Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej w powiecie świebodzińskim za rok 2016

Transkrypt

1 Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej w powiecie świebodzińskim za rok 2016 Świebodzin marzec 2017 r.

2 Powiat Świebodziński Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Świebodzinie Zespół autorski Arleta Miśkiewicz, Anna Graczyk, Ewa Plichta, Julita Golon bezpieczeństwo żywności Agnieszka Kowol, Marzanna Piechowicz, Monika Nowicka epidemiologia, podmioty lecznicze Mirosław Rozalski -higiena pracy, nadzór zapobiegawczy Justyna Dobrołowicz higiena szkolna Katarzyna Słowik, Anna Rój higiena pracy Elżbieta Ampulska, Małgorzata Ostrowska, Wiesława Kolankiewicz higiena środowiska Dorota Kimsa-promocja zdrowia Projekt, skład, łamanie tekstu, opracowanie graficzne Zbigniew Madajczak, Kamil Bartoszewicz - 1 -

3 Spis treści I. Wstęp... 5 II. Ocena sytuacji epidemiologicznej na terenie powiatu świebodzińskiego Epidemiologia chorób zakaźnych Szczepienia ochronne.. 30 III. Stan sanitarno-techniczny podmiotów leczniczych Obiekty wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne 42 szpitalne Obiekty wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne 44 inne niż szpitalne 3. Obiekty wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne Działalność lecznicza wykonywana przez praktykę zawodową IV. Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców powiatu Zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia Kąpieliska śródlądowe i miejsca wykorzystywane do kąpieli V. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej.. 70 VI. Stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych. 83 VII. Nadzór nad higieną pracy VIII. Środki zastępcze (tzw. dopalacze) IX. Zapobiegawczy nadzór sanitarny X. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowowychowawczych XI. Promocja zdrowia i oświata zdrowotna XII. Działalność kontrolno-represyjna

4 Szanowni Państwo! Przedkładam Państwu ocenę stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej w powiecie świebodzińskim w 2016 roku. Działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie powiatu w 2016 roku w szczególności ukierunkowane były na promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem zdrowotnym żywności i żywienia oraz wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych, poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego, a także prowadzenie działalności przeciwepidemicznej na terenie powiatu świebodzińskiego. W przedłożonym Państwu dokumencie opisano podstawowe aspekty sytuacji epidemiologicznej w powiecie w zakresie chorób zakaźnych i zawodowych oraz wyniki realizacji zamierzeń i planu pracy na 2016r., ze wskazaniem jednocześnie kierunków dalszych koniecznych działań mogących spowodować uzyskanie poprawy w zakresie stanu sanitarnego i epidemiologicznego powiatu. Przeprowadzona analiza wyników działań nadzorowych na terenie powiatu wskazuje, że stan bezpieczeństwa sanitarnego jest stabilny. Nadal jednak stwierdza się negatywne zjawiska w sferze sanitarno-higienicznej oraz epidemiologicznej, co świadczy o konieczności kontynuowania stałego, systematycznego nadzoru, obejmującego działania prewencyjne, monitoringowe i naprawcze. W roku 2016r. konieczne było zapewnienie działań związanych z organizacją Obchodów Światowych Dni Młodzieży na terenie powiatu oraz wzmożenie nadzoru nad miejscami wypoczynku w szczególności dzieci i młodzieży. Wzmożoną kontrolą objęto także miejsca obrotu i składowania odpadów różnego typu, w szczególności komunalnych. Nasilono działania związane z nadzorem nad wykonawstwem szczepień ochronnych. Dziękuję, za współpracę organom samorządowym, inspekcjom i strażom. Współpraca ta w znaczący sposób wpływa na zwiększenie efektywności działań podejmowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w zakresie zdrowia publicznego na terenie powiatu. Jestem przekonana, że przedstawiony raport dotyczący stanu epidemiologicznego i sanitarnego w powiecie, da Państwu pewność, że Państwowa Inspekcja Sanitarna pełni swoje zadania w sposób profesjonalny i rzetelny, a tym samym w znaczący sposób wpływa na poprawę bezpieczeństwa mieszkańców Powiatu. Ocena stanu sanitarnego zostaje przekazana Staroście Świebodzińskiemu oraz Radzie Powiatu w celu zapoznania się i wykorzystania, jako ważny materiał pomocniczy - 3 -

5 w podejmowaniu decyzji na rzecz dalszej poprawy warunków życia i bezpieczeństwa mieszkańców powiatu świebodzińskiego. Tekst oceny został udostępniony na naszej stronie internetowej z poważaniem - 4 -

6 I. WSTĘP W roku 2016 działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świebodzinie zgodne były z ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i polegały na realizowaniu zadań z zakresu zdrowia publicznego w powiecie, głównie poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami: higieny środowiska, higieny pracy, higieny procesów nauczania i wychowania, wypoczynku i rekreacji, bezpieczeństwem zdrowotnym żywności, żywienia i przedmiotów użytku oraz kosmetyków, nad warunkami higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. wprowadzaniem do obrotu i produkcją środków zastępczych Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016 roku było promowanie zdrowego stylu życia, nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz bezpieczeństwem zdrowotnym wody, przeciwdziałanie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych, niezakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego z zakresu zdrowia publicznego oraz działalności przeciwepidemicznej. Teren działalności Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Świebodzinie obejmuje 6 gmin, który zamieszkiwało w roku 2016 średnio osoby (dane wg GUS). Wykres nr 1.: Zasoby ludzkie gmin powiatu świebodzińskiego w 2016r Gmina i M. Świebodzin 5156 Gmina Szczaniec Gmina Lubrza Gmina Łagów Gmina Skąpe Gmina i M. Zbąszynek Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie realizował zadania i podejmował działania zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego i Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego oraz w ramach ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz na podstawie przeprowadzonej analizy zagrożeń i potrzeb występujących na terenie powiatu. Wyniki pracy przedstawiane były Lubuskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w Gorzowie Wlkp. oraz w niniejszym opracowaniu Staroście i Radzie Powiatu

7 Wykres nr 2: Liczba nadzorowanych przez PPIS obiektów w gminach powiatu świebodzińskiego w 2016r Epidemiologia Zadania w zakresie epidemiologii realizowane są w ramach takich obszarów jak: nadzór epidemiologiczny nad chorobami zakaźnymi, monitorowanie sytuacji epidemiologicznej w zakresie ich występowania oraz podejmowanie działań przeciwepidemicznych, monitorowanie sytuacji epidemiologicznej w podmiotach leczniczych, planowanie i koordynacja działań związanych z realizacją szczepień ochronnych, a także działalność informacyjna. Nadzór epidemiologiczny nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi Opracowywanie ognisk chorób zakaźnych (w tym opracowywanie ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych), przeprowadzanie dochodzeń epidemiologicznych mających na celu ustalenie źródła i dróg szerzenia się zakażenia oraz unieszkodliwienia źródeł zakażenia, przecięcia dróg szerzenia się zakażeń i chorób zakaźnych oraz uodpornienie osób podatnych na zakażenie. Nadzór w zakresie prawidłowej i systematycznej zgłaszalności chorób zakaźnych i zakażeń objętych ustawowym obowiązkiem zgłaszania do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Nadzór nad nosicielami chorób zakaźnych, ozdrowieńcami, osobami ze styczności. Ocena sytuacji epidemiologicznej powiatu świebodzińskiego. Prowadzenie rejestru zakażeń i zachorowań na chorobę zakaźną, zgonów spowodowanych zakażeniem lub chorobą zakaźną, podlegających obowiązkowi zgłoszenia przez Lekarzy lub felczerów. Kontrola poprawności rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej, uwzględniając informacje uzyskiwane od lekarza zgłaszającego, kierownika laboratorium lub z dokumentacji medycznej, w oparciu o definicje zakażeń i chorób zakaźnych stosowane dla potrzeb nadzoru sanitarnego lub współczesną wiedzę medyczną. Przekazywanie zgłoszeń rozpoznań zakażeń, chorób zakaźnych lub zgonów z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej - niewłaściwych ze względu na miejsce zamieszkania osoby objętej zgłoszeniem lub ze względu na rodzaj choroby zakaźnej czy zakażenia, właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu

8 Opracowywanie danych statystycznych w formie raportów o zakażeniach i zachorowaniach na chorobę zakaźną, zgonach z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej, ich podejrzeniach oraz przekazywanie raportów. Prowadzenie analizy zapadalności na choroby zakaźne. Nadzór sanitarno-epidemiologiczny nad placówkami udzielającymi świadczeń zdrowotnych Nadzór nad warunkami sanitarno-higienicznymi personelu medycznego, sprzętu oraz pomieszczeń, w których są udzielane świadczenia zdrowotne oraz prowadzonej działalności przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych. Nadzór nad podmiotami leczniczymi i podmiotami wykonującymi działalność leczniczą w zakresie stosowania i przestrzegania procedur mających na celu minimalizowanie ryzyka wystąpienia zakażeń wewnątrzzakładowych; w tym nadzór realizacją programów kontroli zakażeń (współpraca z komitetami i zespołami kontroli zakażeń szpitalnych). Prowadzenie rejestru obiektów nadzorowanych. Ocena spełnienia wymagań odpowiednich do rodzaju wykonywanej działalności leczniczej oraz zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych w podmiotach leczniczych w związku z wydawaniem opinii sanitarnych. Nadzór nad szczepieniami ochronnymi Nadzór nad wykonywaniem obowiązkowych szczepień ochronnych w placówkach leczniczych i innych placówkach prowadzących szczepienia ochronne. Nadzór nad prawidłową gospodarką preparatami szczepionkowymi, szczególnie wielodawkowymi. Właściwe przechowywanie i dystrybucja preparatów szczepionkowych (stały monitoring warunków termicznych). Dokonywanie ocen prowadzonej dokumentacji dotyczącej szczepień oraz analiza wykonania obowiązkowych szczepień ochronnych. Podejmowanie działań przymuszających do zaszczepienia wobec osób uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych. Prowadzenie rejestru zgłoszeń niepożądanych odczynów poszczepiennych. Opracowywanie zgłaszanych niepożądanych odczynów poszczepiennych. Przygotowywanie rocznych sprawozdań ze stanu uodpornienia dzieci i młodzieży, kwartalnych sprawozdań ze zużycia szczepionek, stanu posiadanych szczepionek i ruchu kart uodpornienia, a także półrocznych sprawozdań o osobach uchylających się od wykonania obowiązku szczepień ochronnych oraz działaniach Państwowej Inspekcji Sanitarnej w celu egzekwowania jego wykonania przez osoby uchylające się. Sporządzanie planów i sprawozdań dotyczących działalności kontrolnej w zakresie szczepień. Prowadzenie Elektronicznego Systemu nadzoru nad Dystrybucją Szczepionek (obsługa magazynowa preparatów szczepionkowych). Działania w zakresie Epidemiologii prowadzone są zgodnie z następującymi aktami prawnymi: Ustawa z dnia r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 r., poz.618 z późn.zm.), Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2016 r. poz z późn.zm.), Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz. U. z 2016 r., poz. 1987), Ustawa z dnia 07 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2016 r. poz. 290 z późn. zm.) - 7 -

9 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012 r., poz. 739) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 182, poz z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania (Dz.U. z 2010 r. Nr 254, poz. 1711), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie kwalifikacji członków zespołu kontroli zakażeń szpitalnych (Dz.U. z 2014 r. poz. 746) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie zakresu, sposobu i częstotliwości prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych (Dz.U. Nr 100 poz. 646), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 marca 2004 r. w sprawie wymagań, jakim powinno odpowiadać medyczne laboratorium diagnostyczne ( Dz.U. Nr 43 poz. 408 z późn.zm), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala (Dz.U. Nr 294, poz. 1741), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2013 r. w sprawie zgłoszeń podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014r. w sprawie biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłoszeniu, wzorów formularzy zgłoszeń dodatnich wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych oraz okoliczności dokonywania zgłoszeń. Nadzór nad Higieną Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Podstawowym celem działania Sekcji Higieny Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku było zapewnienie bezpieczeństwa żywności produkowanej nieodzwierzęcej i wprowadzanej do obrotu żywności odzwierzęcej i nieodzwierzęcej na terenie powiatu świebodzińskiego, nieobjętej urzędową kontrolą organów Inspekcji Weterynaryjnej. Sprawowany nadzór nad bezpieczeństwem żywności opierał się na prowadzeniu urzędowych kontroli w zakresie sprawdzania przestrzegania obowiązujących przepisów prawa żywnościowego. W 2016 roku do priorytetowych działań należało: wzmożenie nadzoru w zakładach, w których wielokrotnie powtarzały się uchybienia sanitarno-higieniczne oraz techniczne w roku poprzednim; kontynuowanie intensywnego nadzoru w obiektach, w których istnieje potencjalna możliwość zanieczyszczeń mikrobiologicznych, zwłaszcza w zakładach produkcji żywności oraz obiektach obrotu żywnością, a także zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego, w obiektach funkcjonujących w sezonie letnim, w których zakres prowadzonej działalności obejmuje znaczną ilość konsumentów; kontynuacja działań mających na celu kontrolę wprowadzanych do obrotu i oferowanych przez internet środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wzbogaconych witaminami i składnikami mineralnymi oraz suplementów diety; prowadzenie nadzoru w ramach funkcjonowania systemu RASFF i RAPEX dot. monitorowania wprowadzanych do obrotu niebezpiecznych - 8 -

10 produktów żywnościowych, kosmetycznych oraz mających kontakt z żywnością; prowadzenie nadzoru w zakresie kontroli importu z krajów trzecich żywności Genetycznie Modyfikowanej oraz produktów GMO przeznaczonych na żywność, jak również produktów, które potencjalnie mogą zawierać te składniki, a także oceny prawidłowości znakowania i wprowadzania do obrotu żywności tj.: suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środków spożywczych wzbogaconych witaminami lub składnikami mineralnymi. Ponadto w zakresie oceny zgodności oznakowania opakowania jednostkowego kosmetyku z wymaganiami zawartymi w obowiązujących przepisach prawnych. dokonywanie oceny stopnia wdrożenia przez przedsiębiorców w zakładach branży spożywczej, zakładach żywności i żywienia systemu HACCP oraz wdrażania Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) i Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), ze szczególnym uwzględnieniem ich dokumentowania, mając na względzie bezpieczeństwo produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności oraz eliminacji potencjalnych zagrożeń; kontynuacja współpracy z innymi instytucjami i jednostkami kontrolnymi, zwłaszcza z Inspekcją Weterynaryjną oraz Inspekcją Farmaceutyczną w ramach zawartych porozumień oraz Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa, a także Komendą Powiatową Policji w Świebodzinie. Nadzór w zakresie Bezpieczeństwa Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku prowadzono głównie w oparciu o podstawy prawne tj.: Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 149), Rozporządzenia (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L z r. z późn. zm.), Rozporządzenia (WE) Nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowymi żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. UE L z dnia r. z późn. zm.). Nadzór nad Higieną Dzieci i Młodzieży W roku 2016 działalność pionu higieny dzieci i młodzieży była ukierunkowana na eliminowanie czynników zagrażających zdrowiu dzieci i młodzieży. Czynności kontrolne w pionie higieny dzieci i młodzieży obejmują szeroki zakres zagadnień mających na celu zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki i pobytu dzieci i młodzieży w placówkach. W roku 2016r. kontynuowano nadzór nad przestrzeganiem obowiązujących przepisów prawnych i norm w następującym zakresie: oceny stanu sanitarnego i bezpiecznych warunków nauki, wychowania i wypoczynku; wyposażenia pomieszczeń w odpowiednie meble i sprzęt; oceny warunków pracy ucznia/przedszkolaka, które obejmują: higieniczną ocenę rozkładów zajęć lekcyjnych; ocenę dostosowania mebli szkolnych do wzrostu uczniów/przedszkolaków; ocenę warunków zdrowotnych w pracowniach komputerowych w szkołach; ocenę czynników fizycznych temperatury wewnątrz pomieszczeń placówek oświatowo-wychowawczych; oceny realizacji wymogów w zakresie stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin w pracowniach chemicznych

11 higienicznej oceny dotyczącej obciążenia uczniów tornistrami/plecakami w kl. I-VI szkół podstawowych. kontroli bezpieczeństwa i higieny w czasie prowadzenia zajęć w-f w salach gimnastycznych, na boiskach szkolnych i sprawdzania warunków do utrzymania higieny po tych zajęciach. bieżący nadzór oraz ocena przebiegu wypoczynku letniego i zimowego. Podstawy prawne: Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015r., poz z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015r., poz. 1422), Ustawa z dnia 04 lutego 2011r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2013, poz. 1457), Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2011r. w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych dotyczących żłobków i klubów dziecięcych (Dz. U. Nr 69, poz. 367), Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 lipca 2014 r. w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych, jakie musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy (Dz. U. poz. 925), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 sierpnia 2010r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (Dz. U. z 2010r. Nr 161, poz z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. Nr 12, poz. 67 z późn. zm.), Ustawa z dnia 25 lutego 2011r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. 2011, Nr 63, poz. 322), Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 01 grudnia 1998r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. 1998, Nr 148, poz. 973), Ustawa z dnia 05 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013r. poz. 947). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012 poz. 739). Nadzór nad warunkami środowiska: W zakresie higieny komunalnej kontrolowano warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców powiatu. W działalności bieżącej w roku 2016 jako zadania priorytetowe wyznaczono: czuwanie nad bezpieczeństwem zdrowotnym wody oraz nad obiektami służącymi do zaopatrzenia ludności w wodę, miejscami wykorzystywanymi do kąpieli i basenami kąpielowymi; prowadzenie bazy danych wodociągów, w których stwierdzono przekroczenie parametrów w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi;

12 wzmocnienie nadzoru nad obiektami użyteczności publicznej (w szczególności obiektów zlokalizowanych przy głównych trasach komunikacyjnych, w hotelach, stacjach paliw) zgodnie z zagrożeniami w powiecie; udział w przygotowaniach i zabezpieczeniu sanitarnym przebiegu imprez masowych. wzmożenie nadzoru nad obiektami i urządzeniami, które w oparciu o ustalenia kontroli z lat poprzednich wykazują najgorszy stan sanitarno techniczny; nadzór nad warunkami świadczenia usług w zakładach fryzjerskich, kosmetycznych, tatuażu i odnowy biologicznej; wzmożenie nadzoru nad obiektami sezonowymi, ze szczególnym uwzględnieniem obiektów zlokalizowanych w miejscowościach turystycznych; wydawanie decyzji, zezwoleń na ekshumację zwłok/szczątków, ich przewóz oraz nadzór nad właściwym postępowaniem ze zwłokami i szczątkami ludzkimi; współpraca ze służbami oraz z inspekcjami i organami administracji samorządowej w zakresie sprawowanego nadzoru nad warunkami higieny środowiska. W ramach działań pionu Higieny Komunalnej nadzorem objęto obiekty użyteczności publicznej tj: obiekty świadczące usługi lecznicze (przychodnie, szpitale) obiekty użyteczności publicznej (ustępy publiczne, baseny kąpielowe, inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej, hotele, motele, pensjonaty, kempingi, pola biwakowe, zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, zakłady odnowy biologicznej, dworce autobusowe, dworce i stacje kolejowe, stacje paliw, obiekty sportowe oraz kulturalnowidowiskowe, apteki, cmentarze i zakłady świadczące usługi pogrzebowe, zbiornice odpadów użytkowych, myjnie samochodowe, wysypiska śmieci, parkingi, parki, targowiska, pola namiotowe). środki transportu publicznego, w tym sanitarnego. obiekty służące do zaopatrzenia ludności w wodę. Realizacja działań w ww. zakresie wynikała głównie z następujących aktów prawnych: ustawa z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków ( Dz. U. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U poz. 1989), rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz. U poz. 2016), rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012 r., poz. 739 z późn zm.) rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004r., w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (Dz. U. z 2006r. Nr 22, poz. 169 z późn. zm.), ustawa z dnia 31 stycznia 1959 roku o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. 2015r. poz z późn. zm.). rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 07 grudnia 2001r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U. Nr 153 poz z późn. zm.) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 marca 2011r. w sprawie sposobu przechowywania zwłok i szczątków ludzkich (Dz. U. Nr 75, poz. 405). Nadzór nad Higieną Pracy Działalność pionu higieny pracy dotyczyła zakresu określonego w art. 4 ust. 1, pkt 2, 5, 8, 9 i ust. 2 oraz art. 5 pkt. 4a ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1412)

13 Do podstawowych zadań samodzielnego stanowisk pracy ds. higieny pracy należy kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczące: - utrzymania należytego stanu higienicznego zakładów pracy, - przestrzeganie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 169 poz z późn. zm.), - warunków zdrowotnych środowiska pracy, a zwłaszcza zapobiegania powstawaniu chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami pracy, - przestrzegania przez producentów, importerów, osoby wprowadzające do obrotu, stosujące lub eksportujące substancje chemiczne, ich mieszaniny lub wyroby w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. z 2015r., poz. 1203) obowiązków wynikających z tej ustawy oraz z rozporządzeń Wspólnot Europejskich w niej wymienionych, - przestrzegania przez podmioty wprowadzające do obrotu prekursory kategorii 2 i 3 obowiązków wynikających z ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r., poz. 124, z późn. zm.), rozporządzenia (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 273/2004 z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie prekursorów narkotykowych oraz rozporządzenia (WE) Rady nr 111/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. określającego zasady nadzorowania handlu prekursorami narkotyków pomiędzy Wspólnotą a państwami trzecimi, - kontrola przestrzegania przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu produktów biobójczych i substancji czynnych oraz ich stosowania w działalności zawodowej. Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie zapobiegania i zwalczania chorób, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej należy również wydawanie decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzji o braku podstaw do jej stwierdzenia. Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna Realizacja zadań oświatowo zdrowotnych znajduje swoje odzwierciedlenie w programach edukacyjnych oraz w działaniach akcyjnych organizowanych w ciągu roku. Wdrażanie wszelkich działań odbywało się poprzez szkolenia, narady organizowane dla koordynatorów i realizatorów programów. Nawiązywano współpracę głównie z instytucjami samorządowymi, placówkami oświatowymi, mediami. W roku 2016 prowadzono szereg interwencji środowiskowych o charakterze profilaktycznym zarówno w zakresie odżywiania, chorób cywilizacyjnych i zakaźnych oraz warunków życia codziennego. Nadzór Zapobiegawczy Działalność zapobiegawczego nadzoru sanitarnego dotyczyła zakresu określonego w art. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1412). Działania ww. komórki organizacyjnej są podejmowane na wniosek organów administracji samorządowej lub inwestorów i mają na celu zapewnienie właściwych warunków higienicznych i zdrowotnych w realizowanych obiektach, takich jak placówki ochrony zdrowia, obiekty żywieniowe i żywnościowe, zakłady pracy oraz wyeliminowanie zagrożeń i uciążliwości zrealizowanych obiektów dla zdrowia ludzi zamieszkałych w ich sąsiedztwie bądź przebywających w ich otoczeniu. Podstawy prawne:

14 ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz z późn. zm.), ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1422), rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz z późn. zm.). Nadzór nad środkami zastępczymi W ramach aktualnie obowiązujących przepisów prawa tj. ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej w roku 2016 prowadzono nadzór nad środkami zastępczymi popularnie zwanymi dopalaczami. Stale monitorowano wprowadzanie tych substancji do obrotu na terenie powiatu oraz rejestrowano przypadki podejrzenia zatruć tymi substancjami. Zarządzanie Kryzysowe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie jest członkiem Powiatowego Zespołu Reagowania Kryzysowego oraz Powiatowej Komisji Bezpieczeństwa i działał w jego strukturach zgodnie z przyjętymi procedurami oraz zamierzeniami na 2016 r. Współpraca W ramach prowadzenia nadzoru sanitarnego nad obiektami użyteczności publicznej Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie w dalszym ciągu współpracował z jednostkami samorządowymi, Inspekcją Nadzoru Budowlanego, Inspekcją Weterynaryjną, Inspekcją Farmaceutyczną, Inspekcją Pracy, Strażą Pożarną oraz Policją, Wojewódzkim Inspektorem Ochrony Środowiska i Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa

15 II. OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ NA TERENIE POWIATU ŚWIEBODZIŃSKIEGO II.1. Epidemiologia chorób zakaźnych Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Świebodzinie nadzoruje teren obejmujący sześć gmin. Zapobieganie powstawaniu chorób zakaźnych jest jednym z istotnych zadań, które realizowane są przez Państwową Inspekcję Sanitarną. W ramach zapobiegania oraz zwalczania chorób zakaźnych wszczynane były dochodzenia epidemiologiczne w związku ze stwierdzaniem chorób zakaźnych, mające na celu unieszkodliwienie źródła zakażenia, a także przecięcie dróg szerzenia się zakażenia. W 2016 roku podtrzymywano współpracę w zakresie nadzoru epidemiologicznego nad chorobami zakaźnymi i zakażeniami z innymi służbami głównie Inspekcją Weterynaryjną, lekarzami, pielęgniarkami epidemiologicznymi. Tabela: Zapadalność na wybrane choroby zakaźne w powiecie świebodzińskim Jednostki chorobowe Salmonelloza (zatruciepokarm owe) Biegunka ogółem biegunka u dzieci do lat 2 w latach rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok Liczba zachorowa ń Wskaźnik zapadalnośc i Liczba zachorowań Wskaźnik zapadalności Liczba zachorowa ń Wskaźnik zapadalnośc i 10 17,7 4 7,1 4 7,09 Liczba zachorowań Wskaźnik zapadalności 7 12, , , , , , , ,27 2 3,56 płonica 16 28, , , , ,1 9 15, ,56 Kampylobakteri ozy róża 2 3,5 9 16,0 3 5,31 2 3,56 borelioza 25 44, , , ,70 4 7,1 6 10,7 3 5,31 styczność i narażenie na wściekliznę - szczepienia 7 12,44 ospa wietrzna , , , ,65 różyczka , , , ,22 WZW typu B 3 5,3 4 7,1 2 3,54 4 7, , ,1 8 14, ,78 WZW typu C ogółem świnka 5 8,8 9 16,0 4 7,09 3 5,33 Grypa zachorowania i podejrzenia zachorowań , , , ,73 Krztusiec , ,23 Gruźlica 10 17,7 9 9,0 9 15, ,67 Wskaźnik zapadalności obliczony wg wzoru: liczba zachorowań / liczba mieszkańców x100.tys wzrost wskaźnika zapadalności spadek wskaźnika zapadalności

16 Liczba zachorowań Tabela: Liczba mieszkańców powiatu z podziałem na płeć. Powiat Ogółem Mężczyźni Kobiety Świebodzin (według GUS na dzień 30 grudnia 2016r.) W 2016 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie zarejestrował zgłoszonych 580 zachorowań na choroby zakaźne, co dało zapadalność 1031,44/100 tys. mieszkańców. Hospitalizowanych z powodu chorób zakaźnych było 183 mieszkańców powiatu. Dla porównania w 2015r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie zarejestrował 692 zachorowania na choroby zakaźne - zapadalność 1226,62/100 tys. mieszkańców. Wykres nr 3: Liczba zarejestrowanych zachorowań na choroby zakaźne w powiecie świebodzińskim w latach CHOROBY SZERZĄCE SIĘ DROGĄ POKARMOWĄ Salmonellozy W 2016 roku zarejestrowano 7 zachorowań na Salmonellozę, co stanowi wzrost zachorowań w stosunku do roku poprzedniego. Zachorowania przebiegały indywidualnie, nie wystąpiło ognisko zbiorowego zatrucia. Zgodnie z Dyrektywą 2003/99/WE parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 roku za ognisko zbiorowego zatrucia i zakażenia pokarmowego uważa się wystąpienie w określonych warunkach dwóch lub więcej przypadków zachorowań ludzi na tę samą chorobę i/lub zakażenia osób tym samym czynnikiem. Zachorowania, które wystąpiły zostały potwierdzone badaniami bakteriologicznymi

17 Wykres nr 4:. Liczba zachorowań na Salmonellozy z uwzględnieniem struktury zachorowań w ciągu roku w latach w powiecie świebodzińskim I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII razem 2013 rok rok rok rok Miesiące Wszystkie zachorowania zgłoszone, rozpoznano w oparciu o wynik badania bakteriologicznego: - u 6 osób czynnikiem etiologicznym były pałeczki bakterii Salmonella enteritidis; - u 1 osoby czynnikiem etiologicznym były pałeczki bakterii Salmonella agama. Zapadalność na zachorowania spowodowane pałeczkami Salmonella od kilku lat na terenie powiatu jest mniejsza niż w kraju i województwie. Wskaźnik zapadalności w powiecie świebodzińskim w 2016r. wynosił 12,44 w województwie 16.09, natomiast w kraju 25,21. Wykres nr 5: Zapadalność na zachorowania wywołane pałeczkami Salmonella w powiecie świebodzińskim, Polsce w latach ,7 30,6 7,1 19,17 7,9 21,83 12,44 25,21 Powiat Świebodziński Polska Kampylobakteriozy W roku 2016 zarejestrowano 11 przypadków zachorowań, które potwierdzone były badaniami diagnostycznymi. We wszystkich przypadkach biologicznym czynnikiem chorobotwórczym były bakterie Campylobacter jejuni. Zakażenia powodowały biegunki, podwyższoną ciepłotę ciała i wymioty. Zachorowania wystąpiły u dzieci w wieku od 1-10 lat Wszystkie osoby były hospitalizowane. Popularne są zarażenia droga pokarmową np. poprzez spożycie mięsa drobiowego poddanego niewystarczająco dokładnej obróbce termicznej. Niebezpieczne bywa też niepasteryzowane mleko. Zarażeniu Kampylobakteriozą można ulec przez bezpośredni kontakt ze zwierzętami - nosicielami, ale także za pośrednictwem zakażonej gleby czy wody

18 Dur brzuszny i para dury. Od wielu lat nie notowano na terenie województwa lubuskiego zachorowań na dur brzuszny i dury rzekome. Na terenie powiatu świebodzińskiego zarejestrowanych jest 3 stałych nosicieli pałeczek duru i durów rzekomych. Średnia wieku tych nosicieli wynosi 85 lat. Wirusowe zapalenie wątroby typu A. Nie zarejestrowano przypadków zachorowań na terenie powiatu od kilku lat. Niska zapadalność powoduje zmniejszenie uodpornienia populacji, co powinno skłaniać do prowadzenia szczepień przeciwko tej chorobie szczególnie wśród osób zatrudnionych przy obrocie i produkcji środków spożywczych oraz planujących podróże do krajów egzotycznych i o niskich standardach higienicznych. Mała ilość zachorowań świadczy także o poprawie warunków i nawyków higienicznych przy produkcji, przygotowywaniu i serwowaniu żywności. Zatrucie toksyną botulinową. W 2016 roku podobnie jak w latach poprzednich nie zanotowano w powiecie zatrucia toksyną botulinową (jadem kiełbasianym). W Polsce w 2015r. zarejestrowano 30 przypadków botulizmu. Inne zatrucia pokarmowe ogółem nieokreślone. W państwach Unii Europejskiej, w tym również w Polsce, nadzór nad ostrymi zapaleniami żołądkowo-jelitowymi o etiologii zakaźnej polega na obowiązkowym zgłaszaniu przez lekarzy przypadków podejrzanych i potwierdzonych zarówno w opiece szpitalnej, jak i ambulatoryjnej. Poza przypadkami Salmonellozy zgłoszono także zachorowania przebiegające z objawami nieżytu żołądkowo jelitowego o nieustalonej etiologii. Przypadki te zostały zarejestrowane jako wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy (59 zachorowań) w tym, aż 54 osoby były hospitalizowane, a także biegunki i zapalenia o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu żołądkowo jelitowym BNO (32 zachorowania) w tym 2 przypadki biegunek u dzieci do lat 2. Ogółem hospitalizowano z tego powodu 6 osób, w tym 2 dzieci do lat2. Przebieg biegunek w wieku do2 lat może mieć charakter szczególnie ciężki. Wykres nr 6: Zapadalność na biegunki spowodowane czynnikiem prawdopodobnie o zakaźnym pochodzeniu na terenie powiatu świebodzińskiego w latach ,1 95,7 92,17 56,9 21,2 19,5 21,27 3,56 biegunki ogółem biegunki u dzieci do lat Czerwonka bakteryjna nie zanotowano w roku 2016 zachorowań na terenie powiatu, także w całym województwie lubuskim nie odnotowano zachorowań. W Polsce w 2016 roku zarejestrowano 15 zachorowań na czerwonkę bakteryjną (zap.0,04). W 2016 r w powiecie świebodzińskim nie zarejestrowano zatruć spowodowanych spożyciem grzybów. W latach poprzednich także w powiecie takich zatruć nie odnotowano. W całym kraju zarejestrowano 45 zatruć grzybami (zap.0,12). Nie zanotowano w roku 2016 podobnie jak w 2015r. zatruć wywołanych enterotoksyną gronkowcową

19 liczba zachorowań ZACHOROWANIA I ZAKAŻENIA SZERZĄCE SIĘ DROGĄ KRWI NARUSZENIA CIĄGŁOŚCI TKANEK Wirusowe zapalenie wątroby typu B Dzięki szeroko zakrojonej działalności oświatowo-profilaktycznej, systematycznemu podnoszeniu poziomu higieny w placówkach służby zdrowia oraz popularyzacji szczepień ochronnych przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B od kilku lat notuje się na terenie powiatu świebodzińskiego pojedyncze przypadki zachorowań na WZW typ B co daje nam zapadalność niższą od średniej krajowej. W 2016 roku zarejestrowano 4 nowe zachorowania na WZW typu B. Zarejestrowane przypadki dotyczyły mężczyzn. Osoby te nie były szczepione p/wzw B. Zachorowania dotyczyły osób w przedziale wiekowym od 25 do 46 lat Wykres nr 7: Liczba zachorowań na WZW typu B w powiecie świebodzińskim w porównaniu do województwa i Polski w latach Powiat Świebodziński Polska Wirusowe zapalenie wątroby typu C Aktualnie spośród wirusów pierwotnie hepatotropowych wirus zapalenia wątroby typu C stanowi największy problem epidemiologiczny. Składa się na to szereg elementów, z których na pierwszym miejscu należy wymienić przebieg kliniczny i skrytość procesu chorobowego w porównaniu z innymi wirusowymi zapaleniami wątroby. Rzadkie ujawnianie się ostrej fazy zakażenia HCV powoduje trudności w rozpoznaniu choroby, w związku z czym często wirusowe zapalenie wątroby typu C rozpoznawane jest w okresie zmian przewlekłych, które w konsekwencji mogą prowadzić do marskości i raka pierwotnego wątroby. Do zakażenia wirusem typu C dochodzi poprzez naruszenie ciągłości tkanek zarówno w celach medycznych jak i niemedycznych np. w czasie zabiegów operacyjnych i stomatologicznych, zabiegów endoskopowych, w czasie wykonywania tatuażu, przekłuwania uszu, innych zabiegów kosmetycznych. W 2016 roku zarejestrowano 10 nowych zachorowań na terenie powiatu

20 Wykres nr 8. Ilość zarejestrowanych zachorowań na WZW typu C w powiecie świebodzińskim w latach Ze względu na środowisko zamieszkania większą grupę stanowili mieszkańcy miast. Wykres nr 9. Rozkład zachorowań na WZW C w 2016 r. w powiecie świebodzińskim ze względu na środowisko zamieszkania Miasto Wieś rok 2014 rok 2015 r 2016 Do zakażenia innej osoby dochodzi, gdy wirus HCV przedostanie się do krwi, podczas następujących ryzykownych zachowań: podczas zabiegów medycznych i pozamedycznych związanych z naruszeniem ciągłości tkanek, jeśli nie są przestrzegane procedury zapobiegające zakażeniom (Zabiegi medyczne związane z naruszeniem ciągłości tkanek to np: zastrzyki, pobranie krwi, zabiegi stomatologiczne, operacje chirurgiczne); podczas wstrzykiwania substancji odurzających (narkotyków) lub innych substancji w celach niemedycznych bez zachowania zasad bezpieczeństwa iniekcji; w trakcie zabiegów kosmetycznych wykonywanych z użyciem niesterylnych ostrych narzędzi, zabiegów medycyny estetycznej jak nakłucia kosmetyczne, piercing, tatuaż itp.; przy kontakcie z krwią zawodowo bądź przypadkowo, np. podczas wypadku, bójki, w sportach kontaktowych (np. boks, judo); podczas wspólnego używania przyborów kosmetyczno-higienicznych (np. maszynki do golenia i innych ostrych narzędzi kosmetycznych)

21 Zachorowania Zapadalność Z przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych wynika, iż zakażenia te na terenie powiatu mogły mieć związek z: - przyjmowaniem narkotyków droga dożylną, - przebytymi zabiegami operacyjnymi. Brak szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu C uniemożliwia podniesienie odporności populacji Wykres nr 10: Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu C w powiecie świebodzińskim i w Polsce w latach , , ,6 6,99 7,03 14,8 11,14 11,13 W powiecie świebodzińskim wskaźnik zapadalności (17,78) jest w roku 2016 r. wyższy niż w kraju (11,13). Dane uzyskane o zachorowaniach w powiecie pozwalają stwierdzić, że zapadalność jest znacznie większa wśród kobiet niż mężczyzn (wykres nr 11). Wykres nr 11: Zachorowania na WZW C w powiecie świebodzińskim ze względu na płeć Zachorowania dotyczyły w 2016r. czterech mężczyzn i sześciu kobiet. Zachorowania na AIDS i zakażenia HIV Na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016 roku zarejestrowano nowo zakażonych 5 osób wirusem HIV. Zakażenie dotyczyło mężczyzn. W 2015r. na terenie powiatu zarejestrowano 4 nowe zakażenia. Liczba zakażonych corocznie wzrasta. Większość nowych przypadków stwierdzamy u osób,które przyjmowały narkotyki drogą dożylną i są także zarażone HCV

22 Zapadalność Wykres nr 12. Liczba nowo wykrytych zakażeń HIV w powiecie świebodzińskim w latach Liczba nowowykrytych zakażeń HIV 2013 rok rok rok rok 5 Wykres nr 13: Zakażenia HIV na terenie powiatu świebodzińskiego i Polsce w latach ,6 3,01 2,99 7,09 8,89 3,68 3,8 Powiat Świebod Od wdrożenia badań w 1985 r. do 30listopada 2015 r. - (przy uwzględnieniu korekt i uaktualnień danych, w tym eliminacji podwójnie zarejestrowanych zgłoszeń) stwierdzono zakażenie HIV u 20,973 obywateli Polski i osób innego obywatelstwa przebywających na terenie Polski. Wśród ogółu zarejestrowanych zakażonych było co najmniej 6,273 zakażonych w związku z używaniem narkotyków, zakażonych poprzez kontakt heteroseksualny oraz 2983 poprzez kontakt seksualny pomiędzy mężczyznami. Ogółem odnotowano zachorowań na AIDS; chorych zmarło (źródło: PZH). W listopadzie 2016 r. zarejestrowano w Polsce 80 nowo wykrytych zakażeń HIV, 6 zachorowań na AIDS oraz 1 zgon osoby chorej na AIDS. Wszystkie 80 zarejestrowanych w listopadzie zakażeń HIV rozpoznano w 2016 r. Wśród zarejestrowanych w listopadzie zakażeń HIV 10% stanowiły przypadki zgłoszone wyłącznie przez lekarzy, a 22% przypadki zgłoszone przez lekarzy oraz laboratoria. Zgłoszenia pochodzące tylko z laboratorium stanowiły 68% wszystkich zgłoszeń zarejestrowanych w listopadzie. Wśród wszystkich zgłoszeń lekarskich informację o prawdopodobnej drodze zakażenia zawierało 64%. Zwracamy uwagę zarówno lekarzy dokonujących zgłoszeń, jak i pracowników nadzoru przyjmujących te zgłoszenia, na konieczność uwzględniania tej kluczowej informacji. Brak wiedzy na temat dróg szerzenia się HIV w Polsce pozostawia bez przekonującej odpowiedzi pytanie o przyczynę wzrostu liczby zakażeń HIV w Polsce po 2002 r. i ogranicza możliwość odpowiedniego ukierunkowania działań profilaktycznych HIV w naszym kraju. (źródło: PZH)

23 Liczba zachorowań ZACHOROWANIA NA CHOROBY ODZWIERZĘCE Borelioza. Borelioza jest najczęstszą chorobą odkleszczową, wywoływaną przez krętki z rodzaju Borrelia przenoszoną przez kleszcze z rodzaju Ixodes. Do zakażenia krętkami Borrelia burgdorferi może dojść na obszarze całego kraju, który zgodnie z opisem ECDC należy uznać w całości jako teren endemiczny. Aktywność kleszczy rozpoczyna się w maju i trwa do listopada, najczęściej tzn. w 80% przypadków do zakażenia dochodzi w miesiącach letnich. W 2016 roku w powiecie świebodzińskim Chorobę z Lyme rozpoznano u 60 osób. Wszystkie zarejestrowane przypadki przebiegały z objawami charakterystycznymi dla boreliozy ale o różnym stopniu nasilenia. Zakażenia zostały potwierdzone badaniami serologicznymi. Wyższą zapadalność zanotowano nieznacznie wśród kobiet (32 osób). Żadna z zarejestrowanych w 2016 r. osób, z którymi przeprowadzono wywiad epidemiologiczny nie była narażona zawodowo. Wykres nr 14.: Zachorowania na boreliozę na terenie powiatu świebodzińskiego w latach , porównanie zachorowania wśród mieszkańców wsi i miast rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok Wieś Miasto Styczność i narażenie na wściekliznę - podjęte szczepienia. W ciągu roku 2016 przyjęto zgłoszenia pokąsania przez zwierzęta 31 osób (w 2015r. 68 osób). W 27 przypadkach były to pogryzienia przez psy, w 2 przypadkach przez kota, 1 osoba przez konia i 1 osoba przez dziką świnię. W 7 przypadkach podjęto szczepienia przeciwko wściekliźnie, wszystkie te osoby otrzymały po 5 dawek szczepionki p/wściekliźnie. Nie zgłoszono zakażeń wścieklizną wśród ludzi. GRYPA Nadzór epidemiologiczny nad grypą prowadzony jest w ciągu całego roku, ze szczególnym wzmożeniem nadzoru wirusologicznego w okresie zwiększonej liczby zachorowań, która w Polsce trwa zwykle od września do kwietnia następnego roku. W roku 2016 wpłynęły meldunki z terenu powiatu świebodzińskiego o zachorowaniach i podejrzeniach zachorowań na grypę w liczbie 4215 osób, zapadalność wyniosła w związku z tym 7495,73 w tym 13 osób było skierowanych do leczenia szpitalnego

24 Wykres nr 15: Zachorowania na grypę w powiecie świebodzińskim w latach z uwzględnieniem zachorowań w różnych grupach wiekowych. Wykres nr 16: Zachorowania na grypę w powiecie świebodzińskim w poszczególnych miesiącach w 2016r.. GRUŹLICA Od 2009 roku zgłaszanie zachorowań na gruźlicę i prowadzenie rejestru w Województwie Lubuskim zostały przejęte przez Powiatowe Stacje Sanitarno Epidemiologiczne od Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej (PIS). W związku z powyższym w 2016r. w PSSE w Świebodzinie zarejestrowano 6 zachorowań (zapadalność 10,67) na gruźlicę tj. gruźlicy potwierdzonej mikroskopowym badaniem z posiewem bakteriologicznym. Objęto nadzorem epidemiologicznym 12 osób z kontaktu domowego. Większą zapadalność zarejestrowano wśród mężczyzn 5 przypadków, natomiast u kobiet -1 przypadek

25 Wykres nr 17: Ilość zachorowań na gruźlicę w powiecie Świebodzińskim w latach r Wykres nr 18:Zachorowania na gruźlicę wg miejsca zamieszkania w powiecie świebodzińskim w 2016r. Wykres nr 19: Zachorowania na gruźlicę wg płci w powiecie Świebodzińskim w latach r kobiety mężczyźni Krajowe przepisy nakładają na osoby chore na gruźlicę obowiązek leczenia gruźlicy, hospitalizacji z jej powodu w okresie wydalania prątków gruźliczych (prątkowania) lub z uzasadnionym podejrzeniem o prątkowanie. Leczenie osób chorych na gruźlicę jest bezpłatne dla wszystkich osób przebywających w Polsce (także dla cudzoziemców, uchodźców). Czynnikami ryzyka szerzenia się gruźlicy oraz pojawiania się szczególnie groźnego zjawiska lekooporności prątków gruźlicy jest:

26 przerywanie leczenia gruźlicy przed jej zaleczeniem u chorego, prowadzenie leczenia gruźlicy bez mikrobiologicznej weryfikacji lekooporności prątków gruźliczych, stosowanie leczenia przeciwprątkowego niezgodnie z rekomendacjami dot. zalecanych schematów leczenia i wielkości dawek leków przeciwprątkowych. Więcej informacji można znaleźć na stronie CHOROBY WIEKU DZIECIĘCEGO Płonica (szkarlatyna) W roku 2015 zarejestrowano 38 zachorowań na płonicę na terenie powiatu. Wykres nr 20: Zachorowania na płonicę w powiecie świebodzińskim w latach , z uwzględnieniem zachorowalności w poszczególnych miesiącach roku. Rok Ilość zachorowań Płonica Ospa wietrzna W 2016 roku w powiecie świebodzińskim zarejestrowano 173 ( zap. 307,65) zachorowania na ospę wietrzną. W tym samym okresie w Polsce zarejestrowano zachorowań natomiast w 2015 roku zarejestrowano 187,624 zachorowania. Rok Ilość zachorowań Wskaźnik zapadalności , , , ,65 Ospa wietrzna

27 Wykres nr 21: Zachorowania na ospę wietrzną w powiecie świebodzińskim w latach z uwzględnieniem występowania zachorowań w poszczególnych miesiącach. Różyczka Różyczka jest chorobą zakaźną, wywoływaną przez wirus różyczki, który charakteryzuje się wysoką zakaźnością. Źródłem zakażenia jest wyłącznie chory na różyczkę człowiek. Zakażenie przenosi się drogą kropelkową, a w przypadku zakażeń wrodzonych przez łożysko. Najwięcej zachorowań notuje się późną zimą i wczesną wiosną. Okres wylęgania choroby wynosi od 14 do 21 dni. U dzieci choroba najczęściej przebiega łagodnie, a u około 25% do 50% zakażenie jest bezobjawowe. Cięższy przebieg choroby zdarza się u dorosłych, a istotny problem stanowią zakażenia wirusem różyczki w czasie życia płodowego. U kobiet ciężarnych, wrażliwych na zakażenie (nieuodpornionych) wirus może zakazić płód, prowadząc do jego obumarcia lub do jego licznych wad rozwojowych. Wirusy są wydzielane przez zakażone osoby w czasie od 7 dni przed do 14 dni po wystąpieniu wysypki. U dzieci z wadami wrodzonymi, spowodowanymi zakażeniem wirusem różyczki, wirus może być obecny w moczu do 1 roku życia, a w rzadkich przypadkach do kilku lat. Zarejestrowano w 2016 r. na terenie powiatu 8 zachorowań. Zachorowania te nie były potwierdzone badaniami laboratoryjnymi. Tabela: Zachorowania na różyczkę dzieci i młodzieży: wiek Liczba chorych Rok Ilość zachorowań

28 Zachorowania Wykres nr 22: Zapadalność zachorowań na różyczkę w powiecie świebodzińskim w latach ,6 Powiat Świebodziński 100,11 Polska 30,1 31,9 15,32 5,26 14,22 2, Na terenie powiatu jak i Polski spada występowanie zachorowań na różyczkę. Szczepionki trójskładnikowe do obowiązkowego kalendarza szczepień wprowadzono w Polsce dopiero w 2003 r. i objęto nimi całą populację, w tym również chłopców. Podawano je dzieciom w miesiącu życia. Kilka lat później po raz pierwszy zaczęła spadać w naszym kraju zachorowalność na różyczkę w całej populacji. Wykres nr 23: Zachorowania na różyczkę w powiecie świebodzińskim w latach z uwzględnieniem występowania zachorowań w poszczególnych miesiącach roku. Świnka W ciągu roku 2016 zarejestrowano 3 zachorowania na świnkę na terenie powiatu. W Polsce przed wprowadzeniem obowiązku szczepienia przeciwko śwince rejestrowano około do zachorowań rocznie (w latach epidemicznych). Okresowy wzrost zachorowań na tę chorobę występował co 3-4 lata. Większość przypadków dotyczyła dzieci, rzadko występowały zachorowania u niemowląt i dorosłych. W 1998 roku szczepienie szczepionką skojarzoną przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR) umieszczono w kalendarzu szczepień na liście szczepień zalecanych. Natomiast w 2004 roku

29 uodparnianie szczepionką MMR stało się obowiązkowe. W ostatnich latach liczba zachorowań uległa zmniejszeniu. W 2016 roku zarejestrowano w Polsce zachorowań na świnkę, mniej niż w 2015 roku zachorowań (źródło Zakład NIZP PZH Departament Zapobiegania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u ludzi GIS) Wykres nr 24: Zachorowania na świnkę w powiecie świebodzińskim w latach z uwzględnieniem występowania zachorowań w poszczególnych miesiącach roku. Rok Ilość zachorowań Wykres nr 25: Zapadalność na świnkę w powiecie świebodzińskim i Polsce w latach ,15 5,33 5,73 7,09 Polska ,52 6,33 7, POZOSTAŁE JEDNOSTKI CHOROBOWE ZAREJESTROWANE W 2015 ROKU Krztusiec W roku 2016 zarejestrowano 26 zachorowań (zap. 46,23).W roku 2015 zarejestrowano 13 zachorowań. Zachorowania przebiegały pod postacią długo utrzymującego się kaszlu, który nasilał się w godzinach nocnych

30 Wykres nr 26: Liczba zachorowań wywołana Pertusis (Krztusiec) w powiecie świebodzińskim, w latach liczba zachorowań w latach rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok WNIOSKI: 1. Rok 2016 zaznaczył się wzrostem zachorowań na: - zakażenia spowodowane przez bakterie Campylobacter w roku 2016 zarejestrowano 11 zachorowań, natomiast w poprzednim roku zarejestrowano 9 zachorowania, nastąpił wzrost o 18%, - salmonellozy - roku 2016 zarejestrowano 7 zachorowań natomiast w roku 2015 zarejestrowano 4 przypadki nastąpił wzrost o 43% - boreliozy - w roku 2016 zarejestrowano 60 zachorowań natomiast w roku 2015 zarejestrowano 30 zachorowań nastąpił wzrost o 100% - krztusiec zarejestrowano 26 zachorowań, w roku poprzednim 13 zachorowań - wzrost 100% - grypa - zarejestrowano 4215 przypadków natomiast w roku zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę nastąpił wzrost o 119% 2. W 2016 roku zanotowano spadek zachorowań na: - płonicę - w roku 2016 zarejestrowano 38 zachorowania (zap. 67,35),natomiast w roku 2015 zarejestrowano 15 zachorowań (zap. 26,67), nastąpił spadek o 60%; - ospa wietrzna w roku 2016 zarejestrowano 173 zachorowania (zap. 307,65) natomiast w roku 2015 zarejestrowano 337 zachorowań (zap. 597,35) nastąpił spadek o 49%, - różyczka - nastąpił spadek zgłoszonych zachorowań o 56% w roku a w roku 2015 zarejestrowano Nie zarejestrowano zachorowań podobnie jak w latach ubiegłych, na dur brzuszny, dur rzekomy, czerwonkę, odrę, tężec, ostre nagminne porażenie dziecięce, błonicę, wirusowe zapalenie mózgu, salmonellozy pozajelitowe, wściekliznę. 3. W 2016 roku zarejestrowano 5 nowych osób zakażonych wirusem HIV. W porównaniu z latami poziom zakażeń HIV utrzymuje się na stałym poziomie

31 II.2. Szczepienia ochronne Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni nadzorują realizację Programu Szczepień Ochronnych ogłaszany corocznie przez Głównego Inspektora Sanitarnego w drodze komunikatu sporządzonego na podstawie badań stanu uodpornienia populacji oraz w zależności od aktualnej sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych w kraju i na świecie. Corocznie w Polsce opracowywana jest szczegółowa analiza przeprowadzonych szczepień ochronnych. Dokonuje się jej na podstawie danych uzyskanych ze sprawozdania rocznego ze szczepień ochronnych (MZ-54), którego wzór i terminy sporządzania określają przepisy o statystyce publicznej. Analiza uwzględnia m.in.: stan zaszczepienia przeciwko poszczególnym chorobom zakaźnym dzieci z poszczególnych roczników oraz osób z określonych grup zawodowych i grup ryzyka podlegających obowiązkowi szczepień, w odniesieniu do poszczególnych województw oraz całego kraju; porównanie stanu zaszczepienia osób podlegających szczepieniom w roku bieżącym do roku poprzedniego; analizę występowania niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP). Nadzór nad szczepieniami ochronnymi w 2016 roku prowadzony był w powiecie świebodzińskim w stosunku do dzieci i młodzieży w rocznikach od 1997 do Szczepienia ochronne prowadzone są na terenie powiatu w 25 praktykach lekarskich wykonujących działalność leczniczą tj. przychodnie, w stacji dializ, w oddziale neonatologicznym szpitala oraz w ośrodku dla osób uzależnionych. Nadzorowane są również szczepienia przeciwko WZW typ B osób wykonujących zawody medyczne narażonych na zakażenie (Nowy Szpital w Świebodzinie, Lubuskie Centrum Ortopedii w Świebodzinie oraz Wojewódzki Szpital Specjalistyczny dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Ciborzu). Nadzór nad realizacją obowiązkowego Programu Szczepień Ochronnych Obowiązkiem szczepień ochronnych objętych jest 13 chorób zakaźnych, są to: błonica, gruźlica, inwazyjne zakażenie Haemophilus influenzae typu b, inwazyjne zakażenia Streptococcus pneumoniae, krztusiec, nagminne zakażenie przyusznic (świnka), odra, ospa wietrzna, ostre nagminne porażenie dziecięce (poliomyelitis), różyczka, tężec, wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz wścieklizna. Podczas bieżących kontroli szczególną uwagę zwracano na stan uodpornienia dzieci i młodzieży w podległych podmiotach wykonujących działalność leczniczą, terminowość wezwań do szczepień obowiązkowych oraz na kwalifikację do szczepień dzieci oraz osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie. W podległych podmiotach zwracano również uwagę na sposób prowadzenia dokumentacji dotyczącej szczepień ochronnych (czytelne wpisy, podpisy osób

32 wykonujących szczepienia ochronne oraz kwalifikujących dzieci do szczepień), a także na przechowywanie kart uodpornienia. Sprawdzano zaopatrzenie w środki dezynfekcyjne oraz zwracano uwagę na daty ważności preparatów wchodzących w skład zestawu przeciwwstrząsowego. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym na zasadach określonych w ustawie, przy czym w odniesieniu do osób nieposiadających pełnej zdolności do czynności prawnych (m.in. dzieci) odpowiedzialność za wypełnienie tego obowiązku ponosi osoba sprawująca nad tą osobą prawną pieczę albo jej opiekun faktyczny. Za osoby uchylające się od obowiązku szczepień ochronnych przyjmuje się osoby: które zostały powiadomione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej o konieczności poddania się obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu w określonym terminie, które nie zgłosiły się do lekarza w celu przeprowadzenia badania kwalifikacyjnego do szczepienia i samego szczepienia, które nie przedstawiły zaświadczenia o wcześniejszym poddaniu się szczepieniu w ramach szczepień zalecanych u których nie stwierdzono przeciwwskazań zdrowotnych do szczepień lub wskazań do czasowego odroczenia ich przeprowadzenia. W 2016 roku z uwagi na zwiększającą się ilość dzieci nie poddawanych szczepieniom ochronnym z powodu braku zgody opiekunów prawnych w powiecie świebodzińskim (w 2012 roku 4 dzieci, w 2013 roku 6 dzieci, w 2014 roku 11 osób; w 2015 roku 14 dzieci, według informacji zawartych w kartach uodpornienia przechowywanych przez lekarzy składających sprawozdania za IV kwartał 2016 roku, na terenie powiatu świebodzińskiego obowiązkowym szczepieniom ochronnym nie poddało się 27 dzieci), wysłano 12 upomnień zawierających wezwanie do wykonania obowiązku szczepień z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę egzekucji administracyjnej. Po otrzymaniu upomnienia opiekunowie prawni trojga dzieci wykonali obowiązek i poddali dzieci szczepieniom ochronnym. Wykres nr 27: Liczba dzieci uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Liczba dzieci uchylających się od szczepień ochronnych 0 Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Rok 2016 Z powodu uchylania się od obowiązku szczepień ochronnych w 2016 roku wystawiono 8 tytułów wykonawczych oraz 8 wniosków do Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp.(na mocy porozumienia Wojewody Lubuskiego i LPWIS w Gorzowie Wlkp. z dnia r.) o egzekucję administracyjną obowiązku szczepień. W stosunku do opiekunów prawnych jednego dziecka wystawiono 2 postanowienia stanowisko wierzyciela odnośnie zawieszenia w całości postępowania egzekucyjnego z powodu dostarczenia przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej zaświadczenia o stwierdzeniu przeciwwskazań do szczepień

33 W stosunku do 8 opiekunów prawnych dzieci zostało wysłane pismo Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świebodzinie, w którym zawarta jest podstawa prawna egzekwowania obowiązku szczepień ochronnych, informacja na temat układu odpornościowego dziecka, korzyści wynikających ze szczepień ochronnych oraz wezwanie do wykonania obowiązku i poddania dzieci szczepieniom ochronnym. Ponadto lekarze sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną informują opiekunów prawnych o obowiązku poddania dzieci szczepieniom. Pracownicy gabinetów realizujących szczepienia ochronne edukują rodziców w zakresie szczepień, przedstawiają korzyści oraz ryzyko związane z tą metodą zapobiegania chorobom zakaźnym. Z uwagi na brak danych osobowych opiekunów prawnych dzieci niepoddawanych szczepieniom ochronnym wystosowano 6 wniosków do Centrum Personalizacji Dokumentów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie. W dalszym ciągu bez kompletu szczepień ochronnych pozostają dzieci i młodzież niezaopcjowana do lekarzy rodzinnych, karty uodpornienia tych dzieci znajdują się w archiwach poszczególnych poradni. W 2016 roku wystosowano 1 pismo do Narodowego Funduszu Zdrowia z prośbą o podanie lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej w celu przekazania karty uodpornienia do właściwego podmiotu świadczącego opiekę lekarską. W roku 2016 wystawiano 5 postanowień stanowisko wierzyciela w sprawie zarzutów zobowiązanej (zobowiązanego) oraz 2 postanowienia wniosek wierzyciela odnośnie zawieszenia w całości postępowania egzekucyjnego. W 2016 roku nie nakładano grzywien w tym zakresie. Niepożądane Odczyny Poszczepienne W 2016 roku odnotowano 1 niepożądany odczyn poszczepienny po szczepieniu przeciwko odrze, śwince i różyczce preparatem szczepionkowym MMR VaxPro. Odczyn zakwalifikowano jako łagodny, został zgłoszony terminowo na druku Formularz Zgłoszenia Niepożądanego Odczynu Poszczepiennego. Po opracowaniu przesłano kopię druku do Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp., Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Preparatów Biobójczych Wydział Monitorowania Niepożądanych Produktów Leczniczych w Warszawie oraz do Zakładu Epidemiologii Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie. Stan techniczny punktów szczepień podobnie jak w latach ubiegłych nie stwierdzono braków sprzętu do wykonywania szczepień ochronnych, wszystkie podmioty wykonujące działalność leczniczą zaopatrzone były w odpowiednią ilość strzykawek oraz igieł jednorazowego użytku. w roku 2016 w podległych placówkach nie stwierdzono braku środków dezynfekcyjnych, ich ilość była zadowalająca analizowano wykazy stosowanych środków w czasie każdej kontroli. odpady poszczepienne gromadzone są w miejscu ich powstawania, w pojemnikach wyściełanych folią, odpady ostre w pojemnikach twardościennych. Każda placówka, w której powstają odpady medyczne jest w posiadaniu umowy na odbiór odpadów do utylizacji z przedsiębiorstwem zajmującym się tego typu usługami. Do czasu odbioru, odpady przechowywane są w pomieszczeniu porządkowym lub osobnym pomieszczeniu przeznaczonym do przechowywania odpadów medycznych. W 2016 roku podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w prowadzeniu dokumentacji szczepień ochronnych. Karty uodpornienia dzieci i młodzieży podlegającej do szczepień w NZOZ, Praktykach Lekarzy Rodzinnych przechowywane są w specjalnie do tego celu przeznaczonych szafach, z podziałem na kartotekę ABC, mniejsze ilości

34 kart szczepień przechowywane są w skrzyniach, skoroszytach i teczkach z podziałem na poszczególne roczniki. Podmioty lecznicze zaopatrzone są w rejestry rozchodu i przychodu kart uodpornienia oraz preparatów szczepionkowych zalecanych i obowiązkowych, rejestr pomiaru temperatury w urządzeniu chłodniczym, rejestr niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz procedury mycia rąk, dezynfekcji rąk, postępowania po ekspozycji, sprzątania i dezynfekcji pomieszczeń, postępowania z odpadami medycznymi, postępowania w przypadku skażenia materiałem biologicznym oraz postępowania na wypadek awarii urządzeń chłodniczych. Dystrybucja, łańcuch chłodniczy podczas transportu szczepionek, przechowywanie szczepionek Szczepionki w Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Świebodzinie wydawane są w III środę oraz w III czwartek każdego miesiąca oraz w zależności od potrzeb. Preparaty szczepionkowe pobierane są przez osoby upoważnione do odbioru szczepionek (pielęgniarki, lekarze) z punktów szczepień zgodnie z liczbą dzieci zaplanowanych do szczepień w danym miesiącu. Szczepionki przenoszone lub przewożone są w warunkach chłodniczych. W 2016 roku szczególną uwagę zwracano na warunki przechowywania preparatów szczepionkowych w dni robocze oraz wolne od pracy w punktach szczepień. Wszystkie placówki realizujące szczepienia ochronne na terenie powiatu świebodzińskiego prowadzą całodobowy monitoring urządzeń, w których przechowywane są preparaty szczepionkowe. W przypadku 2 placówek szczepionki pobierane są z PSSE w Świebodzinie w dniu szczepień. W przypadku nie wykorzystania szczepionki jest ona przekazywana do innej placówki POZ. W 3 przypadkach szczepienia ochronne realizowane są w dwóch różnych placówkach (głównej siedzibie i jej filii), preparaty szczepionkowe są przechowywane w podmiocie leczniczym, w którym urządzenie chłodnicze monitorowane jest całą dobę. Natomiast w dniu szczepień niezbędna ilość preparatów szczepionkowych transportowana jest do drugiej placówki, gdzie przechowywane są w lodówce zaopatrzonej w termometr, temperatura jest odnotowywana w rejestrze pomiaru temperatury w urządzeniu chłodniczym. Szczepionki nie wykorzystane są w tym samym dniu transportowane do głównej siedziby. W 2016 roku w trakcie kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości dotyczących przechowywania preparatów szczepionkowych w podległych podmiotach wykonujących działalność leczniczą oraz gromadzenia nadmiernej ilości szczepionek w punktach szczepień. W 2016 roku szczepieniom ochronnym podlegały następujące roczniki: stan rocznika szczepienie BCG otrzymało 511 dzieci tj. 99,23 % III dawki DTP oraz II dawki Poliomyelitis otrzymało 320 dzieci tj. 62,14 % III dawki WZW typ B otrzymało 253 dzieci tj. 49,13 % III dawki szczepionki przeciwko Haemophilus influenzae typu B otrzymało 320 dzieci tj. 62,14 % stan rocznika III dawki DTP+P. otrzymało 214 dzieci tj. 43,15 %, IV dawką DTP oraz III Poliomyelitis uodporniono 280 dzieci tj. 56,45 % III dawki WZW typ B otrzymało 492 dzieci tj. 99,19 % III dawki szczepionki przeciwko Haemophilus influenzae typu B otrzymało 214 dzieci tj. 43,15 % IV dawką szczepionki przeciwko Haemophilus influenzae typu B uodporniono 280 dzieci tj. 56,45 % rocznik - przeciwko odrze, śwince i różyczce uodporniono 460 dzieci tj. 92,74 % stan rocznika uodporniono DTPa+polio w 6 roku życia 518 dzieci tj. 92,34 %

35 stan rocznika uodporniono II dawką szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce 529 dzieci tj. 97,42 % stan rocznika uodporniono przeciwko błonicy i tężcowi w 14 roku życia 471 dzieci tj. 97,52 % stan rocznika 568 uodporniono przeciwko błonicy i tężcowi w 19 rok życia 541 osób tj. 95,24 % Wnioski: Z analizy porównawczej wynika, iż w stosunku do ubiegłego roku na podobnym poziomie utrzymuje się odsetek dzieci uodpornionych przeciwko obowiązkowym szczepieniom DTP+polio+Hib (błonica, tężec, krztusiec, polio, Haemophilus typ B) w 1 roku życia, III dawki szczepionki otrzymało 62,14 % dzieci, w 2015 roku - 62,76 %. W stosunku do ubiegłego roku podobna ilość dzieci została uodporniona przeciwko odrze, śwince i różyczce w 2 roku życia (szczepienia obowiązkowe). W 2015 roku szczepienia otrzymało 92,93 % dzieci, w 2016 roku 92,74 %. Wykres nr 28: Uodpornienie dzieci w 1 roku życia p. DTP+polio+Hib na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Rok ,14% Rok 2015 Rok 2014 Rok ,19% 62,76% 63,48% Procent uodpornienia Rok ,48% 58,00% 60,00% 62,00% 64,00% 66,00% 68,00% Wykres nr 29: Uodpornienie dzieci w 2 roku życia przeciwko odrze, śwince i różyczce terenie powiatu świebodzińskiego w latach ,00% 95,00% 94,00% 93,00% 94,64% 95,75% Procent uodpornienia 92,00% 91,00% 93,12% 92,93% 92,74% Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Rok 2016 W stosunku do lat ubiegłych zmniejszył się odsetek dzieci uodpornionych przeciwko WZW typ B (szczepienie obowiązkowe przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B) w 1 roku życia II dawki szczepionki otrzymało 41,94 % dzieci, III dawkami uodporniono 49,13 % (w 2015 roku 43,00 % - 53,09 %, w 2014 roku 40,63% - 51,95 %, w 2013 roku 39,85 % - 51,99 %, w 2012 roku 38,29 % - 54,89 %)

36 Wykres nr 30: Uodpornienie dzieci w 1 roku życia przeciwko WZW typ B na terenie powiatu świebodzińskiego w latach ,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 54,89% 51,99% 51,95% 53,09% 49,13% 43,00% 38,29% 39,85% 40,63% 41,94% Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Rok 2016 Procent II dawka Procent III dawka W stosunku do ubiegłego roku nieznacznie zmniejszył się odsetek dzieci w 2 roku życia uodpornionych przeciwko DTP+polio+Hib (obowiązkowe szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, polio, Haemophilus typ B); III dawki szczepionki otrzymało 43,15 % dzieci, IV dawkami uodporniono 56,45 % (w 2015 roku 44,16 % - 58,13 %, w 2014 roku 38,48 % - 60,78%, w 2013 roku 41,84% - 57,82%; w 2012 roku 39,72% - 59,93%). Wykres nr 31: Uodpornienie dzieci w 2 roku życia DTP+polio+Hib na terenie powiatu świebodzińskiego w latach ,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 59,93% 57,82% 60,78% 58,13% 56,45% 44,16% 39,72% 41,84% 38,48% 43,15% Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Rok 2016 Procent III dawka Procent IV dawka W stosunku do ubiegłego roku nieznacznie zmniejszył się odsetek dzieci uodpornionych przeciwko Td (szczepienie obowiązkowe przeciwko błonicy i tężcowi) w 14 roku życia. W 2016 roku zaszczepiono 97,52 % dzieci (w 2015 roku 98,81 %, w 2014 roku - 97,20 %, w 2013 roku 98,73 %, w 2012 roku - 99,47%). Wykres nr 32: Uodpornienie dzieci w 14 roku życia przeciwko błonicy i tężcowi na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Uodpornienie dzieci w 14 roku życia przeciwko błonicy i tężcowi 100,00% 99,00% 98,00% 99,47% 98,73% 98,81% Procent uodpornienia 97,00% 96,00% 97,20% 97,52% Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Rok 2016 W stosunku do lat ubiegłych zmniejszył się również odsetek młodzieży uodpornionej w 19 roku życia przeciwko obowiązkowemu szczepieniu Td, w 2016 roku uodporniono 95,25 % (w 2015 roku 98,14 %, w 2014 roku 96,47 %, w 2013 roku 97,31 %, w 2012 roku 97,39 %)

37 Wykres nr 33: Uodpornienie dzieci w 19 roku życia przeciwko błonicy tężcowi na terenie powiatu świebodzińskiego w latach ,00% 98,00% 97,00% 96,00% 95,00% 94,00% 93,00% 98,14% 97,39% 97,31% 96,47% 95,25% Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Rok 2016 Procent uodpornienia W stosunku do ubiegłego roku wzrosło uodpornienie uodpornienia noworodków szczepionką BCG (obowiązkowe szczepienie przeciwko gruźlicy), w 2016 roku uodporniono 99,23 % dzieci, w 2015 roku - 98,97 % dzieci, w 2014 roku 99,41 %, w 2013 roku 99,81 %, w 2012 roku 99,47 %. Wykres nr 34:Uodpornienie dzieci przeciwko BCG na terenie powiatu świebodzińskiego w latach ,00% 99,50% 99,00% 98,50% Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Rok 2016 Procent uodpornienia W stosunku do ubiegłego roku znacznie wzrósł odsetek dzieci uodpornionych w 6 roku życia przeciwko obowiązkowym szczepieniom DTPa+polio, w 2016 roku zaszczepiono 92,34 % dzieci (w 2015 roku - 72,29 %, w 2014 roku - 88,44 %, w 2013 roku 96,79 %, w 2012 roku 97,39 %). Wykres nr 35:Uodpornienie dzieci w 6 roku życia przeciwko DTPa+polio na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Uodpornienie dzieci w 6 roku życia p. DTPa+polio 100,00% 80,00% 60,00% 96,67%96,79% 40,00% 88,44%72,29% 20,00% 0,00% Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok ,34% Rok 2016 Procent uodpornienia W stosunku do lat ubiegłych wzrósł odsetek uodpornienia dzieci przeciwko odrze, śwince i różyczce w 10 roku życia (szczepienia obowiązkowe). W 2016 roku uodporniono 97,42 % dzieci (w 2015 roku - 96,75 % dzieci, w 2014 roku szczepienia otrzymało 96,72 % dzieci)

38 Wykres nr 36: Uodpornienie dzieci w 10 roku życia przeciwko odrze, śwince i różyczce na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Rok 2016 Rok 2015 Rok 2014 Rok 2013 Procent uodpornienia Rok ,00% 94,00% 95,00% 96,00% 97,00% 98,00% 99,00% W stosunku do lat ubiegłych znacznie wzrosła ilość dzieci uodpornionych przeciwko zakażeniom Sreptococcus pneumoniae (szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie) w 2016 roku uodporniono 237 dzieci (w 2015 roku 158, w 2014 roku 156, w 2013 roku 141, w 2012 roku 154). Wykres nr 37: Liczba zaszczepionych przeciwko zakażeniom Streptococcus pneumoniae na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Rok 2016 Liczba uodpornionych W stosunku do lat ubiegłych wzrosła ilość osób uodpornionych przeciwko grypie (szczepienie zalecane) w 2016 roku zaszczepiono 1091 osób, co stanowi 1,94% mieszkańców powiatu świebodzińskiego, (w 2015 roku szczepieniom poddało się 754 osoby, co stanowiło 1,34% mieszkańców powiatu świebodzińskiego, natomiast w 2014 roku 756 osoby, co stanowiło również 1,34 % mieszkańców). W 2016 roku starosta świebodziński rozpoczął realizacje programu zdrowotnego dotyczącego bezpłatnych szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców powiatu świebodzińskiego powyżej 65 roku życia. Szczepienia wykonywano w Nowym Szpitalu w Świebodzinie przy ul. Młyńskiej 6, po wcześniejszej kwalifikacji lekarskiej. Bezpłatnym szczepieniom poddało się 120 osób

39 Wykres nr 38: Szczepienia zalecane: grypa na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Rok 2016 Rok 2015 Rok 2014 Rok 2013 Rok Liczba uodpornionych Obowiązkowe szczepienia ochronne są najskuteczniejszym sposobem w walce z niebezpiecznymi, często śmiertelnymi chorobami zakaźnymi zagrażającymi naszemu zdrowiu i życiu. Są one bezpieczną i skuteczną formą profilaktyki, wykorzystującą naturalne zdolności obronne organizmu i zapewniająca odporność na długi czas. Z uwagi na wzrost liczby osób podróżujących po świecie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie umieścił informacje o szczepieniach obowiązkowych oraz zalecanych dla turystów na stronie internetowej Osoby zainteresowane szczepieniami przed wyjazdami wakacyjnymi lub służbowymi mogą uzyskać rzetelne informacje na temat szczepień w poszczególnych krajach na stronie internetowej Ponadto na stronie internetowej Głównego Inspektora Sanitarnego pod adresem: gdzie umieszczone zostały informacje będące wartościowym i rzetelnym źródłem wiedzy o szczepieniach m.in. pakiety informacyjne z zakresu organizacji szczepień ochronnych w Polsce oraz Programu Szczepień Ochronnych. Również pod adresem: umieszczone zostały rzetelne informacje o szczepionkach obowiązkowych oraz zalecanych w Programie Szczepień Ochronnych. Ponadto rodzice mogą się zapoznać z przewodnikami dotyczącymi szczepień ochronnych, uzyskać informacje nt. pierwszej wizyty szczepiennej dziecka, a także dowiedzieć się, w jaki sposób powstaje szczepionka. Ogromnym problemem w Polsce staje się odmowa obowiązkowych szczepień ochronnych dzieci. Z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Zakładu Higieny wynika, że w 2011 r. nie zostało zaszczepionych około 3 3,5 tys. dzieci, w 2012 r. 7,5 tys., w 2013 r. 9,5 tys., w 2014 r.- 12,7 tys., w 2015 roku 16 tys. opiekunów prawnych odmówiło poddania dzieci szczepieniom ochronnym. Od 2009 roku takich dzieci przybywa w tempie % rocznie. Stwarza to zagrożenie dla zdrowia publicznego i niebezpieczeństwo epidemii chorób zakaźnych. Utrzymanie wysokiego poziomu zaszczepienia populacji przeciw chorobom zakaźnym jest bardzo ważne, ponieważ ze względu na występowanie zjawiska odporności zbiorowiskowej, w przypadku gdy zaszczepionych jest przynajmniej 95% osób szczepienia chronią również pojedyncze osoby jeszcze niezaszczepione (np. ze względu na wiek, czy przeciwwskazania do szczepień)

40 Wykres nr 39: Liczba dzieci uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych w Polsce w latach wg danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego Państwowego Zakładu Higieny Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Liczba dzieci uchylających się od szczepień ochronnych W związku z problemem uchylania się opiekunów prawnych od obowiązkowych szczepień ochronnych w powiecie świebodzińskim Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie zorganizował szkolenie dla pielęgniarek i położnych zatrudnionych w punktach szczepień na temat: Szczepienia ochronne znaczenie i realizacja szczepień obowiązkowych oraz zalecanych. W szkoleniu uczestniczył Konsultant Naukowy Glaxo Smith Kline, który przedstawił zagadnienia: Medycy są z Marsa, rodzice z Facebooka współczesne źródła informacji o szczepionkach; Przewodnik po szczepieniach wartość materiałów edukacyjnych w pracy pielęgniarki i położnej oraz Fakty i mity o szczepieniach jak rozmawiać z rodzicami. Z uwagi na skalę problemu należy podejmować działania zmierzające do poprawienia zgłaszalności osób wzywanych do szczepień ochronnych poprzez działania edukacyjne oraz egzekucyjne. Ponadto należy podejmować inicjatywy i poszukiwać nowych sposobów dotarcia do rodziców i opiekunów z informacjami wskazującymi na zasadność realizacji szczepień ochronnych

41 III. STAN SANITARNO-TECHNICZNY PODMIOTÓW LECZNICZYCH. Na terenie powiatu świebodzińskiego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie w 2016 roku nadzorował ogółem 110 podmiotów leczniczych oraz podmiotów wykonujących działalność leczniczą. - podmioty lecznicze wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne: szpitalne : 3 szpitale, w tym 1 na wsi, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Ciborzu, Skąpe. Lubuskie Centrum Ortopedii im. dr Lecha Wierusza Sp. z o.o. przy ul. Zamkowej 1, Świebodzin. Nowy Szpital w Świebodzinie Sp. z o.o. przy ul. Młyńskiej 6, Świebodzin. inne niż szpitalne: 1 - Ośrodek dla Osób Uzależnionych SPZOZ, Nowy Dworek, filia Jordanowo - podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne: 22 przychodnie/ośrodki/poradnie/ praktyki lekarzy rodzinnych, w tym 8 na wsi, 1 medyczne laboratorium diagnostyczne, 1 zakład rehabilitacji leczniczej, 9 innych obiektów (Stacja Dializ, zespoły ratownictwa medycznego, punkty pobrań materiału biologicznego do badań diagnostycznych, Poradnie Położniczo- Ginekologiczne, Poradnia Zdrowia Psychicznego, w tym 1 na wsi ), - działalność lecznicza wykonywana przez praktykę zawodową: 22 - indywidualnych i grupowych praktyk lekarskich, w tym 1 na wsi 31 - indywidualnych i grupowych praktyk stomatologicznych, w tym 7 na wsi 15 - indywidualnych i grupowych praktyk pielęgniarskich, w tym 1 na wsi 4 - inne obiekty świadczące usługi medyczne. Wykres nr 40: Ilość podmiotów leczniczych nadzorowanych przez PPIS w Świebodzinie z podziałem na gminy w 2016r Gmina Zbąszynek Gmina Gmina Gmina Gmina Łagów Skąpe Lubrza Szczaniec Gmina Świebodzin Ilość nadzorowanych podmiotów leczniczych Ilość przeprowadzonych kontroli w podmiotach leczniczych

42 W 2016r. przeprowadzono: kontroli sanitarnych, - wydano 35 decyzji administracyjnych (14 decyzji administracyjnych nakazujących usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, 20 decyzji zmieniających termin wykonania decyzji, 1 decyzję umarzającą ) oraz 20 decyzji opłatowych. Decyzje opłatowe PPIS w Świebodzinie wydawał w związku z przeprowadzonymi kontrolami sanitarnymi, podczas których stwierdzono nieprawidłowości oraz potwierdzającymi spełnienie wymagań odpowiednich do rodzaju wykonywanej działalności leczniczej i zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych dotyczących w szczególności warunków ogólno przestrzennych, sanitarnych i instalacyjnych. W 2016 r. pion epidemiologii wydał w drodze decyzji administracyjnej 3 opinie potwierdzające spełnienie wymagań odpowiednich do rodzaju wykonywanej działalności leczniczej oraz zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych dotyczących w szczególności warunków ogólno przestrzennych, sanitarnych i instalacyjnych W okresie sprawozdawczym wydano 1 mandat karny w wysokości 200 zł. W 2016 r w porównaniu z rokiem 2015 przeprowadzono o 3 kontrole więcej, natomiast w porównaniu z rokiem 2014 o 10 mniej. W 2016 r. PPIS w Świebodzinie wydał o 4 decyzje więcej nakazujące poprawę stanu sanitarno-technicznego w stosunku do roku 2015, natomiast o 6 więcej w porównaniu z rokiem na przychodnie i praktyki lekarzy rodzinnych - 5 decyzji, czyli o 4więcej niż w roku ubiegłym, na pomieszczenia służące do wykonywania indywidualnych i specjalistycznych praktyk lekarskich - 2 decyzje, czyli o 1 więcej w stosunku do roku 2015 oraz na laboratorium i pomieszczenia służące do poboru materiału do badań - 3 decyzje, podobnie jak w roku Liczba kontroli (w tym także kontrole spr.,interwencyjne, na wniosek) Liczba wydanych decyzji administracyjnych nakazujących poprawę warunków sanitarnotechnicznych Liczba nałożonych mandatów za stwierdzone uchybienia sanitarnohigieniczne Kwota nałożonych mandatów Rok 2014 Rok 2015 Rok zł zł zł Podczas przeprowadzanych kontroli sanitarnych dokonywano oceny stanu sanitarnotechnicznego pomieszczeń podmiotów leczniczych oraz podmiotów wykonujących działalność leczniczą oraz czystości bieżącej. Ponadto zakres nadzoru nad obiektami objął również: a) przestrzegania aseptyki i antyseptyki, b) oceny procedur sterylizacyjnych z uwzględnieniem przyjętych rozwiązań zaopatrzenia w materiały sterylne, prawidłowości przygotowania sprzętu do

43 sterylizacji, skuteczności procesów sterylizacyjnych oraz właściwego postępowania ze sprzętem medycznym po sterylizacji c) oceny procedur dezynfekcyjnych z uwzględnieniem prawidłowości doboru środków dezynfekcyjnych, przygotowania roztworów i sposobu przechowywania preparatów stężonych, d) opracowania i stosowania procedur higienicznych: higienicznego mycia rąk, dezynfekcji rąk, chirurgicznego mycia rąk, dezynfekcji, mycia narzędzi i sprzętu medycznego, postępowania po ekspozycji na materiał zakaźny, postępowania z brudną bielizną, postępowania z odpadami medycznymi. e) opracowania i stosowania procedur sprzątania: mycia i dezynfekcji powierzchni dotykowych, mycia i dezynfekcji powierzchni bezdotykowych, postępowania w przypadku skażenia materiałem biologicznym. f) oceny prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych, częstotliwość jej prowadzenia, sposób dokumentowania, g) spełnienia wymagań odpowiednich do rodzaju wykonywanej działalności leczniczej oraz zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych w związku z wydawaniem opinii sanitarnych, Ponadto kontrolami objęto: zaopatrzenie w środki ochrony osobistej oraz ich stosowanie na stanowisku pracy odpowiednio do zagrożenia. III. 1. Obiekty wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne szpitalne. Czystość bieżąca kontrolowanych szpitali była zachowana. W wyniku przeprowadzanych kontroli sanitarnych stwierdzono najczęściej nieprawidłowości, które dotyczyły złego stanu sanitarno-technicznego powierzchni ścian, sufitów, podłóg, drzwi i brodzików. W roku 2016 przeprowadzono łącznie 24 kontroli szpitali, o 1 mniej w stosunku do roku W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 3 decyzje nakazujące usunięcie stwierdzonych uchybień, podobnie jak w latach ubiegłych (2014 r. i 2015 r. ). Ponadto na szpitale wydano 17 decyzji zmieniających termin wykonania obowiązków. W 2016 r. przeprowadzono kontrole kompleksowe wszystkich szpitali znajdujących się na terenie powiatu świebodzińskiego obejmujące większość oddziałów i zaplecza szpitali. Stan sanitarno higieniczny wybranych oddziałów i pracowni w zakresie epidemiologii Lubuskie Centrum Ortopedii im. dr Lecha Wierusza Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością, ul. Zamkowa 1, Świebodzin W 2016 r. przeprowadzono 3 kontrole o 1 mniej niż w roku ubiegłym ( 1 kontrolę w zakresie systemu kontroli zakażeń szpitalnych, 1 kontrolę kompleksową w zakresie oceny stanu sanitarno-technicznego oddziałów wraz z zapleczem szpitala oraz 1 kontrolę sprawdzającą wykonania obowiązków wynikających z decyzji administracyjnej)

44 W wyniku przeprowadzonej kontroli kompleksowej w dniu stwierdzono następujące nieprawidłowości: zły stan sanitarno-techniczny: powierzchni ścian w kilku pokojach łóżkowych, powierzchni drzwi od węzłów sanitarnych, powierzchni drzwi od szafy w pokoju łóżkowym, powierzchni sufitu w strefie brudnej sterylizatorni, powierzchni tapicerki na stole operacyjnym w sali operacyjnej bloku operacyjnego,braku zamykanego pojemnika na brudną bieliznę w śluzie umywalkowo- fartuchowej ze strefy czystej do stref brudnej i strefy sterylnej, braku w brudowniku płuczki dezynfektora lub urządzenia do dekontaminacji oraz utylizacji wkładów jednorazowych wraz z zawartością, które powinno być zainstalowane w sposób eliminujący zagrożenia dla pacjentów w przypadku stosowania basenów i kaczek jednorazowych. Na stwierdzone podczas kontroli kompleksowej ww. nieprawidłowości PPIS w Świebodzinie wydał decyzję administracyjną nakazującą usunięcie uchybień z terminami wykonania obowiązków: do dnia r. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny dla Nerwowo i Psychicznie Chorych SPZOZ w Ciborzu W 2016 r. przeprowadzono 12 kontroli, o 1 mniej niż w roku ubiegłym (1 kontrolę w zakresie systemu kontroli zakażeń szpitalnych, 8 kontroli sprawdzających wykonania obowiązków wynikających z decyzji oraz 2 kontrole interwencyjne w związku ze zgłoszeniem ognisk epidemicznych oraz 1 kontrolę kompleksową w zakresie oceny stanu sanitarno-technicznego oddziałów wraz z zapleczem szpitala). W wyniku przeprowadzonej kontroli kompleksowej stwierdzono nieprawidłowości dotyczące: złego stanu sanitarno-technicznego powierzchni kaloryfera, sufitu, ścian, futryny drzwiowej, szafek przyłóżkowych, drzwi, tapicerki tapczanu, łóżek, łączeń ścian z podłogą w miejscu natrysku, braku zlewu z baterią w pomieszczeniu porządkowym, braku brudownika i wyposażenia w płuczkę-dezynfektor lub urządzenie do dekontaminacji oraz utylizacji wkładów jednorazowych wraz z zawartością, które powinno być zainstalowane w sposób eliminujący zagrożenie dla pacjentów w przypadku stosowania basenów i kaczek jednorazowych, braku udostepnienia łózek z trzech stron w pokojach łóżkowych, braku wydzielonego odcinka obserwacyjno-diagnostycznego i pomieszczeń terapeutycznorehabilitacyjnych, braku wentylacji grawitacyjnej w pokojach łóżkowych, braku wentylacji mechanicznej wyciągowej w brudowniku. Nieprawidłowości dotyczyły większości kontrolowanych oddziałów. Na stwierdzone podczas kontroli kompleksowej ww. nieprawidłowości PPIS w Świebodzinie wydał decyzję administracyjną nakazującą usunięcie uchybień, czyli o jedną mniej niż w roku W wyniku przeprowadzonej kontroli kompleksowej wydano 1 mandat w wysokości 200 złotych - za sterylizację sprzętu jednorazowego użycia. Ponadto na zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i urządzeń oddziałów szpitala obowiązują dodatkowo 3 decyzje administracyjne z terminem wykonania obowiązków do dnia r., r., r., oraz r. Ponadto w 2016 r. zostało wydanych 7 decyzji prolongujących zmieniających termin wykonania obowiązków zawartych w decyzjach, czyli o 3 więcej niż w roku ubiegłym. NZOZ Nowy Szpital w Świebodzinie W 2016 r. przeprowadzono 9 kontroli, czyli o 1 więcej niż w roku ubiegłym ( 1 kontrolę w zakresie systemu kontroli zakażeń szpitalnych, 7 kontroli sprawdzających wykonanie obowiązków wynikających z decyzji oraz 1 kontrolę kompleksową w zakresie oceny stanu sanitarno-technicznego oddziałów wraz z zapleczem szpitala

45 W wyniku przeprowadzonej kontroli kompleksowej stwierdzono nieprawidłowości, które dotyczyły głównie złego stanu sanitarno-technicznego powierzchni drzwi, futryn drzwiowych, ścian, sufitu, łączeń ścian z brodzikiem, brodzika, podłóg, mebli, baterii przy zlewie braku sprawnej wentylacji mechanicznej, nieprawidłowego oznaczenia pakietów po sterylizacji, braku osłon na żarówki. Na wszystkie nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli kompleksowej PPIS w Świebodzinie wydał decyzję administracyjną. W wyniku przeprowadzonych kontroli sprawdzających stwierdzono wykonanie wszystkich obowiązków z określonym terminem realizacji. Nadal obowiązują 2 decyzje administracyjne nakazujące usunięcie nieprawidłowości. W wyniku przeprowadzonej kontroli kompleksowej wydano 1 mandat w wysokości 50 złotych - za nieprawidłową gospodarkę odpadami medycznymi. PPIS w Świebodzinie w roku 2015 wystawił na Nowy Szpital w Świebodzinie podobnie jak w roku ubiegłym 1 decyzję administracyjną nakazującą usunięcie nieprawidłowości sanitarno-technicznych. Czystość mikrobiologiczna - procesy dezynfekcji W kontrolowanych szpitalach w roku 2016, podobnie jak w latach ubiegłych (2015 r. i 2014 r.) nie stwierdzono nieprawidłowości w sposobie przeprowadzania dezynfekcji. Wyrób medyczny, sprzęt medyczny jest przechowywany w prawidłowych warunkach (zamykane wydzielone szafki, szuflady lub magazyny sprzętu sterylnego) z zachowanym terminem ważności. - procesy sterylizacji Szpitale dysponują łącznie 6 autoklawami (cztery autoklawy parowe próżniowe, jeden na tlenek etylenu oraz jeden sterylizator plazmowy). III. 2. Obiekty wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne. Na terenie powiatu świebodzińskiego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie w 2016 roku nadzorował obiekty wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne, którymi są SP ZOZ Ośrodek dla Osób Uzależnionych w Nowym Dworku, Jordanowie i Glińsku. W roku 2016r.w zakresie epidemiologii przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną w gabinecie diagnostyczno- zabiegowym w SP ZOZ Ośrodek dla Osób Uzależnionych w Jordanowie. Nieprawidłowości nie stwierdzono. III. 3. Obiekty wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne. PRAKTYKI LEKARZY RODZINNYCH i PRZYCHODNIE W 2016 roku skontrolowano 7 przychodni oraz 15 praktyk lekarzy rodzinnych ( w tym 8 na wsi). W 2016 r. przeprowadzono w przychodniach oraz zespołach i praktykach lekarzy rodzinnych 28 kontroli stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń, w tym 2 kontrole w związku z wydaniem decyzji potwierdzającej spełnienie wymagań odpowiednich do rodzaju wykonywanej działalności leczniczej oraz zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych oraz 5 kontroli sprawdzających wykonanie obowiązków zawartych w decyzjach lub usunięcie nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli

46 W 5 kontrolowanych podmiotach leczniczych stwierdzono podczas przeprowadzonych kontroli nieprawidłowości, które dotyczyły: nieprawidłowego stanu sanitarno-technicznego powierzchni ścian i sufitów w korytarzu komunikacyjnym, pomieszczeniu socjalnym, pomieszczeniu porządkowym, toalecie oraz poczekalni, nieprawidłowego stanu sanitarnotechnicznego powierzchni podłogi w gabinecie lekarskim oraz poczekalni, nieprawidłowego stanu sanitarno-technicznego powierzchni szafki pod zlewozmywak, braku systematycznego prowadzenia i dokumentowania kontroli wewnętrznej potwierdzającej realizację działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie zakresu, sposobu i częstotliwości prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych oraz braku zlewu z baterią oraz dozownika na środek dezynfekcyjny do rąk w pomieszczeniach porządkowych. Na wszystkie powyższe nieprawidłowości PPIS w Świebodzinie wszczął postepowania administracyjne i wydał decyzje administracyjne. Przeprowadzono kontrole sprawdzające, w wyniku których stwierdzono iż, większość obowiązków zawarta w wydawanych decyzjach z określonymi terminami wykonania została zrealizowana. W kontrolowanych obiektach personel medyczny pracował głównie na sprzęcie jednorazowego użytku. W 2 kontrolowanych obiektach w gabinetach przeprowadzane są procesy sterylizacji narzędzi wielokrotnego użycia. W dwóch innych kontrolowanych podmiotach leczniczych po przeprowadzonych procesach dezynfekcji narzędzia w odpowiednim pojemniku transportowym są przekazywane do sterylizacji w innym obiekcie. Sposób postępowania z odpadami medycznymi powstałymi w wyniku udzielania świadczeń zdrowotnych był prawidłowy, zgodny z obowiązującymi przepisami. Większość placówek wyposażona została w przenośne urządzenia chłodnicze. Odbiór odpadów medycznych z miejsca magazynowania następował w zależności od potrzeb, nie rzadziej niż raz w miesiącu. W okresie sprawozdawczym nie nałożono mandatów. Czystość bieżąca w kontrolowanych obiektach nie budziła zastrzeżeń. INNE PODMIOTY LECZNICZE WYKONUJACE AMBULATORYJNE ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE. Stacja Dializ Avitum W wyniku kontroli bieżącej nie stwierdzono nieprawidłowości dotyczących złego stanu sanitarno-technicznego. Punkty poboru materiału do badań W 2016 r. skontrolowano 3 punkty poboru materiału do badań. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono nieprawidłowości w dwóch z kontrolowanych punktów poboru materiału do badań. Stwierdzono brak wyodrębnienia pomieszczenia głównego w skład którego wchodzi punkt przyjęć materiału do badań oraz punkt rozdziału materiału do badań od pomieszczenia służącego do obsługi pacjentów w skład których wchodzi pokój pobrań oraz brak dokumentacji potwierdzającej odbiór odpadów medycznych z miejsca wytwarzania przez podmiot posiadający zezwolenie na zbieranie zakaźnych odpadów medycznych, brak systematycznego prowadzenia i dokumentowania kontroli wewnętrznej potwierdzającej realizację działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie zakresu, sposobu i częstotliwości prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Na nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli PPIS w Świebodzinie wydał decyzję administracyjną nakazującą usunięcie uchybień z określonymi terminami realizacji

47 W wyniku przeprowadzonej kontroli sprawdzającej stwierdzono wykonanie części obowiązków. Medyczne Laboratorium Diagnostyczne W 2016 r. przeprowadzono 2 kontrole ( w tym 1 kontrolę sprawdzającą), w wyniku których stwierdzono nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny powierzchni sufitu oraz stwierdzono, iż w laboratorium w jednym pomieszczeniu wykonuje się: obsługę pacjentów, przyjmowanie materiału do badań, rozdziela się materiał biologiczny do badań, co nie jest zgodne z obowiązującymi wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 marca 2004 r. w sprawie wymagań, jakim powinno odpowiadać medyczne laboratorium diagnostyczne. III. 4. Działalność lecznicza wykonywana przez praktykę zawodową W 2016 r. przeprowadzono 51 kontroli sanitarnych indywidualnych i grupowych praktyk lekarskich i stomatologicznych i pielęgniarskich, w tym 1 kontrolę doraźną w związku z nieprawidłowym wynikiem badania skuteczności procesu sterylizacji parą wodną, 1 kontrolę sprawdzającą 2 kontrole w związku z wydaniem opinii potwierdzającej spełnienie wymagań odpowiednich do rodzaju wykonywanej działalności leczniczej oraz zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych. W wyniku przeprowadzonych kontroli sanitarnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie procedur dezynfekcyjnych z uwzględnieniem prawidłowości doboru środków dezynfekcyjnych, przygotowania roztworów i sposobu przechowywania preparatów stężonych. Podmioty wykonujące działalność leczniczą, które wykorzystują w swej praktyce narzędzia wielokrotnego użytku przeprowadzają w większości przypadków sterylizację we własnym zakresie, jedynie część praktyk zawarła umowę z podmiotem świadczącym usługi w zakresie sterylizacji z Nowym Szpitalem ul. Młyńska 6 w Świebodzin. W jednym z gabinetów stomatologicznych w wyniku przeprowadzonej w ramach kontroli wewnętrznej kontroli skuteczności procesu sterylizacji otrzymano nieprawidłowy wynik Sporalu A. W związku z powyższym przeprowadzono kontrolę sanitarną a następnie PPIS w Świebodzinie wydał decyzję administracyjną dotyczącą zaprzestania stosowania pakietów z narzędziami wielokrotnego użycia poddanych procesom sterylizacji w autoklawie oraz zaprzestania stosowania autoklawu do czasu uzyskania prawidłowego wyniku biologicznej kontroli skuteczności przeprowadzanych procesów sterylizacji oraz prawidłowego funkcjonowania ww. urządzenia sterylizacyjnego. W wyniku przeprowadzonej kontroli sprawdzającej stwierdzono wykonanie ww. obowiązków zawartych w decyzji. Ponadto w wyniku przeprowadzonej kontroli w gabinecie stomatologicznym stwierdzono nieprawidłowości dotyczące: braku zapewnienia w sterylizatorni na każdym etapie technologicznym jednokierunkowego ruchu materiałów od punktu przyjęcia materiału skażonego do punktu wydania materiału sterylnego oraz braku w ciągu technologicznym sterylizatorni odcinka (blatu) materiałów sterylnych. Na powyższe nieprawidłowości PPIS w Świebodzinie wydał decyzję administracyjną nakazującą usunięcie uchybień. W wyniku przeprowadzonej kontroli sprawdzającej stwierdzono wykonanie obowiązków. Odzież ochronna - prana we własnym zakresie przez personel poza placówką. Lekarze stomatolodzy stosują głównie bieliznę jednorazowego użycia, która jest traktowana jako odpad medyczny. Czysta bielizna przechowywana właściwie (w wydzielonych szafach). Sposób postępowania z odpadami medycznymi powstałymi w wyniku udzielania świadczeń zdrowotnych był prawidłowy. Większość placówek wyposażona została w przenośne urządzenia chłodnicze. Odpady medyczne z miejsca magazynowania do momentu wywozu przez firmę utylizacyjną były przekazywane średnio 1 lub 2 razy w miesiącu. W placówkach nieposiadających urządzeń chłodniczych, odpady medyczne były odbierane z miejsca

48 gromadzenia 2 razy w tygodniu przez podmiot posiadający zezwolenie na zbieranie zakaźnych odpadów medycznych. W okresie sprawozdawczym nie nałożono mandatów. Czystość bieżąca w kontrolowanych obiektach nie budziła zastrzeżeń. W Indywidualnych i Grupowych Praktykach Pielęgniarskich prowadzi się głównie działalność leczniczą polegającą na udzielaniu świadczeń w ramach: opieki długoterminowej i hospicyjnej w warunkach domowych. Interwencje, skargi i wnioski dotyczące obiektów opieki zdrowotnej w 2016 r. postępowanie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie w 2016 r. rozpatrzył jedną sprawę dot. wniesionych interwencji tj.: - W związku z telefonicznym zgłoszeniem ogniska epidemicznego dotyczącego wystąpienia objawów u pacjentów przebywających w oddziałach w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym dla Nerwowo i Psychicznie Chorych SPZOZ w Ciborzu, ze strony układu pokarmowego ( wymioty, luźne stolce, bóle brzucha), pracownicy PSSE w Świebodzinie przeprowadzili kontrolę w ww. szpitalu. W szpitalu wdrożono procedurę postępowania w ognisku epidemicznym. We wszystkich oddziałach szpitalnych, gdzie wystąpiły wśród pacjentów objawy ze strony układu pokarmowego podjęto decyzję o zakazie odwiedzin i przyjęć nowych pacjentów. Przeprowadzono rozmowy edukacyjne dotyczące higieny rąk z pacjentami we wszystkich oddziałach Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Ciborzu. Na podstawie sporządzonego raportu wstępnego o podejrzeniu ogniska epidemicznego biologicznym czynnikiem chorobotwórczym podejrzewanym o wywołanie ogniska była etiologia wirusowa. Podsumowanie i wnioski W roku 2016 przeprowadzono 120 kontroli sanitarnych w podmiotach leczniczych i podmiotach wykonujących działalność leczniczą. W porównaniu z rokiem 2015 przeprowadzono o 3 kontrole więcej, natomiast w porównaniu z rokiem 2014 o 10 mniej. W roku 2016 przeprowadzono łącznie 24 kontroli szpitali, o 1 mniej w stosunku do roku Kontrole sanitarne przeprowadzane były głównie w zakresie oceny stanu sanitarnotechnicznego pomieszczeń, w zakresie wykonania obowiązków wynikających z decyzji i zaleceń pokontrolnych oraz w związku z wydawaniem opinii potwierdzających spełnienie wymagań odpowiednich do rodzaju wykonywanej działalności leczniczej oraz zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych dotyczących w szczególności warunków ogólno przestrzennych, sanitarnych i instalacyjnych. W 2016 r. podobnie jak w latach 2015 i 2014 przeprowadzono we wszystkich szpitalach kontrole kompleksowe (zgodnie z Zarządzeniem Nr 9 Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 30 grudnia 2015 r. w sprawie procedury przeprowadzania kompleksowej kontroli obiektu) obejmujące swym zakresem większość oddziałów szpitalnych wraz zapleczem. W wyniku przeprowadzonych kontroli w szpitalach stwierdzono głównie uchybienia, które dotyczyły złego stanu sanitarno-technicznego: m.in. powierzchni ścian, sufitów, drzwi, mebli, kaloryferów oraz nie dostosowania pomieszczeń do wymogów zawartych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (tj.: brak brudownika i jego

49 wyposażenia w płuczkę dezynfektor lub urządzenie do dekontaminacji oraz utylizacji wkładów jednorazowych wraz z zawartością, brak udostępnienia łóżek z trzech stron w pokojach łóżkowych, brak wydzielonego odcinka obserwacyjnodiagnostycznego i pomieszczeń terapeutyczno-rehabilitacyjnych). W związku ze stwierdzonymi uchybieniami PPIS w Świebodzinie wystosował odpowiednie decyzje administracyjne nakazujące poprawę stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń i urządzeń oraz dostosowanie do obowiązujących przepisów prawnych. W 2016 r. wydano 14 decyzji administracyjnych nakazujących usunięcie nieprawidłowości, czyli o 4 więcej niż w roku 2015 i o 6 więcej niż w roku PPIS w Świebodzinie na poprawę stanu sanitarno-technicznego - szpitali wydał 3 decyzje podobnie jak w latach ubiegłych (2014 r. i 2015 r. ), - przychodni i praktyk lekarzy rodzinnych 5 decyzji, czyli o 4 więcej niż w roku ubiegłym oraz o 2 więcej niż w roku 2014, - pomieszczeń służących do wykonywania indywidualnych i specjalistycznych praktyk lekarskich i stomatologicznych - 2 decyzje podobnie jak w roku 2014 i o 1 więcej w stosunku do roku 2015, - laboratorium i pomieszczeń służących do poboru materiału do badań 3 decyzje, podobnie jak w roku W 2016 r. oprócz decyzji nakazujących usunięcie nieprawidłowości PPIS w Świebodzinie wydał na wnioski podmiotów leczniczych, głównie szpitali 20 decyzji zmieniających termin wykonania obowiązków ( o 9 więcej w stosunku do roku 2015) oraz 1 decyzję umarzającą postępowanie administracyjne ( o 1 mniej w stosunku do roku 2015). W 2016 r. PPIS w Świebodzinie wydał 20 decyzji opłatowych w związku z przeprowadzonymi kontrolami sanitarnymi, podczas których stwierdzono nieprawidłowości oraz potwierdzającymi spełnienie wymagań odpowiednich do rodzaju wykonywanej działalności leczniczej i zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych dotyczących w szczególności warunków ogólnoprzestrzennych, sanitarnych i instalacyjnych. W roku 2016 r. nałożono 1 mandat karny w wysokości 200 zł w związku z poddawaniem procesom sterylizacji i powtórnym wykorzystywaniem sprzętu jednorazowego użycia. W kontrolowanych pomieszczeniach szpitali, przychodni, praktyk lekarskich i pielęgniarskich w roku 2016 podobnie jak w latach ubiegłych czystość bieżąca była zachowana i nie budziła zastrzeżeń, w związku z powyższym na stan higieniczny nie nałożono mandatów karnych

50 Wykres nr 41: Ilość wydanych decyzji na podmioty lecznicze przez PPIS w Świebodzinie w powiecie świebodzińskim w latach rok 2014 rok 2015 rok decyzje nakazujące usunięcie nieprawidłowości decyzje zmieniające termin wykonania obowiązków decyzje umarzające decyzje opłatowe decyzje opiniujące W zakresie przeprowadzanych procesów sterylizacji w 2016 r. stwierdzono nieprawidłowości w dwóch z kontrolowanych podmiotów leczniczych. Przeprowadzono kontrolę w związku z nieprawidłowym wynikiem oceny skuteczności procesu sterylizacji parą wodną w nadciśnieniu w gabinecie stomatologicznym. Ponadto stwierdzono nieprawidłowości dotyczące: braku zapewnienia w sterylizatorni na każdym etapie technologicznym jednokierunkowego ruchu materiałów od punktu przyjęcia materiału skażonego do punktu wydania materiału sterylnego oraz braku w ciągu technologicznym sterylizatorni odcinka (blatu) materiałów sterylnych. W związku z powyższym PPIS w Świebodzinie wydał decyzje administracyjne nakazujące usunięcie nieprawidłowości. Obowiązki wynikające z decyzji zostały wykonane. Poza tym, w pozostałych podmiotach leczniczych oraz podmiotach wykonujących działalność leczniczą nie stwierdzono szczególnych uchybień w zakresie przestrzegania aseptyki i antyseptyki, oceny procedur sterylizacyjnych z uwzględnieniem przyjętych rozwiązań zaopatrzenia w materiały sterylne, prawidłowości przygotowania do sterylizacji, skuteczności procesów sterylizacyjnych oraz właściwego postępowania ze sprzętem medycznym po sterylizacji oraz oceny procedur dezynfekcyjnych z uwzględnieniem prawidłowości doboru środków dezynfekcyjnych, przygotowania roztworów i sposobu przechowywania preparatów stężonych. Występowanie ognisk epidemicznych w podmiotach leczniczych w 2015 roku Na terenie powiatu w 2016 r. zgłoszono do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świebodzinie 3 ogniska epidemiczne, o 2 więcej niż w latach 2014 i W ogniskach łącznie zachorowało 65 pacjentów oraz 4 pracowników medycznych. Czynnikami alarmowymi, które wywołały ogniska epidemiczne w 2016 r. były: Clostridium difficile (szpital) oraz świerzbowiec (ośrodek dla osób uzależnionych).w jednym przypadku nie ustalono czynnika,

51 stwierdzono, iż była to etiologia wirusowa (szpital). Natomiast w latach przyczyną zgłoszenia ogniska epidemicznego była wszawica. Ilość zakażeń szpitalnych Nazwa szpitala Lubuskie Centrum Ortopedii im. dr Lecha Wierusza Sp. z o. o, ul. Zamkowa 1, Świebodzin 2015r. 2016r Nowy Szpital w Świebodzinie Sp. z o.o., Świebodzin, ul. Młyńska Wojewódzki Szpital Specjalistyczny dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Ciborzu Skąpe Najczęstszymi biologicznymi czynnikami chorobotwórczymi wywołującymi zakażenia szpitalne w 2016r. były: - Staphylococcus aureus, wirus zapalenia wątroby typu B, Escherichia coli w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Ciborzu, - Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa w Lubuskim Centrum Ortopedii w Świebodzinie, - Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Acinetobacter baumani, Klebsiella pneumoniae w Nowy Szpitalu w Świebodzinie. W 2016 r. podobnie jak w roku 2015 najczęstsze zakażenia szpitalne związane były z zakażeniami dolnych i górnych dróg oddechowych i dróg moczowych. W świetle przepisów ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2016 r., poz z poźn.zm.) kierownicy podmiotów leczniczych wykonujących działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne są obowiązani do wdrożenia i zapewnienia funkcjonowania systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych obejmującego m.in. powołanie i nadzór nad działalnością zespołu kontroli zakażeń szpitalnych. We wszystkich nadzorowanych szpitalach formalnie powołany jest Zespół i Komitet Kontroli Zakażeń Szpitalnych. Lekarze, będący przewodniczącymi zespołu, oraz specjaliści ds. mikrobiologii posiadają kwalifikacje zgodne z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie kwalifikacji członków zespołu kontroli zakażeń szpitalnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 746). W dwóch szpitalach pielęgniarki jako specjaliści ds. epidemiologii, wchodzące w skład ZKZS posiadają odpowiednie kwalifikacje, natomiast w jednym szpitalu w skład zespołu powołana jest pielęgniarka naczelna, która nie posiada odpowiedniej specjalizacji

52 (w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego, epidemiologii lub higieny i epidemiologii). Zatrudnienie pielęgniarek/położnych 1 na 200 łóżek, zgodnie z wymogami przepisów prawa odnotowano w dwóch z trzech kontrolowanych szpitali. W większości przypadków funkcje personelu powołanego do zespołu kontroli zakażeń były łączone z innymi obowiązkami w szpitalu, co jest istotnym czynnikiem zmniejszającym efektywność działania zespołu. Należy podkreślić, iż kontrolowane szpitale miały podpisane umowy z firmami zewnętrznymi na świadczenie usług z zakresu diagnostyki mikrobiologicznej.. Dostosowanie podmiotów leczniczych W świetle art. 22 z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą powinny odpowiadać wymaganiom odpowiednim do rodzaju wykonywanej działalności leczniczej oraz zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych. Wymagania dotyczą w szczególności warunków: ogólnoprzestrzennych; sanitarnych; instalacyjnych. Dwa z trzech szpitali będących pod nadzorem PPIS w Świebodzinie posiada opracowane programy dostosowania do ww. wymagań, w szczególności do wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012 r. poz. 739). W 2016 r. podobnie jak w roku 2015 przeprowadzono we wszystkich szpitalach 3 kontrole w zakresie oceny stopnia dostosowania oddziałów szpitalnych do wymogów zawartych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, zgodnie z opracowanym przez szpitale programem dostosowania. W największym stopniu do ww. wymogów dostosowany jest szpital Lubuskie Centrum Ortopedii im. dr. L. Wierusza Sp. z o. o. ul. Zamkowa 1 w Świebodzinie. Ogólny stan sanitarno-techniczny Szpitala LCO można określić jako dobry. Nadal jednak nie dostosowano do wymogów funkcjonalnych bloku operacyjnego nr 2. W Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym dla Nerwowo i Psychicznie Chorych SPZOZ w Ciborzu na przełomie lat zostały przeprowadzane prace modernizacyjne większości oddziałów szpitalnych mające na celu dostosowanie pomieszczeń i urządzeń oddziałów do wymogów art. 22 ust. 1 Ustawy o działalności leczniczej. Analizując stan sanitarno-techniczny oddziałów szpitalnych Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego dla Nerwowo i Psychicznie Chorych SPZOZ w Ciborzu można stwierdzić, iż na przełomie lat uległ on znacznej poprawie. Porównując stan sanitarno- techniczny oddziałów Nowego Szpitala w Świebodzinie z rokiem 2015 można stwierdzić iż nie uległ on znaczącym zmianom. Na przełomie lat szpital w niewielkim stopniu zrealizował inwestycje zawarte w programie dostosowania. W 2016 r. wybudowano lądowisko dla śmigłowców ratunkowych oraz przeniesiono większość poradni specjalistycznych z budynku szpitala do nowo wyremontowanych pomieszczeń w budynku administracji. Nadal nie dostosowano funkcjonalnie sterylizatorni,bloku operacyjnego, SOR i izby przyjęć. W szpitalach stwierdza się bieżące nieprawidłowości wynikające głównie z intensywnego użytkowania pomieszczeń

53 Liczba wodociągów We wszystkich szpitalach będących pod nadzorem PPIS stwierdza się brak w pokojach łóżkowych dostępu do łóżek z trzech stron, w tym z dwóch dłuższych, brak w brudownikach płuczki dezynfektora lub urządzenia do dekontaminacji oraz utylizacji wkładów jednorazowych oraz brak rezerwowego źródła zaopatrzenia w wodę. IV. WARUNKI ZDROWOTNE ŚRODOWISKA BYTOWANIA MIESZKAŃCÓW POWIATU IV. 1. Zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia. Jakość wody przeznaczonej o spożycia powinna odpowiadać wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Badania jakości wody do spożycia wykonują laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub inne laboratoria o udokumentowanym systemie jakości badań zatwierdzonym przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, stosownie do ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. W roku 2016 pobrano 226 próbek w ramach nadzoru sanitarnego w obiektach nadzorowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świebodzinie. Przy opracowaniu niniejszej oceny wykorzystano wyniki badań wykonanych w ramach prowadzonego nadzoru sanitarnego nad jakością wody przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Świebodzinie oraz wyniki badań wykonanych w ramach kontroli wewnętrznej prowadzonej przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne oraz podmioty posiadające indywidualne ujęcia wody służące do celów publicznych. W powiecie świebodzińskim Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie nadzorował w 2016 roku 61 wodociągów z których 43 to wodociągi publiczne, które zarządzane są przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, pozostałe wodociągi w ilości 18 są to wodociągi lokalne czyli takie, których podmiotem zaopatrującym w wodę nie jest przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Wodociągi lokalne, które w roku sprawozdawczym były pod nadzorem PPIS w Świebodzinie to wodociągi w ośrodkach wypoczynkowych, szpitalach, przedsiębiorstwach oraz innych miejscach służących dla użyteczności publicznej. W obiektach tych również były przeprowadzane kontrolne badania jakości wody w ramach nadzoru sanitarnego. Woda wykorzystywana do zbiorowego zaopatrzenia ludności w 2016r. na terenie powiatu świebodzińskiego pochodzi z ujęć podziemnych. Wykres nr 42: Wodociągi publiczne w poszczególnych gminach na terenie powiatu świebodzińskiego. Szczaniec Skąpe Lubrza Łagów Gminy Zbąszynek Świebodzi n

54 Gmina Świebodzin Lp. Wodociągi o dobowej produkcji 100 m ³ Wodociągi o dobowej produkcji m³ Wodociągi o dobowej produkcji m³ 1. Rusinów Wilkowo Świebodzin 2. Rzeczyca Świebodzin II 3. Raków Gościkowo 4. Borów Chociule 5. Rosin 6. Lubogóra Lp. Wodociągi o dobowej produkcji 100 m ³ Gmina Lubrza Wodociągi o dobowej produkcji m³ 1. Bucze Staropole 2. Buczyna Lubrza 3. Mostki Gmina Szczaniec Lp. Wodociągi o dobowej produkcji 100 m ³ Wodociągi o dobowej produkcji m ³ 1. Ojerzyce Szczaniec 2. Myszęcin Smardzewo 3. Wolimirzyce 4. Dąbrówka Mała 5. Kiełcze Gmina Łagów Lp. Wodociągi o dobowej produkcji 100 m ³ Wodociągi o dobowej produkcji m ³ 1. Sieniawa Łagów 2. Wielopole 3. Niedźwiedź 4. Żelechów 5. Toporów 6. Czyste 7. Gronów 8. Jemiołów Gmina Skąpe Lp. Wodociągi o dobowej produkcji 100 m ³ Wodociągi o dobowej produkcji m ³ 1. Węgrzynice Ołobok 2. Radoszyn 3. Darnawa 4. Kalinowo 5. Rokitnica Wodociągi o dobowej produkcji m ³ Wodociągi o dobowej produkcji m ³ Wodociągi o dobowej produkcji m ³ Wodociągi o dobowej produkcji m ³ Gmina Zbąszynek Lp. Wodociągi o dobowej Wodociągi o dobowej Wodociągi o dobowej

55 produkcji 100 m ³ produkcji m ³ produkcji m ³ 1. Nowy Gościniec Zbąszynek 2. Rogoziniec Chlastawa 3. Samsonki Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę - ogółem Wodociągi o produkcji [m3/d] Inne podmioty zaopatrujące w wodę Jednostkami odpowiedzialnymi za jakość wody w poszczególnych gminach są w większości przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne (4), a w dwóch przypadkach za jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi odpowiadają gminy. Tabela: Wykaz jednostek zaopatrujących ludność powiatu świebodzińskiego w wodę : Zakład Wodociągów, Kanalizacji i Usług Komunalnych Sp. z o.o. Samorządowy Zakład Budżetowy ul. Młyńska Świebodzin ul.3 Maja Lubrza Gmina Szczaniec Szczaniec 73 Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Gronowie Gmina Skąpe Samorządowy Zakład Usług Komunalnych w Zbąszynku Gronów Łagów Skąpe ul. PCK Zbąszynek Procent zwodociągowania poszczególnych gmin: Gmina Świebodzin - 99% zwodociągowania Gmina Skąpe - 99% zwodociągowania. Gmina Lubrza - 98 % zwodociągowania Gmina Szczaniec - zwodociągowana w 100%. Gmina Zbąszynek - zwodociągowana w 98% Gmina Łagów - zwodociągowana w 94%. Lista wskaźników jakości wody, wśród których najczęściej stwierdzono stężenia nie odpowiadające normatywom: pod względem mikrobiologicznym - bakterie grupy coli pod względem fizykochemicznym - mętność Stwierdzone przekroczenia parametrów mikrobiologicznych miały charakter krótkotrwały i nie spowodowały one bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi

56 Woda o zawyżonych parametrach fizykochemicznych mogła charakteryzować się zmianą smaku i zapachu oraz powodować powstawanie przebarwień na urządzeniach sanitarnych i pranej bieliźnie. W analizowanym okresie nie odnotowano chorób i zatruć spowodowanych spożyciem wody. Informacja na temat stanu sanitarnego urządzeń do zaopatrywania w wodę i jakości dostarczanej wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę -wodociągi o produkcji<100 m³/ d a) Liczba urządzeń według ewidencji 30 b) Liczba urządzeń skontrolowanych 30 c) Liczba wydanych decyzji administracyjnych merytorycznych dot.urządzeń 0 d) Liczba wyegzekwowanych decyzji administracyjnych merytorycznych dot. urządzeń 0 e) Liczba wydanych zaleceń pokontrolnych dot.urządzeń- 0 f) Liczba wyegzekwowanych zaleceń pokontrolnych dot.urządzeń- 0 g) Liczba pobranych próbek wody (ogółem)-76 h) Liczba próbek wody z przekroczeniami parametrów mikrobiologicznych-7 i) Liczba próbek wody z przekroczeniami parametrów fizykochemicznych-12 j) Liczba urządzeń w stosunku, do których wydano decyzje o braku przydatności wody do spożycia -3 k) Liczba wyegzekwowanych decyzji o braku przydatności wody do spożycia-3 l) Liczba urządzeń w stosunku, do których wydano decyzję o warunkowej przydatność wody do spożycia 3 m) Liczba wyegzekwowanych decyzji o warunkowej przydatności -3 n) Liczba zaleceń pokontrolnych dot.jakości wody-1 o) Liczba wyegzekwowanych zaleceń pokontrolnych dot.jakości wody-1 p) Liczba postanowień o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia-0 q) Łączna kwota grzywien-0 r) Liczba nałożonych mandatów karnych oraz łączna ich wartość- 0 s) Inne postepowanie administracyjne-(6 umorzeń dot.jakości wody) W roku 2016 nie wydano decyzji administracyjnych merytorycznych ani zaleceń dot. nieprawidłowości sanitarno technicznych urządzeń do zaopatrywania w wodę przeznaczoną do spożycia o produkcji <100 m³/ d. W roku 2016 wydano 3 decyzje o warunkowej przydatności wody do spożycia w miejscowościach: 1. Wodociąg publiczny w miejscowości Kiełcze: kwestionowany parametr: mętność. Wydano decyzje w dniu 25 marca 2016r. z terminem wykonania do 24 kwietnia 2016r. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 5m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg publiczny w miejscowości Myszęcin: kwestionowany parametr: mętność. Wydano decyzje w dniu 25 kwietnia 2016r. z terminem wykonania do dnia 24 maja 2016r.Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 74m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg publiczny w miejscowości Węgrzynice: kwestionowany parametr: mętność, żelazo. Wydano decyzje w dniu 25 marca 2016r. z terminem wykonania do dnia 24 kwietnia 2016r Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 49m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok

57 W roku 2016 wydano 3 decyzje o braku przydatności wody do spożycia: 1. Wodociąg publiczny w miejscowości Sieniawa: kwestionowany parametr: bakterie grupy coli. Wydano decyzje w dniu 21 września 2016r. z terminem natychmiastowej wykonalności. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 35m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg publiczny w miejscowości Żelechów: kwestionowany parametr: bakterie grupy coli. Wydano decyzje w dniu 21 września 2016r. z terminem natychmiastowej wykonalności. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 18m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg publiczny w miejscowości Rzeczyca: kwestionowany parametr: bakterie grupy coli. Wydano decyzje w dniu 28 kwietnia 2016r. z terminem natychmiastowej wykonalności. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 89m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok. 759 W 2016r.wydano 1 zalecenie : 1. Wodociąg publiczny w miejscowości Buczyna: kwestionowany parametr: bakterie grupy coli w ilości 1jtk/100ml. Wydano zalecenia w dniu 12 października 2016r. z terminem do 17 października 2016r. Zalecenia zostały wyegzekwowane (okazano ponowne sprawozdanie z badań w dniu 17 października 2016r.). Dobowa produkcja wody: 22m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok. 351 Inne postępowanie administracyjne w 2016r.: Wydano 6 decyzji umarzających tj. wodociąg publiczny w miejscowości Toporów-mętność wodociąg publiczny w miejscowości Żelechów-mętność wodociąg publiczny w miejscowości Gronów-mętność wodociąg publiczny w miejscowości Dąbrówka Mała-mętność wodociąg publiczny w miejscowości Ojerzyce-mętność wodociąg publiczny w miejscowości Sieniawa-mętność Pozostałe kwestionowane próbki mikrobiologiczne (występowanie pojedynczych bakterii grupy coli-z sieci) oraz fizykochemiczne (mętność) były pobrane po raz kolejny i nie wykazały przekroczeń. Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę -wodociągi o produkcji m³/ d a) Liczba urządzeń według ewidencji 12 b) Liczba urządzeń skontrolowanych 12 c) Liczba wydanych decyzji administracyjnych merytorycznych dot. urządzeń 1 d) Liczba wyegzekwowanych decyzji administracyjnych merytorycznych dot. urządzeń 0 e) Liczba wydanych zaleceń pokontrolnych dot. urządzeń- 0 f) Liczba wyegzekwowanych zaleceń pokontrolnych dot. urządzeń- 0 g) Liczba pobranych próbek wody (ogółem)-59 h) Liczba próbek wody z przekroczeniami parametrów mikrobiologicznych-1 i) Liczba próbek wody z przekroczeniami parametrów fizykochemicznych-6 j) Liczba urządzeń w stosunku, do których wydano decyzje o braku przydatności wody do spożycia -1 k) Liczba wyegzekwowanych decyzji o braku przydatności wody do spożycia

58 l) Liczba urządzeń w stosunku, do których wydano decyzję o warunkowej przydatność wody do spożycia 3 m) Liczba wyegzekwowanych decyzji o warunkowej przydatności -3 n) Liczba zaleceń pokontrolnych dot. jakości wody-0 o) Liczba wyegzekwowanych zaleceń pokontrolnych dot. jakości wody-0 p) Liczba postanowień o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia-0 q) Łączna kwota grzywien-0 r) Liczba nałożonych mandatów karnych oraz łączna ich wartość- 0 s) Inne postepowanie administracyjne-(1 prolongata Wilkowo stan techniczny). W roku 2016 wydano 1 decyzję administracyjną merytoryczną nakazującą usunięcie nieprawidłowości sanitarno technicznych. Nieprawidłowości stwierdzone w wyniku kontroli na terenie ujęcia wody wodociągu publicznego w Staropolu to nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny ogrodzenia wokół terenu Stacji Uzdatniania Wody, nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny powierzchni ścian i sufitu oraz armatury sanitarnej w pomieszczeniu SUW. W dniu 30 listopada 2016r. PPIS w Świebodzinie wydał decyzję nakazującą usunięcie ww. nieprawidłowości do dnia 30 maja 2017r. W roku 2016 wydano 3 decyzje o warunkowej przydatności wody do spożycia w miejscowościach: 1. Wodociąg publiczny w miejscowości Wilkowo : kwestionowany parametr: mętność. Wydano decyzje w dniu 09 listopada 2016r. z terminem wykonania obowiązków do dnia 09 grudnia 2016r. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 154m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg publiczny w miejscowości Lubrza: kwestionowany parametr: mętność. Wydano decyzje w dniu 17 luty 2016r. z terminem wykonania obowiązków do dnia 18 marca 2016r. Decyzja wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 198m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg publiczny w miejscowości Łagów: kwestionowany parametr: mętność. Wydano decyzje w dniu 17 luty 2016r. z terminem wykonania obowiązków do dnia 18 marca 2016r. Decyzja wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 225m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok W roku 2016 wydano 1 decyzję o braku przydatności wody do spożycia: 1. Wodociąg publiczny w miejscowości Staropole: kwestionowany parametr: bakterie grupy coli. Wydano decyzje w dniu 12 października 2016r. 2015r. z terminem natychmiastowej wykonalności. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 165 m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: 618 Inne postępowanie administracyjne w 2016r.: Prolongata -Wodociąg publiczny w Wilkowie-na decyzję związaną ze złym stanem sanitarno-technicznym ogrodzenia wokół ujęcia wody. Pozostałe kwestionowane próbki fizykochemiczne (mętność, zapach) były pobrane po raz kolejny i nie wykazały przekroczeń. Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę -wodociągi o produkcji m³/ d a) Liczba urządzeń według ewidencji 1 b) Liczba urządzeń skontrolowanych 1 c) Liczba wydanych decyzji administracyjnych merytorycznych dot. urządzeń

59 d) Liczba wyegzekwowanych decyzji administracyjnych merytorycznych dot. urządzeń 0 e) Liczba wydanych zaleceń pokontrolnych dot. urządzeń- 0 f) Liczba wyegzekwowanych zaleceń pokontrolnych dot. urządzeń- 0 g) Liczba pobranych próbek wody (ogółem)-19 h) Liczba próbek wody z przekroczeniami parametrów mikrobiologicznych-0 i) Liczba próbek wody z przekroczeniami parametrów fizykochemicznych-1 j) Liczba urządzeń w stosunku, do których wydano decyzje o braku przydatności wody do spożycia -0 k) Liczba wyegzekwowanych decyzji o braku przydatności wody do spożycia-0 l) Liczba urządzeń w stosunku, do których wydano decyzję o warunkowej przydatność wody do spożycia 0 m) Liczba wyegzekwowanych decyzji o warunkowej przydatności -0 n) Liczba zaleceń pokontrolnych dot. jakości wody-0 o) Liczba wyegzekwowanych zaleceń pokontrolnych dot. jakości wody-0 p) Liczba postanowień o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia-0 q) Łączna kwota grzywien-0 r) Liczba nałożonych mandatów karnych oraz łączna ich wartość- 0 s) Inne postepowanie administracyjne -brak W roku 2016 nie wydano decyzji administracyjnych merytorycznych nakazujących usunięcie nieprawidłowości sanitarno technicznych. Wodociąg publiczny w Świebodzinie -stwierdzono 1 próbkę wody w której kwestionowanym parametrem była mętność, ponowny pobór wody z ww. wodociągu nie wykazał przekroczeń. Inne podmioty zaopatrujące w wodę: a) Liczba urządzeń według ewidencji 18 b) Liczba urządzeń skontrolowanych 17 c) Liczba wydanych decyzji administracyjnych merytorycznych dot. urządzeń 0 d) Liczba wyegzekwowanych decyzji administracyjnych merytorycznych dot. urządzeń 0 e) Liczba wydanych zaleceń pokontrolnych dot. urządzeń- 1 f) Liczba wyegzekwowanych zaleceń pokontrolnych dot. urządzeń- 1 g) Liczba pobranych próbek wody (ogółem)-23 h) Liczba próbek wody z przekroczeniami parametrów mikrobiologicznych-2 i) Liczba próbek wody z przekroczeniami parametrów fizykochemicznych-8 j) Liczba urządzeń w stosunku, do których wydano decyzje o braku przydatności wody do spożycia -1 k) Liczba wyegzekwowanych decyzji o braku przydatności wody do spożycia-2 l) Liczba urządzeń w stosunku, do których wydano decyzję o warunkowej przydatność wody do spożycia 6 m) Liczba wyegzekwowanych decyzji o warunkowej przydatności -5 n) Liczba zaleceń pokontrolnych dot. jakości wody-0 o) Liczba wyegzekwowanych zaleceń pokontrolnych dot. jakości wody-0 p) Liczba postanowień o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia-0 q) Łączna kwota grzywien-0 r) Liczba nałożonych mandatów karnych oraz łączna ich wartość- 1 mandat-kwota 100zł s) Inne postepowanie administracyjne-2 prolongaty (warunkowa jakość wody Nevadamętność, warunkowa jakość wody Zacisze-mętność )

60 W roku 2016 nie wydano decyzji administracyjnych merytorycznych dot. nieprawidłowości sanitarno technicznych urządzeń. Wydano 1 zalecenie dot. nieprawidłowości sanitarno-technicznych tj. 1. Wodociąg lokalny w kompleksie handlowo-usługowym Nevada Poźrzadłozalecenia zawarte w protokole kontroli z dn.02 czerwca 2016 dot. wyznaczenia w pomieszczeniu, w którym znajduje się hydrofor odrębnego pomieszczenie, przeznaczonego wyłącznie na urządzenia związane z wodą przeznaczoną do spożycia. Pomieszczenie to zabezpieczyć przed dostępem osób nieupoważnionych, oznaczyć za pomocą tablicy informacyjnej HYDROFORNIA oraz tablicy informującej o zakazie wstępu osobom nieupoważnionym, zabezpieczenia dostępu do studni przed osobami nieupoważnionymi poprzez zamontowanie kłódki we włazie nastudziennym, przedstawienia PPIS w Świebodzinie ważne pozwolenie wodnoprawne na pobór wody podziemnej. Kontrola sprawdzająca w dniu 27 czerwca 2017r. wykazała wykonanie powyższych zaleceń. W roku 2016 wydano 6 decyzji o warunkowej przydatności wody do spożycia: 1. Wodociąg lokalny w kompleksie handlowo-usługowym Nevada Poźrzadło: kwestionowany parametr: mętność. Wydano decyzje w dniu 28 kwietnia 2016r. z terminem wykonania do 27 maja 2016r.oraz prolongatę tej decyzji z dn.09 czerwca 2016r.do dnia 30 czerwca 2016r. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 10 m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg lokalny w Lubuskich Zakładach Drobiarskich Eldrob S.A w Świebodzinie: Kwestionowany parametr: mętność. Wydano decyzje w dniu 26 kwietnia 2016r. z terminem wykonania do dnia 27 maja 2016r.. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 300 m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg lokalny w Zielonogórsko-Gorzowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gościkowie. Kwestionowany parametr: mętność. Wydano decyzje w dniu 27 czerwca 2016r. z terminem wykonania do dnia 20 lipca 2016r. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 10 m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg lokalny w Ośrodku Wypoczynkowym Irena w Niesulicach Kwestionowany parametr: mętność. Wydano decyzje w dniu 10 sierpnia 2016r. z terminem wykonania do dnia 10 września 2016r. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 7 m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg lokalny w Ośrodku Wypoczynkowym Kormoran w Niesulicach Kwestionowany parametr: mętność. Wydano decyzje w dniu 10 sierpnia 2016r. z terminem wykonania do dnia 10 września 2016r. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 11 m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg lokalny w Ośrodku Wypoczynkowym Nowy Dworek w Nowym Dworku. Kwestionowany parametr: barwa. Wydano decyzje w dniu 10 sierpnia 2016r. z terminem wykonania do dnia 10 września 2016r. Decyzja została wyegzekwowana

61 Dobowa produkcja wody: 13 m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg lokalny w Centrum Turystycznym Zacisze w Łagowie. Kwestionowany parametr: mętność.. Wydano decyzje w dniu 08 września 2016r. z terminem wykonania do dnia 08 października 2016r. Decyzja została przedłużona do dnia 30 kwietnia 2017r.(obiekt czynny sezonowo). Dobowa produkcja wody: 10 m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok. 200 W roku 2016 wydano 2 decyzje stwierdzające brak przydatności wody do spożycia 1. Wodociąg lokalny w Zielonogórsko-Gorzowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gościkowie. Kwestionowany parametr: bakterie grupy coli. Wydano decyzje w dniu 15 marca 2016r. z terminem natychmiastowej wykonalności. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 10 m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok Wodociąg lokalny PKP Zbąszynek. Kwestionowany parametr Escherichia coli oraz bakterie grupy coli. Wydano decyzję w dniu 13 października 2016r. z terminem natychmiastowej wykonalności. Decyzja została wyegzekwowana. Dobowa produkcja wody: 95 m³/dobę Liczba zaopatrywanych osób: ok. 450 Tabela: Wykaz miejscowości powiatu świebodzińskiego na terenie, których kwestionowano okresowo/przez cały rok jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w trakcie 2016r. Lp. Grupy wodociągów Nazwa wodociągu Zaopatrywane miejscowości Gmina Kwestion owane parametry jakości wody Wyegze kwowan o poprawę jakości wody (tak/nie) I Toporów Toporów Łagów mętność tak 2. Kiełcze Kiełcze Szczaniec mętność tak Myszęcin Mętność,ba tak 3. Myszęcin Szczaniec kterie grupy coli 4. Jemiołów Jemiołów Łagów mętność tak Żelechów Mętność,ba tak 5. Żelechów Łagów kterie grupy coli 6. Gronów Gronów, mętność tak Łagów Stok Węgrzynice,Błon Mętność,że tak 7. Węgrzynice ie, Zawisze Skąpe lazo 8. Dąbrówka Mała Dąbrówka Mała Szczaniec mętność tak 9 Ojerzyce Ojerzyce Szczaniec mętność tak 10 Nowy Gościniec Nowy Gościniec Zbąszynek mętność tak 11 Samsonki Samsonki Zbąszynek mętność tak 12 Sieniawa Sieniawa (oprócz osiedla górniczego) Łagów mętność, bakterie grupy coli tak

62 13 Buczyna Buczyna, Zagaje bakterie tak Lubrza grupy coli 14 Rzeczyca Rzeczyca, Wityń, bakterie tak Świebodzin Kupienino grupy coli 15 Rusinów Rusinów, bakterie tak Świebodzin Witosław, Glińsk grupy coli 16 Borów Borów bakterie tak Świebodzin grupy coli II Wilkowo Wilkowo Świebodzin mętność tak 2 Lubrza Lubrza, Nowa Wioska, Romanówek Lubrza mętność tak 3 Łagów Łagów mętność tak Łagów,Łagówek Staropole, mętność, tak 4 Staropole Boryszyn Lubrza bakterie grupy coli Ołobok, zapach tak 5 Ołobok Niesulice, Łąkie Skąpe Zbąszynek,Dąbró mętność tak 6 Zbąszynek wka Wlkp., Bronikowo,Chlas tawa-zakład Ikea Zbąszynek III mętność tak 1 Świebodzin Świebodzin, Lubinicko, Jeziory, Ługów, Grodziszcze Świebodzin V Inne podmioty Wodociąg lokalny w Wojewódzkim Szpitalu dla psychicznie i nerwowo chorych w Ciborzu Wodociąg lokalny w kompleksie usługowohandlowym Nevada w Poźrzadle Wodociąg lokalny w Lubuskich Zakładach Drobiarskich Eldrob w Świebodzine Wodociąg lokalny w Zielonogórsko- Gorzowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gościkowie Cibórz, Skąpe, Międzylesie Podła Góra, Pałck, Niekarzyn - Zakład Eldrob, 3 firmy,jeden budynek mieszkalny PKP w Świebodzinie (2 os.) - Skąpe Łagów Świebodzin Świebodzin mętność mętność mętność Mętność, bakterie grupy coli tak tak tak tak

63 Wodociąg lokalny w Ośrodku Wypoczynkowy m Irena w Niesulicach Wodociąg lokalny w Ośrodku Wypoczynkowy Kormoran w Niesulicach Wodociąg lokalny w Ośrodku Wypoczynkowy m Nowy Dworek w Nowym Dworku Wodociąg lokalny w Centrum Turystycznym Z acisze w Łagowie Wodociąg lokalny PKP Zbąszynek - - Skąpe Skąpe Świebodzin Łagów Zbąszynek mętność mętność barwa mętność Escherichi a coli, Bakterie grupy coli tak tak tak nie tak Wykres nr 43: Liczba wodociągów w powiecie świebodzińskim, co do których została wydana decyzja o warunkowej przydatność wody do spożycia. Liczba wodociągów w porównaniu z latami 2014 i 2015 co do których została wydana decyzja stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia zmniejszyła się.(rok decyzji, rok decyzji). W roku 2016 wydano 6 decyzji o braku przydatności wody do spożycia w miejscowościach:

64 Lp. Grupy wodociągów Inne podmioty Inne podmioty Nazwa wodociągu/ indywidualnego ujęcia wody Wodociąg publiczny w Sieniawie Wodociąg publiczny w Żelechowie Wodociąg publiczny w Rzeczycy Wodociąg publiczny w Staropolu Indywidualne ujęcie wody w Zielonogórsko- Gorzowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gościkowie Wodociąg lokalny PKP Zbąszynek Zaopatrywane miejscowości/obiekty Sieniawa (oprócz osiedla Górniczego) Gmina Łagów Kwestionowane parametry mikrobiologiczne jakości wody Bakterie grupy coli Żelechów Łagów Bakterie grupy coli Rzeczyca, Wityń, Kupienino Świebodzin Bakterie grupy coli Staropole,Boryszyn Lubrza Bakterie grupy coli - Świebodzin Bakterie grupy coli Zbąszynek, Kosieczyn Zbąszynek Escherichia coli, Bakterie grupy coli Liczba wodociągów w roku 2016, co do których została wydana decyzja stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia w porównaniu z rokiem ubiegłym zwiększyła się. Natomiast jest porównywalna do roku 2014r.(rok decyzji, rok decyzje). Wykres nr 44: Liczba wodociągów w powiecie świebodzińskim, co do których została wydana decyzja o braku przydatność wody do spożycia

65 W roku 2016 wydano ogółem 18 decyzji administracyjnych w celu uzyskania poprawy jakości wody przeznaczonej do spożycia.(rok decyzji administracyjnych, rok decyzji administracyjnych). Wydano 12 decyzji stwierdzających warunkową przydatność wody do spożycia. Wydano 6 decyzji stwierdzających brak przydatności wody do spożycia. W roku 2016 wydano 1 decyzję administracyjną merytoryczną nakazującą usunięcie nieprawidłowości sanitarno technicznych. Nieprawidłowości stwierdzone w wyniku kontroli na terenie ujęcia wody wodociągu publicznego w Staropolu to nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny ogrodzenia wokół terenu Stacji Uzdatniania Wody, nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny powierzchni ścian i sufitu oraz armatury sanitarnej w pomieszczeniu SUW. W dniu 30 listopada 2016r. PPIS w Świebodzinie wydał decyzję nakazującą usunięcie ww. nieprawidłowości do dnia 30 maja 2017r. Wykres nr 45: Liczba decyzji dotyczących stanu technicznego urządzeń i instalacji wodociągowych gmin powiatu świebodzińskiego. Obserwując tendencje spadkową ilości wydawanych decyzji dot. poprawy stanu sanitarno-technicznego w latach można z pewnością stwierdzić, iż z roku na rok stan techniczny urządzeń wodociągowych ulega polepszeniu. Na bieżąco usuwane są drobne awarie, przeprowadzane są remonty oraz modernizacje. Przeprowadzone modernizacje SUW i sieci wodociągowej W roku 2016r. na terenie Stacji Uzdatniania Wody w Zbąszynku zostały wywiercone dwie dodatkowe studnie. Prace związane z podłączeniem studni oraz dodaniem dodatkowych urządzeń do uzdatniania będą prowadzone w 2017r. Informacje dot. wywiązywania się podmiotów z obowiązku prowadzenia kontroli wewnętrznej. W roku 2016 wszystkie zakłady wodociągowo-kanalizacyjne oraz podmioty posiadające wodociągi lokalne prowadziły kontrole wewnętrzne zgodne z obowiązującym rozporządzeniem. Informacja nt. prowadzonej stałej, okresowej lub doraźnej dezynfekcji. Na nadzorowanym terenie była prowadzona ciągła dezynfekcja wody w dwóch miejscowościach w gminie skąpe Ołobok i Darnawa w związku z powtarzającymi się

66 skażeniami bakteriologicznymi.. Woda z wodociągów jest pobierana ze studni głębinowych, w których sporadycznie występują zanieczyszczenia wody pod względem mikrobiologicznym. Dezynfekcja wody prowadzona jest tylko w razie skażenia mikrobiologicznego wody lub wystąpienia awarii. Informacja nt.stanu sanitarnego studni publicznych i jakości wody dostarczanej przez te studnie. Na nadzorowanym terenie brak jest studni publicznych. Ocena zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia miejscowości o niewielkim stopniu zwodociągowania; Na terenie powiatu świebodzińskiego znajduje się kilka miejscowości nie zwodociągowanych małe osady. Mieszkańcy tych miejscowości korzystają z własnych studni przydomowych. W miejscowościach tych znajdują się również wodociągi lokalne nadzorowane przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Świebodzinie. Awaryjne zaopatrzenie w wodę w miejscowościach zwodociągowanych. Kwestię istotną dla stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu świebodzińskiego stanowi zabezpieczenie awaryjnych źródeł zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi lub zapasu wody na wypadek wystąpienia sytuacji awaryjnych. W sytuacjach awaryjnych w powiecie świebodzińskim znajdują się dwie cysterny wykorzystywane do zaopatrzenia ludzi w wodę przeznaczoną do spożycia w sytuacji awaryjnej, których właścicielem jest Starostwo Powiatowe w Świebodzinie i Gminy. Jedna cysterna znajduje się w miejscowości Świebodzin a druga w miejscowości Zbąszynek. W cysternach systematycznie prowadzona jest dezynfekcja oraz pobierane są próbki wody zgodnie z opracowaną procedurą. Na terenie powiatu świebodzińskiego nie znajduje się żadna studnia publiczna. W związku z tym należy uznać, że zabezpieczenie awaryjne w razie skażenia mikrobiologicznego wody lub awarii ujęć na terenie powiatu świebodzińskiego ze względu na brak studni publicznych oraz zbyt małą ilość cystern jest niezadowalające. W 2016r. na edukacyjnej stronie Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. prowadzono internetowy serwis informacyjny dotyczący aktualnej jakości wody w województwie lubuskim. Na mapie informacyjnej naszego województwa zaznaczane są wszystkie ujęcia z warunkową przydatnością wody do spożycia lub brakiem przydatności wody do spożycia z uwzględnieniem rodzaju skażenia: mikrobiologiczne, fizykochemiczne, organoleptyczne. Podsumowanie i wnioski W porównaniu do roku poprzedniego ilość wodociągów dostarczających wodę o kwestionowanej jakości zwiększyła się. W roku 2016 wydano 6 decyzji stwierdzających brak przydatności wody do spożycia.( W roku 2015r. wydano 2 decyzje o braku przydatności wody do spożycia ). W roku 2016r. zmniejszyła się liczba wydanych decyzji stwierdzających warunkową przydatność wody do spożycia- wydano 12 decyzji (w roku 2015r. wydano 16 decyzji o warunkowej przydatności wody do spożycia w celu uzyskania poprawy jakości wody pod względem fizykochemicznym i mikrobiologicznym). Najczęściej kwestionowanymi wskaźnikami mikrobiologicznymi były: bakterie grupy coli, fizykochemicznymi była mętność

67 W 2016 r. nie stwierdzono chorób i zatruć zależnych od wody na terenie powiatu świebodzińskiego. Wydano 55 ocen jakości wody oraz 6 komunikatów, które zostały umieszczone na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Świebodzinie. Dzięki nadzorowi PPIS w Świebodzinie konsumenci wody mogli czuć się bezpiecznie, po wykryciu jakichkolwiek nieprawidłowości dot. jakości wody natychmiast podejmowano kroki aby jakość wody nie zagrażała zdrowiu mieszkańców. Wydawano komunikaty, oceny jakości wody o braku lub o warunkowej przydatności wody do spożycia, które były przekazywane wójtom, burmistrzom, przedsiębiorstwom wodociągowym w celu przekazania ludności. Komunikaty umieszczane były również na stronie internetowej PSSE w Świebodzinie. PPIS wydawał decyzje w której nakazywał podmiotom odpowiedzialnym za jakość wody doprowadzenie jej do odpowiedniej jakości. W razie braku przydatności pobierano jak najszybciej po działaniach naprawczych próbki wody do badań zarówno z SUW, z sieci jak i z cysterny do gromadzenia wody. Wszystkie informacje o nieprawidłowej jakości wody były natychmiastowo przekazywane dla wójtów/burmistrzów, Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego w Starostwie Powiatowym w Świebodzinie, Inspekcji Weterynaryjnej. Przeprowadzano natychmiastowo kontrole stanu sanitarno-technicznego w tych wodociągach aby ustalić przyczynę zanieczyszczenia. Pogorszenia jakości wody w zakresie mikrobiologicznym były spowodowane głównie awariami urządzeń, przeciekami na sieci, brakiem właściwej dezynfekcji po dokonanej konserwacji, awarii, złym stanem technicznym instalacji wewnętrznej, małym rozbiorem wody, brakiem regularnego płukania sieci, co może być skutkiem wtórnego zanieczyszczenia np. żelazem i manganem, które odkładają się w przewodach. W niektórych przypadkach nie udało się ustalić bezpośredniej przyczyny niewłaściwej jakości wody dystrybuowanej. W niektórych przypadkach sytuacje się powtarzały. W większości wodociągów ogranicza się środki finansowe na wprowadzanie zmian w zakresie stosowanych technologii uzdatniania. Poprawę można uzyskać poprzez rozbudowę sieci wodociągowych, czy zapewnianie nowoczesnych metod uzdatniania wody, oraz rozwiązanie problemu zwiększonych i nierównomiernych zużyć dobowych wody. IV. 2. Kąpieliska śródlądowe i miejsca wykorzystywane do kąpieli Na terenie powiatu świebodzińskiego nie zorganizowano w 2016 r. kąpielisk spełniających wymogi ustawy z dnia 18 lipca 2001r. - Prawo (Dz. U. z 2012r. poz. 145). W sezonie letnim 2016 objęto nadzorem 20 miejsc wykorzystywanych do kąpieli. W roku 2016 objęto nadzorem nowe miejsce wykorzystywane do kąpieli mieszczące się nad jeziorem Paklicko w Nowym Dworku, którego zarządcą jest Urząd Miejski w Świebodzinie. W sezonie letnim pobrano dwukrotnie do analiz mikrobiologicznych, w ramach kontroli wewnętrznej prowadzonej przez organizatorów, próbki wody (przed rozpoczęciem sezonu oraz w trakcie trwania sezonu kąpielowego) ogółem 80 próbek wody. Wydano 40 ocen stwierdzających przydatność wody do kąpieli na podstawie wyników badania wody wykonanych przez organizatora. Sprawozdania z badań wody zostały przekazane do PSSE

68 w Świebodzinie bezzwłocznie. Na ich podstawie PPIS w Świebodzinie przez cały okres letni 2016r. informował mieszkańców powiatu o przydatności wody do kąpieli w formie komunikatów przesyłanych do lokalnych władz i mediów, a także zamieszczanych na stronie internetowej PSSE. Współpraca z zarządem Stowarzyszenia układała się bezproblemowo.. O wynikach badań i podejmowanych działaniach przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego informowano zarządzających MWdK umieszczano komunikaty na stronach internetowych Powiatowej Stacji. Systematyczne meldunki przekazywano również do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp, celem sporządzania bieżących informacji w ogólnokrajowym Serwisie Kąpieliskowym. sk.gis.gov.pl, gdzie dostępne są informacje o wyposażeniu i jakości wody kąpielisk w całym kraju. Skontrolowane plaże pod względem stanu sanitarnego nie budziły zastrzeżeń. Przy ośrodkach wypoczynkowych jak: Kormoran w Niesulicach, Leśnik w Łagowie, Nowy Dworek w Nowym Dworku, Dzierżoniów w Lubrzy zapewnione były toalety ogólnodostępne, oraz natryski, które codziennie były sprzątane i dezynfekowane. Na plażach nadzorowanych przez Gminy były zapewnione tablice informujące o bieżącej ocenie wody, zapewnione kosze na odpady komunalne. Organizator MWdK przy Bazie Obozowej ZHP Świdnica w Niesulicach doprowadził do należytego stanu sanitarno-technicznego pomost, wymienił stare deski na nowe. W roku 2016 do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Świebodzinie wpłynęła interwencja na barwę wody na terenie OW Nowy Dworek w Nowym Dworku. Pobrano próbkę wody do wizualnej oceny barwy-. Przeprowadzone badania wody nie wykazały nieprawidłowości. Miejsca wykorzystywane do kąpieli nadzorowane w 2016 roku Nadzorowane miejsca wykorzystywane do kąpieli w 2016 roku. Lp. 1 Nazwa m-ca wyk. do kąpieli/akwen Jezioro Paklicko O.W. Nowy Dworek w Nowym Dworku Organizator Data badania Ocena bieżąca Uwagi Nowy Dworek Ośrodek- Wypoczynkowy s.c.tomasz Bińczycki, Dorota Bińczycka ul. Świerkowa 7, Świebodzin Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia Jezioro Niesłysz Baza obozowa ZHP Świdnica Niesulice Jezioro Łagowskie O.W. Leśnik w Łagowie Komenda Hufca "ZHP w Świdnicy" ul. Lelewela 18, Świdnica Nadleśnictwo Świebodzin ul. Wojska Polskiego 3, Świebodzin Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia

69 4 5 6 Jezioro Paklicko Plaża gminna w Nowym Dworku Jezioro Goszcza Plaża Gminna w Lubrzy, gm. Lubrza Jezioro Goszcza Plaża Gminna Przylep w Lubrzy, gm. Lubrza Urząd Miejski w Świebodzinie ul. Rynkowa Świebodzin Urząd Gminy Lubrza ul. Świebodzińska Lubrza Urząd Gminy Lubrza ul. Świebodzińska Lubrza Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Goszcza Plaża Gminna w Nowej Wiosce, gm. Lubrza Urząd Gminy Lubrza ul. Świebodzińska Lubrza Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Lubie Plaża Gminna przy ośrodku wypoczynkowym Dzierżoniów w Lubrzy Firma Turystyczno- Wypoczynkowa Mauro -Gurazda Osiedle Jasne 18 B/ Dzierżoniów Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Niesłysz Plaża Gminna w Przełazach, gm. Lubrza Urząd Gminy Lubrza ul. Świebodzińska Lubrza Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Niesłysz Plaża Gminna w Krzeczkowie, gm. Lubrza Urząd Gminy Lubrza ul. Świebodzińska Lubrza Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Niesłysz Plaża Gminna (O.W. Lago) w Niesulicach Jezioro Ciborze Plaża Gminna w Ciborzu Jezioro Niesłysz Plaża Gminna na terenie Ośrodka Wypoczynkowego KWP Jezioro Trzeboch Plaża Gminna Łąkie w Łąkie Jezioro Niesłysz Niesulice Baza Obozowa "ZHP Wrocław" w Tyczynie Urząd Gminy Skąpe Skąpe Urząd Gminy Skąpe Skąpe Urząd Gminy Skąpe Skąpe Urząd Gminy Skąpe Skąpe Chorągiew Dolnośląska ZHP Hufiec Wrocław ul. Nowa 6, Wrocław Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia

70 Jezioro Niesłysz Ośrodek Wypoczynkowy "KORMORAN" Niesulice 17 E Skąpe "Olimp" Sp.z o.o. ul. Wojska Polskiego Świebodzin Ośrodek Sportu i Jezioro Wilkowskie Rekreacji plaża gminna ul. Sikorskiego 25 w Wilkowie Świebodzin Jezioro Niesłysz plaża gminna przy O.W ADA w Niesulicach Jezioro Niesłysz Niesulice Baza Obozowa "ZHP Zielona Góra Jezioro Łagowskie plaża przy przystani wodnej ul. Toporowska w Łagowie Urząd Gminy Lubrza ul. Świebodzińska Lubrza Chorągiew Ziemi Lubuskiej ZHP ul. Boh. Westerplatte Zielona Góra Wojewódzka Rada Koordynacyjna ZSMP w Zielonej Górze Międzynarodowe Centrum Spotkań "Zameczek" ul. Sulęcińska Łagów Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia WNIOSKI: Nadal większość plaż nie posiada zaplecza higieniczno-sanitarnego dla osób kąpiących się. Na terenie powiatu nie zorganizowano ani jednego kąpieliska zgodnie z ustawą Prawo wodne. Stale rośnie liczba organizowanych miejsc wykorzystywanych do kąpieli i są one intensywnie użytkowane do celów rekreacyjnych. Zgodnie z wytycznymi GIS należy podjąć działania aby przekształcać miejsca wyznaczone do kąpieli w kąpieliska wyposażone w odpowiednią infrastrukturę, strzeżone przez ratowników - celem zapewnienia bezpieczeństwa osobom kąpiącym się i właściwej realizacji zapisów Ustawy Prawo Wodne. Wykres nr 46: Ilość miejsc wykorzystywanych do kąpieli zorganizowanych w gminach powiatu świebodzińskiego. V. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Wśród obiektów użyteczności publicznej, w których stan sanitarny lokalu, wyposażenia, jak i sposób prowadzenia usług ma zdecydowany wpływ na jakość zdrowia ludzkiego należy wymienić obiekty: związane z prowadzeniem zabiegów upiększania ciała oraz odnowy biologicznej; wykorzystywane do czasowego przebywania ludności, związanego z podróżowaniem,

71 wypoczynkiem i turystyką; obsługi podróżnych różnymi środkami komunikacji zbiorowej; pobytu stałego osób starszych i niepełnosprawnych, jak również wykluczonych społecznie. Ponadto, Państwowa Inspekcja Sanitarna kontroluje przestrzenie publiczne związane z wypoczynkiem, turystyką i rekreacją, a także cmentarze i urządzenia użyteczności publicznej, takie jak ustępy publiczne i inne, służące utrzymaniu higieny i czystości człowieka. Kontrolę stanu sanitarnego w 2016 roku przeprowadzono w 218 obiektach użyteczności publicznej spośród 375 ujętych w ewidencji. Pływalnie Na terenie powiatu świebodzińskiego znajdują się trzy baseny całoroczne kąpielowe w miejscowościach Świebodzin, Gronów i Łagów. W roku 2016 przeprowadzono 11 kontroli basenów w tym 8 kontroli sprawdzających. Celem kontroli była ocena stanu technicznego i sanitarnego obiektów jak również jakości wody przeznaczonej do celów kąpielowych. Kontrola jakości wody basenowej jest szczególnie ważnym elementem nadzoru sanitarnego na pływalniach. Ponieważ woda na pływalniach i w wodnych urządzeniach rekreacyjnych może stanowić zagrożenie dla zdrowia. W dniu r. ogłoszone zostało rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz. U. z 2015 r., poz. 2016), które weszło w życie z dniem 17 grudnia 2015 r. Zgodnie z zapisem 8 przywołanego rozporządzenia zarządzający pływalnią dostosuje się do określonych w nim wymagań w terminie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, tj. do dnia 2 czerwca 2016r. Rozporządzenie nałożyło na zarządców pływalni obowiązek prowadzenia i dokumentowania wewnętrznej kontroli jakości wody. W związku z tym, że zarządzający pływalnią powinien dostosować się do wymagań określonych w ww. rozporządzeniu w terminie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia przepisu. W roku 2016r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie pobrał do badań 17 próbek z basenów kąpielowych z częstotliwością: raz na pół roku dla Basenu Miejskiego Świewoda w Świebodzinie oraz basenów hotelowych w Hotelu Bukowy Dworek w Gronowie i Lubuskim Spa w Łagowie w kierunku bakteriologicznym i fizykochemicznym. Każdorazowo prowadzona była kontrola stężenia zawartości wolnego chloru w wodzie. W roku 2016r. dwukrotnie PPIS w Świebodzinie wydawał zalecenia oraz decyzję o zamknięciu niecek basenowych z powodu wykrycia w nieckach -Pseudomonas aeruginosa,ogólnej liczby mikroorganizmów w 1 ml wody w temp. 36 C po 48h inkubacji oraz bakterii Escherichia coli. Baseny zostały zamkniętej przeprowadzono działania naprawcze. W jednym z basenów podmiot okazał sprawozdania potwierdzające efektywność działań naprawczych-brak bakterii chorobotwórczych. Skażenie miało charakter jednorazowy i krótkotrwały. Natomiast w drugim właściciel podjął decyzję o zamknięciu basenu przynajmniej do czerwca 2017r. W roku 2016 odnotowano również w jednym z basenów przekroczenia

72 fizykochemiczne :Σ THM, Chloroform, Mętność. PPIS w Świebodzinie wydał zalecenia dla podmiotu zobowiązujące go do przeprowadzenia działań naprawczych. Podmiot okazał sprawozdania z kontroli wewnętrznej potwierdzające wykonani działań naprawczych-brak przekroczeń parametrów fizykochemicznych. Przeprowadzone kontrole sanitarne w dwóch obiektach wykazały nieprawidłowości w związku z tym wydano 2 decyzje administracyjne dotyczące usunięcia złego stanu sanitarnotechnicznego w pomieszczeniach basenu. W roku 2016 nałożono mandat karny na osobę odpowiedzialną za brak zapewnienia wody w odpowiedniej jakości na basenie w wysokości 150 zł. W roku 2016r. na wzór internetowego serwisu informacyjnego dot. aktualnej jakości wody w województwie lubuskim, powstał serwis informujący osoby korzystające z pływalni o aktualnej przydatności bądź braku przydatności wody do kąpieli. Hotele, Motele, Pensjonaty, oraz inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie. Wykres nr 47: Ilość nadzorowanych obiektów typu Hotele, Motele, Pensjonaty, oraz inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie w gminach powiatu świebodzińskiego Gmina Świebodzin Gmina Zbąszynek Gmina Łagów Gmina Skąpe Gmina Szczaniec Gmina Lubrza W 2016r. skontrolowano 41 spośród 86 tego typu obiektów, co stanowi 47,7%. Objęto nadzorem 7 hoteli, 1 motel, 1 pensjonat, 9 ośrodków wypoczynkowych oraz 7 pokoi gościnnych, 4 kwatery prywatne, 1 gościniec, 7 gospodarstw agroturystycznych, 3 domki letniskowe. W analizowanym okresie skontrolowano 41 obiektów, przeprowadzono łącznie 53 kontrole. Wykres nr 48: zestawienie ilości obiektów na terenie powiatu świebodzińskiego przeprowadzonych kontroli w roku oraz

73 W porównaniu do lat ubiegłych stan sanitarno techniczny w hotelach, motelach, pensjonatach, kwaterach prywatnych oraz innych obiektach, w których świadczone są usługi hotelarskie nieznacznie się zmienił. Celem kontroli była ocena stanu technicznego i sanitarnego obiektów, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004r., w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (Dz. U. z 2006r. Nr 22, poz. 169 z póżn.zm.). Wykres nr 49: Liczba wydanych decyzji, zaleceń i mandatów w hotelach, motelach, pensjonatach, oraz innych obiektach, w których świadczone są usługi hotelarskie nadzorowanych na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Świebodzinie w obiektach świadczących usługi noclegowe, zwracała szczególną uwagę na: zaopatrzenie w bieżącą wodę ciepłą i zimną, jakość wody, gospodarkę ściekami i odpadami, postępowanie z brudną bielizną i pościelą, procedury utrzymania czystości, środki czystości i dezynfekcyjne, funkcjonowanie instalacji wentylacyjnej i klimatyzacji, dokumentację zdrowotną pracowników, stan sanitarno higieniczny i techniczny terenów przeznaczonych pod kempingi, pola namiotowe i wokół budynków. Przeprowadzone kontrole sanitarne w tych obiektach potwierdziły wzrost standardu świadczonych usług poprzez systematycznie przeprowadzane remonty, modernizacje, zmianę wyposażenia pokoi gościnnych, zapewnienia sanitariatów w obrębie lub bezpośrednio w jednostkach mieszkalnych oraz całego zaplecza technicznego bazy noclegowej. W roku 2016 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie wydał 5 decyzji administracyjnych i 8 zaleceń w hotelach, motelach oraz ośrodkach wypoczynkowych na poprawę stanu sanitarno- technicznego, które dotyczyły m.in. powierzchni ścian i sufitu powierzchni armatury sanitarnej, stolarki drzwiowej, podłogi w pomieszczeniach sanitariatów, pokoi, korytarzy komunikacyjnych. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, zakłady odnowy biologicznej oraz inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług. W 2016r. skontrolowano 69 spośród 102 tego typu obiektów, co stanowi 67,7%. Objęto nadzorem 19 zakładów fryzjerskich, 40 zakładów kosmetycznych, 10 innych

74 zakładów, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej. W analizowanym okresie skontrolowano 69 obiektów, przeprowadzono łącznie 76 kontroli. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej stanowiły najliczniejszą grupę obiektów komunalnych, charakteryzującą się największym zróżnicowaniem pod względem technicznym: od niewielkich obiektów - obsługiwanych przez jedną osobę, poprzez zakłady średniej wielkości, po firmowe salony fryzjersko-kosmetyczne, wyposażone w sprzęt najnowszej generacji. Wykres nr 50: Zestawienie ilość zakładów będących pod nadzorem PPIS w Świebodzinie w 2016r. z podziałem na gminy Wykres nr 51: Zestawienie ilości obiektów na terenie powiatu świebodzińskiego oraz przeprowadzonych kontroli w roku W porównaniu do lat poprzednich można stwierdzić, że dzięki podjętym działaniom Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego większość zakładów na terenie powiatu świebodzińskiego uległo poprawie. Wykres nr 52: Liczba wydanych decyzji, zaleceń i mandatów w zakładach fryzjerskich, kosmetycznych, w roku

75 Podczas przeprowadzanych kontroli w tych obiektach kontrolowano przestrzeganie zasad dezynfekcji, posiadanych środków do dezynfekcji i sterylizacji narzędzi oraz sprzętu wielorazowego użytku. Również sprawdzano czy zakłady te mają podpisane umowy na odbiór odpadów niebezpiecznych (głównie w zakładach kosmetycznych). Omawiano w trakcie kontroli sposób przechowywania sprzętu i materiału wykorzystywanego do świadczenia usług przebiegających z naruszeniem ciągłości tkanek. Personel wielu zakładów kosmetycznych wykorzystywał do sterylizacji sterylizatory kulkowe, z roku na rok rośnie liczba zakładów która jest wyposażona autoklawy. W nielicznych zakładach fryzjerskich przeprowadzana była dezynfekcja z wykorzystaniem promieniowania UV. Również podczas kontroli zwracano uwagę na postępowanie z bielizną zarówno w aspekcie prania i dezynfekcji oraz prawidłowego przechowywania bielizny czystej i brudnej. Bielizna wielokrotnego użytku (fartuchy, pelerynki, ręczniki) najczęściej była prana poza zakładami przez właścicieli we własnym domu. Powszechne staje się stosowanie bielizny jednorazowego użytku w zakład fryzjerskich i kosmetycznych. Wymagania dla zakładów, w których świadczone są usługi fryzjerskie, kosmetyczne i tatuażu regulują między innymi przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2016 poz z późn. zm.). Jedną z ważniejszych regulacji jest art. 16 ww. ustawy, który nakłada na osoby podejmujące czynności, w trakcie wykonywania których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, obowiązek wdrożenia i stosowania procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi. W zakładach odnowy biologicznej typu solaria, siłownie zwracano szczególną uwagę na przestrzeganie zasad dezynfekcji. Kabiny do opalania i sprzęt sportowy były dezynfekowane odpowiednimi środkami, a informacja o ich umyciu umieszczona była w widocznym miejscu. Właściciele obiektów posiadali podpisane umowy na utylizację starych zużytych lamp z firmami specjalistycznymi. W roku 2016 nałożono 1 mandat karny na kwotę 150,00 zł za zły stan sanitarnohigieniczny na właściciela zakładu kosmetycznego, a które dotyczyły m.in. brak prawidłowego postępowania w procesach dezynfekcji narzędzi, pomieszczenia i urządzenia zakładu w złym stanie sanitarno-porządkowym,

76 nieprawidłowo przechowywane narzędzia po dezynfekcji narażony na wtórne zanieczyszczenie, narzędzia jednorazowego użytku typu pilniki były używane wielokrotnie, brak zapasu pilników, nieprawidłowego przechowywania czystej bielizny wielorazowego i jednorazowego użytku, Również wydano 11 zaleceń na nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny zakładów fryzjerskich i kosmetycznych, które dotyczyły m.in.: opracowania procedury zapewniającej ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi. Przeprowadzone kontrole sprawdzające wykazały wykonanie zaleceń. Właściciele zakładów brakujące dokumenty okazywali do wglądu pracownikowi w siedzibie PSSE w Świebodzinie w ustalonym terminie. Nie wydano żadnej decyzji unieruchamiającej obiekt. Inne Jednostki Organizacyjne Pomocy Społecznej W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Świebodzinie znajdują się trzy placówki takie jak Środowiskowy Dom Samopomocy, Warsztaty Terapii Zajęciowej w Świebodzinie i Dzienny Dom Senior-Wigor w Zbąszynku. W roku 2016 skontrolowano 1 obiekt, przeprowadzono 1 kontrolę. W obiektach tj.: Warsztaty Terapii Zajęciowej i Środowiskowy Dom Samopomocy na terenie Świebodzina, gdzie prowadzone są terapie zajęciowe dla osób niepełnosprawnych. Zapewnione są łazienki i toalety dla osób przebywających tam. W Domu Dziennego Pobytu znajduje się również sala ćwiczeń fizycznych, podjazdy umożliwiające komunikację osób niepełnosprawnych ruchowo. Zapewnione są dla osób przebywających łazienki i toalety. Stan sanitarno-porządkowy kontrolowanych obiektów nie budził zastrzeżeń. Obiekty te zaopatrywane są w wodę do spożycia z wodociągów publicznych, a nieczystości płynne odprowadzane są do kanalizacji miejskiej. Pralnie Pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej znajdują się 2 pralnie. Pralnie znajdują się w miejscowości Świebodzin i Gronów wykonują usługi prania bielizny pościelowej dla obiektów użyteczności publicznej typu ośrodki wypoczynkowe, hotele oraz w jednym przypadku również pranie bielizny szpitalnej. Obiekty zaopatrzone są w instalację wodociągową i kanalizacyjną. Pomieszczenia pralni są urządzone w sposób zapewniający zachowanie bariery higienicznej dla pracowników z tych dwóch stref. Noclegownie Dla Osób Bezdomnych W roku 2016 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie skontrolował 1 obiekt przeznaczony dla osób bezdomnych, przeprowadzono 1 kontrolę. Placówka ta dysponuje ok. 21 miejscami noclegowymi dla potrzebujących, w okresie zimowym i ostrych mrozów. Dla osób przebywających w tych obiektach zapewnione są pokoje, sanitariaty. Pokoje wyposażone są w łóżka, szafy, stoły i krzesła. Zapewniona jest bielizna pościelowa tj. kołdry, poduszki, koce, powłoczki. Zapewniono środki czystości. W trakcie prowadzonych w noclegowniach kontroli sanitarnych, stwierdzano zachowanie bieżącej czystości oraz dostateczne zaopatrzenie w środki czystości i preparaty dezynfekcyjne. O stan sanitarny tych obiektów, dbają mieszkańcy noclegowni - we własnym zakresie sprzątający pokoje, łazienki, WC, korytarze i piorący bieliznę. Opieka medyczna zapewniana jest w miejscowych przychodniach. W obiekcie tych zapewniona jest bieżąca zimna i ciepła woda oraz ogrzewanie. Nieczystości płynne odprowadzane są do sieci kanalizacyjnej, a odpady komunalne gromadzone są w pojemnikach i odbierane przez wyspecjalizowane firmy

77 Pozostałe obiekty użyteczności publicznej W roku 2016 nadzorem sanitarnym objęto ogółem 32 obiekty, w tym: 2 ustępy publiczne, 1 dworzec PKP w Świebodzinie, 1 dworzec PKS w Świebodzinie, 13 cmentarzy, 1 zakład świadczące usługi pogrzebowe, 1 transport do przewozu zwłok ludzkich, 1 obiekt sportowy, 1 obiekt kulturalno-widowiskowy,4 stacje paliw, 1 pole namiotowe, 5 miejskich parków. Ustępy publiczne: W ewidencji PSSE znajduje się 11 obiektów, skontrolowano 2- przeprowadzono 2 kontrole. Celem kontroli było sprawdzenie stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń i urządzeń. Nadzorowane obiekty podłączone są do ujęcia publicznego oraz do sieci wodociągowo-kanalizacyjnej. Pod względem sanitarno-porządkowym nie budziły zastrzeżeń, utrzymane były w należytej czystości, na bieżąco myte i dezynfekowane, zaopatrzone w wystarczającą ilość środków higienicznych. W roku 2016 PPIS w Świebodzinie wydał decyzję administracyjną na zły stan sanitarnotechniczny na ustęp publiczny mieszczący się na Placu Targowym w Świebodzinie. Decyzja dotyczyła doprowadzenia do należytego stanu technicznego sufitu i ścian w korytarzyku oraz ościeżnic w toalecie męskiej. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała, iż obowiązki wydane w decyzji zostały w całości wykonane. Skontrolowane ustępy posiadają stałą obsługę. Właściciele obiektów mają podpisane umowy na odbiór odpadów komunalnych i odbierane są według harmonogramu Dworce Autobusowe W ewidencji PSSE znajduje się 1 dworzec PKS w Świebodzinie. W roku 2016 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie wydał decyzję administracyjną na poprawę stanu sanitarno -technicznego, która dotyczyła doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego: ścian, sufitu, podłogi w poczekalni, powierzchni grzejników w poczekalni, podjazd dla osób niepełnosprawnych, powierzchnie drewnianych ławek na peronach. Obowiązki należy wykonać do dnia 15 grudnia 2017r. Dworce i stacje kolejowe W roku 2016 skontrolowano dworzec PKP w Świebodzinie

78 Hol dworca PKP w Świebodzinie znajdował się w dobrym stanie sanitarnotechnicznym i sanitarno-porządkowym. Ściany, sufity nie budzą zastrzeżeń, ustawione są pojemniki na odpady komunalne,codziennie jest sprzątany. W roku 2016 przeprowadzono kontrolę sprawdzającą decyzji w której nakazano doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego powierzchni ścian w tunelach prowadzących na perony, - doprowadzono do należytego tanu sanitarno-technicznego powierzchni stropów betonowych w tunelu prowadzących na peron -doprowadzono do należytego stany sanitarno-technicznego posadzki betonowej tunelu prowadzącej na perony - doprowadzono do należytego stanu sanitarno-technicznego powierzchni poręczy w tunelu. Obowiązki nałożone przedmiotową kontrolą zostały w całości wykonane. Tereny rekreacyjne Dworzec PKP w Świebodzinie W roku 2016 objęto kontrolą 5 parków miejskich. W każdym parku zapewnione były kosze na odpady komunalne, ławki drewniane utrzymane w dobrym stanie sanitarnotechnicznym i sanitarno-porządkowym. Właściciel tj. Urząd Gminy w Świebodzinie ma podpisaną umowę dot. utrzymania czystości i zieleni na terenie parków, skwerów znajdujących się na terenie miasta Świebodzin z Zakładem Konserwacji Terenów Zielonych. Zakład ten przeprowadzał prace związane z pielęgnacją trawników, krzewów, dbał o mycie drewnianych ławek, sprzątanie alejek jak również opróżniał kosze na odpady komunalne. Cmentarze Na terenie powiatu znajduje się 28 cmentarzy komunalnych -przeprowadzono 13 kontroli. Kontrole sanitarne wykazały, że stan sanitarno porządkowy nie budził zastrzeżeń. Aleje są utwardzone, oznakowane. Na terenie cmentarza ustawione są kontenery na odpady komunalne i odbierane w zależności od potrzeb na telefon. Zarządcy cmentarzy posiadają umowy na odbiór odpadów komunalnych z firmami posiadającymi wymagane zezwolenia. Na terenie cmentarzy utrzymany był porządek

79 Stacje Paliw W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Świebodzinie zarejestrowanych jest 16 stacji paliw-skontrolowano 4. Skontrolowane obiekty znajdowały się w dobrym stanie sanitarno technicznym i sanitarno-porządkowym - uchybień nie stwierdzono. W trakcie kontroli szczególnie zwracano uwagę na toalety ogólnodostępne, w których nie stwierdzono uchybień sanitarnych. Firmy posiadały podpisane umowy na wywóz nieczystości stałych przez wyspecjalizowane firmy. Obiekty Kulturalno-Widowiskowe W roku 2015 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie wydał decyzję administracyjną na zły stan sanitarno-techniczny w Świebodzińskim Domu Kultury która nakazywała doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego powierzchni ścian i sufitu w pomieszczeniu Sali plastycznej i w toalecie przy pomieszczeniu garderoby. Kontrola sprawdzająca wykazała, że obowiązki wydane w decyzji zostały w całości wykonane. W roku 2016 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie wydał decyzję administracyjną na poprawę stanu sanitarno-technicznego w Centrum Kultury i Sztuki Filmowej w Łagowie., która nakazywała doprowadzenie do należytego stanu sanitarno technicznego ścian i sufitu w pomieszczeniu garderoby, oraz w pomieszczeniu magazynowym. Obowiązki należy wykonać w terminie do 30 maja 2017r. Świebodziński Dom Kultury Centrum Kultury i Sztuki Filmowej w Łagowie. Pola Namiotowe W ewidencji Stacji znajduje się 7 pól namiotowych, skontrolowano

80 W roku 2016 objęto kontrolą pole namiotowe w Łagowie. Obiekt podłączony jest pod wodociąg publiczny, a nieczystości płynne odprowadzane są do sieci kanalizacyjnej, Stan sanitarno-techniczny i sanitarno-porządkowy nie budził zastrzeżeń. Zapewniony jest węzeł sanitarny, zapewnione są pojemniki na odpady komunalne. Podpisana jest umowa na odbiór odpadów komunalnych. Zakłady Świadczące Usługi Pogrzebowe W ewidencji Stacji znajdują się 4 Zakłady Świadczące usługi pogrzebowe - skontrolowano 1. Kontrolą objęto biuro oraz magazyn do przechowywania trumien. Stan sanitarno-techniczny i sanitarno-porządkowy nie budził zastrzeżeń. Właściciel obiektu ma podpisaną umowę na odbiór odpadów komunalnych i niebezpiecznych. Zapewnione są środki do dezynfekcji rąk oraz sprzętu. Podsumowanie W roku 2016 w zakresie Higieny Komunalnej: - wykonano 319 kontroli sanitarnych obiektów użyteczności publicznej - pobrano w ramach nadzoru próbek 246 (w tym 226 próbek wody przeznaczonej do spożycia, 3 próbki wody z miejsc wykorzystywanych do kąpieli pobrane interwencyjnie z nadzoru, 17 próbek wody z basenów), - wydano 11 decyzji na zły stan sanitarno-techniczny obiektów użyteczności publicznej i ujęć wodociągowych oraz 7 decyzji opłatowych - 18 decyzji łącznie, - wydano 27 decyzji na nieprawidłową jakość wody do spożycia oraz 39 decyzji opłatowych 66 decyzji łącznie, - nałożono 3 mandaty karne na łączną kwotę 400 zł głównie za niezachowanie należytych warunków sanitarno-higienicznych w zakładach Wykres nr 53: Mandaty, decyzje i zalecenia w powiecie świebodzińskim w zakresie higieny środowiska Świebodzin Lubrza Skape Łagów Szczaniec Zbąszynek Ilość nałożonych mandatów karnych za stwierdzone nieprawidłowości Ilość wydanych decyzji nakazujących poprawę jakości wody do spożycia Ilość wydanych decyzji nakazujących poprawę stanu sanitarno-technicznego Ilość wydanych zaleceń na poprawę stanu sanitarno-technicznego, procedury

81 Wykres nr 54: Ilość wniesionych interwencji w 2016r. w powiecie świebodzińskim nadzorowanym przez PPIS w Świebodzinie Ilość Ilość Ilość Ilość interwencji, interwencji interwencji interwencji która zasadnych bezzasadnycprzekazano wpłynęła do h wg PIS właściwości Rok Rok Rok W ramach nadzoru sanitarnego w zakresie higieny komunalnej i środowiska, w roku 2016 do Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologiczne w Świebodzinie wniesiono w sprawie interwencji 31 wniosków, z których 14 - rozpatrzono we własnym zakresie, a 19 przekazano wg właściwości jednostkom spoza Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Po rozpatrzeniu interwencji uznano 7 zasadnych, 7 bezzasadnych. Dotyczyły one: jakości wody, gospodarki nieczystościami stałymi i płynnymi, stanu sanitarno-technicznego budynków mieszkalnych, posesji oraz otoczenia człowieka i stanu sanitarno-higienicznego obiektów użyteczności publicznej; Imprezy Masowe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 20 marca 2009r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2015r. poz z późn. zm.), wydał w 2016r. 7 zezwoleń na przeprowadzenie imprez masowych na terenie powiatu świebodzińskiego. Pracownicy HK wraz z Sekcją HŻŻ i PU przeprowadzili wspólne kontrole związane z organizowanymi na terenie powiatu imprezami masowymi artystyczno rozrywkowymi tj.: XX Festiwal Rock, Blus &Motocykle, Dni Świebodzina 2016, Dni Zbąszynka 2016, jak również w związku z organizowanymi uroczystościami diecezjalnymi tj. Światowe Dni Młodzieży, które głównie miały miejsce pod Figurą Chrystusa Króla w Świebodzinie, w zakresie zapewnienia odpowiedniego zaplecza sanitarnego dla osób uczestniczących w tych uroczystościach. Ekshumacje i Przewóz Zwłok W roku 2016 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie wydał: 114 decyzje w sprawie ekshumacji zwłok albo szczątków ludzkich 11 postanowień dotyczących sprowadzenia zwłok albo szczątków ludzkich z obcego państwa. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie wydaje decyzję zezwalającą na przeprowadzenie ekshumacji w okresie od 16 października do 15 kwietnia, która może być

82 wykonywana we wczesnych godzinach rannych przy zachowaniu odpowiednich warunków sanitarnych. W czasie przeprowadzania ekshumacji upoważnieni przez PPIS w Świebodzinie pracownicy kontrolują prawidłowość przeprowadzanych czynności ekshumacyjnych. Dla porównania w tabeli przedstawiono zestawienie Wykres nr 55: Ilość wydanych decyzji administracyjnych, opłatowych i postanowień. Należy zauważyć, że w roku 2016 nastąpiła poprawa w porównaniu z poprzednimi latami, zaobserwowano spadek liczby obiektów w niezadowalającym stanie pod względem technicznym i porządkowym. Zdecydowana większość obiektów użyteczności publicznej tj: hotele, motele, ośrodki wypoczynkowe, zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej jest systematycznie odnawiana i modernizowana. Ma to związek z dużą konkurencyjnością na rynku. Zaznacza się też sukcesywne rozszerzanie zakresu świadczonych usług, co skutkuje zmianą zaszeregowania w ewidencji. Stan sanitarnohigieniczny większości zakładów utrzymany jest na zadowalającym poziomie co może świadczyć o większej świadomości podmiotów prowadzących działalność nt. zagrożeń wynikających z nieprawidłowej dezynfekcji, sterylizacji czy dbania o higienę w ww. obiektach, Nadal występują zaniedbania wymagające działań represyjnych. Stan sanitarny w opisanych grupach obiektów użyteczności publicznej jest stabilny, w dużej liczbie oceniany jako dobry. Zauważalny jest również wzrost nowo powstających obiektów użyteczności publicznej

83 VI. STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCIOWO-ŻYWIENIOWYCH Głównym celem działania Sekcji Higieny Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku jest zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu na terenie powiatu świebodzińskiego. Zadanie to realizowano poprzez prowadzenie urzędowych kontroli w zakresie spełnienia obowiązujących wymagań sanitarnych i zdrowotnych przez nadzorowanie zakładów oraz pobieranie do badań laboratoryjnych określonych próbek środków spożywczych, przedmiotów użytku w określonych kierunkach, celem sprawdzenia ich zgodności z przepisami prawa żywnościowego. Tabela: Liczba zakładów żywnościowych znajdujących się w ewidencji PPIS w Świebodzinie na przestrzeni lat Rok Przyrost/Zmniejszenie Lp. Rodzaje obiektów Zakłady produkcji żywności Zakłady obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego Miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz obiekty obrotu kosmetykami Ogólna liczba zakładów Środki transportu żywności W roku 2016 w ewidencji zarejestrowano 617 obiektów, w tym 576 zakładów żywnościowo-żywieniowych, 6 obiektów obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, 6 miejsc obrotu kosmetykami oraz odnotowano 29 środków transportu. W sumie przeprowadzono w tych obiektach 499 kontrole sanitarne. Struktura nadzorowanych zakładów żywnościowo żywieniowych na terenie powiatu świebodzińskiego Wykres nr56: Ilość obiektów żywnościowych nadzorowanych przez PPIS w Świebodzinie z podziałem na grupy ze względu na rodzaj prowadzonej działalności w

84 W 2016 roku w sumie wydano 94 decyzje administracyjne tj.: 26 decyzji nakazujących poprawę stanu sanitarno-technicznego (w tym 9 decyzji pod rygorem natychmiastowej wykonalności), 5 decyzji o przedłużeniu terminu wykonania nakazów; 6 decyzji dot. umorzeń wszczętych postępowań administracyjnych; 42 decyzje dot. wykreśleń obiektów z rejestru zakładów;15 decyzji dot. rozszerzenia prowadzonej działalności. Zatwierdzenie oraz wpis do rejestru zakładów uzyskały 33 obiekty. W wyniku przeprowadzonych kontroli w nadzorowanych obiektach nałożono 51 mandatów karnych na kwotę zł., głównie za stwierdzone nieprawidłowości sanitarno-higieniczne w tych zakładach. Wykres nr 57: Liczba zakładów i ilość kontroli przeprowadzonych w 2016r. w żywnościowych nadzorowanych przez PPIS w Świebodzinie z podziałem na Gminy obiektach Świebo dzin Lubrza Skape Łagów Szczani ec Zbąszy nek Liczba zakładów z podziałem na Gminy Liczba przeprowadzonych kontroli Tabela: Ilość zakładów będących pod nadzorem PPIS w Świebodzinie w 2016r. z podziałem na Gminy Gmina Zakłady produkcyjne Zakłady obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego otwartego Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego Zakłady obrotu kosmetykami i PU Środki transportu SUMA Świebodzin Lubrza Skąpe Łagów Szczaniec Zbąszynek

85 Tabela: Ilość nałożonych mandatów karnych w 2016r. w obiektach żywnościowych nadzorowanych przez PPIS w Świebodzinie z podziałem na Gminy Ilość nałożonych mandatów Kwota Ilość wydanych decyzji Gmina karnych za stwierdzone nałożonych nakazujących poprawę nieprawidłowości mandatów stanu sanitarnotechnicznego sanitarno-higienicznicze karnych Świebodzin ,-zł 10 Lubrza 2 350zł 4 Skąpe 2 300,-zł 3 Łagów ,-zł 8 Szczaniec zł 0 Zbąszynek 3 800zł 1 Wykres nr 58: Liczba nałożonych mandatów i decyzji wydanych w 2016r. w obiektach żywnościowych nadzorowanych przez PPIS w Świebodzinie z podziałem na Gminy Świebodzin Lubrza Skape Łagów Szczaniec Zbąszynek Liczba nałożonych mandatów Liczba wydanych decyzji ZAKŁADY PRODUKCJI ŻYWNOŚCI Tabela: Struktura zakładów produkujących żywność na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Ilość obiektów Liczba kontroli i rekontroli Liczba decyzji zatwierdzających Liczba wydanych decyzji administracyjnych, (w tym nakazujących poprawę warunków sanitarno-technicznych) Liczba nałożonych mandatów Kwota nałożonych mandatów (2) 4 900,00zł

86 Wykres nr59: Liczba zakładów produkcyjnych w 2016r. Nałożone mandaty karne za stwierdzone nieprawidłowości sanitarno-higieniczne dot.: niezachowania czystości bieżącej w zakładzie oraz używanego sprzętu i wyposażenia będącego w kontakcie z żywnością; niezachowania segregacji dla magazynowanych środków spożywczych; niezapewnienia środków do higienicznego mycia i suszenia rąk; niehigieniczne przechowywanie opakowań przeznaczonych do pakowania gotowych wyrobów półcukierniczych; niezachowania należytego porządku (tj. przechowywanie zbędnego sprzętu, przedmiotów w pomieszczeniach zakładu); wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia. W ramach urzędowej kontroli żywności nie pobierano próbek żywności bezpośrednio z tych zakładów, natomiast pobrano z firmowych sklepów należących do ww. zakładów. Próbki pobierano do badań w kierunku mikrobiologii - wszystkie spełniały określone kryteria bezpieczeństwa żywności. Ponadto w ciastkarni pobrano 1 próbkę tłuszczu (oleju) stosowanego do smażenia w zakresie zawartości związków polarnych. Badania dokonano za pomocą OleoTestu, w wyniku którego nie wykazano przekroczeń w przedmiotowym zakresie. Ilość obiektów ZAKŁADY OBROTU ŻYWNOŚCIĄ Tabela: Struktura zakładów obrotu żywnością na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Liczba Liczba wydanych decyzji nałożonych Liczba administracyjnych, mandatów za Liczba decyzji kontroli (w tym nakazujących stwierdzone zatwierdzających i rekontroli poprawę warunków uchybienia sanitarno-technicznych) sanitarnohigieniczne Kwota nałożonych mandatów (3) , 00zł

87 W 2016r. w dalszym ciągu pod wzmożonym nadzorem znajdowały się sklepy mięsne i stoiska mięsno-wędliniarskie, szczególnie w zakresie świadczonych usług dot. mielenia mięsa i rozbijania na życzenie klienta. W wyniku dokonywanych kontroli sklepów mięsnowędliniarskich oraz stoisk mięsno- wędliniarskich stwierdzono, iż w porównaniu do roku 2015 nastąpiła poprawa. Przeprowadzone kontrole interwencyjne w związku z otrzymanymi informacjami od osób skarżących Lp. Zakresy kontroli interwencyjnych Zasadna Niezasadna 1. dot. wprowadzenia do obrotu środka spożywczego po terminie przydatności do spożycia w Sklepie spożywczo przemysłowym w Świebodzinie 1 (100zł) - 2. dot. wprowadzania do obrotu żywności niewłaściwej jakości (hot-dog), po spożyciu której wystąpiły dolegliwości - + gastryczne w Sklepie spożywczo monopolowym ze stoiskiem gastronomicznym w Świebodzinie 3. dot. sprzedaży lodów, gofrów, deserów lodowych w nieodpowiednich warunkach sanitarno higienicznych i 1 (500zł) - technicznych w namiocie gastronomicznym rozstawionym na terenie budowy w Łagowie 4. dot. niezachowania higieny przy sprzedaży wyrobów wędliniarskich oraz należytych warunków ich przechowywania (tj. przetrzymywania w temperaturze otoczenia i sprzedaży 2 (800zł) - nieopakowanych wędlin w przejściu do pasażu Marketu TESCO w Świebodzinie 5. dot. palenia przez personel wyrobów tytoniowych (papierosów) oraz niezachowania higieny sprzedaży w - + ruchomym punkcie sprzedaży Suma Pozostałe kontrole interwencyjne zostały przeprowadzone, w związku z otrzymanymi od LPWIS w Gorzowie Wlkp. pismami, które dot. kwestionowanych produktów zgłaszanych głównie w ramach funkcjonowania systemu RASFF. W wyniku przeprowadzonych kontroli za stwierdzone nieprawidłowości sanitarnohigieniczne nałożono 17 mandatów karnych na łączną kwotę 3.800, 00zł, które dot.: -niezachowania właściwych warunków chłodniczych dla przechowywanych i eksponowanych środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie w urządzeniach chłodniczych i pomieszczeniach chłodni tj. niezgodnie z zaleceniami określonymi przez producentów na etykietach; -wprowadzania do obrotu środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia oraz o zmienionych cechach organoleptycznych; -niezachowania prawidłowej segregacji, głównie w urządzeniach chłodniczych (tj. łącznie przechowywano produkty mleczarskie oraz surowce brudne); -braku środków do higienicznego mycia i suszenia rąk oraz instrukcji stanowiskowych GHP w tym zakresie oraz zamykanych pojemników na odpady; -przetrzymywania sprzętu porządkowego w przypadkowych miejscach; - nieporządek w pomieszczeniach żywnościowych (tj. przetrzymywanie zbędnych sprzętów w pomieszczeniach zakładu); - niewdrażania w zakładzie procedur opartych na zasadach systemu HACCP oraz brak zapisów w prowadzonych rejestrach

88 Przeprowadzone kontrole sprawdzające wykazały poprawę stanu sanitarnohigienicznego. Do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu ogółem pobrano z zakładów obrotu żywnością 112 próbek, z których 2 zostały zakwestionowane tj.: - 1 próbka dot. środka spożywczego pn. Napój kakaowy GUMIŚ - pobranej w sklepie spożywczo przemysłowym w Świebodzinie do badań laboratoryjnych w kierunku znakowania oraz zawartości witamin i składników mineralnych w środkach spożywczych wzbogacanych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu. Zgodnie z otrzymanym sprawozdaniem z badań laboratoryjnych ww. produkt nie spełniał wymagań pod względem znakowania wymagań rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywy Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L.304 z , s.18 z późn. zm.) z uwagi na możliwość łatwego usunięcia daty minimalnej trwałości; oraz - 1 próbka dot. środka spożywczego pn. ALLERTEC - pobranej w markecie w Świebodzinie do badań laboratoryjnych w kierunku znakowania oraz zawartości witamin i składników mineralnych w środkach spożywczych wzbogacanych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu. Zgodnie z otrzymanym sprawozdaniem z badań laboratoryjnych ww. produkt nie spełniał wymagań rozporządzenia Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012r. ustanawiającego wykaz dopuszczalnych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci (Dz. U. UE l. 136 z r. z późn. zm.) z uwagi na podanie oświadczeń dotyczących liści pachnotki niewymienionych w ww. rozporządzeniu. Wykres nr 60: Ilość pobranych próbek na przestrzeni lat

89 ZAKŁADY ŻYWIENIA ZBIOROWEGO TYPU OTWARTEGO Bary, Restauracje i Kawiarnie Tabela: Struktura zakładów żywienia zbiorowego typu otwartego na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Ilość obiektów Liczba kontroli i rekontroli Liczba decyzji zatwierdzających Liczba wydanych decyzji administracyjnych, (w tym nakazujących poprawę warunków sanitarno-technicznych) Liczba nałożonych mandatów za stwierdzone uchybienia sanitarnohigieniczne Kwota nałożonych mandatów (2) ,00zł Mandaty karny nałożono za nieprawidłowości sanitarno-higienicznych dot.: - przechowywania środków spożywczych niezgodnie z zaleceniami producenta umieszczonymi na etykietach, - niezachowania prawidłowej segregacji środków spożywczych wykorzystywanych przy przygotowywaniu serwowanych w zakładzie dań (łącznie przechowywano produkty tzw. czyste z surowcami brudnymi); - niezachowania należytej czystości przy przygotowywaniu posiłków; - niezapewnienia odpowiednich warunków do przechowywania naczyń wielokrotnego użytku oraz opakowań jednorazowego użytku przeznaczonych do pakowania posiłków oferowanych na wynos; - braku środków do higienicznego mycia i suszenia rąk przy umywalkach. W trakcie kontroli sprawdzających stwierdzano wykonanie doraźnych zaleceń pokontrolnych oraz poprawę stanu sanitarno higienicznego w tych zakładach. W roku 2016 do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu pobrano 5 próbek żywności, które nie zostały zakwestionowane. Przeprowadzone kontrole interwencyjne, w związku z otrzymanymi informacjami od osób skarżących Lp. Zakres Zasadna Niezasadna Suma dot. niezapewnienia odpowiednich warunków przy serwowaniu dań (pizzy) i wystąpienia w nim zanieczyszczenia fizycznego (włosa) + (150zł) dot.: złych warunków sanitarnych w kawiarni, gdzie przebywały dzieci na zorganizowanym obozie letnim - + dot.: braku oznakowania na opakowaniu jednostkowym zakupionego pieczywa Ponadto 1 kontrolę interwencyjną przeprowadzono, w związku z obchodami Światowych Dni Młodzieży organizowanych przy pomniku Chrystusa Króla w Świebodzinie. W trakcie kontroli stwierdzono nieprawidłowości sanitarno-higieniczne, w związku z powyższym na osobę odpowiedzialną nałożono mandat karny w wysokości 300 zł. Zakłady Małej Gastronomii

90 Tabela: Struktura zakładów małej gastronomii na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Liczba Liczba wydanych decyzji nałożonych Liczba administracyjnych, mandatów za Kwota Ilość Liczba decyzji kontroli i (w tym nakazujących stwierdzone nałożonych obiektów zatwierdzających rekontroli poprawę warunków uchybienia mandatów sanitarno-technicznych) sanitarnohigieniczne (1) , 00zł Nałożone mandaty karne dot. nieprawidłowości sanitarno-higienicznych tj.: - niezachowanie należytych warunków sanitarnych przy przygotowaniu i wprowadzaniu do obrotu żywności; - nieprawidłowe przechowywanie środków spożywczych (tj. niezgodnie z zaleceniami producenta umieszczonymi na etykietach); - brak dokumentacji potwierdzającej wdrożenie i przestrzeganie instrukcji GHP oraz wdrożenie i utrzymanie systemu HACCP. - brak środków do higienicznego mycia i suszenia rąk; -niezachowanie należytego porządku i przechowywanie sprzętu porządkowego w przypadkowych miejscach. Przeprowadzone kontrole sprawdzające wykazały wykonanie doraźnych zaleceń pokontrolnych oraz poprawę stanu sanitarno higienicznego w zakładach. Przeprowadzone kontrole interwencyjne, w związku z otrzymanymi informacjami od osób skarżących Lp. Zakres Zasadna Niezasadna 1 dot. niezachowania należytych warunków sanitarnohigienicznych przy sprzedaży napojów alkoholowych i innych artykułów spożywczych + (200zł ) dot. wystąpienia dolegliwości gastrycznych po spożyciu kebabów dot. serwowania złej jakości posiłków dla gości hotelowych oraz braku badań do celów sanitarno-epidemiologicznych pracowników kuchni dot. serwowania lodów o smaku waniliowym nieodpowiedniej jakości i wystąpienia dolegliwości gastrycznych po ich spożyciu 100zł (za inne uchybienia) dot. palenia przez personel wyrobów tytoniowych (papierosów) oraz niezachowania higieny sprzedaży (po paleniu papierosów) Suma W roku 2016 do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu pobrano 8 próbek, w wyniku których żadna z nich nie została zdyskwalifikowana. W trzech obiektach pobrano 3 próbki tłuszczu (oleju) stosowanego do

91 smażenia w zakresie zawartości związków polarnych. Badania dokonano za pomocą OleoTestu, w wyniku których nie wykazano nieprawidłowości w przedmiotowym zakresie. ZAKŁADY ŻYWIENIA ZBIOROWEGO TYPU ZAMKNIĘTEGO Tabela: Struktura zakładów żywienia zbiorowego typu zamkniętego na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Liczba nałożonych Liczba wydanych Ilość Liczba kontroli mandatów za stwierdzone decyzji obiektów i rekontroli uchybienia sanitarnohigieniczne administracyjnych Kwota nałożonych mandatów ,00 zł Zatwierdzenie i wpis do rejestru zakładów prowadzonego przez PPIS w Świebodzinie w 2015 roku uzyskały 2 zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego. Przeprowadzone kontrole w tej grupie zakładów wykazały najczęściej nieprawidłowości dot.: - złego stanu sanitarno-technicznego powierzchni (tj.: ścian, sufitów, podłóg, drzwi oraz wyposażenia i sprzętu w pomieszczeniach poszczególnych zakładów). Bufety przy zakładach pracy Tabela: Struktura bufetów przy zakładach pracy na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Liczba nałożonych Liczba wydanych Kwota Ilość Liczba kontroli mandatów za stwierdzone decyzji nałożonych obiektów i rekontroli uchybienia sanitarnohigieniczne administracyjnych mandatów ,00 zł Mandaty karne nałożono głównie za: niezachowanie czystości bieżącej w pomieszczeniu kuchennym w zakładzie; gromadzenie odpadów w pomieszczeniach żywnościowo-żywieniowych; niezachowanie należytej segregacji (tj. łącznie przetrzymywano nieoczyszczone surowce brudne oraz gotowe dania w niezabezpieczonych i odkrytych garnkach). niezapewnienie odpowiednich warunków do przechowywania naczyń wielokrotnego użytku (tj. talerzy, sztućcy) oraz opakowań jednorazowego użytku przeznaczonych do pakowania posiłków - na wynos. Stołówki w Domach Wczasowych Tabela: Struktura zakładów żywienia zbiorowego typu zamkniętego Stołówki w Domach Wczasowych na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Ilość Liczba kontroli obiektów i rekontroli Liczba wydanych decyzji administracyjnych Liczba nałożonych mandatów za stwierdzone uchybienia sanitarnohigieniczne Kwota nałożonych mandatów Wydano 1 decyzję administracyjną dot. nakazu zapewnienia należytego stanu sanitarnotechnicznego pomieszczeń zakładu. Bloki Żywienia w Szpitalach

92 Tabela: Struktura zakładów żywienia zbiorowego typu zamkniętego Bloki żywienia w szpitalach na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Ilość Liczba kontroli obiektów i rekontroli Liczba wydanych decyzji administracyjnych Liczba nałożonych mandatów za stwierdzone uchybienia sanitarnohigieniczne Kwota nałożonych mandatów W 2016 roku skontrolowano wszystkie ww. kuchenki. Łącznie przeprowadzono w nich 8 kontroli, w tym: 3 w zakresie kompleksowej kontroli szpitala; 3 kontrole sprawdzające, w związku z wydanymi decyzjami zawierającymi nakazy usunięcia nieprawidłowości sanitarno-technicznych oraz zaleceniami pokontrolnymi; 1 kontrolę sanitarną dot. krzyżowej kontroli z udziałem WIH w Gorzowie Wlkp.. Przedstawiciele PPIS dokonali kontroli w zakresie: oceny stanu sanitarno higienicznego dystrybucji posiłków dostarczanych przez zewnętrzną firmę cateringową i jakości żywienia pacjentów, natomiast przedstawiciele Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej dokonali kontroli zakładu produkcji posiłków. W wyniku przeprowadzone kontroli przedstawicieli PPIS nie stwierdzili nieprawidłowości w ocenianych kuchenkach oddziałowych szpitala. 1 kontrolę interwencyjną, w związku z otrzymaną przez pion EP informacji w sprawie wystąpienia m.in. objawów ze strony układu pokarmowego u części pacjentów przebywających w trzech oddziałach szpitala. W wyniku dokonanej kontroli wskazanych trzech oddziałów nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie żywienia, ponadto nie stwierdzono nieprawidłowości sanitarno technicznych skontrolowanych kuchenek oddziałowych. Ustalono, że dolegliwości, które wystąpiły u pacjentów były o etiologii wirusowej, której drogą przenoszenia mogła być droga kontaktowa lub kropelkowa. W związku z powyższym rozpatrzoną w zakresie Sekcji HŻŻiPU interwencję uznano jako niezasadną. W 2016r. nałożono 1 mandat karny za stwierdzone nieprawidłowości w zakresie wdrażania i stosowania opracowanych dla zakładu instrukcji GHP i procedur opartych na zasadach systemu HACCP tj. za: -nieprzestrzeganie przez personel zasad GHP stosownie do charakteru i zakresu wykonywanych czynności na stanowisku pracy dot. mycia i dezynfekcji urządzeń mających kontakt z żywnością (stosowania nieodpowiednich środków i niezgodnie z ich przeznaczeniem); - nie zapewnienie odpowiednich szkoleń dla personelu; - niekompletną dokumentację z zakresu GHP oraz systemu HACCP dot. Przyjmowania i dystrybucji żywności w szpitalu dot. przechowywania żywności; - niezabezpieczenia przed dostępem osób postronnych kuchenek oddziałowych; - nierzetelne prowadzenie zapisów w rejestrach tj. niezgodnie z dokumentacją GHP). Bloki żywienia w domach opieki społecznej W 2016 roku w ewidencji zakładów znajdował się 1 obiekt, w którym łącznie przeprowadzono 3 kontrole, w tym 1 kontrolę interwencyjną w związku z informacją od Inspekcji Weterynaryjnej w Międzyrzeczu dot. kwestionowanych wyników wycinków półtusz wieprzowych. W trakcie kontroli stwierdzono, że do stołówki dostarczono mięso pochodzące z zakładu, z którego większość wykorzystano do przygotowywania dań. Pozostałość produktów wycofano z obrotu

93 W wyniku kontroli sanitarnej stwierdzono nieprawidłowości sanitarno-techniczne w związku z powyższym wydano pisemne zalecenia w terminie wykonania do 20 grudnia br. Przeprowadzono kontrolę sprawdzającą w trakcie której stwierdzono wykonanie pisemnych zaleceń. Stołówki w żłobkach W 2016 roku w ewidencji zakładów znajdował się 1 obiekt, w którym żywienie dzieci odbywa się w systemie cateringowym, 1 korzystający ze stołówki własnej. W tej grupie zakładów nie wydano decyzji administracyjnych oraz nie nałożono mandatów karnych. Ponadto na nadzorowanym terenie żywienie dzieci do lat 3 zorganizowano: w 1 punkcie żywienia dzieci żłobkowych przy klubie dziecięcym, w którym żywienie dzieci odbywa się w systemie cateringowym oraz 2 grup żłobkowych funkcjonujących przy przedszkolach, gdzie zapewniono żywienie na miejscu tj. w stołówkach przedszkolnych. Stołówki szkolne Tabela: Struktura zakładów żywienia zbiorowego typu zamkniętego Stołówki szkolne na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016 r. Ilość obiektów Liczba kontroli i rekontroli Liczba wydanych decyzji administracyjnych (w tym nakazujących poprawę warunków sanitarnotechnicznych) Liczba nałożonych mandatów za stwierdzone uchybienia sanitarnohigieniczne Kwota nałożonych mandatów (2) 0 - W 7 stołówkach szkolnych dokonano oceny stanu żywienia w zakładzie na podstawie okazanych jadłospisów i w większości oceniono je jako zgodne z obowiązującymi normami prawidłowego żywienia. W kilku przypadkach stwierdzono zbyt małą podaż owoców, które są cennym źródłem witamin i składników mineralnych. Ponadto podczas kontroli sprawdzano czy posiłki są przygotowywane zgodnie z wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015r. w sprawie środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach. Stołówki w bursach i internatach Tabela: Struktura zakładów żywienia zbiorowego typu zamkniętego Stołówki w bursach i internatach na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016 r. Liczba wydanych decyzji administracyjnych Liczba nałożonych (w tym Kwota Ilość Liczba kontroli mandatów za stwierdzone nakazujących nałożonych obiektów i rekontroli uchybienia sanitarnohigieniczne poprawę warunków mandatów sanitarnotechnicznych)

94 Mandat karny nałożono w związku z wykorzystywaniem środków spożywczych po upływie terminów przydatności do spożycia do przygotowywania posiłków. W tej grupie obiektów przeprowadzono 1 kontrolę interwencyjną w związku ze stwierdzeniem niewłaściwej jakości wody przeznaczonej do spożycia z uwagi na obecność bakterii z grupy coli. Przeprowadzona kontrola wykazała, że do przygotowania posiłków, mycia warzyw i owoców wykorzystywana jest woda z beczkowozu zapewnionego przez Urząd Gminy Zbąszynek. Ponadto podmiot zakupił wodę mineralną w opakowaniach jednostkowych o poj. 5 l. Naczynia kuchenne wyparzane są w kotłach warzelnych, a naczynia stołowe w pomieszczeniu zmywalni w zmywarko-wyparzarkach typu przemysłowego. Stołówki na koloniach, półkoloniach i obozach Tabela: Struktura zakładów żywienia zbiorowego typu zamkniętego Stołówki na koloniach, półkoloniach i obozach na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Liczba nałożonych Liczba wydanych Kwota Ilość Liczba kontroli mandatów za stwierdzone decyzji nałożonych obiektów i rekontroli uchybienia sanitarnohigieniczne administracyjnych mandatów W tej grupie obiektów wydano 1 decyzję administracyjną nakazującą poprawę stanu sanitarno-technicznego powierzchni ścian oraz sufitu. W roku 2016r. w związku z podejrzeniem wystąpienia zatrucia pokarmowego w dwóch zakładach pobrano 3 próbki żywnościowe oraz 12 wymazów sanitarnych z powierzchni. W jednym przypadku w sprawozdaniach z badań wykazano zawyżoną liczbę drobnoustrojów tlenowych mezofilnych, w związku z powyższym PPIS wydał pisemne zalecenia dot. zapewnienia skutecznych procesów mycia i dezynfekcji zastawy stołowej oraz sprzętu kuchennego. Natomiast w drugim przypadku wykazano obecność bakterii z grupy coli, obecność przypuszczalnych Escherichia coli a także, zawyżoną liczbę drobnoustrojów tlenowych mezofilnych. W związku z powyższym na przedsiębiorcę nałożono mandat karny oraz wydano pisemne zalecenia dot. zapewnienia skutecznych procesów mycia i dezynfekcji zastawy stołowej oraz sprzętu kuchennego. W trakcie kontroli sprawdzającej stwierdzono wykonanie pisemnych zaleceń oraz przedłożono sprawozdanie z badań przeprowadzonych przez Laboratorium Usługowo-Badawcze BIOCHEMIK potwierdzające skuteczność procesów mycia i dezynfekcji. Przeprowadzone kontrole interwencyjne: Lp. Zakres Zasadna Niezasadna dot. niewłaściwych warunków sanitarnych m.in. w kawiarni i stołówce na terenie Ośrodka Wypoczynkowego głównie dot. - 1 sal konsumpcyjnych, gdzie przebywają dzieci oraz + wystąpienia m.in. wymiotów, mdłości i dolegliwości gastrycznych u uczestników obozu; 2 dot. przerwy w dostawie prądu w kuchni Bazy Obozowej ZHP dot. podejrzenia wystąpienia zatrucia pokarmowego w Stołówce Bazy Obozowej ZHP w Niesulicach dot. niewłaściwej jakości serwowanych posiłków obiadowych, w sprawie zanieczyszczenia fizycznego (paznokcia)

95 znajdującego się w w/w posiłku oraz podejrzeniem spowodowania zatrucia pokarmowego w Stołówce Bazy Obozowej ZHP w Niesulicach Suma Stołówki w przedszkolach Tabela: Struktura zakładów żywienia zbiorowego typu zamkniętego Stołówki w przedszkolach na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Ilość obiektów Liczba decyzji zatwierdzających Liczba kontroli i rekontroli Liczba wydanych decyzji administracyjnych (w tym nakazujących poprawę warunków sanitarnotechnicznych) Liczba nałożonych mandatów za stwierdzone uchybienia sanitarnohigieniczne Kwota nałożonych mandatów (1) 0 - Zatwierdzenie i wpis do rejestru zakładów uzyskały 2 zakłady, w których żywienie odbywa się w systemie cateringowym. Przeprowadzone kontrole interwencyjne, w związku z otrzymanymi informacjami od osób skarżących Lp. Zakres Zasadna Niezasadna 1 dot.: podawania zimnych posiłków dzieciom oraz braku orzeczeń lekarskich do celów sanitarno-epidemiologicznych pracowników stołówki - + Suma Ponadto przeprowadzono kontrolę interwencyjną w związku ze stwierdzeniem niewłaściwej jakości wody przeznaczonej do spożycia w związku z przekroczeniem parametrów mikrobiologicznych w zakresie: liczby bakterii Escherichia oraz liczby bakterii grupy coli. W związku z powyższym przeprowadzono kontrolę, w trakcie której stwierdzono, że podmiot funkcjonuje w zakresie przygotowywania i wydawania śniadań, napojów gorących oraz porcjowania i wydawania posiłków obiadowych przygotowanych przez zewnętrzną firmę cateringową serwowanych w naczyniach wielokrotnego użytku przy niezapewnieniu odpowiednich warunków i nieuzyskaniu w tym zakresie stosownej decyzji PPIS w Świebodzinie. W związku z powyższym wydano decyzję administracyjną w trybie natychmiastowej wykonalności w zakresie zaprzestania przygotowywania i serwowania posiłków i napojów. Zakłady usług cateringowych Tabela: Struktura zakładów usług cateringowych na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Ilość obiektów Liczba kontroli i rekontroli Liczba wydanych decyzji administracyjnych (w tym nakazujących poprawę warunków sanitarno-technicznych) Liczba nałożonych mandatów za stwierdzone uchybienia sanitarnohigieniczne Kwota nałożonych mandatów (1) zł

96 W roku sprawozdawczym nałożono mandat karny za nie zachowanie należytej czystości w pomieszczeniach zakładu, utrudniony dostęp do punktu wodnego, brak środków do mycia i suszenia rąk oraz za niewdrażanie w zakładzie procedur opartych na zasadach systemu HACCP. W związku z powyższym przeprowadzono kontrolę sprawdzającą, w wyniku której stwierdzono poprawę stanu i wykonanie zaleceń pokontrolnych. Inne zakłady żywienia Tabela: Struktura innych zakładów żywienia na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Liczba wydanych decyzji administracyjnych Liczba nałożonych mandatów Kwota Ilość Liczba kontroli (w tym nakazujących za stwierdzone uchybienia nałożonych obiektów i rekontroli poprawę warunków sanitarno-higieniczne mandatów sanitarnotechnicznych) (2) 0 - W wyniku przeprowadzonych kontroli w grupie tych obiektów w roku 2016 wydano 2 decyzje administracyjne nakazujące poprawę warunków sanitarno-technicznych pomieszczeń zakładu. Nie nałożono mandatów karnych. ŚRODKI TRANSPORTU ŻYWNOŚCI Tabela: Struktura środków transportu na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r Liczba nałożonych Liczba Liczba wydanych mandatów za Ilość Liczba decyzji kontroli decyzji stwierdzone obiektów zatwierdzających i rekontroli administracyjnych uchybienia sanitarnohigieniczne Kwota nałożonych mandatów W 2016r. w wydano 3 decyzje administracyjne dot. wykreślenia środka transportu żywności, które zostały wyłączone przez podmiot z użytkowania OCENA OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA ZLOKALIZOWANYCH NA SZLAKACH I TRASACH TURYSTYCZNYCH Na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016 roku objęto nadzorem 67 obiektów żywności i żywienia, zlokalizowane na terenie miejscowości wypoczynkowych tj.: Tabela: Ilość obiektów żywności i żywienia zlokalizowanych w miejscowościach wypoczynkowych i turystycznych na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Ilość obiektów żywności i żywienia zlokalizowanych w miejscowościach wypoczynkowych i turystycznych na terenie powiatu świebodzińskiego Gmina Miejscowości Ilość obiektów Gmina Łagów Łagów i Poźrzadło 33 Gmina Lubrza Lubrza i Mostki 14 Przełazy 1 Krzeczkowo/Tyczyno

97 Gmina Skąpe Niesulice 10 Gmina Świebodzin Wilkowo 5 Nowy Dworek 2 Razem obiektów: 67 W roku 2016 w sumie skontrolowano 42 zakłady, przeprowadzając w nich łącznie 79 kontroli sanitarnych. Ww. kontrole sanitarne przeprowadzono w następujących rodzajach zakładów: - sklepy spożywcze - 20 kontroli; - zakłady żywienia zbiorowego otwartego (tj. restauracje, bary, kawiarnie, punkty gastronomiczne) 36 kontroli; - zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego 22 kontrole; - punkty sprzedaży lodów -1 kontrola. Przeprowadzone kontrole interwencyjne w związku z otrzymanymi informacjami od osób skarżących Lp. Zakres Zasadna Niezasadna 1 dot. podejrzenia wystąpienia zatrucia pokarmowego w Stołówce Bazy Obozowej ZHP w Niesulicach dot. niewłaściwej jakości serwowanych posiłków obiadowych, w sprawie zanieczyszczenia fizycznego (paznokcia) znajdującego się w w/w posiłku oraz podejrzeniem spowodowania zatrucia pokarmowego w Stołówce Bazy Obozowej ZHP w Niesulicach - + dot. niewłaściwych warunków sanitarnych m.in. w kawiarni i stołówce na terenie O.W. NOWY DWOREK głównie dot. 3 sal konsumpcyjnych, gdzie przebywają dzieci oraz m.in. wystąpienia wymiotów, mdłości i dolegliwości gastrycznych u uczestników obozu + - Suma: W wyniku kontroli sprawdzających w w/w zakładach stwierdzono poprawę stanu sanitarno higienicznego. Wydano 1 decyzję administracyjną na poprawę stanu sanitarno-technicznego dot. powierzchni ścian, sufitu, drzwi oraz wyposażenia w pomieszczeniach zakładów. Ponadto w 2016 roku przeprowadzono kontrole w 13 obiektach zlokalizowanych przy trasach turystycznych (DK2 i A-2) przebiegających od Poznania w kierunku Świecka obejmujących miejscowości Myszęcin, Świebodzin, Wilkowo, Mostki, Poźrzadło oraz Rogoziniec tj. w: - 5 zakładach żywienia zbiorowego otwartego; - 7 sklepach spożywczych; - 1 punktach sprzedaży środków spożywczych przy stacjach paliw. Łącznie przeprowadzono w nich 14 kontroli sanitarnych, tj.: - 12 kontroli na podstawie odpowiednich arkuszy w zakresie oceny stanu sanitarnego; - 2 kontrole sprawdzające, w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami sanitarnohigienicznymi w zakładach żywnościowych; W wyniku przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości sanitarnotechnicznych oraz higienicznych, w związku z powyższym nie wydano decyzji administracyjnych oraz nie nałożono mandatów karnych

98 NADZÓR NAD OBIEKTAMI OBROTU MATERIAŁAMI I WYROBAMI PRZEZNACZONYMI DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ ORAZ KOSMETYKAMI Tabela: Struktura zakładów na terenie powiatu świebodzińskiego w 2016r. Rodzaj zakładu Ilość obiektów Liczba kontroli i rekontroli Liczba wydanych decyzji administracyjnych Liczba pobranych próbek Miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością Miejsca obrotu kosmetykami W roku 2016 przeprowadzono 3 kontrole, w tym 1 kontrolę tematyczną w związku z pobraniem 1 próbki do badań fizyko-chemicznych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu. Zbadana próbka naczyń do picia (tj. kubków dekorowanych) nie została zdyskwalifikowana. W 2016 roku wydano 2 decyzje, w tym 1 wykreślającą zakład w związku z zaprzestaniem prowadzenia w nim działalności. W roku sprawozdawczym nie nałożono mandatów karnych. Ponadto nadzorem objęto także 6 miejsc obrotu kosmetykami, z których wszystkie skontrolowano, przeprowadzając w nich łącznie 7 kontroli. W ramach urzędowej kontroli pobrano w tych obiektach 2 próbki środków spożywczych (tj. suplementów diety) do badań w kierunku znakowanie oraz zawartość witamin i składników mineralnych, które nie zostały zdyskwalifikowane. DZIAŁANIA W SYSTEMIE RASFF I RAPEX W ramach systemu (RASFF) dot. wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt w roku 2016 otrzymywano powiadomienia alarmowe i informacyjne w zakresie produktów, które nie spełniały wymagań przepisów prawa żywnościowego i stanowiły zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. W. zakresie przeprowadzano kontrole interwencyjne oraz dokonywano ustaleń nt. kwestionowanych produktów. Przesyłano również informacje do przedsiębiorców prowadzących obiekty będące przedmiotem ww. powiadomień. W ramach systemu (RAPEX) dot. systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach kosmetycznych. W roku 2016 nie otrzymano w tym zakresie informacji i notyfikacji, w związku z powyższym nie podejmowano działań. OCENA JAKOŚCI WPROWADZANEJ DO OBROTU ŻYWNOŚCI, MATERIAŁÓW I WYROBÓW DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ ORAZ KOSMETYKÓW W ramach prowadzonego nadzoru sanitarnego nad obiektami żywnościowo żywieniowymi oraz obrotu wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością i kosmetykami w 2016 roku, zrealizowano roczny plan pobierania próbek. Tabela: Wykaz pobranych próbek. Środki spożywcze Wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością Kosmetyki Pobrane Zdyskwalifikowane Pobrane Zdyskwalifikowane Pobrane Zdyskwalifikowane

99 Tabela: Wykaz pobranych próbek w poszczególnych laboratoriach Laboratorium Laboratorium Laboratorium WSSE PIW WSSE WSSE w Gorzowie Puławy w Gdańsku w Bydgoszczy Wlkp. Laboratorium WSSE w Łodzi INTERWENCJE KONSUMENTÓW W sumie do PPIS w Świebodzinie wpłynęło 19 wniosków od osób skarżących, z który po dokonanych kontrolach interwencyjnych, 12 uznano jako bezzasadne, a 7 jako zasadne. Wniesione interwencje dotyczyły obiektów: - obrotu żywnością (5) - zakłady żywienia zbiorowego otwartego (8); - zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego (6). Problematyka spraw interwencyjnych dotyczyła zastrzeżeń, co do stanu sanitarnohigienicznego zakładów żywnościowo-żywieniowych oraz jakości zdrowotnej żywności tj. nieodpowiednich warunków dot. jej przechowywania, produkcji, wprowadzania do obrotu oraz dystrybucji. W trakcie przeprowadzania kontroli podczas których stwierdzano zasadność wniesionych zarzutów na osoby odpowiedzialne nakładano mandaty karne na łączną kwotę 2 300, 00zł. Ponadto przeprowadzano kontrole sprawdzające, które wykazywały poprawę stanu sanitarno-higienicznego i usunięcie uchybień. Wykres nr 61: Liczba kontroli interwencyjnych w zakładach żywnościowo-żywieniowych przeprowadzonych w latach

100 Wykres nr 62: Liczba kontroli interwencyjnych w poszczególnych gminach w 2016r.. Wykres nr 63: Liczba zasadnych i niezasadnych spraw interwencyjnych wniesionych przez osoby skarżące w latach Zasadne Niezasadne Przekazane Nieprzeprowadzone Na przestrzeni lat odnotowano wzrost liczby wniesionych przez osoby skarżące pism dot. przeprowadzenia interwencji, natomiast w 2016 r. zaobserwowano znaczny spadek w/w pism. W dalszym ciągu można zaobserwować, iż przeprowadzane kontrole w większości spraw interwencyjnych nie potwierdzały zasadności wniesionych zarzutów. Najwięcej niezasadnych interwencji odnotowano w 2012 roku, natomiast najmniej w 2013 i 2016 roku. W latach przekazano łącznie 4 sprawy interwencyjne do rozpatrzenia przez inne jednostki, zgodnie z przynależnością terytorialną zakładów, których dot. sprawa

101 Wykres nr 64: Kwoty nałożonych mandatów karnych w poszczególnych latach, w związku z przeprowadzonymi kontrolami interwencjami. Dokonując porównania lat pod względem łącznej wysokości nałożonych mandatów karnych, można stwierdzić, iż ich wysokość jest adekwatna, co do ilości przeprowadzonych interwencji zasadnych i niezasadnych. Najwyższą wartość mandatów odnotowano w 2014 roku, ponieważ z pośród przeprowadzonych kontroli, 9 potwierdziło wniesione zarzuty. Natomiast najniższą wartość zaobserwowano w 2012 roku, ponieważ zaledwie 3 po przeprowadzeniu kontroli uznane były jako zasadne. WSPÓŁPRACA Z INNYMI JEDNOSTKAMI KONTROLNYMI I ŚRODKAMI MASOWEGO PRZEKAZU W 2016 roku w ramach współpracy z innymi powiatowymi jednostkami kontrolnymi oraz komórkami PSSE podejmowano następujące działania: 1. W ramach obchodu Światowego Dnia Zdrowia w dniu r. pracownicy Sekcji HŻŻiPU współuczestniczyli w zorganizowaniu konferencji, która odbyła się w sali galerii w Świebodzińskim Domu Kultury i skierowana została do mieszkańców miasta Świebodzin i gmin powiatu. Na konferencji przedstawione zostały prezentacje dot. cukrzycy stanowiącej problem medyczny i społeczny. Ponadto w dniu r. pracownicy Sekcji HŻŻiPU uczestniczyli w organizowanym konkursie powiatowym pt. Uratuj życie, skierowanym do dzieci szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, które miało miejsce w Publicznym Gimnazjum w Radoszynie, gdzie z PZ utworzono punkt edukacyjny, w którym m.in. przekazywano w formie ulotek informacje i udzielano porad w zakresie zdrowego odżywiania i prowadzenia zdrowego stylu życia; 2. W roku 2016 pracownicy PSSE (Sekcji HŻŻ i PU i HK) podejmowali również działania kontrolno represyjne, związane z imprezami masowymi organizowanymi na terenie powiatu tj.: - Dni Świebodzina w dniu r. ; - XXI Festiwal Rock, Blues & Motocykle ( r.) oraz Dni Zbąszynka 2016 w dniu r. w zakresie oceny stanu sanitarnego zorganizowanych stoisk gastronomicznych i handlowych wprowadzających żywność do obrotu. Ponadto w dniach r. w związku z organizowanymi spotkaniami w ramach Światowych Dni Młodzieży 2016 przy figurze Chrystusa Króla w Świebodzinie przeprowadzono działania kontrolno represyjne obiektów świadczących usługi żywnościowo żywieniowe dla osób uczestniczących w uroczystościach, głównie w zakresie oceny stanu sanitarno technicznego oraz higienicznego tych obiektów; 3. W roku 2016 przedstawiciele Sekcji HŻŻiPU współuczestniczyli również wraz z pracownikami pionów PZ, EP i HDiM w organizowaniu punktów edukacyjnych m.in.:

102 - na festynie z okazji Dnia Dziecka w Zespole Szkół w Szczańcu dnia r., w zakresie: zasad prawidłowego żywienia, który był skierowany przede wszystkim do uczniów, jak również rodziców i uczestników festynu. Ponadto uczestniczono w organizowaniu punktów edukacyjnych w ramach organizowanych w dniu r. urodzin Marketu Intermarche oraz w dniu r. na Placu Ratuszowym w Świebodzinie w ramach VII Ogólnopolskiej Akcji Krwiodawstwa MOTOSERCE w których dokonywano pomiaru tkanki tłuszczowej m.in. przekazywano w formie ulotek informacje i udzielano porad w zakresie zdrowego odżywiania i prowadzenia zdrowego stylu życia; 6. W ramach współdziałania organów urzędowej kontroli żywności pochodzenia roślinnego oraz zgodnie z otrzymanym Planem działania na 2016r. dot. produkcji pierwotnej żywności pochodzenia roślinnego podjęto wspólnie z działania kontrolne w 2 gospodarstwach rolnych z Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa i Inspekcją Ochrony Środowiska w określonych zakresach dla poszczególnych inspekcji (Higiena HŻŻiPU przeprowadziła w zakresie oceny higieny produkcji pierwotnej i sprzedaży bezpośredniej owoców miękkich, ponadto w trakcie kontroli pobrano do badań 4 próbki owoców miękkich tj. truskawki, porzeczki czerwone i czarne, w kierunku pozostałości pestycydów i metali w ramach urzędowej kontroli żywności); 7. W roku 2016 w ramach współpracy dokonano kontroli krzyżowej z przedstawicielem Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Gorzowie Wlkp. dot. oceny stanu sanitarno-higienicznego dystrybucji posiłków dostarczanych przez firmę cateringową i oceny jakości żywienia pacjentów w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym dla Psychicznie i Nerwowo Chorych SPZOZ w Ciborzu, który obsługuje zewnętrzna firma cateringowa. 8. We wrześniu 2016 r. wspólnie z przedstawicielem Powiatowego Lekarza Weterynarii w Świebodzinie ds. higieny środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego przeprowadzono kontrolę interwencyjną Targowiska Miejskiego w związku z przypadkami afrykańskiego pomoru świń. Ponadto zgodnie z zawartym porozumieniem oraz z podziałem kompetencji Inspekcji Weterynaryjnej i Państwowej Inspekcji Sanitarnej przekazywano wzajemnie informacje na temat nadzorowanych obiektów oraz dokonano oceny współpracy za poprzedni rok. INNE DZIAŁANIA PODEJMOWANE W 2016 ROKU W roku 2016 kontynuowano działania mające na celu ocenę znakowania suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz środków spożywczych wzbogaconych witaminami i składnikami mineralnymi wprowadzanych do obrotu na terenie powiatu. W wyniku dokonanych kontroli w powyższym zakresie nie stwierdzono w obrocie produktów, które mogłyby stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. PODSUMOWANIE W 2016 roku w ewidencji sekcji ujęto 646 obiektów, z których skontrolowano 303, co stanowi 46,90% znajdujących w się w rejestrze zakładów będących pod nadzorem PPIS. W sumie przeprowadzono w tych obiektach 499 kontrole. Na rok 2016 zaplanowano 308 kontroli sanitarnych, z których wykonano 279, co stanowi 90,38% % wykonania planu. Kontrole, które nie zostały wykonane według przyjętego planu, w większości były spowodowane zaprzestaniem prowadzenia działalności w tych obiektach i zostały wykreślone z rejestru zakładów w drodze decyzji (tj. 22 decyzje) pozostałe 7 na okoliczność, iż zastano obiekty nieczynne. Ponadto przeprowadzono 220 kontroli nieplanowanych, w tym: - 72 kontroli sprawdzających, - 57 kontroli interwencyjnych, - 48 kontroli sanitarnych na wniosek podmiotów prowadzących działalność,

103 - 43 kontroli tematycznych. W roku 2016 przeprowadzone kontrole interwencyjne, w związku z otrzymanymi informacjami od klientów, w zakresie problematyki tj.: nieodpowiednie postępowanie z żywnością w zakładach żywnościowo żywieniowych, nieprzestrzegania należytych warunków sanitarno-higienicznych oraz nieodpowiedniej jakości wprowadzanej do obrotu żywności (m.in. środków spożywczych po upływie terminu przydatności), a także warunków i jakości żywienia w zakładach żywienia zbiorowego (np. w miejscach wypoczynku dzieci i młodzieży). W związku z nieprawidłowościami wykazanymi podczas dokonanych czynności kontrolnych w większości stwierdzano poprawę warunków sanitarno-technicznych i higienicznych w tych zakładach. W 2016r. prowadzono wzmożony nadzór nad zakładami z grupy wysokiego ryzyka tj. produkcji żywności, markety, zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego, głównie dzieci, młodzieży oraz bloki żywienia w szpitalach, a także miejsca obrotu środków spożywczych łatwo psujących się. Podejmowano również ponowne kontrolne w zakładach, gdzie w roku poprzednim wykazano nieprawidłowości, w wyniku których uzyskano poprawę tych warunków. Pod szczególnym nadzorem w roku 2016 znajdowały się obiekty żywnościowożywieniowe położone w miejscowościach wypoczynku letniego oraz zlokalizowanych przy trasach turystycznych przebiegających na nadzorowanym terenie. W sumie w ww. obiektach przeprowadzono 79 kontroli, w wyniku których stwierdzono, że w większości stan sanitarnotechniczny nie budził zastrzeżeń, natomiast stwierdzona najczęściej nieprawidłowości sanitarno-higieniczne w tych obiektach, za które nałożono 11 mandatów karnych na kwotę zł. (głównie za niezachowanie należytych warunków sanitarnych przy przygotowaniu i wprowadzaniu do obrotu żywności, a także za niezapewnienie należytych warunków dla przechowywanych środków spożywczych, niezachowanie segregacji, wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po terminie przydatności oraz postepowania niezgodnie z zasadami GHP). Przeprowadzone kontrole sprawdzające w obiektach stałych wykazały poprawę i usunięcie wykazanych wcześniej nieprawidłowości. Ponadto w roku 2016 najwięcej nieprawidłowości wykazywano w obiektach żywienia zbiorowego otwartego tj. punktach gastronomicznych i obrotu środkami spożywczymi dot. głównie sklepów spożywczych, w których są małe powierzchnie użytkowe lub przedsiębiorcy posiadający trudności finansowe. Z uwagi na stwierdzone nieprawidłowości obiekty te zostaną w objęte wzmożonym nadzorem w 2017 roku. \ Na przestrzeni roku w przypadku wydanych decyzji administracyjnych nakazujących poprawę stanu sanitarno-technicznego, można zaobserwować ogólny ich spadek w porównaniu do roku 2012 i 2013, oznacza to stopniową poprawę nadzorowanych zakładów

104 Wykres nr 65: Ilość wydanych decyzji administracyjnych nakazujących poprawę stanu sanitarno technicznego zakładów w latach Dodatkowo w 2016r. wydano 1 decyzję dot. utylizacji środków zastępczych (tzw. dopalaczy), które zostały zabezpieczone w 2010 roku decyzją Głównego Inspektora Sanitarnego. Ponadto w roku 2015 wydano 86 decyzji opłatowych oraz nałożono 51 mandatów karnych na łączną kwotę ,-zł. Wykres nr 66: Ilość mandatów karnych nałożonych w latach W latach odnotowano ogólny spadek liczby nakładanych mandatów karnych na przedsiębiorców działających na nadzorowanym terenie. Natomiast w 2014 i 2016 r. odnotowano wzrost ilości nakładanych mandatów. Nałożone mandaty karne dotyczyły najczęściej nieprzestrzegania należytych warunków sanitarno-higienicznych oraz czystości bieżącej i porządku w pomieszczeniach zakładów, jak również niezachowania higieny przez personel przy produkcji oraz w obrocie żywnością

105 Na wnioski podmiotów i po dokonaniu kontroli sanitarnych zatwierdzenie oraz wpis do rejestru zakładów uzyskało - 33 obiekty. Wykres nr 67: Ilość wydanych decyzji zatwierdzających w latach Dokonując porównania pod względem ilości wydanych decyzji zatwierdzających zakłady przez PPIS na przestrzeni lat zaobserwowano, iż najmniej decyzji wydano w 2015 r Natomiast w latach 2012, 2013 i 2014 liczba wydawanych decyzji zatwierdzających utrzymywała się na tym samym poziomie. Ponadto w 2016r. PPIS wydał 9 zaświadczeń o wpisie do rejestru zakładów niewymagających wg prawa żywnościowego uzyskania zatwierdzenia dot. to głównie osób prowadzących działalność w zakresie produkcji pierwotnej i sprzedaży bezpośredniej produktów tj.: zbóż, warzyw, owoców i grzybów. W dalszym ciągu do priorytetowych zadań sekcji należała realizacja przyjętego planu pobierania próbek na rok 2016, który został zrealizowany w 100 %. Podsumowując wyniki przeprowadzanych kontroli sanitarnych, można stwierdzić, że stan sanitarny zakładów będących pod nadzorem PPIS uległ poprawie, co jest spowodowane m.in. wdrożonymi systemami zapewniającymi bezpieczeństwo żywności tj. dobre praktyki higieniczne (GHP) i produkcyjne (GMP) oraz system HACCP. Ważnym aspektem w roku 2016 były również wspólne kontrole z innymi jednostkami kontrolnymi m.in. z przedstawicielami Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Gorzowie Wlkp. oraz Powiatowego Lekarza Weterynarii w Świebodzinie. Przeprowadzając kontrole stołówek i punktów żywnościowych dokonywano również kontroli w zakresie przestrzegania przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełnić środki spożywcze stosowane w ramach żywienia dzieci i młodzieży w tych jednostkach. W wyniku ww. kontroli stwierdzono, że w jednostkach tych ogólnie dostosowywano się do wymagań powyższego rozporządzenia. Niejednokrotnie osoby odpowiedzialne za przygotowywanie posiłków w tych placówkach wysyłane były przez dyrektorów na szkolenia zewnętrzne, w celu dokształcenia personelu w sprawie wymagań wyżej wymienionego rozporządzenia, ponadto dyrektorzy tych jednostek w ramach edukacji obejmowali również osoby odpowiedzialne za prowadzenie sklepików szkolnych

106 VII. NADZÓR NAD HIGIENĄ PRACY Działalność pionu higieny pracy dotyczyła zakresu określonego w art. 4 ust. 1, pkt 2, 5, 8, 9 i ust. 2 oraz art. 5 pkt 4a ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015 r. poz ze zm.). Do podstawowych zadań samodzielnego stanowisk pracy ds. higieny pracy należy kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących: - utrzymania należytego stanu higienicznego zakładów pracy, - przestrzeganie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 169 poz z późn. zm.), - warunków zdrowotnych środowiska pracy, a zwłaszcza zapobiegania powstawaniu chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami pracy, - przestrzegania przez producentów, importerów, osoby wprowadzające do obrotu, stosujące lub eksportujące substancje chemiczne, ich mieszaniny lub wyroby w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. z 2015r., poz z późn. zm.) obowiązków wynikających z tej ustawy oraz z rozporządzeń Wspólnot Europejskich w niej wymienionych, - przestrzegania przez podmioty wprowadzające do obrotu prekursory kategorii 2 i 3 obowiązków wynikających z ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2016r., poz. 224), rozporządzenia (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 273/2004 z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie prekursorów narkotykowych oraz rozporządzenia (WE) Rady nr 111/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. określającego zasady nadzorowania handlu prekursorami narkotyków pomiędzy Wspólnotą a państwami trzecimi, - kontrola przestrzegania przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu produktów biobójczych i substancji czynnych oraz ich stosowania w działalności zawodowej. Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie zapobiegania i zwalczania chorób, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej należy również wydawanie decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzji o braku podstaw do jej stwierdzenia. NADZÓR BIEŻĄCY NAD ZAKŁADAMI PRACY W ewidencji PSSE w Świebodzinie w 2016r. znajdują się 122 zakłady zatrudniające pracowników. W 2016 r. przeprowadzono 72 kontrole (bieżące, sprawdzające, interwencyjne) w 59 zakładach pracy, zatrudniających pracowników. Wydano 23 wszystkich decyzji w tym 20 merytorycznych (15 decyzji administracyjnych, 4 prolongujące termin i 1 decyzja o wygaśnięciu) oraz 4 decyzje wydane w sprawie chorób zawodowych (w tym jedna uchylona przez WSSE w Gorzowie Wlkp.). Decyzje dotyczyły nakazów w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin (1 zakład), badań i pomiarów środowiska pracy (4 zakłady) oraz w zakresie oceny ryzyka zawodowego (5 zakłady), pozostałe dotyczyły stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i pomieszczeń pracy

107 Tabela: Informacje dotyczące nadzorowanych zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia czynników szkodliwych dla zdrowia. Liczba zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia NDS/NDN Liczba wszystkich zakładów pracy, z przekroczeniami NDS/NDN NDS/NDN (ogółem) Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach NDS czynników chemicznych NDS pyłów NDN czynników fizycznych Liczba wydanych decyzji dotyczących obniżenia stężeń i natężeń czynników szkodliwych Liczba wydanych decyzji unieruchamiających stanowisko w związku z przekroczeniem normatywu higienicznego Liczba pracowników którym poprawiono warunki pracy Tabela: Realizacja zadań wynikających z nadzoru bieżącego w sekcji higieny pracy. Liczba zakładów pracy skontrolowanych Liczba kontroli ogółem Liczba wydanych decyzji ogółem unieruchamiających stanowisko pracy W tym decyzji: unieruchamiających oddział pracy unieruchamiających zakład pracy dotyczących poprawy warunków pracy Liczba nakazów / obowiązków w decyzji Liczba wydanych postanowień Nie wydawano upomnień i postanowień o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia. Większość zakładów objętych nadzorem są to zakłady zatrudniające do 9 pracowników. Na podległym terenie jest ich 49. Najmniej, bo 11 zakładów, jest z liczbą powyżej 250 pracowników. Natomiast skontrolowano 17 zakładów zatrudniających do 9 pracowników, 20 zakładów pracy zatrudniających od 10 do 49 pracowników, 13 zakładów zatrudniających od 50 do 249 pracowników oraz 9 zakładów zatrudniających ponad 250 pracowników. Wykres nr 68: Struktura zatrudnienia w nadzorowanych zakładach w powiecie świebodzińskim Struktura zatrudnienia w nadzorowanych zakładach do >250 Liczba zakładów Liczba zatrudnionych

108 Dominujące branże: zakłady produkcji mebli oraz mebli tapicerowanych, zakłady branży metalowej (konstrukcje stalowe, produkcja pieców do obróbki termicznej, produkcja rowerów), zakłady obróbki drewna, obiekty służby zdrowia. Najczęściej występującym czynnikiem szkodliwym w środowisku pracy, bo aż w 13 zakładach, jest hałas. Liczba pracowników pracujących w przekroczeniu tego czynnika fizycznego to 768 osób. Występuje on powyżej wartości dopuszczalnych natężeń szczególnie w zakładach meblowych, branży drzewnej i branży metalowej z uwagi na trudności z wyciszeniem maszyn, szczególnie starych. Zakup nowych, cichszych maszyn wiąże się z dużymi nakładami finansowymi i nie zawsze jest możliwy do realizacji. Pracownicy narażeni na hałas stosują dobrane ochronniki słuchu. Ponadto opracowane zostały przez pracodawców programy działań technicznych i organizacyjnych mających na celu ograniczenie hałasu. Tylko w jednym zakładzie, który zajmuje się budową, modernizacją i kompleksowymi remontami pieców próżniowych, stwierdzono przekroczenie czynnika szkodliwego jakim jest pył. W narażeniu pracuje tam 14 pracowników, a w przekroczeniu 4. Nie wydano decyzji unieruchamiających stanowisko w związku z przekroczeniem normatywu higienicznego oraz decyzji dotyczących obniżenia stężeń i natężeń czynników szkodliwych. Zakłady stwarzające szczególnie duże zagrożenie dla zdrowia: Szczególnie duże zagrożenie dla zdrowia występują w zakładach branży drzewnej (produkcja mebli oraz wyrobów z drewna), gdzie zatrudnionych jest ogółem osób, w tym 529 pracujących w przekroczeniach hałasu. Przekroczenia hałasu wynikają z charakteru prowadzonej działalności. Pracownicy narażeni na hałas stosują dobrane ochronniki słuchu. Ponadto opracowane zostały przez pracodawców programy działań technicznych i organizacyjnych mających na celu ograniczenie hałasu. Choroby zawodowe nie występowały. CHOROBY ZAWODOWE W 2016 r. stwierdzono 2 przypadki chorób zawodowych (wydano 2 decyzje). W porównaniu do 2 lat ubiegłych liczba stwierdzonych chorób zawodowych pozostaje na porównywalnym poziomie. Ponadto wydano jedną decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej, która została uchylona przez LPWIS w Gorzowie Wlkp. A sprawa skierowana do ponownego rozpatrzenia oraz jedną decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej u byłej nauczycielki. Choroby zawodowe stwierdzono u rolnika indywidualnego (borelioza) oraz u głównego specjalisty ds. produkcji sadowniczej (zatrucia przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne). W stwierdzonych przypadkach działania inspekcji sanitarnej mają niewielki wpływ na powstawanie tych chorób. Inspekcja sanitarna nie kontroluje rolników indywidualnych, natomiast zatrucie środkami ochrony roślin miało miejsce w latach

109 Liczba kontroli w roku sprawozdawczym Tabela: Liczba stwierdzonych chorób zawodowych w powiecie Świebodzin w latach Numer choroby zawodowej 2014 r 2015 r r. liczba przypadków liczba przypadków liczba przypadków Razem: Nie stwierdzono chorób zawodowych słuchu, ani zatruć ostrych środkami chemicznymi. Można więc stwierdzić, że prowadzone działania profilaktyczne w kontrolowanych zakładach, które polegają na wydawaniu decyzji dotyczących obniżenia stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, kontroli badań i pomiarów czynników szkodliwych, żądania wyposażenia pracowników we właściwie dobrane indywidualne ochrony osobiste, kontroli oznakowania stref zagrożonych czynnikami szkodliwymi, kontroli badań profilaktycznych pracowników, przynoszą efekty w postaci zmniejszenia ilości chorób zawodowych spowodowanych czynnikami szkodliwymi dla zdrowia w środowisku pracy. NADZÓR NAD CZYNNIKAMI RAKOTWÓRCZYMI Tabela: Dane liczbowe z zakresu nadzoru nad czynnikami rakotwórczymi lub mutagennymi. Liczba zakładów pracy w ewidencji w PSSE Liczba zakładów, w których stwierdzono następujące uchybienia Brak rejestru prac Brak rejestru pracowników Brak informacji do PWIS Liczba wydanych decyzji Narażenie na czynniki rakotwórcze stwierdzono w 7 zakładach (3 szpitalach, 2 zakładach przemysłowych oraz 2 stacjach paliw). W 2016 roku skontrolowano 1 placówkę służby zdrowia oraz 1 zakład produkcyjny w zakresie narażenia na czynniki rakotwórcze. Trzy placówki służby zdrowia zostały skontrolowane kompleksowo przez kilka pionów merytorycznych stacji. W służbie zdrowia narażenie na czynniki o działaniu rakotwórczym występuje u pracowników zatrudnionych w pracowniach rentgenowskich, przy wykonywaniu zabiegów z użyciem pola wysokiej częstotliwości. Na czynniki rakotwórcze narażonych jest 27 osób w tym 12 kobiet. Przekroczeń na stanowiskach, gdzie wykonywane są pomiary środowiska pracy, nie stwierdzono. W przemyśle, narażenie na czynniki rakotwórcze występuje przy obróbce drewna twardego buk, dąb (przemysł meblarski, stolarstwo usługowe). Ogółem w przemyśle drzewnym narażonych w 2016 r. było 10 osób. Przeprowadzone badania i pomiary nie wykazały przekroczeń NDS czynników rakotwórczych

110 Eliminacja czynników rakotwórczych w ww. przemysłach nie jest w zasadzie możliwa z uwagi na profil produkcji. W 2016 r. narażonych na czynniki rakotwórcze było ogółem 37 osób. NADZÓR NAD SUBSTANCJAMI CHEMICZNYMI I ICH MIESZANINAMI. W ramach nadzoru nad stosującymi substancje i mieszaniny chemiczne kontrolowano pracodawców pod kątem posiadania spisu substancji, posiadania aktualnych kart charakterystyki, dostępności instrukcji stanowiskowych. W jednym zakładzie, którego działalność polega na obróbce tarcicy, wykonywaniu elementów drewnianych oraz płyty bukowej, została wystawiona decyzja administracyjna, która dotyczyła między innymi braku spisu stosowanych substancji chemicznych i ich mieszanin. Tabela: Substancje chemiczne i ich mieszaniny. Zagadnienie Liczba ogółem Liczba przeprowadzonych kontroli w zakresie substancji 36 chemicznych i ich mieszanin, w tym: dystrybutorów substancji chemicznych i ich mieszanin 3 stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny 33 Liczba stosujących, u których stwierdzono brak 1 aktualnego spisu stosowanych substancji niebezpiecznych, mieszanin niebezpiecznych, substancji stwarzających zagrożenie lub mieszanin stwarzających zagrożenie Ogólna liczba kontroli podczas których stwierdzono 1 naruszenia przepisów w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin Ogólna liczba wystawionych decyzji dotyczących 1 substancji/mieszanin chemicznych W 2016 r. nadzorem nad wprowadzającymi do obrotu substancje i mieszaniny chemiczne objęto 3 podmioty, przeprowadzono 3 kontrole. Nie stwierdzono uchybień. Przeprowadzono 33 kontrole w 33 zakładach, pod kątem stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin. Substancje i mieszaniny chemiczne używane są do: - malowania elementów drewnianych i metalowych (farby, rozpuszczalniki wysoce łatwo-palne, szkodliwe), - klejenia elementów drewnianych (kleje łatwopalne, szkodliwe), - w procesie obróbki cieplno-chemicznej metali (używane mieszaniny bardzo toksyczne, toksyczne i szkodliwe), - do procesu sterylizacji tlenkiem etylenu. W 2016 r. skontrolowano 3 podmioty zajmujące się dystrybucją prekursorów kat 2 i 3. (aceton, birol, nitrol, rozpuszczalnik nitro). Kontrole przeprowadzono w hurtowniach materiałów budowlanych. Uchybień nie stwierdzono. Karty charakterystyki są aktualne i prawidłowo sporządzone, produkty posiadają właściwe oznakowanie opakowania. Na terenie działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świebodzinie nie ma podmiotów gospodarczych zajmujących się na skalę przemysłową

111 wytwarzaniem prekursorów narkotyków ani podmiotów odpowiedzialnych za pierwsze wprowadzenie do obrotu produktu biobójczego. W kwestii promocji zdrowia, w trakcie przeprowadzanych kontroli przekazywano pracodawcom materiały edukacyjne (ulotki, płyty CD, plakaty) dotyczące Kampanii Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy pn. Bezpieczni na starcie, zdrowi na mecie. W 2016 współpracowano z Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy w Zielonej Górze, z Państwową Inspekcją Pracy w związku z decyzjami o stwierdzeniu chorób zawodowych. Podczas kontroli u pracodawców, korzystano z danych zawartych w protokołach kontroli przeprowadzanych przez Państwową Inspekcję Pracy. Współpraca z Państwową Inspekcją Weterynaryjną polegała na przekazaniu informacji dotyczących funkcjonujących na terenie powiatu świebodzińskiego ferm wielkopowierzchniowych oraz gospodarstw rolnych utrzymujących świnie, drób i zwierzęta futerkowe w celu objęcia tych miejsc pracy nadzorem. Podsumowanie Stan sanitarny większości kontrolowanych zakładów na terenie działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świebodzinie należy uznać za zadowalający. Nie stwierdzono szczególnie rażących zaniedbań stanu sanitarno-higienicznego zakładów pracy (poza wyżej wymienionymi). Najczęściej występującym czynnikiem szkodliwym w środowisku pracy jest hałas. Występuje on powyżej wartości dopuszczalnych, szczególnie w zakładach branży meblarskiej i drzewnej z uwagi na trudności z wyciszeniem maszyn, szczególnie starych. Pracownicy narażeni na hałas stosowali we wszystkich przypadkach dobrane ochronniki słuchu. Pracodawcy opracowali programy działań technicznych i organizacyjnych mających na celu ograniczenie hałasu. Stwierdzono 2 przypadki choroby zawodowej u 2 osób. Na koniec roku 2016 nie stwierdzono przypadku przekroczenia najwyższego dopuszczalnego stężenia czynników rakotwórczych. Eliminacja stosowania czynników rakotwórczych w istniejących zakładach nie jest możliwa z uwagi na profil prowadzonej działalności. Kontrole substancji chemicznych i ich mieszanin wykazały uchybienia w 1 zakładzie i dotyczyły braku spisu stosowanych substancji chemicznych. Nie stwierdzono nieprawidłowości przy dystrybucji i stosowaniu prekursorów kat. 2 i 3. Nie wycofywano z obrotu produktów biobójczych. W 2016r. przeprowadzono także kontrole warunków pracy i oceny narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach zajmujących się gospodarką odpadami. Kontrole te zostały przeprowadzone w zakresie higieny pracy, higieny komunalnej i epidemiologii. Skontrolowano zakłady: Tönsmeier Zachód Sp. z o.o., Oddział Świebodzin, Jeziory 55, Świebodzin, Wexpool Sp. z o. o, ul. Poznańska 14 a, Dąbrówka Wlkp., Zbąszynek, Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Jeziorach, Świebodzin oraz Zakład Surowców Wtórnych Odzysk s.c. ul. Poznańska 14, Świebodzin. Nie stwierdzono rażących nieprawidłowości. W jednym z zakładów obowiązuje decyzja administracyjna nr HP-13/457/2011 z późn. zm., nakazująca w pkt. 1 zapewnić pomieszczenia higienicznosanitarne (szatnię przepustową, jadalnię) w budynku, w którym odbywa się praca lub zapewnić połączenie krytym łącznikiem istniejących pomieszczeń higienicznosanitarnych z pomieszczeniami pracy. W dwóch zakładach nakazano przedstawić do wglądu dokumentację potwierdzającą monitorowanie obecności szkodników, tj. gryzonie oraz przeprowadzanie zabiegów deratyzacji. Nakazano także zapewnienie aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz poprawę warunków sanitarno-technicznych pomieszczeń higieniczno-sanitarnych

112 VIII. ŚRODKI ZASTĘPCZE (tzw. dopalacze) W ramach aktualnie obowiązujących przepisów prawa tj. ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej w roku 2016 prowadzono nadzór nad środkami zastępczymi popularnie zwanymi dopalaczami. Na terenie powiatu świebodzińskiego nie ujawniono w 2016r. działalności w zakresie wprowadzania do obrotu i produkcji środków zastępczych. Nie podejmowano współpracy z władzami samorządowymi w tym zakresie. Natomiast podejmowano działania w związku z otrzymanymi informacjami od służb celnych w sprawie ujawnienia próby wprowadzenia do obrotu środków zastępczych m.in. dot. osób zamieszkałych na terenie powiatu świebodzińskiego. Ponadto podjęto współpracę z Komendantem Powiatowej Policji w Świebodzinie w celu ustalenia potwierdzenia danych osoby wskazanej w aktach. Ustalono, że ww. osoby że produkty, które zamówiły od wskazanych firm przez internet zostały zakupione wyłącznie na użytek własny i nie prowadzą działalności związanej z ich dystrybucją. W 2016r. przeprowadzono 2 kontrole sanitarne wspólnie z funkcjonariuszami Komendy Powiatowej Policji w Świebodzinie w obiektach żywienia zbiorowego otwartego (Punkt Gastronomiczny i Pijalnia Piwa) będących pod nadzorem na terenie powiatu świebodzińskiego, podczas których nie stwierdzono wprowadzania do obrotu środków zastępczych, nie pobierano próbek. Nie przyjęto próśb o interwencje w sprawie wprowadzania do obrotu i produkcji środków zastępczych na terenie powiatu. W 2015 r. w Polsce liczba zatruć wynosiła 18,92 na 100 tys. mieszkańców Polski. Szczególną uwagę zwraca sytuacja epidemiologiczna w województwie łódzkim, gdzie ten współczynnik został przekroczony 3. oraz 2. dwukrotnie w województwach lubuskim i śląskim. Zauważa się także 10. krotny wzrost podejrzeń zatruć w województwie lubuskim, co można w części tłumaczyć poprawą czułości systemu zgłaszania, jak również pojawieniem się większej liczby nowych i wyjątkowo toksycznych substancji. Wysoki współczynnik zatruć wystąpił również w województwach: kujawsko-pomorskim, warmińskomazurskim oraz wielkopolskim. W 2016r. lekarze świadczący usługi na terenie powiatu na terenie powiatu zgłaszali podejrzenia zatruć i zatruć środkami zastępczymi. Sporządzano meldunki w tym zakresie dla LPWIS w Gorzowie Wlkp. przyjęto w ciągu roku 8 zgłoszeń głównie z SOR w Nowym Szpitalu. Wydano 1 decyzję na podstawie art. 27c ust. 6 ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej dot. utylizacji zatrzymanych w 2010 r. produktów. Ponadto w 2016r. PPIS w Świebodzinie otrzymał z prokuratury sprawę mieszkańca powiatu świebodzińskiego dot. posiadania substancji psychotropowych, w tym przypuszczalnie środków zastępczych. Przekazany materiał nie pozwolił na wszczęcie postępowania administracyjnego w tej sprawie

113 Informacja Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp. o otrzymanych w 2016 r. zgłoszeniach podejrzeń zatruć środkami zastępczymi tzw. dopalaczami na terenie województwa lubuskiego. Liczba zgłoszeń zatruć / podejrzeń zatruć środkami zastępczymi w latach (źródło: WSSE w Gorzowie) Liczba zgłoszeń zatruć / podejrzeń zatruć środkami zastępczymi w 2016r. z podziałem na miesiące (źródło: WSSE w Gorzowie) Zgłoszenia zatruć / podejrzeń zatruć środkami zastępczymi w 2016r. z podziałem na wiek i płeć (źródło: WSSE w Gorzowie)

114 Zatrucia zarejestrowane przez PPIS w Świebodzinie zgłoszone na terenie powiatu świebodzińskiego: Liczba zgłoszeń zatruć / podejrzeń zatruć środkami zastępczymi w latach Rok Liczba zgłoszeń/ podejrzeń zatruć Liczba zgłoszeń zatruć / podejrzeń zatruć środkami zastępczymi w latach r. z podziałem na miesiące Miesiąc Liczba zgłoszeń/ podejrzeń zatruć Styczeń 0 0 Luty 0 0 Marzec 2 0 Kwiecień 3 3 Maj 1 0 Czerwiec 1 4 Lipiec 2 0 Sierpień 1 1 Wrzesień 0 0 Październik 0 0 Listopad 1 0 Grudzień 0 0 RAZEM: 11 8 W chwili obecnej głównym źródłem dystrybucji środków zastępczych jest internet co uniemożliwia skuteczne zwalczenie tej działalności. Według stanowiska GIS Wzrost liczby zgłoszonych przypadków może być spowodowany faktem zwiększenia używalności tych substancji w związku ze zwiększającą się każdego roku obecnością na rynku nowych, zidentyfikowanych i jeszcze nie zidentyfikowanych środków psychoaktywnych. W okresie ostatnich dwóch lat odnotowano dynamiczną zmianę na rynkach europejskich, dotyczącą nowych substancji psychoaktywnych (NPS) tygodniowo pojawiały się 2 substancje. W 2014 r. do systemu wczesnego ostrzegania Unii Europejskiej zgłoszono 101 NPS; w sumie w systemie znajdowało się wówczas 430 substancji (aktualnie w systemie jest 560 NPS). Zwiększenie podaży wynika z rosnącego prawdopodobieństwa dużych zysków przy relatywnie mniejszym ryzyku i rosnącym popycie na nowe substancje psychoaktywne. Grupy przestępcze analizują rosnący potencjał sprzedaży i dostosowują metody dostarczania coraz to nowych produktów do starych i nowych użytkowników w rożnych grupach wiekowych. Jest wysoce prawdopodobne, że nowe substancje wykazują znacznie silniejsze działanie na organizm (działanie psychotyczne i somatyczne), co może być również przyczyną zwiększania się liczby interwencji medycznych, a także liczby zgonów w miejscu zdarzenia, mogących mieć związek z użyciem środka zastępczego

115 Odrębnym zagadnieniem jest rozpoznanie przez podmioty lecznicze zatrucia (podejrzenia zatrucia) i jego kwalifikacja jako stan po użyciu środka zastępczego. Wskutek braku możliwości diagnostyki analitycznej w płynach biologicznych, rozpoznanie może jedynie opierać się na objawach i ewentualnie na uzyskanej podczas wywiadu z pacjentem informacji o nazwie produktu tzw. dopalaczowego lub nazwie substancji psychoaktywnej. (źródło: Ocena stanu sanitarnego kraju za 2015r.). Infolinia uruchomiona przez GIS ( ) udziela informacji dotyczących substancji psychoaktywnych. Umożliwia zgłaszanie przypadków wprowadzania do obrotu substancji niedozwolonych tzw. środków zastępczych. Biorąc pod uwagę skalę zagrożenia wynikającego z przyjmowania szczególnie przez młodzież nowych narkotyków prowadzone są stale na terenie powiatu działania edukacyjne wśród młodzieży i ich rodziców oraz wśród nauczycieli, poprzez organizowanie spotkań, prelekcji i dystrybucji materiałów edukacyjnych, szczególnie w ramach kampanii Bezpieczne wakacje i Bezpieczne ferie. Przeprowadzanie tego typu działań o charakterze zapobiegawczym, polegające na uświadamianiu nauczycieli, rodziców i dzieci jakie zagrożenia mogą powodować dopalacze mogą mieć znaczący wpływ na zmniejszenie liczby potencjalnych nabywców środków zastępczych dystrybuowanych przy pomocy przekazu internetowego. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wziął między innymi udział w akcji zorganizowanej przez Gazetę Lubuską nt. szkodliwości środków zastępczych pod hasłem Stop Dopalaczom, zachęcamy do włączenia się w akcję zorganizowaną w celu zmniejszenia liczby zatruć tzw. dopalaczami na terenie województwa lubuskiego

116

117 IX. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY Działalność zapobiegawczego nadzoru sanitarnego dotyczyła zakresu określonego w art. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015 r. poz z późn. zm.). Działania ww. komórki organizacyjnej są podejmowane na wniosek organów administracji samorządowej lub inwestorów i mają na celu zapewnienie właściwego stanu sanitarno-higienicznego w realizowanych obiektach, takich jak placówki ochrony zdrowia, obiekty żywieniowe i żywnościowe, zakłady pracy oraz wyeliminowanie zagrożeń i uciążliwości zrealizowanych obiektów dla zdrowia ludzi zamieszkałych w ich sąsiedztwie bądź przebywających w ich otoczeniu. Do podstawowych zadań samodzielnego stanowiska pracy ds. zapobiegawczego nadzoru sanitarnego należy wydawanie opinii pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych w niżej wymienionych sprawach: - projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, - wniosków dotyczących konieczności wykonania raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko i jego zakresu, - wniosków o uzgadnianie warunków realizacji inwestycji przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia, - wniosków o przeprowadzenie kontroli w trakcie realizacji inwestycji, - wniosków o uzgodnienie dokumentacji projektowej inwestycji, - uczestniczenie w dopuszczeniu do użytku obiektów budowlanych. Opiniowanymi przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, planowanymi do realizacji przez inwestorów prywatnych, były fermy indyków w Rozłogach (opinia negatywna) oraz w Rusinowie (2 opinie pozytywne). Zaopiniowano 4 przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (6 opinii), tj. uruchomienie linii oczyszczania i uszlachetniania gliceryny surowej w Myszęcinie (2 opinie negatywne), budowa budynku usługowego o funkcji logistyczno - magazynowo-produkcyjnej, portierni, zbiornika i pompowni p.poż. oraz wjazdów wraz z towarzysząca infrastrukturą, zlokalizowanych w Świebodzinie (opinia negatywna), budowa dwunastu budynków mieszkalnych jednorodzinnych wolnostojących w zabudowie bliźniaczej wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną, w tym stacją transformatorową i drogą wewnętrzną w Jemiołowie (2 opinie negatywne), budowa sieci kanalizacji sanitarnej wraz z lokalną oczyszczalnią ścieków w miejscowości Smardzewo gmina Szczaniec (opinia pozytywna). PPIS brał czynny udział w procesie budowlanym realizowanych inwestycji. W trakcie uzgadniania dokumentacji projektowej (8 opinii) oraz w trakcie uczestniczenia w dopuszczeniu obiektów budowlanych do użytkowania (19 kontroli) zwracano uwagę na takie zagadnienia, jak zapewnienie właściwych warunków higienicznych i zdrowotnych w miejscach pobytu ludzi, a także odpowiednich warunków pracy zatrudnionym w zakładach. W głównej mierze były to budowa lub rozbudowa budynków produkcyjnych i magazynowych, budowa budynków mieszkalnych oraz budowa lub rozbudowa obiektów z

118 przeznaczeniem na handel lub usługi, a także budowa gminnego punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Biorąc pod uwagę wymagania techniczne i sanitarne stan obiektów budowlanych oddawanych do użytkowania nie odbiegał od wymogów zawartych w przepisach. W 14 przypadkach zgłoszono zastrzeżenia do stanu faktycznego, z tego 1 opinia była negatywna. Ilość rozpatrzonych wniosków kształtuje się następująco: - uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania dotyczącej projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy - 7 opinii, - projekty miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego - 13 opinii, - projekty studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy - 4 opinie, - zapytania o konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i sporządzenia raportu oddziaływaniu na środowisko i jego zakresie - 24 opinie, w tym w 6 przypadkach wnoszono o przeprowadzenie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i o nałożenie na inwestora obowiązku opracowania raportu i określono zakres jego zawartości, - środowiskowe uwarunkowania - 9 uzgodnień warunków realizacji inwestycji przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięć, - uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych - 8 uzgodnień, - dopuszczenie do użytkowania obiektów budowlanych 19 opinii (w tym 5 pozytywnych bez uwag, 13 pozytywnych z uwagami i 1 negatywna). Opinia negatywna, wydana w trakcie dopuszczenia obiektów budowlanych do użytkowania spowodowana była sporządzeniem dokumentacji projektowej w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami techniczno-budowlanymi i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. Do najczęstszych błędów projektowych należały: 1) nie określanie w projekcie budowlanym podstawowych danych technologicznych w zakresie planowanego zatrudnienia oraz które z pomieszczeń będą wykorzystywane jako pomieszczenia stałej pracy oraz na pobyt ludzi, co stanowi naruszenie 11 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 27 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. poz. 462 z późn. zm. dalej FPB);

119 2) projektowanie nawiewu powietrza do pomieszczeń nawiewnikami umieszczonymi pod oknami budynku na wysokości ok 30 cm od podłogi, zamiast wymaganych 200 cm, co jest niezgodne z wymaganiami określonymi w Polskiej Normie dotyczącej wentylacji w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej (PN-83 B pkt w związku z punktem ) i stanowi naruszenie 155 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1422) - dalej WT; 3) projektowanie drzwi prowadzących do pomieszczenia izolującego w ustępie oraz drzwi łączących je z dalszą częścią ustępu bez urządzeń pozwalających na samoczynne ich zamknięcie, co stanowi naruszenie 26 ust. 3 zał. nr 3 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz z późn. zm.); 4) projektowanie wejść z zewnątrz do budynku i pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi bez ochrony przed nadmiernym dopływem chłodnego powietrza przez zastosowanie przedsionka, kurtyny powietrznej lub innych rozwiązań nieutrudniających ruchu, co stanowi naruszenie 63 WT; 5) bak w ustępie wentylacji mechanicznej, co stanowi naruszenie 85 ust. 2 pkt 7 WT.; 6) w projekcie budowlanym brak sposobu spełnienia wymagań określonych w art. 5 ust. 1 ustawy Prawo budowlane w zakresie higieny, zdrowia i środowiska, bezpieczeństwa użytkowania oraz warunków bezpieczeństwa i higieny pracy w obiekcie (brak określenia sposobu korzystania z obiektu przez pracowników w zakresie ich ochrony przed zagrożeniami zawodowymi, czynnikami szkodliwymi w środowisku pracy), co stanowi naruszenie 11 ust. 2 pkt 3 FPB; 7) brak w projekcie budowlanym zestawienia powierzchni poszczególnych części zagospodarowania działki budowlanej lub terenu, jak: powierzchnie dróg, parkingów, placów i chodników, powierzchnia zieleni lub powierzchnia biologicznie czynna oraz innych części terenu, niezbędnych do sprawdzenia zgodności z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku z decyzją o warunkach zabudowy albo decyzją o lokalizacji inwestycji celu publicznego, co stanowi naruszenie 8 ust. 2 pkt 4 FPB; 8) brak informacji i danych o charakterze i cechach istniejących i przewidywanych zagrożeń dla środowiska oraz higieny i zdrowia użytkowników projektowanych obiektów budowlanych i ich otoczenia w zakresie zgodnym z przepisami odrębnymi (m. in. rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi Dz. U. Nr 104, poz. 868 w zakresie sposobu i miejsca odkażania pojemników i narzędzi, sposobu zapewnienia właściwych pomieszczeń higienicznosanitarnych dla pracownika), co stanowi naruszenie 8 ust. 2 pkt 7 FPB; 9) brak parametrów projektowanego oświetlenia światłem sztucznym na stanowiskach pracy zgodnie z PN-EN :2008 Światło i oświetlenie Oświetlenie miejsc pracy Część 2: Miejsca pracy na zewnątrz (natężenie oświetlenia, ujednolicona ocena olśnienia, oddawanie barwy i wygląd barwy, luminancja oprawy oświetleniowej), co stanowi naruszenie 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz z późn. zm. dalej BHP); 10) brak w projekcie zapewnienia ustępu ogólnodostępnego znajdujący się w odległości do 125 m, co stanowi naruszenie 25 zał. Nr 3 BHP;

120 11) pracownikowi jw., który wykonuje prace na otwartej przestrzeni nie zapewniono w pobliżu miejsca pracy pomieszczenia umożliwiającego schronienie się przed opadami atmosferycznymi, ogrzanie się oraz zmianę odzieży oraz zaopatrzone w urządzenia do podgrzewania posiłków, co stanowi naruszenie 44 ust. 1 BHP; 12) brak szatni przepustowej dla pracowników mających kontakt z odpadami komunalnymi, co stanowi naruszenie 4 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi (Dz. U. Nr 104, poz. 868); 13) nie zapewnienie w sali sprzedaży stosunku powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi co najmniej 1:8, co stanowi naruszenie 57 ust. 2 WT; 14) w szatni brak miejsc siedzących dla co najmniej 50 % pracowników najliczniejszej zmiany, co stanowi naruszenie 8 ust. 1 i 2 zał. Nr 3 BHP; 15) w drzwiach ustępu jw. oraz umywalni personelu nie zaprojektowano nawiewów w dolnej części drzwi o powierzchni 220 cm2, co stanowi naruszenie 79 ust. 1 WT; 16) lokalizacja miejsc postojowych dla samochodów osobowych (powyżej 4) w odległości mniejszej niż 10 m od okien budynków mieszkalnych, co stanowi naruszenie 19 ust. 1 pkt 2 WT; 17) kabiny ustępowe w umywalniach zaprojektowano oddzielone ściankami o wysokości 2,0 m z wolna przestrzenią nad podłogą 15 cm, co stanowi naruszenie 23 ust. 4 zał. Nr 3 BHP oraz 81 ust. 4 WT; 18) brak w ustępach męskich, w pomieszczeniach z pisuarem armatury czerpalnej ze złączką do węża, co stanowi naruszenie 85 ust. 2 pkt. 6 WT. Nie stosowanie się przez projektantów do obowiązujących przepisów technicznobudowlanych oraz bhp powoduje, że nowopowstałe inwestycje nie zapewniają ich użytkownikom właściwych warunków sanitarnych i zdrowotnych dla osób w nich przebywających. W 2016 r. nie oddawano do użytku przedsięwzięć wpływających zasadniczo na stan sanitarny powiatu. Tabela: działalność pionu Nadzoru Zapobiegawczego w latach Rodzaj działalności Liczba uzgodnień miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy Liczba uzgodnień przedsięwzięć przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Liczba uzgodnień projektów budowlanych inwestycji Rok Liczba inwestycji dopuszczonych do użytkowania PODSUMOWANIE Z poszczególnych działań w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego wynika, że w ostatnim okresie zwiększyła się liczba uzgodnionych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, uzgodnień przedsięwzięć w zakresie środowiskowych

121 uwarunkowań. Nieznacznie zmniejszyła się liczba inwestycji dopuszczonych do użytkowania oraz znacznie zmniejszyła się liczba uzgodnień projektów budowlanych inwestycji. Działania inwestycyjne na terenie powiatu nie stworzyły istotnych zagrożeń sanitarnych dla mieszkańców. Ścisła współpraca Państwowej Inspekcji Sanitarnej z organami samorządowymi i innymi inspekcjami eliminowała inwestycje nie w pełni chroniące mieszkańców i środowisko. Realizacje inwestycji w większości przypadków zgodne były z opracowaniami projektowymi, jednak należy zauważyć, że same opracowania projektowe zawierały błędy, nierzadko bardzo poważne co powoduje, że inwestycje są realizowane niezgodnie z przepisami higieniczno-sanitarnymi. Stosowane urządzenia technologiczne i rozwiązania projektowe stwarzają użytkownikom lepsze warunki pobytu i większe bezpieczeństwo zdrowotne

122 X. WARUNKI SANITARNE W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZYCH W roku 2016 w zakresie higieny dzieci i młodzieży objęto nadzorem: 79 obiektów, z których skontrolowano 56 obiektów (stałe placówki nauczania, wychowania oraz opieki) do których uczęszczało 7298 dzieci i młodzieży; 8 placówek zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży z których skorzystało 1339 uczestników; 39 turnusów letniego wypoczynku dzieci i młodzieży, z których skorzystało 3273 uczestników. Na rok 2016 zaplanowano 53 obiekty do kontroli sanitarnych w zakresie HDiM, wykonano 134 kontrole, w tym: 62 kontroli bieżących (kompleksowych, planowanych); 63 kontroli miejsc wypoczynku zimowego i letniego; 1 kontrolę sprawdzającą; 8 kontroli interwencyjnych. Działalność pionu higieny dzieci i młodzieży ma na celu zapewnienie bezpiecznych warunków nauki i pobytu dzieci i młodzieży w placówkach oświatowo-wychowawczych oraz letniego i zimowego wypoczynku. W roku 2016r. kontynuowano nadzór nad przestrzeganiem przepisów oraz obowiązujących norm w zakresie: Oceny stanu sanitarnego i bezpiecznych warunków nauki, wychowania i wypoczynku. Wyposażenia pomieszczeń w odpowiednie meble i sprzęt. Oceny warunków pracy ucznia, które obejmują: - higieniczną ocenę rozkładów zajęć lekcyjnych; - ocenę dostosowania mebli szkolnych do wzrostu uczniów; - ocenę warunków zdrowotnych w pracowniach komputerowych w szkołach; - ocenę czynników fizycznych temperatury wewnątrz pomieszczeń placówek oświatowo-wychowawczych. Oceny realizacji wymogów w zakresie stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin w pracowniach chemicznych. Higienicznej oceny dotyczącej obciążenia uczniów tornistrami/plecakami w klasach I-VI szkół podstawowych. Kontroli bezpieczeństwa i higieny w czasie prowadzenia zajęć w-f w salach gimnastycznych, na boiskach szkolnych i sprawdzania warunków do utrzymania higieny po tych zajęciach. Oceny stanu sanitarnego gabinetów profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkołach, współpraca z pielęgniarkami w środowisku nauczania i wychowania. Bieżący nadzór oraz ocena przebiegu wypoczynku letniego i zimowego. W przypadku stwierdzonych nieprawidłowości udzielano instruktaży oraz prowadzono postępowanie administracyjne, wydawano zalecenia oraz wystąpienia pokontrolne. Informacje o negatywnych ocenach dotyczących stanu sanitarno-technicznego przekazywane są organom prowadzącym

123 Placówki funkcjonujące w zespołach Szkoły funkcjonujące samodzielnie w ewidencji skontrolowanych liczba przeprowadzonych kontroli Obiekty nadzorowane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świebodzinie oraz liczba przeprowadzonych kontroli w poszczególnych placówkach: Liczba placówek Rodzaj placówek Żłobki / kluby dziecięce Przedszkola / inne formy wychowania przedszkolnego szkoły podstawowe gimnazja Zespoły szkół ogółem przedszkola szkoły podstawowe gimnazja licea ogólnokształcace (w tym uzupełniające) ponadgimnazjalne szkoły zawodowe bursy i internaty Skargi, prośby o interwencje zgłoszone w roku 2016 W 2016 roku przyjęto do załatwienia przez PPIS w Świebodzinie 5 próśb o interwencje w zakresie higieny dzieci i młodzieży- porównywalnie do roku ubiegłego. Interwencje dotyczyły placówek oświatowo-wychowawczych oraz miejsc wypoczynku letniego dzieci i młodzieży, z których 2 interwencje uznano za uzasadnione a 3 interwencje za bezzasadne. Interwencje zasadne: 2 1) W dniu r. wpłynął wniosek w związku z nieodpowiednią powierzchnią pomieszczeń, w których przebywają dzieci grupy zerowej jednego z przedszkoli na terenie powiatu świebodzińskiego. W związku z tym w dniu r. przeprowadzono kontrolę sanitarną w placówce, podczas stwierdzono, że powierzchnia sali w stosunku do liczby przebywających w niej dzieci jest zbyt mała. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami zostało wydane wystąpienie pokontrolne oraz zalecenia. Zobowiązano podmiot do poprawy warunków higienicznych przebywania dzieci. 2) Prośba o interwencję została zgłoszona dnia r. anonimowo. Osoba telefonująca zgłosiła, że uczestnicy wypoczynku, zorganizowanego przez jeden ze Związków Harcerstwa Polskiego zgłaszają objawy chorobowe ze strony układu pokarmowego tzn. bóle brzucha, wymioty, biegunka i gorączka. Według skarżącej dzieci nie były konsultowane z lekarzem, pielęgniarka samodzielnie podaje im leki przeciwgorączkowe. W trakcie kontroli przeprowadzonej dnia r. ustalono, że odnotowano łącznie 7 przypadków

124 zachorowań (ból brzucha, wymioty, biegunka). Na ternie obozu nie wydzielono ambulatorium ani izolatki; pielęgniarka nie prowadziła rejestru zachorowań; woda przeznaczona do picia była przechowywana na ziemi. Tylko jedno dziecko było konsultowane w POZ w Nowym Szpitalu w Świebodzinie z powodu podwyższonej temperatury. Osoby z objawami chorobowymi nie były izolowane od osób zdrowych. Zalecono zapewnienie właściwej opieki medycznej na terenie obozu zorganizowanie ambulatorium, prowadzenie dokumentacji medycznej oraz izolowanie osób z objawami chorobowymi, wzmożenie reżimu sanitarnego na terenie Bazy Obozowej tzn. przeprowadzenie dezynfekcji sanitariatów, łazienek, kuchni oraz zwrócenie w sposób szczególny uwagi na higienę rąk uczestników obozu oraz personelu. Interwencje bezzasadne 3 1) Dnia r. przeprowadzono rozmowę telefoniczną z matką dziecka uczęszczającego do przedszkola i dziecka uczęszczającego do szkoły podstawowej w jednej z miejscowości powiatu świebodzińskiego. Osoba ta zgłosiła, że w placówkach jest bardzo niska frekwencja wśród dzieci. Skarżąca miała wątpliwości co do zachowania odpowiedniej higieny w placówkach (czy przeprowadzana jest właściwa dezynfekcja powierzchni, dywanów i zabawek, czy pomieszczenia są wietrzone). W związku z powyższym w dniu r. przeprowadzono kontrole interwencyjne w ww. placówkach. Kontrole te nie wykazały nieprawidłowości dot. zasad higieny. 2) Prośba o interwencję została zgłoszona dnia r. anonimowo. Osoba telefonująca poinformowała, że dzieci przebywające na obozie w jednej z harcerskich baz obozowych na terenie powiatu świebodzińskiego mają rozwolnienie, brak jest opieki lekarskiej. Dnia r. przeprowadzono kontrolę interwencyjną. W trakcie kontroli stwierdzono, że część uczestników wypoczynku miała dolegliwości ze strony układu pokarmowego tj. biegunki bądź wymioty. Sytuacji ta jednak była kontrolowana, do całodobowej dyspozycji była pielęgniarka. Trwającym obozom zalecono wzmożenie reżimu sanitarnego. 3) Prośba o interwencję została zgłoszona dnia r. anonimowo. Telefonująca poinformowała, że w piątek jej dziecko zostało zabrane do szpitala przez pogotowie w związku z wystąpieniem wymiotów, zasłabnięciem i drgawkami. Według osoby telefonującej wśród dzieci na terenie wypoczynku wystąpiły problemy gastryczne - wymioty. Na terenie wypoczynku obecna jest pielęgniarka. W pokoju o powierzchni 4m 2 przebywało 3 dzieci. Wg telefonującej w pochmurne dni dzieci korzystają z kawiarni, w której kupują także lody i napoje. Dodatkowo nie jest zachowana czystość bieżąca w sali przy kawiarni oraz stołówce. Dnia r. i r. przeprowadzono kontrole interwencyjne wypoczynku letniego. W trakcie kontroli ustalono, że od początku trwania turnusu (04.08) odnotowano 40 przypadków bólu brzucha, wymiotów lub nudności. Na terenie wypoczynku cały czas obecna jest pielęgniarka. U części z tych osób wystąpiły tylko nudności bądź bóle brzucha, a u 1 osoby wymioty. Dnia r. ponownie przeprowadzono kontrolę dot. oceny stanu sanitarnego wypoczynku dzieci i młodzieży. W trakcie kontroli stwierdzono nieprawidłowości takie jak: w dwóch pokojach nr 9 i 10 w chwili kontroli zastano dwa łóżka zestawione razem, nie jest zachowany swobodny do nich dostęp; ręczniki uczestników zakwaterowanych w domkach w chwili kontroli stykały się ze sobą; zgodnie z oświadczeniem podmiotu prowadzącego ośrodek wypoczynkowy ustalono, że sprzęt porządkowy wykorzystywany jest do utrzymania czystości zarówno w domkach, pawilonach i pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych, w których są zakwaterowane osoby z objawami chorobowymi jak i pozostałych pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt dzieci bez jego uprzedniej dezynfekcji. Wydano zalecenia pokontrolne dot. stwierdzonych nieprawidłowości. Kierownik wypoczynku oświadczył, że przeprowadzono rozmowę zarówno z dziećmi, jak i instruktorami wypoczynku. Instruktorom została przekazana prośba dot. ponownej rozmowy

125 z dziećmi w mniejszych grupach na temat zachowania zasad higieny oraz stosowania się do zasad regulaminu obozu. Instruktorzy w dalszym ciągu przypominają dzieciom o konieczności częstszego mycia rąk, nie dzielenia się posiłkami oraz nie zsuwania łóżek razem. Instruktorzy codziennie sprawdzają także czystość w pomieszczeniach zajmowanych przez dzieci. Ocena przygotowania szkół do nowego roku szkolnego Przed rozpoczęciem zajęć szkolnych po wakacjach dokonuje się oceny przygotowania placówek oświatowych do nowego roku szkolnego. W wyniku przeprowadzonych kontroli sanitarnych oraz po uzyskaniu informacji od dyrektorów placówek szkolnych stwierdzono, że wszystkie szkoły są przygotowane do rozpoczęcia nowego roku szkolnego 2016/2017. Stan sanitarno-techniczny i sanitarnohigieniczny z podziałem na poszczególne rodzaje szkół (szkoły podstawowe, gimnazja, zespoły szkół) ulega poprawie. W placówkach przeprowadzano remonty podwyższając jednocześnie standard warunków higienicznych obiektów. Zakres i przebieg prac prowadzonych w placówkach przed rozpoczęciem roku szkolnego. Przeprowadzone prace dotyczyły: malowania ścian, sufitów i okien w salach lekcyjnych; wymiany podłogi w salach dydaktycznych; malowania pomieszczeń bloku żywieniowego, zaplecza sanitarnego i pomieszczeń administracyjnych; remontu magazynu żywności oraz pomieszczeń kuchennych; malowania sufitów na korytarzach szkolnych; wymiany lamp w salach dydaktycznych, gabinetach i na korytarzach, wymiany tablic ściennych; wymiany podłogi w sali zabaw; wymiany stolików i krzeseł w salach dydaktycznych; rozbudowy i remontu sali dydaktycznej malowanie, położenie płytek podłogowych, wymiana oświetlenia i grzejnika; wykonania elewacji frontowej budynku szkolnego i sali gimnastycznej; malowania szatni szkolnej; wymiany nawierzchni podłogi, malowania ścian i sufitów w auli szkolnej; odnowienia podłogi drewnianej w auli szkolnej, cyklinowanie, wymiana uszkodzonych klepek, lakierowanie; remontu kominów wentylacyjnych na dachu szkoły; wyposażenia poziomu piwnicy w wewnętrzną instalacje przeciwpożarową, wyposażenia budynku w instalację wodociągową przeciwpożarową; demontażu i ponownego montażu tablic multimedialnych; zakupu nowych tablic ceramicznych do sal lekcyjnych; usunięcia drewnianej nadbudówki do zaplecza i montażu nowych drzwi; montażu projektora multimedialnego w auli szkolnej; wymiany oświetlenia w 1 pomieszczeniu na energooszczędne, wymiany oświetlenia w pomieszczeniu pracowników obsługi; demontażu i montażu 2 okien uchylnych PCV w sali gimnastycznej; remontu sali gimnastycznej odgrzybianie, gruntowanie, malowanie ścian, malowanie sufitu drewnianego środkiem ognioodpornym, wymian części uszkodzonego parkietu; wykonania prac elektrycznych do podgrzewaczy wody w 2 pomieszczeniach sanitarnych przeznaczonych dla nauczycieli; adaptacji jednego pomieszczenia na pomieszczenie socjalne, adaptacji pomieszczenia piwnicznego na składnicę dokumentów; prac dekarskich czyszczenie i uszczelnianie rynien, zakładanie płotków śniegowych, założenie rury spustowej na narożniku szkoły; montażu kominków wentylacyjnych na sali gimnastycznej, uszczelnienia dachu; wymiany oświetlenia w 1 pomieszczeniu na energooszczędne; wymiany stolarki drzwiowej we wszystkich pomieszczeniach I i II piętra; remontu czytelni, biblioteki i gabinetu pedagoga; szpachlowania i malowania ubytków na korytarzach szkolnych; malowania sal dydaktycznych, korytarza, toalety w bloku żywieniowym, pomieszczeń kuchni; wymiany okien w ciągach komunikacyjnych; docieplenia stropu w części budynku; remontu pokoi w internacie. W placówkach prowadzone były także prace konserwatorsko-porządkowe tj: konserwacja dźwigu towarowego (stołówka); naprawa urządzeń placu zabaw; modernizacja piaskowego placu zabaw (plac ogólnodostępny); koszenie trawników; mycie

126 lamperii, okien, podłóg, ławek, krzeseł i mebli w pomieszczeniach szkolnych, pranie firan, pastowanie podłóg; odnowienie ostrzegawczych pasów na schodach ciągów komunikacyjnych; prace konserwatorsko-porządkowe w parku szkolnym i na boisku; naprawa i malowanie ogrodzenia; gruntowne oczyszczanie boiska szkolnego z zanieczyszczeń i chwastów; porządkowanie placu przy szkole, pielęgnacja zieleni; porządkowanie pomieszczenia przy kotłowni; porządkowanie zapleczy gabinetów. Charakterystyka placówek W latach nie funkcjonowały na terenie powiatu placówki z brakiem wodociągów oraz zewnętrznymi ustępami. W roku 2016 niezachowanie standardów dostępności do urządzeń sanitarnych stwierdzono w 1 szkole podstawowej, 1 gimnazjum na terenie gminy Świebodzin oraz w 1 placówce pracy pozaszkolnej- ośrodek kultury na terenie gminy Szczaniec. Na terenie powiatu świebodzińskiego nie funkcjonuje żadna placówka, w której nie ma zapewnionego dostępu do ciepłej bieżącej wody. Wykres nr 69: Placówki nauczania, wychowania i opieki (w tym gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkołach) oraz placówki wypoczynku nadzorowane przez PPIS w Świebodzinie w latach Na powyższym wykresie można zauważyć, że liczba stałych placówek nauczania i wychowania jest taka sama jak w roku poprzednim. Liczba placówek zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży również jest taka sama. Najwięcej placówek wypoczynku zimowego było w 2013r. Natomiast w roku 2016 było najwięcej placówek letniego wypoczynku dzieci i młodzieży, ponieważ były to aż 53 turnusy

127 Wykres nr 70: Niepubliczne oraz publiczne placówki nauczania, wychowania i opieki (w tym gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkołach oraz placówki pracy pozaszkolnej) na terenie poszczególnych gmin Liczba placówek nauczania, wychowania i opieki w poszczególnych gminach Świebodzin Zbąszynek Skąpe Łagów Szczaniec Lubrza W roku 2016 wydano 26 decyzji administracyjnych (w tym 15 merytorycznych, 11 opłatowych), 1 zalecenie pisemne oraz 28 wystąpień pokontrolnych tj.: Żłobki 3 decyzje opłatowe Przedszkola 4 decyzje nakazujące i 6 opłatowych), 12 wystąpień pokontrolnych, 1 zalecenie pisemne, Szkoły podstawowe 2 decyzje nakazujące i 5 opłatowych, 12 wystąpień pokontrolnych, Gimnazja 2 decyzje nakazujące i 4 opłatowe, 4 wystąpienia pokontrolne. Uchybienia stwierdzane w trakcie kontroli w związku z którymi wydawano decyzje administracyjne (w tym prolongaty) oraz zalecenia dotyczyły: - ciągów komunikacyjnych w budynkach zły stan sanitarno-techniczny powierzchni ścian, sufitów, podłogi; - sal lekcyjnych oraz innych sal zajęć dla dzieci i młodzieży zły stan sanitarno-techniczny powierzchni ścian i sufitów, powierzchni podłogi; - pomieszczeń higieniczno-sanitarnych zły stan sanitarno-techniczny powierzchni ścian i sufitów, drzwi, ościeżnic przy drzwiach, stolarki okiennej, wyposażenia (armatury sanitarnej), - warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego (sala gimnastyczna, sala rekreacyjno-zastępcza, szatnie) zły stan sanitarno-techniczny powierzchni podłóg, ścian, sufitów, stolarki okiennej, drzwi; W 2016 roku wyegzekwowano 11 decyzji administracyjnych, w tym 5 z lat ubiegłych

128 Ocena warunków pracy uczniów Tygodniowy rozkład zajęć lekcyjnych Prawidłowo opracowany plan zajęć dydaktyczno wychowawczych powinien uwzględniać przede wszystkim równomierne obciążenie ucznia zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia. Różnica liczby godzin lekcyjnych pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia nie powinna być większa od 1 godziny. W 2016r. skontrolowano 209 tygodniowych rozkładów zajęć lekcyjnych w 15 placówkach tj. w 7 szkołach podstawowych w 121 oddziałach; w 2 gimnazjach w 40 oddziałach; w 3 szkołach podstawowych funkcjonujących w zespole w 24 oddziałach; w 3 gimnazjach funkcjonujących w zespole w 24 oddziałach; Wykres nr 71: Liczba oddziałów, w których dokonano oceny rozkładu zajęć lekcyjnych w latach Tabela: Ilość rozkładów zajęć, w których podczas oceny stwierdzono nieprawidłowości w latach Rok Ilość skontrolowanych rozkładów Ilość rozkładów zajęć w których stwierdzono nieprawidłowości W 2016 roku nieprawidłowości stwierdzono w 53 oddziałach w 5 placówkach tj.: - w 38 oddziałach w 3 szkołach podstawowych funkcjonujących samodzielnie - w 15 oddziałach w 2 gimnazjach funkcjonującym samodzielnie

129 Wykres nr 72: Liczba oddziałów, w których stwierdzono nieprawidłowości dotyczące rozkładu zajęć lekcyjnych w latach Nieprawidłowości stwierdzane podczas kontroli tygodniowych planów zajęć to: - zajęcia nie rozpoczynały się o stałej porze, różnica pomiędzy dniami tygodnia wynosiła 2 godziny i więcej. Stanowiska pracy ucznia i dziecka W roku 2016 dokonano oceny 674 stanowiska pracy ucznia/przedszkolaka w 29 placówkach oświatowych w 53 oddziałach: 313 stanowisk pracy przedszkolaka w 13 przedszkolach w 24 oddziałach; 275 stanowisk pracy ucznia w 9 szkole podstawowej w 19 oddziałach; 73 stanowiska pracy ucznia w 2 gimnazjach w 4 oddziałach. 13 stanowisk pracy przedszkolaka w 1 przedszkolu funkcjonującym w zespole w 1 oddziale; 41 stanowisk pracy ucznia w 2 szkołach podstawowych funkcjonujących w zespole w 2 oddziałach; 13 stanowisk pracy ucznia w 1 gimnazjum funkcjonującym w zespole w 1 oddziale. Przeprowadzone w czasie kontroli pomiary wykazały, że 414 uczniów/przedszkolaków ma stoliki i krzesła niedostosowane do wzrostu (204 stanowiska pracy w przedszkolach, 210 stanowisk pracy w szkole podstawowej i gimnazjum). Nieprawidłowości stwierdzono w 25 placówkach. Meble szkolne niedostosowane do wzrostu uczniów/przedszkolaków stwierdzono w 44 oddziałach. W roku 2013 stoliki i krzesła niedostosowane do wzrostu stwierdzono u 14,5% spośród wszystkich ocenionych osób, w 2014r. było to 54,5%, w 2015r. aż 64,7% natomiast w 2016r. aż 61,4 %. W wielu przypadkach dzieci korzystały ze stanowisk większych niż przewiduje norma. Pomimo tego postawa dzieci przy stolikach była prawidłowa. Do placówek, w których stwierdzono niedostosowanie stolików i krzeseł do wzrostu uczniów wystosowywano wystąpienia pisemne, aby na bieżąco dostosowywać

130 rozmiary stolików i krzeseł do wzrostu uczniów. W użytkowaniu przedszkoli i szkół nadal znajdują się meble bez certyfikatów (zakupione przed 2002r.). Są one w dobrym stanie technicznym- poddawane na bieżąco renowacji. Rok 2016 oceniono 674 stanowiska pracy ucznia w 61,4 % stanowisk stwierdzono nieprawidłowości Wykres nr 73: Ocena dostosowani mebli szkolnych/przedszkolnych do wzrostu dzieci w latach Ocena higieniczna dotycząca obciążenia uczniów tornistrami/plecakami w klasach I-VI szkół podstawowych Higienicznej oceny obciążenia uczniów plecakami/tornistrami w roku szkolnym 2015/2016 na terenie powiatu świebodzińskiego dokonano w 6 szkołach podstawowych (4 wiejskich, 2 miejskich) oraz w 2 szkołach gimnazjalnych (1 wiejskiej, 1 miejskiej). Ocenie poddano 668 uczniów w 41 oddziałach. Przy przeprowadzaniu badań przyjęto, że obciążenie dziecka nie może być wyższe niż 10% wagi jego ciała. Zbyt duży ciężar tornistra/plecaka lub pochylenie ciała wymuszone przez ten ciężar, powoduje zwiększenie obciążenia kręgosłupa oraz mięśni tułowia i może doprowadzić do deformacji układu kostnego. W związku z tym każdy uczeń powinien mieć tornister dostosowany do sylwetki dziecka, co pozwoli uniknąć deformacji układu kostnego

131 Na 668 zbadanych uczniów u 331 stwierdzono przekroczenia wagi tornistrów/plecaków co stanowi 49,6% spośród wszystkich zbadanych osób. Przekroczenie wagi tornistrów/plecaków stwierdzono u 17,4% uczniów na wsi oraz u 32,2% uczniów w mieście. Największe przekroczenia wagi tornistrów/plecaków noszonych przez uczniów stwierdzono w klasach IV tj. u 85,7% uczniów. We wszystkich placówkach, w których przeprowadzono higieniczną ocenę obciążenia uczniów tornistrami/plecakami uczniowie mieli możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych w szkole. Dyrektorzy skontrolowanych placówek otrzymali zalecenia pisemne, aby informować rodziców o konieczności kontroli zawartości tornistrów oraz włączyć do akcji nauczycieli zwracanie uwagi na wygląd tornistrów sugerujący nadmierne przeciążenie. Tabela: Analiza porównawcza wyników pomiarów wagi tornistrów uczniów szkół na terenie powiatu świebodzińskiego w roku 2013, 2014, 2015 i 2016 Rok Liczba skontrolowanych placówek Liczba skontrolowanych oddziałów Ilość uczniów objętych pomiarami Ilość uczniów z przekroczoną wagą tornistrów % uczniów, u których stwierdzono przekroczenie wagi tornistrów Wykres nr 74: Analiza porównawcza przekroczenia wagi tornistrów uczniów szkół na terenie powiatu świebodzińskiego w latach 2013, 2014, 2015,2016 Po przeanalizowaniu uzyskanych danych zauważa się, że liczba dzieci z za dużą wagą tornistrów zmniejszyła się w porównaniu do 2015 roku. Przekroczenie wagi tornistrów w roku 2015 wynosiło 73%, a w roku 2016 zmniejszyło się do 49%. Przekroczeń wagi tornistrów/plecaków należy dopatrywać się w przynoszeniu do szkoły książek i zeszytów z przedmiotów nie ujętych w planie lekcji, noszeniu dodatkowo słowników, książek z biblioteki, stroju na w-f, przynoszeniu do szkoły różnych przedmiotów niezwiązanych z procesem nauczania (pamiętniki, zabawki, napoje), a także masywnej konstrukcji plecaków (stelaże, plecaki na kółkach)

132 Dojazdy dzieci do szkoły Dowóz dzieci do szkół podstawowych i gimnazjalnych odbywa się na ogół autokarami szkolnymi bądź autobusami liniowymi; dzieci przebywają pod opieką wychowawców lub innych osób zatrudnionych w tym celu. Do czasu odjazdu autokaru dzieci kończące zajęcia lekcyjne wcześniej przebywają w świetlicy szkolnej, również pod opieką wyznaczonych nauczycieli. Mikroklimat w pomieszczeniach W kontrolowanych placówkach zwraca się uwagę na wymianę powietrza, temperaturę, które są ważnymi czynnikami tworzącymi odpowiednie, higieniczne warunki mikroklimatu w obiekcie. Skład powietrza w pomieszczeniach zamkniętych, źle wentylowanych i niewietrzonych różni się składem chemicznym od powietrza atmosferycznego. Na skutek przebywania osób w pomieszczeniach zmienia się znacząco proporcja zawartości tlenu oraz dwutlenku węgla w powietrzu. Wzrost stężenia dwutlenku węgla powoduje, że osoby przebywające w pomieszczeniu odczuwają zmęczenie, senność, osłabienie koncentracji. Obecność mikroorganizmów chorobotwórczych (bakterii, wirusów, grzybów i ich zarodników, roztoczy) w powietrzu ma niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka. Najlepszym środkiem zapobiegającym występowaniu zagrożeń związanych z zanieczyszczeniami powietrza w pomieszczeniach jest należyta wentylacja zapewniająca sprawną wymianę powietrza oraz aktywne wietrzenie pomieszczeń. Stan taki ma obowiązek zapewnić dyrektor placówki zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. W roku 2016 nieprawidłowości dotyczące zapewnienia prawidłowej wentylacji stwierdzono w 8 placówkach (brak wentylacji grawitacyjnej lub niewystarczająca wentylacja grawitacyjna, brak wentylacji mechanicznej jedynie okna uchylne) do 8 placówek wystosowano wystąpienia pokontrolne. Dożywianie w placówkach szkolnych Na terenie powiatu świebodzińskiego dożywianie prowadzone było w różnych formach. Dzieci i młodzież uczęszczające do szkół miały możliwość skorzystania z dożywiania w formie: napojów, śniadań, posiłków jednodaniowych lub dwudaniowych. Część posiłków była dofinansowana z OPS

133 Procentowy udział posiłków dofinansowanych W roku 2013 władze samorządowe, organizacje pozarządowe dofinansowywały posiłki dla 856 uczniów, co stanowiło 15,57% uczniów w tych szkołach. W 2014 roku z posiłków dofinansowanych skorzystało 318 uczniów, co stanowi 4,8%, natomiast w roku uczniów, co stanowi 9,7%. W roku 2016 przez władze samorządowe dofinansowanych było 469 osób co stanowi 28,39 % wszystkich uczniów korzystających z dożywiania. Wykres nr 75: Zestawienie procentowe posiłków dofinansowanych w latach Zestawienie procentowe dofinansowanych posiłków w latach , ,57 4,8 9, Lata Opieka medyczna w placówkach szkolnych Opieka medyczna w placówkach szkolnych prowadzona była w gabinetach profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej przez pielęgniarki środowiska szkolnego. Na terenie placówek powiatu świebodzińskiego funkcjonuje 16 gabinetów profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. Opieka pielęgniarska sprawowana jest w wybranych dniach tygodnia najczęściej 1 dzień w tygodniu przez kilka godzin w zależności od liczby uczniów uczęszczających do placówki. Pielęgniarki środowiska szkolnego oprócz opieki medycznej prowadzą w placówkach działania profilaktyczne oraz edukację zdrowotną. System pierwszej pomocy W skontrolowanych placówkach oświatowo-wychowawczych, w szczególności w pomieszczeniach szkolnych tj. w gabinecie pielęgniarskim, pokoju nauczycielskim, pracowniach chemicznych, w pokoju nauczycieli wychowania fizycznego stwierdzono, że apteczki wyposażone są w niezbędne środki do udzielania pierwszej pomocy wraz z instrukcją jej udzielania

134 Ocena mebli szkolnych i przedszkolnych w 2016r. Ocena mebli przedszkolnych Dane zawarte w tabeli dotyczące oceny mebli przedszkolnych wskazują, że na 24 przedszkola w których przeprowadzono kontrole bieżące lub kontrole dot. oceny dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii: - 100% certyfikatów na umeblowanie posiada 19 placówek, co stanowi 79,16% w stosunku - do ogólnej liczby skontrolowanych przedszkoli; - powyżej 50% - 2 placówka posiada certyfikaty, co stanowi 8,34 % w stosunku do ogólnej - liczby skontrolowanych przedszkoli; - do 50% - 2 placówki posiadają certyfikaty, co stanowi 8,34 % w stosunku do ogólnej - liczby skontrolowanych przedszkoli; - do 25% - 1 placówka posiada certyfikaty, co stanowi 4,16 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych przedszkoli. Ocena mebli szkolnych Dane z tabeli dotyczące oceny umeblowania szkół, które wskazują że na 24 szkoły (16 szkół podstawowych, 3 szkoły gimnazjalne, 5 zespołów szkół), w których przeprowadzono kontrole bieżące lub kontrole dot. oceny dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii: - dla 2 szkół nie uzyskano danych procentowych posiadania certyfikatów na meble. - 1 placówka posiada meble szkolne bez certyfikatów, co stanowi 4,55 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych szkół; - 100% certyfikatów 4 placówki posiada certyfikaty na meble szkolne, co stanowi 18,18 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych szkół; - powyżej 50% - 10 placówek posiada certyfikaty na meble szkolne, co stanowi 45,45 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych szkół; - do 50% - 3 placówki posiada certyfikaty, co stanowi 13,64 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych szkół; - do 25% - 4 placówka posiada certyfikaty, co stanowi 18,18 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych szkół. Powyższe dane wskazują, że nadal w użytkowaniu przedszkoli i szkół znajdują się meble bez certyfikatów. Meble są w większości w dobrym stanie technicznym, w miarę możliwości finansowych placówki starają się wymieniać sprzęt na nowy z certyfikatami. Urządzenia i sprzęt z certyfikatami w przedszkolach Dane z tabeli dotyczącej oceny urządzeń i sprzętu w przedszkolach wskazują, iż na 24 przedszkola, w których przeprowadzono kontrole bieżące: - dla 9 przedszkoli nie uzyskano danych procentowych posiadania certyfikatów na sprzęt sportowy, bądź placówki nie posiadają placów zabaw/ rekreacyjnych; - 100% certyfikatów na urządzenia i sprzęt posiada 12 przedszkoli, co stanowi 80 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych przedszkoli; - powyżej 50% certyfikatów na urządzenia i sprzęt posiadają 2 przedszkola, co stanowi 13,34 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych przedszkoli; - do 50% certyfikatów na urządzenia i sprzęt posiadają 1 przedszkola, co stanowi 6,66 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych przedszkoli; - do 25% certyfikatów na urządzenia i sprzęt sportowy posiada 0 placówek, co stanowi 0% w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych szkół

135 Urządzenia i sprzęt sportowy z certyfikatami w szkołach Dane z tabeli dotyczącej oceny urządzeń i sprzętu sportowego w szkołach, wskazują iż na 24 szkoły (16 szkół podstawowych, 3 szkoły gimnazjalne, 5 zespoły szkół), w których przeprowadzono kontrole bieżące: - dla 2 szkół nie uzyskano danych procentowych posiadania certyfikatów na urządzenia i sprzęt sportowy; - 100% certyfikatów na urządzenia i sprzęt sportowy posiadają 8 placówek, co stanowi 36,36 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych szkół; - powyżej 50% certyfikatów na urządzenia i sprzęt sportowy posiada 7 placówek, co stanowi 31,82 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych szkół; - do 50% certyfikatów na urządzenia i sprzęt sportowy posiadają 1 placówka, co stanowi 4,55 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych szkół; - do 25% certyfikatów na urządzenia i sprzęt sportowy posiadają 6 placówek, co stanowi 27,27 % w stosunku do ogólnej liczby skontrolowanych szkół. OCENA WARUNKÓW SANITARNO - HIGIENICZNYCH, W PLACÓWKACH LETNIEGO WYPOCZYNKU DZIECI I MŁODZIEŻY Czas trwania: r r. Liczba przeprowadzonych kontroli- 53 W tym kontroli interwencyjnych - 4 Liczba zgłoszonych turnusów- 59 Liczba skontrolowanych turnusów- 39 Ocena stanu sanitarno-porządkowego i sanitarno-technicznego skontrolowanych miejsc wypoczynku W trakcie kontroli szczególną uwagę zwracano na stan sanitarno-porządkowy oraz sanitarno-techniczny pomieszczeń, w których przebywali uczestnicy letniego wypoczynku. Najczęściej stwierdzone uchybienia to: brak do wglądu dokumentacji medycznej kadry wypoczynku; niewłaściwy sposób przechowywania naczyń własnych uczestników obozów; zły stan sanitarno higieniczny i sanitarno techniczny sanitariatów i kabin prysznicowych; niewłaściwie zorganizowane ambulatorium. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami wydawano doraźne zalecenia pokontrolne. Zaopatrzenie w wodę (dotyczy obozów pod namiotami) W 3 skontrolowanych bazach obozowych 3 posiadały własne ujęcia wody. We wszystkich bazach obozowych parametry wody odpowiadały przepisom obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015r.. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarny i wyposażenie łazienek oraz sanitariatów Obozy zorganizowane pod namiotami korzystały z kabin WC ekologicznych (TOI-TOI) lub z sanitariatów zlokalizowanych w budynkach murowanych. Zaopatrzenie w pościel W stałych bazach obozowych uczestnicy letniego wypoczynku dzieci i młodzieży posiadali najczęściej własne śpiwory, natomiast materace, koce, kołdry zapewnione były

136 przez organizatora. Na koloniach i obozach zorganizowanych w obiektach stałych pościel, koce, kołdry, poduszki zapewnione były przez właścicieli obiektów. Utrzymanie właściwej temperatury i wentylacji w pomieszczeniach sypialnianych, Nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono. Zapewnienie opieki medycznej Na każdym z 53 skontrolowanych turnusów zapewniona była opieka medyczna. Zazwyczaj była to opieka pielęgniarska całodobowa, kilka godzin dziennie lub w razie potrzeby, ratownicy medyczni lub lekarz pediatra. Dzieci i młodzież miały zapewnioną fachową kadrę kierowniczą, pedagogiczną oraz nadzór ratownika, korzystały z miejsc wykorzystywanych do kąpieli w miejscach wyznaczonych lub własnych. W trakcie kontroli sprawdzano karty kwalifikacyjne uczestników kolonii i obozów, uprawnienia pedagogiczne wychowawców i kierowników. Wypoczynek zimowy na terenie powiatu W roku 2016 na terenie powiatu świebodzińskiego wypoczynek zimowy zorganizowano w miejscach zamieszkania lub w formie wyjazdu jednodniowego. Wypoczynek zimowy organizowany był głównie przez placówki oświatowo-wychowawcze, domy kultury, ośrodki sportowe, świetlice wiejskie i środowiskowe. Dzieci i młodzież chętnie uczestniczyły w zajęciach organizowanych na terenie Miejskiej Hali Sportowej oraz lodowisku w Świebodzinie, dzieci korzystały również z basenu. W trakcie trwania ferii zimowych przeprowadzono 8 kontroli wypoczynku w miejscu zamieszkania. Wszystkie zorganizowane zajęcia odbywały się pod nadzorem nauczycieli i opiekunów. Na stronie internetowej PSSE umieszczono informację nt. wypoczynku zimowego w roku 2016r. zasad organizowana, informacje dla rodziców, dane kontaktowe w razie ewentualnych nieprawidłowości i wątpliwości związanych z wypoczynkiem dzieci i młodzieży. Powyższą informację przekazano również do urzędów miast i gmin oraz Starostwa Powiatowego w Świebodzinie. Wspólnie z pracownikiem promocji zdrowia prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych: profilaktyka uzależnień (tytoń, dopalacze), profilaktyka HIV/AIDS, profilaktyka raka piersi, profilaktyka nadwagi i otyłości. Zorganizowano punkt edukacyjno-informacyjnego przy basenie miejskim. W czasie wypoczynku w większości skontrolowanych placówek nie prowadzono dożywiania. Dzieci przynosiły własne śniadania. W jednej placówce prowadzone było dożywianie w formie obiadu. Główną atrakcją zimowisk były: zajęcia sportowo-rekreacyjne (turnieje siatkówki, koszykówki, piłki nożnej, tenisa stołowego, piłki ręcznej, badmintona, unihokeja, gry i zabawy na wesoło: piłka ręczna dla dzieci klas I-IV, ćwiczenia gimnastyczne, dwa ognie, rozgrywki w ringo); zajęcia teatralne, spektakle teatralne, konkurs piosenki obcojęzycznej, zajęcia komputerowe, seanse filmowe, czytanie i oglądanie bajek, zajęcia muzyczno-taneczne, zajęcia języka angielskiego, zajęcia plastyczne, zajęcia wokalne i muzyczne; gry i zabawy logiczne, gry i zabawy integracyjne, zajęcia świetlicowe, wyjazdy jednodniowe na basen, na lodowisko. W czasie ferii zimowych w roku 2016 podobnie jak w roku ubiegłym większość zajęć w miejscu zamieszkania organizowana była przez placówki takie jak: domy kultury, świetlice wiejskie, środowiskowe, twórcze oraz ośrodki sportowe. Zajęcia były bardzo urozmaicone,

137 miały wymiar kulturalny, twórczy, rekreacyjny, sportowy, posiadały elementy kampanii Bezpieczne ferie zimowe. Nie odnotowano skarg, próśb o interwencje w sprawie niewłaściwych warunków sanitarno-higienicznych w miejscach wypoczynku dzieci i młodzieży na terenie powiatu. Na podstawie powyższych danych można stwierdzić, że stan sanitarno-techniczny części placówek zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży uległ znacznej poprawie. Wykres nr 76: Zestawienie procentowe liczby turnusów, podczas których stwierdzono nieprawidłowości w latach PODSUMOWANIE W wyniku przeprowadzanych kontroli sanitarnych w placówkach oświatowowychowawczych można zauważyć, że stan sanitarno-higieniczny oraz sanitarno-techniczny ulega poprawie. Przeprowadzane są bieżące remonty sal dydaktycznych, bloków żywieniowych, bloków sportowych oraz zapleczy sanitarnych. Pomimo zauważalnej poprawy w placówkach nadal można stwierdzić uchybienia sanitarno-techniczne. Według oświadczeń Dyrektorów szkół i przedszkoli brak jest wystarczających środków finansowych w stosunku do potrzeb, co uniemożliwia zapewnienie właściwych standardów sanitarno-technicznych w placówkach. Część placówek ma nadal problem z zapewnieniem bieżącej wody we wszystkich pomieszczeniach sanitarnych przy wszystkich umywalkach przez cały rok szkolny. W dalszym ciągu w szkołach przeważają sale rekreacyjno-zastępcze, a nie gimnastyczne pełnowymiarowe. W roku 2014 wydano 13 decyzji merytorycznych (w tym 3 zmieniające termin), wyegzekwowano 5 decyzji, w tym 3 z lat ubiegłych, wydano 9 decyzji płatniczych oraz 16 wystąpień pokontrolnych, w roku 2015 wydano 15 decyzji merytorycznych (w tym 6 zmieniających termin), wyegzekwowano 5 decyzji, w tym 3 z lat ubiegłych, wydano 6 decyzji płatniczych oraz 21 wystąpień pokontrolnych, natomiast w roku 2016 wydano 26 decyzji administracyjnych (w tym 15 merytorycznych, 11 opłatowych), 1 zalecenie pisemne oraz 28 wystąpień pokontrolnych

138 Wykres nr 77: Zestawienie wydanych decyzji administracyjnych merytorycznych, wyegzekwowanych decyzji, decyzji płatniczych oraz wystąpień pokontrolnych w latach W roku 2015 stwierdzono u 73 % przebadanych uczniów przekroczenia wagi tornistrów/plecaków. W roku 2016 było to 49 %. Należy wziąć jednak pod uwagę, że w roku 2016 oceną zostało objętych znacznie więcej placówek. Na terenie powiatu świebodzińskiego wszystkie placówki zapewniają możliwość pozostawienia części przyborów i podręczników w szkole. Przeprowadzone w czasie kontroli pomiary wykazały, że 414 uczniów/przedszkolaków ma stoliki i krzesła niedostosowane do wzrostu (204 stanowiska pracy w przedszkolach, 210 stanowisk pracy w szkole podstawowej i gimnazjum). Nieprawidłowości stwierdzono w 25 placówkach. Meble szkolne niedostosowane do wzrostu uczniów/przedszkolaków stwierdzono w 44 oddziałach. W roku 2013 stoliki i krzesła niedostosowane do wzrostu stwierdzono u 14,5% spośród wszystkich ocenionych osób, w 2014r. było to 54,5%, w 2015r. aż 64,7% natomiast w 2016r. aż 61,4 %. W wielu przypadkach dzieci korzystały ze stanowisk większych niż przewiduje norma. Pomimo tego postawa dzieci przy stolikach była prawidłowa. Nadal brak jest wystarczającej ilości gabinetów profilaktyki zdrowotnej, ponadto profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami prowadzono jest w wielu placówkach jedynie przez kilka godzin w tygodniu. Dyrektorzy szkół i przedszkoli wciąż borykają się z takim problemem zdrowotnym wśród dzieci jak zaniedbania higieniczne skóry oraz wszawica. W roku 2017 należy zwiększyć nadzór nad obiektami, w których w roku 2016 stwierdzono uchybienia sanitarno-techniczne, nieprawidłowości dotyczące niedostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii oraz przekroczenia wagi tornistrów

139 XI. PROMOCJA ZDROWIA I OŚWIATA ZDROWOTNA I. Zadania realizowane przez pion Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej w roku Wszystkie zadania podejmowane w zakresie promocji zdrowia wynikają i są zgodne z założeniami Narodowego Programu Zdrowia i wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia. Podejmowane działania dostosowane są do potrzeb zdrowotnych środowiska lokalnego powiatu Świebodzińskiego. Realizacja zadań w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w 2016 roku polegała na realizacji i koordynowaniu interwencji programowych i nieprogramowych. Podejmowane działania dotyczące poszczególnych interwencji opierały się na realizacji zadań wynikających z wcześniej ustalonych harmonogramów. Realizowane działania dotyczyły przede wszystkim profilaktyki chorób zakaźnych, zapobiegania nowotworom, profilaktyki nadwagi i otyłości, oraz profilaktyki uzależnień, szczególnie zdrowotnych następstw palenia tytoniu. Realizacja zadań odbywała się po poprzez: - inicjowanie, wdrażanie i koordynowanie programów edukacyjnych, - organizowanie narad, - dystrybucję materiałów edukacyjnych, - nagłośnienie problematyki zdrowotnej w lokalnych mediach, - nadzorowanie działalności oświatowo zdrowotnej. Placówki, w których przedstawiciele Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świebodzinie prowadzili nadzór z zakresu Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej to: - Placówki nauczania i wychowania 65 Łączna liczba wizytacji przeprowadzona w w/w placówkach w 2016 roku 76 Ponadto przeprowadzono: - narad 66 - szkoleń 1 - konferencji 1 - konkursów 2 - warsztatów 8 - prelekcji 17 - punktów edukacyjnych artykuły przekazane prasie lokalnej 15 - informacje umieszczone na stronie internetowej PSSE - 29 Współorganizatorami powyższych działań byli: - Szkolni koordynatorzy programów, - Dyrektorzy Szkół, - Pielęgniarki Środowiska Szkolnego, - Pedagodzy Szkolni, - Przedstawiciele Starostwa Powiatowego w Świebodzinie, - Przedstawiciele Świebodzińskiego Domu Kultury, - Przedstawiciele Urzędów Gmin. W 2016 roku pion promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej nadzorował działalność 65 placówek oświatowo wychowawczych. W nadzorowanych placówkach przeprowadzono łącznie 76 wizytacji. Celem wizytacji była ocena sposobu realizacji interwencji programowych oraz diagnoza obozów i kolonii w trakcie akcji lato

140 Wykres nr 78: Wizytacje w podległych placówkach w latach 2013r. 2016r rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 0 Wizytacje Tabela: Liczba przeprowadzonych wizytacji w latach 2013r r. Lp. Formy działalności w zakresie PZ 2013 rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 1. Wizytacje II W roku 2016 realizowano następujące programy profilaktyczne: 1. Wojewódzki Program Profilaktyki Nowotworów. Profilaktyka Raka Piersi i Szyjki Macicy. Program adresowany był do dziewcząt szkół ponadgimnazjalnych, pacjentek zakładów opieki zdrowotnej. Celem programu było zmniejszenie liczby zachorowań na raka piersi oraz raka szyjki macicy poprzez propagowanie profilaktyki wśród ogółu kobiet, w tym także uczennic za szkół ponadgimnazjalnych. W 2016 roku program był realizowany w 12 szkołach (szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne), co stanowi 100 % szkół tego typu, 3 zakładach opieki zdrowotnej (szpitale), co stanowi 100% ogólnej liczby szpitali. W trakcie realizacji programu przeprowadzono: 4 wizytacje, 9 narady, 6 zajęć warsztatowych, 8 punkty edukacyjno informacyjne. Ogółem działaniami edukacyjnymi w całym powiecie objęto: bezpośrednio 5402 osób + media ok

141 Wykres nr 79: Liczba osób objęta edukacją programu w latach Dokumentacja fotograficzna: Punkt edukacyjny w Świebodzińskim Domu Kultury Zajęcia warsztatowe w Zespole Szkół Leśnych w Rogozińcu

142 Zajęcia warsztatowe w Publicznym Gimnazjum Nr 1 w Świebodzinie. 2. Program profilaktyki nadwagi i otyłości pt. Trzymaj Formę! Głównym celem programu było kształtowanie prozdrowotnych nawyków uczniów oraz pogłębianie wiedzy na temat znaczenia zbilansowanej diety i aktywności fizycznej. Program realizowany był w szkołach metoda projektu, dzięki której uczniowie wspólnie z nauczycielami, rodzicami i środowiskiem lokalnym opracowali metody propagowania zasad zdrowego stylu życia, przy wykorzystaniu różnorodnych form pracy, m.in. prelekcji, zajęć praktycznych, ćwiczeń, konkursów, przygotowano własne ulotki i plakaty oraz stoiska ze zdrową żywnością. W 2016 roku program realizowany był w 6 szkołach podstawowych na 20 szkół w powiecie (30%) oraz w 4 szkołach gimnazjalnych na 8 szkół w powiecie (50%). Łącznie działaniami edukacyjnymi objęto 1179 uczniów oraz ok. 900 rodziców. W trakcie realizacji programu przeprowadzono: 10 wizytacji Wykres nr 80: Liczba szkół oraz uczniów realizujących program Trzymaj Formę! w latach / / /2016 Liczba uczniów Liczb szkół Liczb szkół Liczba uczniów

143 Dokumentacja fotograficzna: Konkurs plastyczny dla dzieci przedszkolnych pt. Zdrowy styl życia. Punkt edukacyjny w trakcie festynu rodzinnego w Zespole Szkół w Szczańcu. Prelekcja na temat racjonalnego odżywiania w PSP Nr 6 w Świebodzinie

144 Prelekcja na temat racjonalnego odżywiania w Publicznym Gimnazjum Nr 1 w Świebodzinie. Prelekcja na temat racjonalnego odżywiania w Zespole Szkół w Szczańcu. Zajęcia kulinarne w Publicznym Gimnazjum w Radoszynie w trakcie Powiatowego Dnia Trzymaj Formę!

145 Warsztaty na temat racjonalnego odżywiania w Publicznym Przedszkolu Nr 1 w Świebodzinie. 3. Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV. Głównym celem programu było przekazanie rzetelnej informacji na temat zakażeń wirusem HIV oraz dostarczanie wiedzy i kształtowanie właściwych postaw wobec osób żyjących z HIV i chorych na AIDS. W 2016 roku program profilaktyki HIV/AIDS realizowany był 14 szkołach (szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne), co stanowi 100 % szkół tego typu oraz w 3 zakładach opieki zdrowotnej (szpitale), co stanowi 100 % ogólnej liczby szpitali. Łącznie działaniami edukacyjnymi objęto media ok W trakcie realizacji programu przeprowadzono: 3 wizytacje, 6 narad, 10 punktów edukacyjno - informacyjnych, 1 konkurs wiedzy, 2 artykuły przekazane prasie lokalnej, 5 artykułów umieszczonych na stronie internetowej PSSE. Wykres nr 81: Liczba osób objęta edukacją programu w latach

146 Dokumentacja fotograficzna: Powiatowy konkurs wiedzy o HIV/AIDS pt. Wiedza Ratuje Życie. 4. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu. Celem programu było zmniejszenie zachorowań i zgonów wynikających z palenia tytoniu poprzez zmniejszenie ekspozycji na dym tytoniowy. Program adresowany był do uczniów wszystkich typów szkół, nauczycieli, pracowników służby zdrowia, pacjentów oraz osób uzależnionych i ich rodzin. W ramach realizacji programu zorganizowano 2 kampanie antynikotynowe, wiosenną i jesienną. Miejscem prowadzonych działań były: szkoły podstawowe, gimnazjalne, ponadgimnazjalne, zakłady opieki zdrowotnej, placówki wypoczynku zimowego i letniego. W trakcie realizacji programu przeprowadzono: 3 wizytacje, 6 narad, 1 szkolenie, 11 punkty edukacyjno informacyjne. W 2016 roku program profilaktyki antynikotynowej realizowany był w 14 szkołach (szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne), co stanowi 100 % szkół tego typu oraz w 3 zakładach opieki zdrowotnej (szpitale), co stanowi 100% ogólnej liczby szpitali. Łącznie działaniami edukacyjnymi objęto osób (zmniejszona liczba odbiorców spowodowana jest brakiem emisji spotu w telewizji lokalnej)

147 Wykres nr 82: Liczba osób objęta edukacją programu w latach Czyste Powietrze Wokół Nas W ramach Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu był realizowany program przedszkolnej edukacji antynikotynowej pt. Czyste powietrze wokół nas. Celem programu było zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń oraz wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycja na dym tytoniowy. W trakcie realizacji programu przeprowadzono: 11 wizytacji, 11 narad. Program realizowany był w 11 placówkach w tym: 8 przedszkolach, co stanowi 36% placówek w powiecie oraz w 3 szkołach podstawowych, co stanowi 19 % wszystkich szkół podstawowych mających oddział przedszkolny w powiecie. Łącznie działaniami edukacyjnymi objęto: 301 dzieci oraz ok.321 rodziców. Wykres nr 83: Liczba szkół oraz uczniów realizujących program Czyste Powietrze Wokół Was w latach Liczb szkół / / /2016 Liczba uczniów

148 Dokumentacja fotograficzna: Warsztaty w Publicznym Przedszkolu Nr 1 w Świebodzinie oraz wspólny spacer w celu poszukiwania źródeł dymu. 6. Nie Pal Przy Mnie Proszę Celem programu było wykształcenie u dzieci świadomości umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, w których inne osoby palą przy nich papierosy. Program adresowany był do uczniów klas I - III szkoły podstawowej. Program został realizowany przez 8 szkoł podstawowych co stanowi 42 % placówekw powiecie. Łącznie działaniami edukacyjnymi w 2016 roku zostało objętych 704 dzieci i ok. 463 rodziców. W ramach realizacji programu przeprowadzono: 8 wizytacji i 8 narad. Wykres nr 84: Liczba szkół oraz uczniów realizujących program Nie Pal Przy Mnie Proszę w latach / / /2016 Liczba uczniów Liczb szkół Liczb szkół Liczba uczniów 7. Znajdź Właściwe Rozwiązanie Celem programu było zapobieganie paleniu tytoniu wśród młodzieży szkolnej, poprzez zwiększenie wiedzy w zakresie szkodliwości dymu tytoniowego, kształtowanie umiejętności dbania o zdrowie własne i swoich

149 bliskich oraz kształtowanie postaw asertywnych związanych z unikaniem czynnego i biernego palenia. Program adresowany był do uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjalnych. W 2016 roku program był realizowany w 7 placówkach (4 szkołach podstawowych 22 % szkół podstawowych w powiecie i 3 szkołach gimnazjalnych 42 % szkół gimnazjalnych w powiecie). Łącznie działaniami objęto 638 uczniów i ok. 83 rodziców. W ramach realizacji programu przeprowadzono: 7 wizytacji. Wykres nr 85. Liczba szkół oraz uczniów realizujących program Znajdź Właściwe Rozwiązanie w latach Liczb szkół / / /2016 Liczba uczniów Dokumentacja fotograficzna: Szklenie na temat profilaktyki tytoniowej w Domu Dziecka w Świebodzinie. 8. ARS, czyli jak dbać o miłość? Celem programu pt. ARS, czyli jak dbać o miłość? jest ograniczenie używania substancji psychoaktywnych przez młodzież (np. alkoholu, tytoniu, narkotyków i dopalaczy), także w kontekście przyszłych ról rodzicielskich. Program adresowany był do uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W 2016 roku program był realizowany w 2 placówkach, co stanowi 30 % szkół ponadgimnazjalnych w powiecie). Łącznie działaniami objęto 266 uczniów

150 W ramach realizacji programu przeprowadzono: 2 wizytacje. Dokumentacja fotograficzna: Wykład na temat profilaktyki uzależnień dopalacze. 9. KIK/68 - Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych współfinansowany w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Celem projektu jest projektu jest ograniczenie używania substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym (15-49 lat) W 2016 roku w ramach realizacji projektu przeprowadzono: - 8 narad, - 5 prelekcji, - 8 punktów edukacyjno informacyjnych, - 3 artykuły umieszczono na stronie internetowej PSSE, - 1 artykuł przekazano prasie lokalnej. Łącznie działaniami objęto ok osób. Dokumentacja fotograficzna: Punkt edukacyjne w trakcie powiatowego konkursu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w Publicznym Gimnazjum w Radoszynie

151 10. Wojewódzki Program Profilaktyki Wszawicy Program edukacyjny w zakresie profilaktyki wszawicy wśród dzieci w wieku przedszkolnym i uczniów szkół podstawowych jest odpowiedzią Państwowej Inspekcji Sanitarnej Województwa Lubuskiego na kwestie związane z rozprzestrzenianiem się wszawicy, podnoszone przez zaniepokojonych rodziców, nauczycieli, dyrektorów szkół i przedszkoli. Cele szczegółowe programu to: - dostarczenie wiedzy z zakresu zapobiegania wszawicy oraz kształtowanie pozytywnych i aktywnych postaw prozdrowotnych wśród dzieci, rodziców i nauczycieli, - objęcie programem profilaktycznym dzieci, rodziców i opiekunów oraz nauczycieli z przedszkoli i szkół podstawowych z terenu województwa lubuskiego. W 2016 roku program był realizowany w 7 placówkach (2 szkołach podstawowych 10 % szkół podstawowych w powiecie i 5 przedszkolach 22 % przedszkoli w powiecie). Łącznie działaniami objęto 7070 osób. W ramach realizacji programu przeprowadzono: 7 wizytacji. III W roku 2016 realizowano następujące kampanie prozdrowotne: 1. Światowy Dzień Zdrowia W 2016 roku Światowy Dzień Zdrowia obchodzony był pod hasłem: Pokonaj cukrzycę!. Celem działań było zwiększenie wiedzy o rosnącym rozpowszechnieniu cukrzycy, ogromnym obciążeniu tą chorobą i jej poważnych następstwach, zwłaszcza w krajach o niskich i średnich dochodach, W ramach realizacji działań edukacyjnych przeprowadzono: - 3 narady, - 1 konferencję, - 3 prelekcje, - 1 punkt edukacyjno informacyjny, - 5 artykułów umieszczono na stronie internetowej PSSE, - 5 artykułów przekazano lokalnej prasie. Łącznie działaniami edukacyjnymi objęto ok osob. Dokumentacja fotograficzna: Prelekcja w Zespole Szkół Technicznych w Zbąszynku

152 Prelekcja w Zespole Szkół Leśnych w Rogozińcu. Prelekcja w Społecznej Szkole Podstawowej w Świebodzinie. Konferencja w Świebodzińskim Domu Kultury-Światowy Dzień Zdrowia. Punkt edukacyjny w trakcie imprezy MOTOSERCE

153 2. Bezpieczne i Zdrowe Wakacje. Kampania skierowana była głównie do dzieci, młodzieży, i ich rodziców oraz opiekunów i wychowawców na koloniach i obozach. Tematyka obejmowała zagadnienia z zakresu zapobiegania chorobom zakaźnym (m.in. borelioza, bąblowica, salmonelloza, zakażenia meningokokowi, zakażenia wirusem HIV czy inne choroby przenoszone drogą płciową), profilaktyki uzależnień (nikotynizm, narkomania, alkoholizm) oraz zasada udzielania I pomocy, czy szkodliwości promieniowania UV. W ramach realizacji działań edukacyjnych przeprowadzono: - 1 naradę, - 4 artykuły umieszczono na stronie internetowej PSSE, - 21 wizytacji, - 1 punkt edukacyjno informacyjny. Łącznie działaniami edukacyjnymi objęto bezpośrednio ok osób + media ok (internet). IV Współpraca w 2016 roku. W 2016 roku Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Świebodzinie prowadząc działalność oświatowo zdrowotną współpracowała z: - Starostwem Powiatowym w Świebodzinie, - Świebodzińskim Domem Kultury, - Samorządami Lokalnymi, - Dyrektorami Szkół, - Dyrektorami Przedszkoli, - Lokalnymi mediami: Tygodnik Dzień za Dniem, Gazeta Lubuska Internet: Gazeta Portalu , Gazeta Świebodzińska, - Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Nowy Szpital w Świebodzinie, - Uniwersytetem Ludowym Dokumentacja fotograficzna: Uczestnictwo PSSE w powiatowym konkursie udzielania I pomocy przedmedycznej

154 Uczestnictwo PSSE w powiatowym konkursie udzielania I pomocy przedmedycznej. Udział przedstawicieli PSSE w imprezie masowej pt. MOTOSERCE. Dodatkowe działania związane z potrzebami nadzorowanych podmiotów : 1.Narada szkoleniowa dot. bezpieczeństwa zdrowotnego wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie w dniu 28 kwietnia 2016r. zwołał naradę szkoleniową, do której zaprosił przedstawicieli przedsiębiorstw wodociągowych oraz osoby odpowiedzialne za dostarczanie ludności wody przeznaczonej do spożycia a także osoby odpowiedzialne za zarządzanie kryzysowe na szczeblu gminnym i powiatowym. Narada dot. zmian ustawowych w Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015r. (Dz.U poz. 1989) w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz reagowania w sytuacjach kryzysowych dot. zaopatrzenia ludności w wodę. Spotkanie to miało na celu ugruntowanie wiedzy niezbędnej do właściwej realizacji zapisów ustawowych dotyczących wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz wypracowanie właściwych procedur w sytuacjach kryzysowych ale także pogłębienie współpracy i opracowanie wniosków niezbędnych do kontynuowania dalszych działań

155 2.Zapobieganie zakażeniom w gabinetach kosmetycznych, fryzjerskich, tatuażu oraz w SPA Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Świebodzinie przy współudziale firmy EKOLAB zorganizowała szkolenie pn. Zapobieganie zakażeniom w gabinetach kosmetycznych, fryzjerskich, tatuażu oraz w SPA, które odbyło się w dniu 19 października 2016 roku w Warsztatach Szkolnych Powiatowego Zespołu Szkół Technicznych i Zawodowych. Spotkanie to skierowane zostało do pracowników wybranych zawodów zwiększonego ryzyka transmisji zakażeń krwiopochodnych w zakresie prewencji HBV,HCV, HIV, świadczących usługi na terenie powiatu świebodzińskiego. Udział w szkoleniu wzięło ok. 80 osób w tym uczniowie PZSTiZ z klas zawodowych - fryzjerzy i kosmetyczki. Celem szkolenia była edukacja zawodów pozamedycznych tj. kosmetyczki, fryzjerzy, osoby wykonujące tatuaże, makijaże permanentne w zakresie dezynfekcji rąk, skóry oraz małych i dużych powierzchni, narzędzi. 3. Szczepienia ochronne znaczenie i realizacja szczepień obowiązkowych oraz zalecanych.. W związku z problemem uchylania się opiekunów prawnych od obowiązkowych szczepień ochronnych w powiecie świebodzińskim Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie zorganizował szkolenie dla pielęgniarek i położnych zatrudnionych w punktach szczepień na temat: Szczepienia ochronne znaczenie i realizacja szczepień obowiązkowych oraz zalecanych. W szkoleniu uczestniczył Konsultant Naukowy Glaxo Smith Kline, który przedstawił zagadnienia: Medycy są z Marsa, rodzice z Facebooka współczesne źródła informacji o szczepionkach; Przewodnik po szczepieniach wartość materiałów edukacyjnych w pracy pielęgniarki i położnej oraz Fakty i mity o szczepieniach jak rozmawiać z rodzicami

156 Z uwagi na skalę problemu należy podejmować działania zmierzające do poprawienia zgłaszalności osób wzywanych do szczepień ochronnych poprzez działania edukacyjne oraz egzekucyjne. Ponadto należy podejmować inicjatywy i poszukiwać nowych sposobów dotarcia do rodziców i opiekunów z informacjami wskazującymi na zasadność realizacji szczepień ochronnych. 4.Światowe Dni Młodzieży w Świebodzinie. W związku z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa sanitarnego uczestnikom uroczystości wojewódzkich w Świebodzinie PPIS w Świebodzinie czynnie włączył się w kampanię edukacyjną w tym zakresie. Opracował ulotki informacyjne dla wolontariuszy dotyczące zapewnienia właściwych warunków noclegowych, bezpieczeństwa żywności, bezpieczeństwa wodnego. Materiały zostały dostarczone do wszystkich parafii, które gościły pielgrzymów, umieszczone na stronie edukacyjnej, przekazywane w czasie spotkań roboczych z wolontariuszami. Przeprowadzono także działania kontrolne i edukacyjne w miejscach noclegowych dla grup zorganizowanych, a także miejsc żywienia i stoisk gastronomicznych w czasie uroczystości. V. Podsumowanie. W 2016 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, największy zasięg miały ogólnopolskie programy edukacyjne, inicjowane przez Główny Inspektorat Sanitarny, które były wdrażane, nadzorowane i koordynowane przez Powiatową Stację Sanitarno- Epidemiologiczną. Programy te wyposażone były w pomoce dydaktyczne i materiały oświatowo zdrowotne przeznaczone zarówno dla adresatów programów, jak i osób przeprowadzających działania edukacyjne. Pomoce dydaktyczne i materiały wydawnicze dostarczane były do placówek oświatowo - wychowawczych, zakładów opieki zdrowotnej i innych jednostek organizacyjnych

157 Stosowano różnorodne metody i formy oddziaływania, współpracowano z przedstawicielami władz samorządowych, z instytutami naukowymi, lokalnymi mediami i przedsiębiorstwami. Wszystkie działania prozdrowotne wymagają nakładów finansowych oraz wsparcia autorytetów merytorycznych z danej tematyki, dlatego niezbędne jest pozyskiwanie współpartnerów merytorycznych, metodycznych i finansowych do ich realizacji. Sporządziła: Dorota Kimsa XII. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNO-REPRESYJNA Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie zgodnie z ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, realizował w roku 2016 zadania w zakresie sprawowania zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego nad warunkami higieny środowiska, nadzoru zapobiegawczego, higieny żywności i żywienia oraz przedmiotów użytku i kosmetyków, a także środkami zastępczymi, higieną pracy, higieną dzieci i młodzieży oraz w zakresie epidemiologii, szczepień ochronnych. W roku 2016 na dzień 31 grudnia w ewidencji PPIS w Świebodzinie znajdowało się ogółem 1343 zakładów. Nadzór w tych zakładach prowadzą poszczególne komórki organizacyjne PSSE, w zależności od profilu i zakresu prowadzonej w nich działalności tj.: Higiena środowiska (komunalna) 319 Higiena Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Higiena Pracy Higiena Dzieci i Młodzieży - 79 Epidemiologia 110 Promocja Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej 65 Zaopobiegawczy Nadzór Sanitarny brak stałych obiektów Wykres nr 86: Obiekty objęte nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świebodzinie w roku 2016 Higiena Komunalna Higiena Żywności, Zywienia i Przedmiotów Użytku Higiena Pracy 646 Higiena Dzieci i Młodzieży Epidemiologia Promocja Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej Ogółem w roku 2016 przeprowadzono 1435 kontroli/wizytacji w nadzorowanych obiektach;

158 Wykonano 17 oznaczeń chemicznych oraz pobranych próbek wody przeznaczonej do celów kąpielowych z basenów; W ramach prowadzonych działań nadzorowanych pobrano 429 próbek (tj.: 137 żywności, przedmiotów użytku, 226 wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz do celów kąpielowych 20 oraz 46 próbek kału do badań w kierunku nosicielstwa); Pobrano na zlecenia do badań laboratoryjnych 320 próbki wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz do celów kąpielowych. Przyjęto w punkcie przyjmowania próbek do badań 1746 próbek do badań na nosicielstwo bakterii chorobotwórczych (do badań sanitarno-epidemiologicznych) od ludności oraz 210 ww. próbek od uczniów, a także 187 tzw. sporali testów bakteriologicznych potwierdzających skuteczność procesów sterylizacyjnych w autoklawach stosowanych przez osoby świadczące usługom medycznych z naruszeniem ciągłości tkanek; Wydano 373 decyzji merytorycznych, 227 decyzji opłatowych, 18 postanowień i 8 tytułów wykonawczych; W sumie nałożono 55 mandatów karnych na kwotę ,00 zł. Działalność Inspekcji Sanitarnej na terenie powiatu w 2016 roku oprócz stałego nadzoru nad obiektami znajdującymi się w ewidencji polegała na prowadzeniu innych działań poza kontrolnymi (1621 kontroli), szczególnie w zakresie oświaty i promocji zdrowia (podjęto 76 wizytacji), które dot. czynnego udziału przedstawicieli Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w życiu powiatu, współpracy z mediami, stałego uczestnictwa osób nadzorujących w szkoleniach zewnętrznych i wewnętrznych, prowadzeniu stałego poradnictwa w zakresie problemów związanych ze zdrowiem publicznym. Wykres nr 87: Działania kontrolne na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Rok HK HŻ HP EP NZ HDM Rok Ogółem HK HŻ HP EP NZ HDM rok rok rok rok

159 2015 rok Łącznie w roku 2016 mieszkańcy powiatu świebodzińskiego wnieśli do PPIS 60 wniosków z prośbą o interwencje, z których 40 rozpatrzono we własnym zakresie i z których 20 uznano jako zasadne, a 25 jako niezasadne, natomiast 20 przekazano wg właściwości jednostkom spoza Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Sprawy interwencyjne dotyczyły: w zakresie higieny środowiska: przyjęto 31 pism w sprawie interwencji, z których rozpatrzono 12, w tym 7 uznano jako zasadne, a 5 jako bezzasadne, 19 przekazano wg właściwości jednostkom spoza PIS. Sprawy dot.: jakości wody, gospodarki nieczystościami stałymi i płynnymi, stanu sanitarno-technicznego budynków mieszkalnych, posesji oraz otoczenia człowieka i stanu sanitarno-higienicznego obiektów użyteczności publicznej oraz hałasu; w zakresie higieny, żywności, żywienia i przedmiotów użytku: rozpatrzono 19 spraw interwencyjnych, z których 7 uznano jako zasadne, a 12 jako bezzasadne. Problematyka spraw dot.: zastrzeżeń, co do jakości zdrowotnej produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności oraz niezachowania należytego stanu sanitarno-higienicznego w zakładach żywnościowo-żywieniowych oraz warunków produkcji, przygotowywania i wprowadzania do obrotu żywności; w zakresie higieny pracy: rozpatrzono 1 sprawę interwencyjną, którą uznano jako zasadną, natomiast 1 przekazano wg właściwości jednostkom spoza PIS; w zakresie higieny dzieci i młodzieży: rozpatrzono 7 wniosków o przeprowadzenie kontroli interwencyjnych, z których 4 były zasadne i 3 niezasadne; w zakresie epidemiologii: rozpatrzono 1 sprawę dot. wniesionej interwencji którą uznano jako bezzasadną. Wykres nr 88: Rozpatrzone sprawy interwencyjne w zakresie właściwości PPIS w Świebodzinie, dotyczące obiektów funkcjonujących na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Rok 2016 Ogółem Zasadne Bezzasadne Zasadne Bezzasadne Ogółem rozpatrzono Rok Rok Rok Rok Rok Rok