SPRAWOZDANIE ZARZĄDU PAPIESKIEGO WYDZIAŁU TEOLOGICZNEGO WE WROCŁAWIU ZA ROK AKADEMICKI 2009/2010

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE ZARZĄDU PAPIESKIEGO WYDZIAŁU TEOLOGICZNEGO WE WROCŁAWIU ZA ROK AKADEMICKI 2009/2010 Historia pokazuje, że studium teologii i filozofii było inspiracją do tworzenia pierwszej wyższej uczelni Wrocławia. Przez wieki teologia jako dyscyplina była liczącym się interlokutorem w dysputach z innymi dziedzinami wiedzy, pomagając rozwiązywać problemy i szukać właściwej oceny pojawiających się naukowych i technicznych nowości. Warto zapytać, w czym tkwi moc teologii, w czym należy upatrywać siły w jej uprawianiu? To pytanie padło podczas wykładu kard. Zenona Grocholewskiego w auli naszej uczelni, 14 listopada ubiegłego roku. Prefekt Kongregacji Edukacji Katolickiej w dalszej części swojego przedłożenia udzielił na nie odpowiedzi: Wiemy doskonale, że teologia jako nauka ma swój przedmiot oraz swoje metody, ale teologia jak żadna inna nauka zakłada odniesienie do życia duchowego teologa. ( ) Teologia bowiem, nierozerwalnie łączy się z życiem wewnętrznym, a życiowa i egzystencjalna jedność nauczania, świadectwa i świętości stanowi o autentyczności uprawiania teologii. Studiowanie teologii przy biurku, musi znaleźć swe dopełnienie na kolanach; w życiu duchowym i modlitwie. Kierując się wskazaniami kard. Zenona Grocholewskiego zarząd Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu podjął decyzję dowartościowania formacji duchowej studentów uczelni. Wyrazem tego było zainicjowanie duszpasterstwa akademickiego przy uczelni Wyspa i powierzenie opieki duchowej nad studentami o. Leszkowi Gólczyńskiemu SSCC. Należy mieć nadzieję, że zakończenie remontu kościoła akademickiego zdynamizuje ten obszar kształtowania studentów naszej uczelni. W roku akademickim 2009/2010 najważniejszym wydarzeniem dla społeczności akademickiej naszej uczelni była wizyta Sekretarza Stanu Stolicy Apostolskiej kard. Tarcisio Bertone SDB. 11 lutego 2010 r. Kardynał Sekretarz Stanu przewodniczył Mszy św. w archikatedrze wrocławskiej, która była centralnym punktem w obchodach Roku Kapłańskiego w archidiecezji a następnie, podczas uroczystego posiedzenia Senatu, otrzymał doktorat honoris causa naszej uczelni. Ważnym wydarzeniem była także wizyta kard. Zenona Grocholewskiego, Prefekta Kongregacji Edukacji Katolickiej, w listopadowe Święto Nauki 1

2 Wrocławskiej na zaproszenie trzech rektorów: Uniwersytetu Wrocławskiego, Politechniki Wrocławskiej i Papieskiego Wydziały Teologicznego. Smutnym wydarzeniem dla naszej społeczności akademickiej była nagła śmierć, 15 lipca 2010 r., ks. prof. PWT dra hab. Antoniego Kiełbasy SDS, wybitnego historyka Śląska a szczególnie badacza życia i spuścizny św. Jadwigi Śląskiej. 1. Pracownicy naukowo-dydaktyczni Na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu naukowe poszukiwanie prawdy dokonywało się na wykładach, seminariach naukowych, sympozjach i konferencjach. Służyły temu badania naukowe prowadzone przez nasze środowisko, których rezultaty zostały opublikowane w różnego typu pismach naukowych, publikacjach zbiorowych i indywidualnych. W minionym roku akademickim zajęcia naukowo-dydaktyczne prowadziło 38 samodzielnych pracowników naukowych, w tym 17 zatrudnionych jako profesorowie zwyczajni, 9 profesorowie nadzwyczajni, 4 profesorowie wizytujący i 7 doktorów habilitowanych. Ponadto korpus dydaktyczny stanowiło 35 doktorów adiunktów, 14 asystentów i wykładowców oraz 12 pracowników prowadzących wykłady zlecone i lektoraty języków nowożytnych. Ks. prof. Waldemar Irek oraz ks. prof. Wiesław Wenz otrzymali tytuł profesora nauk teologicznych. Odbyły się kolokwia habilitacyjne: ks. Piotra Sroczyńskiego, ks. dra Bogusława Drożdża, ks. dra Andrzeja Szafulskiego i ks. dra Jerzego Tupikowskiego CMF. Ks. dr hab. Jerzy Tupikowski CMF został mianowany kierownikiem Katedry Historii Filozofii. Mianowano także nowych adiunktów i asystentów. 2. Studenci Bogactwem każdej uczelni jest studiująca na niej młodzież. Na Papieskim Wydziale Teologicznym wiedzę teologiczną zgłębiało 355 kleryków i 291 studentów świeckich na studiach stacjonarnych oraz 337 na studiach niestacjonarnych. Na studia doktoranckie uczęszczały 225 osoby. Wydział prowadził także kształcenie na studiach podyplomowych, w których uczestniczyło 245 osób. Statystyka ta obejmuje nauczanie prowadzone w Legnicy, Świdnicy, Bagnie i Seminarium Duchownym OO. Franciszkanów we Wrocławiu. 2

3 Studenci korzystali z pomocy materialnej w ramach środków budżetowych przyznanych naszej Uczelni przez Ministra ds. Szkolnictwa Wyższego. Przy uczelni zainicjowano działalność Uniwersytetu Trzeciego Wieku, który na cyklicznych spotkaniach co dwa tygodnie oferuje osobom powyżej 50- tego roku życia pogłębienie wiedzy teologicznej. 3. Absolwenci Stopień naukowy doktora nauk teologicznych w minionym roku akademickim otrzymało 17 osób, kościelny licencjat uzyskało 59 osób a tytuł magistra teologii 166 osób. Ku najzdolniejszym absolwentom posiadającym średnią z całości studiów powyżej 4,8 Wielki Kanclerz skierował listy gratulacyjne. 4. Sympozja naukowe Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu organizował sympozja i sesje naukowe: - Kardynał Adolf Bertram życie i działalność, - Oblicza prawdy. Edyta Stein s. Teresa Benedykta od Krzyża, - Architektura w służbie liturgii, - Świadczyć o miłości Boga Osoba Konsekrowana z miłości zrodzona i do miłości powołana, - Kapłan świadek miłości Boga do człowieka, - Świat przekształcać to nasze zadanie. Status i misja świeckich w Kościele (sympozjum zorganizowane wspólnie z Radą ds. Apostolstwa Świeckich KEP), - Paradygmaty wolności w filozofii i teologii. Historyczne i współczesne interpretacje (konferencja zorganizowana wspólnie z Instytutem Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego). Współpracowaliśmy także ze Zgromadzeniem Sióstr Maryi Niepokalanej przy realizacji sesji naukowej Johannes Schneider wrocławski działacz społeczny XIX w. i świadek na nowe czasy. 3

4 Tradycyjnie koło teologiczne alumnów MWSD i studentów PWT przygotowało XXV Ogólnopolskie Forum Młodych pod hasłem: Ciało świątynia Ducha czy nasza własność?. W sierpniu zorganizowano XL Wrocławskie Dni Duszpasterskie pod hasłem Tożsamość chrześcijańska w zsekularyzowanym świecie. Nasza uczelnia była współorganizatorem XIII Dnia Judaizmu, Dolnośląskiego Festiwalu Nauki oraz comiesięcznego cyklu Wieczory Tumskie. Wrocławskie Towarzystwo Teologiczne na otwartym posiedzeniu gościło ks. prof. dra hab. Piotra Morcińca z Opola, który przedstawił wykład Ostatnia posługa wobec martwego ciała oraz o. prof. dra Zbigniewa Sucheckiego OFMConv z Rzymu, który mówił na temat Świętość kanonizowana. 5. Biblioteka Biblioteka Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu stanowi ważny element współtworzący odpowiednie warunki do prowadzenia badań naukowych i działalności dydaktycznej Uczelni oraz wspierający formację studentów. Jako główna biblioteka teologiczna w środowisku wrocławskim służy ona również osobom spoza PWT pracownikom i studentom innych uczelni wrocławskich, katechetom, inteligencji katolickiej. Nasz księgozbiór posiada szczególny charakter określony profilem uczelni i stanowi cenny przyczynek do naukowego bogactwa wrocławskiego środowiska. Z profilu Biblioteki wynika jej podstawowe zadanie, jakim jest możliwie kompletne zbieranie publikacji teologicznych ukazujących się w Polsce. Biblioteka Wydziału Teologicznego jest jedyną na terenie Wrocławia, która systematycznie gromadzi pozycje z zakresu współczesnej problematyki teologicznej Kościoła katolickiego, a także w mniejszej mierze innych Kościołów chrześcijańskich. W miarę możliwości zainteresowania Biblioteki rozciągają się też na inne nauki humanistyczne (m.in. filozofia, historia, religioznawstwo, psychologia), a także na publikacje obcojęzyczne, zwłaszcza o charakterze encyklopedycznym. W roku akademickim 2009/2010 skatalogowano i włączono do inwentarza nowych książek. Prowadzono nadal systematyczne porządkowanie i selekcję księgozbioru. Skreślono z inwentarza zbędne woluminy. Łącznie zatem, po odliczeniu skreśleń, księgozbiór Biblioteki 4

5 powiększył się o woluminów. Wielkość księgozbioru druków zwartych w dniu r. wyniosła wol. W 2009 r. zakupiono ponad woluminów za kwotę prawie 50 tys. zł. Większość to polskie nowości wydawnicze. Księgozbiór Biblioteki powiększał się także dzięki wymianie i darowiznom. Ogółem w roku akademickim 2009/2010 Biblioteka otrzymała w darze i w ramach wymiany ok woluminów książek. Są to m. in. nowości wydawnicze z Wydawnictwa PWT, Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej i Wydawnictwa Święty Wojciech. Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu przekazywała zbędne książki z egzemplarza obowiązkowego. Znaczącą liczbę książek otrzymano w ramach prowadzonej wymiany publikacji z bibliotekami UKSW w Warszawie, Uniwersytetu Papieskiego w Krakowie, Uniwersytetu w Białymstoku, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i wydziałów teologicznych uniwersytetów w Opolu, Poznaniu, Katowicach i Szczecinie oraz Bobolanum w Warszawie, a także z WSD w Legnicy i w Świdnicy. Wśród indywidualnych ofiarodawców należy wymienić m.in. kard. Henryka Gulbinowicza, bpa A. Siemieniewskiego, bpa I. Deca. W 2009 roku dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa wyższego rozpoczęte zostało opracowanie proweniencji starych druków. Zadanie obejmowało badanie i wprowadzenie do komputerowej bazy katalogowej danych proweniencyjnych 660 woluminów starych druków posiadanych przez Bibliotekę. Przeprowadzono te badania począwszy od najstarszych: inkunabułów i druków XVI-wiecznych, które opracowano w całości. Stan zachowania wielu druków jest bardzo zły. Także warunki przechowywania księgozbioru są skrajnie nieodpowiednie. W roku 2009 dzięki dofinansowaniu MNiSW udało się poddać konserwacji 32 woluminy. Czasopism polskich na bieżąco Biblioteka gromadzi ok. 230 tytułów, z czego 70 w prenumeracie. Liczba bieżących tytułów czasopism zagranicznych wynosi 88, w tym prenumerowanych jest 23, pozostałe Biblioteka otrzymuje w drodze wymiany krajowej i zagranicznej za Wrocławski Przegląd Teologiczny i w darze od różnych instytucji i osób. Stan zbiorów na dzień przedstawiał się następująco: - druków zwartych wol. - starych druków ok wol. 5

6 - prac dyplomowych ok czasopism wol. Razem ok jednostek W roku akademickim 2009/2010 Biblioteka odnotowała kolejny spadek wielkości wykonywanych usług, związany ze zmniejszeniem się liczby studentów PWT. W roku 2009/2010 bardzo spadła liczba czytelników wypożyczających książki. Z wypożyczalni korzystało 541 osób. W ciągu minionego roku akademickiego wypożyczono książek (o 10% mniej niż w roku ubiegłym), w tym ok. 300 wypożyczeń dla studentów i pracowników innych uczelni Wrocławia. Odnotowano odwiedzin w wypożyczalni (spadek o 20%). Liczba odwiedzin w czytelniach: w czytelni głównej odnotowano odwiedzin (10% mniej), w czytelni czasopism (spadek o 15%). Równie ważne jest włączenie się Biblioteki PWT w prace nad digitalizacją zbiorów i tworzeniem zasobów cyfrowych w Internecie. Papieski Wydział Teologiczny należy do Konsorcjum Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej. Od 22 marca 2007 roku do 30 sierpnia 2010 r. Biblioteka PWT umieściła w DBC ( 240 pełnotekstowych publikacji. Biblioteka PWT zajmuje obecnie trzecie miejsce pod względem liczby udostępnianych publikacji, a szóste wg liczby wyświetlonych publikacji. Ponadto Biblioteka PWT umieszcza również swoje zdigitalizowane zbiory w Księgozbiorze Wirtualnym Federacji FIDES do tej pory 58 publikacji. Prace te wykonywane były dotąd przez Bibliotekę we własnym zakresie. W ostatnim czasie dzięki staraniom abp. Mariana Gołębiewskiego i bp. Edwarda Janiaka Biblioteka otrzymała nowoczesny skaner dziełowy Bookeye 3 Color A2 wraz z oprogramowaniem. Dzięki temu urządzeniu bez obaw będzie można skanować cenne obiekty znajdujące w zbiorach bibliotecznych: stare druki z XV XVIII wieku, XIX-wieczne książki i czasopisma, związane z historią archidiecezji wrocławskiej, oraz materiały przydatne do badań i studiów teologicznych. Przyczyni się to do ochrony skarbów dziedzictwa narodowego i kultury chrześcijańskiej oraz pozwoli na udostępnianie tych dzieł szerokiemu kręgowi odbiorców za pośrednictwem bibliotek cyfrowych w Internecie. Biblioteka PWT należy do Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES. Dyrektor Biblioteki ks. dr Jerzy Witczak pełni funkcję przewodniczącego 6

7 Zarządu Federacji i na Walnym Zgromadzeniu Federacji w Koszalinie 22 września br. został ponownie wybrany na 3-letnią kadencję. Dobrze układa się współpraca z bibliotekami Wrocławia. Ks. dyr. J. Witczak bierze udział w spotkaniach kolegium dyrektorów bibliotek naukowych Wrocławia. Biblioteka funkcjonuje w trudnych warunkach lokalowych, co negatywnie wpływa na jakość świadczonych usług i frekwencję czytelników. Pomieszczenia magazynowe są w bardzo złym stanie technicznym, zagrażającym zbiorom, czytelnikom i pracownikom, i wymagają natychmiastowego remontu. Stropy są przeciążone w niebezpiecznym stopniu. W magazynach pozostało bardzo mało miejsca. Istnieje zatem pilna potrzeba znalezienia i wyposażenia zastępczych magazynów do czasu zbudowania w przyszłości nowej biblioteki. 6. Wydawnictwa Wydawnictwo Papieskiego Wydziału Teologicznego wydało w minionym roku akademickim 24 pozycji naukowych. Ukazały się kolejne numery naukowych czasopism: Wrocławski Przegląd Teologiczny, Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-historyczne, Świdnickie Studia Teologiczne, Studia Salvatoriana Polonica, Życie konsekrowane. 7. Sprawy gospodarcze Dzięki funduszom pozyskanym przez abp Mariana Gołebiewskiego dokonano remontu dachu na budynku głównym, odnowiono także elewację. Sprawozdanie to rozpoczęło się przywołaniem słów kard. Zenona Grocholewskiego. Kończąc pragnę przypomnieć pytanie, które postawił prefekt Kongregacji Edukacji Katolickiej w Auli Leopoldyńskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Mówił wtedy: Dzisiaj wielkie miasta posiadają dużo i różnego rodzaju wyższych uczelni. Powstaje więc pytanie: Dlaczego wydział teologiczny ma być częścią jednej tylko uczelni i na jej terenie ma prowadzić dialog z innymi, a nie być interlokutorem wszystkich uczelni i wszystkich dziedzin wiedzy istniejących w danym środowisku? W toczącej się dyskusji nad kształtem wrocławskiego środowiska akademickiego oraz snując plany funkcjonowania w nim teologii i naszej uczelni nie możemy pominąć słów Prefekta watykańskiej Kongregacji. Niech one będą dla nas światłem w kształtowaniu oblicza Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. 7

8 Zmarłym akademikom i dobrodziejom możemy okazać naszą wdzięczną pamięć jedynie przez modlitwę i okruchy wspomnień. Żywych świadków minionych lat prosimy o życzliwe wsparcie i zrozumienie zmieniającej się mentalności nowych pokoleń. Do dzisiejszych teologów wrocławskich apelujemy aby okazali dynamiczną troskę o dobro jakim jest Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu. Ku Absolwentom i Dobrodziejom kłaniamy się z nadzieją na pamięć o ich Alma Mater. To dzięki Wam wszystkim ta Uczelnia może trwać i rozwijać się. W imieniu Zarządu Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu Ks. dr Andrzej Tomko Prorektor ds. Organizacji 8