Standard ZATRUDNIENIE I EDUKACJA. Toruń,

Transkrypt

1 Standard ZATRUDNIENIE I EDUKACJA Toruń,

2 Diagnoza obecnej sytuacji w zakresie edukacji i zatrudnienia osób bezdomnych

3 Wyniki badań przeprowadzonych na 326 mieszkańcach schronisk dla osób bezdomnych 24% badanych posiadało pracę 67% z nich pracowało dla firmy, pozostali dla osób prywatnych 43% miało podpisaną umowę na czas określony 8% na czas nieokreślony 48% pracowało na czarno

4 Pojęcie nielegalnego zatrudnienia praca o charakterze podporządkowanym, wykonywaną w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę i pod jego kierownictwem, bez podpisanej umowy, bez wymaganej dokumentacji, bez odprowadzania składek i podatek; Można tu też mówić o innych formach aktywności ekonomicznych: zbieractwo i transport różnego rodzaju odpadów, które nabywane są przez punkty skupu surowców wtórnych sprzedaż rzeczy znalezionych na śmietnikach w handlu ulicznym żebractwo prostytucja drobne kradzieże

5 Praca na rzecz schroniska świadczona przez jej mieszkańców Aż 68% respondentów zadeklarowało świadczenie pracy na rzecz placówki, w której przebywają. Najczęściej są to: praca w kuchni, sprzątanie, porządkowanie; Znaczenie rzadziej wskazywane prace to: prace w magazynie, pralni, dyżurowanie, prace budowlane, prace w transporcie Średnio mieszkańcy pracują około 3 godzin dziennie na rzecz schroniska. 95% nie otrzymuje za pracę wynagrodzenia, jednak 13% zamiast pieniędzy otrzymuje inny rodzaj świadczenia: tj. odzież, wyżywienie, obniżkę opłat, papierosy.

6 Wykształcenie osób bezdomnych Na podstawie badań przeprowadzonych przez PFWB w 2009: 37% posiada wykształcenie podstawowe 41% wykształcenie zawodowe 15% wykształcenie średnie 2% wykształcenie wyższe Co wskazuje, że wykształcenie osób bezdomnych jest średnio znacznie niższe do przeciętnego wykształcenie reszty społeczeństwa.

7 Bariery w zatrudnieniu i edukacji w podziale na system i osobę z uwzględnieniem obszarów wsparcia: profilaktyki, interwencji, reintegracji

8 Pojęcie nielegalnego zatrudnienia praca o charakterze podporządkowanym, wykonywaną w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę i pod jego kierownictwem, bez podpisanej umowy, bez wymaganej dokumentacji, bez odprowadzania składek i podatek; Można tu też mówić o innych formach aktywności ekonomicznych: zbieractwo i transport różnego rodzaju odpadów, które nabywane są przez punkty skupu surowców wtórnych sprzedaż rzeczy znalezionych na śmietnikach w handlu ulicznym żebractwo prostytucja drobne kradzieże

9 Pojęcie nielegalnego zatrudnienia praca o charakterze podporządkowanym, wykonywaną w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę i pod jego kierownictwem, bez podpisanej umowy, bez wymaganej dokumentacji, bez odprowadzania składek i podatek; Można tu też mówić o innych formach aktywności ekonomicznych: zbieractwo i transport różnego rodzaju odpadów, które nabywane są przez punkty skupu surowców wtórnych sprzedaż rzeczy znalezionych na śmietnikach w handlu ulicznym żebractwo prostytucja drobne kradzieże

10 Instytucje działające w zakresie promocji zatrudnienia lub edukacji 1. Urzędy pracy (UP) 2. Ochotnicze hufce pracy (OHP) 3. Agencje zatrudnienia (AZ), w tym Agencje pracy Tymczasowej 4. Organizacje pozarządowe 5. Ośrodki pomocy społecznej (OPS) 6. Centra integracji społecznej (CIS) 7. Kluby integracji społecznej (KIS) 8. Podmioty ekonomii społecznej (PES)

11 Urzędy Pracy- Działają na terenie całego kraju. Przygotowują programy zatrudnieniowe, szczególnie wtedy, gdy przewidywalny jest wzrost bezrobocia. W katalogu form wsparcia znajdują się: zasiłek, bezpłatne ubezpieczenie na okres pozostawania bez pracy; poradnictwo zawodowe, pośrednictwo pracy, szkolenia, staże, przygotowanie zawodowe dorosłych, prace interwencyjne, roboty publiczne, prace społecznie użyteczne, szkolenia i dofinansowania kursów. Ochotnicze Hufce Pracy - Prowadzą na terenie całego kraju działania i projekty mające na celu przeciwdziałanie bezrobociu młodych ludzi. Prowadzą również oddziaływania edukacyjnowychowawcze (w tym uzupełnienie edukacji, naukę zawodu, poradnictwo zawodowe) skierowane do młodzieży znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej i zagrożonej wykluczeniem społecznym. Agencje Zatrudnienia - W 2009 r. istniało około 3 tys. tego rodzaju podmiotów. Odrębną ich grupę stanowią Agencje Pracy Tymczasowej, działające w większych miastach na terenie całego kraju. Obsługują na ogół większe zakłady pracy, rekrutując na bieżąco pracowników do różnego rodzaju prac, zarówno stałych jak i tymczasowych.

12 Ośrodki pomocy społecznej - Działają na terenie całego kraju, oferują zróżnicowany program reintegracyjny (w zależności od gminy repertuar jest różny), od szkoleń i kursów zawodowych, przez pomoc pedagogicznopsychologiczno-socjalną, indywidualne kontrakty, po staże i skierowania do CIS-ów i innych placówek reintegracyjnych. Czasami realizują własne projekty aktywizacyjne finansowane ze środków unijnych. Centra Integracji Społecznej - są prowadzone przez organizacje pozarządowe lub jednostki samorządowe. To jednostki organizacyjne realizujące reintegrację zawodową i społeczną poprzez prowadzenie dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym programów reintegracji społecznej i zawodowej. Zakres działań obejmuje także usługi edukacyjne takie jak: nabywanie umiejętności zawodowych, przekwalifikowanie lub podwyższenie kwalifikacji zawodowych oraz nabywanie innych umiejętności niezbędnych do codziennego życia. Podstawą do skierowania uczestnika jest kryterium wykluczenia społecznego szczególnie z tytułu bezdomności, długotrwałego bezrobocia, niepełnosprawności, uzależnień itp.

13 Kluby integracji społecznej- bardzo często powoływane są przy schroniskach, bądź innych funkcjonujących placówkach. Organizowane tam są: działania mające na celu szybkie przeszkolenie klienta do wykonywania niektórych zawodów (np. poprzez warsztaty zawodowe), poszerzenie wiedzy klienta na jakiś temat (np. poprzez kluby zainteresowań), pomoc w znalezieniu pracy oraz przygotowanie do podjęcia zatrudnienia; prace społecznie użyteczne; roboty publiczne; poradnictwo prawne; działalność samopomocową w zakresie zatrudnienia, spraw mieszkaniowych i socjalnych. Podmioty Ekonomii Społecznej - Forma działalności obejmująca podmioty prowadzące działalność gospodarczą, w której zysk nie jest podstawowym kryterium aktywności, są to np. spółdzielnie socjalne i przedsiębiorstwa społeczne. Funkcjonują na ogół przy organizacjach pozarządowych, działają w wybranych miejscowościach na terenie kraju, oferują zatrudnienie oraz program reintegracyjny, proponują spójny system reintegracyjny oparty o zatrudnienie. Organizacje pozarządowe - Prowadzą w niektórych miastach, miejscowościach i regionach kraju punkty oferujące bieżące ogłoszenia o pracy, dla osób aktywnie jej poszukujących; punkty oferujące możliwość szybkiego przeszkolenia lub zorganizowania kursu zawodowego, niezbędnego do podjęcia nowej pracy;

14 Standard Zatrudnienie i edukacja

15 Aktywizacja społeczna pierwszy krok w procesie wychodzenia z bezdomności Aktywizacja społeczna wszystkie formy aktywności wykonywane przez daną osobę (bezdomną) w celu podniesienia jej zdolności do zatrudnienia i zintegrowania ze społeczeństwem przy wsparciu inicjowanym, stymulowanym przez pracownika socjalnego i inne osoby pracujące (towarzyszące) z osobami bezdomnymi i zagrożonymi bezdomnością.

16 Cele i rezultaty aktywizacji społecznej Celem usługi jest rozbudzenie świadomości osobistej i społecznej osoby bezdomnej do korzystania z: instrumentów indywidualnych (programy socjalne w ramach kontraktu socjalnego, indywidualny program zatrudnienia socjalnego itd.) instrumentów instytucjonalnych (uczestnictwa w zajęciach różnych instytucji i podmiotów) Rezultaty aktywizacji społecznej mieszkańców placówki wyrażają się w: przyswojeniu i przestrzeganiu norm obowiązujących w placówce i w społeczeństwie, świadomości obowiązków i odpowiedzialności za swoje życie, opracowaniu autodiagnozy i Indywidualnego Programu Wychodzenia z Bezdomności, poprawie relacji interpersonalnych i kultury osobistej.

17 Zakres działań w obszarze aktywizacji społecznej 1. Autodiagnoza kondycji życiowej i społecznej 2. Grupy wsparcia 3. Praca socjoterapeutyczna 4. Praca na rzecz placówki quasi wolontariat 5. Trening ekonomiczny 6. Warsztaty i zajęcia 7. Stymulacja inicjatywności społecznej

18 Zaplecze kadrowe Pracownik socjalny jako koordynator osoba towarzysząca osobie bezdomnej w procesie korzystania i aktywnego udziału w usłudze Specjaliści różnych dziedzin Wolontariusze ( np. studenci) Streetworkerzy Sami bezdomni

19 Koszty realizacji usługi wynagrodzenie dla pracownika socjalnego, psychologa, terapeuty, pracownika socjalnego pracującego w środowisku i na ulicy i streetworkera, wynagrodzenie dla prowadzących warsztaty i zajęcia aktywizujące, koszt zamieszkania, wyżywienia i zaspokojenia podstawowych potrzeb egzystencjalnych mieszkańca (środki higieniczne, kosmetyczne, lekarstwa, odzież, obuwie etc.), koszt materiałów dydaktycznych, dostęp do komputerów i Internetu, koszt przedsięwzięć i projektów realizowanych na rzecz środowiska, koszt odzieży roboczej, narzędzi i materiałów niezbędnych do pracy na rzecz miejsca zamieszkania.

20 Aktywizacja zawodowa drugi krok w procesie wychodzenia z bezdomności Aktywizacja zawodowa ma na celu przygotowanie do samodzielnego poszukiwania zatrudnienia lub możliwości skorzystania z różnych form zatrudnienia subsydiowanego (w tym zatrudnienia socjalnego) dla dalszego stabilnego podjęcia pracy na otwartym rynku pracy

21 Zakres działań w ramach aktywizacji zawodowej 1. Poradnictwo zawodowe 2. Indywidualny plan działania 3. Pośrednictwo pracy 4. Klub pracy 5. Trener pracy 6. Prace społecznie użyteczne

22 Poradnictwo zawodowe - to element usługi uznaniowy (indywidualny), który polega na: udzieleniu informacji o zawodach, rynku pracy oraz możliwościach zdobycia nowych kwalifikacji lub przekwalifikowania się, udzielaniu porad ułatwiających wybór zawodu lub pracy, zmianę kwalifikacji, podjęcie zatrudnienia kierowaniu na specjalistyczne badania psychologiczne i lekarskie umożliwiające wydawanie opinii o przydatności zawodowej do pracy i zawodu albo kierunku szkolenia, przygotowaniu wspólnie z osobą bezdomną Indywidualnego Planu Działania przekazywaniu informacji o preferencjach zawodowych i możliwościach zatrudnienia osoby bezdomnej uprawnionym członkom interdyscyplinarnego zespołu, udzielaniu informacji i doradztwie pracodawcom w zakresie doboru kandydatów do pracy na stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji psychofizycznych.

23 Indywidualny Plan Działania (IPD) to element usługi uznany, jako obowiązkowy do zastosowania. Zadania w IPD są ustalane wspólnie z osobą bezdomną, rozpisane szczegółowo i odpowiednio rozłożone w czasie. Należy zawsze uzyskać akceptację osoby bezdomnej dla planowanych działań, upewnić się, czy dobrze rozumie, co ma wykonać na poszczególnych etapach i w jaki sposób dany krok wiąże się bezpośrednio i pośrednio z podjęciem przez niego pracy. Ważne jest, by doradca i trener pracy towarzyszyli osobie bezdomnej w starannej realizacji poszczególnych działań zapisanych w IPD Pośrednictwo pracy - to element usługi uznaniowy (indywidualny), związany z przedstawianiem ofert pracy lub zatrudnienia subsydiowanego (w tym zatrudnienia socjalnego). Najważniejszym elementem pośrednictwa pracy jest orientowanie na osobę bezdomną i rekomendowanie pracodawcom osoby objętej Indywidualnym Programem Wychodzenia z Bezdomności.

24 Klub Pracy - to element uznaniowy (indywidualny) - nauka aktywnego poszukiwania pracy i rozwijanie aktywnej postawy oraz warsztaty aktywizacji zawodowej oparte na metodologii Klubu Pracy. Trener Pracy - to element obligatoryjny. Rola trenera pracy polega na wspieraniu osoby bezdomnej w poszukiwaniu zatrudnienia, adaptacji w miejscu pracy oraz utrzymaniu pracy i awansu. Trener pracy to również bezpośredni łącznik pomiędzy osobą bezdomną a pracodawcą. Prace społecznie użyteczne - to element uznaniowy (indywidualny), możliwy do zastosowania przy współpracy z ośrodkiem pomocy społecznej (gminą). Celem tej formy pomocy jest przede wszystkim aktywizacja zawodowa bezdomnych osób bezrobotnych, korzystających ze wsparcia pomocy społecznej (np. pobierających zasiłki okresowe), które dzięki temu mogą uzyskać dodatkowe środki finansowe. W przypadku odmowy przyjęcia propozycji prac społecznie użytecznych stworzone zostały prawne możliwości sankcji polegających na wykreśleniu z rejestru osób bezrobotnych oraz ograniczeniu bądź cofnięciu uprawnień do świadczeń z pomocy społecznej.

25 Doradca zawodowy Pośrednik pracy Lider klubu pracy Trener pracy Instruktor zawodu Opiekun stażysty Zaplecze kadrowe: Koordynator i realizatorzy projektów finansowanych z EFS i innych funduszy

26 Edukacja zawodowa i ogólnorozwojowa Celem usługi jest: stymulowanie procesu wzrostu aspiracji poznawczych i zawodowych, zdobycie nowych i dodatkowych kwalifikacji zawodowych i przekwalifikowanie zawodowe oraz umiejętności takich jak: obsługa komputera i korzystanie z Internetu, znajomość języków obcych itp., zdobycie wiedzy o świecie, złożoności procesów społecznych, kontynuacja i uzupełnienie wykształcenia formalnego, zdobycie wiedzy o człowieku i świadomości własnych potencjałów i deficytów.

27 Zakres usługi Edukacja zawodowa i ogólnorozwojowa 1. Warsztaty edukacyjne 2. Staż w miejscu pracy 3. Przygotowanie zawodowe osób dorosłych 4. Kursy zawodowe

28 Warsztaty edukacyjne higieny osobistej, dbałości o wygląd zewnętrzny, odzież, obuwie, profilaktyki zdrowotnej, zdrowego odżywiania się, kultury współżycia społecznego, komunikacji interpersonalnej w grupie, rodzinie, obowiązków wychowawczych wobec dzieci, problemów społecznych, edukacji prawnej i ekonomicznej, praw i obowiązków obywatelskich, hobbystycznych zainteresowań, etyki i moralności.

29 Zatrudnienie wspierane Zatrudnienie wspierane związane jest z usługą aktywizacji zawodowej, przy czym ta usługa nie jest kojarzona, jako II etap zatrudnienia socjalnego. Usługa zatrudnienia wspieranego dla osób bezdomnych traktowana jest szerzej i zawiera elementy stosowania uczestnictwa w różnych formach zatrudnienia subsydiowanego, w tym zatrudnienia socjalnego. Okres świadczenia tej usługi powinien wynosić przynajmniej 6 miesięcy.

30 Zakres usługi zatrudnienie wspierane Roboty publiczne - W ramach robót publicznych może być zatrudniona bezrobotna osoba bezdomna znajdująca się w szczególnie trudnej sytuacji oraz dłużnicy alimentacyjni spełniający jeden z warunków: poniżej 25 roku życia, powyżej 50 roku życia, bez kwalifikacji zawodowych lub bez wykształcenia średniego, samotnie wychowujący dziecko do 18 roku życia, długotrwale bezrobotni bądź po zakończeniu kontraktu socjalnego, po odbyciu kary pozbawienia wolności.

31 Zakres usługi zatrudnienie wspierane Prace interwencyjne element, który może być zastosowany wobec bezrobotnych osób bezdomnych, długotrwale bezrobotnych, realizujących kontrakt socjalny, bez kwalifikacji zawodowych, doświadczenia zawodowego, bez wykształcenia średniego, a także niepełnosprawnych, lub osób które zakończyły odbywanie kary pozbawienia wolności, osoby samotnie wychowujące dziecko do 18 roku życia, osoba powyżej 50 roku życia lub poniżej 25 roku życia, kobieta które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka. Ustawodawca podkreśla, że jeden z podanych wyżej warunków oraz fakt znajdowania się w szczególnie niekorzystnej sytuacji życiowej jest warunkiem skierowania danej osoby do prac interwencyjnych

32 Zakres usługi zatrudnienie wspierane Zatrudnienie wspierane II etap zatrudnienia socjalnego - to element, który może zostać zastosowany wobec osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością, kończących zajęcia w centrum integracji społecznej. Korzyści podobne jak przy pracach interwencyjnych lub robotach publicznych. Wolontariat - to element specyficzny, bowiem nie przynosi przychodów finansowych, ale może dawać korzyść w postaci lat pracy liczonych do ogólnego stażu pracy (uprawnienia emerytalne). Wolontariat może być traktowany jako metoda przygotowania do zatrudnienia i zdobycia doświadczenia zawodowego, a także rozwoju osobistego.

33 Zakres usługi zatrudnienie wspierane Zatrudnienie wspierane II etap zatrudnienia socjalnego - to element, który może zostać zastosowany wobec osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością, kończących zajęcia w centrum integracji społecznej. Korzyści podobne jak przy pracach interwencyjnych lub robotach publicznych. Wolontariat - to element specyficzny, bowiem nie przynosi przychodów finansowych, ale może dawać korzyść w postaci lat pracy liczonych do ogólnego stażu pracy (uprawnienia emerytalne). Wolontariat może być traktowany jako metoda przygotowania do zatrudnienia i zdobycia doświadczenia zawodowego, a także rozwoju osobistego.

34 Rezultaty usługi zatrudnienie wspierane zatrudnienie osoby bezdomnej na otwartym lub chronionym rynku pracy potwierdzone umową o pracę na stanowisku zgodnym ze zdobytymi kwalifikacjami, umiejętnościami oraz doświadczeniem praktycznym zdobytym w okresie zatrudnienia wspieranego. odzyskanie przez osobę bezdomną poczucia swojej wartości i możliwości samorealizacji osobistej i zawodowej oraz niezależności materialnej, odzyskanie przez osobę bezdomną możliwości korzystania z pełni praw obywatelskich, zmniejszenie wydatków z budżetu państwa i społeczeństwa na pomoc socjalną.

35 Dziękuję za uwagę