ty i synowie twoi, i żona twoja, i żony synów twoich z tobą. Z wszelkich istot żyjących, z wszelkiego ciała wprowadzisz do arki po parze z każdego, aby z tobą zostały przy życiu. Niech to będzie samiec i samica. Z ptactwa według rodzajów jego i z bydła według rodzajów jego, i z wszelkiego płazu ziemnego według rodzajów jego, po parze z każdego z nich wejdą do ciebie, aby zostały przy życiu. Ty zaś weź z sobą wszelką żywność, którą się jada, i zgromadź u siebie, aby była na pokarm dla ciebie i dla nich. I uczynił Noe wszystko tak, jak mu rozkazał Bóg; tak uczynił. I rzekł Jahwe do Noego: Wejdź do arki ty i cały dom twój, bo widziałem, że jesteś sprawiedliwy przede mną w tym pokoleniu. Ze wszystkich zwierząt czystych weź z sobą po siedem, samca i samicę, a ze zwierząt nieczystych po parze, samca i samicę. Także z ptactwa niebieskiego po siedem, samca i samicę, aby zachować przy życiu ich potomstwo na całej ziemi. Gdyż po upływie siedmiu dni spuszczę na ziemię deszcz, który będzie padał przez czterdzieści dni i czterdzieści nocy, i zgładzę z powierzchni ziemi wszelkie istoty, które uczyniłem. I uczynił Noe wszystko tak, jak mu rozkazał Jahwe. A Noe miał sześćset lat, gdy nastał potop na ziemi. Wszedł więc Noe z synami swymi i żoną swoją, i żonami synów swoich do arki przed wodami potopu. Ze zwierząt czystych i ze zwierząt nieczystych, i z ptactwa, i z wszystkiego, co pełza po ziemi, po dwoje weszło do Noego do arki, samiec i samica, jak Bóg rozkazał Noemu. Po siedmiu dniach spadły na ziemię wody potopu. W roku sześćsetnym życia Noego, w miesiącu drugim, siedemnastego dnia tego miesiąca, w tym właśnie dniu wytrysnęły źródła wielkiej otchłani i otworzyły się upusty nieba. I padał deszcz na ziemię przez czterdzieści dni i czterdzieści nocy. W tym właśnie dniu weszli do arki Noe oraz Sem, Cham i Jafet, synowie Noego, żona Noego i trzy żony synów jego z nimi, oni i wszelkie zwierzęta według rodzaju swego, i wszelkie bydło według rodzaju swego, i wszelkie płazy, pełzające po ziemi, według rodzaju swego, wszelkie ptaki, wszystko, co ma skrzydła. I weszło do Noego, do - 6 -

7 arki, po parze z wszelkiego ciała, w którym było tchnienie życia. A te, co weszły jako samiec i samica, z wszelkiego ciała weszły, jak mu rozkazał Bóg. I zamknął Jahwe za nimi drzwi. A potop trwał na ziemi czterdzieści dni. I wezbrały wody i podniosły arkę, i płynęła wysoko nad ziemią. A wody przybrały i podniosły się bardzo nad ziemią, arka zaś unosiła się na powierzchni wód. Wody zaś wzbierały coraz bardziej nad ziemią, tak że zostały zakryte wszystkie wysokie góry, które były pod niebem. Na piętnaście łokci wezbrały wody ponad góry, tak że zupełnie zostały zakryte. I wyginęło wszelkie ciało poruszające się na ziemi: ptactwo, bydło i dzikie zwierzęta, i wszelkie płazy, pełzające po ziemi, i wszyscy ludzie. Wszystko, co miało w nozdrzach tchnienie życia, wszystko, co było na suchym lądzie, pomarło. Tak zgładził Bóg wszystkie istoty, które były na powierzchni ziemi, począwszy od człowieka aż do bydła, aż do płazów i ptactwa niebios; to wszystko zostało zgładzone z ziemi. Pozostał tylko Noe i to, co z nim było w arce. A wody wzbierały nad ziemią sto pięćdziesiąt dni. Pytanie wprowadzające: Kiedy ostatnio czytałeś historię o potopie? Czy coś zmieniło się w Twoim życiu, myśleniu lub wierze pod wpływem tej lektury? Jeżeli tak to co, jeżeli nie to dlaczego? OBSERWACJA: 1. Przeczytaj Rdz 6-7 i odpowiedz na pytania: Jakie były przyczyny potopu? Na czym polegał grzech ludzkości? Co Biblia mówi nam na temat Noego? Kto i co zastało uratowane w arce? Kiedy potop się zaczął i jak długo trwał? 2. Co charakterystycznego można zaobserwować w treści tego opowiadania? INTERPRETACJA: 1. Dlaczego Bóg zdecydował się na tak drastyczny krok? 2. Jak myślisz, czy Boży cel został osiągnięty? Uzasadni odpowiedź. 3. O czym świadczy pozostawienie zarodka nowych stworzeń? 4. Jak możemy wyjaśnić różnice w tekście biblijnym? - 7 -

8 ZASTOSOWANIE: 1. Prawda: Bóg nienawidzi grzechu, ale chce uratować człowieka. 2. Co możesz zrobić, aby być XXI wiecznym Noem? 3. Czym w Twoim życiu może być arka? 1.3. Ewangelie coś więcej niż relacje Czytamy Łk 18,9-14 OBSERWACJA 1. Co to jest ewangelia jako gatunek literacki? 2. Kto i dla kogo napisał tę ewangelię? 3. Kontekst: bliższy: wcześniej Jezus wzywa do czujności (17,20-37) i wytrwałości (18,1-8) w oczekiwaniu na nadejście Królestwa Bożego; potem o młodzieńcu, który nie chciał porzucić majątku dla naśladowania Jezusa (18,18-30); dalszy: od rozdz. 14 do 19,27 Jezus pokazuje kto trafia do Królestwa Bożego; główna myśl fragmentu: pyszni zostaną potępieni, a pokorni usprawiedliwieni; cel fragmentu: ukazanie grzeszników jako zdolnych do pokory. INTERPRETACJA Kim byli faryzeusze? Kim byli celnicy? Dlaczego Jezus przeciwstawił sobie właśnie faryzeusza i celnika? ZASTOSOWANIE Prawda: Bóg w każdym człowieku szuka pokory a nie pobożności. Unikać myślenia o sobie, jako kimś lepszym od innych i przyznawać się przed Bogiem do swoich grzechów

9 2. PRAWO MOJŻESZOWE W ŻYCIU CHRZEŚCIJANINA 2.1. Zasady czytania i korzystania z Prawa Mojżeszowego Czy Prawo Mojżeszowe (hebr. hr`ot) obowiązuje chrześcijanina? Por. Mt 5,17-20 i 2 Tm Musimy pamiętać i uwzględniać przy naszej lekturze Prawa następujące zasady: 1) Prawo ST jest prawem przymierza Boga z Izraelem. Relacja suzeren-wasal Regulowało życie społeczne Izraela 2) Stare Przymierze nie jest naszym przymierzem. Nie obowiązują nas żadne przepisy, które nie zostały potwierdzone w Nowym Testamencie (Dz 15, ); Bóg oczekuje od nas innych przejawów lojalności niż wypełnianie przepisów Prawa 3) Niektóre wymagania Prawa nie zostały potwierdzone w NT. przepisy cywilne przepisy kultowe 4) Część Starego Przymierza została odnowiona w Nowym. Dekalog Pwt 6,4-5; Kpł 19,18 Mt 22, ) Całe Prawo, choć nie jest już nakazem, jest dla nas w dalszym ciągu Słowem Bożym, skierowanym do nas. poznanie Bożego charakteru poznanie grzechu (Rz 3,20) szukanie zasad postepowania chrześcijańskiego Jeżeli mimo wszystko Prawo Mojżeszowe jest nadal Słowem Bożym i wolą Bożą, to jednak nie ulega wątpliwości, że jego zastosowanie w naszym życiu musi wyglądać inaczej niż w starożytnym Izraelu, ponieważ nie żyjemy ani w społeczeństwie rolniczym, ani w państwie teokratycznym. Spróbujemy więc do wybranych fragmentów Prawa zastosować tę samą procedurę, co w przypadku narracji biblijnych

10 Czytając i studiując Prawo pamiętajmy, aby: czytać małe fragmenty korzystać z pomocy biblijnych (słowniki, komentarze) robić notatki wyodrębniamy najpierw prawdę, które zawarta jest w tekście następnie formułujemy zasadę do zastosowania ustalamy sposób zastosowania zasady stosujemy zasadę, a nie dosłowny tekst zawsze porównujemy czytany tekst z NT (paralele) 2.2. Studium wybranych fragmentów Wj 22,22-24 Wj 23,14-17 Wj 31,13-15 Kpł 1,1-17 Kpł 7,22-27 Kpł 13,1-8 Kpł 19,9-10 Kpł 27,30-34 Lb 5,1-4 Pwt 15,1-8 zakaz uciskania sierot i wdów obowiązek obchodzenia świąt przestrzeganie szabatu ofiara całopalna zakaz spożywania krwi trąd pozostawianie resztek plonów dziesięcina usuniecie nieczystych rok szabatowy (umorzenie długów)

11 3. LISTY CZYTANIE W KONTEKŚCIE 3.1. Ogólna charakterystyka nowotestamentowych listów Listy w kulturze starożytnych chrześcijan podobnie jak w naszej służyły po prostu do wzajemnej komunikacji. Umożliwiały kontakt, przekazywanie in formacji, wymianę myśli, przekazywanie nauki chrześcijańskiej a przede wszystkim korektę postępowania i życia chrześcijańskiego. Ten ostatni cel jest o tyle istotny, że zdecydowana większość listów właśnie temu służy. Apostołowie choć nie tylko czując się odpowiedzialnymi za młode wspólnoty chrześcijańskie, poprzez listy pragnęli mieć wpływ na to, jak te wspólnoty funkcjonują jako zbiorowości i na to jak żyją ich poszczególni członkowie. Nawet jeżeli listy zawierają obszerne nauczanie, to jest ono zazwyczaj tylko wstępem lub uzasadnieniem dla wskazówek, co do praktycznego życia. Najczęściej chodzi o relacje między samymi chrześcijanami. To ważne, aby nauczyć się to dostrzegać, ponieważ zazwyczaj dobrze pamiętamy wersety o treści np. chrystologicznej lub dotyczące Ducha Św., ale praktycznych konsekwencji tego nauczania już nie dostrzegamy lub o nich nie pamiętamy. Być może spowodowane jest to niedocenianiem kontekstu w jakim występują dane wersety, a w przypadku listów nawet mocniej niż w innych gatunkach, to kontekst decyduje o znaczeniu tego o czym czytamy Znaczenie kontekstu Listy rozpoczynają się od przedstawienia się autora (np. Paweł, apostoł Chrystusa Jezusa ), następnie wymieniani są adresaci ( zborowi Bożemu w Koryncie ), po czym następują pozdrowienia ( łaska wam i pokój od Boga, Ojca naszego ). Często wzmiankowana jest modlitwa lub dziękczynienie autora za adresatów ( dziękuję Bogu zawsze za was ). Po tym wstępie następuje główna treść listu, w przypadku apostoła Pawła odnosząca się zazwyczaj do wieści, które otrzymał od danego zboru lub o danym zborze i tym, co niewłaściwego się w nim działo. Niestety,

12 najczęstszy powód napisania nowotestamentowych listów, to były problemy w zborach Autorzy omawiają dany problem, ustosunkowując się do niego ( nie pochwalam tego, co się u was dzieje ), a następnie podają co powinno zmienić się w dane kwestii. Jako uzasadnienie swoich zarządzeń lub rad podają właśnie argumenty wynikające z Osoby, charakteru i dzieła Chrystusa; dlatego nauczają o Duchu Św., życiu rodzinnym, czy sądzie ostatecznym. Jakie ma to znaczenie dla nas? Nie możemy zatrzymać się na treściach teologicznych, bo nie one są celem; celem jest przemiana życia wspólnoty i pojedynczego chrześcijanina Studium wybranych fragmentów Czytamy Flp 2,5-11 OBSERWACJA 1. Kontekst: bliższy 2,1-4 i 2,12-18 dalszy 1,27-30 i 2,19 3,21 2. Schemat rozwoju myśli Flp 2,6-11: od chwały, poprzez uniżenie do wywyższenia. INTERPRETACJA 3. W jaki sposób Paweł przedstawia życie ziemskie Chrystusa? 4. Dlaczego apostoł pisze o tym właśnie w tym miejscu? ZASTOSOWANIE 5. Co powinienem zmienić w swojej postawie, aby mieć usposobienie, jakie było w Chrystusie? Czytamy Rz 14,17 OBSERWACJA 1. Kontekst: bliższy: 14,1-16 i 14,18-23 dalszy: Rz i 15,

13 2. Jak jest główna myśl rozdz. 14? 3. Jaki jest cel nauczania Pawła w rozdz ? INTERPRETACJA 4. Dlaczego apostoł jako antytezy Królestwa Bożego używa określenia pokarm i napój? 5. Co to znaczy sprawiedliwość i pokój i radość w Duchu Świętym? Por. (dikaiosu,nh qeou/)? por. Gen 38:26; Ezdr 9:15; Nehem 9:8; 1Jan 1:9 ZASTOSOWANIE 6. Jakie sprawy dla nas są jak pokarm i napój, które nie powinny być przyczynami konfliktów między chrześcijanami? Czytamy 1 Kor 4,6 OBSERWACJA 1. Kontekst: bliższy: rozdz. 4 dalszy: rozdz. 1-3 i 5-6, 8, Jak jest główna myśl całej pierwszej części tego listu? 3. Jaki jest cel rozdz. 4? INTERPRETACJA 4. Co było głównym problemem zboru korynckiego? 5. Co oznacza zwrot to, co zostało napisane (grec. a[ ge,graptai)? 6. Dlaczego właśnie Paweł i Apollos podani są jako przykłady do naśladowania? ZASTOSOWANIE 7. Czy powołujesz się na to, co zostało zapisane w Biblii w sporach z innymi? Co to są za sytuacje? 8. Jak dbać o właściwe proporcje między tym, co Słowo koryguje w nas samych, a tym, kiedy Słowa używamy do korekty innych?

14 4. PROROCKIE WYROCZNIE I APOKALIPTYCZNE WIZJE Pytanie wprowadzające: Co myślimy, gdy słyszymy słowo wizja. Czytamy Am 7,1-9 i 8,1-2 OBSERWACJA: 1. Wyznacz granice poszczególnych wypowiedzi /wizji/. * 7,1-3; * 7,4-6; * 7,7-9; * 8, Jakie podobne lub identyczne elementy mają te wypowiedzi? takie widzenie dał mi oglądać Wszechmogący Pan czynność Boga w wizji 1,2 i 3; modlitwa proroka o przebaczenie w wizji 1 i 2; i żałował tego Pan w wizji 1 i 2; co widzisz Amosie? w wizjach 3 i 4 dojrzał i już mu nie przepuszczę w 3 i 4 3. Co zapowiadają te wizje i jakimi obrazami się posługują? kataklizmy i klęski; szarańcza, ogień, pion ołowiany/roztopiony ołów; kosz dojrzałych owoców 4. Jaka jest reakcja proroka i jak jest odpowiedź Boga? prorok wstawia się za swoim ludem, staje w wyłomie; Bóg dwukrotnie przebacza, potem odmawia przebaczenia INTERPRETACJA: 5. Co oznaczały poszczególne wizje i jaka była ich symbolika? szarańcza = głód; ogień = wojna; hebr. En`a& tm^oj pion ołowiany lub En`a& tm^j* roztopiony ołów 1 = zniszczenie; wojna; kosz dojrzałych owoców = nieuniknioność kary 1 Tak E. Zawiszewski, Księga Amosa. Wstęp przekład komentarz, [w:] Prorocy mniejsi, PŚST, Poznań 1968, s

15 6. Na czym polegały wizje, które oglądał Amos: były to doświadczenia nadnaturalne (uniesienia = ekstaza), czy też oglądanie dosłowne? 7. Dlaczego Bóg w przekazywaniu swojego poselstwa posługuje się obrazami? 8. Czym należy tłumaczyć postawę proroka i odpowiedź Boga w przypadku dwu pierwszych wizji? 9. Dlaczego trzecia i czwarta wizja ma charakter nieodwołalny? Czy to znaczy, że ratunek już nie był możliwy? ZASTOSOWANIE: 10. Podaj przykłady symboli, które dzisiaj mogą obnażać grzech i zapowiadać sąd. Pamiętajmy! Bóg zawsze posługiwał się językiem zrozumiałym dla słuchaczy, bez względu na to, czy był to psalm, proroctwo, czy wizja