PROJEKT OPINII. PL Zjednoczona w różnorodności PL 2010/0199(COD) Komisji Prawnej. dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Prawna /0199(COD) PROJEKT OPINII Komisji Prawnej dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 97/9/WE w sprawie systemów rekompensat dla inwestorów (COM(2010)0371 C7-0174/ /0199(COD)) Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Sebastian Valentin Bodu PA\ doc PE v01-00 Zjednoczona w różnorodności

2 PA_Legam PE v /15 PA\ doc

3 ZWIĘZŁE UZASADNIENIE Dyrektywę 97/9/WE w sprawie systemów rekompensat dla inwestorów (ICSD) przyjęto w 1997 r. w celu uzupełnienia dyrektywy w sprawie usług inwestycyjnych (tę ostatnią zastąpiono później dyrektywą w sprawie rynków instrumentów finansowych MiFID). Po upływie dziesięciu lat od wejścia w życie dyrektywy ICSD i bezpośrednio po kryzysie finansowym nadszedł właściwy czas na dokonanie przeglądu jej funkcjonowania. Przegląd tej dyrektywy wynika z faktu, iż Komisja otrzymała od inwestorów wiele zażaleń dotyczących jej stosowania, z czym niekiedy wiązały się znaczne straty poniesione przez inwestorów. Przegląd tej dyrektywy uwzględnia także cel określony na szczeblu grupy G20 dotyczący uzupełnienia wszelkich luk w systemie regulacji i nadzoru oraz cel przywrócenia zaufania inwestorów do systemu finansowego. Cele wniosku nie mogą być osiągnięte w sposób zadowalający przez państwa członkowskie. Obecne ramy prawne UE przewidują jedynie pewne minimalne zasady dotyczące harmonizacji, pozostawiając państwom członkowskim swobodę ich dalszego opracowywania. Problemy napotykane w niektórych państwach członkowskich pokazują jednak, że konieczna jest dodatkowa, a zwłaszcza szersza harmonizacja na szczeblu UE, aby osiągnąć cele dyrektywy w UE. Niniejszy wniosek ma na celu poprawę funkcjonowania jednolitego rynku usług inwestycyjnych, zwiększenie ochrony inwestorów i zaufania inwestorów do UE. W szczególności ma on na celu poprawę funkcjonowania dyrektywy w sprawie systemów rekompensat dla inwestorów w praktyce, wyjaśnienie jej zakresu (z uwzględnieniem kryzysu finansowego i ostatnich zmian w otoczeniu regulacyjnym UE), uzupełnienie luk w systemie regulacyjnym i likwidację różnic między ochroną klientów firm inwestycyjnych oraz osób składających depozyty bankowe. W świetle istniejących różnic w funkcjonowaniu systemów na szczeblu krajowym wniosek wprowadza wspólne zasady w celu zagwarantowania pewnego stopnia harmonizacji finansowania systemów i ich bieżącej działalności; stanowi on również podstawę do ustanowienia mechanizmu zaciągania pożyczek między systemami krajowymi jako narzędzia, z którego można skorzystać w ostateczności w celu wyrównania wszelkich tymczasowych potrzeb systemów, z zastrzeżeniem przeprowadzenia dokładnej analizy przez Europejski Organ Nadzoru nad Giełdami i Papierami Wartościowymi oraz nałożenia obowiązku spłaty wszelkich pożyczek w terminie maksymalnie pięciu lat. Wniosek jest zgodny z zasadą proporcjonalności, ponieważ wszystkie rozwiązania zostały ocenione pod kątem ich opłacalności i przestrzegania specyfiki rynków w poszczególnych państwach członkowskich. Wniosek nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia zamierzonych celów, a w szczególności utrzymuje minimalne zasady harmonizacji, tam gdzie jest to stosowne, na przykład w odniesieniu do metod wnoszenia składek przez członków systemu rekompensat. Wprowadzenie systemu pożyczek między systemami krajowymi jest zgodne z zasadą proporcjonalności, ponieważ nie narusza odpowiedzialności fiskalnej państw członkowskich, jest środkiem ostatecznym, stosowanym dopiero po wcześniejszym wykorzystaniu innych mechanizmów finansowania (zwykłe i dodatkowe składki członków), a jedynie wprowadza możliwość zaciągania pożyczek pod warunkiem zapłacenia odsetek oraz spłaty zobowiązania systemowi, który udzielił pożyczki, oraz jest ograniczone w czasie i PA\ doc 3/15 PE v01-00

4 wielkości. PE v /15 PA\ doc

5 POPRAWKI Komisja Prawna zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, jako do komisji przedmiotowo właściwej, o naniesienie w swoim sprawozdaniu następujących poprawek: 1 Odniesienie 1 uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 53 ust. 1, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 169 ust. 3, Podstawa prawna przywołana przez Komisję we wniosku jest nieodpowiednia w odniesieniu do omawianej materii. 2 Artykuł 1 punkt 1 litera a) Artykuł 1 punkt 2 2. operacje inwestycyjne oznaczają usługi i działalność inwestycyjną określone w art. 4 ust. 1 pkt 2 dyrektywy 2004/39/WE i usługi dodatkowe, o których mowa w pkt 1 sekcji B załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady; 2. operacje inwestycyjne oznaczają wszelkie usługi i wszelkie rodzaje działalności inwestycyjnej określone w art. 4 ust. 1 pkt 2 dyrektywy 2004/39/WE i usługi dodatkowe, o których mowa w pkt 1 sekcji B załącznika I do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/39/WE; PA\ doc 5/15 PE v01-00

6 3 Artykuł 1 punkt 1 litera a a) (nowa) Artykuł 1 punkt 3 (aa) punkt 3 otrzymuje brzmienie: 3. instrumenty oznaczają instrumenty wymienione w sekcji C załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE; Definicję instrumentów również należy uaktualnić stosownie do dyrektywy o rynkach instrumentów finansowych. 4 Artykuł 1 punkt 2 litera b) Artykuł 2 ustęp 2 litera b) (b) z powodów bezpośrednio związanych z sytuacją finansową przedsiębiorstwa inwestycyjnego lub z sytuacją finansową dowolnej osoby trzeciej, u której przedsiębiorstwo inwestycyjne zdeponowało instrumenty finansowe, organ sądowy wydał orzeczenie, którego skutkiem jest zawieszenie możliwości dochodzenia przez inwestora swoich roszczeń od przedsiębiorstwa inwestycyjnego lub zawieszenie możliwości dochodzenia przez przedsiębiorstwo swoich roszczeń od osoby trzeciej. (b) z powodów bezpośrednio związanych z sytuacją finansową przedsiębiorstwa inwestycyjnego lub z sytuacją finansową dowolnej osoby trzeciej, u której przedsiębiorstwo inwestycyjne zdeponowało instrumenty finansowe, organ sądowy wydał prawomocne zgodnie z prawodawstwem państwa członkowskiego orzeczenie, którego skutkiem jest zawieszenie możliwości dochodzenia przez inwestora swoich roszczeń od przedsiębiorstwa inwestycyjnego lub zawieszenie możliwości dochodzenia przez przedsiębiorstwo swoich roszczeń od osoby trzeciej. PE v /15 PA\ doc

7 Orzeczenie sądu może podlegać apelacji lub być prawomocne. Niniejszy przepis powinien się odnosić jedynie do orzeczeń prawomocnych. 5 Artykuł 1 punkt 4 litera d) Artykuł 4 ustęp 4 (d) skreśla się ust. 4. d) ustęp 4 otrzymuje brzmienie: 4. Państwo członkowskie może ograniczyć rekompensatę przewidzianą w niniejszej dyrektywie do określonego odsetka kwoty będącej przedmiotem roszczenia inwestora. Stopień zabezpieczenia musi jednak wynosić co najmniej 80% wysokości roszczenia, jeżeli wysokość zwrotu w ramach systemu rekompensat jest niższa od kwoty przewidzianej w niniejszej dyrektywie. Mając na uwadze, że system rekompensat jest finansowany ze składek członków, które stanowią dla nich istotne obciążenie finansowe, obarczenie inwestorów częścią ewentualnych strat nie przeczy zasadzie sprawiedliwości (podobnie jak ma to miejsca w przypadku dobrego ubezpieczenia). 20% powinno być sprawiedliwą wartością. 6 Artykuł 1 punkt 5 Artykuł 4 b ustęp 1 litera b) PA\ doc 7/15 PE v01-00

8 (b) sytuacja, o której mowa w lit. a) niniejszego akapitu, wynika z braku dostępnych funduszy, o których mowa w art. 4a ust. 3; (b) sytuacja, o której mowa w lit. a) niniejszego akapitu, wynika z faktu, iż nie osiągnięto docelowego poziomu funduszy, o których mowa w art. 4a ust. 3; Doprecyzowanie. 7 Artykuł 1 punkt 5 Artykuł 4 b ustęp 3 akapit drugi ESMA przekazuje udzielającym pożyczki systemom swoje potwierdzenie wraz z informacjami, o których mowa w lit. g). Systemy otrzymują to potwierdzenie i te informacje w ciągu 15 dni roboczych. Udzielające pożyczki systemy dokonują wypłaty pożyczki na rzecz systemu zaciągającego pożyczkę niezwłocznie, a najpóźniej w ciągu kolejnych 15 dni roboczych po otrzymaniu tego potwierdzenia i tych informacji. ESMA przekazuje udzielającym pożyczki systemom swoje potwierdzenie wraz z informacjami, o których mowa w lit. g). Systemy otrzymują to potwierdzenie i te informacje w ciągu 15 dni roboczych. Udzielające pożyczki systemy dokonują wypłaty pożyczki na rzecz systemu zaciągającego pożyczkę niezwłocznie, a najpóźniej w ciągu kolejnych 30 dni roboczych po otrzymaniu tego potwierdzenia i tych informacji. Okres 30 dni jest bardziej realistyczny. 8 Artykuł 1 punkt 5 Artykuł 4 b ustęp 4 akapit pierwszy a (nowy) PE v /15 PA\ doc

9 Wszystkie pozostałe roszczenia są podrzędne w stosunku do roszczenia wynikającego z systemu rekompensat, który udzielił pożyczki. System ten jest uważany za uprzywilejowanego wierzyciela i wynikające zeń roszczenia są zaspokajane w pierwszej kolejności. Ze względu na fakt, iż pożyczka z innego systemu rekompensat jest działaniem ostatecznym i wyjątkowym oraz ponieważ ten system rekompensat jest podmiotem zagranicznym, pożyczka ta powinna zostać zwrócona w pierwszej kolejności. 9 Artykuł 1 punkt 5 Artykuł 4 b ustęp 4 akapit pierwszy b (nowy) Nie naruszając drugiego akapitu, państwa członkowskie mogą ustalić inną kolejność zaspokajania roszczeń różnych kategorii wierzycieli. Zobacz uzasadnienie poprawki Artykuł 1 punkt 5 Artykuł 4 b ustęp 5 akapit pierwszy PA\ doc 9/15 PE v01-00

10 5. W celu ułatwienia skutecznej współpracy między systemami rekompensat dla inwestorów, systemy te lub, tam gdzie to stosowne, właściwe organy zawierają pisemne umowy dotyczące współpracy. Umowy takie uwzględniają wymogi określone w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady. 5. W celu ułatwienia skutecznej współpracy między systemami rekompensat dla inwestorów, systemy te lub, tam gdzie to stosowne, właściwe organy zawierają pisemne umowy dotyczące współpracy. Umowy takie uwzględniają wymogi określone w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 95/46/WE z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych. Dyrektywa powinna jasno stanowić, że umowy o współpracy między systemami są obowiązkowe, a nie fakultatywne. 11 Artykuł 1 punkt 6 Artykuł 5 ustęp 2 2. Jeżeli środki, o których mowa w ust. 1, nie wystarczają do zapewnienia wykonania zobowiązań przez przedsiębiorstwo inwestycyjne, UCITS, depozytariusza lub osobę trzecią, to, za wyraźną zgodą właściwych organów i po upływie terminu określonego w zawiadomieniu, który nie może być krótszy niż dwanaście miesięcy, system może poinformować o zamiarze wykluczenia z niego przedsiębiorstwa inwestycyjnego, UCITS, depozytariusza lub osoby trzeciej. System nadal dostarcza zabezpieczenie, o którym mowa w art. 2 ust. 2a i 2c, w stosunku do operacji 2. Jeżeli środki, o których mowa w ust. 1, nie wystarczają do zapewnienia wykonania zobowiązań przez przedsiębiorstwo inwestycyjne, UCITS, depozytariusza lub osobę trzecią, to za wyraźną zgodą właściwych organów i po upływie terminu określonego w zawiadomieniu, który nie może być krótszy niż sześć miesięcy, system może poinformować o zamiarze wykluczenia z niego przedsiębiorstwa inwestycyjnego, UCITS, depozytariusza lub osoby trzeciej. System nadal dostarcza zabezpieczenie, o którym mowa w art. 2 ust. 2a i 2c, w stosunku do operacji PE v /15 PA\ doc

11 inwestycyjnych lub działalności UCITS prowadzonych w tym okresie. Jeżeli po wygaśnięciu terminu określonego w zawiadomieniu przedsiębiorstwo inwestycyjne, UCITS, depozytariusz lub osoba trzecia nie wypełnili swych zobowiązań, to system rekompensat może ich wykluczyć, także w tym przypadku po uzyskaniu wyraźnej zgody właściwych organów. inwestycyjnych lub działalności UCITS prowadzonych w tym okresie. Jeżeli po wygaśnięciu terminu określonego w zawiadomieniu przedsiębiorstwo inwestycyjne, UCITS, depozytariusz lub osoba trzecia nie wypełnili swych zobowiązań, to system rekompensat może ich wykluczyć, także w tym przypadku po uzyskaniu wyraźnej zgody właściwych organów. Okres sześciu miesięcy jest odpowiedniejszy w tej wyjątkowej sytuacji. 12 Artykuł 1 punkt 7 Artykuł 8 ustęp 2 akapit drugi W przypadku braku przepisów szczególnych, roszczenia są dzielone w sposób równy między wszystkich inwestorów. skreślony 13 Artykuł 1 punkt 7 Artykuł 8 ustęp 2 akapit drugi a (nowy) Jeżeli roszczenie inwestora nie może zostać w pełni zaspokojone, przysługuje mu taka sama stopa zabezpieczenia w PA\ doc 11/15 PE v01-00

12 odniesieniu do wszystkich roszczeń. Zapis dotyczący zasady proporcjonalności powinien być jednoznaczny. 14 Artykuł 1 punkt 7 Artykuł 8 ustęp 3 akapit pierwszy Jeżeli inwestor nie jest uprawniony do przechowywanych kwot lub papierów wartościowych, rekompensatę otrzymuje osoba do nich uprawniona, pod warunkiem, że tożsamość tej osoby została ustalona lub można ją ustalić przed datą dokonania ustalenia lub wydania orzeczenia, o których mowa w art. 2 ust. 2 i 2b. Jeżeli inwestor nie jest uprawniony do przechowywanych kwot lub instrumentów, rekompensatę otrzymuje osoba do nich uprawniona, pod warunkiem, że tożsamość tej osoby została ustalona lub można ją ustalić przed datą dokonania ustalenia lub wydania orzeczenia, o których mowa w art. 2 ust. 2 i 2b. 15 Artykuł 1 punkt 7 Artykuł 9 ustęp 1 akapit drugi Wygaśnięcie terminu, o którym mowa, nie może stanowić podstawy do odmowy przez system przyznania zabezpieczenia inwestorowi, który nie był w stanie w określonym czasie dochodzić swojego prawa do rekompensaty. Wygaśnięcie terminu, o którym mowa, nie może stanowić podstawy do odmowy przez system przyznania zabezpieczenia inwestorowi, który nie był w stanie w określonym czasie dochodzić swojego prawa do rekompensaty, z wyjątkiem sytuacji, w której inwestor dopuścił się PE v /15 PA\ doc

13 zaniedbania. 16 Artykuł 1 punkt 7 Artykuł 9 ustęp 1 akapit drugi a (nowy) Przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) podają na swoich stronach internetowych wszelkie informacje dotyczące warunków zabezpieczenia oraz kroków, jakie należy podjąć, aby otrzymać rekompensatę. Przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe również powinny się przyczynić do przejrzystości przepisów dotyczących systemu rekompensat. 17 Artykuł 1 punkt 7 Artykuł 9 ustęp 3 3. Bez względu na termin wyznaczony w ust. 2 akapit pierwszy w przypadku, gdy inwestorowi lub innej osobie uprawnionej do operacji inwestycyjnej lub posiadającej w niej udział zostanie zarzucone przestępstwo, które ma związek z praniem 3. Bez względu na termin wyznaczony w ust. 2 akapit pierwszy w przypadku, gdy inwestorowi lub innej osobie uprawnionej do operacji inwestycyjnej lub posiadającej w niej udział zostanie zarzucone przestępstwo, które ma związek z praniem PA\ doc 13/15 PE v01-00

14 pieniędzy w rozumieniu art. 1 dyrektywy 2005/60/WE lub wszczęto wobec nich postępowanie o naruszenie dyrektywy 2003/6/WE, to system rekompensat może zawiesić wszelkie wypłaty w oczekiwaniu na orzeczenie sądu lub decyzję właściwego organu. pieniędzy w rozumieniu art. 1 dyrektywy 2005/60/WE w odniesieniu do pieniędzy podlegających przepisom tej dyrektywy lub wszczęto wobec nich postępowanie o naruszenie dyrektywy 2003/6/WE, to system rekompensat może zawiesić wszelkie wypłaty w oczekiwaniu na orzeczenie sądu lub decyzję właściwego organu. Niniejszym precyzuje się, że odmowa nie dotyczy wszelkich rekompensat, lecz rekompensaty podlegającej przepisom dotyczącym prania pieniędzy. 18 Artykuł 1 punkt 9 Artykuł 12 ustęp 1 1. Bez uszczerbku dla innych praw na podstawie przepisów prawa krajowego, systemy dokonujące płatności w ramach rekompensat dla inwestorów są upoważnione w procedurze likwidacji do wstąpienia w prawa tych inwestorów w wysokości dokonanych przez nie płatności. 1. Bez uszczerbku dla innych praw na podstawie przepisów prawa krajowego, systemy dokonujące płatności w ramach rekompensat dla inwestorów są upoważnione w procedurze likwidacji do wstąpienia w prawa innych podmiotów w wysokości dokonanych przez nie płatności. Procedura likwidacji dotyczy przedsiębiorstw inwestycyjnych, depozytariusza lub strony trzeciej, a nie inwestorów. PE v /15 PA\ doc

15 19 Artykuł 2 ustęp 2a (nowy) 2a. W drodze odstępstwa od ust. 1 i 2 państwa członkowskie, którym na mocy traktatów akcesyjnych przysługują okresy przejściowe dotyczące transpozycji art. 4 dyrektywy 97/9/WE, stosują się do postanowień ust. 1 i 2 od dnia, w którym wygasają ich okresy przejściowe. W poprawkach do niniejszej dyrektywy należy wziąć pod uwagę sytuację państw członkowskich, którym przysługują okresy przejściowe, ponieważ takie okresy zapisano w traktatach akcesyjnych. PA\ doc 15/15 PE v01-00