CHILD GROOMING I SEXTING. DZIECKO JAKO OFIARA I SPRAWCA NADUŻYĆ SEKSUALNYCH W CYBERPRZESTRZENI WYMIAR PRAWNOKARNY ZJAWISKA
|
|
- Stanisław Markowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Małgorzata Tomkiewicz 1 CHILD GROOMING I SEXTING. DZIECKO JAKO OFIARA I SPRAWCA NADUŻYĆ SEKSUALNYCH W CYBERPRZESTRZENI WYMIAR PRAWNOKARNY ZJAWISKA Streszczenie Artykuł ten dotyczy problematyki nadużyć i przestępstw seksualnych w cyberprzestrzeni, których ofiarami i sprawcami są osoby małoletnie. Zawiera prawnokarną ocenę czynów popełnionych z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego i sieci komunikacyjnej, w tym zjawiska groomingu, sextingu, pornografii, aktów pedofilii i prostytucji dziecięcej. Porusza też problem nadużyć cyberseksualnych w relacjach rówieśniczych i stanowi próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy instrumenty o charakterze stricte prawnym mają realną szansę powstrzymać ekspansję przestępczości wirtualnej popełnianej przez i na szkodę małoletnich. Child Grooming and Sexting. Child as a Victim and Perpetrator of Sexual Abuses in the Cyberspace Legal and Criminal Dimension Abstract The article presents the issue of sexual abuses and sexual crimes in the cyberspace in which, most often, minors are either victims or perpetrators. It presents the legal- -criminal assessment of acts committed with the use of tele-computer systems and the communication network, including those of grooming, sexting, pornography, pedophile acts and child prostitution. It also discusses the issue of cybersexual abuse in peer relations and attempts at determining whether instruments of a strictly legal 1 Mgr Małgorzata Tomkiewicz jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego w Olsztynie. Adres margotom@wp.pl
2 50 Małgorzata Tomkiewicz nature are an effective tool in preventing the expansion of cybercrime acts perpetrated by and to the detriment of minors. Wstęp Gwałtowny rozwój mediów elektronicznych jest zjawiskiem, które poza bezspornymi korzyściami cywilizacyjnymi, w coraz większym stopniu i zakresie staje się podłożem rozwoju różnorakich patologii. Udoskonalanie technologii informatycznych, czyniących świat globalną wioską i pozwalających na przekraczanie barier czasu i przestrzeni, równocześnie kreuje byt nowych, nieznanych dotychczas zachowań przestępczych, zwanych cyberprzestępstwami czy przestępczością komputerową. Anonimowość i eksterytorialność związana z korzystaniem z Internetu, a także możliwości wynikające z różnorodności komunikatorów oraz połączeń audio i video, sprzyja aktom nadużyć seksualnych, popełnianych na szkodę dzieci i młodzieży, w tym szeroko pojmowanym aktom przemocy seksualnej w postaci pedofilii 2, pornografii 3 i dziecięcej prostytucji. Zjawisko to w sposób szczególny godzi w sek- 2 Pedofilia to, według Z. Lwa-Starowicza, popęd, psychoseksualna skłonność do dzieci młodzieży, która może wynikać z pewnych zmian w mózgu jak i z uwarunkowań psychicznych wynikających m.in. z przemocy seksualnej w dzieciństwie (Z. Lew-Starowicz, Seks w sieci i nie tylko, Kraków 2003, s. 207). J. Warylewski wskazuje, iż pedofilia jest określeniem, które ma wiele różnorodnych desygnatów. Wyróżnia się: nepidofilię popęd skierowany do dzieci w wieku przedszkolnym, pedofilię właściwą popęd do dzieci w wieku szkolnym, przed okresem dojrzewania i efebofilię oraz hebefilię skierowanie popędu do osób w wieku dojrzewania. Nie każdy jednakże czyn pedofilny jest popełniany przez pedofila. Dla większość sprawców przestępstw seksualnych małoletni jest często obiektem zastępczym, sytuacyjnym lub okazjonalnym (J. Warylewski,Reakcja karna na przestępstwa seksualne, Przegląd Więziennictwa Polskiego 2007, nr 54, s. 43). 3 Pornografia nie jest terminem zdefiniowanym ustawowo. W próbach wyjaśnienia tego pojęcia można dostrzec dwie zasadnicze grupy poglądów: poglądy opierające się na ujęciu subiektywistyczno-moralistycznym oraz obiektywistyczno-pragmatycznym. Pierwszy głosi, że pornograficzna jest taka treść, która według zamiaru sprawcy ma służyć wyłącznie lub przede wszystkim wywołaniu podniecenia seksualnego u odbiorcy przekazu, natomiast według drugiego decydujące jest nie nastawienie sprawcy ale obiektywna treść prezentacji i jej intersubiektywny społeczny odbiór (szerzej na ten temat: M. Filar, Pornografia. Studium z dziedziny polityki kryminalnej, Toruń 1977, s ).
3 Child grooming i sexting. Dziecko jako ofiara i sprawca 51 sualność osób małoletnich w wieku poniżej 15 roku życia 4,któreze względu na stopień rozwoju nie są jeszcze w pełni zdolne do świadomej autodeterminacji swoich zachowań o charakterze seksualnym. Z tego względu, zakres ochrony prawnej tej grupy małoletnich uległ w ostatnim czasie początkowo na płaszczyźnie prawa międzynarodowego a następnie w prawie krajowym znaczącemu poszerzeniu. Zasadnicza zmiana w tym zakresie dotyczy penalizacji tzw. groomingu (ang.) czyli zachowań polegających na nawiązywaniu przez osobę dorosłą za pośrednictwem sieci teleinformatycznych kontaktów z małoletnimi, w celu ich uwiedzenia i doprowadzenia do kontaktu seksualnego 5. Grooming nie jest jednakże jedyną, nową formą zachowań obserwowaną w przestępczościon-line. Nie mniej niebezpiecznym i ekspansywnym zjawiskiem jest sexting (ang.) czyli tzw. komórkowa pornografia nastolatków zjawisko występujące często wśród nastoletniej młodzieży, polegające na rozpowszechnianiu za pomocą telefonów komórkowych oraz zamieszczaniu w sieci, zdjęć (obrazów) o tematyce erotycznej, będących udziałem osób nastoletnich. Sexting jest swoistym znakiem czasów wskazującym, iż przemoc seksualna w cyberprzestrzeni nie jest domeną jedynie osób dorosłych a małoletni nie występują w niej jedynie w roli ofiar. Sprawcami przemocy cyberseksualnej bywają nierzadko sami małoletni a popełniane przez nich czyny stanowią element szerszego zjawiska cyberbullyingu, który z istoty swej popełniany jest na szkodę rówieśników. Wielość form i różnorodność zachowań mających kontekst seksualny, realizowanych z wykorzystaniem łączy internetowych i telefonii komórkowych, może niekiedy rodzić pytanie, co mieści się w kategoriach zachowań dozwolonych a co stanowi już przestępstwo, zwłaszcza jeśli obiektem (adresatem) tych zachowań jest osoba niepełnoletnia. 4 Według M. Małeckiego, wolność seksualna małoletnich poniżej 15 roku życia nie jest ukształtowana, stąd też przestępstwa stypizowane w rozdziale XXV k.k wymierzone są przeciwko samej seksualności małoletniego a nie przeciwko jego wolności seksualnej, gdyż ta jeszcze nie zaistniała. W ocenie tego autora, pojęcie seksualność małoletniego wskazuje na aspekt niezapoczątkowanego bądź toczącego się rozwoju psychofizycznego tej osoby, kształtowania się jej seksualności i mechanizmów pozwalających w przyszłości na świadome podejmowanie autodeterminujących decyzji w sferze kontaktów seksualnych (M. Małecki, Grooming karalne przygotowanie do przestępstwa pedofilskiego, Państwo i Prawo 2011, z. 7 8, s. 91). 5 Zob.m.in.A.Marek,Kodeks karny. Komentarz, Warszawa Kraków 2010, s
4 52 Małgorzata Tomkiewicz Wątpliwości te zdają się być o tyle uzasadnione, że sam ustawodawca mówiąc o małoletnich jako o ofiarach przestępstw seksualnych, nie traktuje ich jako grupy jednolitej, podlegającej takiej samej ochronie prawnej, lecz zakres tej ochrony uzależnia od wieku. Również zakres odpowiedzialność nieletnich sprawców nadużyć seksualnych w grupach rówieśniczych nasuwa czasami pewne wątpliwości. Artykuł niniejszy stanowi próbę przybliżenia przedmiotowych kwestii oraz próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy instrumenty o charakterze stricte prawnym mają realną szansę powstrzymać ekspansję cyberprzestępczości seksualnej popełniane przez i na szkodę małoletnich. 1. Typologia i charakterystyka przestępstw o charakterze seksualnym popełnianych z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego 6 i sieci telekomunikacyjnej 7 Polskie rozwiązania legislacyjne w zakresie ochrony małoletnich przed seksualnym wykorzystywaniem w cyberprzestrzeni czerpią swe źródło z ustawodawstwa międzynarodowego i stanowią wyraz dostosowania naszego prawa do standardów europejskich. Pierwszym aktem normatywnym wskazującym na nowe kategorie przestępstw związanych z produkowaniem, oferowaniem, udostępnianiem, rozpowszechnianiem, transmitowaniem oraz pozyskiwaniem pornografii dziecięcej za pomocą systemów informatycznych była Konwencja Rady Europy o cyberprzestępczości z 23 listopada 2001 r., jednakże aktem o zasad- 6 Definicja tego terminu zawarta jest w art. 2 pkt. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2002 roku o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. z 2004, Nr 144, poz z póżn. zmn.). System teleinformatyczny to zespół współpracujących ze sobą urządzeń informatycznych i oprogramowania, zapewniający przetwarzanie i przechowywanie, a także wysyłanie i odbieranie danych poprzez sieci telekomunikacyjne za pomocą właściwego dla danego rodzaju sieci urządzenia końcowego w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne. 7 Definicję sieci komunikacyjnej zawiera art. 2 pkt 35 ustawy z 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. z 2004, Nr 171, poz z późn.zmn.), zgodnie z którym: sieć telekomunikacyjna to systemy transmisyjne oraz urządzenia komutacyjne lub przekierowujące, a także inne zasoby, które umożliwiają nadawanie, odbiór lub transmisję sygnałów za pomocą przewodów, fal radiowych, optycznych lub innych środków wykorzystujących energię elektromagnetyczną, niezależnie od ich rodzaju.
5 Child grooming i sexting. Dziecko jako ofiara i sprawca 53 niczym znaczeniu w omawianej materii jest Konwencja Rady Europy o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych (zwana Konwencją z Lanzarote) Grooming i propagowanie pedofilii Artykuł 23 wymienionej Konwencji 9 legł u podstaw wprowadzenia do polskiego Kodeksu karnego 10, na mocy ustawy z 5 listopada 8 Konwencja ta została podpisana przez Polskę 25 października 2007 r. 9 Wymieniony przepis stanowi: Każda Strona przyjmuje konieczne środki ustawodawcze lub inne w celu zapewnienia karalności umyślnego składania dziecku, które nie ukończyło wieku określonego w wyniku zastosowania art. 18 ust. 2, przez osobę dorosłą za pośrednictwem technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych, propozycji spotkania w celu popełnienia przeciwko dziecku któregokolwiek z przestępstw określonych na podstawie art. 18 ust. 1 lit. a lub art. 20 ust. 1 lit. a, w sytuacji gdy za taką propozycją idą faktyczne działania mające na celu doprowadzenie do takiego spotkania. Artykuł 18 ust. 1 lit. a mówi o zachowaniach umyślnych, polegających na uczestnictwie w czynnościach seksualnych z udziałem dziecka, które zgodnie z prawem krajowym nie osiągnęło wieku umożliwiającego mu wyrażenie zgody na podejmowanie czynności seksualnych (w Polsce jest to wiek 15 lat)., natomiast art. 20 ust. 1 lit. b o zachowaniach umyślnych polegających na oferowaniu lub udostępnianiu pornografii dziecięcej. Na marginesie zauważyć należy, iż o ile konwencje Rady Europy są dokumentami o charakterze fakultatywnym, to Decyzja ramowa Rady Unii Europejskiej dotycząca zwalczania seksualnego wykorzystywania dzieci i pornografii dziecięcej (Council framework Decision on combating the sexual exploitation of children and child pornography, 2004/68/WSiSW), z 22 grudnia 2003 r., ma charakter obligatoryjny dla wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Decyzja ta, w art. 2, 3 i 4, nałożyła na każde państwo członkowskie UE obowiązek podjęcia niezbędnych środków, gwarantujących poddanie karze następujących czynów popełnionych umyślnie: zmuszania dziecka do prostytucji lub udziału w przedstawieniach pornograficznych, jak również czerpania z tego zysku albo wykorzystywania dziecka w inny sposób do takich celów; nakłaniania dziecka do prostytucji lub udziału w przedstawieniach pornograficznych; uczestniczenia w czynnościach o charakterze seksualnym z udziałem dziecka, z użyciem przymusu, siły lub groźby; w zamian za pieniądze lub inną formę wynagrodzenia jako opłaty za udział dziecka w czynnościach o charakterze seksualnym; poprzez wykorzystanie stosunku zaufania, władzy lub wpływu na dziecko oraz poddania karze następujących czynów popełnionych umyślnie, bez względu na to, czy dokonano ich z wykorzystaniem systemu komputerowego, jeżeli zostały popełnione bez uprawnienia: produkcja pornografii dziecięcej; dystrybucja, rozpowszechnianie lub przesyłanie materiałów z pornografią dziecięcą; dostarczanie lub udostępnianie materiałów z pornografią dziecięcą; nabywanie lub posiadanie materiałów z pornografią dziecięcą. 10 Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r., Nr 88, poz. 553 z późn. zmn.); dalej jako k.k.
6 54 Małgorzata Tomkiewicz 2009 r. 11, art. 200a 1 i 2, który penalizuje wspomniane zjawisko groomingu. Przepis art. 200 a 1 k.k poddaje kryminalizacji nawiązanie wirtualnego kontaktu z małoletnim poniżej lat 15, zmierzające za pomocą wprowadzenia w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania sytuacji do spotkania z tym małoletnim, w celu zgwałcenia go (art pkt 2 k.k.) lub obcowania płciowego z nim lub dopuszczenia się wobec niego innej czynności seksualnej lub doprowadzenia do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania (art k.k.) bądź też w celu produkowania lub utrwalania treści pornograficznych 12. Grooming w typie określonym w art. 200 a 2 k.k. polega natomiast na składaniu małoletniemu poniżej lat 15 propozycji obcowania płciowego, poddania się lub wykonania innej czynności seksualnej lub udziału w produkowaniu lub utrwalaniu treści pornograficznych, i zmierzaniu do realizacji tej propozycji. W obu przypadkach, dla istnienia przestępstwa koniecznym jest aby sprawca działał za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej. Nawiązanie kontaktu z małoletnim bez użycia wymienionych środków łączności czy też złożenie mu propozycji w jakiejkolwiek innej formie, niż wskazane w przepisie (np. osobiście czy przez doręczyciela), nie wyczerpie znamion omawianego przestępstwa 13, choć może stanowić formę stadialną innego występku. Do znamion groomingu nie należy też realizacja zamiaru sprawcy czyli np. faktyczne doprowadzenie do obcowania płciowego z małoletnim, toteż jeśli czyn tego rodzaju miałby miejsce sprawca ponosiłby odpowiedzialność za seksualne wykorzystanie małoletniego (art k.k.). Określone w art. 200a 1 i 2 k.k. przestępstwo groomingu może być popełnione jedynie na szkodę małoletniego poniżej 15 roku 11 Dz.U. z 2009, Nr 206, poz Zmiana weszła w życie 8 czerwca 2010 r. 12 W literaturze przedmiotu zauważa się, iż dla odpowiedzialności z art. 200a & 1 k.k wystarczającym będzie już samo nawiązanie przez sprawcę kontaktu przez Internet z małoletnim poniżej 15 roku życia, jednakże z intencją skłonienia go do spotkania, przy czym sprawcy dodatkowo musi towarzyszyć zamiar wykorzystania wskazanego małoletniego poprzez popełnienie na nim określonych w tym przepisie czynów (P. Siemkowicz, Przestępstwa o charakterze pedofilskim i przeciwko wolności seksualnej popełniane przez Internet w ujęciu polskiego kodeksu karnego, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2010, nr 1, s. 59). 13 M. Budyn-Kulik, Komentarz do art. 200a Kodeksu Karnego (w:) M. Mozgawa (red.) Kodeks Karny. Komentarz, Oficyna 2010, s.395
7 Child grooming i sexting. Dziecko jako ofiara i sprawca 55 życia a zatem opisane w tym przepisie zachowania podjęte w odniesieniu do małoletnich starszych (tj. w wieku powyżej 15 lat) omawianego występku już nie stanowi. Wspomniana nowelizacja z 5 listopada 2009 r. wprowadziła także regulację mającą na celu przeciwdziałanie szerzeniu się wzorców zachowań o charakterze pedofilskim. Zgodnie z art. 200b k.k. publiczne propagowanie lub pochwalanie zachowań o charakterze pedofilskim jest przestępstwem podlegającym karze Prezentowanie treści pornograficznych Innym czynem godzącym w seksualność małoletnich, który może być popełniony przy użyciu łączy internetowych, jest określone w art. 202 k.k. przestępstwo prezentowania treści pornograficznych.występekopisanywart.202 1k.k.poleganapublicznym prezentowaniu treści pornograficznych w taki sposób, że może to narzucić ich odbiór osobie, która sobie tego nie życzy, natomiast art k.k. penalizuje prezentowanie małoletniemu poniżej lat 15 treści pornograficznych lub udostępnianie mu przedmiotów mających taki charakter albo rozpowszechnianie treści pornograficznych w sposób umożliwiających takiemu małoletniemu zapoznanie się z nimi. Brzmienie zapisu 1 art. 202 k.k. budzi kontrowersje w doktrynie co do tego, czy jego popełnienie za pośrednictwem Internetu rzeczywiście jest możliwe. Przeciwnicy tej tezy stoją na stanowisku, że dostęp do internetowych stron pornograficznych wymaga od osoby korzystającej z usług sieci wykonania szeregu czynności świadomych 15, w związku z czym otrzymanie z Internetu treści pornograficznych wbrew woli odbiorcy nie jest wykonalne. Odbiorca odwiedzając strony internetowe o tematyce pornograficznej wie lub co najmniej liczy się z tym, że tego rodzaju treści może napotkać, w dodatku twórcy tego rodzaju stron zamieszczają komunikaty o pornograficznym 14 Propagowanie oznacza przekazywanie, upowszechnianie wzorca zachowań o charakterze pedofilskim, natomiast pochwalanie oznacza wyrażanie aprobaty, wskazywanie na zalety określonych zachowań, usuwanie wątpliwości czy zastrzeżeń co do ich zaaprobowania (zob. A. Marek, Kodeks karny, j. w, s. 458). 15 J. Warylewski, Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności. Rozdział XXV Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 2001, s
8 56 Małgorzata Tomkiewicz charakterze strony oraz proszą o potwierdzenie pełnoletniości odbiorcy 16. Powyższy pogląd nie jest pozbawiony pewnych racji, jednakże trudno zgodzić się z nim całkowicie. O ile bowiem nie budzi wątpliwości, iż zapoznanie się z treścią pornograficzną przez osobę, która świadomie treści tej poszukuje nie jest narzucaniem tych treści osobie, która sobie tego nie życzy, jednakże nie każdy kontakt w sieci z treściami pornograficznymi jest przez użytkownika zamierzony i celowy. Pornograficzne treści mogą być bowiem zawarte w porno-spamie 17, tzw. pop-up 18, bądź też mogą pojawiać się na skutek celowej konfiguracji strony dokonującej przekierowania na serwis pornograficzny. W tym zakresie znamienne są wyniki badań przeprowadzone wśród młodzieży w wieku lat, z których wynika, iż 44% z nich otrzymało zaskakujące e zawierające propozycje współżycia, oferty prostytutek i oferty pracy w nocnych klubach 19. Internet może być zatem miejscem publicznego prezentowania treści pornograficznych wbrew woli użytkownika. Tego rodzaju prezentowanie pornografii stanowi występek określony w art k.k. bez względu na wiek osób, będących adresatami tych prezentacji. Artykuł k.k. penalizuje natomiast prezentowanie treści pornograficznych małoletnim poniżej lat 15, przy czym interneto- 16 K. Gienas, Pornografia w Internecie zarys problematyki, Nowe Media (on-line), d=31; data dostępu W opinii A. Adamskiego poczta elektroniczna jest formą przekazu skierowaną do indywidualnych odbiorców i nie spełnia warunku publicznej prezentacji, stąd też wysłanie porno-spamu może stanowić występek określony w art. 202 & 1 k.k. jeśli wysłano go masowo (A. Adamski, Karnoprawna ochrona dziecka w sieci Internet, Prokuratura i Prawo 2003, nr 9, s. 72). T. Pudo zauważa natomiast, że aby móc uznać masowe wysyłanie wiadomości za publiczne prezentowanie, stwierdzić trzeba nie tyle, że z daną treścią zapoznała się pewna znaczna liczba osób, ale sposób prezentacji treści daje nieoznaczonej liczbie osób możliwość zapoznania się z nią (T. Pudo, Pornografia w Internecie aspekty prawno karne, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2005, nr 2, s. 99). 18 Pop-up jest to określenie reklamy emitowanej w nowym okienku przeglądarki, otwierającej się bez udziału użytkownika, która może być wywoływana przez baner reklamowy lub niezależnie od banera jako osobna forma reklamy. 19 A. Zalesińska, Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości popełniane za pośrednictwem systemu informatycznego, Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej e-biuletyn, Wrocław 2006, s. 12.
9 Child grooming i sexting. Dziecko jako ofiara i sprawca 57 wy charakter tego występku nie budzi wątpliwości w świetle faktu, iż przepis ten dotyczy również rozpowszechniania pornografii w sposób umożliwiający takiemu małoletniemu zapoznanie się z nimi. Owo rozpowszechnianie w sposób umożliwiający małoletnim poniżej lat 15 zapoznanie się z pornografią obejmuje swoim zakresem pojęciowym umieszczanie w sieci treści pornograficznych bez odpowiedniego zabezpieczenia 20. W literaturze przedmiotu zwraca się uwagę, iż art k.k. nie mówi o narzucaniu odbioru i braku zgody obserwatora na taki odbiór. Oznacza to, że dla bytu przestępstwa określonego w wymienionym przepisie wystarczy ustalenie zaistnienia sposobu umożliwiającego takiemu małoletniemu zapoznanie się, niezależnie od tego, czy małoletni uzna tego rodzaju sytuację za niepożądaną czy też z rozpowszechnianą treścią pornograficzną zapozna się chętnie 21. Odpowiedzialność z art k.k. nie wymaga też zaistnienia skutku tj. tego by małoletni z treściami pornograficznymi faktycznie zapoznał się. Jeszcze inny rodzaj seksualnych nadużyć przy wykorzystaniu sieci określa art a k.k. Artykuł k.k. stanowi, iż karze pozbawienia wolności podlega ten, kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, przechowuje lub posiada albo rozpowszechnia lub publicznie prezentuje treści pornograficzne z udziałem małoletniego albo treści pornograficzne związane z prezentowaniem przemocy lub posługiwania się zwierzęciem. Wspomniane treści pornograficzne związane z prezentowaniem przemocy dotyczą autentycznych scen użycia siły tj. zapisu rzeczywistego, a nie wyreżyserowanego zgwałcenia lub zabójstwa pozostającego w związku ze zgwałceniem (tzw. filmy typusnuff). Prezentacja filmów typu slasher czyli brutalnych scen przemocy odegranych przez aktorów nie mieści się w dyspozycji art k.k., podobnie jak i prezentacje ukazujące szczególnie perwersyjne sposoby zaspokajania popędu płciowego 22. W art k.k. ustawodawca penalizuje utrwalanie treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej lat 15, zaś w art B. Kunicka-Michalska, Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości popełnione za pośrednictwem systemu informatycznego, Wrocław 2004, s M. Filar, Nowelizacja kodeksu karnego w zakresie tzw. przestępstw seksualnych, Prokuratura i Prawo 2004, nr 11 12, s J. Warylewski, Pornografia w Internecie wybrane zagadnienia karnoprawne, Prokuratura i Prawo 2002, nr 4, s. 53.
10 58 Małgorzata Tomkiewicz 4a k.k poddaje kryminalizacji zachowania sprawców, którzy treści pornograficzne z udziałem małoletnich poniżej lat 15 sprowadzają, przechowują lub posiadają. Pomiędzy art k.k. i art a k.k., zachodzą różnice o charakterze zasadniczym. O ile bowiem w pierwszym z wymienionych przepisów karalne jest produkowanie, utrwalanie, sprowadzanie treści pornograficznych z udziałem małoletniego w celu ich rozpowszechniania, o tyle w art a k.k. cel sprowadzania, przechowywania lub posiadania treści pornograficznych nie należy do znamion przestępstwa. W przypadku art a k.k. sprawca podlega karze nawet jeśli wymienione materiały pornograficzne z udziałem małoletniego sprowadził, przechowywał lub posiadał wyłącznie na użytek własny. W przepisie tym ustawodawca wyraźnie określił też, że przedmiotowa regulacja dotyczy treści pornograficznych z udziałem małoletnich poniżej lat 15, podczas, gdy w art k.k. mowa jest o treściach pornograficznych z udziałem małoletnich, bez bliższego określenia granicy ich wieku. Zgodnie zatem z art k.k. karze podlega ten, kto rozpowszechnia ( ) lub w celu rozpowszechniania produkuje materiały pornograficzne z udziałem osób, które nie osiągnęły wieku lat 18-tu, natomiast w myśl art a k.k. posiadanie, sprowadzanie lub przechowywanie materiałów pornograficznych, którym nie towarzyszy zamiar rozpowszechniania penalizowane jest wówczas, jeśli materiały te zawierają treści pornograficzne z udziałem małoletnich w wieku poniżej lat 15. Treści pornograficzne z udziałem osób małoletnich, o których w omawianym art a k.k. mowa, odnoszą się zarówno do osób małoletnich, które małoletnimi są w rzeczywistości, jak też do pseudopedofilii (czyli pornograficznej prezentacji osób dorosłych ucharakteryzowanych na dzieci) oraz pornografii dziecięcej generowanej komputerowo tj. przedstawiającej przetworzone cyfrowo wirtualne fantomy 23. Samo natomiast pojęcie treści pornograficzne abstrahuje 23 Stanowi o tym art b wprowadzony do Kodeksu karnego ustawą z dnia 24 października 2008, która weszła w życie 18 grudnia 2008 r. (Dz.U. 2008, Nr 214, poz. 1344). Zdaniem P. Siemkowicza, Kodeks karny w swej obecnej postaci rozróżnia trzy rodzaje przechowywania i posiadania oraz sprowadzania pornografii, przy czym pierwszy typ (art a k.k.) wiąże się z samym fizycznym niejako dysponowaniem zakazanymi treściami pornograficznymi, bez woli ich dalszej dystrybucji bądź przekazania z zaznaczeniem, iż muszą dotyczyć one małoletniego poniżej 15 roku życia, zaśdwakolejne kwalifikowany(art.202 3k.k.)orazdotyczącywytworzonegoalbo
11 Child grooming i sexting. Dziecko jako ofiara i sprawca 59 jak zauważa się w literaturze od jakiegokolwiek nośnika i oznacza takie treści, które właściwe są przekazowi informacyjnemu w formie materialnej lub zdematerializowanej. Charakteryzują się one tym, że przedstawiają, w jakiejkolwiek formie, autentyczne lub tylko wyobrażone przejawy życia seksualnego człowieka w wymiarze ograniczonym do funkcji fizjologicznych Akty pedofilne Analizując zagadnienie związane z przemocą seksualną w cyberprzestrzeni, nie sposób nie zadać pytania również o to, czy system teleinformatyczny i sieć telekomunikacyjna mogą być narzędziami służącymi popełnieniu samych aktów pedofilnych, określonych w art k.k. Wydaje się, iż na tak postawione pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. Przy użyciu połączeń internetowych oraz telefonii komórkowej nie można wprawdzie obcować płciowo 25 z małoletnim poniżej lat 15, jednakże doprowadzenie małoletniego do poddania się innym czynnościom seksualnym oraz do ich wykonania 26,obiektywprzetworzonego wizerunku małoletniego (art b k.k.) wiążą się z dodatkową chęcią sprawcy przekazania tych treści, a samo przechowywanie i gromadzenie takiej pornografii z udziałem małoletniego do 18 roku życia, związanej z prezentowaniem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem oraz dotyczącej wytworzonego lub przetworzonego wizerunku małoletniego, jest zazwyczaj etapem pośrednim do jej dalszego rozpowszechniania (P. Siemkowicz, Przestępstwa o charakterze pedofilskim,j.w,s.64). 24 J. Warylewski, Pornografia w Internecie, j.w., s. 54. Analogiczny w swej istocie pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia r. w sprawie IV KK 173/10 (LEX nr ), z aprobującą glosą M. Budyn-Kulik (LEX/El 2011). 25 Obcowanie płciowe jest pojęciem, które zgodnie z utrwalonym stanowiskiem judykatury i doktryny obejmuje swoim zakresem wszystkie klasyczne akty spółkowania heteroseksualnego oraz inne akty seksualne będące surogatami spółkowania, a więc takie akty, które dla sprawcy są ekwiwalentne spółkowaniu. 26 Inna czynność seksualna to takie zachowanie, nie mieszczące się w pojęciu obcowania płciowego, które związane jest z szeroko rozumianym życiem płciowym człowieka, polegające na kontakcie cielesnym sprawcy z pokrzywdzonym lub przynajmniej na cielesnym i mającym charakter seksualny zaangażowaniu ofiary. Termin ten obejmuje sytuacje, w których sprawca, zmierzając do pobudzenia lub zaspokojenia swojego popędu nie tylko dotyka narządów płciowych pokrzywdzonego (choćby przez odzież) lecz podejmuje również inne czynności w zetknięciu z jego ciałem (postanowienie Sądu Najwyższego z r. w sprawie VKK 139/08, Prokuratura i Prawo 2008r, nr 12, s. 8).
12 60 Małgorzata Tomkiewicz nie jest możliwe. Przy wykorzystaniu kamer internetowych oraz telefonicznych możliwe jest również prezentowanie małoletniemu poniżej lat 15 wykonania czynności seksualnej 27. Ten ostatni występek, stypizowany w art k.k. zachodzi jednakże jedynie wówczas, gdy sprawca czyni to w celu zaspokojenia seksualnego. Prezentowanie czynności seksualnych w innych celach np. edukacyjnych znamion tego przestępstwa nie wyczerpuje Prostytucja małoletnich Internet oraz telefonia komórkowa w coraz szerszym zakresie wykorzystywane są również przez stręczycieli, sutenerów i kuplerów, stając się nieomal podstawowymi środkami komunikacji w procederze dziecięcej prostytucji. Warto zatem przypomnieć, iż jakkolwiek sama prostytucja nie jest w prawie polskim czynem karalnym, to jednakże nakłanianie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej innej osoby do uprawiania prostytucji, ułatwianie jej tego lub czerpanie korzyści majątkowej z uprawiania prostytucji przez inną osobę, stanowi przestępstwo określone w art. 204 k.k. W przypadku, jeśli obiektem wymienionych czynności jest osoba małoletnia (do 18 roku życia) sprawca podlega karze surowszej (art k.k.).Wyraźniezaznaczyćnależy, iż korzystanie z usług osób małoletnich uprawiających prostytucję jest przestępstwem i to bez względu na to, czy małoletni jest kilkuletnim dzieckiem, czy nastolatkiem w wieku tuż przed pełnoletniością i czy za swoją usługę otrzymał jakąkolwiek gratyfikację. Omawiając zjawisko szeroko pojmowanych nadużyć seksualnych w cyberprzestrzeni, popełnianych z udziałem małoletnich, równie jednoznacznie podkreślić trzeba, iż ewentualna zgoda osoby, która nie ukończyła 15 roku życia na obcowanie płciowe lub poddanie się czy 27 Prezentowanie wykonania czynności seksualnych niejednokrotnie mieści się w ramach prezentowania treści pornograficznych (które przedstawiają obcowanie płciowe lub inne czynności seksualne), stąd w literaturze trafnie zauważa się, iż granice pomiędzyart.200 2k.k.iart.202 2k.k.sąnieostre(M.Budyn-Kulik,Komentarz do art. 200 Kodeksu Karnego (w:) M. Mozgawa (red.) Kodeks Karny. Komentarz, j.w., s. 399). W założeniu art k.k. miał dotyczyć prezentacji jedynie rzeczywistej czynności seksualnej. 28 M. Budyn-Kulik, Prawnokarne aspekty pedofilii. Analiza dogmatyczna i wyniki badań empirycznych, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2006, nr 2, s. 43.
13 Child grooming i sexting. Dziecko jako ofiara i sprawca 61 też wykonanie innej czynności seksualnej lub jej zgoda na utrwalanie treści pornograficznych z jej udziałem jest z punktu widzenia odpowiedzialności karnej sprawcy bez znaczenia, podobnie jak i zgoda któregokolwiek z małoletnich na proceder prostytucji. Czyny tego rodzaju są bowiem kryminalnie bezprawne bez względu na udzieloną nań zgodę Problem nadużyć cyberseksualnych w relacjach rówieśniczych Rzeczywistość wirtualna jest przestrzenią, w której nadużycia i przemoc seksualna istnieje nie tylko w relacji dorosły dziecko ale jest miejscem, w którym również małoletni krzywdzą siebie nawzajem. Przedstawione wyżej zachowania nadużyć i przemocy seksualnej odnoszą się również do przypadków, gdy sprawcami tych czynów są osoby niepełnoletnie. Problem ten najczęściej dotyczy nastolatków tj. młodzieży w wieku gimnazjalnym i starszej. W tym miejscu przypomnieć należy, iż zgodnie z art k.k. na zasadach określonych w przepisach prawa karnego odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu lat 17. Oznacza to, że małoletni, który ukończył 17 rok życia traktowany jest na płaszczyźnie odpowiedzialności karnej tak, jak osoba dorosła. Sprawcy młodsi, którzy w chwili popełnienia zarzuconego im czynu nie mieli ukończonych lat 17 są sprawcami nieletnimi i zasady ich odpowiedzialności określa ustawa z dnia 26 października 1982 o postępowaniu w sprawach nieletnich 30.Od zasady powyższej istnieje jednakże zasadniczy wyjątek dotyczący nieletnich dopuszczających się najpoważniejszych czynów zabronionych. Zgodnie z art k.k. nieletni, którzy po ukończeniu lat 15 dopuściliby się enumeratywnie wymienionych w tym przepisie czynów, czyli np. zabójstwa (art k.k.) czy gwałtu na małoletnim poniżej lat 15 (art k.k.) lub gwałtu ze szczególnym okrucieństwem (art k.k.), odpowiadają na zasadach określonych w przepisach Kodeksu karnego. 29 J. Warylewski, Karalność praktyk sadomasochistycznych a prawo do prywatności (Interpretacja art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w orzeczeniu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z siedzibą w Strasburgu sprawa Laskey, Jaggard i Brown przeciwko Wielkiej Brytanii, Gdańskie Studia Prawnicze 1999, nr 1, s. 53). 30 Dz.U. z 1982, Nr 35, poz. 228 z późn. zmn.; dalej jako u.p.n.
14 62 Małgorzata Tomkiewicz Osoba niepełnoletnia może być sprawcą wszystkich omówionych powyżej czynów godzących w seksualność małoletnich, popełnionych przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego i sieci telekomunikacyjnej a związanych z dziecięcą pornografią, prostytucją oraz wykorzystywaniem seksualnym małoletnich. Najczęściej jednakże nadużycia i przemoc seksualna występująca w relacjach pomiędzy małoletnimi ma konotację szerszą, stanowiąc jedną z form coraz bardziej powszechnego i groźnego zjawiska jakim jest wspomniany na wstępie cyberbullying. Bullying oznacza długotrwałe i negatywne działanie ucznia lub grupy uczniów skierowane na innego ucznia lub grupę uczniów, zmierzające do wykluczenia ofiary z grupy rówieśniczej. Cyberbullying jest natomiast terminem określającym zjawisko oczerniania, szykanowania, tyranizowania i wyszydzania w grupie rówieśniczej przy użyciu mediów 31, aczkolwiek definicja ta bywa ujmowana wielorako w piśmiennictwie 32. Poczucie anonimowości, które daje Internet m.in. za sprawą anonimizerów 33 wpływa na obniżenie osobistej odpowiedzialności oraz redukcję mechanizmów kontroli społecznej, w związku z czym wirtualni agresorzy pozwalają sobie na więcej, niż uczyniliby w świecie rzeczywistym 34. Oprócz szykanującej poczty elektronicznej i wiadomości tekstowych przesyłanych za pomocą telefonów komórkowych, cyberbullying dotyczy stron internetowych, wpisów na forach dyskusyjnych, dręczenia i nękania przez komunikatory sieciowe, obelżywych i uwłaczających komentarzy na czatach, blogach, w biuletynach internetowych, a także umieszczania w sieci zdjęć lub filmów zrobionych przy użyciu telefonów komórkowych. Te ostatnie z wymienionych zachowań często mają kontekst seksualny, prezentując osobę szykanowaną w upokarzających dla niej sytuacjach, często nagą 31 Jedną z odmian cyberbullingu jest m.in. tzw. flaming kłótnia internetowa lub wojna na obelgi, polegająca na wysyłaniu do innych osób wiadomości odbieranych jako obraźliwe, przekształcająca się często w web-rage internetowy odpowiednik road-rage, czyli agresji na drodze. 32 J. Pyżalski, Agresja elektroniczna dzieci i młodzieży różne wymiary zjawiska, Dziecko krzywdzone 2009, nr 1, s Anonimizery to programy przełączające dane połączenie przez jeden lub kilka serwerów proxy, których zadaniem jest utrudnienie lub uniemożliwienie zidentyfikowania tożsamości oryginalnego użytkownika. 34 Coraz częściej agresja realizowana przez nowoczesne technologie jest ściśle powiązana z negatywnymi relacjami ofiary i sprawcy w realu, zwłaszcza w środowisku szkolnym.
15 Child grooming i sexting. Dziecko jako ofiara i sprawca 63 lub w trakcie czynności seksualnej. Najczęściej to właśnie tego rodzaju zachowania są odbierane przez pokrzywdzonych jako najbardziej traumatyczne i powodują najdalej idące konsekwencje, z targnięciem się ofiary na swoje życie włącznie 35. O skali tego problemu świadczy fakt, iż badania przeprowadzone w 2007 r. wykazały, iż opisywanych sytuacji doświadczyło już wówczas 14% dzieci i młodzieży 36. Do niedawna jeszcze tego rodzaju zachowania o ile nie przybierały wymiaru rozpowszechniania treści pornograficznych pozostawały poza sferą kryminalizacji a pokrzywdzony mógł dochodzić ochrony swoich dóbr osobistych jedynie na gruncie prawa cywilnego. W przypadku sprawców nieletnich, przedmiotowe zachowanie mogło być analizowane jedynie w kontekście określonej w przepisach u.p.n. demoralizacji. Wspomniana ustawa nowelizacyjna z 5 listopada 2009, która weszła w życie 8 czerwca 2010 r. ten stan rzeczy zmieniła, wprowadzając nowy typ przestępstwa (czynu karalnego) określony w art. 191 a 1 k.k. Zgodnie z tym przepisem, odpowiedzialności karnej podlega ten, kto utrwala wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej używając w tym celu wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu, albo wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody rozpowszechnia. Nadmienić przy tym należy, iż w przypadku rozpowszechniania wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej w grę może wchodzić zarówno sytuacja, gdy określone nagranie zostało dokonane przy użyciu przemocy, groźby lub podstępu, jak i wtedy, gdy utrwalenie zostało dokonane za zgodą ofiary, która jednak nie wyraziła następnie zgody na rozpowszechnianie takiego materiału. Oznacza to, że nawet jeśli pokrzywdzony własnoręcznie dokonał utrwalenia swojego nagiego wizerunku np. przy użyciu aparatu w telefonie komórkowym czy telefonicznej kamery, a następnie tak utrwalony wizerunek dobrowolnie przesłał sprawcy, do zaistnienia omawianego przestępstwa z art. 191 a 1 k.k. dojdzie jeśli wizerunek ten zostanie 35 Jedną z najgłośniejszych spraw tego rodzaju w Polsce była sprawa gdańskiej gimnazjalistki, która popełniła samobójstwo z obawy przed upublicznieniem nagrania, w którym zarejestrowano akt molestowania jej przez kolegów (Ł. Wojtasik, Przemoc rówieśnicza z użyciem mediów elektronicznych wprowadzenie do problemu, Dziecko krzywdzone 2009, nr 1, s. 9). 36 Tamże, s. 10
16 64 Małgorzata Tomkiewicz następnie wbrew woli osoby tak uwidocznionej przesłany dalej innym osobom lub np. zamieszczony w sieci. Zakończenie Dynamiczny rozwój technik teleinformatycznych, w tym konstrukcja i mnogość komponentów sieci a także kształtowanie się środowiska konwergencji technologicznej sprawia, że całkowita kontrola cyberprzestrzeni i przepływu informacji nie jest i zapewne jeszcze długo nie będzie możliwa. Tempo rozwoju Internetu i rozwiązań telefonii komórkowej niejako z natury swej wyprzedza rozwój prawnokarnych regulacji dotyczących tej materii i taki stan rzeczy cechuje pewna stała prawidłowość. Wymogi prewencji ogólnej nakładają na ustawodawcę (na poziomie międzynarodowym i krajowym) obowiązek reakcji na pojawiające się nowe wymiary globalnej i społecznej patologii, w tym obowiązek tworzenia mechanizmów ochrony adekwatnych do zmieniających się realiów. Trudno jednakże oczekiwać, by instrumenty prawnokarne mogły być same w sobie w pełni skutecznym środkiem chroniącym osoby małoletnie przed nadużyciami i przemocą seksualną w szeroko pojmowanej sieci. Wydaje się, iż realną szansą na ograniczenie skali cyberpedofilii i cyberpornografii dziecięcej a także innych zachowań godzących w seksualność małoletnich popełnianych przez osoby dorosłe oraz przez samych małoletnich, jest społeczna edukacja i zwiększenie świadomości zagrożeń jakie niesie ze sobą rozwój komunikacji elektronicznej, a nade wszystko zwiększenie odpowiedzialności rodzicielskiej i pedagogicznej w omawianej materii. Rodzice częstokroć nie mają pojęcia, co ich dzieci robią w Internecie, nie wiedzą o prowadzonych blogach, czatach i przeglądanych witrynach. Według socjologów z London School of Economics 79% dzieci i młodzieży korzysta z sieci bez żadnego nadzoru rodzicielskiego 37, przy czym Polska na tym tle nie wypada wcale korzystniej. Z badań przeprowadzonych w 2008 r. przez TNS OBOP na ogólnopolskiej losowej 500-osobowej grupie rodziców/opiekunów dzieci w wieku 7 17 lat, które korzystają w domu 37 E. Bendyk, Ciemna strona Internetu, Polityka 2004, nr 31, s
17 Child grooming i sexting. Dziecko jako ofiara i sprawca 65 z Internetu wynikało, że 41% dzieci zdarza się korzystać samodzielnie z Internetu przed ukończeniem 9 roku życia, w tym aż 14% przed ukończeniem 6 lat. Ponad połowa (51%) z ankietowanych rodziców przyznała przy tym, że posługuje się Internetem gorzej od swoich dzieci 38. Nie lepiej z omawianym zjawiskiem radzą sobie szkoły. Dla uczniów świat współczesnych technologii komunikacyjnych jest zwykle naturalnym środowiskiem, w którym się wychowali, natomiast dla większość nauczycieli jest to wciąż obszar dość tajemniczy. Charakter przestępstw popełnianych w sieci a zatem w przeważającej mierze poza murami szkoły sprawia, że kadra pedagogiczna niejednokrotnie ma trudności w zdefiniowaniu swej roli w walce z omawianym zjawiskiem 39. Wolność w świecie wirtualnym, podobnie jak i w rzeczywistym, niesie ze sobą wiele zagrożeń, których nawet najlepsze rozwiązania legislacyjne nie są w stanie w pełni wyeliminować. W przypadku nadużyć oraz przemocy seksualnej w cyberprzestrzeni, to najbliższe otoczenia dziecka, a zatem rodzice (opiekunowie) i szkoła, pełnią kluczową rolę w przeciwdziałaniu omawianej patologii. Patologii, w której co wyraźnie podkreślić należy zarówno ofiarami jak i sprawcami bywają małoletni. 38 Ł. Wojtasik, Rodzice wobec zagrożeń dzieci w Internecie, Dziecko krzywdzone 2009, nr 1, s M. Walrave, W. Heirman, Skutki cyberbullyingu oskarżenie czy obrona technologii?, Dziecko krzywdzone 2009, nr 1, s. 34.
Podstawy prawne zwalczania przestępstw internetowych na szkodę dzieci w Polsce
Podstawy prawne zwalczania przestępstw internetowych na szkodę dzieci w Polsce Dr hab. Andrzej Adamski, prof. UMK Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu Zagadnienia Międzynarodowe
Bardziej szczegółowoPrzedawnienie przestępstw seksualnych popełnionych na szkodę małoletniego
Przedawnienie przestępstw seksualnych popełnionych na szkodę małoletniego Przestępstwa, w tym przestępstwa o charakterze seksualnym na szkodę małoletnich, przedawniają się. Instytucja przedawnienia karalności
Bardziej szczegółowoKażdy ruch w Internecie zostawia ślad. Psychologiczne i prawne aspekty groomingu. Marta Wojtas, Łukasz Wojtasik Fundacja Dzieci Niczyje
Każdy ruch w Internecie zostawia ślad. Psychologiczne i prawne aspekty groomingu Marta Wojtas, Łukasz Wojtasik Fundacja Dzieci Niczyje Nigdy nie wiadomo, kto jest po drugiej stronie (2004). Penalizacja
Bardziej szczegółowoZagrożenie karą. kara pozbawienia wolności od lat 2 do 12. kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Tabela 1. Okres przedawnienia poszczególnych przestępstw przeciwko wolności seksualnej Art. Art. 197. Znamiona czynu zabronionego Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem obcowania płciowego. Zagrożenie
Bardziej szczegółowoOdpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości z upoważnienia ministra na interpelację nr 4922
Interpelacja nr 4922 do ministra sprawiedliwości w sprawie handlu ludźmi oraz ochrony przed wykorzystywaniem seksualnym osób między 15. a 18. rokiem życia Panie Ministrze! Kodeks karny nie reguluje jednoznacznie
Bardziej szczegółowoUjawnienie przestępstwa o charakterze
Olga Trocha Fundacja Dzieci Niczyje Przedawnienie karalności przestępstw seksualnych popełnionych na szkodę małoletniego Niniejsze opracowanie przedstawia instytucję przedawnienia karalności przestępstw
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
USTAWA z dnia 2013 r. 1) 2) o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw Art. 1. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm. 3) ) wprowadza się następujące
Bardziej szczegółowoMarek Michalak. RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, września 2013 roku Rzecznik Praw Dziecka. ZSR SOO/l 3/2013/ER
Kodeks S RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, września 2013 roku Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak ul. Przemysłowa 30132, 00-450 Warszawa ZSR SOO/l 3/2013/ER Pan Marek Biernacki Minister Sprawiedliwości
Bardziej szczegółowoSzymon Wójcik
Szymon Wójcik Szymon.wojcik@fdds.pl Plan prezentacji Cyberprzemoc Seksting Uwodzenie (grooming) Szkodliwe treści Nadużywanie internetu Cyberprzemoc Wyśmiewanie, nękanie, zastraszanie z wykorzystaniem
Bardziej szczegółowoZachowania patologiczne związane z seksualnością w sieci młodzieży ponadgimnazjalnej. dr Ewa Krzyżak-Szymańska
Zachowania patologiczne związane z seksualnością w sieci młodzieży ponadgimnazjalnej dr Ewa Krzyżak-Szymańska 1 Zachowania w sieci dot. seksualności grooming Jakie zachowania z analizowanego obszaru sama
Bardziej szczegółowoReakcja na zauwaŝone zagroŝenia dzieci w Internecie. mł. insp dr inŝ. Jerzy Kosiński WyŜsza Szkoła Policji w Szczytnie
Reakcja na zauwaŝone zagroŝenia dzieci w Internecie mł. insp dr inŝ. Jerzy Kosiński WyŜsza Szkoła Policji w Szczytnie Notoria non egent probatione (Fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu) wzrasta
Bardziej szczegółowoPROJEKT STANOWISKA RZĄDU
PROJEKT STANOWISKA RZĄDU przygotowany w związku z art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoPRAWA AUTORSKIE WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA INTERNET ZAGROŻENIA. www.mnadwokaci.pl
WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA PRAWA AUTORSKIE INTERNET ZAGROŻENIA P RAWA A U T O R S K I E Czym są prawa autorskie? Przykłady naruszeń prawa autorskiego w Internecie Odpowiedzialność za naruszenie prawa autorskiego
Bardziej szczegółowoKatedra Kryminologii i Nauk o Bezpieczeństwie Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii. Szczególne rodzaje przestępczości
Szczególne rodzaje przestępczości Przestępczość z użyciem przemocyz użyciem przemocy Przestępczość z użyciem przemocy. W definicjach przemocy, które znaleźć możemy w literaturze przedmiotu zwracano uwagę
Bardziej szczegółowoKWP w Olsztynie Odpowiedzialność prawna nieletnich czyny karalne oraz demoralizacja
Odpowiedzialność prawna nieletnich czyny karalne oraz demoralizacja 16 lutego 2019 roku Internet Globalna sieć komputerowa łącząca ze sobą miliony komputerów na całym świecie, umożliwiająca ich użytkownikom
Bardziej szczegółowo- o zmianie ustawy Kodeks karny (druk nr 2024).
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Prezes Rady Ministrów DKRM-140-15(5)/14 Warszawa, 10 marca 2014 r. Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowna Pani Marszałek Przekazuję
Bardziej szczegółowoPedofile online polskie spojrzenie. Jakub Śpiewak
Pedofile online polskie spojrzenie Jakub Śpiewak Pornografia dziecięca ca Nie każde zdjęcie nagiego dziecka jest pornografią dziecięcą Handel pornografią dziecięcąto międzynarodowy biznes, który przynosi
Bardziej szczegółowoZmiany w prawie polskim na rzecz zwiększenia ochrony małoletnich w sieci
Zmiany w prawie polskim na rzecz zwiększenia ochrony małoletnich w sieci Rafał Lew-Starowicz Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Warszawa, 29 września
Bardziej szczegółowoZagrożenia w Internecie z akcentem na ochronę i dochodzenie praw. Diagnoserw Dawid Stramowski, Chrząstowo 4, 89-100 Nakło Nad Notecią
Zagrożenia w Internecie z akcentem na ochronę i dochodzenie praw W przypadku cyberprzemocydostępne są dwie drogi ochrony prawnej: karna i cywilna. Należy pamiętać, że: w przypadku cyberprzemocy w stosunku
Bardziej szczegółowoOpinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy Kodeks postępowania karnego. (druk nr 359)
Warszawa, 27 maja 2013 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy Kodeks postępowania karnego (druk nr 359) I. Cel i przedmiot ustawy Przedłożona Senatowi ustawa o zmianie ustawy Kodeks
Bardziej szczegółowoHandlem ludźmi jest werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem:
Źródło: http://handelludzmi.eu/hl/baza-wiedzy/przepisy-prawne/polskie/6283,kompilacja-najwazniejszych-przepisow-prawa-polskiego -zwiazanych-z-problematyka-h.html Wygenerowano: Niedziela, 7 lutego 2016,
Bardziej szczegółowoC Y B E R P R Z E M O C. Rodzaje zagrożeń, sposoby
C Y B E R P R Z E M O C Rodzaje zagrożeń, sposoby reagowania. D E F I N I CJA CYBERPRZEMOCY Wirtualne tyranizowanie, nękanie jest wykorzystywaniem technik informacyjnych i komunikacyjnych, np. e-mail,
Bardziej szczegółowoGLOSA do wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 21 lutego 2012 r., II AKa 338/11 1
ANETA MICHALSKA-WARIAS GLOSA do wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 21 lutego 2012 r., II AKa 338/11 1 TEZA Brzmienie art. 299 1 k.k. daje podstawę do przyjęcia, że przedmiotem czynności wykonawczych
Bardziej szczegółowoCzy to możliwe aby Internet był bezpieczny?
CYBERPRZEMOC Czy to możliwe aby Internet był bezpieczny? NIE!!! Natomiast możemy w miarę bezpiecznie korzystać z jego zasobów. Aby tak było, trzeba się przez chwilę zastanowić nad zagrożeniami płynącymi
Bardziej szczegółowoZmiany prawne w zakresie ochrony dzieci przed komercyjnym wykorzystywaniem seksualnym implementacja dyrektyw UE i ratyfikacja Konwencji z Lanzarote
Zmiany prawne w zakresie ochrony dzieci przed komercyjnym wykorzystywaniem seksualnym implementacja dyrektyw UE i ratyfikacja Konwencji z Lanzarote Angelika Pasek-Gilarska Instytut Prawa, Administracji
Bardziej szczegółowoOCHRONA DZIECKA PRZED WYKORZYSTYWANIEM SEKSUALNYM W ŚWIETLE PRZEPISÓW KODEKSU KARNEGO
64 S t r o n a Martyna Jankowska OCHRONA DZIECKA PRZED WYKORZYSTYWANIEM SEKSUALNYM W ŚWIETLE PRZEPISÓW KODEKSU KARNEGO Wstęp Coraz częściej w telewizji lub radiu słyszymy o kolejnych przypadkach wykorzystywania
Bardziej szczegółowoCYBERPRZEMOC I INNE NOWE ZAGROŻENIA. Aneta Śliwa
CYBERPRZEMOC I INNE NOWE ZAGROŻENIA Aneta Śliwa CO POCIĄGA MŁODZIEŻ W INTERNECIE? SZYBKOŚĆ I ŁATWOŚĆ DOSTĘPU NIEOGRANICZONA ILOŚĆ INFORMACJI BYCIE NA BIEŻĄCO Z MODAMI, TRENDAMI ŁATWOŚĆ NAWIĄZYWANIA I ZRYWANIA
Bardziej szczegółowoZagrożenie przestępczością, związaną z przemocą w rodzinie wśród funkcjonariuszy Policji za okres od dnia 1 stycznia do 30 czerwca 2014 roku.
Zagrożenie przestępczością, związaną z przemocą w rodzinie wśród funkcjonariuszy Policji za okres od dnia 1 stycznia do 30 czerwca 2014 roku. Przemoc w rodzinie stanowi niewątpliwie problem wstydliwy i
Bardziej szczegółowoProblematyka statusu osoby pokrzywdzonej w świetle regulacji przestępstw zawartych. w art. 204 kodeksu karnego
Problematyka statusu osoby pokrzywdzonej w świetle regulacji przestępstw zawartych w art. 204 kodeksu karnego Dr Barbara Namysłowska-Gabrysiak POJĘCIE OSOBY POKRZYWDZONEJ Zagadnienie pojęcia osoby pokrzywdzonej
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA W INTERNECIE
ZAGROŻENIA W INTERNECIE Zapobieganie reagowanie CYBERPRZEMOC część 1 Czy wiesz, że...? 21,5% młodych użytkowników doświadczyło przemocy w internecie (a) 50,1% nastolatków, którzy doświadczyli przemocy
Bardziej szczegółowoPrawnokarne konsekwencje naruszenia prawa do informacji oraz obowiązku zachowania tajemnicy
Prawnokarne konsekwencje naruszenia prawa do informacji oraz obowiązku zachowania tajemnicy dr inż. Agnieszka Gryszczyńska Katedra Prawa Informatycznego Wydział Prawa i Administracji UKSW Konferencja naukowa
Bardziej szczegółowoProstytucja dziecięca aspekty prawne 1
Agnieszka Popławska, Olga Trocha Fundacja Dzieci Niczyje Prostytucja dziecięca aspekty prawne 1 W niniejszym opracowaniu autorki dokonują analizy obowiązujących przepisów prawa polskiego, międzynarodowego
Bardziej szczegółowoPrzemoc wobec kobiet: codziennie i w każdym miejscu
Komunikat prasowy FRA Wiedeń/Bruksela, dnia 5 marca 2014 r. Przemoc wobec kobiet: codziennie i w każdym miejscu W nowym sprawozdaniu Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) przedstawiono wyniki
Bardziej szczegółowoSTRONA PODMIOTOWA CZYNU ZABRONIONEGO
STRONA PODMIOTOWA CZYNU ZABRONIONEGO I. UMYŚLNOŚĆ Art. 9. 1 k.k. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość
Bardziej szczegółowoDziałania profilaktyczne Policji na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w cyberprzestrzeni
Biuro Prewencji Komendy Głównej Policji Działania profilaktyczne Policji na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w cyberprzestrzeni szkolenie dla uczestników Programu Twoje dane Twoja sprawa Warszawa,
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 14 października 2009 r.
Warszawa, dnia 14 października 2009 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Kodeks karny wykonawczy, ustawy Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych
Bardziej szczegółowoWybrane artykuły z aktów prawnych dotyczące najczęściej spotykanych problemów młodzieży
Wybrane artykuły z aktów prawnych dotyczące najczęściej spotykanych problemów młodzieży ROZBÓJ Art. 280 1. Kto kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając
Bardziej szczegółowoPrzedszkole Nr 392 Wróbelka Elemelka w Warszawie. Polityka ochrony dzieci
Przedszkole Nr 392 Wróbelka Elemelka w Warszawie Polityka ochrony dzieci Preambuła Naczelną zasadą wszystkich pracowników Przedszkola Nr 392 Wróbelka Elemelka jest działanie dla dobra dziecka i w jego
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE Z DNIA 28 MARCA 2002 R. I KZP 3/2002
POSTANOWIENIE Z DNIA 28 MARCA 2002 R. I KZP 3/2002 Branie zakładnika w rozumieniu art. 252 1 k.k. to pozbawienie wolności jakiejś osoby wbrew jej woli. Przetrzymywanie zakładnika oznacza utrzymanie bezprawnego
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Przemysław Kalinowski (przewodniczący) SSN Andrzej Ryński (sprawozdawca) SSN Dorota Rysińska
Sygn. akt III KK 248/14 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 25 września 2014 r. SSN Przemysław Kalinowski (przewodniczący) SSN Andrzej Ryński (sprawozdawca) SSN Dorota
Bardziej szczegółowoPrawne aspekty krzywdzenia dzieci
Prawne aspekty krzywdzenia dzieci Skrypt szkoleniowy dla uczestników szkolenia (Stan prawny: 28 września 2016 r.) Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę ul. Walecznych 59 03-926 Warszawa KRS 0000204426 NIP 113-07-25-676
Bardziej szczegółowo- o zmianie ustawy - Kodeks karny.
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Druk nr 1289 Warszawa, 10 września 2008 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO NIELETNICH W INTERNECIE I WYBRANE ASPEKTY JEGO PRAWNEJ OCHRONY
PERIODYK NAUKOWY AKADEMII POLONIJNEJ 2010 nr 1 (4) BEZPIECZEŃSTWO NIELETNICH W INTERNECIE I WYBRANE ASPEKTY JEGO PRAWNEJ OCHRONY Abstract The Internet and the Security of Juveniles: Selected Aspects of
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący) SSN Włodzimierz Wróbel (sprawozdawca) SSA del. do SN Piotr Mirek. Protokolant Ewa Oziębła
Sygn. akt II KK 215/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 29 stycznia 2015 r. SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący) SSN Włodzimierz Wróbel (sprawozdawca) SSA del. do SN Piotr Mirek Protokolant
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 27 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego i ustawy - Kodeks karny wykonawczy
Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 27 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego i ustawy - Kodeks karny wykonawczy Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2005 r.
Bardziej szczegółowoo zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy o Policji, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks karny oraz ustawy Kodeks postępowania karnego.
SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA Warszawa, dnia 12 kwietnia 2010 r. Druk nr 850 MARSZAŁEK SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Zgodnie
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Marek Pietruszyński (przewodniczący) SSN Jerzy Grubba (sprawozdawca) SSN Barbara Skoczkowska. Protokolant Anna Janczak
Sygn. akt II KK 384/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 8 listopada 2018 r. SSN Marek Pietruszyński (przewodniczący) SSN Jerzy Grubba (sprawozdawca) SSN Barbara Skoczkowska Protokolant Anna
Bardziej szczegółowoAgencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Joanna Skonieczna
Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej Joanna Skonieczna Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej European Union Agency for Fundamental Rights (FRA) Rozporządzenie Rady (WE) nr 168/2007 z dnia
Bardziej szczegółowoBezpieczna szkoła bezpieczny uczeń. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Świerzawie
Bezpieczna szkoła bezpieczny uczeń Zespół Szkolno-Przedszkolny w Świerzawie System norm prawnych, czyli zakazów lub nakazów postępowania. Świadome zachowanie zgodne z obowiązującymi normami prawnymi (zakazami
Bardziej szczegółowoPornografia w Internecie - zarys problematyki
Pornografia w Internecie - zarys problematyki mgr Krzysztof Gienas Udostępnianie treści o charakterze pornograficznym za pośrednictwem sieci komputerowych w przeciągu ostatnich kilku lat stało się powszechnym
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność prawna nieletnich
Odpowiedzialność prawna nieletnich Referat poniższy ma charakter działań profilaktycznych i edukacyjnych. Mamy nadzieję, że nigdy nie wystąpi sytuacja z udziałem naszych wychowanek, w której będziemy musieli
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Z DNIA 27 PAŹDZIERNIKA 2005 R. I KZP 32/05
UCHWAŁA Z DNIA 27 PAŹDZIERNIKA 2005 R. I KZP 32/05 Przedmiotem ochrony przepisu art. 45 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 75, poz. 468, w brzmieniu przed nowelizacją
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Danuta Bratkrajc
Sygn. akt IV KK 213/12 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 25 października 2012 r. SSN Józef Dołhy (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Krzysztof Cesarz SSA del. do SN
Bardziej szczegółowo2. Jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w
CO TO JEST ROZBÓJ? ART. 280 Kodeksu karnego mówi: 1. Kto kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo dopuszczając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności,
Bardziej szczegółowoKorzystanie z Internetu
Korzystanie z Internetu 2011 98 % korzysta przynajmniej raz w tygodniu 74 % loguje się codziennie 86 % 2014 korzysta z Internetu codziennie, w tym: 43 % jest niemal bez przerwy online 1,5 % korzysta z
Bardziej szczegółowoAGENDA. Prawne aspekty systemów pułapek. Obrona przez atak
AGENDA Prawne aspekty systemów pułapek Obrona przez atak TYTUŁEM WSTĘPU gospodarka oparta na wiedzy prawo nie nadąża za rozwojem techniki HONEYPOT TO Prawidłowo przygotowany honeypot jest odpowiednio skonfigurowanym
Bardziej szczegółowoOpinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o Policji (druk nr 1009)
Warszawa, dnia 29 października 2010 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o Policji (druk nr 1009) I. Cel i przedmiot ustawy Przedłożona Senatowi ustawa zmierza do zrealizowania
Bardziej szczegółowo- o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw z projektami aktów wykonawczych.
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Prezes Rady Ministrów RM-10-111-13 Druk nr 2016 Warszawa, 17 grudnia 2013 r. Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowna Pani Marszałek
Bardziej szczegółowoKOMENDA WOJEWÓDZKA POLICJI W KRAKOWIE
KOMENDA WOJEWÓDZKA POLICJI W KRAKOWIE WYDZIAŁ KRYMINALNY WYDZIAŁ DS. ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH I FUNDUSZY POMOCOWYCH Łódź 23-24 kwiecień 2015 roku W strukturze Wydziału Kryminalnego KWP w Krakowie funkcjonuje
Bardziej szczegółowoPrzestępstwa o charakterze pedofilskim i przeciwko wolności seksualnej popełniane przez internet, w ujęciu polskiego kodeksu karnego
czasopismo Prawa karnego i nauk penalnych Rok XV: 2011, z. 1 ISSN 1506-1817 Piotr Siemkowicz Przestępstwa o charakterze pedofilskim i przeciwko wolności seksualnej popełniane przez internet, w ujęciu polskiego
Bardziej szczegółowoCYBERPRZEMOC CO TO JEST CYBERPRZEMOC? REGULACJE PRAWNE INNE NIEBEZPIECZEŃSTWA ZWIĄZANE Z KORZYSTANIEM Z INTERNETU
CYBERPRZEMOC CO TO JEST CYBERPRZEMOC? REGULACJE PRAWNE INNE NIEBEZPIECZEŃSTWA ZWIĄZANE Z KORZYSTANIEM Z INTERNETU CO TO JEST CYBERPRZEMOC? Przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych
Bardziej szczegółowoPrz r e z st t pczo kompu kom pu e t row ow i n i t n e t rn r e n tow i i n i t n e t le l ktu kt al u n al a
Przestępczość komputerowa, internetowa i intelektualna Pojęcie przestępczości internetowej i charakterystyka obszarów zagroŝeń. W polskim prawie karnym brak jest definicji przestępstwa internetowego. Potocznie
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Henryk Gradzik (przewodniczący) SSN Małgorzata Gierszon (sprawozdawca) SSN Jacek Sobczak
Sygn. akt V KK 249/15 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 3 września 2015 r. SSN Henryk Gradzik (przewodniczący) SSN Małgorzata Gierszon (sprawozdawca) SSN Jacek Sobczak
Bardziej szczegółowoCYBERPRZEMOC Informacje dla rodziców i nauczycieli w ramach Projektu CHRONIMY DZIECI
CYBERPRZEMOC Informacje dla rodziców i nauczycieli w ramach Projektu CHRONIMY DZIECI Cyberprzemoc to inaczej przemoc z użyciem mediów elektronicznych przede wszystkim Internetu i telefonów komórkowych.
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jarosław Matras (przewodniczący) SSN Małgorzata Gierszon SSN Przemysław Kalinowski (sprawozdawca)
Sygn. akt V KK 240/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 22 października 2013 r. SSN Jarosław Matras (przewodniczący) SSN Małgorzata Gierszon SSN Przemysław Kalinowski
Bardziej szczegółowoBL TK/15 Warszawa, 7 lipca 2016 r.
BL-112-265-TK/15 Warszawa, 7 lipca 2016 r. INFORMACJA PRAWNA O WYROKU TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO Z 22 WRZEŚNIA 2015 R. (SYGN. AKT P 37/14) DOTYCZĄCYM USTAWY Z DNIA 6 CZERWCA 1997 R. - KODEKS KARNY I. METRYKA
Bardziej szczegółowoŹródło: Wygenerowano: Sobota, 1 lipca 2017, 22:20
Policja 997 Źródło: http://www.gazeta.policja.pl/997/inne/prawo/96370,nowelizacja-kpk-nr-107-022014.html Wygenerowano: Sobota, 1 lipca 2017, 22:20 Nowelizacja k.p.k. (Nr 107 / 02.2014) 27 stycznia 2014
Bardziej szczegółowoPRZEMOC SEKSUALNA WOBEC DZIECI INFORMATOR DLA RODZICÓW I OPIEKUNÓW
PRZEMOC SEKSUALNA WOBEC DZIECI INFORMATOR DLA RODZICÓW I OPIEKUNÓW SPIS TREŚCI Co to jest przemoc seksualna?... 3 Przemoc seksualna wobec dzieci... 4 Pornografia dziecięca... 6 Handel ludźmi... 7 Jak
Bardziej szczegółowoPrzestępstwa o charakterze pedofilskim i przeciwko wolności seksualnej popełniane poprzez Internet, w ujęciu polskiego kodeksu karnego.
Dr Piotr Siemkowicz Przestępstwa o charakterze pedofilskim i przeciwko wolności seksualnej popełniane poprzez Internet, w ujęciu polskiego kodeksu karnego. Wraz z rozwojem sieci Internet, pojawiły się
Bardziej szczegółowoCyberzagrożenia jakie w sieci mogą napotkać młodych internautów. Kraków 08.06.2016
Cyberzagrożenia jakie w sieci mogą napotkać młodych internautów Kraków 08.06.2016 Wydział d/w z Cyberprzestępczością KWP w Krakowie Nie prowadzimy postępowań przygotowawczych Udzielamy wsparcia jednostkom
Bardziej szczegółowoUstawa z dnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej
Projekt Ustawa z dnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej Art. 1. W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U.
Bardziej szczegółowoDZIAŁANIA MINISTERSTWA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ NA RZECZ PRZECIWDZIAŁANIA KRZYWDZENIU DZIECI
DZIAŁANIA MINISTERSTWA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ NA RZECZ PRZECIWDZIAŁANIA KRZYWDZENIU DZIECI W ubiegłym roku działania Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Krajowego Programu Przeciwdziałania
Bardziej szczegółowoŚrodek karny zakazu prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi
Ryszard A. Stefański Środek karny zakazu prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi I. Wprowadzenie Ustawą z dnia 27 lipca 2005 r. o zmianie
Bardziej szczegółowoPRAWNE ASPEKTY CYBERPRZEMOCY
PRAWNE ASPEKTY CYBERPRZEMOCY Helpline.org.pl Wspólny projekt Fundacji Dzieci Niczyje i Fundacji Grupy TP współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach programu Safer Internet Plus Cele: - pomoc dzieciom
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw 1)
Kancelaria Sejmu s. 1/7 USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw 1) Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2004 r. Nr 93, poz. 889. Art. 1. W ustawie z dnia
Bardziej szczegółowoPSYCHOLOGICZNE UWARUNKOWANIA I SKUTKI CYBERPRZEMOCY. Iwona Lanycia Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi
PSYCHOLOGICZNE UWARUNKOWANIA I SKUTKI CYBERPRZEMOCY Iwona Lanycia Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi Cyberprzemoc, co to takiego? Stosowanie przemocy z wykorzystaniem Internetu i jego
Bardziej szczegółowoDruk nr 1951 Warszawa, 21 maja 2007 r.
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ V kadencja Druk nr 1951 Warszawa, 21 maja 2007 r. Pan Ludwik Dorn Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowo- podżeganie - pomocnictwo
FORMY WSPÓŁDZIAŁANIA PRZESTĘPNEGO (ZJAWISKOWE FORMY POPEŁNIENIA PRZESTĘPSTWA) sprawcze - sprawstwo pojedyncze - współsprawstwo - sprawstwo kierownicze - sprawstwo polecające niesprawcze - podżeganie -
Bardziej szczegółowoDECYZJA RAMOWA RADY 2005/222/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie ataków na systemy informatyczne
16.3.2005 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 69/67 (Akty przyjęte na mocy Tytułu VI Traktatu o Unii Europejskiej) DECYZJA RAMOWA RADY 2005/222/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie ataków na systemy
Bardziej szczegółowoREGULAMIN ŚWIADCZENIA USŁUG DROGĄ ELEKTRONICZNĄ
REGULAMIN ŚWIADCZENIA USŁUG DROGĄ ELEKTRONICZNĄ www.samsaratattoo.pl 1 POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Na podstawie art. 8 ust. 1 Ustawy z dnia 18 lipca 2002 roku o świadczeniu usług drogą elektroniczną, Operator
Bardziej szczegółowoWybrane przestępstwa komputerowe w kodeksie karnym z dnia 2 sierpnia 1997r. (na podstawie komentarza dr Andrzeja Adamskiego)
Wybrane przestępstwa komputerowe w kodeksie karnym z dnia 2 sierpnia 1997r. (na podstawie komentarza dr Andrzeja Adamskiego) Informacja: - środek do służący do gromadzenia dóbr materialnych i zarządzania
Bardziej szczegółowoPRAWO KARNE WOBEC NARAŻENIA ŻYCIA I ZDROWIA LUDZKIEGO NA NIEBEZPIECZEŃSTWO
MONOGRAFIE PRAWNICZE PRAWO KARNE WOBEC NARAŻENIA ŻYCIA I ZDROWIA LUDZKIEGO NA NIEBEZPIECZEŃSTWO MARCIN DUDZIK Wydawnictwo C.H.Beck MONOGRAFIE PRAWNICZE MARCIN DUDZIK PRAWO KARNE WOBEC NARAŻENIA ŻYCIA I
Bardziej szczegółowoDZIECKO ŁAMIĄCE PRAWO (NIELETNI)
DZIECKO ŁAMIĄCE PRAWO (NIELETNI) 1. Kodeks karny Na zasadach określonych w kodeksie karnym odpowiadają osoby, które popełniły czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. Wyjątkowo na gruncie kodeksu karnego
Bardziej szczegółowoumyślność i nieumyślność
umyślność i nieumyślność 57. Kodeks karny zawiera definicję: a. godzenia się; b. świadomości; c. nieświadomości; Odróżnij definicję zamiaru i definicję nieumyślności od definicji elementów składających
Bardziej szczegółowoDziecko w Sieci I zachowania dzieci w Internecie (Gemius, FDN, październik 2004, badani: dzieci 12-17 lat - N=1487, rodzice N=687)
koordynator kampanii Dziecko w Sieci Łukasz Wojtasik Fundacja Dzieci Niczyje badania Dziecko w Sieci I zachowania dzieci w Internecie (Gemius, FDN, październik 2004, badani: dzieci 12-17 lat - N=1487,
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 10 maja 2007 r. Rzecznik Praw Obywatelskich dr Janusz KOCHANOWSKI RP0-547813-II/O7/DK. Wielce Szanowny Panie Ministrze
Warszawa, dnia 10 maja 2007 r. Rzecznik Praw Obywatelskich dr Janusz KOCHANOWSKI RP0-547813-II/O7/DK 00-090 Warszawa Tel. centr. 0-22 551 77 00 AI. Solidarności 77 Fax 0-22 827 64 53 Pan Zbigniew Ziobro
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie. Zagrożenia cyberprzestrzeni
Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie Zagrożenia cyberprzestrzeni Korzystanie z internetu w Polsce w 2013 r. liczba użytkowników internetu w Polsce ustabilizowała się (62% mieszkańców Polski powyżej
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA W SIECI PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W SIECI CYBERPRZEMOC NIEBEZPIECZNE TREŚCI WSIECI. Opracowanie Karolina Ostromecka
ZAGROŻENIA W SIECI PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W SIECI CYBERPRZEMOC NIEBEZPIECZNE TREŚCI WSIECI Opracowanie Karolina Ostromecka CYBERPRZEMOC Nazywana inaczej agresją elektroniczną), to stosowanie przemocy
Bardziej szczegółowoKompleksowe zmiany na rzecz ograniczenia cofania licznika.
Kompleksowe zmiany na rzecz ograniczenia cofania licznika. Problem cofania licznika występuje w Polsce już od wielu lat. Ostatnio jednak zjawisko to przybrało formę zupełnie oficjalnego działania, co przejawia
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jacek Sobczak (przewodniczący) SSN Tomasz Grzegorczyk SSN Włodzimierz Wróbel (sprawozdawca)
Sygn. akt III KK 137/12 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 5 grudnia 2012 r. SSN Jacek Sobczak (przewodniczący) SSN Tomasz Grzegorczyk SSN Włodzimierz Wróbel (sprawozdawca)
Bardziej szczegółowoTrzeba to wreszcie zrobić do końca
Można zapobiec cofaniu liczników Trzeba to wreszcie zrobić do końca Informacja prasowa z dn. 3 lutego 2014 Z dniem 1 stycznia 2014 r. wprowadzony został obowiązek rejestracji przebiegu pojazdów przez stacje
Bardziej szczegółowoKOMENDA WOJEWÓDZKA POLICJI W POZNANIU PCZOŚĆ KOMPUTEROWA
KOMENDA WOJEWÓDZKA POLICJI W POZNANIU PRZESTĘPCZO PCZOŚĆ KOMPUTEROWA POZNAŃ, LISTOPAD 2007 AGENDA CO TO JEST PRZESTĘPSTWO RODZAJE PRZESTĘPSTW KOMPUTEROWYCH PRZESTĘPSTWA POPEŁNIANE PRZY UśYCIU KOMPUTERA
Bardziej szczegółowoOśrodek Badań, Studiów i Legislacji
Lublin, 6 czerwca 2016 r. Opinia Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych do projektu z dnia 23 maja 2016 r. ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw Opiniowany
Bardziej szczegółowoKarno-prawna ochrona funkcjonariusza publicznego
ROMAN TOMASZEWSKI Karno-prawna ochrona funkcjonariusza publicznego Zasadniczym pojęciem, do którego odwołuje się obowiązujący obecnie kodeks karny przy opisywaniu istoty przestępstw przeciwko prawidłowemu
Bardziej szczegółowoKomenda Wojewódzka Policji z siedzibą w Radomiu
Komenda Wojewódzka Policji z siedzibą w Radomiu HANDEL LUDŹMI K.K art.189 a kk. 1. Kto dopuszcza się handlu ludźmi, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 Przestępstwo handlu ludźmi
Bardziej szczegółowoCentrum Edukacyjne Fundacji Kidprotect.pl
Centrum Edukacyjne Fundacji Kidprotect.pl Fundacja Kidprotect.pl Istnieje od czerwca 2002 roku, jest organizacją nonfor-profit Prowadzi hotline i monitoring sieci Szkoli nauczycieli, pedagogów, rodziców,
Bardziej szczegółowoPrzestępczość komputerowa
Przestępczość komputerowa Przestępczość komputerowa - przestępczość z udziałem komputerów bądź informacji przetwarzanych przez komputery Popularność Internetu z punktu widzenia przestępcy - łatwy dostęp
Bardziej szczegółowoCyberprzemoc. Spotkanie dla rodziców.
Cyberprzemoc Spotkanie dla rodziców. Co to jest cyberprzemoc? Jest to rodzaj przemocy z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Najczęściej z użyciem telefonu komórkowego i internetu. Do
Bardziej szczegółowoCzy do znamion przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego (art k.k.) należy publiczność działania sprawcy?
PIERWSZY PREZES SĄDU NAJWYŻSZEGO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 kwietnia 2012 r. BSA II - 4410-3/12 Sąd Najwyższy Izba Karna Na podstawie art. 60 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie
Bardziej szczegółowoProcedury postępowania przez Policję w związku z tzw. porwaniem rodzicielskim
Procedury postępowania przez Policję w związku z tzw. porwaniem rodzicielskim Poznań, 22 lutego 2017 roku PODSTAWA PRAWNA Zarządzenie nr 124 KGP z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie prowadzenia przez Policję
Bardziej szczegółowo