OCENA ROCZNA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO MAZURSKIM ZA ROK 2017

Transkrypt

1 OCENA ROCZNA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO MAZURSKIM ZA ROK 2017 Raport opracowano w Wydziale Monitoringu Środowiska WIOŚ w Olsztynie przez: Tomasza Zalewskiego i Kamilę Krasnowską Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Joanna Kazanowska Olsztyn, kwiecień 2018

2 SPIS TREŚCI 1.WSTĘP PODSTAWY PRAWNE PRZEPROWADZANIA OCENY INFORMACJE OGÓLNE O WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO MAZURSKIM OPIS SYSTEMU OCENY Zasady i kryteria przeprowadzania rocznej oceny powietrza Charakterystyka stacji monitoringu powietrza wykorzystanych w opracowaniu WYNIKI KLASYFIKACJI STREF Klasyfikacja stref ze względu na ochronę zdrowia Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia SO2 w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia NO2 w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia pyłu PM10 w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia ołowiu w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia niklu w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia kadmu w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia arsenu w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia benzo(a)pirenu w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia benzenu w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia tlenku węgla w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia ozonu w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 roku stężenia pyłu PM2.5 w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na ochronę roślin Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia tlenków azotu w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia dwutlenku siarki w powietrzu Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia ozonu w powietrzu LISTA STREF ZAKWALIFIKOWANYCH DO OPRACOWANIA PROGRAMU OCHRONY POWIETRZA (KLASA C) UDOKUMENTOWANIE WYNIKÓW OCENY PODSUMOWANIE WYNIKÓW OCENY ZAŁĄCZNIKI MAPY ZESTAWIENIA TABELARYCZNE Zestawienia tabelaryczne stanowiące wymagane udokumentowanie rezultatów rocznej oceny jakości powietrza za rok 2017 dla województwa warmińsko mazurskiego. 2

3 1.WSTĘP Opracowanie stanowi realizację zadania wynikającego z art.89 ustawy Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 IV 2001 (tj. Dz. U. z 2017 poz. 519 z późniejszymi zmianami). Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska dokonuje co roku oceny poziomów substancji w powietrzu na podstawie prowadzonych pomiarów, a następnie dokonuje klasyfikacji stref pod kątem określonego zanieczyszczenia. Ocenę przygotowano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 18 września 2012 w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U , poz. 1032). 2.PODSTAWY PRAWNE PRZEPROWADZANIA OCENY Aktami określającymi zasady i kryteria sporządzania oceny jakości powietrza są: rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 września 2012 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. 2012, poz. 1032) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2012, poz. 1031) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz.U. 2012, poz. 914) dyrektywa 2008/50/WE w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy 3.INFORMACJE OGÓLNE O WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO MAZURSKIM Województwo warmińsko-mazurskie jest czwartym co do obszaru województwem w Polsce. Jego powierzchnia wynosi km 2. Województwo zamieszkuje (wg GUS za dzień ) 1 434,8 tys. mieszkańców. Województwo charakteryzuje się dużą lesistością i jeziornością. W skali kraju w województwie zlokalizowanych jest niewielka ilość zakładów szczególnie uciążliwych dla środowiska. Emisja ze źródeł punktowych skoncentrowana jest głównie w miejscowościach będących siedzibami powiatów. Z uwagi na słabo rozwiniętą sieć komunikacyjną presja ze strony emisji liniowej jest zauważalna w miejscowościach oraz powiatach, w których krzyżuje się kilka dróg krajowych oraz wojewódzkich o dużym natężeniu

4 ruchu oraz w Elblągu i Olsztynie. Największa presja występuje ze strony emisji powierzchniowej, tj. emisji z indywidualnych systemów grzewczych blisko 67% pyłu PM10 emitowanego na obszarze województwa pochodzi z tego źródła, oraz równomiernie po około 8% z hodowli, źródeł punktowych i emisji z dróg. Stosunkowo niewielki udział emisji powierzchniowej jest w strefie miasto Olsztyn gdzie wynosi 18%. Ponad 75% emisji benzo(a)pirenu pochodzi również z emisji powierzchniowej. Najmniejsza ilość benzo(a)pirenu została wyemitowana w powiecie miasto Olsztyn, mimo że ma największą liczbę mieszkańców. 4.OPIS SYSTEMU OCENY 4.1.Zasady i kryteria przeprowadzania rocznej oceny powietrza Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego wydzielono 3 strefy dla których dokonuje się oceny jakości powietrza: - PL2801 miasto Olsztyn - PL2802 miasto Elbląg - PL2803 strefa warmińsko-mazurska W każdej strefie przeprowadzono ocenę jakości powietrza uwzględniając wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2012, poz. 1031). Z oceny wyłączone są: tereny zakładów pracy, miejsca do których obowiązuje zakaz wstępu, jezdnie drogi oraz pasy rozdzielcze jezdni, do których nie mają dostępu piesi. Ocenę przeprowadzono oddzielnie dla każdego zanieczyszczenia z uwzględnieniem dwóch grup kryteriów: 1. ze względu na ochronę zdrowia ludzi, dla substancji: benzen, dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, ozon troposferyczny, tlenek węgla, pył PM10, pył PM2.5 oraz kadm, nikiel, ołów, arsen i benzo(a)piren w pyle zawieszonym PM Ze względu na ochronę roślin dla substancji: dwutlenek siarki, tlenki azotu, ozon troposferyczny Klasa wynikowa strefy dla każdego zanieczyszczenia odpowiada klasyfikacji na podstawie najmniej korzystnych wyników badań w strefie. Kompletność serii pomiarowej mogącej stanowić podstawę oceny powinna wynosić minimum 85%. Dopuszcza się użycie serii pomiarowych o kompletności w zakresie 75-85%, jeżeli braki w wynikach pomiarów są 4

5 rozłożone równomiernie w roku, bądź braki obejmują okres najmniej istotny dla oceny wskaźnika (np. braki wyników w okresie zimowym w przypadku ozonu troposferycznego). Serie pomiarowe o kompletności w przedziale 75-85% są wykorzystywane w metodach szacowania. Oznaczenie klas przyjęto wg. instrukcji GIOŚ i kodowania stosowanego w raportowaniu wyników do Europejskiej Agencji Środowiska: - A - jeżeli stężenia zanieczyszczenia na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych lub poziomów docelowych - A1 oznaczenie strefy pod kątem pyłu zawieszonego PM2.5, w przypadku osiągnięcia poziomu określonego dla fazy II tj. 20 µg/m 3 - C jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne lub poziomy docelowe. - D1 jeżeli stężenie zanieczyszczenia ozonem troposferycznym na terenie strefy nie przekracza poziomu celu długoterminowego. - D2 jeżeli stężenia zanieczyszczenia ozonem troposferycznym na terenie strefy przekracza poziom celu długoterminowego. Ocenę jakości powietrza w 2017 roku przeprowadzono w oparciu o dane zgromadzone w bazie JPOAT 2.0, pochodzące z pomiarów prowadzonych przez WIOŚ w Olsztynie i IOŚ. Wykorzystano wyniki pomiarów pochodzących z pięciu stacji automatycznych pomiarów zanieczyszczeń powietrza, na których wykonuje się pomiary SO2, NO2, NOx, NO, CO, PM10, O3. Na dwóch stacjach, w Olsztynie i Elblągu nadzorowanych przez WIOŚ w Olsztynie dodatkowo prowadzone są pomiary zanieczyszczeń BTX, a w szczególności benzenu. W systemie monitoringu jakości powietrza funkcjonują dodatkowo stanowiska mierzące zanieczyszczenie powietrza pyłem PM10 i pyłem PM2.5 metodą manualną. Stanowiska mierzące pył PM10 tą metodą funkcjonują w Olsztynie, Elblągu, Nidzicy, Iławie i Glitajnach. Dodatkowo na stacji w Olsztynie, Elblągu i Nidzicy wykonywane są pomiary metali w pyle PM10. W ocenie wykorzystano również pomiary ołowiu w pyle zawieszonym PM10 prowadzone Glitajnach. Stanowiska mierzące stężenia pyłu PM2.5 w powietrzu metodą manualną znajdują się w: Olsztynie, Elblągu i Ostródzie. Wyniki stanowiące podstawę do dokonania oceny jakości powietrza pod kątem ochrony roślin pochodzą w całości ze stacji Puszcza Borecka zarządzanej przez IOŚ. Wszystkie pomiary prowadzone przez WIOŚ w Olsztynie objęte są wewnętrznym systemem jakości zgodnym z wytycznymi Krajowego Laboratorium Referencyjnego i Wzorcującego. 5

6 Wyniki z części stanowisk działających w ramach wojewódzkiego systemu monitoringu zanieczyszczeń powietrza nie zostały wykorzystane przy wykonywaniu oceny z powodu: nie wystarczającej kompletność serii prowadzenia równoległego pomiarów tego samego zanieczyszczenia w ramach jednej stacji Szczegółowa lista stanowisk pomiarowych wykorzystanych przy dokonywaniu oceny, wraz metodami oceny oddzielnie dla każdego wskaźnika została zawarta w odpowiednich zestawieniach tabelarycznych stanowiących załączniki do oceny Charakterystyka stacji monitoringu powietrza wykorzystanych w opracowaniu a/ Stacja monitoringu zanieczyszczeń powietrza WIOŚ w Olsztynie zlokalizowana przy ul. Puszkina 16. W stacji wykonywane są pomiary automatyczne SO2, NO/NO2/NOx, CO, pyłu PM10 i pyłu PM2.5, benzenu oraz O3 wraz z równoległymi pomiarami meteorologicznymi. Stacja jest stacją tła miejskiego, zlokalizowaną w miejscu uwzględniającym wpływ różnego rodzaju emisji liniowej, powierzchniowej i w mniejszym stopniu punktowej. Uruchomiona została w maju 2004 r. Na stacji od 2010 roku działają stanowiska manualne pyłu PM10 i PM2.5 oraz metali ciężkich i WWA w pyle PM10. b/ Stacja monitoringu zanieczyszczeń powietrza WIOŚ zlokalizowana w Ostródzie przy ulicy Piłsudskiego 4. W stacji wykonywane są pomiary automatyczne SO2, NO/NO2/NOx, CO, pyłu PM10 oraz O3 wraz z równoległymi pomiarami meteorologicznymi, oraz pomiary manualne pyłu PM 2.5. Stacja uruchomiona została w styczniu 2017 r. jest stacją tła miejskiego. c/ Stacja monitoringu zanieczyszczeń powietrza WIOŚ w Elblągu zlokalizowana przy ul. Bażyńskiego. W stacji wykonywane są pomiary automatyczne SO2, NO/NO2/NOx, CO, pyłu PM10, benzenu oraz O3 wraz z równoległymi pomiarami meteorologicznymi. Stacja uruchomiona została w czerwcu 2005r. jest stacją tła miejskiego. W 2010 na stacji uruchomiono stanowiska manualne pyłu PM10 i PM2.5 oraz metali ciężkich i benzo(a)pirenu w pyle PM10. d/ Stacja monitoringu zanieczyszczeń powietrza WIOŚ w Gołdapi zlokalizowana przy ul. Jaćwieskiej 17. W stacji wykonywane są pomiary automatyczne SO2, NO/NO2/NOx, CO, pyłu PM10 oraz O3 wraz z równoległymi pomiarami meteorologicznymi. Stacja uruchomiona 6

7 została w czerwcu 2005r. jest stacją tła miejskiego ze szczególnym uwzględnieniem wpływu emisji powierzchniowej, która ma największy wpływ na jakość powietrza w Gołdapi. Stacja służy dodatkowo do monitorowania jakości powietrza w strefie C uzdrowiska w Gołdapi. e/ Stacja monitoringu zanieczyszczeń powietrza WIOŚ w Ełku zlokalizowana przy ul. Piłsudskiego 24. W stacji wykonywane są pomiary automatyczne pyłu PM10, NO, NOx, NO2, SO2, O3. Stacja uruchomiona została w styczniu 2017 roku. f/ Stacja monitoringu zanieczyszczeń powietrza WIOŚ w Iławie, zlokalizowana przy ulicy Andersa. W stacji wykonywane są pomiary pyłu PM10 i benzo(a)pirenu w pyle PM10. Stacja uruchomiona została 1 stycznia 2013 roku. g/ Stacja tła miejskiego przy ulicy Traugutta w Nidzicy należąca do WIOŚ Olsztyn. Na stacji realizowane są pomiary pyłu PM10 metodą niskoobjętościową z separacją frakcji oraz oznaczanie metali ciężkich i benzo(a)pirenu w pyle PM10. Stacja została uruchomiona w 2010 r. h/ Stacja tła przemysłowego w Glitajnach należąca do WIOŚ w Olsztynie, prowadzone są pomiary pyłu PM10, oraz zawartości ołowiu w pyle zawieszonym PM10. i/ Stacja Kompleksowego Monitoringu Środowiska Puszcza Borecka w Diablej Górze eksploatowana przez Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie. Realizuje ona obszerny program badawczy, m.in. pomiary automatyczne stężeń w powietrzu, O3 oraz pomiary manualne stężeń SO2, NO2, pyłu PM10 oraz metali ciężkich i benzo(a)pirenu w pyle PM10. Stacja służy do pomiarów tła regionalnego, czyli badania jakości powietrza przy minimalnym wpływie człowieka na jakość powietrza w bezpośrednim otoczeniu stacji. 7

8 5.WYNIKI KLASYFIKACJI STREF 5.1. Klasyfikacja stref ze względu na ochronę zdrowia Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia SO2 w powietrzu Do klasyfikacji uwzględniono stężenia jednogodzinne zmierzone przez analizatory znajdujące się na stacjach automatycznych w każdej ze stref. Do oceny wykorzystano wyniki pomiarów ze wszystkich stacji mierzących SO2. Najwyższą maksymalną wartość godzinową odnotowano w Ełku 64,7 µg/m 3, natomiast najniższa maksymalna wartość godzinową zanotowano w Ostródzie 24,2 µg/m 3. Poziom dopuszczalny dla tego czasu uśredniania jest równy 24 przypadkom z przekroczeniem wartości 350 µg/m 3. Najwyższą wartość dobową odnotowano w Ełku 26,5, najniższą w Ostródzie 11,1 µg/m 3. Poziom dopuszczalny dla tego czasu uśredniania wynosi 3 doby ze średnią wartością dobową wynoszącą 125 µg/m 3. Zarówno maksymalne wartości godzinowe, jak i maksymalne wartości dobowe były znacząco niższe od poziomów dopuszczalnych określonych dla tego zanieczyszczenia. Wszystkim strefom przypisano klasę A Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia NO2 w powietrzu Do klasyfikacji uwzględniono stężenia jednogodzinne zmierzone w 2017 r. w pięciu stacjach automatycznych Gołdap, Ostróda, Ełk, Elbląg i Olsztyn. Klasyfikację przeprowadzono dla dwóch czasów uśredniania stężeń jednogodzinnych i stężeń średniorocznych. Najwyższe maksymalne stężenie jednogodzinne zanotowano w Ostródzie 114,2 µg/m 3, natomiast najniższe w Gołdapi 57,2 µg/m 3. Średnia roczna mieściła się w przedziale od 8,2 µg/m 3 w Gołdapi do 15,7 µg/m 3 w Ostródzie. Wszystkim strefom przypisano klasę A. Zarówno zanotowane średnie całoroczne jak i wyniki pomiarów jednogodzinowych nie przekroczyły poziomów dopuszczalnych pod kątem ochrony zdrowia na żadnej ze stacji.

9 Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia pyłu PM10 w powietrzu W województwie warmińsko-mazurskim pomiary pyłu PM10 prowadzone są na 9 stacjach pomiarowych. Siedem stacji pomiarowych to stacje tła miejskiego, jedna stacja tła przemysłowego oraz jedna stacja tła regionalnego KMŚ Puszcza Borecka. W 5 stanowiskach stężenia pomierzone były metodą optyczną. Na stacji przy ul. Puszkina w Olsztynie, w Elblągu przy ulicy Bażyńskiego, w Nidzicy przy ulicy Traugutta i w Iławie przy ul. Andersa oraz na stacji KMŚ Puszcza Borecka pomiary wykonano metodą wagową z separacją frakcji. Gdy na stacji prowadzone są równolegle badania metodą automatyczną i manualną i jeżeli seria zmierzona metodą manualną spełnia wymagania dotyczące kompletności serii pomiarowych, wówczas pomiarów automatycznych nie wykorzystuje się w ocenie. W ocenie za 2017 rok nie wykorzystano pomiarów manualnych prowadzonych w Nidzicy z uwagi na zbyt niska kompletność serii pomiarowej. Wyniki z okresu letniego odrzucono w trakcie weryfikacji serii pomiarowych z powodu prac budowlanych prowadzonych w bezpośrednim otoczeniu stacji. Wyniki badań przeprowadzonych na stacjach przyrównano do dwóch granic poziomów dopuszczalnych. W przypadku poziomu dopuszczalnego dot. ilości dni, w których zanotowano średnią dobową powyżej wartości 50 µg/m 3 w żadnej ze stref nie zanotowano przekroczenia. Na stacjach tła miejskiego najwięcej dni było w Elblągu 25, najmniej dni z przekroczeniem zanotowano na stacji tła regionalnego, w Puszczy Boreckiej 4 dni. Zanotowane średnie roczne na wszystkich stanowiskach pomiarowych były niższe od poziomu dopuszczalnego wynoszącego 40 µg/m 3. Najwyższą wartość średnioroczną zanotowano w Gołdapi 28,5 µg/m 3. W żadnej ze stref nie stwierdzono przekroczenia poziomu dopuszczalnego dla średniej rocznej, wszystkim strefom przypisano klasę A Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia ołowiu w powietrzu Ocenę przeprowadzono w oparciu o wyniki badań zawartości ołowiu w pyle PM10 z sączków eksponowanych na stanowiskach pomiarowych w Elblągu, Olsztynie, Nidzicy, Glitajnach i stacji KMŚ Puszcza Borecka. Uzyskane wyniki stężeń ołowiu były niższe od poziomu dopuszczalnego, ze względu na ochronę zdrowia i oscylowały w granicach 0,006 µg/m 3 na stacji w Olsztynie, do 0,013 µg/m 3 na stacji w Glitajnach. Na stacji tła regionalnego 9

10 KMŚ Puszcza Borecka średnia roczna wartość wynosiła 0,003 µg/m 3. Pozwoliło to na zakwalifikowanie ba stref do klasy A Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia niklu w powietrzu Ocenę przeprowadzono w oparciu o wyniki badań zawartości niklu w pyle PM10 z sączków eksponowanych na stanowiskach pomiarowych w Elblągu, Olsztynie, Nidzicy i stacji KMŚ Puszcza Borecka. Uzyskane wyniki stężeń niklu były niższe od poziomu docelowego który wynosi 20 ng/m 3. Średnie roczne z pomiarów na stacjach tła miejskiego oscylowały pomiędzy 1,4 ng/m 3 w Olsztynie i 1,5 ng/m 3 w Elblągu. Pozwoliło to na zakwalifikowanie wszystkich stref do klasy A Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia kadmu w powietrzu Ocenę przeprowadzono w oparciu o wyniki badań zawartości kadmu w pyle PM10 z sączków eksponowanych na stanowiskach pomiarowych w Elblągu, Olsztynie, Nidzicy oraz stacji KMŚ Puszcza Borecka. Uzyskane wyniki stężeń kadmu ze stacji tła miejskiego były niższe od poziomu docelowego wynoszącego 5 ng/m 3, ze względu na ochronę zdrowia i mieściły się w granicach 0,2 ng/m 3 w Olsztynie do 0,3 ng/m 3 w Elblągu i Nidzicy. Pozwoliło to na zakwalifikowanie wszystkich stref do klasy A Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia arsenu w powietrzu Ocenę przeprowadzono w oparciu o wyniki badań zawartości arsenu w pyle PM10 z sączków eksponowanych na stanowiskach pomiarowych w Elblągu, Olsztynie, Nidzicy i stacji KMŚ Puszcza Borecka. Uzyskane wyniki stężeń arsenu były niższe od poziomu docelowego wynoszącego 6 ng/m 3 i mieściły się w granicach 0,7 ng/m 3 do 0,8 ng/m 3. Pozwoliło to na zakwalifikowanie wszystkich stref do klasy A. 10

11 Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia benzo(a)pirenu w powietrzu Ocenę przeprowadzono w oparciu o wyniki pomiarów zawartości benzo(a)pirenu w pyle PM10 z sączków eksponowanych na stanowiskach w Elblągu, Olsztynie, Iławie, Nidzicy i stacji KMŚ Puszcza Borecka. W dwóch strefach miasto Elbląg i strefie warmińskomazurskiej zanotowano przekroczenie poziomu docelowego. Średnia roczna z wyników pomiarów wynosiła kolejno: Nidzica 3,5 ng/m 3 Elbląg 2,1 ng/m 3 Olsztyn 1,49 ng/m 3 Iława 3,35 ng/m 3 KMŚ Puszcza Borecka 0,6 ng/m 3 W ocenie wykorzystano wyniki modelowania matematycznego wykonanego na zlecenie GIOŚ w celu wyznaczenia obszarów przekroczeń wskazanych na mapie nr 1 stanowiącej załącznik do oceny. W strefie miasto Olsztyn, nie stwierdzono przekroczeń i przypisano jej klasę A. Strefa miasto Elbląg oraz strefa warmińsko-mazurska ze względu na przekroczenia otrzymały klasę C Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia benzenu w powietrzu Do klasyfikacji stref miasto Olsztyn i miasto Elbląg posłużono się wynikami pomiarów prowadzonych na stacjach w tych miejscowościach. Do klasyfikacji strefy warmińskomazurskiej posłużono się obiektywną metoda szacowania, wykorzystującą pomiary prowadzone w Olsztynie i Elblągu. W żadnej ze stref nie stwierdzono przekroczenia poziomu dopuszczalnego. Wszystkim strefom nadano klasę A. Stężenie średnioroczne na stacji w Olsztynie wynosiło 1,0 µg/m 3, a w Elblągu 1,2 µg/m 3. 11

12 Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia tlenku węgla w powietrzu Do klasyfikacji uwzględniono stężenia zmierzone w automatycznych stacjach pomiarowych w Olsztynie, Ostródzie, Gołdapi i Elblągu. Maksymalna wartość ośmiogodzinnej średniej kroczącej w strefie warmińsko-mazurskiej wyniosła µg/m 3. W żadnej ze stref nie zanotowano przekroczenia poziomu dopuszczalnego. Wszystkim strefom przydzielono klasę A Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia ozonu w powietrzu Do klasyfikacji uwzględniono stężenia zmierzone na sześciu stanowiskach pomiarowych. Na żadnym ze stanowisk pomiarowych nie zanotowano przekroczenia poziomu docelowego. Najwyższą średnią liczbę dni z ostatnich trzech lat, w których stwierdzono ośmiogodzinną średnią kroczącą z wartością powyżej 120 µg/m 3, zanotowano na stacji KMŚ Puszcza Borecka 6,5 dnia. W strefie miasto Olsztyn i miasto Elbląg nie zanotowano przekroczenia poziomu celu długoterminowego. W ocenie wykorzystano wyniki modelowania matematycznego wykonanego na zlecenie GIOŚ. Przy jego pomocy wyznaczono obszary przekroczeń poziomu celu długoterminowego. Obszary przekroczeń poziomu celu długoterminowego zostały przedstawione na mapie nr 2 stanowiącej załącznik do oceny. Strefom miasto Olsztyn i miasto Elbląg z uwagi na brak przekroczeń poziomu docelowego i celu długoterminowego przydzielono klasy A i D, a strefie warmińsko-mazurskiej z uwagi na przekroczenie poziomu celu długoterminowego przydzielono klasy A i D Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 roku stężenia pyłu PM2.5 w powietrzu Do przeprowadzenia klasyfikacji posłużono się wynikami pomiarów prowadzonych metodą manualną w Olsztynie, Elblągu, Ostródzie i KMŚ Puszcza Borecka. Na żadnym z wyżej wymienionych stanowisk nie został przekroczony poziom dopuszczalny wynoszący 25 µg/m 3 oraz poziom dopuszczalny określony dla fazy II (poziom który należy osiągnąć do 2020 roku),

13 tj. 20 µg/m 3. Najwyższe średnioroczne stężenie zanotowano w Elblągu 17,9 µg/m 3, najniższe w Olsztynie 16,8 µg/m 3. Wszystkie trzy strefy w województwie zaliczono do klasy A Klasyfikacja stref ze względu na ochronę roślin Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia tlenków azotu w powietrzu Do oceny jakości powietrza pod kątem stężenia tlenków azotu brane są pod uwagę badania prowadzone na stacji KMŚ Puszcza Borecka. Wyniki prowadzonych pomiarów wskazywały na brak przekroczenia poziomu dopuszczalnego zanotowana średnia roczna wyniosła 4,8 µg/m 3. Strefie warmińsko-mazurskiej przypisano klasę A Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia dwutlenku siarki w powietrzu W klasyfikacji uwzględniono stężenia średnioroczne i pochodzące z okresu zimowego uzyskane na stacji KMŚ Diabla Góra. Strefę warmińsko-mazurską sklasyfikowano jako A ponieważ odnotowane stężenie było niższe od poziomu dopuszczalnego, ze względu na ochronę roślin. Średnia z okresu zimowego wyniosła 1,0 µg/m 3, a z całego roku 0,6 µg/m Klasyfikacja stref ze względu na stwierdzone w 2017 r. stężenia ozonu w powietrzu Klasyfikacji dokonano w oparciu o wyniki pomiarów stężenia ozonu w okresie wegetacyjnym, wyrażone jako AOT40, uzyskane w Stacji Kompleksowego Monitoringu Środowiska (KMŚ),,Puszcza Borecka w Diablej Górze. Wartość AOT40 wyliczona jako średnia z ostatnich pięciu lat wyniosła 9743 µg/m 3 i nie przekroczyła wartości poziomu docelowego. Wartość wskaźnika AOT40 z 2017 roku wynosiła 4528 µg/m 3 i nie przekroczyła poziomu celu długoterminowego. Strefie warmińsko-mazurskiej nadano klasę A i D1. 13

14 6. LISTA STREF ZAKWALIFIKOWANYCH DO OPRACOWANIA PROGRAMU OCHRONY POWIETRZA (KLASA C) Do opracowania programu ochrony powietrza zakwalifikowano dwie strefy w województwie w celu redukcji stężeń benzo(a)pirenu w pyle PM10 strefę miasto Elbląg i strefę warmińsko-mazurską. Obowiązek ustawowy sporządzenia programów ochrony powietrza spoczywa na zarządzie województwa, a jego realizacja na władzach powiatów, bądź gmin. Nie ma potrzeby aktualizowania obowiązujących Programów Ochrony Powietrza pod kątem pyłu zawieszonego PM UDOKUMENTOWANIE WYNIKÓW OCENY Do oceny posłużono się wynikami pomiarów uzyskanymi z: - Stacji Kompleksowej Monitoringu Środowiska w Diablej Górze Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie, - WIOŚ w Olsztynie, z ośmiu stacji monitoringu powietrza. Dane w postaci sprawozdań zgromadzono w Laboratorium Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, w Pracowni w Olsztynie oraz w elektronicznej bazie JPOAT 2.0. Zestawienia tabelaryczne oraz mapy stanowiące udokumentowanie rezultatów rocznej oceny jakości powietrza zawarto w załącznikach. 8. PODSUMOWANIE WYNIKÓW OCENY 1) W 2017 roku kontynuowano badania mające na celu spełnienie wymagań określonych w dyrektywie 2008/50/WE. Ocenę dokonano w trzech strefach zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz.U. 2012, poz. 914) i rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 18 września 2012 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. 2012, poz. 1032). 2) Stężenia zanieczyszczeń: SO2, O3, NO2/NOx, CO, pyłu PM2.5, pyłu PM10, ołowiu, arsenu, kadmu, niklu w pyle PM10 ze względu na ochronę zdrowia i roślin nie przekraczały wartości odpowiednio dopuszczalnych i docelowych określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 w sprawie poziomów 14

15 niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2012, poz. 1031). Stężenia metali w pyle od kilku lat mieszczą się poniżej dolnych progów oszacowania określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 18 września 2012 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. 2012, poz. 1032). 3) Wystąpiły przekroczenia wartości celu długoterminowego dla ozonu pod kątem ochrony zdrowia. 4) W 2017 roku wystąpiły przekroczenia poziomu docelowego benzo(a)pirenu w pyle PM10 w strefach: miasto Elbląg i strefa warmińsko-mazurska. Nie odnotowano przekroczenia tego wskaźnika w strefie miasto Olsztyn. 5) Główną przyczyną wystąpienia przekroczeń była wzmożona emisja zanieczyszczeń ze źródeł komunalnych spowodowana niekorzystnymi warunkami klimatycznymi w okresie zimowym oraz spalaniem słabej jakości materiału grzewczego w mało wydajnych piecach. W związku z zaistnieniem przekroczeń działania podejmuje się zgodnie z art.91 Prawa Ochrony Środowiska. 15

16 10. ZAŁĄCZNIKI MAPY ZESTAWIENIA TABELARYCZNE

17 k m Mapa1.Obsz ar ypr z ek r oc z eńpoz i omudoc el owegobenz o( a) pi r enuws tr ef i ewar mi ńs komaz ur s ki eji mi as toel bl ąg

18 k m Mapa2.Obs z ar ypr z ek r oczeńpoz i omudł ugot er mi nowegooz onuws t r ef i ewar mi ńs k omaz ur s k i ej

19 Modele - dane ogólne Rok Kategoria Województwo Wskaźnik Status modelu Nazwa modelu Nazwa konfiguracji Okres od Okres do Cel 2017 Krajowy BaP(PM10) Wykorzystany Model CALPUFF wersja 6.4 Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK NO2 Wykorzystany Model CALPUFF wersja 6.4 Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK Model CALPUFF wersja 6.4 BaP(PM10) Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK BaP(PM10) Model CALPUFF wersja 6.4 NO2 Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK NO Ocena Roczna ochrona zdrowia Ocena Roczna ochrona zdrowia Ocena Roczna ochrona zdrowia Ocena Roczna ochrona zdrowia O3 Wykorzystany CAMx w.6.30 CAMx w.6.30 O Ocena Roczna ochrona roślin CAMx w.6.30 / IDW / REGR.LIN. / EBK PM10 Wykorzystany Model CALPUFF wersja 6.4 Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK PM2.5 Wykorzystany Model CALPUFF wersja 6.4 Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK SO2 Wykorzystany Model CALPUFF wersja 6.4 Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK CAMx w.6.30 / IDW / REGR.LIN. / EBK O3 Model CALPUFF wersja 6.4 PM10 Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK PM10 Model CALPUFF wersja 6.4 PM2.5 Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK PM2.5 Model CALPUFF wersja 6.4 SO2 Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK SO2 Ocena Roczna ochrona zdrowia Ocena Roczna ochrona roślin Ocena Roczna ochrona zdrowia Ocena Roczna ochrona zdrowia Ocena Roczna ochrona zdrowia Ocena Roczna ochrona zdrowia Ocena Roczna ochrona zdrowia Ocena Roczna ochrona roślin Ocena Roczna ochrona zdrowia Ocena Roczna ochrona roślin Ocena Roczna ochrona zdrowia

20 Modele - opis - eksport Rok Kategoria Województwo Wskaźnik Status modelu Nazwa modelu Kod modelu Nazwa konfiguracji Opis konfiguracji Emisje Meterologia Przemiany chemiczne Rozdzielczość czasowa Rozdzielczość przestrzenna Szacowanie niepewności Niepewność metody [%] 2017 Krajowy BaP(PM10) Wykorzystany Model CALPUFF wersja 6.4 MOD_2017_Kra_BaP(PM10)_Śr.roczna Model CALPUFF wersja 6.4 BaP(PM10) CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF. Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych. 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK MOD_2017_Kra_BaP(PM10)_Śr.roczna_War_2_Geost Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK BaP(PM10) CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Geostatystyczne przetwarzanie wyników z wykorzystaniem wyników pomiarów - zastosowanie regresji liniowej do określenia kierunku i siły zależności między wynikami pomiarowymi oraz modelowymi. Dopasowanie linii regresji liniowej z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów. Zastosowanie krigingu (Empirical Bayesian Kriging w programie ArcGis) do korekty lokalnych niedoszacowań lub przeszacowań modelu, czyli przestrzennej interpolacji reszt regresji. Dodatkowo kriging zastosowano do interpolacji wyników pomiarów w celu uzyskania rastrów referencyjnych miejskiego i pozamiejskiego poziomu stężeń poszczególnych substancji. Następnie dla każdego punktu siatki modelowania obliczono wartość finalną stężenia, zależną od gęstości zaludnienia w danym punkcie (dla PM10, PM2,5, BaP i SO2) oraz bez zależności od gęstości zaludnienia (NO2). Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF. Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych. 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. NO2 Wykorzystany Model CALPUFF wersja 6.4 MOD_2017_Kra_NO2_Godzin_przekr_War_1_Sur Model CALPUFF wersja 6.4 NO2 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF. Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych. 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. MOD_2017_Kra_NO2_Śr.roczna_War_1_Sur Model CALPUFF wersja 6.4 NO2 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF. Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych. 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK MOD_2017_Kra_NO2_Godzin_przekr_War_2_Geost Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK NO2 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Geostatystyczne przetwarzanie wyników z wykorzystaniem wyników pomiarów - zastosowanie regresji liniowej do określenia kierunku i siły zależności między wynikami pomiarowymi oraz modelowymi. Dopasowanie linii regresji liniowej z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów. Zastosowanie krigingu (Empirical Bayesian Kriging w programie ArcGis) do korekty lokalnych niedoszacowań lub przeszacowań modelu, czyli przestrzennej interpolacji reszt regresji. Dodatkowo kriging zastosowano do interpolacji wyników pomiarów w celu uzyskania rastrów referencyjnych miejskiego i pozamiejskiego poziomu stężeń poszczególnych substancji. Następnie dla każdego punktu siatki modelowania obliczono wartość finalną stężenia, zależną od gęstości zaludnienia w danym punkcie (dla PM10, PM2,5, BaP i SO2) oraz bez zależności od gęstości zaludnienia (NO2). Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF. Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych. 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. MOD_2017_Kra_NO2_Śr.roczna_War_2_Geost Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK NO2 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Geostatystyczne przetwarzanie wyników z wykorzystaniem wyników pomiarów - zastosowanie regresji liniowej do określenia kierunku i siły zależności między wynikami pomiarowymi oraz modelowymi. Dopasowanie linii regresji liniowej z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów. Zastosowanie krigingu (Empirical Bayesian Kriging w programie ArcGis) do korekty lokalnych niedoszacowań lub przeszacowań modelu, czyli przestrzennej interpolacji reszt regresji. Dodatkowo kriging zastosowano do interpolacji wyników pomiarów w celu uzyskania rastrów referencyjnych miejskiego i pozamiejskiego poziomu stężeń poszczególnych substancji. Następnie dla każdego punktu siatki modelowania obliczono wartość finalną stężenia, zależną od gęstości zaludnienia w danym punkcie (dla PM10, PM2,5, BaP i SO2) oraz bez zależności od gęstości zaludnienia (NO2). Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF. Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych. 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. O3 Wykorzystany CAMx w.6.30 MOD_2017_Kra_O3_AOT40-R5_War_1_Sur CAMx w.6.30 O3 Model CAMx wersja 6.30 rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 17 warstw. Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACCIII, o rozdzielczości 1/8 o x 1/6 o, obejmujące obszar zgodnie z przyjętą domeną obliczeniową. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji zgodnie z kategorią SNAP: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji w siatce 15x15 km oraz 5x5 km Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; W modelu CAMx wykorzystano mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km oraz 15x15 km. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych w większości dla województw mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla ozonu. MOD_2017_Kra_O3_AOT40-R_War_1_Sur CAMx w.6.30 O3 Model CAMx wersja 6.30 rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 17 warstw. Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACCIII, o rozdzielczości 1/8 o x 1/6 o, obejmujące obszar zgodnie z przyjętą domeną obliczeniową. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji zgodnie z kategorią SNAP: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji w siatce 15x15 km oraz 5x5 km Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; W modelu CAMx wykorzystano mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km oraz 15x15 km. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych w większości dla województw mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla ozonu. MOD_2017_Kra_O3_Dni_przekr(3lata)_War_1_Su CAMx w.6.30 O3 Model CAMx wersja 6.30 rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 17 warstw. Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACCIII, o rozdzielczości 1/8 o x 1/6 o, obejmujące obszar zgodnie z przyjętą domeną obliczeniową. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji zgodnie z kategorią SNAP: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji w siatce 15x15 km oraz 5x5 km Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; W modelu CAMx wykorzystano mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km oraz 15x15 km. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych w większości dla województw mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla ozonu. MOD_2017_Kra_O3_Dni_przekr_War_1_Sur CAMx w.6.30 O3 Model CAMx wersja 6.30 rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 17 warstw. Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACCIII, o rozdzielczości 1/8 o x 1/6 o, obejmujące obszar zgodnie z przyjętą domeną obliczeniową. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji zgodnie z kategorią SNAP: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji w siatce 15x15 km oraz 5x5 km Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; W modelu CAMx wykorzystano mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km oraz 15x15 km. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych w większości dla województw mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla ozonu. CAMx w.6.30 / IDW / REGR.LIN. / EBK MOD_2017_Kra_O3_AOT40-R5_War_2_Geost CAMx w.6.30 / IDW / REGR.LIN. / EBK O3 Model CAMx wersja 6.30 rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 17 warstw. Geostatystyczne przetwarzanie wyników z wykorzystaniem wyników pomiarów - zastosowanie regresji liniowej do określenia kierunku i siły zależności między wynikami pomiarowymi oraz modelowymi. Dopasowanie linii regresji liniowej z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów. Zastosowanie krigingu (Empirical Bayesian Kriging w programie ArcGis) do korekty lokalnych niedoszacowań lub przeszacowań modelu, czyli przestrzennej interpolacji reszt regresji. Następnie dla każdego punktu siatki modelowania obliczono wartość finalną stężenia w danym punkcie. Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACCIII, o rozdzielczości 1/8 o x 1/6 o, obejmujące obszar zgodnie z przyjętą domeną obliczeniową. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji zgodnie z kategorią SNAP: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji w siatce 15x15 km oraz 5x5 km Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; W modelu CAMx wykorzystano mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km oraz 15x15 km. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych w większości dla województw mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla ozonu. MOD_2017_Kra_O3_AOT40-R_War_2_Geost CAMx w.6.30 / IDW / REGR.LIN. / EBK O3 Model CAMx wersja 6.30 rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 17 warstw. Geostatystyczne przetwarzanie wyników z wykorzystaniem wyników pomiarów - zastosowanie regresji liniowej do określenia kierunku i siły zależności między wynikami pomiarowymi oraz modelowymi. Dopasowanie linii regresji liniowej z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów. Zastosowanie krigingu (Empirical Bayesian Kriging w programie ArcGis) do korekty lokalnych niedoszacowań lub przeszacowań modelu, czyli przestrzennej interpolacji reszt regresji. Następnie dla każdego punktu siatki modelowania obliczono wartość finalną stężenia w danym punkcie. Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACCIII, o rozdzielczości 1/8 o x 1/6 o, obejmujące obszar zgodnie z przyjętą domeną obliczeniową. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji zgodnie z kategorią SNAP: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji w siatce 15x15 km oraz 5x5 km Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; W modelu CAMx wykorzystano mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km oraz 15x15 km. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych w większości dla województw mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla ozonu. MOD_2017_Kra_O3_Dni_przekr(3lata)_War_2_Geost CAMx w.6.30 / IDW / REGR.LIN. / EBK O3 Model CAMx wersja 6.30 rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 17 warstw. Geostatystyczne przetwarzanie wyników z wykorzystaniem wyników pomiarów - zastosowanie regresji liniowej do określenia kierunku i siły zależności między wynikami pomiarowymi oraz modelowymi. Dopasowanie linii regresji liniowej z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów. Zastosowanie krigingu (Empirical Bayesian Kriging w programie ArcGis) do korekty lokalnych niedoszacowań lub przeszacowań modelu, czyli przestrzennej interpolacji reszt regresji. Następnie dla każdego punktu siatki modelowania obliczono wartość finalną stężenia w danym punkcie. Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACCIII, o rozdzielczości 1/8 o x 1/6 o, obejmujące obszar zgodnie z przyjętą domeną obliczeniową. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji zgodnie z kategorią SNAP: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji w siatce 15x15 km oraz 5x5 km Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; W modelu CAMx wykorzystano mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km oraz 15x15 km. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych w większości dla województw mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla ozonu. MOD_2017_Kra_O3_Dni_przekr_War_2_Geost CAMx w.6.30 / IDW / REGR.LIN. / EBK O3 Model CAMx wersja 6.30 rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 17 warstw. Geostatystyczne przetwarzanie wyników z wykorzystaniem wyników pomiarów - zastosowanie regresji liniowej do określenia kierunku i siły zależności między wynikami pomiarowymi oraz modelowymi. Dopasowanie linii regresji liniowej z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów. Zastosowanie krigingu (Empirical Bayesian Kriging w programie ArcGis) do korekty lokalnych niedoszacowań lub przeszacowań modelu, czyli przestrzennej interpolacji reszt regresji. Następnie dla każdego punktu siatki modelowania obliczono wartość finalną stężenia w danym punkcie. Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACCIII, o rozdzielczości 1/8 o x 1/6 o, obejmujące obszar zgodnie z przyjętą domeną obliczeniową. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji zgodnie z kategorią SNAP: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji w siatce 15x15 km oraz 5x5 km Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; W modelu CAMx wykorzystano mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km oraz 15x15 km. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych w większości dla województw mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla ozonu. PM10 Wykorzystany Model CALPUFF wersja 6.4 MOD_2017_Kra_PM10_Dni_przekr_War_1_Sur Model CALPUFF wersja 6.4 PM10 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. MOD_2017_Kra_PM10_Śr.roczna_War_1_Sur Model CALPUFF wersja 6.4 PM10 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK MOD_2017_Kra_PM10_Dni_przekr_War_2_Geost Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK PM10 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Geostatystyczne przetwarzanie wyników z wykorzystaniem wyników pomiarów - zastosowanie regresji liniowej do określenia kierunku i siły zależności między wynikami pomiarowymi oraz modelowymi. Dopasowanie linii regresji liniowej z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów. Zastosowanie krigingu (Empirical Bayesian Kriging w programie ArcGis) do korekty lokalnych niedoszacowań lub przeszacowań modelu, czyli przestrzennej interpolacji reszt regresji. Dodatkowo kriging zastosowano do interpolacji wyników pomiarów w celu uzyskania rastrów referencyjnych miejskiego i pozamiejskiego poziomu stężeń poszczególnych substancji. Następnie dla każdego punktu siatki modelowania obliczono wartość finalną stężenia, zależną od gęstości zaludnienia w danym punkcie (dla PM10, PM2,5, BaP i SO2) oraz bez zależności od gęstości zaludnienia (NO2). Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. MOD_2017_Kra_PM10_Śr.roczna_War_2_Geost Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK PM10 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Geostatystyczne przetwarzanie wyników z wykorzystaniem wyników pomiarów - zastosowanie regresji liniowej do określenia kierunku i siły zależności między wynikami pomiarowymi oraz modelowymi. Dopasowanie linii regresji liniowej z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów. Zastosowanie krigingu (Empirical Bayesian Kriging w programie ArcGis) do korekty lokalnych niedoszacowań lub przeszacowań modelu, czyli przestrzennej interpolacji reszt regresji. Dodatkowo kriging zastosowano do interpolacji wyników pomiarów w celu uzyskania rastrów referencyjnych miejskiego i pozamiejskiego poziomu stężeń poszczególnych substancji. Następnie dla każdego punktu siatki modelowania obliczono wartość finalną stężenia, zależną od gęstości zaludnienia w danym punkcie (dla PM10, PM2,5, BaP i SO2) oraz bez zależności od gęstości zaludnienia (NO2). Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. PM2.5 Wykorzystany Model CALPUFF wersja 6.4 MOD_2017_Kra_PM2.5_Śr.roczna_War_1_Sur Model CALPUFF wersja 6.4 PM2.5 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK MOD_2017_Kra_PM2.5_Śr.roczna_War_2_Geost Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK PM2.5 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Geostatystyczne przetwarzanie wyników z wykorzystaniem wyników pomiarów - zastosowanie regresji liniowej do określenia kierunku i siły zależności między wynikami pomiarowymi oraz modelowymi. Dopasowanie linii regresji liniowej z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów. Zastosowanie krigingu (Empirical Bayesian Kriging w programie ArcGis) do korekty lokalnych niedoszacowań lub przeszacowań modelu, czyli przestrzennej interpolacji reszt regresji. Dodatkowo kriging zastosowano do interpolacji wyników pomiarów w celu uzyskania rastrów referencyjnych miejskiego i pozamiejskiego poziomu stężeń poszczególnych substancji. Następnie dla każdego punktu siatki modelowania obliczono wartość finalną stężenia, zależną od gęstości zaludnienia w danym punkcie (dla PM10, PM2,5, BaP i SO2) oraz bez zależności od gęstości zaludnienia (NO2). Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu SO2 Wykorzystany Model CALPUFF wersja 6.4 MOD_2017_Kra_SO2_Dni_przekr_War_1_Sur Model CALPUFF wersja 6.4 SO2 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. MOD_2017_Kra_SO2_Godzin_przekr_War_1_Sur Model CALPUFF wersja 6.4 SO2 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. MOD_2017_Kra_SO2_Śr.roczna_War_1_Sur Model CALPUFF wersja 6.4 SO2 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK MOD_2017_Kra_SO2_Dni_przekr_War_2_Geost Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK SO2 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Geostatystyczne przetwarzanie wyników z wykorzystaniem wyników pomiarów - zastosowanie regresji liniowej do określenia kierunku i siły zależności między wynikami pomiarowymi oraz modelowymi. Dopasowanie linii regresji liniowej z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów. Zastosowanie krigingu (Empirical Bayesian Kriging w programie ArcGis) do korekty lokalnych niedoszacowań lub przeszacowań modelu, czyli przestrzennej interpolacji reszt regresji. Dodatkowo kriging zastosowano do interpolacji wyników pomiarów w celu uzyskania rastrów referencyjnych miejskiego i pozamiejskiego poziomu stężeń poszczególnych substancji. Następnie dla każdego punktu siatki modelowania obliczono wartość finalną stężenia, zależną od gęstości zaludnienia w danym punkcie (dla PM10, PM2,5, BaP i SO2) oraz bez zależności od gęstości zaludnienia (NO2). Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu MOD_2017_Kra_SO2_Godzin_przekr_War_2_Geost Model CALPUFF wersja 6.4 / IDW / REGR.LIN. / EBK SO2 CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Geostatystyczne przetwarzanie wyników z wykorzystaniem wyników pomiarów - zastosowanie regresji liniowej do określenia kierunku i siły zależności między wynikami pomiarowymi oraz modelowymi. Dopasowanie linii regresji liniowej z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów. Zastosowanie krigingu (Empirical Bayesian Kriging w programie ArcGis) do korekty lokalnych niedoszacowań lub przeszacowań modelu, czyli przestrzennej interpolacji reszt regresji. Dodatkowo kriging zastosowano do interpolacji wyników pomiarów w celu uzyskania rastrów referencyjnych miejskiego i pozamiejskiego poziomu stężeń poszczególnych substancji. Następnie dla każdego punktu siatki modelowania obliczono wartość finalną stężenia, zależną od gęstości zaludnienia w danym punkcie (dla PM10, PM2,5, BaP i SO2) oraz bez zależności od gęstości zaludnienia (NO2). Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, który przeskalowano do roku 2017 z zastosowaniem wskaźników skalujących dla krajów i sektorów emisji. Wielkość emisji dla kraju przygotowano w ramach bazy emisyjnej w podziale na rodzaje źródeł emisji: źródła punktowe, powierzchniowe, liniowe, niezorganizowane, rolnictwo, emisja naturalna z lasów. Dane przygotowano na podstawie GUS z 2016 roku, CORINE LAND COVER 2012, KOBIZE za 2016 rok oraz o wskaźnikach emisji dla każdego rodzaju źródła emisji. Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o x 1 o, dla 27 warstw w pionie. WRF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina, rozdzielczość pionowa - 35 warstw, promieniowanie krótko i długofalowe - RRTMG; Schemat warstwy granicznej - YSU; Mikrofizyka - Morrison double-moment; Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji CB6v3 posiadający zaktualizowaną chemię izoprenów oraz węglowodorów aromatycznych oraz tlenków azotu ponownie wprowadzonego do obiegu w wyniku rozkładu azotanów organicznych 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x 0,5 km dla aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz 5 miast do 100 tys. mieszkańców. Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w DELTA TOOL. Wskaźniki błędów względnych dla wszystkich stacji mieszczą się w granicach przewidzianych przepisami dla PM10, PM2,5, dla NO2 mieszczą się w granicach błędów dla stężeń średniorocznych jak również dla stężeń godzinowych, dla SO2 dla stężeń średniorocznych mieszczą się w granicach błędu. MOD_2017_Kra_SO2_Śr.roczna_War_2_Geost Model CALPUFF CALPUFF - rozdzielczość czasowa zapisu wyników - 1 godzina; rozdzielczość pionowa - 1 warstwa; Geostatystyczne przetwarzanie Dane o emisji antropogenicznej dla całej Europy pozyskano z projektu TNO MACC III (Kuenen et al., 2014), w rozdzielczości przestrzennej 1/8 o x 1/6 o. Najbardziej aktualna informacja dotyczy roku 2011, Rok 2017, dane z modelu WRF. Warunki brzegowe i początkowe - GFS FNL, w rozdzielczości przestrzennej 1o Zastosowano mechanizm RIVAD (MCHEM=3) modelu CALPUFF Dla modelu CAMx mechanizm chemiczny Carbon Bond wersji 1 h Modelowanie przeprowadzono w rozdzielczości: 5x5 km dla kraju; 1x1 km dla województw, 0,5x Szacowanie niepewności modelowania z użyciem wskaźników: współczynnik korelacji R, błąd względny BW, błąd RDE, BIAS oraz w ramach analizy w