21 sposobów przeciwdziałania mowie nienawiści. Prezentacja podręcznika Rady Europy Zakładki. 23 kwietnia 2015 r.

Transkrypt

1 21 sposobów przeciwdziałania mowie nienawiści. Prezentacja podręcznika Rady Europy Zakładki 23 kwietnia 2015 r.

2 Mowa nienawiści Definicja, przyczyny, skutki, skala zjawiska Wiktor Soral Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW 23 kwietnia 2015 r.

3 Mowa nienawiści jest we współczesnym świecie rozumiana jako poważne naruszenie praw człowieka

4 Czym jest mowa nienawiści? Mowa nienawiści obejmuje wszelkie formy wypowiedzi, które szerzą, propagują czy usprawiedliwiają nienawiść rasową, ksenofobię, antysemityzm oraz inne formy nienawiści bazujące na nietolerancji m.in.: nietolerancję wyrażającą się w agresywnym nacjonalizmie i etnocentryzmie, dyskryminację i wrogość wobec mniejszości, imigrantów i ludzi o imigranckim pochodzeniu.

5 Mowa nienawiści w polskim prawie Artykuły Kodeksu Karnego, 212, 216, 190, 196, 256, 257 Art. 256: 1. Kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

6 Mowa nienawiści w polskim prawie Art. 257: Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości lub z takich powodów narusza nietykalność cielesną innej osoby, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3

7 Konsekwencje mowy nienawiści Model krzywdzącego języka (Leets & Giles, 1997) Poziom negatywności mowy nienawiści skierowanej przeciwko danej mniejszości jest pozytywnie związany z większą większym odsetkiem samobójstw w tej grupie (Mullen, Smyth, 2004; Polders, Nel, Kruger, Wells, 2008) Rice i Mullen (2003; zob. również Leader, Mullen, Rice, 2009) pokazują, że mowa nienawiści jest przyczyną procesu wykluczenia społeczności imigranckich

8 Czy mowa nienawiści to po prostu obraźliwy język?

9 100% 10% Dzicy / Brak cywilizacji / Brak inteligencji Złodziejstwo / oszustwo / przekręt Historia - winy i niewdzięczność względem Polaków Oni nas nie lubią / Inni też ich nie lubią 100% 20% 23% Sami winni / niechęć ma "podstawy" Morderstwa / agresja / ludobójstwo Obrzydzenie Neutralne 10% 17% 12% 75% 27% 3% 77% 10% 13% 67% 3% 23% 7% 13% 50% 3% 60% 7% 30% 57% 9% 15% 14% 25% 0% 17% 12% 19% 13% 10% Żydzi Afrykańczycy LGBT Rosjanie Romowie UkraińcyWszystkie wypowiedzi

10 Przykłady kategorii Dzicy/brak cywilizacji: Murzyn to ktoś kto dopiero zeszedł z drzewa Niechęć ma podstawy: Żydzi sami są odpowiedzialni za to, co ich spotkało Złodziejstwo: A co Rom ma wspólnego z kradzieżami? Bardzo dużo. Niestety, większość znanych mi osób doświadczyła tego albo osobiście, albo ktoś z ich bliskiej rodziny padł ofiarą takiej kradzieży.

11 Przykłady kategorii Morderstwa/agresja: A tak na marginesie - moja rodzina miala o wiele kontaktow z Rosja- nami, ale nie znaczy to, ze powinnam wybielac zbrodnie Historia: antysemityzm polski to ewidentna reakcja na pogarde żydów w stosunku do polaków i deprecjonowanie polaków w ich własnym kraju Obrzydzenie: brzydzę się pedziów, są wynaturzeniem człowieczeństwa, powinni się leczyc

12 Przykłady kategorii Oni nas nie lubią: Bo żydzi to polonofobiści i krętacze Neutralne: I całe szczęscie przeciętni Ukraincy sa normalni, a nie nacjonalistyczni

13 Typowa vs. racjonalizująca mowa nienawiści ,4 9,3 typowa mowa nienawiści 9,3 8,3 8,2 8,2 racjonalizująca mowa nienawiści 9,8 9,6 8,6 8,2 7,5 7,8 4 1 Żydzi Ukraińcy Romowie Afrykańczycy LGBTQ Muzułmanie Czy uważa Pan/i że takie stwierdzenia są krzywdzące?

14 Czy mowa nienawiści może prowadzić do dyskryminacji?

15 Mowa nienawiści a akceptacja mniejszości Dorośli Młodzież Chęć zakazu Postrzegana obraźliwość 0 0,1 0,2 0,3 0,4 Wartość korelacji

16 Mowa nienawiści a akceptacja mniejszości Ekspozycja na mowę nienawiści mniejsza Percepcja obraźliwości mniejsza Dystans wobec mniejszości większy Chęć zakazu MN

17 Jaka jest skala mowy nienawiści w Polsce?

18 Jak często Polacy spotykają się z mową nienawiści? 100% 75% 50% 7% 31% 51% 12% 46% Trudno powiedzieć/odmowa Bardzo często Często Czasem Nigdy 37% 25% 0% 11% dorośli 5% młodzież

19 Gdzie Polacy spotykają się z mową nienawiści? Internet 29% 62% Rozmowy ze znajomymi 31% 45% Telewizja 17% 26% Prasa 6% 10% Radio 4% 8% Demonstracje (uczestnicy) 3% 3% Demonstracje (mówcy) 2% 1% Inne 3% 2% Dorośli Młodzież 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

20 Stopień przyzwolenia na mowę nienawiści? Dozwolona Zakazana dorośli młodzież Żydzi Ukraińcy Romowie Afrykańczycy LGBT Muzułmanie

21 Kto jest skłonny akceptować mowę nienawiści?

22 Predyktory akceptacji mowy nienawiści Wolność słowa Uprzedzenia Ekspozycja Hierarchiczność (SDO) Autorytaryzm (RWA) Agresja Prawicowość -0,4-0,3-0,2-0,1 0 0,1 0,2 0,3 0,4 Współczynniki korelacji dopuszczalności mowy nienawiści z innymi zmiennymi

23

24 Dziękuję za uwagę!!!