PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK PSZCZELARZ, O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

Transkrypt

1 ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK SZZELARZ, O STRUKTURZE MODUŁOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

2 SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIKA SZZELARZA Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK SZZELARZ UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK SZZELARZ ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK SZZELARZ LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK SZZELARZ ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW ZAŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

3 TY SZKOŁY: TEHNIKUM 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Mirosław Worobik, mgr inż. ożena Stępień Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu TEHNIK SZZELARZ opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r. Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

4 Ustawą rawo o ruchu drogowym. Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie szkolenie, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez kierujących pojazdami, instruktorów i egzaminatorów. 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

5 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego W programie nauczania dla zawodu technik pszczelarz uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: geografia i język obcy nowożytny których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIKA SZZELARZA Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technika pszczelarza uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania wiedzy biologicznej i chemicznej w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu biologiczno chemicznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technika pszczelarza uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

6 w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: biologia, chemia, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK SZZELARZ Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie pszczelarz może podejmować pracę w firmach specjalizujących się w produkcji i przetwarzaniu miodu oraz innych produktów pszczelich. Absolwent może prowadzić działalność gospodarczą (pasiekę lub indywidualne gospodarstwo rolne). Do typowych zadań zawodowych należą: chów i hodowla pszczół, produkcja miodu i innych produktów pszczelich, marketing i sprzedaż produktów i usług. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć: określać przyrodnicze i gospodarcze znaczenie chowu i hodowli pszczół, oceniać warunki przyrodnicze, ekonomiczne i społeczne produkcji rolniczej, ze szczególnym uwzględnieniem pszczelarstwa, dobierać kierunki produkcji pszczelarskiej oraz organizować i prowadzić pasiekę, stosując odpowiednie technologie w zależności od bazy pożytkowej, prowadzonej gospodarki pasiecznej, wielkości produkcji i potrzeb konsumentów, wyposażać pasiekę oraz obsługiwać podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w produkcji pszczelarskiej, pozyskiwać, konserwować i przechowywać produkty pszczele, przygotowywać produkty pszczele do sprzedaży, zgodnie z obowiązującymi normami oraz prowadzić ich sprzedaż, planować, organizować i wykonywać zabiegi składające się wychów matek pszczelich i tworzenie odkładów, rozpoznawać, zapobiegać i zwalczać stany anormalne w rodzinie pszczelej, choroby pszczół i szkodniki produktów pszczelich, planować, organizować i wykonywać zabiegi składające się na technologię produkcji roślinnej, planować, organizować i wykonywać zabiegi składające się na technologię produkcji zwierzęcej, stosować rachunek ekonomiczny w działalności gospodarczej, prowadzić uproszczoną rachunkowość, komunikować się z uczestnikami procesu pracy, stosować przepisy kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy, stosować przepisy prawa w zakresie wykonywanych zadań zawodowych, przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska i bezpieczeństwa żywności, udzielać pomocy przedlekarskiej ofiarom wypadków przy pracy, korzystać z literatury zawodowej oraz z doradztwa rolniczego, prowadzić i obsługiwać ciągnik rolniczy w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii T, współpracować z organizacjami zajmującymi się pszczelarstwem, uczestniczyć w prawidłowym wykorzystaniu środków pomocowych dla pszczelarstwa, prowadzić działalność gospodarczą. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

7 9. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK SZZELARZ szczelarstwo należy do tej rozwijającej się gałęzi rolniczej w naszym kraju. Technicy pszczelarze należą do grupy poszukiwanych specjalistów. Rynek pracy oczekuje na profesjonalnych pszczelarzy, których zaangażowanie przyczyni się do podniesienia rentowności gospodarstw pasiecznych. Osoby przedsiębiorcze mogą tworzyć własne rodzinne gospodarstwa pasieczne i rolnicze. 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK SZZELARZ Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie sprzedawca powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) prowadzenie produkcji pszczelarskiej; 2) organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik pszczelarz: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, DG, JOZ), efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie KZ(R.c) i KZ(R.d), efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie R.4. rowadzenie produkcji pszczelarskiej, efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie R.17. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

8 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK SZZELARZ Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1500 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 1380 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 120 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik pszczelarz minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji R.4. przeznaczono minimum 700 godzin. - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 200 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze modułowej. Klasa Liczba godzin w cyklu kształcenia Lp. Kod i nazwa modułu I II III IV tygodniowo łącznie Kształcenie zawodowe modułowe 1 M.1. rowadzenie produkcji rolniczej M.2. rowadzenie produkcji pszczelarskiej M.3. rowadzenie działalności gospodarczej M.4. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej M.5. raktyka zawodowa Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

9 raktyki zawodowe w II klasie 2 tygodnie w III klasie 2 tygodnie *zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację R.4. odbywa się pod koniec klasy trzeciej Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację R.17. odbywa się pod koniec klasy czwartej Wykaz działów programowych dla zawodu technik pszczelarz Nazwa modułu M.1. rowadzenie produkcji rolniczej M.2. rowadzenie produkcji pszczelarskiej M.3. odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej M.4. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej Nazwa jednostki modułowej Liczba godzin przewidziana na jednostkę J.1. rzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 15 J.2. Obsługiwanie środków technicznych w rolnictwie 160 J.3. rzestrzeganie przepisów ruchu drogowego 30 J.4. rowadzenie produkcji roślinnej 120 J.5.rowadzenie produkcji zwierzęcej 120 J.1 rowadzenie chowu i hodowli pszczół 210 J.2.rowadzenie gospodarki pasiecznej 310 J.3. Wykorzystanie zasobów bazy pożytkowej 50 J.1. Korzystanie z języka obcego w rolnictwie 30 J.2. rowadzenie działalności rolniczej 70 J.3. rowadzenie sprzedaży produktów rolniczych 50 J.1. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej 70 J.2. Organizowanie i nadzorowanie produkcji pszczelarskiej 140 M.5. raktyki zawodowe 120 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

10 Mapa dydaktyczna rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

11 12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania dla zawodu technika pszczelarza zastosowano taksonomię celów A. Niemierko Lista modułów z liczbą godzin M.1. rowadzenie produkcji rolniczej M.2. rowadzenie produkcji pszczelarskiej M.3. rowadzenie działalności gospodarczej M.4. Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej M.5. raktyka zawodowa 450 godzin 570 godzin 150 godzin 210 godzin 120 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

12 M.1. rowadzenie produkcji rolniczej J.1. rzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy J.2. Obsługiwanie środków technicznych w rolnictwie J.3. rzestrzeganie przepisów ruchu drogowego J.4. rowadzenie produkcji roślinnej J.5. rowadzenie produkcji zwierzęcej J.1. rzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia H(1)1. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej w gospodarstwie ezpieczeństwo i higiena pracy w rolnictwie. pasiecznym rawna ochrona pracy. H(1)2. rozróżnić środki gaśniczej H(1)3. wyjaśnić pojęcie ergonomii A A Wymagania higieniczno-sanitarne i bezpieczeństwa pracy oraz bezpieczeństwa przeciwpożarowego w pszczelarstwie. H(4)1. dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych przy prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego H(4)2. scharakteryzować sposoby przeciwdziałania zagrożeniom przy prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego H(4)3. określić typowe choroby zawodowe występujące przy prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego H(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy przy prowadzeniu pasieki H(5)2. określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy przy prowadzeniu pasieki H(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy prowadzeniu pasieki Wentylacja i klimatyzacja pomieszczeń pracy. zynniki szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne występujące w procesach pracy. Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Zabezpieczenie urządzeń napędowych. ezpieczeństwo pracy podczas obsługiwania urządzeń elektrycznych. Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. ezpieczeństwo pracy podczas obsługiwania urządzeń pod ciśnieniem. Zasady ochrony przeciwpożarowej. Zasady eksploatacji maszyn i urządzeń do prac rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

13 H(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka H(6)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu pracy H(7)1.zorganizować stanowisko pracy pszczelarza zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w pracowni produkcji pasiecznej H(7)2. zastosować zasady organizacji stanowiska pracy w pracowni produkcji pasiecznej H(8)1. zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej H(8)2. dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań zawodowych w pracowni produkcji pasiecznej H(8)3. dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych w pracowni produkcji pasiecznej H(8)4. zidentyfikować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania, H(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza H(9)2. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza H(9)3. przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza H(10)1. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu zadań zawodowych A H(10)2. zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych pszczelarza H(10)3. zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia stolarskich, pasiecznych i ogrodniczych. Zasady bezpieczeństwa podczas transportu oraz magazynowania materiałów i wyrobów pasiecznych. H(10)4. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia lanowane zadania (ćwiczenia) 1. Dobieranie środków ochrony osobistej do rodzaju pracy. Zadaniem uczniów jest wykonanie zadania zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej karty pracy dobierz środki ochrony osobistej do zaproponowanego zakresu prac na pasieczysku. race wykonują indywidualnie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

14 2. Udzielanie pierwszej pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym, zgodnie z obowiązującymi zasadami. Zadaniem uczniów jest wykonanie zadania zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej karty pracy uczniowie przedstawiają, w formie schematu, kolejne czynności udzielania pierwszej pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym, zgodnie z obowiązującymi zasadami. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne. metody. formy organizacyjne Treść zajęć praktycznych obejmuje zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania prac rolniczych, pasiecznych, kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz bezpieczeństwa na stanowisku pracy. odczas realizacji programu należy zwrócić uwagę na obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, znaczenie ochrony zdrowia w pracy zawodowej, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska oraz nieprawidłowości, które mogą wystąpić w procesie pracy. Środki dydaktyczne: plansze i foliogramy dotyczące zagrożeń na stanowiskach pracy, ilustracje i fotografie przedstawiające zagrożenia na stanowiskach pracy, film dydaktyczny na temat procedury postępowania w razie wypadków przy pracy, udzielania pierwszej pomocy w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia, ochrony środowiska na stanowiskach pracy, zagrożenia pożarowego, zachowania pracowników w przypadku powstania pożaru i w sytuacjach awarii technologicznych, kodeks pracy,polskie normy i akty prawne dotyczące wymagań ergonomii, środki medyczne do nauki udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia, typowy sprzęt gaśniczy, gaśnice, odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej, regulaminy i instrukcje dotyczące obsługi urządzeń stwarzających zagrożenia. Zalecane metody dydaktyczne Zaleca się, aby podczas realizacji programu nauczania stosować aktywizujące metody nauczania, w szczególności metodę inscenizacji, przypadków, dyskusję dydaktyczną tekstu przewodniego oraz ćwiczenia praktyczne i gry symulacyjne z zastosowaniem środków ochrony osobistej i sprzętu gaśniczego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, podzielonych na zespoły 2 3-osobowe. odczas wykonywania ćwiczeń, uczeń powinien opanować umiejętności rozpoznawania i stosowania sprzętu oraz środków gaśniczych, wykonywania określonych czynności związanych z udzielaniem pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia życia. Konieczne jest uświadomienie uczniom, że ochrona człowieka w środowisku pracy jest zagadnieniem nadrzędnym. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie określonych kryteriów oceniania. Do sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów można zastosować: sprawdziany ustne i pisemne, obserwację czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń oraz testy osiągnięć szkolnych. Umiejętności praktyczne uczniów należy oceniać podczas obserwacji wykonywanych ćwiczeń oraz poprzez stosowanie testów sprawdzających z zadaniami praktycznymi. W ocenie osiągnięć ucznia po zakończeniu realizacji programu zajęć należy uwzględnić wyniki testu pisemnego, testu praktycznego oraz poziom wykonania ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

15 J.2. Obsługiwanie środków technicznych w rolnictwie Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) KZ (R.d)(1)1.dobrać i wyregulować maszyny i narzędzia do upraw rolniczych odstawy techniki. KZ (R.d)(1)2.określić budowę maszyn i narzędzi do upraw rolniczych KZ (R.d)(1)3.określić podstawowe zasady obsługi maszyn i urządzeń w pomieszczeniach gospodarskich KZ (R.d)(1)4.objaśnić i obsługiwać urządzenia techniczne stosowane w produkcji pasiecznej KZ (R.d)(1)5.scharakteryzować sprzęt transportowy stosowany w pasiece KZ(R.d)(2)1.rozróżnić podstawowe części maszyn. urządzeń KZ(R.d)(2)2.scharakteryzować układy mechaniczne maszyn KZ(R.d)(2)3.określić zasady obsługi technicznej pomp. sprężarek i układów hydraulicznych KZ (R.d)(3)1.rozróżnić podstawowe materiały stosowane w technice rolniczej A KZ (R.d)(3)2. określić właściwości i zastosowanie materiałów KZ(R.d)(3)3.rozróżnić rodzaje korozji A KZ(R.d)(3)4.stosować różne metody ochrony metali przed korozją KZ(R.d)(10)1. rozróżnić programy komputerowe stosowane w prowadzeniu produkcji rolniczej; KZ(R.d)(10)2. określić funkcje programów komputerowych stosowanych w produkcji rolniczej KZ(R.d)(10)3. obsługiwać programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych; Kategoria taksonomiczna D Materiał kształcenia Mechanizacja produkcji pszczelarskiej. Mechanizacja produkcji rolniczej. rzepisy ruchu drogowego. Zabiegi uprawowe. Melioracje. Ochrona roślin. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

16 R.4.1(4)1. uzasadniać potrzebę wykonywania zabiegów melioracyjnych R.4.1(4)2. charakteryzować sposoby regulacji stosunków wodnych na gruntach ornych i użytkach zielonych R.4.1(9)1 charakteryzować rodzaje i celowość wykonywania zabiegów uprawowych (orka, zabiegi doprawiające rolę: włókowanie, bronowanie, kultywatorowanie, głęboszowanie, wałowanie, zabiegi wykonywane narzędziami aktywnymi) R.4.1(9)2. określić wpływ zabiegów uprawowych na życie biologiczne gleby R.4.1(9)3. dobrać zabiegi uprawowe do wybranych roślin R.4.1(12)1. dobierać narzędzia uprawowe w zależności od rodzaju gleby i technologii uprawy danej rośliny R.4.1(12)2. określać zasady agregatowania narzędzi uprawowych z ciągnikiem i zasady obsługi technicznej oraz konserwacji i przechowywania R.4.1(12)3. wyjaśniać zasadę bezpiecznej obsługi maszyn R.4.1(13)1. uruchamia i reguluje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej R.4.1(13)2. agregatuje narzędzia z ciągnikiem i ustala zasady obsługi technicznej R.4.1(13)3. wyjaśniać zasadę bezpiecznej obsługi maszyn R.4.2(8)1. charakteryzować narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w produkcji zwierzęcej R.4.2(8)2. dobierać narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami R.4.2(8)3.stosować narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami R.4.2(9)1. ocenić przydatność narzędzi, urządzeń i maszyny w pracy ze zwierzętami R.4.2(9)2. obsługiwać narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami R.4.2(9)3. konserwować narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami lanowane zadania (ćwiczenia) 1. Zaplanować, przygotować sprzęt do przeprowadzenia wybranych zabiegów agrotechnicznych zgodnie z przepisami bhp. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

17 Nauczyciel dzieli grupę na zespoły 2-3 osobowe przydziela zadania. Lider zespołu przypomina zasady bhp i ppoż w postępowaniu ze sprzętem rolniczym. Uczniowie wykonują przydzielone zadanie. Zapisują w karcie oceny pracy. W trakcie ćwiczeń należy zwrócić uwagę na właściwy dobór sprzętu rolniczego, umiejętność posługiwania się nim oraz dokładność wykonywania zabiegów agrotechnicznych. o wykonaniu każdego ćwiczenia uczniowie powinni samodzielnie sprawdzić i ocenić prawidłowość wykonania zabiegów agrotechnicznych oraz zapisów w kartach pracy. 2. Zaplanować, przygotować sprzęt do konserwacji uli zgodnie z zasadami bhp. Nauczyciel dzieli grupę na zespoły 2-3 osobowe przydziela zadania. Lider zespołu przypomina zasady bhp i ppoż w postępowaniu ze sprzętem pasiecznym. Uczniowie wykonują przydzielone zadanie. Zapisują w karcie oceny pracy. W trakcie ćwiczeń należy zwrócić uwagę na właściwy dobór sprzętu pasiecznego, umiejętność posługiwania się nim oraz dokładność wykonywania prac pasiecznych. o wykonaniu każdego ćwiczenia uczniowie powinni samodzielnie sprawdzić i ocenić prawidłowość wykonania prac pasiecznych oraz zapisów w kartach pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne. metody. formy organizacyjne rogram zajęć praktycznych obejmuje treści dotyczące zagadnień związanych z posługiwaniem się sprzętem do produkcji rolniczej i pasiecznej. oznanie układów, maszyn i urządzeń rolniczych, pasiecznych. Istotne jest opanowanie przez ucznia umiejętności operowania podstawowymi pojęciami z zakresu techniki rolniczej. Zaleca się, aby w trakcie realizacji programu nauczania rozszerzać w miarę potrzeb te zagadnienia, które dotyczą bezpośrednio zawodu pszczelarza. Dla ułatwienia zrozumienia realizowanych treści, wskazane jest prezentowanie filmów dydaktycznych oraz organizowanie wycieczek do wielkotowarowych gospodarstw pasiecznych, których celem będzie poznanie maszyn i urządzeń w pszczelarstwie, stosowanie ich zgodnie z przepisami ruch drogowego i bhp. Środki dydaktyczne; film dydaktyczny: rodzaje orek, agregatownie maszyn w uprawie polowej, urządzenia melioracyjne, wpływ melioracji na środowisko naturalne, opryskiwacz belkowy,rozsiewacz nawozów, agregat uprawowy. Zalecane metody dydaktyczne W procesie dydaktycznym zaleca się stosować następujące metody: wykład informacyjny. dyskusja dydaktyczna. pokaz z instruktażem, metoda projektów. tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych. Szczególnie wskazana jest metoda projektów. do planowania własnych rozwiązań w zakresie organizacji wybranej produkcji zwierzęcej. Zajęcia dydaktyczne należy prowadzić w pracowni wyposażonej w sprzęt zootechniczny. literaturę zawodową i normy. racownia powinna być również wyposażona w stanowiska komputerowe z edytorami tekstu i arkuszami kalkulacyjnymi. Formy organizacyjne Każdy uczeń powinien mieć możliwość samodzielnego posługiwania się sprzętem rolniczym, stosowanym przy wykonywaniu zabiegów agrotechnicznych i pasiecznych. Ćwiczenia w terenie należy prowadzić w grupach do 15 osób, podzielonych na zespoły 2 3-osobowe. Zgodnie z zasadą stopniowania trudności, kolejne zadania powinny być coraz trudniejsze. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji zajęć na podstawie ustalonych kryteriów oceniania. Do sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się stosować: obserwację czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Sprawdzanie umiejętności praktycznych może odbywać się poprzez obserwację czynności ucznia, podczas wykonywanych ćwiczeń. W procesie oceniania należy zwrócić uwagę na: celowość zabiegów uprawowych i doprawiających rolę, przygotowanie i posługiwanie się sprzętem rolniczym, pszczelarskim, wykonywanie zabiegów melioracyjnych, przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas prowadzonych działań. Kontrolę poprawności wykonania ćwiczeń należy prowadzić w trakcie i po ich wykonaniu. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki sprawdzianów, poziom wykonania ćwiczeń, sposób opracowania wyników pomiarów oraz wykonanie i prezentację projektów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

18 J.3. rzestrzeganie przepisów ruchu drogowego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(R.c)(1)1. ustalić zakres czynności kontrolno-obsługowych pojazdu; Ogólne zasady ruchu drogowego. KZ(R.c)(1)2. zinterpretować wskazania przyrządów kontrolno-pomiarowych; KZ(R.c)(1)3. wyjaśnić wpływ stanu technicznego pojazdu na bezpieczeństwo w ruchu drogowym; KZ(R.c)(2)1. wyjaśnić przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego podczas jazdy po drogach; KZ(R.c)(2)2. zinterpretować przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego podczas przejazdu przez skrzyżowania; KZ(R.c)(2)3. zinterpretować przepisy prawa dotyczące pierwszeństwa przejazdu; KZ(R.c)(2)4. określić przepisy prawa o ruchu drogowym dotyczące włączania się do ruchu; KZ(R.c)(2)5. określić dopuszczalne prędkości pojazdów na poszczególnych rodzajach dróg; KZ(R.c)(2)6. zinterpretować znaczenie znaków drogowych; KZ(R.c)(3)1. określić zasady kierowania pojazdami w ruchu drogowym; KZ(R.c)(3)2. zinterpretować znaczenie nadawanych sygnałów drogowych; KZ(R.c)(3)3. wyjaśnić konsekwencje zachowań innych uczestników ruchu drogowego; KZ(R.c)(4)1. wyjaśnić zasady wykonywania czynności obsługi codziennej pojazdu; KZ(R.c)(4)2. wyjaśnić przepisy prawne dotyczące obowiązku rejestracji pojazdu i obowiązkowych badań technicznych; KZ(R.c)(4)3. wyjaśnić zasady organizacji miejsca pracy kierowcy zgodnie z Szczególna ostrożność. Zasada ograniczonego zaufania. Rodzaje dróg. Dopuszczalne prędkości. Włączanie się do ruchu. rzecinanie się kierunku ruch pojazdów. rzejazd przez skrzyżowania. ierwszeństwo przejazdu. Skrzyżowania o ruch okrężnym. ionowe i poziome znaki drogowe. Sygnały świetlne i nadawane przez osoby kierujące ruchem. rzejazdy przez torowiska. ojazdy uprzywilejowane odstawowe pojęcia dotyczące ruchu drogowego. Wpływ alkoholu lub innych środków na działania kierującego. rzyczyny wypadków drogowych. Wpływ stanu technicznego na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Sprawdzenie stanu technicznego pojazdu. Oświetlenie pojazdu. Wyposażenie obowiązkowe pojazdu. rocedury postępowania podczas wypadku. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

19 zasadami ergonomii; Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KZ(R.c)(4)4. wyjaśnić zasady prowadzenia pojazdów w różnych warunkach drogowych; KZ(R.c)(4)5. wyjaśnić zasady przeprowadzania egzaminu wewnętrznego; KZ(R.c)(4)6. wyjaśnić zasady przeprowadzania egzaminu państwowego w różnych warunkach drogowych; KZ(R.c)(4)7. wyjaśnić procedury wydawania i cofania uprawnień do kierowania pojazdami. H (10)1. scharakteryzować przyczyny wypadków drogowych; rocedury postępowania podczas kolizji drogowej. Udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. Elementy kontrolno-pomiarowe pojazdu. Zakres czynności kontrolno-obsługowych. H (10)4. scharakteryzować skutki prowadzenia pojazdu po spożyciu alkoholu lub innego środka odurzającego; lanowane zadania 1. Analizowanie przyczyn wypadków drogowych. Zadaniem uczniów jest wykonanie w grupach dwuosobowych zadania zgodnie z opisem. Opis pracy: Na podstawie informacji z Internetu i zgromadzonych opisów wypadków drogowych, dokonaj klasyfikacji ich przyczyn. 2. Ustalanie procedur postępowania podczas różnych wypadków drogowych. Zadaniem uczniów jest w grupach dwuosobowych wykonanie zadania zgodnie z opisem Opis pracy: Uczniowie w zespołach kilkuosobowych dokonują analizy planowanych działań podczas udzielania pomocy osobom poszkodowanym w wypadku drogowym. Na podstawie otrzymanego opisu wypadku należy opracować procedurę wzywania i udzielania pomocy, charakterystykę planowanych działań, korzystając z zasobów w Internecie, literaturze. 3. Ustalenie zakresu czynności obsługowych pojazdu przed rozpoczęciem jazdy. Zadaniem uczniów jest wykonanie w grupach dwuosobowych zadania zgodnie z opisem. Opis pracy: Na podstawie otrzymanej instrukcji obsługi pojazdu, określ czynności do wykonania przed zajęciem miejsca kierowcy, a także opracuj co i w jakiej kolejności należy wykonać po zajęciu miejsca kierowcy, ale przed uruchomieniem silnika pojazdu. 4. Ustalenie zasad poruszania się pojazdami w trudnym terenie. Zadaniem uczniów jest wykonanie w grupach zadania zgodnie z opisem. Każda z grup może opracować zasady poruszania w innych warunkach drogowych, terenowych. Opis pracy: Uczniowie w zespołach kilkuosobowych dokonują analizy uwarunkowań poruszania się w określonych warunkach drogowych, terenowych i zaplanowania czynności kierowcy ułatwiających wykonanie tego zadania. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy opracować działania kierowcy, korzystając z zasobów w Internecie, literaturze. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Jednostka modułowa rzestrzeganie przepisów ruchu drogowego wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaproponowane do osiągnięcia uszczegółowione efekty rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

20 kształcenia przygotowują ucznia do dalszego kształcenia z zakresu użytkowania pojazdów, a w szczególności kierowania nimi po drogach publicznych. owinny być kształtowane umiejętności poszukiwania, analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu bezpieczeństwa w ruch drogowym pojazdów, odczytywania informacji ze wskazań przyrządów kontrolno-pomiarowych poszczególnych układów pojazdu. odczas zajęć powinny być kształtowane umiejętności interpretowania, analizowania i selekcjonowania informacji wynikających z symboliki znaków drogowych, ich wzajemnych powiązań i korelacji, zasad ich ustawiania i odwoływania. Należy także kształtować umiejętność współpracy w grupie, gdyż umiejętność pozyskiwania najnowszych informacji jest kluczową w zakresie poznawania najnowszych przepisów w zakresie ruchu pojazdów, które często ulegają zmianom. ardzo ważnym zagadnieniem jest opanowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. Zajęcia te, zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolenia na każdą kategorię prawa jazdy, należy przeprowadzić przy współudziale ratownika medycznego jest to wymóg formalny kształcenia kandydatów na kierowców. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań praktycznych. Środki dydaktyczne W pracowni pojazdów rolniczych powinny się znajdować: tablice poglądowe dotyczące zasad udzielania pierwszej pomocy, katalogi i oferty handlowe producentów pojazdów samochodowych i ciągników rolniczych z rozmieszczeniem elementów kontrolno sterujących na pulpicie. Ważne jest umożliwienie korzystania ze stanowisk komputerowych z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). W pracowni powinny znajdować się urządzenia multimedialne, akty prawne dotyczące przepisów ruchu drogowego, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zasad udzielania pierwszej pomocy. Należy przygotować zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów a także zadania testowe analogicznie, jak na egzaminie państwowym. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metody kształcenia powinien przede wszystkim odpowiedzieć na następujące pytania: jakie ma zaplanowane do osiągnięcia cele podczas zajęć? jakie metody będą najbardziej odpowiednie do możliwości percepcyjnych uczących się? jakie problemy (o jakim stopniu trudności i złożoności) powinny być przez uczniów rozwiązane? jak zmotywować uczniów i zapewnić ich zaangażowanie w proces dydaktyczny? Rzetelna odpowiedź na te pytania pozwoli na trafne dobranie metod, które pozwolą na osiągnięcie zamierzonych efektów. W tym dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu przyczyn wypadków drogowych różnych pojazdów. Ten dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej w różnych odmianach. Niektóre elementy zajęć muszą być wspomagane wykładem konwersatoryjnym. odczas zajęć należy wykonywać ćwiczenia, do których należy przygotować opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie będą pracować samodzielnie lub w zespołach. ardzo ważnym jest praktyczne wykonanie symulacji postępowania podczas wypadku drogowego w różnych sytuacjach drogowych, z uczestnikami o różnorodnych obrażeniach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego wykonywania ćwiczeń. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zgodnie ze standardami ośrodka egzaminacyjnego oraz testu praktycznego podczas którego zweryfikowana zostanie umiejętność działania podczas udzielania pomocy osobom poszkodowanym w wypadku drogowym. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

21 J.4. rowadzenie produkcji roślinnej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(R.d)(4)1. definiować pojęcie siedliska i klasyfikować jego czynniki A odział czynników siedliska. omiar i analiza czynników meteorologicznych. KZ(R.d)(4)2. klasyfikować i charakteryzować zabiegi uprawowe rzewidywanie pogody. KZ(R.d)(4)3. wykonywać pomiary podstawowych czynników meteorologicznych Klimat i mikroklimat. KZ(R.d)(4)4. przewidywać przebieg pogody i analizować jej wpływ na Skład i właściwości gleby. agrotechnikę i plony roślin uprawnych Ochrona gleb. KZ(R.d)(5)1. definiować podstawowe pojęcia z zakresu gleboznawstwa Klasy bonitacyjne gleb. A Kompleksy glebowo-rolnicze. KZ(R.d)(5)2. charakteryzować czynniki i wyjaśnić procesy związane z Uprawa roli. powstawaniem gleb Zabiegi uprawowe. KZ(R.d)(5)3. określić skład i charakteryzować budowę gleby Nawożenie organiczne. KZ(R.d)(5)4. wartościować gleby na klasy bonitacyjne i kompleksy rolniczej Nawożenie mineralne. przydatności Zmianowanie, rodzaje płodozmianów KZ(R.d)(5)5. przedstawiać i wyjaśniać zagadnienia związane z degradacją Hodowla roślin i nasiennictwo. i rekultywacją gleb Melioracje. KZ(R.d)(6)1. klasyfikować nawozy horoby i szkodniki roślin uprawnych. Ochrona roślin. KZ(R.d)(6)2. wymienić rodzaje nawozów organicznych i mineralnych A Technologia produkcji wybranej rośliny zbożowej. KZ(R.d)(6)3. określić wpływ nawozów mineralnych i organicznych na glebę Technologia produkcji wybranej rośliny okopowej. i rośliny Technologia produkcji wybranej rośliny przemysłowej. KZ(R.d)(7)1.rozpoznać gatunki roślin w produkcji rolniczej A Technologia produkcji wybranej rośliny pastewnej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

22 KZ(R.d)(7)3.klasyfikować rośliny KZ(R.d)(8)1.rozpoznać chwasty w roślinach uprawnych KZ(R.d)(8)2.charakteryzować rośliny uprawne KZ(R.d)(8)3.określić cechy morfologiczne roślin uprawnych R.4.1(1)1. przedstawić i ocenić wpływ czynników klimatycznych na wzrost i rozwój roślin R.4.1(1)2. oceniać wpływ klimatu i mikroklimatu na plonowanie roślin R.4.1(2)1. dobrać rośliny do warunków klimatyczno glebowych gospodarstwa R.4.1(2)2. dobrać rośliny do warunków ekonomicznych danego regionu R.4.1(2)3. ocenić opłacalność produkcji roślinnej w gospodarstwie R.4.1(3)1. definiować podstawowe pojęcia z zakresu zmianowania A R.4.1(3)2. analizować przyrodnicze, agrotechniczne i ekonomiczne czynniki zmianowania R.4.1(3)3. wyjaśniać ujemny wpływ niewłaściwego następstwa roślin na siedlisko i roślinę następczą R.4.1(3)4. projektować przykładowe zmianowania roślin na różne rodzaje gleb D R.4.1(5)1. wyjaśniać rolę nawożenia w procesie intensyfikacji produkcji roślinnej R.4.1(5)2. określać wpływ poszczególnych składników na wzrost, rozwój i plonowanie roślin R.4.1(5)3. Rozpoznanie objawów niedoboru i nadmiaru składników mineralnych na roślinach. R.4.1.(5)4. określać wpływ nawozów organicznych na właściwości gleby R.4.1.(5)5. planować nawożenie mineralne R.4.1.(5)6. określać czynniki wpływające na skuteczność i efektywność nawożenia R.4.1.(5)7. analizować możliwości mieszania nawozów mineralnych uwzględniając ich właściwości fizyczne i chemiczne R.4.1.(5)8. wyjaśniać konieczność przestrzegania przepisów bhp i ppoż. przy transporcie, przechowywaniu i stosowaniu nawozów mineralnych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

23 R.4.1.(5)9. analizować wpływ nadmiernych dawek nawozów mineralnych na zdrowotność roślin, jakość żywności i zagrożenie środowiska R.4.1(6)1. charakteryzować materiał siewny roślin uprawnych R.4.1(6)2. ocenić wartość siewną nasion R.4.1(6)3. wyjaśniać zasady obrotu materiałem siewnym R.4.1(7)1. określić obsadę roślin w zależności od wartości materiału siewnego R.4.1(7)2. dobierać maszyny i narzędzia do różnych technik siewu i sadzenia R.4.1(7)3. planować odpowiednią ilość i jakość materiału siewnego dla potrzeb wybranego gospodarstwa R.4.1(8)1 dobierać uprawki i łączyć je w zespoły w zależności od pełnionych zadań i rodzajów gleby R.4.1.(8)2. określać zasady uprawy różnych gleb R.4.1(10)1. klasyfikować grupy szkodników roślin uprawnych A R.4.1(10)2. rozróżniać istotne cechy czynników chorobotwórczych R.4.1(10)3. określić wpływ czynników chorobotwórczych na produkcyjność roślin R.4.1(10)3. klasyfikować i rozpoznawać chwasty w roślinach uprawnych R.4.1(11)1. planować metody zapobiegania i zwalczania chorób, szkodników i chwastów R.4.1(11)2. wskazywać możliwości zwiększania roli metody biologicznej w ochronie roślin R.4.1(11)3. grupować i charakteryzować pestycydy z uwzględnieniem stosowania (szkodniki, chwasty, choroby) działania, sposobu użycia i toksyczności R.4.1(11)4. charakteryzować techniki wykonania zabiegów oraz przechowywania pestycydów z uwzględnieniem organizacji pracy i przepisów bhp R.4.1(11)5. uwzględniać możliwości integracji metod stosowanych w ochronie roślin R.4.1(11)6. oceniać efektywność zabiegów ochrony roślin R.4.1(11)7. wyjaśniać zagrożenia dla środowiska naturalnego powodowane przez rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23

24 stosowanie pestycydów Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.4.1(14)1. wykonywać zabiegi uprawne według Zwykłej Dobrej raktyki Rolniczej R.4.1(14)2. przechowywać i stosować nawozy mineralne i środki ochrony roślin zgodnie ze Zwykłą Dobrą raktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności R.4.1(15)1. wskazać różnice w konwencjonalnym i ekologicznym sposobie uprawy roli i roślin R.4.1(15)2. określić zasady przygotowania i zastosowania preparatów biologicznych w rolnictwie ekologicznym R.4.1(15)3. analizować korzyści wynikające z prowadzenia ekologicznej produkcji rolniczej R.4.1(16)1. identyfikować czynniki właściwego przechowywania produktów roślinnych R.4.1(16)2. Stosować zasady właściwego przechowywania produktów pochodzenia roślinnego R.4.1(16)3. analizować przepisy związane z obrotem produktami pochodzenia roślinnego H(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego H(5)2. określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego H(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego H(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka H(6)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu pracy lanowane zadania (ćwiczenia) 1. lanowanie nawożenia organicznego. obliczanie składu chemicznego i wartości obornika. kompostu. gnojówki i gnojowicy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24

25 2. rzeliczanie czystego składnika na masę towarową nawozu i odwrotnie dla wybranej rośliny. Zadanie powinno być wykonywane w grupach 3-4 osobowych. pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w dowolnej formie. np.: plakaty. prezentacja multimedialna. o prezentacji. powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i sporządzenie wspólnych wyliczeń. 3. Rozpoznawanie najczęściej występujących chorób roślin i zaplanowanie ich zwalczania. 4. Rozpoznawanie najczęściej występujących chwastów i określenie metod ich zwalczania. Zadania powinny być wykonywane w grupach pod kierunkiem wybranego lidera. Nauczyciel wraz z młodzieżą powinien udać się do gospodarstwa rolnego. Młodzież dokonuje oceny wybranej uprawy. W pracowni uczniowie dokonują analizy występujących chorób i chwastów opracowują projekt zwalczania chorób i chwastów w danej uprawie. Grupy prezentują projekty. o prezentacji. powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania poprawności wykonanych projektów. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne. metody. formy organizacyjne odczas realizacji programu szczególnie istotne jest zwrócenie uwagi na wpływ poszczególnych czynników klimatycznych na wzrost. rozwój i plonowanie roślin uprawnych. Należy kształtować umiejętność wyciągania wniosków z obserwacji wpływu pogody na agrotechnikę roślin uprawnych oraz umiejętności w zakresie przeciwdziałania skutkom niekorzystnych zjawisk meteorologicznych. Szczególnie ważne jest omówienie składników struktury gleby oraz zależności między składnikami i fizyczno-chemicznymi właściwościami gleby. czyli wskazanie na jej wartość użytkową i przydatność rolniczą. Należy wykazać wpływ makro- i mikroelementów na wzrost. rozwój i plonowanie roślin uprawnych. odczas omawiania tematyki dotyczącej nawozów organicznych konieczne jest zwrócenie uwagi na ich skład. wartość oraz zasady i warunki przechowywania i stosowania. Niezbędne jest również omówienie zasad przechowywania i stosowania nawozów mineralnych wynikających ze Zwykłej Dobrej raktyki Rolniczej odczas omawiania środków ochrony roślin należy podkreślić. że mogą one stanowić znaczne zagrożenie dla środowiska. o ile będą stosowane niezgodnie z zasadami określonymi w instrukcji użycia. Wskazane jest propagowanie stosowania najbezpieczniejszej z metod. W czasie realizacji programu należy korzystać z wiedzy ucznia zdobytej podczas nauki na przedmiotach: biologia. geografia. chemia. fizyka oraz ochrona i kształtowanie środowiska. Wskazane jest. aby uczniowie prawidłowo posługiwali się pojęciami oraz poprawnie interpretowali zależności zachodzące między elementami środowiska. Środki dydaktyczne Mapy rolniczo-klimatycznych dzielnic olski. długościami okresu wegetacyjnego na poszczególnych obszarach olski. terminami występowania ostatnich przymrozków w olsce. z opadami rocznymi. Albumy gleb olski. rofile glebowe. rzyrządy kontrolno-pomiarowe do określania czynników meteorologicznych. właściwości gleb. odstawowe maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej. Zestawy nawozów mineralnych. Atlas chorób. szkodników i chwastów roślin uprawnych. Środki ochrony roślin. Zestawy nasion roślin uprawnych. Filmy dydaktyczne ilustrujące urządzenia melioracyjne. wpływ melioracji na środowisko naturalne. rodzaje orek. Zestaw narzędzi do uprawy gleby. nawożenia. ochrony roślin i zbioru. Instrukcje obsługi maszyn i narzędzi rolniczych. Zalecane metody dydaktyczne Nauczanie przedmiotu można realizować głównie metodami podającymi (wykład. pogadanka. dyskusja). a niektóre tematy można realizować metodą burzy mózgów. metodami problemowymi w końcowym etapie nauczania oraz ćwiczeń praktycznych. Zajęcia dydaktyczne należy prowadzić w pracowni lub na terenie gospodarstwa wyposażonych w pasze. literaturę zawodową i normy. racownia powinna być również wyposażona w stanowiska komputerowe z zainstalowanym edytorem tekstu. arkuszami kalkulacyjnymi. Uczniowie powinni korzystać z różnych źródeł informacji (normy. instrukcje. poradniki). Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach. podzielonych na zespoły 3 4-osobowe. Do wykonania ćwiczeń nauczyciel powinien przygotować teksty przewodnie. Uczniowie. korzystając z pytań prowadzących. arkuszy ćwiczeniowych w tekstach przewodnich. norm. aktów prawnych. literatury zawodowej i innych źródeł informacji samodzielnie planują i wykonują ćwiczenia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25