Polak Mały. Miesięcznik nr 9 10 (75 76) wrzesień październik Jesień

Transkrypt

1 Polak Mały Miesięcznik nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 Jesień

2 2 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały Kto pyta, nie błądzi Na pewno cieszycie się, że znów spotykacie swoich kolegów i nauczycieli. Dla niektórych z Was to początek bardzo ważnego okresu w życiu, bo początek nauki w szkole: pierwszy rok i pierwszy Pierwszy Dzwonek. Nie patrząc na to, czy jesteście uczniami klas początkowych czy maturalnych, gmach szkolny jest niemalże bajkowym zamkiem pełnym tajemnic. A każde z jego pomieszczeń kryje wiele skarbów: są to książki, mapy, wypchane zwierzęta, chemiczne odczynniki i inne cuda. Tak jak wy wydorośleliście i zmądrzeliście, tak i Wasza szkoła w czasie wakacji zadbała o nowe szaty. Przyczyną stała się reforma w szkolnictwie Ukrainy. Reforma czyli zmiana, udoskonalenie. Dotyczy ona nie tylko podręczników i programów, lecz także warunków, w jakich będziecie się uczyć. A więc będziecie mieli indywidualne miejsce pracy osobną ławkę, z którą można będzie podróżować po całej klasie. Zmieni się także tablica! I nie dziwcie się przecież za oknem XXI wiek, wiek nowych technologii. Pierwsza klasa będzie jeszcze okresem przejściowym od zabawy do poważnej nauki. Znane Wam dobrze klocki LEGO, komiksy, wycinanki staną się pomocami naukowymi. Starsze klasy już nie będą musiały nosić podręczników, bo tablet, w pamięci którego znajdą się elektroniczne książki, odciąży uczniowski plecak. Mimo tych zmian, jedno pozostaje niezmienne. Kto pyta, nie błądzi mówi znane przysłowie. Dlatego nie bójcie się zadawać pytania swoim nauczycielom i kolegom. Pamiętajcie, że przychodzicie do szkoły po to, aby zdobyć wiedzę. Nauczyciele Was odpytują, ale po to, aby sprawdzić, czy zapamiętaliście to, czego Was uczyli. Tak naprawdę osobami, które powinny najwięcej pytać, jesteście właśnie WY. Zastanówcie się, jakie pytania zadaliście ostatnio Waszym nauczycielom? Co Was zainteresowało? Co Was zachwyciło albo co było niejasne? Mam nadzieję, że owocnie spędzicie ten szkolny czas i będziecie zadawali chociażby jedno pytanie nauczycielowi każdego dnia. Babcia Kazia

3 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały 3 Pytalski Na ulicy Trybunalskiej mieszkał sobie Staś Pytalski. A gdy tylko się obudzi, Pytaniami dręczy ludzi: W którym miejscu zaczyna się kula? Co na deser gotują dla króla? Ile kroków jest stąd do Powiśla? O czym myślałby stół, gdyby myślał? Czy lenistwo na łokcie się mierzy? Skąd wiadomo, że Jurek to Jerzy? Kto powiedział, że kury są głupie? Ile much może zmieścić się w zupie? Na co łysym potrzebna łysina? Kto indykom guziki zapina? Skąd się biorą bruneci na świecie? Ile ważą dwa kleksy w kajecie? Czy się wierzy niemowie na słowo? Czy jaskółka potrafi być krową? Dziadek już od roku siedzi I wymyśla odpowiedzi. Babka jakiś czas myślała, Ale wkrótce osiwiała. Matka wpadła w stan nerwowy I musiała zażyć bromu, Ojciec zaś poszedł po rozum do głowy I kiedy powróci nie wiadomo. Jan Brzechwa

4 4 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały Dzisiaj trzydziesty pierwszy. Jutro pierwszy września... Nie, jeszcze nie odrywaj z kalendarza karty Nie odsłaniaj tej daty, bo ona boleśnie Wskrzesza w mym sercu rozpacz i żal niezatarty... (...) Piotr Pieczygin Są takie daty, o których się pamięta zawsze. Rok 1939, 1 września. Początek najbardziej krwawej wojny w wieku XX: II wojny światowej. Rozpoczęła się ona od ataku III Rzeszy na Polskę. Wojska niemieckie zaatakowały Półwysep Helski, a następnie wkroczyły na tereny Rzeczpospolitej. W połowie września zajmowały już ziemie Kresów. 17 września Polska została zaatakowana z drugiej strony: od wschodu, przez wojska radzieckie. 1 września oddajemy hołd wszystkim, którzy w tamtych dniach stanęli w obronie naszego Kraju.

5 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały 5 Odloty do ciepłych krajów Na pewno zwróciliście uwagę na to, że w okresie późnego lata i jesieni odlatują do cieplejszych krajów niektóre ptaki. Jedne z pierwszych odlatują żółte wilgi, które zjawiają się u nas późną wiosną i tak pięknie wtedy gwiżdżą: iglio-diglio albo zofijo. Wilgi przylatują do nas na krótko i odlatują już w połowie sierpnia. Kukułka odlatuje w końcu sierpnia, chociaż już od dość dawna nie słychać jej kukania. Leci samotnie. Nie lubi widać w podróży większego towarzystwa, a młode kukułki też lecą i trafiają, gdzie trzeba, choć nikt ich tego nie uczył. Całymi rodzinami lecą do ciepłych krajów słowiki, dudki, kraski. Odpoczywają sobie w drodze i się nie spieszą. Potrzebują sporo czasu na to, aby poszukać smacznego pożywienia, bo głodnemu źle się podróżuje. Pod koniec lata duże stada jaskółek latają nad polami albo obsiadają druty telegraficzne. Są to przygotowania do dalekiej drogi w ciepłe kraje. Bo jaskółki wolą lecieć gromadnie: najbliższa rodzina im nie wystarcza. Tak samo jest z bocianami, które łączą się w wielkie stada, po kilkadziesiąt i więcej sztuk. Zostają z nami jednak wierne wrony, kruki i wróble. Kto zna takiego drugiego jak on? Kto wstaje rankiem razem ze słonkiem? Malutki wróbel z kusym ogonkiem. Ptak to nieduży. Drobina taka. Ciągle wesoły, w głowie ma pstro. Ale to wielki zawadiaka, z każdym się kłóci o byle co! Z wroną pokłócił się o ziarno, ziemniaki z miski psu wygarnął. Jagience w polu wybrał mak. Wielki to psotnik i zawadiaka, ale... to całkiem miły ptak! Świerszczyk 1974/10

6 6 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały Zaczęła się astronomiczna jesień 23 września kończy się astronomiczne lato, a zaczyna astronomiczna jesień. W tym dniu dzień trwa tyle samo, co noc. Od tego dnia noc będzie coraz dłuższa, a dzień coraz krótszy. Zauważycie to przez to, że Słońce będzie wschodzić coraz później, a zachodzić coraz wcześniej. To dzień ustępować będzie nocy! Ranki, wieczory i noce są jesienią już dużo chłodniejsze, choć dni mogą być słoneczne i ciepłe. W nocy mogą występować nawet przymrozki rano możecie czasem zobaczyć bialusieńkie dachy domów. Chociaż mówimy o wschodzie i zachodzie Słońca, to tak naprawdę Słońce zupełnie się nie rusza na mapie nieba. Mówiliśmy już o tym w jednym z poprzednich numerów Polaka Małego Mikołaj Kopernik udowodnił, że to Ziemia kręci się sama, a na dodatek krąży wokół Słońca. Nam jednak wydaje się, że jest inaczej. Jest to złudzenie, które wynika z tego,

7 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały 7 że obserwujemy Słońce najpierw niziutko, tuż nad dachami domów czy nad polami. Potem Słońce wędruje po niebie coraz wyżej, a po południu obniża się i w końcu chowa się zupełnie. I wtedy nastaje noc. Podobne złudzenie mogliście mieć, gdy na stacji kolejowej obserwowaliście z okien sąsiedni pociąg. Gdy ten drugi ruszał, wydawało się Wam zapewne, że ruszaliście Wy, podczas gdy było odwrotnie. Babcia Kazia

8 8 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały Dzień Nauczyciela Czy pamiętacie, że w październiku obchodzimy Dzień Nauczyciela? Nie zapomnijcie przygotować laurki i kilka dobrych słów dla Waszych Nauczycieli ludzi, którzy codziennie starają się zainspirować Was do nowych odkryć. Za uśmiech, dobre słowo, zachętę do pracy, gdy nic się nie udawało i pochwałę, gdy wszystko szło dobrze. Za pomoc w odkrywaniu tego, w czym jesteśmy najlepsi i przekonywanie, że możemy zrobić więcej, niż się spodziewamy. Za pokazanie nam, że się liczymy i jesteśmy ważni. Za przełamanie strachu do rzeczy nieznanych i niezrozumiałych. Za to, że mogliśmy zawsze na Panią liczyć! Za wszystkie lata nauki, które wniosły w nasze życie tak wiele radości... Dziękujemy!

9 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały 9 I choć świat się zmienia, to nadal są w modzie szczere życzenia, którymi pragniemy dziś wyrazić wdzięczności wiele Dla Was, drodzy Nauczyciele! Katechetka nasza droga wciąż wskazuje ścieźki Boga. Uczy życia, lojalności, pokazuje cud miłości. Dziś więc poprosimy Boga, aby Siostra nasza droga wciąż tę wdzięczność dostrzegała, jaką żywi klasa cała. Przyjmijcie, Drodzy Nauczyciele, Katecheci, Pedagodzy, jako życzenia od Babci Kazi parafrazę pierwszych wersów znanego wiersza Seweryna Goszczyńskiego: Sadźcie, przyjaciele, róże, sadźcie je przyszłemu światu!

10 10 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały Międzynarodowy Konkurs Plastyczny Przyroda w kolorach W ubiegłym roku szkolnym uczennice klasy 2 Średniej Szkoły Ogólnokształcącej I III stopnia nr 3 w Iwano-Frankiwsku wzięły udział w VIII Międzynarodowym Konkursie Plastycznym Przyroda w Kolorach W ŚWIECIE PSOWA- TYCH. Uczennice pracowały pod opieką nauczycielki Małgorzaty Guli, skierowanej do pracy przez ORPEG. Na konkurs wpłynęły 1423 prace z całego świata. Jury, któremu przewodniczył artysta malarz, rzeźbiarz oceniło prace w kategoriach wiekowych oraz z podziałem na techniki wykonania. W kategorii malarstwo II miejsce zajęła Anastazja Kirbaba, wyróżnienia otrzymały: Julia Klid i Daria Dwiluk uczennice iwano-frankiwskiej szkoły, podopieczne pani Małgorzaty Guli. Uroczyste ogłoszenie wyników i wręczenie nagród odbyło się 26 maja w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Młodym zwyciężczyniom i nauczycielce należą się serdeczne gratulacje, zwłaszcza że nagrody i wyróżnienia w tego typu konkursach otrzymują właśnie jej uczniowie. Pani Małgorzata Gula aktywnie współpracuje z Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano- Frankiwsku, prowadząc zajęcia Młody Artysta. Cieszą się one ogromnym powodzeniem zarówno wśród dzieci, jak i rodziców. To ze względu na sposób prowadzenia zajęć przez nauczycielkę spotkania dzieci ze sztuką stają się niezapomnianą chwilą, a zapisy do artystycznej grupy kończą się w ciągu kilku godzin. Życzymy pani Małgorzacie i jej podopiecznym kolejnych sukcesów i niekonwencjonalnych pomysłów na artystyczne wyrażanie postrzeganego świata. Renata Klęczańska

11 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały 11 Powtórka do polskiego Czy pamiętacie wszystkie przypadki? W polskiej gramatyce mamy ich aż siedem! Dlatego dla wielu obcokrajowców język polski jest trudny do opanowania. W niektórych językach przypadków jest mniej albo nie ma ich wcale. Jeśli uczyliście się języka angielskiego, to wiecie, że tam rzeczowniki nazwy przedmiotów zupełnie się w zdaniach nie zmieniają. Przed lekcjami polskiego warto sobie przypomnieć wszystkie przypadki. Może Wam w tym pomóc poniższy wierszyk. Trzy wesołe krasnoludki Maszerowały leśną dróżką trzy wesołe (kto?) I śpiewały: Hej, ho! Hej, ho! Do sroczki by się szło!. A spieszyły się wielce, bo żadna uroczystość w lesie nie mogła się obyć bez trzech wesołych (kogo?) Urodziny sroczki Bystrooczki również. Już tydzień temu, sroczka wysłała trzem wesołym (komu?) uroczyste zaproszenia pięknie wypisane na brzozowym O, trzy wesołe (kto?) Ucieszyła się Bystrooczka i zaraz wyciągnęła łapkę po prezenty. Ale dzięcioł, który był lepiej wychowany, powiedział: Może najpierw powinnaś przywitać się z 3 wesołymi (z kim?) Paczuszkę rozwiniesz za chwilę... Zawstydziła się sroczka okropnie! Życzymy ci szczęścia i wszystkiego najlepszego! powiedziały trzy wesołe (kto?) i zatańczyły wesoło. listku, piórem wyrwanym z własnego ogonka... Bo co tam ogon? Tak bardzo pragnęła zobaczyć u siebie trzy wesołe (kogo?) I rzeczywiście punktualnie o 16:00 na polance pojawili się upragnieni goście. A dzięcioł, sroczka i inni zaproszeni goście bili brawo, aż echo huczało po lesie. A potem? Potem zaświecił księżyc i gwiazdy, goście rozeszli się do domów, ale długo jeszcze opowiadali sobie o tańcach, muzyce i trzech wesołych (o kim?)

12 12 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały Kumple i przyjaciele Wprowadzenie Dziś zacznę Wam opowiadać o przygodach grupki dzieci: Filipa, Marty, Mikołaja i Alicji. Chodzą do jednej klasy, bardzo się lubią i pomagają sobie nawzajem. Dlatego nazwali swoja grupę Kumple i Przyjaciele. Bardzo się różnią, ale każdy ma swoje zalety i zainteresowania. Filip dobrze radzi sobie z matematyką i świetnie gra w piłkę nożną. Mikołaj również dobrze gra w nogę, ale i bardzo dobrze idzie mu z języka polskiego. Marta natomiast z matematyki jest najlepsza już potrafi poradzić sobie z działaniami w zakresie tysiąca, podczas gdy klasa liczy jeszcze w granicach setki. Ostatnio nawet dostała szóstkę z koroną za wykonane obliczenie. Marta również jest szachistką i w zeszłym roku została mistrzynią szkoły w szachach wśród dziewcząt. Alicja zna język angielski i jest dobra z ortografii. Jak już powiedziałam wcześniej, dzieci bardzo się lubiły i obiecały sobie, że nigdy się nie rozstaną. Ciasteczka Kumple i Przyjaciele najbardziej lubią bawić się w zgadywanki. To jest taka zabawa, w której trzeba zgadnąć o jakie słowo chodzi. Aby ułatwić zadanie trzeba określić, co to jest, czyli jakiego rodzaju przedmiot, np. czy to jest nazwa książki czy nazwa miasta itp. Wygrywa osoba, która zdobywa największą liczbę punktów. Właśnie tego dnia dzieci bawiły się w zgadywanki i prowadziła Marta. To jest coś, co pijesz, ale nie jest to woda? Dzieci zaczęły zgadywać. Czy to jest sok? Nie. Wiem, herbata! Nie. Piwo? zażartował Filip. Oczywiście, że nie! Marta, wypowiadając te słowa, śmiała się. W końcu wszystkie dzieci zaczęły się śmiać. Gramy dalej! Czy to jest mleko? zapytał Mikołaj Tak! Następne zadanie. To jest przedmiot związany ze szkołą. Piórnik? Nie! Długopis? Nie, ale blisko Ołówek? Nie Wiem, pióro! Tak! Mikołaj, teraz ty prowadzisz. Dobrze. To jest to, co jesz. Ale słodkie? zapytała Alicja. Tak, ale nie powiem dokładniej. Cukierki? Nie. Czekolada? Nie. Ciasteczka? Tak! Po tych słowach przyszła mama Alicji i zawołała wszystkich do kuchni: Dzieci! Herbata z niespodzianką! Jaką? Zobaczycie odpowiedziała mama z uśmiechem. Dzieci przyszły i co widzą na stole? Ciasteczka! Ale pycha! MARTA KOT

13 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały 13 Zagadki Co to za miesiąc, który niesie: grzyby i wrzosy liliowe w lesie. W sadach soczyste jabłka czerwone, a także pierwszy szkolny dzwonek? wrzesień Jest mniejszy od gołębia i zamiast gruchać ćwierka. Czasami z parapetu przez okno na nas zerka. wróbel Odleciał na zimę w dalekie strony, ma długie nogi i dziób czerwony. bocian Kwitł kwiatem żółtym, jak promień słońca. Teraz ma czarnych ziarenek może pół tysiąca. słonecznik Wyjęty z ziemi szary i brzydki, pyszne są z niego placki i frytki. ziemniak Głos kukułki + grzyb + a rośnie na polu, żółte kolby ma. kukurydza Kochani! Zdobywajcie wiedzę, ale nie zapominajcie też korzystać z ostatnich ciepłych dni w tym roku. Na wieczorne spacery i zabawy na podwórku ubierajcie się cieplej w końcu nie za górami jesienne deszcze i chłody. Życzę Wam ciekawych lekcji, wielu pytań o świat i dobrej zabawy bo bez niej nauka traci swoje barwy! Babcia Kazia

14

15 nr 9 10 (75 76) wrzesień październik 2018 * Polak Mały 15 Przygody Koziołka Matołka (fragmenty) Posmarował nią podbródek, Wziąwszy wszystko ze słoika, Tylko dziwił się, że każdy, Co go mijał, nos zatyka. Przespał noc, a rano patrzy I zdumionym okiem mruga; Straszna broda mu wyrosła, Na piętnaście łokci długa! Ludzie wielkim pędzą tłumem, Każdy głośno zaś wykrzyka: Golibroda nie da rady, zawołajcie ogrodnika! A Matołek rzekł z powagą: Ja nie jestem taki głupi I dam obciąć nadmiar brody, Lecz niech przedtem ktoś ją kupi. Nasz koziołek, przerażony, Ani może ruszyć głową I powiada smutnym głosem: Co za dużo, to niezdrowo! Dam dwa złote! woła kupiec I gotówką zaraz płacę. A z tej brody każę zrobić Dwa wyborne materace! Kornel Makuszyński, Marian Walentynowicz Pismo jest redagowane przez zespół Kuriera Galicyjskiego. Adres do korespondencji: Kurier Galicyjski Polak Mały, Lwów 79013, skrytka pocztowa nr 1565, Львів 79013, абонентська скринька (a/c) 1565, tel.: (032) Свідоцтво про державну реєстрацію Серія КВ Р видане Державною Реєстраційною Службою України р. Świadectwo rejestracji: seria KW nr R wydane przez Państwową Rejestracyjną Służbę Ukrainy r. założyciel i wydawca: Mirosław Rowicki, засновник і видавець М. М. Ровіцкі. Projekt współfinansowany w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą za pośrednictwem Fundacji Wolność i Demokracja.

16 Miesięcznik Polak Mały można zaprenumerować na poczcie na Ukrainie!!! KOD PRENUMERATY УКРПОШТА Cena prenumeraty pocztowej 1 miesiąc 5,05 UAH 3 miesiące 15,15 UAH 6 miesięcy 30,30 UAH 12 miesięcy 60,60 UAH