3 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

Transkrypt

1 SKE Pomerania Instytut Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej Gmin i Regionu 3 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 3.1 Komunikacja Układ komunikacyjny miasta i gminy stanowią: a) odcinek drogi krajowej; b) dwa odcinki dróg wojewódzkich; c) sieć dróg powiatowych; d) sieć dróg gminnych i zakładowych; e) zespół dróg i ulic wewnątrz miejscowości Sianów; f) odcinek linii kolejowej relacji Gdynia - Koszalin - Szczecin; Przez centrum Sianowa przebiega droga krajowa, co stanowi dużą uciążliwość dla mieszkańców. Stanowi to również zagrożenie dla budynków oraz bezpieczeństwa mieszkańców. Konieczna jest przebudowa tego odcinka drogi krajowej poprzez budowę obwodnicy. Istniejący układ komunikacyjny jest mało korzystny, głównie ze względu na przebieg drogi krajowej przez centrum Sianowa. Gmina posiada dogodne połączenia z najbliższymi dużymi ośrodkami miejskimi, tj. z Koszalinem, Sławnem i Słupskiem oraz z innymi regionami kraju. Węzeł dróg nr 6 i 203 położony jest 2 km od Sianowa Drogi Gmina Sianów położona jest przy drodze krajowej nr 6 relacji Gdańsk - Szczecin. Droga ta przebiega przez centrum miasta Sianów, co stanowi duże utrudnienie w ruchu kołowym oraz jest uciążliwe dla mieszkańców. Jest to najważniejsza arteria komunikacyjna na terenie gminy. W sezonie letnim znacznie zwiększa się na tej drodze średni, dobowy ruch samochodowy. W okresie ostatnich pięciu lat ruch pojazdów na dobę zwiększył się o ponad 50%, natomiast parametry dróg nie uległy zmianie. Powoduje to duże utrudnienie w ruchu kołowym, zwłaszcza w letnim sezonie turystycznym. Fakt ten nie jest sprzyjającym czynnikiem do rozwoju turystyki i innego rodzaju przedsiębiorczości w gminie. Na terenie gminy znajduje się 18 odcinków dróg powiatowych zamiejskich oraz sieć dróg gminnych i zakładowych. Gmina pokryta jest siecią dróg o następującej długości i powierzchni: Rodzaj drogi Długość Powierzchnia km km 2 krajowe 10,8 0,08 wojewódzkie 23,7 0,13 powiatowe zamiejskie 72,3 0,36 powiatowe miejskie ( m. Sianów) 10,8 0,07 gminne o nawierzchni utwardzonej 5,0 0,03 lokalne (gminne, zakładowe) 16,0 0,08 Razem 138,6 0,75 Charakterystykę dróg powiatowych przedstawiono w załączonych wykazach. Gęstość sieci drogowej wynosi 65,7 km/100 km 2. Wskaźnik ten świadczy o tym, że ilościowe wyposażenie gminy w połączenia komunikacyjne jest średnie. Sieć drogowa na terenie gminy, to w większości drogi wąskie o nieutwardzonych poboczach. W wielu wsiach, przez które przebiegają te drogi brak jest chodników dla pieszych. Stan techniczny dróg jest zły. Drogi powiatowe zamiejskie w gminie Sianów 12

2 Nr drogi Nazwa drogi Strategia rozwoju miasta i gminy Sianów Długość km w tym o naw. twardej średnia szerokość jezdni (m) Tabela 14 Pow. naw. w m Łazy - Sucha Koszalińska 6,100 6,100 5,5 33, Osieki - Rzepkowo - dr. Nr 203 3,776 1,776 3,6 6, Bielkowo - Iwięcino 3,00 0,650 3,5 2, dr. Nr Skwierzynka - Kędzierzyn 3,450 1,600 5,8 9, Wiekowo - Grabowo - dr. Nr 6 1,800 1,800 4,0 7, Dąbrowa - Grabówko 3,820 0,350 3,3 1, dr. Nr Kawno - Sieciemin 7,517 7,517 4,4 33, Wierciszewo - Karnieszewice 3,772 3,772 4,4 16, Wierciszewo - Skibno - Sianów 6,640 6,640 5,4 35, Sucha Koszalińska - Skibno 1,238 1,238 5,5 6, Sianów - Węgorzewo - dr. Nr 206 4,475 4,475 5,0 22, Sianów - Przytok - Ratajki - Krytno 13,486 13,486 4,0 53, Sieciemin - Kusice 1,900 0,800 4,0 3, Kusice - Ratajki 1,400 1,400 4,3 6, Sierakówko - Lejkowo - Ostrowiec 5,000 5,000 3,5 17, Sowno - Laski 2,000 2,000 3,6 7, dr. Nr Policko 1,700 0,000 3, Maszkowo - Wyszebórz 1,300 0,000 3,2 Razem w gminie: 72,374 58, ,44 Odsetek dróg wymagających remontu i modernizacji to w przypadku: dróg krajowych - 20% dróg wojewódzkich - 80% dróg powiatowych i gminnych - 60% Stan techniczny dróg oraz brak obwodnicy wokół miejscowości Sianów powodują znaczne utrudnienia w ruchu kołowym na terenie gminy. Drogi powiatowe w mieście Sianów Tabela 15 Lp. Sianów Długość J Powierzchnia m 2 Nawierzchnia 1 Plac pod Lipami 0, bitumiczna 2 Dworcowa 1, bitumiczna 3 Ogrodowa 0,300 0, bitumiczna gruntowa 4 Tylna 0, bitumiczna 5 Łubuszan 3, bitumiczna 6 Mickiewicza 0, bitumiczna 7 Piastów 0, bitumiczna 8 Spółdzielcza 0, bitumiczna 9 Strzelecka 0, bitumiczna 10 Węgorzewska 3, bitumiczna Razem Sianów 10,

3 SKE Pomerania Instytut Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej Gmin i Regionu Średnio rozwinięta sieć dróg, zły stan techniczny, brak utwardzonych poboczy, brak chodników dla pieszych na terenach zabudowanych oraz brak obwodnicy wokół Sianowa powoduje, że jest to słaba strona w infrastrukturze drogowej gminy Komunikacja zbiorowa Przez teren gminy na odcinku 15 km przebiega I-rzędna linia kolejowa relacji Gdynia - Koszalin - Szczecin. Jest to linia jednotorowa zelektryfikowana ze stacją w Skibnie. Umożliwia ona połączenia komunikacyjne o znaczeniu krajowym. Kursujące na tej trasie pociągi dalekobieżne umożliwiają dogodne połączenie z Koszalinem, Gdańskiem i Warszawą. Z Koszalina kursują do Sianowa autobusy komunikacji miejskiej linii nr 7. Ponadto na trasie Koszalin-Sianów-Osieki kursują mikrobusy przewoźnika prywatnego. Dość dobrze rozwinięta jest w gminie komunikacja autobusowa obsługiwana przez Przedsiębiorstwo PKS. Komunikacja ta dociera do większości miejscowości w gminie. Zapewnia też dobre połączenie ze Sławnem, Słupskiem i Koszalinem, co umożliwia korzystanie z połączeń krajowych i międzynarodowych. Komunikacja zbiorowa należy do mocnej strony w gminie. 3.2 Zaopatrzenie w wodę Zasoby wody Większość powierzchni gminy leży w zlewniach jeziora Jamno i Bukowo. Jest to obszar nizinny, wznoszący się od poziomu morza do kilkudziesięciu m. n.p.m. i pod względem geologicznym stanowi teren moreny dennej. Ważniejsza rzeka zlewni jeziora Jamno, płynąca przez teren gminy, to Unieść o długości 26 km. Jej głównym dopływem jest rzeka Polnica o długości 23 km. Powierzchnia zlewni rzeki Unieść wynosi 228 km 2, a roczny dopływ tys. m 3 wody. Duże znaczenie na rozwój gminy, zwłaszcza w zakresie turystyki, ma fakt położenia części linii brzegowej jeziora Jamno i Bukowo na terenie gminy. W przypadku jeziora Jamno możliwość rozwoju turystyki jest ograniczona z uwagi na stan zanieczyszczenia jego wód i stopniowej degradacji, która dokonywała się w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat. Zła jakość wody, mętność, wysokie zanieczyszczenia bakteriologiczne sprawiają, że jezioro Jamno jest nieatrakcyjne pod względem rekreacji. Wysokie ładunki zanieczyszczeń organicznych i stężeń związków biogennych niesione są do jeziora przez rzekę Unieść, a zwłaszcza Sianowską Strugę, która jest odbiornikiem ścieków z Sianowa. Ze względu na małe przepływy cieków wodnych, ich potencjał samoregulacyjnoodpornościowy jest niski. Wody gruntowe pierwszego poziomu występują na różnych głębokościach w zależności od ukształtowania terenu i materiałów budujących jego podłoża. Na obszarach tarasu wysokiego, wody występują w piaskach i żwirach na głębokości ok. 1,5 m pod powierzchnią terenu. W wyższych partiach terenu o wysokości m. n.p.m. woda gruntowa występuje na głębokości 2,5-6 m pod powierzchnią terenu. W gruntach torfowych i w obniżeniach terenu, wody występują na powierzchni lub tuż pod powierzchnią gruntu. Wody podziemne czerpane mogą być głównie z utworów jurajskich i czwartorzędowych. Zasoby wody występują na terenie gminy pozwalają na zaspokojenie potrzeb mieszkanców i innych jej odbiorców. Jest to mocna strona gminy Ujęcia wody i wodociągi Główne ujęcie wody zlokalizowane jest w Sianowie, z którego zaopatrywana jest w wodę miejscowość Sianów. 14

4 Strategia rozwoju miasta i gminy Sianów Uproszczoną charakterystykę ważniejszych ujęć, stacji wodociągowych i sieci wodociągowych przedstawiono w załączonym wykazie. W kilku miejscowościach sytuacja w zakresie zaopatrzenia w wodę jest trudna. W miejscowościach: Gorzebądź, Kędzierzyn, Maszkowo, Mokre, Sowieński Młyn, Ratajki, Kłos (jest tu tylko zakładowe ujęcie wody dla restauracji), Sowinko brak jest ujęć i sieci wodociągowych. Gmina nie posiada Programu Gospodarki Wodno - Ściekowej. Stan techniczny znacznej ilości ujęć wody, stacji uzdatniania, niektórych odcinków sieci wodociągowych jest zły. Około 30% sieci wodociągowej, znajdującej się na terenie gminy wykonana jest z rur azbestowo - cementowych. W około 25% gospodarstw domowych, zwłaszcza na terenach wiejskich, występuje deficyt w zaopatrzeniu w wodę Problem właściwego i racjonalnego zaopatrzenia w wodę mieszkańców gminy Sianów wymaga więc pilnego rozwiązania. W celu zaspokojenia potrzeb ludności w zakresie zaopatrzenia w wodę należy zrealizować następujące inwestycje: budowa stacji wodociągowych i sieci w miejscowościach: Gorzebądź, Kędzierzyn, Mokre, Maszkowo, Kłos, Sowiński Młyn, Ratajki budowa rezerwowych ujęć wody w Sianowie, Bielkowie, Suchej Koszalińskiej, Osiekach, Dąbrowie, Węgorzewie, Skibnie, rozbudowa niektórych odcinków sieci wodociągowej i wymiana rur azbestowo - cementowych, Biorąc pod uwagę sytuację w zakresie zaopatrzenia w wodę na terenie gminy można stwierdzić, że jest to jej słaba strona. Wykaz ważniejszych ujęć i sieci wodociągowych w gminie Sianów Lp. Wodociąg Rok budowy Wydajność ujęć Stacja uzdatniania Rok budowy Tabela 16 Sieć wodociągowa Długość sieci z przyłączami Materiał 1. Dąbrowa ,0 m 3 /h Hydrofor - 2 x 4000 l mb PCW Grabówko Odżelaziacze, Odmanganiacze PE St. oc 2. Sieciemin 29 m 3 /h Hydrofor - 2 x 2500 l mb PCW 3. Iwięcino m 3 /h Hydrofor 3000 l Odżelaziacz - 4 szt mm wydajność łączna 32,0 m 3 /h 4. Skwierzynka m 3 /h Hydrofor - 2 x 2500 l Odżelaziacz-2 szt mm wydajność łączna 20m 3 /h 5. Rzepkowo - - Hydrofor - 2 x 2000 l Odżelaziacz - 2 szt mm wydajność łączna 20 m 3 /h 6. Bielkowo ,5 m 3 /h Hydrofor - 2 x 4000 l Odżelaziacz 3 szt mm St.oc mb PCW PE mb mb 15

5 SKE Pomerania Instytut Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej Gmin i Regionu Lp. Wodociąg Rok budowy Wydajność ujęć Stacja uzdatniania Odmanganiacz -3 szt mm 7. Wierciszewo ,5 m 3 /h Hydrofor -2 x 2500 l Odżelaziacz 2+2 szt 1000 mm Rok budowy Sieć wodociągowa Długość sieci z przyłączami Materiał mb PCW 8. Sierakowo m 3 /h Hydrofor - 2 x 2500 l mb PCW, PE 9. Karnieszewice m 3 /h z ujęcia w Dąbrowie 10. Osieki m 3 /h Hydrofor -2 x 2500 l -1 x 2000 l, Odżelaziacz - 2 szt mm Sucha Koszalińska - 33 m 3 /h Hydrofor -2 x 3000 l Odżelaziacz - 3 szt mm mb PCW St. oc. 12. Szczeglino - - Hydrofor - 4 x 2500 l Skibno - 72 m 3 /h Hydrofor -2 x 4500 l Odżelaziacz - 3 szt mm mb Węgorzewo m 3 /h Hydrofor - 1 x 2500 l mb PCW, St.oc., PE 15. Kleszcze - - Hydrofor 1 x 4500 l Sianów ,3m 3 /h Zbiorniki wyrównawcze 2000 m 3. Pompownia II 0 z hydroforem Odprowadzenie ścieków Sytuacja w zakresie gospodarki ściekowej w gminie jest zróżnicowana. Podstawą systemu odbioru ścieków jest grawitacyjna sieć kanalizacyjna z mechaniczno - biologiczną oczyszczalnią ścieków w Sianowie o przepustowości 1200 m 3 /d. Do oczyszczalni tej przyłączone jest około 50% zabudowań miasta Sianowa a ilość przyjmowanych obecnie ścieków wynosi m 3 /d. Planuje się modernizację tej oczyszczalni o punkt zlewny. Planuje się także budowę sieci kanalizacyjnej od miejscowości Osieki, Kleszcze, Sucha Koszalińska i Skibno do oczyszczalni w Sianowie, co umożliwi dostarczanie do niej ścieków pozwalających na wykorzystanie jej technologicznej zdolności oczyszczania. Długość tej sieci wyniesie ok. 12 km. Ponadto na terenie gminy znajduje się kilka mniejszych oczyszczalni zakładowych i przy szkołach o przepustowości nie przekraczających 100 m 3 /d. Ścieki w wielu wsiach i z terenów zabudowy rozproszonej odprowadzane są do szamb, często nieszczelnych. Większość miejscowości nie posiada systemu odprowadzania wód deszczowych. Wody te nie oczyszczone spływają bezpośrednio do wód powierzchniowych. Na terenie gminy Sianów występuje niski poziom infrastruktury w zakresie gospodarki ściekowej. W większości miejscowości występuje całkowity brak uporządkowania gospodarki ściekowej, tj. brak kanalizacji, legalnych wylewisk nieczystości, oczyszczalni ścieków. Na terenie gminy powstaje ok m 3 ścieków sanitarnych rocznie z czego tylko 44% jest oczyszczanych mechanicznie i mechaniczno - biologicznie. Brak jest kompleksowego programu gospodarki ściekowej dla gminy Sianów. W roku 1995 opracowano roboczą koncepcję gospodarki ściekowej dla Związku Gmin Pomorza Środkowego. 16

6 Strategia rozwoju miasta i gminy Sianów Gospodarka ściekowa jest więc słabą stroną w infrastrukturze technicznej gminy. Sianów oczyszczalnia Sianów -Zakłady POLMATCH Sieraków PR-S Gorzelnia Karnieszewice Gospodarstwo Ogrodnicze Sianów Ubojniamasarnia Szczeglino Osada Leśna, Nadleśn. Karnieszewice Sieraków Szkoła Podstawowa Dąbrowa Szkoła Podstawowa i 2 bud. mieszkalne Osieki PP-H POLRYB Węgorzewo Zakład Eksploatacji Kruszyw - oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna o przepustowości 1200 m 3 /d. Układ technologiczny: krata, piaskownik, osadnik wstępny, biologiczne złoże zraszane, osadnik wtórny, komora fermentacji, osada poletka osadowe. Wydajność 600,0 m 3 /d. Odbiornik ścieków - rz. Unieść - oczyszczalnia mechaniczna Wydajność 96,1 m 3 /d. Odbiornik ścieków - rz. Unieść - oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna Wydajność 89,0 m 3 /d. Odbiornik ścieków - rz. Bielawa - oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna Wydajność 73,2 m 3 /d. Odbiornik ścieków - rz. Polonica - oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna Wydajność 21,1 m 3 /d. Odbiornik ścieków - rz. Polonica - oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna Wydajność 9,0 m 3 /d. Odbiornik ścieków drenaż - oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna Wydajność 7,0 m 3 /d. Odbiornik ścieków drenaż - oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna Wydajność 7,0 m 3 /d. Odbiornik ścieków drenaż - oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna Wydajność 0,5 m 3 /d. Odbiornik ścieków Jez.Jamno - oczyszczalnia mechaniczna Wydajność 0,1 m 3 /d. Odbiornik ścieków rz. Unieść 3.4 Koncepcja rozwiązań gospodarki ściekowej Ministerstwo Transportu, Robót Publicznych i Gospodarki Wodnej Holandii oraz Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Polski zainicjowały współpracę w zakresie zintegrowanej gospodarki wodnej i jako obszar priorytetowy wybrano region koszaliński. Prace nad projektem rozpoczęto we wrześniu 1992 roku. Miały one na celu wypracowanie koncepcji odbudowy i zagospodarowania jeziora Jamno. W wyniku tych prac opracowano m. in. koncepcję budowy kanalizacji sanitarnej na obszarze Związku Gmin Pomorza Środkowego, do którego należy również gmina Sianów. Koncepcję rozwiązań gospodarki ściekowej dla gminy Sianów zawarto w tzw. systemach (3) SIANÓW, MASZKOWO i WIERCISZEWO. W systemach tym zakłada się realizację kanalizacji zbiorczej w następującym układzie: 1. Bielkowo Wierciszewo Iwięcino Sucha Koszalińska Skibno Oczyszczalnia Ścieków w Sianowie. Osieki Kleszcze Sucha Koszalińska. Rzepkowo - kanalizacja ciśnieniowa Iwięcino / Sucha Koszalińska 2. Sieciemin Dąbrowa Grabówko Dąbrowa Karnieszewice Oczyszczalnia ścieków w Sianowie. 17

7 SKE Pomerania Instytut Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej Gmin i Regionu Maszkowo Węgorzewo Koszalińskie 3. Mokre Szczeglino Węgorzewo Koszalińkie Oczyszczalnia ścieków w Sianowie Maszkowo Węgorzewo Koszalińskie 4. Gorzebądź Kłos Oczyszczalnia ścieków w Sianowie 5. Kędzierzyn Skwierzynka Oczyszczalnia ścieków w Jamnie (gmina Będzino) W systemie tym założono, że jeśli przyłączone zostaną zabudowania położone w odległości do 200 m od przewodów grawitacyjnych lub ciśnieniowych to system ten obejmie ok. 95% zabudowań. Dla pozostałych zabudowań przewiduje się odprowadzanie ścieków do zbiorników bezodpływowych lub przydomowych oczyszczalni. Do oczyszczalni w Sianowie, oprócz mieszkańców tej miejscowości dostarczane będą ścieki od około 3000 osób z innych miejscowości. Program odnowy i zagospodarowania zlewni jeziora Jamno ma szansę realizacji przy wsparciu finansowym z przedakcesyjnych środków pomocowych Unii Europejskiej ISPA. 3.5 Usuwanie odpadów Na terenie gminy Sianów znajduje się wysypisko, eksploatowane przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Koszalinie. Na wysypisku składowane są odpady z Koszalina, gminy Sianów i częściowo z gmin Manowo, Biesiekierz, Mielno, Będzino. Wysypisko usytuowane jest w pobliżu miejscowości Sianów i zajmuje powierzchnię ok. 20 ha. Podzielone jest na III etapy realizacyjne. Eksploatacja pierwszego etapu wysypiska została zakończona, a teren został zrekultywowany. Poprzez zainstalowaną na nim instalację odgazowującą, powstający gaz jest wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej. Odpady składowane są prawidłowo i zagęszczane na bieżąco kompaktorem. Dojazd do wysypiska wykonany jest z betonowych płyt drogowych. Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej prowadzi na terenie gminy częściową, selektywną zbiórkę odpadów komunalnych. PGK w Koszalinie zgodnie z opracowanym w 1993 roku Programem Gospodarki Odpadami, zamierza zainstalować linię do segregacji i częściowego przetwarzania odpadów stałych. Obecna gospodarka odpadami w gminie wyróżnia się następującymi elementami pozytywnymi: zorganizowany system wywozu odpadów z terenu gminy przez specjalistyczne Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Koszalinie; częściowa, selektywna zbiórka odpadów (tworzywa sztuczne, szkło); usytuowanie wysypiska na terenie gminy, eksploatowanego przez specjalistyczne Przedsiębiorstwo (część dochodów wpływa do budżetu gminy); uszczelnienie dna wysypiska folią HDPE; prawidłowa eksploatacja wysypiska; Do elementów negatywnych należy zaliczyć: niepełne objęcie wywozem zorganizowanych odpadów z budownictwa zagrodowego,; ograniczony system selektywnej zbiórki odpadów; brak sortowni odpadów na wysypisku i ich racjonalnego zagospodarowania; Obecnie na terenie gminy powstaje rocznie ok. 18 tys. m 3 odpadów, a ok. 70% tych odpadów zagospodarowywanych jest przez obsługę komunalną. Ogólnie gospodarkę odpadami można zaliczyć do mocnych stron gminy. 3.6 Regulacja stosunków wodnych Obszar zmeliorowanych gruntów w gminie wynosi: ha 18

8 Strategia rozwoju miasta i gminy Sianów w tym: grunty orne: użytki zielone: Poprzez system drenażu zmeliorowanych jest: w tym: grunty orne: użytki zielone: Łączna długość rowów i rurociągów wynosi: ha ha ha ha 328 ha 265,9 km Sieć wodną gminy tworzą rzeki, kanały i rowy melioracyjne o następujących długościach: rzeki m kanały m rowy melioracyjne m Obecnie prace melioracyjne wykonywane są w niewielkim zakresie. Większość istniejącego drenażu wykonana jest z rur betonowych i azbestowo - cementowych. Stan systemu melioracji użytków rolnych jest nie zadawalający. Około 25% rurociągów drenarskich wymaga wymiany. Jest to słaba strona w infrastrukturze technicznej gminy. 3.7 Elektroenergetyka Energia elektryczna dla gminy Sianów jest dostarczana na poziomie napięcia SN-15 kv liniami napowietrznymi. Na terenie gminy znajduje się Główny Punkt Zasilania o mocy transformatora 32 MVA. Linie wysokiego napięcia przebiegają liniami napowietrznymi na odcinku 21,3 km. Linie średniego napięcia przebiegają przez teren gminy o następującej długości: liniami napowietrznymi - 143,0 km liniami kablowymi - 25,6 km Linie niskiego napięcia przebiegają: liniami napowietrznymi liniami kablowymi - 129,3 km - 45,4 km Na terenie gminy zainstalowanych jest 121 stacji transformatorowych w tym 45 kubaturowych i 76 słupowych. Średnia moc transformatora wynosi 114,5 kva. Zainstalowana moc przekracza obecne zapotrzebowanie na energię elektryczną. Stan techniczny linii i urządzeń energetycznych jest zadawalający. Natomiast system oświetlenia ulic jest przestarzały, energochłonny i wymaga modernizacji na nowoczesny i energooszczędny. Na zlecenie Urzędu Miasta i Gminy opracowano Oszczędnościowy program kompleksowej modernizacji systemu oświetlenia drogowego miasta i gminy Sianów. W opracowaniu tym przedstawiono sposób radykalnego obniżenia mocy zainstalowanych urządzeń oświetleniowych, wdrożenia energooszczędnego o najwyższych parametrach użytkowych, sprzętu oświetleniowego, uzyskania znaczących efektów ekonomicznych, poprawy jakości i standardu oświetlenia. Podstawowe parametry dotyczące stanu istniejącego i projektowanego w zakresie systemu oświetlenia ulic przedstawia się następująco: Zaopatrzenie w energię elektryczną stanowi mocną stronę w infrastrukturze technicznej gminy. 19

9 SKE Pomerania Instytut Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej Gmin i Regionu System oświetlenia ulic w gminie Sianów Tabela 17 Wyszczególnienie Stan istniejący Stan projektowany Ilość punktów świetlnych (szt.) Moc zainstalowana (kw) 203,9 77,8 Roczne zużycie energii (kwh)

10 Strategia rozwoju miasta i gminy Sianów 3.8 Telekomunikacja Do sieci telefonicznej włączone są wszystkie miejscowości gminy. Stan stelefonizowania miejscowości w gminie Sianów Tabela 18 Lp. Rejon Telekomunikacji Koszalin Nazwa obszaru elementarnego Stacje telefoniczne SIANÓW - miasto Sianów 1551 SIANÓW - gmina Sianów Bielkowo Sianów Borowiec Sianów 1 3. Dąbrowa Sianów Dęborogi Sianów 5. Gorzebądź Sianów Grabówko Sianów 1 7. Gracz Sianów 4 8. Iwięcino Sianów Karnieszewice Sianów Kędzierzyn Sianów Kiełzno Sianów Kleszcze Sianów Kłos Sianów Kołzin Sianów Kościerza Sianów Krzykacz Sianów Maszkowo Sianów Mokre Sianów Osieki Sianów Płonka Sianów Przytok Sianów Ratajki Sianów Rzepkowo Sianów Sieciemin Sianów Siecieminek Sianów Sierakowo Słowieńskie Sianów Sierakówko Sianów 28. Skibienko Sianów Skibno Sianów Skwierzynka Sianów Sowieński Młyn Sianów 32. Sowno Sianów Sucha Koszalińska Sianów Suszka Sianów Szczeglino Sianów Szczeglino Nowe Sianów Trawica Sianów Węgorzewo Sianów Wierciszewo Sianów Wonieść Sianów Skwierzynka 42. Kędzierzyn Razem OE Sianów

11 SKE Pomerania Instytut Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej Gmin i Regionu Szacunkowa gęstość telefoniczna w gminie Sianów przedstawia się następująco: miasto Sianów - 24,0 pozostały teren gminy - 13,7 średnio w gminie - 18,8 Na koniec 1998 r. średni wskaźnik gęstości telefonicznej w kraju wynosił: na wsi - 11,36 średnio w kraju - 20,78 Oznacza to, że na 100 mieszkańców wiejskich, 11 osób miało dostęp do usług operatora telekomunikacyjnego. Sytuacja w zakresie telefonizacji w gminie na terenach wiejskich jest nieco lepsza w stosunku do średniej krajowej. Średnia gęstość telefoniczna na obszarze całej gminy jest niższa w porównaniu do średniej krajowej. Na przyłączenie do stacji telefonicznych oczekuje jeszcze ok. 35% gospodarstw domowych. Rozbudowy wymaga sieć w miejscowościach: Grabówko, Sierakowo, Ratajki. Prawie z całego terenu gminy można uzyskać połączenie za pomocą bezprzewodowej telefonii komórkowej. Stan telefonizacji przewodowej w gminie jest jej mocną stroną. W celu zintensyfikowania działań na rzecz rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej w gminie można finansować i realizować inwestycje telekomunikacyjne według wprowadzonych obecnie zasad, np. według formuły BOT (Build-Operate-Transfer, tzn, Buduj-Zarządzaj-Przekaż) Realizacja powyższego celu odbywa się poprzez utworzenie podmiotu prawa handlowego (nonprofit), będącego inwestorem na czas realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego. Takie działania sprzyjać będą również rozwojowi wiejskiego społeczeństwa informacyjnego. Wdrażanie technologii i systemów organizacyjnych mających na celu rozwój społeczeństwa informacyjnego zapisano w strategii rozwoju telekomunikacji na wsi opracowanej przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Telekomunikacji na Wsi. 3.9 Zaopatrzenie w gaz Na zlecenie Urzędu Miasta i Gminy Sianów opracowano w 1990 r. koncepcję gazyfikacji Sianowa i miejscowości Skibno. W roku 1994 zaktualizowano ten program oraz rozszerzono zakres gazyfikacji o miejscowości Sucha Koszalińska, Kłos. Program ten został częściowo zrealizowany. Rejon gazyfikowany jest siecią wysokiego ciśnienia od gazociągu przesyłowego Dn 200 relacji Koszalin - Skibno, a siecią średniego ciśnienia do gazyfikowanych miejscowości. W Skibnie wybudowano stację redukcyjno - pomiarową I o o przepustowości 4000 m 3 /h. Aktualna długość sieci gazowej średniego ciśnienia w gminie wynosi 4,5 km. W Sianowie jest obecnie 41 odbiorców gazu. W Skibnie odbiorcą gazu jest Palarnia kawy MK CAFE and TEE. W koncepcji przyjęto, że w miejscowościach w niej ujętych gaz zostanie doprowadzony do wszystkich odbiorców domowych, gospodarstw rolnych, odbiorców komunalnych i innych obiektów. Zmiana stosowanych obecnie paliw na gaz jest ściśle zależna od ekonomicznej konkurencyjności gazu względem innych nośników energii. Relacje aktualnych cen kilku podstawowych nośników energii do ceny gazu wskazują na opłacalność jego stosowania. jednak inwestycje w stacje redukcyjno - pomiarowe i sieć przesyłową są bardzo kapitałochłonne. Celowość realizacji takich inwestycji na danym terenie jest przede wszystkim uzależniona od rachunku ekonomicznego. 22

12 Strategia rozwoju miasta i gminy Sianów Obszar, na którym będzie można realizować inwestycję umożliwiającą rozprowadzanie gazu, zależy od relacji kosztów ponoszonych przez odbiorcę do kosztów alternatywnych źródeł energii z uwzględnieniem nakładów inwestycyjnych. Dlatego chcąc gazyfikować pozostałe miejscowości w gminie należy opracować Koncepcję Techniczno - Finansową (Studium Wykonalności) gazyfikacji całej gminy. Możliwość korzystania z gazu ziemnego jest sprzyjającym czynnikiem rozwoju gospodarczego gminy. Pomimo, że gazyfikacja gminy jest obecnie przeprowadzona w niewielkim zakresie, możliwość korzystania z takiego nośnika energii jak gaz ziemny, stanowi o tym, że jest to jej mocna strona Zaopatrzenie w ciepło Na terenie gminy funkcjonują kotłownie wykorzystujące różne nośniki energii, tj. gaz ziemny, gaz płynny, olej opałowy, paliwo stałe, energię elektryczną. Kotłownie o największej mocy zlokalizowane są w miejscowościach Sianów i Karnieszewice. Największą moc zainstalowaną mają kotłownie Gospodarstwa Ogrodniczego w Karnieszewicach (5,8 MW) oraz Zakładu Budżetowego Administracji Budynków Komunalnych w Sianowie (4,6 MW). Większość kotłowni położonych poza Sianowem opalana jest paliwem stałym, głównie węglem. Kotłownia Palarni kawy MK CAFE and TEE w Skibnie zasilana jest gazem ziemnym. Drugi ważny pod względem wielkości zatrudnienia i produkcji podmiot gospodarczy, położony na terenie gminy, Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe DEGA, jako źródła energii cieplnej używa gazu płynnego. Charakterystyka niektórych, ważniejszych kotłowni zlokalizowanych w gminie przedstawia się następująco: 1. Kotłownia Karnieszewickiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Ogrodniczej. Moc zainstalowana - 5,8 MW Paliwem jest mazut, jego roczne zużycie wynosi 4,5-5,2 tys. ton. Kotłownia posiada 6 kotłów. Rok budowy Kotłownia wymaga modernizacji. 2. Kotłownia eksploatowana przez Zakład Budżetowy Administracji Budynków Komunalnych w Sianowie. Moc zainstalowana - 4,6 MW Podstawowymi urządzeniami są dwa kotły KR-1 o wydajności 2,3 MW każdy. Paliwem był miał węglowy. Kotłownia funkcjonuje od 1991 roku. W roku 1999 rozpoczęto modernizację kotłowni ze środków finansowych dzierżawcy (umowa dzierżawy obowiązuje od ), polegająca m.in. na zamianie paliwa stałego na gaz ziemny oraz olej opałowy. W wyniku tej modernizacji zainstalowano 2 kotły gazowe firmy ICI CALDAINE o mocy 1596kW każdy. Jeden kocioł zainstalowano w pomieszczeniu wymiennikowni z palnikiem na olej i gaz. Jako rezerwę pozostawiono istniejące kotły na miał węglowy. Odbiorcami energii cieplnej z tej kotłowni są: SM Jutrzenka, Gminny Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Sianowie, Zespół Podstawowej Opieki Zdrowotnej w Sianowie, Przedszkole w Sianowie i komunalne zasoby mieszkaniowe. 3. Kotłownia Własnościowej Spółdzielni Mieszkaniowej BRATEK w Sianowie. Moc zainstalowana - 1,9 MW Kotłownia opalana jest gazem ziemnym. Kotłownia została wybudowana w 1976 r. Spółdzielnia wykonała modernizację tej kotłowni z węglowej na gazową. 4. Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa Skrzat w Skibnie eksploatuje cztery kotłownie zlokalizowane w miejscowościach Kleszcze, Rzepkowo i Skibno. Kotłownie te opalane są paliwem stałym (węgiel). Moc zainstalowana kotłowni wynosi: - Kleszcze - 0,395 MW - Rzepkowo - 0,196 MW - Skibno I - 0,461 MW - Skibno II - 0,300 MW 23

13 SKE Pomerania Instytut Aktywizacji Społeczno-Gospodarczej Gmin i Regionu 5. Przy szkołach zainstalowane są następujące kotłownie: a) Gimnazjum Gminne w Sianowie Kotłownia opalana olejem. Moc zainstalowana 0,140 MW b) Szkoła Podstawowa w Dąbrowie Kotłownia opalana olejem. Moc zainstalowana 0,127 MW c) Szkoła Podstawowa w Szczeglinie Kotłownia opalana węglem. Moc zainstalowana 0,125 MW d) Szkoła Podstawowa w Iwięcinie Kotłownia opalana węglem. Moc zainstalowana 0,070 MW e) Szkoła Podstawowa Nr 1 w Sianowie Kotłownia opalana węglem. Moc zainstalowana 0,070 MW f) Szkoła Podstawowa Nr 2 w Sianowie Kotłownia opalana gazem. Moc zainstalowana 0,454 MW g) Szkoła Podstawowa w Suchej Koszalińskiej Kotłownia opalana olejem. Moc zainstalowana 0,105 MW h) Szkoła Podstawowa w Sierakowie Kotłownia opalana olejem. Moc zainstalowana 0,070 MW Kotłownie opalane węglem wymagają modernizacji. Możliwość zaopatrzenia odbiorców energii cieplnej, powstającej w wyniku wykorzystania stosunkowo czystych pod względem ekologicznym nośników energii, np. gazu lub odnawialnych źródeł energii, ma duże znaczenie dla ochrony środowiska naturalnego. Głównym nośnikiem energii cieplnej w miejscowości Sianów będzie gaz ziemny. Większość podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych poza Sianowem korzysta z własnych źródeł energii, uzyskiwanej głównie w wyniku spalania paliwa stałego. Oprócz gazu ziemnego znaczącym źródłem energii w gminie, zwłaszcza na terenach wiejskich, powinna być biomasa i inne alternatywne nośniki energii. W miarę dokonującego się obecnie postępu naukowo - technicznego, korzystanie z tych źródeł staje się coraz bardziej opłacalne. W gospodarce energetycznej gminy Sianów mogą być wykorzystane m. in. takie źródła energii odnawialnej i alternatywnej jak: energia wiatru; energia biomasy; E N E R G I A W I A T R U Wiatr, jako źródło energii odnawialnej ma znaczenie lokalne i w takiej gminie jak Sianów, gdzie prędkość i częstotliwość wiatrów są znaczne, powinien być wykorzystywany w szerszym stopniu. Na terenie gminy powinno się stworzyć warunki do powstania tzw. ferm siłowni wiatrowych. E N E R G I A B I O M A S Y Biomasa to substancja organiczna, głównie pochodzenia roślinnego, powstająca w procesie fotosyntezy. Do biomasy zalicza się również odpady z produkcji zwierzęcej, gospodarki komunalnej oraz niektórych procesów produkcyjnych. Biomasa może służyć jako niskokaloryczne paliwo w procesie spalania lub może być przetwarzana na paliwo gazowe. Biomasa powstająca na terenie gminy może być wykorzystywana jako źródło energii. Źródłem tej energii mogą być słoma, odpady komunalne, odpady poprodukcyjne, zwłaszcza z przetwórstwa spożywczego. Szybki postęp technologiczny w dziedzinie budowy pieców i kotłów centralnego ogrzewania na paliwa niskokaloryczne spowodował wzrost wykorzystania tego odnawialnego źródła energii. Sprawność pieców najnowszej generacji opalanych biomasą dochodzi do 90%. Innym sposobem 24

14 Strategia rozwoju miasta i gminy Sianów wykorzystania biomasy jest uzyskanie paliwa gazowego, tzw. biogazu, w procesie fermentacji beztlenowej lub pirolizy. Rozproszony charakter zabudowy i mała aktywność gospodarcza w wielu miejscowościach gminy nie sprzyja rozwojowi scentralizowanego systemu zaopatrzenia w energię cieplną. A istniejące kotłownie opalania paliwem stałym, głównie węglem, wymagają modernizacji i zmiany, w większości przypadków, źródła z uciążliwego na mniej uciążliwe dla środowiska naturalnego. Poprawa gospodarki w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną będzie wymagać: budowy gazociągów i przyłączy gazowych celem zaopatrzenia w gaz dużych odbiorców i gospodarstw domowych; modernizacji istniejących kotłowni na kotłownie opalane gazem bądź odnawialnymi nośnikami energii; rozwijania indywidualnych systemów ogrzewania dla zabudowy jednorodzinnej i zagrodowej wykorzystujących jako źródło energii biomasę lub inne proekologiczne nośniki energii; Biorąc pod uwagę aktualny stan zaopatrzenia w energię cieplną na terenie gminy należy stwierdzić, że system gospodarki tą energią jest słabą stroną gminy. 25