Wykaz gatunków stwierdzonych na terenie Ma opolski z podaniem które obserwacje podlegaj rejestracji na kartach obserwacji (stan na r.

Transkrypt

1 Wykaz gatunków stwierdzonych na terenie Ma opolski z podaniem które obserwacje podlegaj rejestracji na kartach obserwacji (stan na r.) Opisy do oznacze w kolumnach: wymagany opis cech, po których rozpoznano gatunek; 4 - S - status gatunku w Ma opolsce: L - l gowy, R regularnie przelatuj cy; S - sporadycznie pojawiaj cy si (11-50 stwierdze ), W - wyj tkowo stwierdzany (do 10 stw.); 5,6,7, - S w jedn. stwierdzenie danego gatunku w poszczególnych jednostkach fizjograficznych Ma opolski: W Wy yna Ma opolska, P Podkarpacie K Karpaty (t = tak, stwierdzono); 8 - KF - wszystkie fakty l gowo ci s weryfikowane przez Komisj Faunistyczn, KF2 wszystkie fakty l gów lub zaj cia terytoriów l gowych (czyli prawdopodobnie l gowe) nale y natychmiast zg asza do KF; W przypadku tych gatunków nale y zapozna si z komentarzem KF dotycz cym l gów w niektórych regionach kraju (wi cej na (plus) oznacza, e wszystkie obserwacje tych gatunków notujemy na kartach obserwacji; R - oznacza, e nie notujemy wszystkich obserwacji, pod tabel podano wymagania co do tego gatunku 10 - przed - termin przed którym notujemy wszystkie obserwacje na kartach obserwacji; 11 - po - termin po którym notujemy wszystkie obserwacje na kartach obserwacji; 12 - L - + (plus) w tej kolumnie oznacza, e wszystkie stwierdzenia z okresu l gowego podlegaj rejestracji; 13,14 - terminy przed którymi i po których wszystkie obserwacje l gowe (patrz obja nienia na ko cu) wpisujemy na karty; 15 - od jakiej wielko ci rejestrujemy obserwacje stad na kartach obserwacji. przed po ab niemy Cygnus olor L t t t R1 E. czarnodzioby Cygnus columbianus S t t t + ab krzykliwy Cygnus cygnus R t t t KF2 + zbo owa Anser fabalis R t t t + krótkodzioba Anser brachyrhynchus W t t + bia oczelna Anser albifrons R t t t + ma a Anser erythropus W t t KF + G g gawa Anser anser L t t t + B Bernikla kanadyjska Branta canadensis S t t t KF2 + Bernikla bia olica Branta leucopsis W t t t + Bernikla obro na Branta bernicla W t t t + Bern. rdzawoszyja Branta ruficollis S t t t KF + siówka egipska Alopochen aegyptiaca S t t t KF2 + Kazarka rdzawa Tadorna ferruginea S t t t KF + Ohar Tadorna tadorna S t t t + B Mandarynka Aix galericulata W t t t KF2 + wistun Anas penelope L t t t KF2 +1 Krakwa Anas strepera L t t t +1 G Cyraneczka Anas crecca L t t t KF2 + Krzy ówka Anas platyrhynchos L t t t + G 10.IV 01.VI 100 Ro eniec Anas acuta L t t t KF2 + Cyranka Anas querquedula L t t t +1 Cyranka modroskrz. Anas discors W t t KF + P askonos Anas clypeata L t t t +1 He miatka Netta rufina L t t t KF2 + G owienka Aythya ferina L t t t 01.III 01.XII G 50 Czerniczka Aythya collaris W t + 1

2 Podgorza ka Aythya nyroca L t t t KF2 + Czernica Aythya fuligula L t t t 01.III 01.XII G 50 Ogorza ka Aythya marila R t t t KF2 + Edredon Somateria mollissima W t t t KF2 + Birginiak Polysticta stelleri W t KF + Kamieniuszka H. histrionicus W t KF + Lodówka Clangula hyemalis S t t t + Markaczka Melanitta nigra S t t t + Uhla Melanitta fusca R t t t + G go Bucephala clangula L t t t Bielaczek Mergus albellus R t t t + Szlachar Mergus serrator S t t t KF2 + Nurog Mergus merganser R t t t + Sterniczka Oxyura leucocephala W t t KF + Jarz bek Bonasa bonasia L t t t + Pardwa mszarna Lagopus lagopus W t KF + Cietrzew Tetrao tetrix L t t t + G uszec Tetrao urogallus L t + Kuropatwa Perdix perdix L t t t + Przepiórka Coturnix coturnix L t t t + Ba ant Phasianus colchicus L t t t G 20 Nur rdzawoszyi Gavia stellata R t t t + + Nur czarnoszyi Gavia arctica R t t t KF2 + + Nur lodowiec Gavia immer W t t t KF + Nur bia odzioby Gavia adamsii W t KF + Perkozek Tachybaptus ruficollis L t t t 1 05.IV 01.XII + 10 Perkoz dwuczuby Podiceps cristatus L t t t 01.IV 01.XII + 10 Perkoz rdzawoszyi Podiceps grisegena L t t t +1 Perkoz rogaty Podiceps auritus R t t t KF2 + Perkoz zausznik Podiceps nigricollis L t t t 1 10.IV 20.X + 15 Nawa nik burzowy Hydrobates pelagicus W t KF + Kormoran czarny Phalacrocorax carbo L t t t + B 50 Kormoran ma y Ph. pygmeus W t t t KF + Pelikan ró owy Pelecanus onocrotalus W t t t KF + Pelikan k dzierzawy Pelecanus crispus W t t t KF + B k Botaurus stellaris L t t t + B czek Ixobrychus minutus L t t t + lepowron Nyciticorax nycticorax L t t t + B Czapla modronosa Ardeola ralloides W t t t KF + Czapla z otawa Bubulcus ibis W t KF + Czapla nadobna Egretta garzetta R t t t KF2 + Czapla bia a Egretta alba R t t t KF2 + Czapla siwa Ardea cinerea L t t t 10.III 20.XI B 30 Czapla purpurowa Ardea purpurea R t t t KF2 + Bocian czarny Ciconia nigra L t t t + E Bocian bia y Ciconia ciconia L t t t 10.IV 01.IX G 20 2

3 Ibis kasztanowaty Plegadis falcinellus S t t t KF + Warz cha Platalea leucorodia S t t t KF + Flaming ró owy Phoenicopterus roseus W t t t KF + Trzmielojad Pernis apivorus L t t t + Kania czarna Milvus migrans L t t t + Kania ruda Milvus milvus S t t t + Bielik wschodni H. leucoryphus W t KF + Bielik Haliaeetus albicilla L t t t + Or os p Gypaetus barbatus W t t KF + cierwnik Neophron percnopterus W t KF + p p owy Gyps fulvus W t t t KF + p kasztanowaty Aegypius monachus W t t t KF + Gado er Circaetus gallicus L t t t KF + B otniak stawowy Circus aeruginosus L t t t + otniak zbo owy Circus cyaneus L t t t KF2 + otniak stepowy Circus macrourus W t t t KF + otniak kowy Circus pygargus L t t t + B Jastrz b Accipiter gentilis L t t t + B Krogulec Accipiter nisus L t t t + B Krogulec krótkonogi Accipiter brevipes W t KF + Myszo ów zwyczajn. Buteo buteo L t t t B 10 Kurhannik Buteo rufinus S t t t KF + Myszo ów w ochaty Buteo lagopus R t t t + Orlik krzykliwy Aqulia pomarina L t t t + E Orlik grubodzioby Aquila clanga S t t t KF + Orze stepowy Aquila nipalensis W t t t KF + Orze cesarski Aquila heliaca W t t t KF + Orze przedni Aquila chrysaetos L t t t KF2 + Orze ek Aquila pennata S t t t KF + Rybo ów Pandion haliaetus R t t t + B Pustu eczka Falco naumanni W t t t KF + Pustu ka Falco tinnunculus L t t t 15.III 15.X + Kobczyk Falco vespertinus R t t t KF2 + Drzemlik Falco columbarius R t t t + Kobuz Falco subbuteo L t t t + Sokó skalny Falco eleonorae W t t t KF + Raróg Falco cherrug W t t t KF + Bia ozór Falco rusticolus W t t t KF + Sokó w drowny Falco peregrinus L t t t KF2 + Wodnik Rallus aquaticus L t t t + Kropiatka Porzana porzana L t t t + Zielonka Porzana parva L t t t + Karliczka Porzana pusilla W t KF + Derkacz Crex crex L t t t + Kokoszka Gallinula chloropus L t t t 01.IV 01.XI + 5 3

4 yska Fulica atra L t t t 10.III 15.XI 01.V 10.VII 100 uraw Grus grus L t t t + B Hubara arabska Chlamydotis macqueenii W t KF + Drop Otris tarda W t t t KF + Ostrygojad Haematopus ostralegus S t t t KF2 + Szczud ak Himantopus himantopus S t t t KF + Szablodziób Recurvirostra avosetta W t t t KF2 + Kulon Burhinus oedicnemus W t t t KF + wirowiec kowy Glareola pratincola W t t KF + wirowiec stepowy Glareola nordmanni W t t KF + Sieweczka rzeczna Charadrius dubius L t t t + B Sieweczka obro na Charadrius hiaticula L t t t + B Mornel Charadrius morinellus L t t t KF + Siewka z otawa Pluvialis fulva W t KF + Siewka z ota Pluvialis apricaria R t t t KF2 + Siewnica Pluvialis squatarola R t t t + Czajka Vanellus vanellus L t t t 05.III 01.XI G 10.IV 1.VI 50 Biegus rdzawy Calidris canutus S t t t + Piaskowiec Calidris alba R t t t + Biegus tundrowy Calidris pusilla W t + Biegus malutki Calidris minuta R t t t + Biegus ma y Calidris temminckii R t t t + Biegus arktyczny Calidris melaonotos W t KF + B. krzywodzioby Calidris ferruginea R t t t + Biegus zmienny Calidris alpina R t t t KF2 + Biegus p askodzioby Limicola falcinellus R t t t + Batalion Philomachus pugnax L t t t KF2 + Bekasik Lymnocryptes minimus R t t t KF2 + Kszyk Gallinago gallinago L t t t + Dubelt Gallinago media S t t t KF2 + S onka Scolopax rusticola L t t t + Rycyk Limosa limosa L t t t + Szlamnik rdzawy Limosa lapponica R t t t + Kulik mniejszy Numenius phaeopus R t t t + Kulik wielki Numenius arquata L t t t + B Brodziec niady Tringa erythropus R t t t + Krwawodziób Tringa totanus L t t t + B Brodziec p awny Tringa stagnatilis R t t t KF2 + Kwokacz Tringa nebularia R t t t + Samotnik Tringa ochropus L t t t + czak Tringa glareola R t t t KF2 + Terekia Xenus cinereus S t t t KF + Brodziec piskliwy Actitis hypoleucos L t t t + B Kamusznik Arenaria interpres R t t t + atkonóg szyd odz. Phalaropus lobatus R t t t + atkonóg p askodz. Phalaropus fulicarius W t KF + Wydrzyk t posterny Stercorarius pomarinus W t t t KF + 4

5 W. ostrosterny Stercorarius parasiticus S t t t + W. d ugosterny Stercorarius longicaudus W t t KF + Wydrzyk wielki Stercorarius skua W t t t KF + Orlica Larus ichthyaetus S t t t KF + Mewa czarnog owa Larus melanocephalus L t t t KF2 + Mewa ma a Larus minutus R t t t KF2 + Mewa obro na Larus sabini W t t KF + Mewa mieszka Larus ridibundus L t t t Mewa cienkodzioba Larus genei W t t KF + Mewa delawarska Larus delawarensis W t KF + Mewa pospolita Larus canus L t t t + B Mewa tonoga Larus f. fuscus R t t t KF2 + B Mewa. zachodnia L.f. intermedius/greallsii R t t t KF2 + B Mewa srebrzysta Larus argentatus R t t t + B Mewa bia og owa Larus cachinnans L t t t + B Mewa roma ska Larus michahellis L t t t KF2 + B Mewa blada Larus hyperboreus W t KF + Mewa siod ata Larus marinus R t t t + Mewa trójpalczasta Rissa tridactyla S t t t KF + Ryb. krótkodzioba Gelochelidon nilotica W t t KF + Ryb. wielkodzioba Hydroprogne caspia R t t t KF2 + Rybitwa czubata Sterna sandvicensis W t KF2 + Rybitwa rzeczna Sterna hirundo L t t t + Rybitwa popielata Sterna paradisaea W t t t KF + Rybitwa bia oczelna Sterna albifrons L t t t + B Rybitwa bia ow sa Chlidonias hybrida L t t t + Rybitwa czarna Chlidonias niger L t t t + B Ryb. bia oskrzyd a Chlidonias leucopterus L t t t KF2 + Pustynnik Syrrhaptes paradoxus W t KF + Go b miejski Columba livia L t t t R2 Go b siniak Columba oenas L t t t + Go b grzywacz Columba palumbus L t t t 01.IV 01.X M 10.IV 15.VII 50 Sierpówka Streptopelia decaocto L t t t 2 01.IV 10.IX 20 Turkawka Streptopelia turtur L t t t + Kuku ka Cuculus canorus L t t t V 01.IX P omykówka Tyto alba L t t t + E Syczek Otus scops W t t t KF + Puchacz Bubo bubo L t t t + E Sowa nie na Bubo scandiacus W t t t KF + Sowa jarz bata Surnia ulula W t KF + Sóweczka Glaucidium passerinum L t t + Pójd ka Athene noctua L t t t + B Puszczyk zwyczajny Strix aluco L t t t 3 +3 Puszczyk uralski Strix uralensis L t t t + 5

6 Puszczyk mszarny Strix nebulosa W t KF + Uszatka Asio otus L t t t + Uszatka b otna Asio flammeus R t t t KF2 + ochatka Aegolius funereus L t t t + Lelek Caprimulgus europaeus L t t t + E Jerzyk Apus apus L t t t 4 01.V 05.VIII 4 50 Jerzyk alpejski Tachymarptis melba W t t KF + Zimorodek Alcedo atthis L t t t + na Merops apiaster L t t t KF2 + Kraska Coracias garrulus L t t t KF2 + B Dudek Upupa epops L t t t + E Kr tog ów Jynx torquilla L t t t + Dzi cio zielonosiwy Picus canus L t t t + Dzi cio zielony Picus viridis L t t t + Dzi cio czarny Dryocopus martius L t t t + Dzi cio du y Dendrocopos major L t t t M 01.V 20.V Dzi cio bia oszyi Dendrocopos syriacus L t t t KF2 + E Dzi cio redni Dendrocopos medius L t t t + Dz. bia ogrzbiety Dendrocopos leucotos L t t + B Dzi cio ek Dendrocopos minor L t t t + M 15.V 05.VI Dz. trójpalczasty Picoides tridactylus L t t + B Kalandra bia oskrz. Melan. leucoptera W t t KF + Kalandra czarna Melan. yeltoniensis W t KF + Skowro czyk Calandrella W t t KF + krótkopalcowy brachydactyla Dzierlatka Galerida cristata L t t t + B Lerka (Sk.borowy) Lullula arborea L t t t + Skowronek polny Alauda arvensis L t t t 05.III 20.X 20.IV 15.VI 40 Górniczek Eremophila alpestris W t t t + Brzegówka Riparia riparia L t t t 01.V 20.IX G 50 Dymówka Hirundo rustica L t t t N 10.IV 01.X 10.V 20.VII 100 Jaskó ka rudawa Cecropis daurica W t KF + Oknówka Delichon urbicum L t t t 01.V 20.IX 10.V 10.VII 50 w. szponiasty Anthus richardi W t KF + wiergotek polny Anthus campestris L t t t + wiergotek tajgowy Anthus hodgsoni W t KF + wiergotek drzewny Anthus trivialis L t t t 20.IV 15.IX 15.V 15.VI 10 wiergotek kowy Anthus pratensis L t t t 20.III 01.X + 30 w. rdzawogard y Anthus cervinus R t t t + Siwerniak Anthus spinoletta L t t t + w. nadmorski Anthus petrosus W t + Pliszka ta Motacilla f. flava L t t t N, 5 10.IV 20.IX 20.V 01.VII 30 Pliszka tundrowa Motacilla f. thunbergii L t t KF2 + Pliszka czarnog owa Motacilla f. feldegg W t t KF + 6

7 Pliszka tawa Motacilla f. flavissima W t t KF + Pliszka cytrynowa Motacilla citreola R t t t KF + Pliszka górska Motacilla cinerea L t t t + Pliszka siwa Motacilla alba L t t t N, 5 10.III 01.XI 01.V 15.VI 30 Pliszka brytyjska Motacilla a. yarrellii S t t t + Jemio uszka Bombycilla garrulus R t t t + Pluszcz Cinclus cinclus L t t t + Strzy yk T. troglodytes L t t t 20.III 01.XII 10.V 20.VI Pokrzywnica Prunella modularis L t t t 01.IV 10.IX M 10.V 10.VI ochacz syberyjski Prunella montanella W t KF + P ochacz halny Prunella collaris L t t + B Rudzik Erithacus rubecula L t t t 15.III 15.XI M 10.V 01.VII owik szary Luscinia luscinia L t t t + owik rdzawy L. megarhynchos L t t t + Podró niczek Luscinia svecica L t t t 6 + B Kopciuszek Phoenicurus ochruros L t t t 01.IV 20.X 10.V 20.VI 5 Pleszka Ph. phoenicurus L t t t + Pokl skwa Saxicola rubetra L t t t 01.V 20.VIII 5 Kl skawka Saxicola rubicola L t t t 01.IV 01.X + 5 Kl sk. syberyjska Saxicola maurus W t t KF + Bia orzytka p owa Oenanthe isabellina W t KF + Bia orzytka Oenanthe oenanthe L t t t + Nagórnik Monticola saxatilis L t t KF + Drozdo pstry Zoothera dauma W t KF + Drozd obro ny Turdus torquatus L t t + B Kos Turdus merula L t t t 05.IV 01.VII 30 Drozd rdzawogard y Turdus ruficollis W t KF + Kwiczo Turdus pilaris L t t t M 10.IV 20.VI 100 Drozd piewak Turdus philomelos L t t t 15.III 10.X M 01.V 01.VII 30 Dro dzik Turdus iliacus R t t t + B Paszkot Turdus viscivorus L t t t +1 wierszczak Locustella naevia L t t t + Strumieniówka Locustella fluviatilis L t t t + Brz czka L. luscinioides L t t t + Tamaryszka Ac. melanopogon W t KF + Wodniczka Ac. paludicola S t t t + B Rokitniczka Ac. schoenobaenus L t t t 01.V 20.VIII + ozówka Ac. palustris L t t t 10.V 05.IX 01.VI 20.VI Trzcinniczek Ac. scirpaceus L t t t 10.V 01.IX + Trzciniak Ac. arundinaceus L t t t + 01.V 01.IX 20.V 20.VI Zaganiacz Hippolais icterina L t t t 10.V 20.VIII 20.V 20.VI Zagan.szczebiotliwy Hippolais polyglotta W t KF + Pokrzewka w sata Sylvia cantillans W t KF + Jarz batka Sylvia nisoria L t t t + 7

8 Pieg a Sylvia curruca L t t t 20.IV 01.IX 15.V 20.VI Cierniówka Sylvia communis L t t t 25.IV 01.IX 15.V 20.VI Gajówka Sylvia borin L t t t 10.V 20.VIII 25.V 15.VI Kapturka Sylvia atricapilla L t t t 15.IV 20.IX 15.V 20.VI Wójcik Phyll. trochilloides S t t t KF + wistunka z otawa Phyll. proregulus W t KF + wistunka tawa Phyll. inornatus W t t KF + wistunka górska Phylloscopus bonelli L t KF + wistunka le na Phylloscopus sibilatrix L t t t 20.IV 01.IX 20.V 20.VI Pierwiosnek Phylloscopus collybita L t t t 10.IV 01.X 01.V 15.VI Piecuszek Phylloscopus trochilus L t t t 10.IV 01.X 20.V 20.VI Mysikrólik Regulus regulus L t t t E Zniczek Regulus ignicapillus L t t t + E Mucho ówka szara Muscicapa striata L t t t 05.V 20.VIII 20.V 20.VI Mucho ówka ma a Ficedula parva L t t t + M. bia oszyja Ficedula albicollis L t t t + M. obna Ficedula hypoleuca L t t t 7 + satka Panurus biarmicus L t t t + B Raniuszek Aegithalos caudatus L t t t 8 + Sikora uboga Poecile palustris L t t t + 01.V 20.VI Czarnog ówka Poecile montanus L t t t + 01.V 20.VI Sosnówka Periparus ater L t t t + 20.IV 20.VI Czubatka Lophophanes cristatus L t t t + + Modraszka Cyanistes caeruleus L t t t 20.IV 10.VII Sikora lazurowa Cyanistes cyanus W t t t KF + Bogatka Parus major L t t t 20.IV 10.VII Kowalik Sitta europaea L t t t 25.IV 01.VII Pomurnik Tichodroma muraria L t + B Pe zacz le ny Certhia familiaris L t t t + Pe zacz ogrodowy Certhia brachydactyla L t t t + Remiz Remiz pendulinus L t t t + Wilga Oriolus oriolus L t t t 10.V 01.IX 01.VI 20.VI 5 Dzierzba pustynna Lanius isabellinus W t KF + G siorek Lanius collurio L t t t 10.V 01.IX 01.VI 01.VII Dzierzba czarnocz. Lanius minor L t t t KF + Srokosz Lanius excubitor L t t t 9 + Dzierzba rudog owa Lanius senator W t t t KF + Sójka Garrulus glandarius L t t t M 01.V 01.VI 20 Sroka Pica pica L t t t N 20.IV 20.V 50 Orzechówka Nucifraga caryocatactes L t t t + B Wieszczek Phyrrhocorax graculus W t KF + Kawka Corvus monedula L t t t N 25.IV 01.VI Gawron Corvus frugilegus L t t t N + Wrona siwa Corvus cornix L t t t M 15.IV 20.V 30 Czarnowron Corvus corone S t t t KF2 + 8

9 Kruk Corvus corax L t t t + 10 Szpak Sturnus vulgaris L t t t N 10.III. 20.X 01.V 10.VI 500 Pasterz Sturnus roseus W t t t KF + Wróbel Passer domesticus L t t t 15.IV 20.VII Mazurek Passer montanus L t t t 25.IV 20.VII 50 Zi ba Fringilla coelebs L t t t 01.III 20.X 10.V 01.VII 100 Zi ba jer Fringilla montifringilla R t t t + B Kulczyk Serinus serinus L t t t 20.IV 01.X 15.V 20.VI Osetnik Serinus citrinella W t KF + Dzwoniec Carduelis chloris L t t t 10.III 15.XI 10.V 10.VII 50 Szczygie Carduelis carduelis L t t t 10.III 15.XI 20.V 01.VII 50 Czy Carduelis spinus L t t t Makol gwa Carduelis cannabina L t t t 10.V 20.VI 50 Rzepo uch Carduelis flavirostris R t t t + Czeczotka Carduelis flammea L t t t + Czeczotka br zowa Carduelis f. cabaret L t t t + Czeczotka tundrowa Carduelis hornemanni W t t t KF + Krzy odziób modrz. Loxia leucoptera W t t t KF + Krz. wierkowy Loxia curvirostra L t t t + Krz. sosnowy Loxia pytyopsittacus W t KF + Dziwonia Carpodacus erythrinus L t t t 10 + uskowiec Pinicola enucleator W t KF + Gil Pyrrhula pyrrhula L t t t + 30 Grubodziób C. coccothraustes L t t t 10.III 05.X 10.V 15.VI 30 Po wierka Calcarius lapponicus W t t t KF + niegu a Plectrophenax nivalis S t t t + Trznadel Emberiza citrinella L t t t 10.V 20.VI 60 Cierlik Emberiza cirlus W t KF + uszek Emberiza cia W t KF + Ortolan Emberiza hortulana L t t t + Trznadelek Emberiza pusilla W t t KF + Trznadel z otawy Emberiza aureola W t t KF + Potrzos Emberiza schoeniclus L t t t 10.III 10.XI G 15.V 20.VI 20 Trzn. czarnog owy Emberiza melanocephala W t KF + Potrzeszcz Emberiza calandra L t t t + UWAGI DO WYKAZU GATUNKÓW STWIERDZONYCH NA TERENIE MA OPOLSKI W wykazie, w kolumnie 10-11, podano daty, przed którymi i po których rejestruje si na kartach obserwacji wszystkie obserwacje. Obserwacje dokonane w dniach "granicznych" jak np. 01, 10, 15 itp. tak e wpisujemy na karty obserwacji. W przypadku stanowisk l gowych podane terminy (kolumna 13-14) odnosz si do dat obserwacji, w czasie których, stwierdzono ptaki wykazuj ce zachowania wskazuj ce na zaj cie terytorium. W razie w tpliwo ci nale y tak obserwacj tak e wpisa na kart obserwacji. Ostatnia kolumna (15) Stada - odnosi si ona wy cznie do gatunków, których wi kszo ci stwierdze nie odnotowujemy na kartach obserwacji, takich jak np. krzy ówka, czy pliszka siwa. Oznaczenia i skróty zastosowane w tabeli: - w kolumnie przed nazw gatunku oznacza "poda opis cech". Na karcie obserwacji nale y tak e poda opis cech na podstawie których rozpoznano gatunek (podgatunek). Podstaw do rozpoznania gatunku mo e te by g os ptaka. Nale y wtedy napisa, np. "rozpoznano po piewie", a je li rozpoznano gatunek po innym g osie, nale y to zaznaczy. Nale y pami ta, e oznaczenie wielu 9

10 trudnych gatunków tylko po g osie, nie przes dza jednoznacznie kwestii identyfikacji. Karty obserwacji gatunków dla których wymagane jest podanie opisu cech, pozbawione opisu cech, nie b brane pod uwag w zbiorczych naukowych opracowaniach wyst powania gatunku, bez wzgl du na wiek i stopie znajomo ci ptaków przez obserwatora. R - w kolumnie nr 9: R1 dla ab dzia niemego - oznacza, e notujemy na kartach wszystkie obserwacje poza odcinkiem miejskim w Krakowie R2 dla go bia miejskiego - notujemy wszystkie stwierdzenia poza Krakowem B (w kolumnie 12) oznacza, e po dokonaniu ka dej obserwacji wskazuj cej na mo liwo l gów nale y przes na karcie obserwacji informacj wraz ze opisem cech, na podstawie których rozpoznano ten gatunek; przes anek w zachowaniu wskazuj cych na gowo itp., a tak e okoliczno ci obserwacji, jak odleg ci z jakiej go obserwowano oraz powi kszenia u ytego sprz tu (lornetki, lunety), godzin obserwacji oraz warunków atmosferycznych (ogólnie - zachmurzenie, wiatr, przybli ona temperatura); czy obserwowano "pod s ce" i inne szczegó y opisuj ce okoliczno ci przeprowadzonej obserwacji, posiadanie dokumentacji fotograficznej. W przypadku obserwacji gatunków oznaczonych liter "B", je li rozpoznano je po piewie lub innych g osach, nale y poda opis tego g osu/g osów. Mo na porówna go ze piewem/g osami innych znanych obserwatorowi gatunków. Nale y tak e pami ta, e obowi zuj cym standardem w naszym kraju, obserwacje rzadkich gatunków ptaków, l gi gatunków rzadkich w danym regionie b nietypowe fenologiczne obserwacje (wczesne, pó nej daty stwierdze gatunków przelotnych, du e koncentracje, anomalie w ubarwieniu itd.) powinny mie dokumentacj fotograficzn. Zatem zach camy do wykonywania zdj w ka dej sytuacji która mo e dokumentowa obserwacje lub l gi! E (w kolumnie 12) oznacza, e w razie stwierdzenia l gu (gniazdo, piskl ta samodzielne lub w towarzystwie ptaków doros ych) nale y natychmiast przys informacj i wype ni kart obserwacji. G (w kolumnie 12) oznacza, e wszystkie obserwacje z okresu l gowego (stanowiska l gowe) dokonane w górach (powy ej 300 m n.p.m.) nale y wpisywa na karty obserwacji. M (w kolumnie 12) oznacza, e tylko obserwacje z miast z okresu l gowego wpisujemy na karty obserwacji. N (w kolumnie 8) oznacza, e rejestrujemy noclegowiska tych gatunków, nale y tak e poda przybli on liczb osobników nocuj cych. Przyk ad: Czajka Vanellus vanellus L t t t 5.III 1.XI G 20.IV 1.VI 50 Powy szy zapis oznacza, e rejestrujemy na kartach obserwacji wszystkie obserwacje czajek dokonane od 1 listopada, przez ca zim do 5 marca w cznie. Z okresu l gowego wszystkie obserwacje, tylko z gór, wpisujemy na karty, natomiast z ca ego terenu Ma opolski wszystkie stwierdzenia wskazuj ce na obecno gniazda przed 20 IV (wcze niej i do dnia 20 IV w cznie) i od 1 VI i pó niej przenosimy na karty obserwacji. Nale y jednak pami ta, e wszystkie stwierdzenia gniazd lub piskl t rejestrujemy na kartach obserwacji, podaj c przynajmniej liczb jaj i piskl t w ka dym znalezionym gnie dzie. Na kartach rejestrujemy te stwierdzenia nielotnych piskl t. Obserwacje stad czajek z one z 50 lub wi kszej liczby ptaków wpisujemy na karty obserwacji, niezale nie od terminów rejestracji podanych dla ka dego gatunku. Uwagi do niektórych gatunków wymienionych w Wykazie gatunków stwierdzonych na terenie Ma opolski z podaniem które obserwacje podlegaj rejestracji na kartach obserwacji: 1 perkozek, perkoz rdzawoszyi i zausznik, wistun, krakwa, cyranka, p askonos, paszkot - w przypadku stwierdzenia w okresie zimowym, nale y poda na karcie obserwacji opis cech, na podstawie których rozpoznano gatunek; 2 sierpówka - stwierdzenia l gów w lasach i zagajnikach (poza terenem zabudowanym) wpisujemy na karty obserwacji; 3 kuku ka, puszczyk zwyczajny - poda czy widziano form szar czy rud ; 4 jerzyk - fakty l gów w lasach, na ska ach, nale y wpisywa na karty obserwacji; 5 pliszka ta, nale y zwróci uwag na przynale no podgatunkowa obserwowanych ptaków i je li to mo liwe, zawsze podawa ; 6 podró niczek - dla samców poda kolor plamki na gardle; 7 mucho ówka obna - dla samców poda czy by wybarwiony (czarny) czy szarawy; 8 raniuszek - poda ubarwienie g owy (raniuszek bia og owy czy czarnobrewy). Nale y bardzo dok adnie przygl da si raniuszkom, gdy istnieje szereg form po rednich ubarwienia g owy. Podobnie osobniki m odociane opuszczaj ce gniazdo maj mie czarnawe brwi; 9 srokosz - poda czy ptak posiada jedno czy dwa lusterka na skrzydle; 10 dziwonia - poda, je li obserwowano piewaj cego samca, czy by wybarwiony ("czerwony") czy br zowawy. UWAGA! Wykaz obejmuje tylko gatunki, które chocia raz stwierdzono na terenie Ma opolski. W razie dokonania obserwacji innych gatunków, nie wymienionych w tabeli, przesy amy obserwacje takich gatunków tak jak gatunków opatrzonych liter "KF". 10

11 SYMBOLE I SKRÓTY PROPONOWANE DO U YCIA W CZASIE NOTOWANIA OBSERWACJI W TERENIE Lokalizacja ptaków L (lewy), P (prawy) - brzeg rzeki, po której stronie rzeki przebywa ptak, W - "wody" - ptak na lustrze wody rzeki lub zbiorniku - " acha, wyspa", ptaki przebywaj ce na wyspach i achach S - ptaki przebywaj ce na starorzeczach lub stawkach przy rzece R - ptaki przebywaj ce na rozlewiskach, np R-19 Liczba ptaków skrót "ok" - je li widzimy wszystkie ptaki w stadzie i szacujemy ich liczb, u ywamy skrótu "ok" (oko o), np. tracz nurog - ok-20. skrót "cn" - gdy nie widzimy wszystkich ptaków stosujemy skrót "cn" (co najmniej), np. bogatka-cn-8. Oznacza to, e widzieli my 8 bogatek, ale nie mamy pewno ci czy stado nie by o liczniejsze. Oddzielanie zapisów "," - przecinkiem oddzielamy w notesie zapisy pojedynczych osobników i stad, np. gawron - 1, 15, 23, 7, krzy ówka - 2, 5 "+" - plusem czymy zapisy osobników ró nej p ci, wieku lub gatunku w tym samym stadzie, np. gawron - ok kawka - 14, krzy ówka "[ ]" - klamr czymy zapisy stad w rozproszeniu, powsta ym prawdopodobnie w wyniku rozbicia stada du ego na mniejsze grupy (gdy tak uwa amy), np. yska - [2,5,18,1,3,21,6] Stwierdzenia ptaków = samiec = samica ad = ptak doros y (adultus) im = ptak m odociany (immaturus) - w upierzeniu m odocianym ad-god = ptak doros y w szacie godowej ad-spocz = ptak w szacie spoczynkowej 1x2 - para gatunku, u którego nie rozpoznajemy p ci obu osobników z pary zapisujemy - 1x2, np. perkoz dwuczuby - 7+3x2 - oznacza, e w stadzie zauwa ono "siedem perkozów dwuczubych i trzy pary" 1 ( + ) - gatunek, u którego mo na odró ni samca i samic, np. krzy ówka ( ) - oznacza obserwacj stada w którym wyró niono 12 samców, 9 samic i 5 par. M - samce wykazuj ce zachowanie terytorialne, jak piew, toki lub inne zachowania mog ce wskazywa na zaj cie terytorium, oznaczamy nie znaczkiem, a liter - M. Oznaczenie "M" nale y stosowa niezale nie od tego, czy wydaje si nam, e jest to ptak przelotny czy samiec, który ju zaj terytorium l gowe. Nie starajmy si interpretowa zachowania samca, a jedynie zanotowa go zgodnie z przyj tym kryterium. stwierdzenia jednoczesne - np. s yszymy jednocze nie 2 samce piecuszka na prawym brzegu i 1 samca na lewym brzegu rzeki, zapisujemy: piecuszek - P-2M+L-1M. Z kolei rokitniczka - IV - 2M + V - 2M oznacza piewaj ce samce rokitniczki stwierdzone równocze nie na stawie nr IV i V. stwierdzenia kolejne, nast pcze - je li nie by o mo liwe wykluczenie, e dany ptak przelecia na nowe miejsce i tam piewa, czyli móg by liczony podwójnie, to zapis trzech stwierdze piewaj cych piecuszków powinien wygl da nast puj co: piecuszek - P-1M, P-1M, L-1M " " (g os) - je li ptaka rozpoznano i zlokalizowano wy cznie po g osie, np. kos - 1 g (z) - ptak niepokoj cy si, np. wskazuje na obecno gniazda, np. czajka - 2 (z) Uwaga! Stwierdzone piewaj ce samce oznaczamy symbolem "M", a nie "g ". (mat) - ptak z materia em na gniazdo, "mat" (materia ), np. remiz - 1 (mat). (pok) - ptak z pokarmem niesionym do gniazda lub piskl t poza gniazdem, "pok"(pokarm), np. sroka - 1 (pok). 11

12 gn - gniazdo, nie ustalono czy zaj te czy w budowie gn-wb - gniazdo w budowie (ptak buduj cy gniazdo, nios cy materia do gniazda), stwierdzenie obecno ci budowanego gniazda, np. remiz - 1gn-wb + 1 gn-zaj - gniazdo zaj te (ptaki doros e przy gotowym gnie dzie, s jaja, piskl ta). Gniazdowniki - piskl ta w gnie dzie pul-a - piskl lepe, go e lub pokryte puchem pul-b - piskl ju widzi, pa ki lotek wychodz lub ju wyro ni te, z pa ek mog wychodzi ju pióra pul-c - pióra wyros y ju na tyle, e pokrywaj piskl cz ciowo lub ca kowicie podlot - piskl poza gniazdem ca kowicie pokryte piórami, ale jeszcze s abo lataj ce, w upierzeniu cz sto wida jeszcze resztki piór puchowych. Zagniazdowniki - piskl ta w gnie dzie lub poza gniazdem pul-a - piskl wie o po wykluciu lub najwy ej w wieku kilku dni pul-b - piskl nie wi ksze ni po owa wielko ci ptaka doros ego pul-c - piskl zbli one wymiarami do ptaka doros ego, cz sto mo na zauwa, e wyrastaj ju pióra okrywowe. Przelatuj ce - fakt przelotu ptaków zawsze notujemy w nawiasie za liczb ptaków. Stosujemy skróty: (N) - pó noc (North), (S) - po udnie (South), (W) - zachód (West), (E) - wschód (East), (NW) - pó nocny-zachód, (NE) - pó nocny-wschód, (SW) - po udniowy-zachód, (SE) - po udniowy-wschód. Np. zapis: szpak - ok. 220 (SW) oznacza przelot oko o 220 szpaków w kierunku po udniowo-zachodnim. ( ) - oznacza przelot ptaków nie w druj cych, a jedynie przemieszczaj cych si prawdopodobnie na niewielki dystans. Np. rybo ów - 1 ( ). ) - oznacza ptaka kr cego, np. myszo ów zwyczajny - 1 ( ) 12