FIZYK W ELEKTRONICE. notatki do biografii Profesora zw. dr. hab. Sławomira Kończaka

Transkrypt

1

2 Krzysztof Waczyński FIZYK W ELEKTRONICE notatki do biografii Profesora zw. dr. hab. Sławomira Kończaka To był dobry rok. Od trzech lat nad sprawami Rzeczypospolitej w Belwederze czuwał Marszałek Józef Piłsudski. W marcu 1929 roku w warszawskim kabarecie Morskie Oko po raz pierwszy wykonano Tango milonga utwór skomponowany przez Jerzego Petersburskiego z tekstem Jerzego Własta, w Poznaniu odbyła się Powszechna Wystawa Krajowa prezentująca dziesięcioletnie osiągnięcia odrodzonej Polski. Wyświetlono pierwszy film dźwiękowy a żaglowiec Pomorze, który w późniejszym czasie przybierze nazwę Dar Pomorza, wypłynął w swój pierwszy rejs. W sierpniu przez Bydgoszcz przemknął wyścig kolarski Tour de Pologne. Wyścig kolarski Tour de Pologne przejeżdżający przez Bydgoszcz w sierpniu 1929 roku Zdjęcie zaczerpnięto z: c f6/bydgoszcz_ul._gdanska_sierpien_1929_rok DZIECINSTWO W dwudziestym drugim dniu sierpnia 1929 roku w domu paostwa Hipolita i Anieli Kooczaków w Bydgoszczy panowała szczególna atmosfera podniecenia, połączonego ze strachem i radością. W koocu jednak przeważyło uczucie radości a nawet szczęścia, gdy świat ujrzało zdrowe i silne niemowlę płci męskiej. Horoskop był pomyślny, jak przystało na dziecko urodzone pod znakiem Lwa, ale oczywiście nikomu nawet do głowy nie przyszło, że losy tego malca potoczą się tak, że najważniejsze lata swojego życia zwiąże z Gliwicami - miastem, które w 1929 roku leżało poza granicami Rzeczpospolitej.

3 Szczęśliwe lata. Mały Sławomir, przyszły profesor zwyczajny i wychowawca całych pokoleo studentów Politechniki Śląskiej korzysta z promieni słonecznych. Zdjęcie udostępnione przez Profesora Sławomira Kooczaka Na chrzcie świętym chłopcu nadano trzy imiona: Sławomir, Antoni i Stanisław a do chrztu trzymał go nie byle kto, bo generał Wojska Polskiego Stanisław Bułak-Bałachowicz ( ). Postad barwna acz kontrowersyjna. Dowódca Białoruskiej Armii Sprzymierzonej walczącej o niepodległośd Polski w wojnie 1920 roku. Żołnierz o burzliwej i złożonej biografii, który zginął w Warszawie w dniu 10 maja 1940 roku podczas próby aresztowania przez Gestapo. Generał Wojska Polskiego Stanisław Bułak-Bałachowicz ( ). Dowódca Białoruskiej Armii Sprzymierzonej walczącej o niepodległośd Polski w wojnie 1920 roku Zaczerpnięto z: Radośd z narodzin była ogromna, ale czasy, które miały nadejśd nie były łatwe. Przecież to właśnie w październiku 1929 roku rozpoczął się Wielki Kryzys, który przeorał również i Polską gospodarkę a zakooczył się dopiero w 1935 roku. Ale lata te mogły byd szczęśliwe i beztroskie, jak w przypadku każdego dziecka, dla którego najważniejsze jest to, że otacza go kochająca rodzina, która daje poczucie bezpieczeostwa, stabilizacji i radości. Niestety, już w wieku dwóch lat małego Sławka dotknęła niewyobrażalna dla każdego dziecka tragedia. 25 czerwca 1931 roku, w młodym wieku, umiera mu matka Aniela. To zmienia jego świat, ale na szczęście ci, którzy są w tych chwilach przy

4 nim, a szczególnie jego ojciec i najbliższa rodzina zarówno Kooczaków jak i Okoniewskich starają się wypełnid, jak tylko mogą, tę lukę. W 1934 roku pięcioletni Sławek Kooczak daje się poznad całej Polsce. Zdobywa pierwszą nagrodę w konkursie na najpiękniejsze dziecko Rzeczypospolitej pozując do zdjęcia w stroju huculskim. Najpiękniejsze dziecko Rzeczypospolitej. Uśmiechnięty Sławek Kooczak w stroju huculskim wygrywa bezapelacyjnie, pozostawiając w pobitym polu konkurentów, ale także konkurentki Zdjęcie udostępnione przez Profesora Sławomira Kooczaka Pierwszego września 1939 roku ponownie cały dotychczasowy świat wali się na głowę dziesięcioletniego chłopca. Nikt nie zdaje jeszcze sobie w tym dniu sprawy, jak bardzo wojna, rozpoczęta atakiem Niemiec hitlerowskich na Polskę zmieni oblicze Europy i Świata. Nikt też nie przyjmował do wiadomości, że wojenny koszmar może trwad dłużej niż kilka tygodni. Ale rzeczywistośd przerosła wyobraźnię. Czarna noc okupacji będzie trwała przez długie sześd lat. Już 3 września, jako syn oficera Wojska Polskiego i prezesa Związku Powstaoców Wielkopolskich Hipolita Kooczaka, zostaje przez wojsko ewakuowany z Bydgoszczy do Warszawy. Tam pozostaje przez wszystkie dni walczącej Stolicy aż do kapitulacji. Po ustaniu walk na terenie kraju nie może wrócid do Bydgoszczy gdzie on i jego rodzina jest poszukiwana przez Gestapo. Znajduje schronienie u rodziny ojca w Katowicach. Niestety i tu nie jest spokojnie. Na skutek polityki okupanta wobec tych terenów zostaje wraz z rodziną wysiedlony do Krakowa, gdzie kooczy szkołę powszechną. Nauczanie na poziomie gimnazjalnym kontynuuje w ramach Tajnego Nauczania. Kiedy 18 stycznia 1945 roku Kraków zostaje wyzwolony przez oddziały 1 Frontu Ukraioskiego gimnazjalista Sławomir ma 15 lat. Po ukooczeniu III klasy gimnazjalnej wraca z rodziną do Katowic. Rozpoczyna naukę w szkole średniej, by ukooczyd ją w 1948 roku uzyskując maturę w prywatnym Liceum Matematyczno-Fizycznym im. Świętego Jacka w Katowicach.

5 Sławomir Kooczak w wieku szesnastu lat rozpoczynający naukę w prywatnym Liceum Matematyczno-Fizycznym im. Świętego Jacka w Katowicach Zdjęcie udostępnione przez Profesora Sławomira Kooczaka Tak się składa, że właśnie te lata w życiu każdego człowieka w zasadzie decydują o jego przyszłych losach. To zastanawiające jak prawe i głęboko patriotyczne było środowisko, w którym kształtował się charakter przyszłego Profesora, że pomimo koszmarów i potworności, które rozgrywały w czasie okupacji, i atmosfery, jaka zapanowała w kraju bezpośrednio po niej potrafiło go wyposażyd w jednoznaczny zestaw postaw zachowao i wartości, którymi potem kierował się w życiu. NAUKA I STUDIA W październiku 1948 roku maturzysta Sławomir Kooczak rozpoczyna studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Poznaoskiego w Poznaniu. Indeks, w który Jego Magnificencje Rektor i Dziekan poświadczają wpisanie Sławomira Kooczaka na listę studentów Uniwersytetu Poznaoskiego na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Dokument udostępniony przez Profesora Sławomira Kooczaka Zaświadcza o tym uroczyście indeks wypisany w języku nauki, czyli po łacinie. Czytamy w nim, że:

6 Nos Rector et Decanus facultatis scientianium in Universitate Posnaniensi lecturis salutem in domino! Notum ac manifestum esse volumes omnibus et singuli, Dominum Slavomirum Kooczak Oriundum Bydgoszcz Anno in Album Universitatis Posnaniensis Facultatis scientianium rite relatum esse. Id, quod manu propria et sigillo Universitatis praesentibus Adpresso testamur. Posnaniac die 21, mensis octobris Anno 1948 My Rektor i Dziekan Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Poznaoskiego Czytających pozdrawiamy! Czynimy znanym i wiadomym wszystkim i każdemu z osobna że Pan Sławomir Kooczak urodzony w Bygdoszczy został wpisany na listę Uniwersytetu Poznaoskiego na Wydział Filozoficzny co zgodnie z obyczajem niniejszym ogłaszamy. To moją własną ręką oraz pieczęcią Uniwersytetu Uroczyście potwierdzamy. Poznao 21 października 1948 roku Lata studiów to dla każdego młodego człowieka najważniejszy okres w życiu. Wtedy ostatecznie kształtują się naukowe zainteresowania przyszłego profesora, który studiuje pod opieką takich tytanów Polskiej Nauki jak fizyk Szczepan Szczeniowski ( ), przed 1939 rokiem profesor uniwersytetów we Lwowie i Wilnie, a po wojnie w Poznaniu w latach i w Warszawie, w Politechnice Warszawskiej od 1957 roku. Postad pomnikowa dla środowiska fizyków polskich - członek Polskiej Akademii Umiejętności (od 1948) oraz Polskiej Akademii Nauk (od 1964). Ale przecież młody człowiek nie może żyd tylko nauką. W tym okresie, jak to zwykle bywa, student Sławomir poznaje urodzoną na Kresach w Tarnopolu, błyskotliwą, pełną życia i humoru studentkę stomatologii, która w czasie okupacji przeżyła koszmar obozu koncentracyjnego i przez całe swe życie działała w organizacjach wspomagających byłych więźniów niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau. Szybko okazuje się, że poznał w tym momencie swoją przyszłą żonę Zofię, z którą wstępuje w związek małżeoski 7 kwietnia 1952 roku. Przeżyli ze sobą 61 lat doczekując Platynowych Godów, które obchodzili w kwietniu 2012 roku. Jest to dobry okres w życiu dwudziestotrzyletniego Sławomira, bo również w tym samym czasie 24 listopada 1952 roku, po czterech latach intensywnych studiów i obronie pracy magisterskiej na temat: Wybrane działy termodynamiki procesów nieodwracalnych uzyskuje stopieo magistra filozofii w zakresie fizyki na Wydziale Matematyki Fizyki i Chemii Uniwersytetu Poznaoskiego. Dyplom dwudziestotrzyletniego Sławomira Kooczaka, magistra filozofii w zakresie fizyki Uniwersytetu Poznaoskiego na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Dokument udostępniony przez Profesora Sławomira Kooczaka

7 PRACA Czasy były takie, że nie można było zbyt długo celebrowad sukcesów. Należało poszukad pracy, która, jak się okazało, czekała na Górnym Śląsku w Gliwicach. Dlatego też już w następnym miesiącu, rektor Politechniki Śląskiej Prof. inż. Gabriel Kniaginin powołuje obywatela mgr. Kooczaka Sławomira za jego zgodą do pracy w Politechnice Śląskiej w Gliwicach na okres od dnia roku w charakterze zastępcy asystenta przy Katedrze Fizyki na Wydziale Górniczym. Młody pracownik jest zaliczony do ósmej grupy uposażenia paostwowych pracowników nauki. Już po kilku miesiącach pracy w maju 1953 roku Komisja Kwalifikacyjna dla Pomocniczych Pracowników Nauki przy Politechnice Śląskiej im. W. Pstrowskiego w Gliwicach przyznaje obywatelowi mgr Sławomirowi Kooczakowi pracującemu w Katedrze Fizyki na Wydziale Elektrycznym tytuł naukowy asystenta. W sierpniu 1953 roku o obywatelu Kooczaku Sławomirze przypomina sobie Minister Szkolnictwa Wyższego, który wystawia nakaz pracy dla magistra fizyki skierowując go na szczęście do wykonywania czynności asystenta w Politechnice Śląskiej w Gliwicach. Wszystko zatem dobrze się kooczy i od tego momentu rozpoczyna się zwykła, żmudna ale również satysfakcjonująca młodego pracownika nauki praca. Lata pięddziesiąte i sześddziesiąte dwudziestego wieku to przede wszystkim okres odbudowy materialnej i kadrowej Polskiej Nauki. Polska poniosła w czasie II Wojny Światowej ogromne straty zarówno w potencjale ludzkim jak i w substancji materialnej. Potrzeba było lat i wytężonej pracy, aby odbudowad zarówno kadry, jak i laboratoria wyposażone w unikatową aparaturę, czy pomieszczenia dydaktyczne takie jak sale wykładowe, czy pracownie. Ten trud spadł przede wszystkim na barki ówczesnych dwudziesto- trzydziestolatków, młodych pełnych inicjatywy i chętnych do pracy ludzi takich jak magister Sławomir Kooczak. W tych latach podejmuje on pionierskie na Politechnice Śląskiej badania z zakresu techniki próżniowej, którą w Polsce rozwija Profesor Janusz Groszkowski ( ). Są to badania, które można zaliczyd do kiełkujących dopiero wówczas prac nad materiałami dla elektroniki i jak to się dzisiaj określa - mikrotechnologiami, które umożliwiły pojawienie się potężnej obecnie dziedziny badao naukowych, jaką jest mikro czy nanoelektronika. Owocuje to współpracą z docentem Edmundem Romerem ( ) kierownikiem Zakładu Optyki i Mechaniki Precyzyjnej (ZOMP) Politechniki Śląskiej, jednym z organizatorów utworzonego w 1964 roku wydziału Automatyki. W latach młody magister Sławomir Kooczak podejmuję się opracowania cienkowarstwowych kondensatorów na bazie miki. W technologii wytwarzania wykorzystuje metodę próżniowego nanoszenia elektrod srebrowych na dielektryczne płytki miki, co pozwala na produkcję precyzyjnych dekad kondensatorowych. Podjęcie właśnie tej tematyki na uczelni ulokowanej na Górnym Śląsku kolebce przemysłu ciężkiego w samym sercu regionu, którego wyróżnikiem są niezliczone kopalnie węgla kamiennego, koksownie huty, stalownie i zakłady tak zwanego przemysłu ciężkiego było aktem dużej odwagi i jak to należy dziś wyraźnie podkreślid naukowej przenikliwości i wizjonerstwa. Badania w tej dziedzinie owocują wieloma opracowaniami, a praca o tytule Własności elektryczne i struktura cienkich warstw stopu oporowego Baildonal 19 staje się podstawą dysertacji doktorskiej. Po obronie, która odbyła się we wrześniu 1964 roku na Wydziale Elektroniki Politechniki Wrocławskiej Sławomir Kooczak uzyskuje stopieo doktora nauk technicznych. W tym okresie jego najbliżsi współpracownicy to Stanisław Kochowski, Józef Finak, Krzysztof Wójtowicz, Karol Witek, Anna Jankowska-Smug, Cecylia Wojtowicz i inni. Prace doktora Sławomira Kooczaka, jak również prace kolegów z katedry fizyki przygotowują grunt pod powołanie, w 1970 roku, nowej struktury organizacyjnej w Politechnice Śląskiej - Wydziału Matematyczno-Fizycznego z Katedrą Fizyki Technicznej, przekształconej w 1971 roku w Instytut Fizyki pod kierunkiem doc. dr. Aleksandra Opilskiego, który obejmuje funkcję dyrektora. W 1972 roku następuje, zgodnie z zarządzeniem Rektora, powołanie w ramach Instytutów zespołów naukowo-dydaktycznych. Dr Sławomir Konczak, adiunkt w Instytucie Fizyki, zostaje kierownikiem Zespołu Technologii Materiałów Półprzewodnikowych.

8 Czterdziestokilkuletni doktor Sławomir Kooczak w okresie, gdy jako kierownik Zespołu Technologii Materiałów Półprzewodnikowych Instytutu Fizyki Politechniki Śląskiej stanął na czele ambitnego zespołu podejmującego pionierskie badania nad technologią wytwarzania i charakteryzacją materiałów dla elektroniki Zdjęcie udostępnione przez Profesora Sławomira Kooczaka Powołanie tego zespołu jest usankcjonowaniem i potwierdzeniem obecności w Politechnice Śląskiej kadry zajmującej się badaniami w dziedzinie techniki próżniowej, technologii ciała stałego i badao materiałowych. Doktor Sławomir Kooczak obejmuje zatem kierownictwo zakładu, który specjalizuje się w badaniach nad technikami pozwalającymi na wytwarzanie materiałów przydatnych dla przemysłu elektronicznego jak również rozwój technik i metod charakteryzacji wybranych materiałów. Na początku 1974 roku ukazuje się monografia habilitacyjna autorstwa Sławomira Konczaka pod tytułem Struktura i własności elektryczne dwuskładnikowych stopów metali na przykładzie stopu Fe-Cr. W latach 1974/75 z inicjatywy dr. Sławomira Kooczaka zespół poszerza się. Pojawiają się nowi pracownicy, którzy podejmują trud rozbudowy aparaturowej tworzących się laboratoriów dydaktyczno naukowych. Są to: Iwona Flakus, Andrzej Krzesioski, Krzysztof Waczyoski, Krzysztof Łamik, Stanisław Łoś, a w późniejszym okresie dołączają Marian Nowak, Bogusława Adamowicz, Franciszek Madaj i inni. W tym czasie, w lipcu 1975 roku, po pomyślnym przeprowadzeniu przewodu habilitacyjnego, Centralna Komisja Kwalifikacyjna zatwierdza Uchwałę Rady Wydziału Elektroniki Politechniki Wrocławskiej o nadaniu doktorowi Sławomirowi Kooczakowi stopnia doktora habilitowanego. Już w sierpniu Minister Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki Prof. dr hab. inż. Sylwester Kaliski powołuje dr. hab. Sławomira Kooczaka na stanowisko docenta w Politechnice Śląskiej w Gliwicach. W piśmie skierowanym do nowo powołanego docenta minister pisze: W celu objęcia obowiązków docenta oraz złożenia ślubowania zechce Obywatel zgłosid się do Rektora Politechniki Śląskiej w Gliwicach Nakłada to na nowo mianowanego samodzielnego pracownika nauki szereg nowych obowiązków związanych z kierowaniem Instytutem Fizyki. W październiku 1976 roku doc. dr hab. Sławomir Kooczak zostaje powołany na stanowisko zastępcy dyrektora ds. Nauki Instytutu Fizyki Wydziału Matematyczno-Fizycznego. Funkcję tę pełni również w latach W burzliwym okresie przemiany ustrojowej, od marca 1981 do września 1981 zostaje mu powierzona funkcja pełniącego obowiązki dyrektora Instytutu Fizyki. Wśród wielu zadao, którymi zostaje wówczas obarczony jest również funkcja Redaktora Działu Matematyka-Fizyka w Komitecie Redakcyjnym Wydawnictw Uczelnianych Politechniki Śląskiej, a w październiku 1983 roku zostaje powołany na członka komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. We wrześniu 1984 roku Rektor Politechniki Śląskiej Prof. dr hab. inż. Antoni Niederlioski włącza go w skład Kolegium Rektorskiego. W tym czasie opiekuje się również swoim zespołem pełniąc funkcję Kierownika Zespołu Badao i Techniki Materiałów Elektronicznych w Instytucie Fizyki na Wydziale Matematyczno-Fizycznym.

9 PROFESOR W dniu 1 marca 1985 roku Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego mianuje docenta dr hab. Sławomira Kooczaka na stanowisko profesora. W tym okresie Prof. dr hab. Sławomir Kooczak zostaje poproszony o merytoryczne wsparcie zespołu, którego celem było utworzenie w Instytucie Elektroniki na Wydziałe Automatyki, Elektroniki i Informatyki Politechniki Śląskiej grupy zajmującej się rozwijaniem tematyki związanej z mikroelektroniką i technologią elektronową. W listopadzie 1985 roku Rektor Politechniki Śląskiej Prof. dr hab. inż. Antoni Niederlioski powołuje Profesora dr hab. Sławomira Kooczaka do pełnienia funkcji pełnomocnika Rektora ds. specjalności: Technologia Elektronowa. Zadania, które Rektor stawia przed Profesorem są związane z organizacyjnym i kadrowym dojściem do pozycji umożliwiających Wydziałowi Automatyki, Elektroniki i Informatyki Politechniki Śląskiej starania o wznowienie rekrutacji na studia na tej specjalności W tym okresie było już jasne, że szalony postęp w elektronice dokonuje się przede wszystkim za sprawą intensywnych badao, jakie prowadzone są na świecie w dziedzinie opanowywania nowych technologii wytwarzania i modyfikacji różnorodnych materiałów, w tym materiałów półprzewodnikowych do budowy coraz bardziej wyrafinowanych struktur i przyrządów elektronicznych. W badaniach tych uczestniczyli specjaliści z różnych dziedzin, gdzie obok zaangażowania technologów konieczne było wykorzystanie wiedzy specjalistów ze wszystkim niemal dziedzin w tym takich jak fizyka, chemia, metalurgia. Dotychczasowy dorobek naukowy poświadczony pracami z zakresu technologii elektronowej, które realizował Profesor Sławomir Konczak sprawiły, że właśnie on okazał się idealnym kandydatem do koordynowania działao, które miały na celu rozszerzenie oferty naukowej i dydaktycznej na Wydziale Automatyki Elektroniki i Informatyki. Należy podkreślid, że prace te toczyły się w dużej mierze z inicjatywy Profesorów Wydziału, przy czym nie do przecenienia była tu rola, jaką odegrał Nestor Polskiej Elektroniki Profesor Tadeusz Zagajewski ( ), który doskonale rozumiał, że obok obszarów klasycznej elektroniki układowej zajmującej się teorią działania, projektowaniem i budową układów analogowych czy cyfrowych konieczne jest udostępnienie studentom najnowszej wiedzy na temat mikro czy nanotechnologii ich fizycznych podstaw i ograniczeo. Tym bardziej, że taką ofertą dysponowały uczelnie zlokalizowane w najbliższych ośrodkach akademickich Politechnika Wrocławska oraz Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie. Rozmowy z Profesorami Tadeuszem Zagajewskim, Stanisławem Malzacherem, a także z władzami Wydziału i Instytutu w tym z doc. dr Jerzym Kopką przekonują Profesora do przeniesienia się z Instytutu Fizyki do Instytutu Elektroniki Politechniki Śląskiej. Ma to miejsce w dniu 1 grudnia 1985 roku. W tym samym dniu Profesor zostaje powołany na stanowisko kierownika Zakładu Technologii Elektronowej w Instytucie Elektroniki. Była to na pewno decyzja trudna, gdyż praca, na początku w Katedrze a potem w Instytucie Fizyki, zajęła Profesorowi 33 lata życia. Razem z Profesorem do Instytutu Elektroniki przenieśli się jego dwaj współpracownicy dr inż. Krzysztof Waczyoski oraz mgr inż. Franciszek Madaj a w niedługim czasie dołącza mgr inż. Jerzy Uljanow. Szybko znajdują oni wspólny język z grupą dr inż. Andrzeja Krzesioskiego, który w latach budował w Instytucie Elektroniki laboratorium układów hybrydowych. Jak się okazało kolejne, aktywne 23 lata Profesor poświęcił pracy nad rozwojem badao i szkolenia w zakresie technologii elektronowej i mikroelektroniki w Instytucie Elektroniki na Wydziale Automatyki Elektroniki i Informatyki. Było to możliwe dzięki aktywnemu wsparciu poczynao Profesora przez ówczesną kadrę naukową Wydziału i Instytutu Elektroniki, w tym przede wszystkim profesorów Adama Macurę, Stanisława Malzachera, Ernesta Czogałę oraz doktorów habilitowanych Jana Chojcana, Leona Laska, Edwarda Hrynkiewicza. W tym czasie udało się zbudowad laboratoria technologiczne, w których wykonano prace laboratoryjne będące podstawą setek dyplomów magisterskich i inżynierskich realizowanych przez studentów specjalności Mikroelektronika, jak również zaprojektowano i wykonano prace technologiczne, które wykorzystano przy realizacji siedmiu obronionych prac doktorskich. Dysertacje te były zrealizowane przez: Józefa Szlufcika (promotor Prof. dr hab. Benedykt Licznerski), Piotra Kowalika (promotor Prof. dr hab. Sławomir Kooczak), Edytę Wróbel (promotor Prof. dr hab. Sławomir Kooczak), Kazimierza Drabczyka (promotor

10 Prof. dr hab. Janusz Berdowski), Jerzego Uljanowa (promotor Prof. dr hab. Jacek Szuber), Weronikę Izydorczyk (promotor Prof. dr hab. Bogusława Adamowicz) i Wojciecha Filipowskiego (promotor Prof. dr hab. Sławomir Kooczak). W czerwcu 1987 roku uchwałą Zebrania Wydziału IV Nauk Technicznych PAN Profesor zostaje wybrany na członka Komitetu Elektroniki i Telekomunikacji Polskiej Akademii Nauk, co nakłada na niego wiele nowych obowiązków, związanych z wytyczaniem kierunków i koordynowaniem prac w dziedzinie elektroniki i telekomunikacji. 30 listopada 1992 roku mija 40 lat od momentu rozpoczęcia pracy w Politechnice Śląskiej przez świeżo wypromowanego w 1952 roku mgr Sławomira Kooczaka. Lata 90-te dwudziestego wieku były na pewno ciekawe, bo w tym okresie pensja Profesora jest liczona w milionach złotych, a po dwóch latach podwaja się. Niestety już w 1995 roku, w kwotach przeznaczonych do wypłaty zostają wykreślone cztery zera, co powoduje, że uposażenie Profesora po 40 latach pracy osiąga nominalnie taki poziom, od jakiego zaczynał w latach 50-tych dwudziestego wieku. W 1996 roku Profesor dr hab. Sławomir Kooczak zostaje mianowany na stanowisko profesora zwyczajnego. Profesor zwyczajny dr hab. Sławomir Kooczak, specjalista w dziedzinie fizyki, technologii i elektroniki ciała stałego, wychowawca kadry naukowej i wielu roczników studentów. Jego pionierskie prace w dziedzinie wytwarzania i charakteryzacji materiałów dla elektroniki rozwijane w Instytucie Fizyki umożliwiły w połowie lat osiemdziesiątych XX wieku podjęcie szkolenia w dziedzinie mikroelektroniki na Wydziale Automatyki, Elektroniki i Informatyki Politechniki Śląskiej Zdjęcie udostępnione przez Profesora Sławomira Kooczaka W listopadzie 1997 roku ówczesny prorektor ds. organizacji i rozwoju prof. dr hab. Jan Chojcan przyznaje Profesorowi nagrodę jubileuszową z tytułu 45 lat pracy. W tym czasie Profesor dr hab. Sławomir Kooczak kieruje Zespołem Technologii Elektronowej, w skład którego wchodzą: dr inż. Krzysztof Waczyoski, dr inż. Zbigniew Pruszowski, mgr inż. Edyta Wróbel, mgr inż. Piotr Kowalik, mgr inż. Jerzy Uljanow, mgr inż. Kazimierz Drabczyk, technik Zygmunt Włodarczyk.

11 Skład kierowanego przez Profesora zw. dr hab. Sławomira Kooczaka Zakładu Technologii Elektronowej Instytutu Elektroniki Wydziału Automatyki Elektroniki i Informatyki. Koniec lat dziewięddziesiątych XX wieku Kiedy w 1999 roku Profesor przestaje pełnid funkcje kierownicze, utworzony przez niego zespół pracuje nadal zdobywając uznanie w środowisku, czego dowodem jest powierzenie ośrodkowi w Gliwicach zadania zorganizowania dwóch konferencji o zasięgu międzynarodowym Polskiej Sekcji Międzynarodowego Stowarzyszenia Technik Mikroelektronicznych (International Microelectronics and Packaging Society - Poland Chapter), które odbywają się w Podlesicach w 2003 roku i Pszczynie w 2009 roku. Profesor dr hab. Sławomir Kooczak na uroczystości otwarcia 27 konferencji IMAPS we wrześniu 2003 roku w Podlesicach. Konferencję otwierają zastępca dyrektora Instytutu Elektroniki profesor dr hab. inż. Zdzisław Filus oraz Prezydent Stowarzyszenia IMAPS profesor dr hab. inż. Leszek Golonka z Wydziału Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej Zdjęcie własne autora opracowania

12 Profesor Sławomir Kooczak w czasie sesji naukowej na 27 konferencji IMAPS oraz na spotkaniu przy muzyce i grillu w towarzystwie profesora Włodzimierza Janke z Politechniki Koszalioskiej Zdjęcie własne autora opracowania OSIĄGNIĘCIA Profesor zw. dr hab. Sławomir Kooczak jest autorem 6 publikacji książkowych: 1. Kooczak S.: Struktura i własności elektryczne dwuskładnikowych stopów metali na przykładzie stopu Fe-Cr monografia habilitacyjna, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Kooczak S.: Fizyczne podstawy elektroniki częśd I Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, Kooczak S., Mazur J.: Podstawy transmisji optycznej Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, Kooczak S.: Fizyczne podstawy elektroniki częśd 2 Elektronika Ciała Stałego Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, Białoo J., Klimasek A., Kooczak S.: Podstawowe prawa fizyki z zadaniach częśd I Machanika Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, Kooczak S., Klimasek A.: Wykłady z podstaw fizyki Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2004 Przez cały aktywny okres pracy naukowej Profesor realizował prace naukowo-badawcze na rzecz krajowego przemysłu elektronicznego w ramach Projektów Rozwojowych (PR) Centralnych Projektów Badao Rozwojowych (CPBR), Centralnych Projektów Badao Podstawowych (CPBP): 1. Opracowanie stałych płytkowych źródeł domieszek donorowych i akceptorowych do dyfuzji planarnej w krzemie 2. Opracowanie i wdrożenie emulsyjnych rozwirowywanych źródel domieszek donorowych i akceptorowych do dyfuzji planarnej w krzemie. 3. Badanie i opracowanie past domieszkowych i przeciwodblaskowych do baterii słonecznych wykonywanych techniką sitodruku 4. Badania własności fizykochemicznych cienkich warstw krzemu amorficznego 5. Zjawiska fotomagnetoelektryczne i efekty towarzyszące 6. Zastosowanie techniki laserowej w badaniach stopnia skażenia atmosfery Wyniki swych prac badawczych Profesor dr hab. Sławomir Kooczak przedstawił w wielu opracowaniach i kilkudziesięciu publikacjach naukowych. Jest autorem trzech patentów. Poniżej przedstawiono najważniejsze artykuły autorstwa Profesora Sławomira Kooczaka o zasięgu międzynarodowym uwzględnione w bazie Web of Knowledge (h-index: 4) 1. Kooczak S.: Hall effect in ferromagnetic thin films Vacuum, 17, 6, pp. 336, Kooczak S, Kochowski S., Ziołowski Z.: Some electrical properties and structural investigations of thin bismuth films evaporated in a high-vacuum Thin Solid Films 7, 2, pp , 1973

13 3. Kooczak S., Ziołowski Z.: Structural and spectral analysis of thin-films of Fe-Cr Alloys Thin Solid Films 30, 2, pp , Kooczak S., Nowak M.: Some comments on the photomagnetoelectric effect Surface Science 87, 1, p Kooczak S., Nowak M.: The estimation of semiconductor parameters using least-squares in photomagnetoelectric investigations Physica Status Solidi A-Applied Research 63, 1, pp , Kooczak S., Krzesioski A.: The formation of thin ZnO films for special applications Thin Solid Films 85, 3-4, pp , Kooczak S., Kotewicz K., Nowak M.: High-frequwncy photomagnetoelectric metod for determining semiconductor parameters Physica Status Solidi A-Applied Research 65, 2, pp , Nowak M., Kooczak S., Madaj F.: Some comments on the anomalous photomagnetoelectric effect Physica Status Solidi A-Applied Research 72, 2, pp , Nowak M., Łoś S., Kooczak S.: Refractive-index of silicon-oxide surface-films determined by polarization metod of photomagnetoelectric investigation Surface Science 140, 2, pp , Szuber J., Uljanow J., Karczewska-Buczek T., Jakubik W., Waczyoski K., Kwoka M., Kooczak S.: On the correlation between morfology and gas sensing properties of RGTO SnO 2 thin films Thin Solid Films 490, 1, pp , 2005 W okresie od 1979 roku do 2009 roku Profesor dr hab. Sławomir Kooczak wypromował dziesięciu doktorów. Z tej grupy, do 2013 roku, trójka wychowanków profesora Marian Nowak, Bogusława Adamowicz i Marta Krzesioska uzyskała stopieo doktora habilitowanego, a Marian Nowak i Marta Krzesioska tytuły Profesorskie.

14 Poniżej zamieszczono wykaz tytułów prac doktorskich realizowanych pod kierownictwem Profesora dr. hab. Sławomira Kooczaka. Jak można odczytad z przedstawionego zestawienia wypromowani doktorzy bronili swoich tez przed Radami Naukowymi w kilku uczelniach: Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie, Politechnice Wrocławskiej we Wrocławiu oraz Politechnice Śląskiej w Gliwicach. W czasie swojej kariery Profesor dr hab. Sławomir Kooczak był również wielokrotnie angażowany do recenzowania prac habilitacyjnych, wykonywania superrecenzji oraz oceny wniosków awansowych do tytułu profesora Miesiąc rok Imię Nazwisko Temat pracy Miejsce obrony Instytut Technologii Czerwiec Andrzej Technologia cienkich warstw tlenku cynku dla akustyki Elektronowej Politechniki 1979 Krzesioski mikrofalowej, akustooptyki i optyki zintegrowanej Wrocławskiej, Wrocław Luty 1981 Maj 1980 Styczeo 1984 Styczeo 1985 Listopad 1988 Luty 1983 Październik 2001 Październik 2001 Luty 2009 Marian Nowak Krzysztof Wójtowicz Krzysztof Waczyoski Stanisław Łoś Bogusława Adamowicz Marta Krzesioska Piotr Kowalik Edyta Wróbel Wojciech Filipowski Zastosowanie zjawiska fotomagnetycznego do oceny kinetycznych i rekombinacyjnych parametrów materiałów półprzewodnikowych Badania powierzchni /111/ krzemu domieszkowanego z płytkowych źródeł fosforu, w oparciu o metody spektroskopii elektronów Augera i spektroskopii start energii Wpływ własności fizykochemicznych stałych, płytkowych źródeł domieszek donorowych na parametry warstw domieszkowych i złącz p-n Technologia i własności elektrofizyczne układu metal-tlenek anodowy-półprzewodnik na przykładzie arsenku galu oraz krzemu Badanie procesów elektronowych na realnej powierzchni krzemu metodą fotonapięcia powierzchniowego Wpływ domieszki chromu na oddziaływanie fonon-fonon w temperaturach helowych w Bi 12 GeO 20 Wytwarzanie i badanie własności elektrofizycznych cienkich hybrydowych warstw rezystywnych NiCr+NiP Analiza procesów dyfuzji planarnej w półprzewodnikach z wybranych źródeł domieszek Opracowanie i weryfikacja modelu wspomagającego proces projektowania domieszkowania dyfuzyjnego emiterowej warstwy ogniwa fotowoltaicznego Wojskowa Akademia Techniczna Wydział Chemii i Fizyki Technicznej, Warszawa Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, Gliwice Instytut Technologii Elektronowej Politechniki Wrocławskiej, Wrocław Instytut Technologii Elektronowej Politechniki Wrocławskiej, Wrocław Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej, Wrocław Wydział Mat-Fiz-Chem, Uniwersytet Śląski, Katowice Wydział Automatyki Elektroniki i Informatyki, Politechnika Śląska, Gliwice Wydział Automatyki Elektroniki i Informatyki, Politechnika Śląska, Gliwice Wydział Automatyki Elektroniki i Informatyki, Politechnika Śląska, Gliwice W czasie lat pracy Profesor był wielokrotnie wyróżniany i odznaczany. Posiada Złoty Krzyż Zasługi (1971), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1980), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1988), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1998), odznakę Zasłużonego dla Politechniki Śląskiej (1974), Medal 40-lecia Politechniki Śląskiej. Był wyróżniany dwukrotnie przez Ministra Edukacji Narodowej za pracę naukową i za dorobek w rozwoju kadry oraz wielokrotnie Nagrodami Rektora Politechniki Śląskiej za osiągnięcia naukowe i dydaktyczne i organizacyjne. Wśród tych wyróżnieo warto chyba zauważyd zapomniany, i raczej mało ważny, dokument z października 1966 roku, w którym Przewodniczący Rady Zakładowej Związku Nauczycielstwa Polskiego Politechniki Śląskiej wyraża serdeczne podziękowanie za aktywny udział w dokształcaniu dzieci pracowników Politechniki Śląskiej, co pokazuje, że Profesor potrafił byd aktywny na wielu polach i nie uchylał się od pracy na rzecz społeczności, którą współtworzył. Podsumowując te rozważania można powiedzied, iż wydaje się, że najważniejszym, acz na pewno nieuchwytnym i może czasem niedocenianym osiągnięciem Profesora było stworzenie przychylnej i ciepłej aury, pogodnego klimatu do pracy naukowej i dydaktycznej. Nieunikniona rywalizacja towarzysząca współpracownikom Profesora w tej pracy nigdy nie przerodziła się we wrogośd i zawiśd, które to uczucia są zaprzeczeniem etosu pracy naukowej, a już na pewno nie można budowad na nich jakiegokolwiek programu wychowawczego i dydaktycznego.

15 JUBILEUSZ 18 grudnia 2009 roku, po 56 latach pracy, w kilka miesięcy po 80 rocznicy urodzin na Wydziale Automatyki, Elektroniki i Informatyki odbywa się seminarium podsumowujące dorobek i osiągnięcia Profesora. W przygotowanie tej podniosłej uroczystości, nad którą patronat obejmuje Dziekan Wydziału i dyrektor Instytutu Elektroniki włączają się członkowie Zakładu Mikroelektroniki i Biotechnologii: kierownik Zakładu Prof. dr hab. inż. Ewaryst Tkacz, dr inż. Krzysztof Waczyoski, dr inż. Zbigniew Pruszowski, dr inż. Edyta Wróbel, dr inż. Piotr Kowalik, dr inż. Jerzy Uljanow, dr inż. Weronika Izydorczyk, dr inż. Wojciech Filipowski i mgr inż. Natalia Waczyoska. Tak się składa, że w imieniu władz Rektorskich Politechniki Śląskiej życzenia Jubilatowi przekazuje jego najbliższy współpracownik w okresie pracy w Instytucie Fizyki profesor dr hab. Stanisław Kochowski pełniący w tym momencie funkcję prorektora ds. dydaktyki. Wśród gratulujących, obok Dziekana Wydziału profesora dr hab. Zdzisława Dudy i dyrektorów Instytutów profesorów Edwarda Hrynkiewicza, Stanisława Kozielskiego i Andrzeja Świerniaka oraz kierownika Zakładu Mikroelektroniki i Biotechnologii profesora Ewarysta Tkacza jest również bliski Profesorowi z czasów pracy w Instytucie Fizyki Rektor Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie profesor dr hab. Janusz Berdowski. Profesor dr hab. Sławomir Kooczak wraz z żoną Zofią i profesorem dr hab. Januszem Berdowskim - Rektorem Akademii im Jana Długosza w Częstochowie w dniu jubileuszu 18 grudnia 2009 roku Zdjęcie własne autora opracowania Ciepłe słowa podziękowania kierują również do Profesora jego wychowankowie, których cała droga naukowa, od dyplomu magisterskiego poprzez doktorat była ściśle z nim związana - profesor dr hab. inż. Marian Nowak, oraz dr hab. inż. Bogusława Adamowicz profesor Politechniki Śląskiej. Życzenia Profesorowi składa również jego pierwszy, wypromowany w 1979 roku doktor - Andrzej Krzesioski obecnie prezes świetnie prosperującej firmy HYBRYD z siedzibą w Pyskowicach projektującej i wytwarzającej różnorodne urządzenia elektroniczne.

16 Okolicznościowe zdjęcia wykonane podczas Uroczystego Seminarium, które odbyło się w dniu 18 grudnia 2009 roku z okazji 80 rocznicy urodzin Profesora Sławomira Kooczaka. Na przedstawionych zdjęciach uchwycono moment składania życzeo przez Dziekana Wydziału Automatyki Elektroniki i Informatyki profesora dr hab. Zdzisława Dudę oraz dyrektora Instytutu Elektroniki profesora dr hab. Edwarda Hrynkiewicza Zdjęcie własne autora opracowania Moment złożenia życzeo przez Prezesa Firmy HYBRYD dr. inż. Andrzeja Krzesioskiego oraz Dziekana Wydziału Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej profesora dr. hab. inż. Andrzeja Dziedzica Zdjęcie własne autora opracowania Ze wszystkich wystąpieo, które w tym uroczystym dniu można było usłyszed wyraźnie przebijała głęboka wdzięcznośd, za życzliwośd, która cechowała Profesora w kontaktach z ludźmi. Tam, gdzie było to tylko możliwe zawsze starał się pomóc, podpowiadając rozwiązania, ułatwiając pracę poprzez stwarzanie ochronnego parasola organizacyjnego nad przedsięwzięciami, co do których był przekonany, że warte są poparcia, wspierając przede wszystkim ludzi młodych, którzy szukali dopiero swej drogi na niwie naukowej. Co istotne, wszyscy czuli, że surowa ocena, z jaką wielokrotnie można było się spotkad w kontaktach z Profesorem miała zawsze podłoże wyłącznie merytoryczne. Kolejna refleksja, jaka towarzyszyła wszystkim, którzy uczestniczyli w tym spotkaniu sprowadzała się najogólniej do stwierdzenia, że swoim życiem starał się przenieśd w te nasze czasy pewien depozyt depozyt określonych postaw, zachowao i wartości, byd może już nieco archaicznych, ale w mniemaniu Profesora koniecznych do kultywowania przez tych, którzy chcą byd zaliczani do elity Narodu, a do niej na pewno zaliczał grono profesorskie.

17 Obecnie Profesor zw. dr hab. Sławomir Kooczak przebywa na emeryturze nadal wspierając zespół Mikroelektroniki poprzez służenie radą i pomocą. W jubileuszowym 2014 roku, w którym Wydział Automatyki Elektroniki i Informatyki świętuje 50 lecie, a Instytut Elektroniki 40 lecie powstania Profesor zw. dr hab. Sławomir Kooczak obchodzi 85 urodziny. Z tej okazji społecznośd akademicka składa najserdeczniejsze życzenia długich lat życia licząc na dalszą pomoc i wsparcie, dziękując jednocześnie za te 56 lat poświęcone pracy dla Politechniki Śląskiej.