Wpływ dezynfekcji wody promieniami nadfioletowymi na potencjał tworzenia halogenowych produktów chlorowania w sieci wodociągowej
|
|
- Elżbieta Sowińska
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 OCHRONA ŚRODOWISKA Vol Nr 3 Agnieszka Włodyka-Bergier, Tomasz Bergier Wpływ dezynfekcji wody promieniami nadfioletowymi na potencjał tworzenia halogenowych produktów chlorowania w sieci wodociągowej Dezynfekcja promieniami nadfioletowymi (UV) jest coraz powszechniej stosowana w układach oczyszczania wody. Proces ten jest bardzo skuteczny w unieszkodliwianiu mikroorganizmów chorobotwórczych, które są odporne na działanie chloru [1]. Jeżeli działanie promieniami UV jest jedyną formą dezynfekcji, to w wodzie nie powstają produkty uboczne tego procesu [1, 2]. Metoda ta jest jednak często stosowana w połączeniu z chemicznymi środkami dezynfekcyjnymi aby zabezpieczyć wodę przed wtórnym skażeniem w systemie dystrybucji. W praktyce działanie UV łączy się z chlorowaniem, chloraminowaniem czy dezynfekcją dwutlenkiem chloru [2, 3]. Jest ono również powszechnie stosowane jako metoda wspomagająca chlorowanie wody w basenach kąpielowych [4]. Dezynfekcja promieniami UV stosowana wraz z późniejszym chlorowaniem wody może powodować istotne zmiany w zawartości halogenowych organicznych produktów ubocznych dezynfekcji wody, takich jak trójhalometany, wodzian chloralu, halonitrometany, dichloroacetonitryl, a także powodować wzrost zużycia wolnego chloru [1, 3 5]. Dezynfekcja promieniami UV może również powodować zmiany w strukturze naturalnych substancji organicznych, wzrost ich biodegradowalności, zwiększenie udziału frakcji o małej masie cząsteczkowej [3, 6], a także wzrost stosunku frakcji hydrofilowych do hydrofobowych [1]. Cząsteczki związków organicznych o dużej masie cząsteczkowej po napromieniowaniu światłem UV stają się bardziej alifatyczne; pojawia się w nich więcej grup karboksylowych i karbonylowych [6]. To zjawisko może wpływać na dynamikę powstawania ubocznych produktów dezynfekcji, ale jak dotąd nie zostało dokładnie przebadane. Formowanie się produktów ubocznych podczas stosowania sekwencji UV chlor może być również powodowane przez nieorganiczne zanieczyszczenia obecne w wodzie. Podczas naświetlania wody promieniami UV fotoliza grupy NO 3 powoduje tworzenie reaktywnych rodników azotowych ( NO 2 * ), które mogą powodować nitrację związków organicznych występujących w dezynfekowanej wodzie. Chlorowanie tak zmienionych substancji Dr inż. A. Włodyka-Bergier, dr inż. T. Bergier: AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska, al. Adama Mickiewicza 30, Kraków wlodyka@agh.edu.pl, tbergier@agh.edu.pl organicznych może powodować powstawanie halonitrometanów, a w szczególności chloropikryny, czyli trichloronitrometanu i tribromonitrometanu [1,5]. Stosowanie dezynfekcji promieniami UV w połączeniu z chlorowaniem wody może również wpływać na dynamikę powstawania bromopochodnych produktów ubocznych chlorowania. Jony bromkowe są bardziej reaktywne z hydrofilowymi frakcjami związków organicznych o mniejszej masie cząsteczkowej, dlatego po naświetlaniu wody promieniami UV, w przypadku jej późniejszego chlorowania, może dochodzić do powstawania większej ilości produktów ubocznych zawierających brom [1]. Niektórzy autorzy donoszą natomiast o zmniejszaniu się ilości bromopochodnych w wodzie poddanej dezynfekcji w sekwencji UV chlorowanie [7] i tłumaczą to stopniową substytucją atomów bromu w bromopochodnych THM przez atomy chloru. Inni autorzy [8] dowiedli, że w czasie naświetlania promieniami UV wody uprzednio chlorowanej 7 32% bromków może być utleniane do bromianów. W wodzie o większej zawartości bromków i azotanów, po zastosowaniu sekwencji UV chlorowanie, obserwowano zwiększone formowanie się wodzianu chloralu i halonitrometanów, w porównaniu z wodą tylko chlorowaną [1,5]. W dezynfekcji promieniami UV stosuje się dwa rodzaje lamp nisko- i średniociśnieniowe. Pierwsze emitują wiązkę światła monochromatycznego o długości fali 254 nm, natomiast drugie wiązkę promieniowania polichromatycznego o długościach fal z zakresu nm. W polskich zakładach oczyszczania wody w większości przypadków stosowane są lampy niskociśnieniowe. Jednak w przypadku stosowania każdego rodzaju lamp może dochodzić do wzrostu ilości halogenowych produktów ubocznych dezynfekcji i zwiększenia zapotrzebowania wody na chlor [5]. Badania nad wpływem sekwencji UV chlorowanie na potencjał tworzenia ubocznych produktów dezynfekcji są nieliczne. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań nad zmianą reaktywności substancji organicznych w stosunku do tworzenia halogenowych organicznych ubocznych produktów chlorowania wody po jej dezynfekcji promieniami UV. Badania przeprowadzono na próbkach wody pobranych z czterech zakładów wodociągowych. W wyniku przeprowadzonych doświadczeń zbadano zmiany potencjału tworzenia trójhalometanów (THM), kwasów halogenooctowych (HAA), halogenoacetonitryli (HAN), halogenoketonów (HK), wodzianu chloralu (CH) i chloropikryny (CP).
2 54 A. Włodyka-Bergier, T. Bergier Materiały i metody Próbki wody pobrano z zakładów oczyszczania wody, w których promieniowanie lampami UV stosuje się jako element dezynfekcji przed wprowadzeniem wody do sieci. We wszystkich zakładach stosowano lampy niskociśnieniowe (254 nm), jednak proces oczyszczania wody przed zastosowaniem promieni UV był różny. W tabeli 1 zebrano informacje dotyczące układu oczyszczania wody w poszczególnych zakładach wodociągowych (nazwy obiektów zostały zakodowane). Próbki wody przechowywano w temperaturze 4 o C nie dłużej niż 48 h. W próbkach wody, zarówno przed, jak i po ich napromieniowaniu światłem UV, oznaczono wartości następujących wskaźników: rozpuszczony węgiel organiczny (RWO), absorbancja w nadfiolecie (UV) przy długości fali 254 nm, absorbancja właściwa w nadfiolecie (SUVA) ([UV]/[RWO]), rozpuszczony azot organiczny (RAO), azotany (NO 3 ) i bromki (Br ). Wyniki przedstawiono w tabeli 2. Metody oznaczania tych wskaźników opisano w innej pracy autorów [9]. W celu określenia potencjału tworzenia poszczególnych produktów ubocznych zastosowano chlorowanie wody podchlorynem sodu taką dawką, aby uzyskać po 24 h kontaktu zawartość pozostałego chloru wolnego w ilości 3 5 gcl 2 /m 3. Po tym czasie próbki wody zdechlorowano i analizowano powstałe produkty uboczne chlorowania z użyciem chromatografu gazowego Trace Ultra DSQII GC-MS firmy Thermo Scientific. Procedura chlorowania i oznaczania związków z grupy THM, HAN, HK, CH i CP została przedstawiona w pracy [10]. Zawartość HAA oznaczono wykorzystując metodę kwaśnej estryfikacji [11]. Kolumna chromatografu była ogrzewana w zakresie temperatur od 40 o C (0 min) do 100 o C (5 min), z przyrostem temperatury 40 o C/min, a następnie do 200 o C (0 min) z przyrostem 8 o C/min. Granica oznaczalności kwasów monochloro- i monobromooctowego wynosiła 0,5 mg/m 3, natomiast pozostałych HAA 0,01 mg/m 3. Dyskusja wyników badań Potencjał tworzenia trójhalometanów Wyniki badań potencjału tworzenia trójhalometanów (PT-THM) przedstawiono na rysunku 1a. PT-THM to suma potencjałów tworzenia trichlorometanu, bromodichlorometanu, dibromochlorometanu i tribromometanu. Współczynnik udziału bromu (BIF bromine incorporation factor) opisuje molowy udział bromowych pochodnych produktów ubocznych chlorowania i jest miarą części produktów ubocznych w danej grupie, które są częściowo lub całkowicie zbromowane [12]. Wzór na wartości BIF w przypadku THM ma postać [13, 14]: Wartość BIF zawiera się między 0 (brak pochodnych bromowych i chlorobromopochodnych) i 1 (tylko pochodne bromowe, np. tylko tribromometan w przypadku THM). Na skutek zastosowania promieni UV potencjał tworzenia THM zwiększył się w wodach pobranych we wszystkich zakładach wodociągowych, natomiast jedynie w przypadku wody z zakładu W-2 zaobserwowano zmniejszenie wartości tego wskaźnika. W zakładzie tym przed procesem naświetlania promieniami UV stosowana jest koagulacja związkami glinu i filtracja pospieszna na złożach piaskowych, bez utleniania substancji organicznych, oraz stosunkowo mała dawka promieniowania UV i stąd może wynikać mniejsza reaktywność związków organicznych. W wodzie z zakładów W-3 i W-4, gdzie przed naświetlaniem promieniami UV stosowane było utlenianie chemiczne, wartość PT-THM zwiększyła się odpowiednio o 26,77 mg/gc i 10,41 mg/gc. W wodzie z zakładu W-1 zaobserwowano największy wzrost potencjału tworzenia THM (o 32,63 mg/gc), który można tłumaczyć większą dawką promieniowania niż w pozostałych zakładach. W próbce wody z zakładu W-4, pomimo najmniejszej dawki UV, zaobserwowano Symbol zakładu Tabela 1. Układy oczyszczania wody w analizowanych zakładach wodociągowych Table 1. Water treatment trains in waterworks examined Oczyszczanie wody przed dezynfekcją promieniami UV W-1 koagulacja siarczanem glinu fi ltracja pospieszna (złoża piaskowo-żwirowe) 700 W-2 koagulacja związkami glinu fi ltracja pospieszna (złoża piaskowe) 600 W-3 ozonowanie adsorpcja na węglu aktywnym 600 W-4 ozonowanie wstępne koagulacja z mikropiaskiem fi ltracja pospieszna (złoża antracytowo-piaskowe) ozonowanie adsorpcja (złoża węglowe) dezynfekcja dwutlenkiem chloru 400 Dawka UV J/m 2 Tabela 2. Jakość wody przed i po dezynfekcji promieniami nadfi oletowymi Table 2. Water quality prior to and after UV disinfection Symbol zakładu W-1 W-2 W-3 W-4 Punkt poboru RWO SUVA RAO Azotany Bromki gc/m 3 m 3 /g-m gn/m 3 gn/m 3 gbr /m 3 przed dezynfekcją UV 2,0 1,111 1,07 1,83 0,35 po dezynfekcji UV 0,6 3,410 1,43 1,81 0,35 przed dezynfekcją UV 3,5 0,433 0,61 2,35 0,41 po dezynfekcji UV 2,0 0,609 0,64 2,42 0,41 przed dezynfekcją UV 0,8 0,685 0,42 2,09 0,40 po dezynfekcji UV 0,4 1,028 0,21 2,00 0,40 przed dezynfekcją UV 1,9 0,825 1,13 2,68 0,36 po dezynfekcji UV 1,8 0,729 1,17 2,73 0,36
3 Wpływ dezynfekcji wody promieniami nadfioletowymi na potencjał tworzenia halogenowych produktów chlorowania 55 Po zastosowaniu dezynfekcji promieniami nadfioletowymi, wartość PT-HAA w próbce wody z zakładu W-1 wzrosła aż o 117,87 mg/gc, w wodzie z zakładu W-3 o 75,93 mg/gc, natomiast z zakładu W-4 o 17,64 mg/gc. Podobnie jak w przypadku związków z grupy THM, woda z zakładu W-2 była najmniej reaktywna. W przypadku HAA potencjał ich tworzenia w wodzie z zakładu W-2 po dezynfekcji zmniejszył się o 0,29 mg/gc w stosunku do próbki przed dezynfekcją. Podobnie jak w przypadku THM, największe zmiany stwierdzono w przypadku wody z tego zakładu, w którym stosowano największą dawkę promieniowania UV, a zwiększenie wartości BIF (rys. 2b) miało miejsce w wodzie z zakładu W-2, w której stwierdzono największą ilość jonów bromkowych. Analogicznie jak w przypadku THM, w próbce wody z zakładu W-4 zaobserwowano wzrost wartości PT-HAA, pomimo zastosowanej najmniejszej dawki promieniowania nadfioletowego. Rys. 1. Wartość potencjału tworzenia trójhalometanów Fig. 1. Trihalomethane formation potential wzrost PT-THM, co wskazuje, że wcześniejsze procesy utleniania mogą mieć wpływ na wartość tego wskaźnika. W przypadku udziału chloro- i bromopochodnych w ogólnej ilości THM (rys. 1b) zaobserwowano wzrost współczynnika BIF jedynie w wodzie z zakładu W-2, w której stwierdzono również największą zawartość bromków. Potencjał tworzenia się kwasów halogenooctowych Na rysunku 2a przedstawiono potencjał tworzenia kwasów halogenooctowych (PT-HAA), który jest sumą potencjałów tworzenia kwasów monochlorooctowego, monobromooctowego, dichlorooctowego, trichlorooctowego, bromochlorooctowego i dibromooctowego. Potencjał tworzenia halogenoacetonitryli Potencjał tworzenia halogenoacetonitryli (PT-HAN), wyliczony jako suma potencjałów tworzenia trichloroacetonitrylu, dichloroacetonitrylu, bromochloroacetonitrylu i dibromoacetonitrylu, przedstawiono na rysunku 3a, natomiast wartość BIF w przypadku HAN na rysunku 3b. Współczynnik udziału bromu wyliczono ze wzoru [13, 14]: Największy wzrost reaktywności substancji organicznych odnotowano w wodzie z zakładu W-1 (o 4,46 mg/gc). W tej próbce stwierdzono również największy stopień nitracji związków organicznych (zwiększenie zawartości azotu organicznego o 0,36 gn/m 3 tab. 2). Stosunkowo duży wzrost wartości PT-HAN zaobserwowano w przypadku wody z zakładu W-3 (o 2,26 mg/gc), jednak po zastosowaniu promieni UV zawartość azotu organicznego w tej próbce zmniejszyła się. Z uwagi na stosowane w procesie technologicznym ozonowanie wody, przyczyny Rys. 2. Wartość potencjału tworzenia kwasów halogenooctowych Fig. 2. Haloacetic acid formation potential Udział bromowych pochodnych w ogólnej ilości HAA (rys. 2b) wyliczono z następującego wzoru [13, 14]: Rys. 3. Wartość potencjału tworzenia halogenoacetonitryli Fig. 3. Haloacetonitrile formation potential
4 56 A. Włodyka-Bergier, T. Bergier zmian reaktywności tej wody po naświetlaniu UV należy upatrywać w zmianie jakości substancji organicznych po procesie utleniania chemicznego. W wodzie z zakładu W-2 wartość PT-HAN wzrosła o 0,77 mg/gc, natomiast w wodzie z zakładu W-4 (przed dezynfekcją woda była poddawana chemicznemu utlenianiu, jednak dawka promieniowania UV była najmniejsza) o zaledwie 0,05 mg/gc. Udział bromowych pochodnych HAN (rys. 3b) zwiększył się po dezynfekcji promieniami UV w przypadku wody z dwóch zakładów W-2 (z 0,19 do 0,23) i W-3 (z 0,18 do 0,33). Próbki te charakteryzowały się stosunkowo dużą zawartością jonów bromkowych przed procesem dezynfekcji promieniami UV. Potencjał tworzenia halogenoketonów Wyniki badań potencjału tworzenia halogenoketonów (PT-HK), jako sumy potencjałów tworzenia 1,1-dichloropropanonu i 1,1,1-trichloropropanonu, przedstawiono na rysunku 4. Po procesie dezynfekcji promieniami UV, podobnie jak w przypadku THM, HAA i HAN, największy przyrost wartości PT-HK (o 6,00 mg/gc) zaobserwowano w przypadku wody z zakładu W-1, gdzie stosowana jest największa dawka promieniowania UV. W wodzie z zakładów W-3 i W-4, w których stosowane jest utlenianie chemiczne, również zaobserwowano wzrost reaktywności związków organicznych po zastosowaniu promieni UV, odpowiednio o 2,35 mg/gc i 0,67 mg/gc. W próbce wody z zakładu W-2, podobnie jak w przypadku związków z grupy THM i HAA, zaobserwowano zmniejszenie wartości PT-HK o 0,20 mg/gc. Rys. 5. Wartość potencjału tworzenia wodzianu chloralu Fig. 5. Chloral hydrate formation potential Potencjał tworzenia chloropikryny Wartości potencjału tworzenia chloropikryny (PT- -CP) w analizowanych próbkach wody przedstawiono na rysunku 6. Po dezynfekcji promieniami UV wartość PT- -CP wzrosła w próbkach wody ze wszystkich zakładów. Podobnie jak w przypadku pozostałych grup produktów ubocznych, największy wzrost zaobserwowano w wodzie z zakładu W-1 (największa dawka promieniowania UV), a następnie w wodach z zakładów W-3 i W-4 z utlenianiem chemicznym (odpowiednio o 0,80 mg/gc i 0,48 mg/gc). Najmniejszy wzrost wartości PT-CP, podobnie jak w przypadku innych produktów ubocznych, zaobserwowano w wodzie z zakładu W-2 (o 0,09 mg/gc). Większy wzrost wartości PT-CP w wodzie z zakładu W-4 w stosunku do próbki wody z zakładu W-2 może świadczyć o dużym wpływie jakości substancji organicznych poddawanej dezynfekcji UV na potencjał tworzenia CP. Rys. 4. Wartość potencjału tworzenia halogenoketonów Fig. 4. Haloketone formation potential Potencjał tworzenia wodzianu chloralu Wyniki badań nad potencjałem tworzenia wodzianu chloralu (PT-CH) przedstawiono na rysunku 5. Po procesie dezynfekcji promieniami UV wartość PT-CH wzrosła we wszystkich próbkach wody. Największy wzrost zaobserwowano w wodzie z zakładu W-1 (o 4,33 mg/gc) i kolejno w wodach z zakładów W-3 (o 3,56 mg/gc), W-2 (o 1,37 mg/gc) i W-4 (o 1,61 mg/gc). Woda z zakładu W-4 (ozonowana i dezynfekowana dwutlenkiem chloru), pomimo mniejszej dawki promieniowania UV w stosunku do wody z zakładu W-2 (brak chemicznego utleniania), wykazywała większe zmiany reaktywności w stosunku do tworzenia CH. Może to świadczyć o tym, że rodzaj substancji organicznych przed procesem dezynfekcji promieniami UV ma duży wpływ na wartość PT-CH. Podsumowanie Rys. 6. Potencjał tworzenia chloropikryny Fig. 6. Chloropicrin formation potential Dezynfekcja wody promieniami nadfioletowymi do niedawna uważana była za metodę w pełni bezpieczną. Ostatnie doniesienia literaturowe pokazują jednak, że w połączeniu z późniejszym chlorowaniem tak dezynfekowanej wody może dochodzić do wzrostu potencjału tworzenia produktów ubocznych dezynfekcji. Przeprowadzone badania na wodach dezynfekowanych lampami
5 Wpływ dezynfekcji wody promieniami nadfioletowymi na potencjał tworzenia halogenowych produktów chlorowania 57 niskociśnieniowymi, emitującymi maksymalną wiązkę promieniowania przy długości fali 254 nm, wykazały duży wpływ tej metody dezynfekcji na zmianę potencjału tworzenia związków z grupy trójhalometanów, kwasów halogenooctowych, halogenoacetonitryli, halogenoketonów, wodzianu chloralu i chloropikryny. Największy przyrost potencjału tworzenia wszystkich analizowanych produktów ubocznych zaobserwowano w wodzie, gdzie dawka promieniowania UV była największa. Stwierdzono również, że wcześniejsze utlenianie chemiczne może wpływać na zwiększenie potencjału tworzenia tych związków w wodzie. Dezynfekcja promieniami UV może również zwiększać ilość bromowych pochodnych produktów dezynfekcji, jednak to zjawisko zaobserwowano w przypadku wody o największej zawartości bromków przed procesem dezynfekcji. W próbkach wody po procesie naświetlania promieniami UV zaobserwowano nitrację związków organicznych, co może powodować wzrost ilości ubocznych produktów zawierających azot. Badania zrealizowano w Katedrze Kształtowania i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie w ramach funduszu badań statutowych nr LITERATURA 1. B.A. LYON, A.D. DOTSON, K.G. LINDEN, H.S. WEIN- BERG: The effect of inorganic precursors on disinfection byproduct formation during UV-chlorine/chloramine drinking water treatment. Water Research 2012, Vol. 46, No. 15, pp W. LIU, L.-M. CHEUNG, X. YANG, C. SHANG: THM, HAA and CNCl formation from UV irradiation and chlor(am) ination of selected organic waters. Water Research 2006, No. 10, Vol. 40, pp Y. CHOI, Y-J. CHOI: The effects of UV disinf ection on drinking water quality in distribution systems. Water Research 2010, Vol. 44, No. 1, pp S. WENG, J. LI, E.R. BLATCHLEY III: Effects of UV 254 irradiation on residual chlorine and DBPs in chlorination of model organ ic-n precursors in swimming pools. Water Research 2012, Vol. 46, No. 8, pp K.G. LINDEN, A.D. DOTSON, H.S. WEINBERG, B. LYON, W.A. MITCH, A. SHAH: Impact of UV Location and Sequence on By-Product Formation. Water Research Foundation, Denver W. LIU, Z. ZHANG, X. YANG, Y. XU, Y. LIANG: Effects of UV irradiation and UV/chlorine co-exposure on natural organic matter in water. Science of the Total Environment 2012, Vol. 414, pp D. CASSAN, B. MERCIER, F. CASTEX, A. RAMBUD: Effects of medium-pressure UV lamps radiation on water qua l- ity in a chlorinated indoor swimming pool. Chemosphere 2006, Vol. 62, pp X. HUANG, N. GAO, Y. DENG: Bromate ion formation in dark chlorination and ultraviolet/ chlorination processes for bromide-containing water. Journal of Environmental Science 2008, Vol. 20, pp A. WŁODYKA-BERGIER, T. BERGIER: The influence of organic matter quality on the pote ntial of volatile organic water chlorination products formation. Archives of Environmental Protection 2011, Vol. 37, No. 4, pp A. WŁODYKA-BERGIER, T. BERGIER: Charakterystyka prekur sorów lotnych ubocznych produktów chlorowania wody w sieci wodociągowej Krakowa (Characterization of precursors to volatile water chlorination by-products in the Krakow water distribution system). Ochrona Środowiska 2011, vol. 33, nr 3, ss A. WŁODYKA-BERGIER, T. BERGIER: The Occurrence of Haloacetic Acids in Krakow Water Distribution System. Archives of Environmental Protection 2011, Vol. 37, No. 3, pp Y. HOU, W. CHU, M. MA: Carbonaceous and nitrogenous disinfection by-product formation in the surface and ground water treatment plants using Yellow River as water source. Journal of Environmental Science 2012, Vol. 24, No. 7, pp R.A. FRANCIS, M.J. SMALL, J.M. VanBRIESEN: Multivariate distribu tions of disinfection by-products in chlorinated drinking water. Water Research 2009, Vol. 43, No. 14, pp E.H. GOSLAN, S.W. KRASNER, M. BOWER, S.A. ROCKS, P. HOLME S, L.S. LEVY, S.A. PARSONS: A comparison of disinfection by-products found in chlorinated and chloraminated drinking waters in Scotland. Water Research 2009, Vol. 43, No. 18, pp Wlodyka-Bergier, A., Bergier, T. Influence of UV Disinfection on Halogen Water Chlorination By-Product Formation Potential in Water Distribution System. Ochrona Srodowiska 2013, Vol. 35, No. 3, pp Abstract: Variations in halogen chlorination by-product formation potential after UV disinfection in four water treatment plants were studied. Formation potential of the following compounds has been examined: trihalomethanes (trichloromethane, bromodichloromethane, dibromochloromethane, tribromomethane), haloacetic acids (monochloroacetic acid, monobromoacetic acid, dichloroacetic acid, trichloroacetic acid, bromochloroacetic acid, dibromoacetic acid), haloacetonitriles (trichloroacetonitrile, dichloroacetonitrile, bromochloroacetonitrile, dibromoacetonitrile), haloketones (1,1-dichloropropanone, 1,1,1-trichloropropanone), chloral hydrate and chloropicrin. Water samples prior to and after UV irradiation were chlorinated with sodium hypochlorite at a dose resulting in 3 5 gcl 2 /m 3 of free residual chlorine after 24 h. The highest increase in the formation potential of all examined chlorination by-products was observed in water where the highest UV irradiation dose was applied. Additionally, it was stated that prior chemical oxidation may lead to increase in the examined product formation potential. It was proved that UV disinfection may also lead to increase in the amount of product bromide derivatives in water of high bromide content. Finally, nitration of organic compounds was demonstrated for water samples after UV irradiation. This phenomenon may lead to increase in nitrogen-containing chlorination byproduct content. Keywords: Water treatment, oxidation, UV disinfection, disinfection by-product formation potential.
Sezonowe zmiany zawartości lotnych halogenowych organicznych ubocznych produktów chlorowania wody w sieci wodociągowej Krakowa
OCHRONA ŚRODOWISKA Vol. 35 2013 Nr 4 Agnieszka Włodyka-Bergier, Tomasz Bergier Sezonowe zmiany zawartości lotnych halogenowych organicznych ubocznych produktów chlorowania wody w sieci wodociągowej Krakowa
Wpływ zmiany sposobu dezynfekcji wody na zawartość produktów ubocznych w systemie dystrybucji Raba w Krakowie
OCHRONA ŚRODOWISKA Vol. 37 2015 Nr 3 Agnieszka Włodyka-Bergier, Tomasz Bergier Wpływ zmiany sposobu dezynfekcji wody na zawartość produktów ubocznych w systemie dystrybucji Raba w Krakowie Zakłady oczyszczania
ARCHIVES OF ENVIRONMENTAL PROTECTION
ARCHIVES OF ENVIRONMENTAL PROTECTION vol. 37 no. 4 pp. 25-35 2011 PL ISSN 2083-4772 Copyright by Polska Akademia Nauk, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, Zabrze, Polska 2011 WPŁYW JAKOŚCI MATERII
WPŁYW STOSOWANIA DEZYNFEKCJI PROMIENIAMI UV W SEKWENCJI Z CHLOROWANIEM NA JAKOŚĆ WODY BASENOWEJ
ZAOPATRZENIE W WODĘ, JAKOŚĆ I OCHRONA WÓD WATER SUPPLY AND WATER QUALITY Agnieszka WŁODYKA-BERGIER, Tomasz BERGIER, Karolina MADEJ Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska Wydział Geodezji Górniczej
Charakterystyka prekursorów lotnych ubocznych produktów chlorowania wody w sieci wodociągowej Krakowa
OCHRONA ŚRODOWISKA Vol. 33 2011 Nr 3 Agnieszka Włodyka-Bergier, Tomasz Bergier Charakterystyka prekursorów lotnych ubocznych produktów chlorowania wody w sieci wodociągowej Krakowa Substancje organiczne
URZĄDZENIA UV DO DEZYNFEKCJI WODY PITNEJ
STERYLIZATORY UV DO WODY str. 1 URZĄDZENIA UV DO DEZYNFEKCJI WODY PITNEJ Porównanie urządzeń niskociśnieniowych i średniociśnieniowych Spis treści: ZASTOSOWANIE PROMIENI UV DO DEZYNFEKCJI WODY PITNEJ...
AUTOREFERAT. Załącznik 2
Dr inż. Agnieszka Włodyka-Bergier Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Załącznik 2 AUTOREFERAT 1. Uzyskane
ARCHIVES OF ENVIRONMENTAL PROTECTION
ARCHIVES OF ENVIRONMENTAL PROTECTION vol. 38 no. 1 pp. 115-121 2012 PL ISSN 2083-4772 Copyright by Polska Akademia Nauk, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, Zabrze, Polska 2012 WPŁYW WYBRANYCH
Zmiany zawartości substancji organicznych w wodzie w procesie utleniania chemicznego
Inżynieria i Ochrona Środowiska 2011, t. 14, nr 2, s. 111-120 Maria ŚWIDERSKA-BRÓŻ, Małgorzata WOLSKA Politechnika Wrocławska, Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370
UZDATNIANIE Z UWZGLĘDNIENIEM PRODUKTÓW UBOCZNYCH DEZYNFEKCJI
UZDATNIANIE Z UWZGLĘDNIENIEM PRODUKTÓW UBOCZNYCH DEZYNFEKCJI UZDATNIANIE Niewątpliwie na jakość wps zasadniczy wpływ ma zastosowany przez producenta wody sposób jej uzdatniania, w tym i dezynfekcji, zatem
URZĄDZENIA UV DO DEZYNFEKCJI WODY BASENOWEJ
STERYLIZATORY UV DO WODY str. 1 URZĄDZENIA UV DO DEZYNFEKCJI WODY BASENOWEJ Porównanie urządzeń niskociśnieniowych i średniociśnieniowych Spis treści: ZASTOSOWANIE PROMIENI UV DO DEZYNFEKCJI WODY BASENOWEJ...
PORÓWNANIE STĘŻEŃ CHLORAMIN W WODZIE BASENOWEJ W ZALEŻNOŚCI OD FUNKCJI BASENU
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2015.9(1)045 2015;9(1) Joanna WYCZARSKA-KOKOT 1 PORÓWNANIE STĘŻEŃ CHLORAMIN W WODZIE BASENOWEJ W ZALEŻNOŚCI OD FUNKCJI BASENU COMPARISON OF CHLORAMINE CONCENTRATION
Ocena obszarowa jakości wody na terenie miasta Mszana Dolna za rok 2015.
PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY w LIMANOWEJ 34-600 Limanowa, ul. M.B.Bolesnej 16 B TEL: 18 33-72-101, FAX: 18 33-72-438 e-mail: limanowa@psse.malopolska.pl NHK-071-5/16 Limanowa, dnia Burmistrz
BADANIE WPŁYWU WŁAŚCIWOŚCI WODY NA INTENSYWNOŚĆ I MECHANIZM ZJAWISKA FOULINGU W PROCESIE ULTRAFILTRACJI
Proceedings of ECOpole Vol. 5, No. 1 2011 Aleksandra PŁATKOWSKA-SIWIEC 1 i Michał BODZEK 1 BADANIE WPŁYWU WŁAŚCIWOŚCI WODY NA INTENSYWNOŚĆ I MECHANIZM ZJAWISKA FOULINGU W PROCESIE ULTRAFILTRACJI INFLUENCE
CHLOROWANIE WODY DO PUNKTU PRZEŁAMANIA
CHLOROWANIE WODY DO PUNKTU PRZEŁAMANIA WYKREŚLANIE KRZYWYCH PRZEBIEGU CHLOROWANIA DLA WODY ZAWIERAJĄCEJ AZOT AMONOWY. 1. WPROWADZENIE Chlor i niektóre jego związki po wprowadzeniu do wody działają silnie
URZĄDZENIA UV DO DEZYNFEKCJI WODY PITNEJ
STERYLIZATORY UV DO WODY str. 1 URZĄDZENIA UV DO DEZYNFEKCJI WODY PITNEJ Porównanie urządzeń niskociśnieniowych i średniociśnieniowych Spis treści: ZASTOSOWANIE PROMIENI UV DO DEZYNFEKCJI WODY PITNEJ....
Wpływ Młodych Naukowców na Osiągnięcia Polskiej Nauki (5)
Materiały Konferencji Młodych Naukowców nt.: WPŁYW MŁODYCH NAUKOWCÓW NA OSIĄGNIĘCIA POLSKIEJ NAUKI - V Edycja Zakopane 23.11.2013, Poznań 30.11.2013 i 1.12.2013, Wrocław 14 i 15.12.2013 oraz Kraków 11.01.2014
Uzdatnianie wody. Ozon posiada wiele zalet, które wykorzystuje się w uzdatnianiu wody. Oto najważniejsze z nich:
Ozonatory Dezynfekcja wody metodą ozonowania Ozonowanie polega na przepuszczaniu przez wodę powietrza nasyconego ozonem O3 (tlenem trójatomowym). Ozon wytwarzany jest w specjalnych urządzeniach zwanych
Woltamperometryczne oznaczenie paracetamolu w lekach i ściekach
Analit 6 (2018) 45 52 Strona czasopisma: http://analit.agh.edu.pl/ Woltamperometryczne oznaczenie lekach i ściekach Voltammetric determination of paracetamol in drugs and sewage Martyna Warszewska, Władysław
ANNA NOWACKA, MARIA WŁODARCZYK-MAKUŁA, BARTŁOMIEJ MACHERZYŃSKI *
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI ZESZYTY NAUKOWE NR 145 Nr 25 INŻYNIERIA ŚRODOWISKA 2012 ANNA NOWACKA, MARIA WŁODARCZYK-MAKUŁA, BARTŁOMIEJ MACHERZYŃSKI * ZMIANY STĘŻENIA AZOTU AMONOWEGO I AZOTANOWEGO PODCZAS
Wpływ odległości od zakładu uzdatniania wody na zawartość produktów ubocznych chlorowania w krakowskiej sieci wodociągowej Bielany
Małgorzata Kot, Agnieszka Włodyka-Bergier 2, Tomasz Bergier, Stanisław Gruszczyński AGH Akademia Górniczo-Hutnicza 4 Wpływ odległości od zakładu uzdatniania wody na zawartość produktów ubocznych chlorowania
Podstawa realizacji. Opis próbek. Miejsce poboru / etykieta zleceniodawcy. Kryta pływalnia w Nowej Dębie, ul. Kościuszki 14 Wanna jacuzzi - AEROZOL
Strona nr 1/3 SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR SB/43681/05/2017 Zleceniodawca Samorządowy Ośrodek Sportu i Rekreacji ul. Sportowa 5 39-460 Nowa Dęba Zlecenie z dnia: 2017-01-04, numer systemowy: 17001380 Obszar
Oczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ
Oczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ Spis treści Przedmowa 1. Woda w przyrodzie 1.1. Wprowadzenie 1.2. Fizyczne właściwości wody 1.3. Ogólna charakterystyka roztworów wodnych 1.3.1. Roztwory
Związki organiczne oznaczane jako AOX w uzdatnianej wodzie
Inżynieria i Ochrona Środowiska 2013, t. 16, nr 1, s. 69-79 Anna NOWACKA 1 *, Maria WŁODARCZYK-MAKUŁA 2, Lidia DĄBEK 3, Ewa OZIMINA 3 1 Politechnika Częstochowska, Instytut Inżynierii Środowiska ul. Brzeźnicka
OCENA WPŁYWU WYBRANYCH ANIONÓW NA SKUTECZNOŚĆ USUWANIA SUBSTANCJI ORGANICZNYCH Z WODY Z WYKORZYSTANIEM MAGNETYCZNEJ ŻYWICY ANIONOWYMIENNEJ MIEX
oczyszczanie wody, usuwanie substancji organicznych, wymiana jonowa, żywica MIEX Anastassiya KRUTKO*, Jacek A. WIŚNIEWSKI*, Marek MOŁCZAN* OCENA WPŁYWU WYBRANYCH ANIONÓW NA SKUTECZNOŚĆ USUWANIA SUBSTANCJI
URZĄDZENIA UV DO DEZYNFEKCJI WODY BASENOWEJ
STERYLIZATORY UV DO WODY str. 1 URZĄDZENIA UV DO DEZYNFEKCJI WODY BASENOWEJ Porównanie urządzeń niskociśnieniowych i średniociśnieniowych Spis treści: ZASTOSOWANIE PROMIENI UV DO DEZYNFEKCJI WODY BASENOWEJ....
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011. ETAP I r. Godz Zadanie 1
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011 KOPKCh ETAP I 22.10.2010 r. Godz. 10.00-12.00 Zadanie 1 1. Jon Al 3+ zbudowany jest z 14 neutronów oraz z: a) 16 protonów i 13 elektronów b) 10 protonów i 13
Researches of volume coagulation in water from the Biała Nida river
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska ISSN 1733-4381, vol. 15, issue 2 (2013), p. 1-8 http://awmep.org Researches of volume coagulation in water from the Biała Nida river Jarosław GAWDZIK 1,
Analiza zmian ilości ubocznych produktów chlorowania i ozonowania w wodzie wodociągowej w Białymstoku
OCHRONA ŚRODOWISKA Vol. 33 2011 Nr 3 Marian Kucharski Analiza zmian ilości ubocznych produktów chlorowania i ozonowania w wodzie wodociągowej w Białymstoku Stosowanie chloru i ozonu w układach technologicznych
Podstawa realizacji. Opis próbek. Miejsce poboru / etykieta zleceniodawcy
Strona nr 1/3 SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR SB/37420/04/2019 Zleceniodawca Zespół Szkół nr 14 al. Brucknera 10 51410 Wrocław Umowa z dnia: 20181220, numer systemowy: 19001213 Obszar badań: Cel badań: 108234/04/2019
CHEMICZNA DEZYNFEKCJA WODY PODCHLORYNEM SODOWYM
CHEMICZNA DEZYNFEKCJA WODY PODCHLORYNEM SODOWYM 1. Cel i istota dezynfekcji Dezynfekcja wody stanowi ostatni etap uzdatniania jej dla potrzeb zaopatrzenia ludności lub przemysłu w wodę pitną. Proces ten
OPTYMALIZACJA PROCESU UZDATNIANIA WODY POWIERZCHNIOWEJ Z WYKORZYSTANIEM SZTUCZNEJ INFILTRACJI NA PRZYKŁADZIE ZUW W STARYM SĄCZU
UNIWERSYTET ROLNICZY W KRAKOWIE SĄDECKIE WODOCIĄGI Sp. z o. o. dr hab. inż. Tomasz Bergel, mgr inż. Iwona Wiewiórska OPTYMALIZACJA PROCESU UZDATNIANIA WODY POWIERZCHNIOWEJ Z WYKORZYSTANIEM SZTUCZNEJ INFILTRACJI
Wpływ skuteczności usuwania materii organicznej w procesie koagulacji na stężenie THM w chlorowanej wodzie
MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Annual Set The Environment Protection Rocznik Ochrona Środowiska Volume/Tom
Opis próbek. Miejsce poboru / etykieta zleceniodawcy
Strona nr 1/2 SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR SB/115427/11/2018 Zleceniodawca ul. Szczecińska 99 76-200 Słupsk Podstawa realizacji Umowa z dnia: 2017-12-21 nr 647/2017, numer systemowy: 18001000 Obszar badań:
Księgarnia PWN: Apolinary L. Kowal, Maria Świderska-Bróż - Oczyszczanie wody
Księgarnia PWN: Apolinary L. Kowal, Maria Świderska-Bróż - Oczyszczanie wody Przedmowa................................................ XIII 1. Woda w przyrodzie.........................................
PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W LIMANOWEJ
PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W LIMANOWEJ NHK.071.2.2019 Limanowa, dnia Ocena obszarowa jakości wody na terenie miasta Mszana Dolna za rok 2018. Na podstawie 23 rozporządzenia Ministra Zdrowia
2 Chmiel Polski S.A., ul. Diamentowa 27, Lublin
Acta Agrophyisca, 25, 6(2), 353-357 PORÓWNANIE WARTOŚCI WSKAŹNIKÓW STARZENIA W OCENIE WYBRANYCH PRODUKTÓW CHMIELOWYCH Jerzy Jamroz 1, Artur Mazurek 1, Marek Bolibok 2, Wojciech Błaszczak 2 1 Zakład Oceny
ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII
ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII Zadanie 1. Na rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków. Dokoocz zdania tak aby były prawdziwe. Wiązanie jonowe występuje w związku chemicznym
Opis próbek. Miejsce poboru / etykieta zleceniodawcy
Strona nr 1/3 SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR SB/27256/03/2019 Zleceniodawca ul. Szczecińska 99 76200 Słupsk Podstawa realizacji Zlecenie z dnia: 20181220 nr 683/2019, numer systemowy: 19000944 Obszar badań: Cel
Ocena obszarowa jakości wody na terenie gminy Jodłownik za rok 2015.
PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY w LIMANOWEJ 34-600 Limanowa, ul. M.B.Bolesnej 16 B TEL: 18 33-72-101, FAX: 18 33-72-438 e-mail: limanowa@psse.malopolska.pl NHK-071-9/16 Limanowa, dnia Wójt Gminy
WTÓRNE ZANIECZYSZCZENIE WODY W PROCESIE WYMIANY JONOWEJ STOSOWANEJ DO USUWANIA NATURALNYCH SUBSTANCJI ORGANICZNYCH
oczyszczanie wody, wymiana jonowa, naturalne substancje organiczne, wtórne zanieczyszczenie wody Agnieszka URBANOWSKA*, Małgorzata KABSCH-KORBUTOWICZ* WTÓRNE ZANIECZYSZCZENIE WODY W PROCESIE WYMIANY JONOWEJ
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 3312/ZL/17
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
ADSORPCJA BŁĘKITU METYLENOWEGO I JODU NA WYBRANYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2006) ZYGMUNT DĘBOWSKI, EWA OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA
Dotyczy: obszarowej oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dla Gminy Trzyciąż za 2016 rok.
Dotyczy: obszarowej oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dla Gminy Trzyciąż za 2016 rok. Na terenie Gminy Trzyciąż działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 7363/ZL/17
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
WPŁYW ZASTOSOWANIA FARBY AIRLITE SUNLIGHT EXTERIOR
WPŁYW ZASTOSOWANIA FARBY AIRLITE SUNLIGHT EXTERIOR NA REDUKCJĘ TLENKÓW AZOTU NOX W POWIETRZU ATMOSFERYCZNYM E N V I - S Y S T E M 32-080 Zabierzów, os. H. Sienkiewicza 6/1 tel.: 519-193-101; e-mail: envisystem@gmail.com
Opis próbek. Miejsce poboru / etykieta zleceniodawcy
Strona nr 1/3 SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR SB/29692/04/2018 Zleceniodawca ul. Szczecińska 99 76-200 Słupsk Podstawa realizacji Umowa z dnia: 2017-12-21 nr 647/2017, numer systemowy: 18001000 Obszar badań: Cel
Obliczenia chemiczne
strona 1/8 Obliczenia chemiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Wagowe stosunki stechiometryczne w związkach chemicznych i reakcjach chemicznych masa atomowa
JOANNA POLUSZYŃSKA * MARTA BOŻYM ** JOANNA NAROLSKA *** IRENA SŁAWIŃSKA ****
JOANNA POLUSZYŃSKA * MARTA BOŻYM ** JOANNA NAROLSKA *** IRENA SŁAWIŃSKA **** W wyniku uzdatniania wody, podczas dezynfekcji chlorem, do środowiska przedostają się związki chloro- oraz bromoorganiczne,
DOŚWIADCZENIA W ZASTOSOWANIU KOAGULAN- TÓW GLINOWYCH W ZAKŁADZIE UZDATNIANIA WODY W STARYM SĄCZU
AKTUALNE ZAGADNIENIA W UZDATNIANIU I DYSTRYBUCJI WODY ROZDZIAŁ A INNOWACYJNE TECHNOLOGIE UJMOWANIA I UZDATNIANIA WODY 2009, VOL.1, 29-36 ISBN978-83-925064-5-4 mgr inż. Iwona Wiewiórska mgr inż. Dmytro
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 8136/ZL/17
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
korzystania ze Miejsce/ miejsca środowiska
Załącznik nr 3 WZÓR Wykaz zawierający informacje o ilości i jakości pobranej wody podziemnej, wody powierzchniowej śródlądowej i morskich wód wewnętrznych oraz informacje o wysokości należnych opłat POBÓR
korzystania ze Miejsce/ miejsca środowiska
Załącznik nr 3 WZÓR WYKAZ ZAWIERAJĄCY INFORMACJE O ILOŚCI I JAKOŚCI POBRANEJ WODY PODZIEMNEJ I POWIERZCHNIOWEJ ORAZ INFORMACJE O WYSOKOŚCI NALEŻNYCH OPŁAT POBÓR WÓD * rok **: półrocze **: Podmiot korzystający
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 13466/ZL/18
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6460008992 tel. 032-324-22-00, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach,
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 13698/ZL/18
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
I II I II III II. I. Wartościowość pierwiastków chemicznych. oznacza się cyfrą rzymską. tlenek żelaza (III) C IV O II 2
I. Wartościowość pierwiastków chemicznych oznacza się cyfrą rzymską tlenek żelaza (III) C IV II 2 oznacza liczbę wiązań za pomocą, których atomy łączą się ze sobą H wodór jest I wartościowy od atomu wodoru
WPŁYW PROMIENIOWANIA ULTRAFIOLETOWEGO NA LEPKOŚĆ OLEJÓW SMAROWYCH
5-2011 T R I B O L O G I A 225 Andrzej Szymon WALISZEWSKI WPŁYW PROMIENIOWANIA ULTRAFIOLETOWEGO NA LEPKOŚĆ OLEJÓW SMAROWYCH EFFECT OF ULTRAVIOLET RADIATION ON THE VISCOSITY OF LUBRICATING OILS Słowa kluczowe:
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 04729/ZL/19
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 1863/ZL/17
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
Opis próbek. Miejsce poboru / etykieta zleceniodawcy
Strona nr 1/2 SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR SB/55247/05/2019 Zleceniodawca ul. Szczecińska 99 76200 Słupsk Podstawa realizacji Zlecenie z dnia: 20181220 nr 683/2019, numer systemowy: 19000944 Obszar badań: Cel
Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych
WANDA NOWAK, HALINA PODSIADŁO Politechnika Warszawska Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych Słowa kluczowe: biodegradacja, kompostowanie, folie celulozowe, właściwości wytrzymałościowe,
Sposób ciągłego przepływowego uzdatniania wody basenowej i system do ciągłego przepływowego uzdatniania wody basenowej według tego sposobu
PL 216808 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216808 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 389028 (51) Int.Cl. C02F 1/50 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:
PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE
PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Jaka jest średnia masa atomowa miedzi stanowiącej mieszaninę izotopów,
WPŁYW WSTĘPNEGO UTLENIANIA DWUTLENKIEM CHLORU NA MUTAGENNOŚĆ WODY MODELOWEJ
Słowa kluczowe: OWO, NH 3 +, AOX, kwasy chlorooctowe, test Salmonella (Amesa) Teodora M. TRACZEWSKA*, Agnieszka TRUSZ-ZDYBEK*, Katarzyna PIEKARSKA*, Andrzej BIŁYK*, Jolanta CZARNIECKA + WPŁYW WSTĘPNEGO
Zastosowanie generatorów dwutlenku chloru i elektrolizerów w dezynfekcji wody pitnej
Zastosowanie generatorów dwutlenku chloru i elektrolizerów w dezynfekcji wody pitnej Jarosław Witkowski Dozowanie i Dezynfekcja Dezynfekcja dwutlenkiem chloru Właściwości dwutlenku chloru Bardzo wysoka
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 396
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 396 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 17 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres MIEJSKIE
Jednostki Ukadu SI. Jednostki uzupełniające używane w układzie SI Kąt płaski radian rad Kąt bryłowy steradian sr
Jednostki Ukadu SI Wielkość Nazwa Symbol Długość metr m Masa kilogram kg Czas sekunda s Natężenie prądu elektrycznego amper A Temperatura termodynamiczna kelwin K Ilość materii mol mol Światłość kandela
Opis próbek. Miejsce poboru / etykieta zleceniodawcy. Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Stalowej Woli Pływalnia kryta - Niecka basenu małego
Strona nr 1/2 SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR SB/53878/06/2017 Zleceniodawca Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji ul. Hutnicza 15 37-450 Stalowa Wola Podstawa realizacji Umowa z dnia: 2016-12-29 nr 1083/12/2016,
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 7139/ZL/18
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 6467/ZL/17
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Wykaz stosowanych metod badawczych
Wykaz stosowanych metod badawczych Badany obiekt/ grupa obiektów woda Badana cecha / Metoda badawcza Badanie fizykochemiczne StęŜenie azotu amonowego StęŜenie chloru wolnego i chloru ogólnego StęŜenie
Nowe rozwiązania. BBezpieczeństwo i wygoda użytkowników basenów. czyli uzdatnianie wody basenowej z dodatkiem dwutlenku chloru
6 Nowe rozwiązania czyli uzdatnianie wody basenowej z dodatkiem dwutlenku chloru TEKST Marian Dudko, Joanna Wyczarska - Kokot FOTO Archiwum Firmy Wapotec BBezpieczeństwo i wygoda użytkowników basenów kąpielowych
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna Szczecin, Ryszard Kolmer
Wojewódzka Stacja SanitarnoEpidemiologiczna Szczecin, Ryszard Kolmer PŁYWALNIA Pływalnią jest obiekt wyposażony w sztuczny zbiornik wodny (basen) przeznaczony do kąpieli, mający trwałe brzegi i dno. Woda
WPŁYW INTENSYWNYCH OPADÓW NA USUWANIE MĘTNOŚCI Z WÓD NATURALNYCH
próbki wody, intensywne opady, zmiany jakości wody, mętność, naturalna materia organiczna, powtarzalność Paweł MILLER* WPŁYW INTENSYWNYCH OPADÓW NA USUWANIE MĘTNOŚCI Z WÓD NATURALNYCH Próbki wody pobierane
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 8645/ZL/18
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 OZNACZANIE CHLORKÓW METODĄ SPEKTROFOTOMETRYCZNĄ Z TIOCYJANIANEM RTĘCI(II)
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1655
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1655 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 2 Data wydania: 13 lipca 2018 r. Nazwa i adres: AB 1655 Przedsiębiorstwo
KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2013/2014 ETAP SZKOLNY
Imię Nazwisko Czas pracy: 60 minut KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2013/2014 ETAP SZKOLNY Informacje: Uzyskane punkty 1. Sprawdź, czy otrzymałeś/aś łącznie 7 stron. Ewentualny brak
Źródła zanieczyszczeń wody w pralniach przemysłowych oraz możliwości poprawy jakości zrzucanych ścieków
Sustainability in commercial laundering processes Module 1 Usage of water Chapter 4 Źródła zanieczyszczeń wody w pralniach przemysłowych oraz możliwości poprawy jakości zrzucanych ścieków 1 Spis treści
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 10819/ZL/19
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 14404/ZL/18
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 01780/ZL/19
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
Ocena obszarowa jakości wody na terenie gminy Łukowica za rok 2015.
PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY w LIMANOWEJ 34-600 Limanowa, ul. M.B.Bolesnej 16 B TEL: 18 33-72-101, FAX: 18 33-72-438 e-mail: limanowa@psse.malopolska.pl NHK-071-1/16 Limanowa, dnia Wójt Gminy
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 13173/ZL/17
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 13666/ZL/17
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6460008992 tel. 032-324-22-00, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach,
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 13584/ZL/17
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 5303/ZL/18
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody
ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody Bilans jonów Zasady ogólne Kontroli jakości danych dokonuje się wykonując bilans jonów. Bilans jonów jest podstawowym testem poprawności wyników analiz chemicznych
Wskaźniki bakteriologiczne
Nakło nad Notecią, 25.03.2019r. Informacja dotycząca oceny jakości wody wodociągowej przeznaczonej do spożycia przez ludzi za rok 2018, dostarczanej przez wodociągi publiczne funkcjonujące na terenie gminy
Ewa Puszczało. Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki
Ewa Puszczało Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Substancje powierzchniowo czynne (SPC) to związki chemiczne, których cząsteczki są zbudowane z 2 elementów o przeciwnym
Informacja "Wodociągów Płockich" Sp. z o.o. i Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Płocku. o jakości wody wodociągowej we wrześniu 2015 r.
Informacja "Wodociągów Płockich" i Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Płocku o jakości wody wodociągowej we wrześniu 2015 r. Wodociąg Płock L.p. 1. Barwa, mg Pt/l poniżej 2 8 ± 2
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 16 stycznia 2015 r. zawody II stopnia (rejonowe)
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 16 stycznia 2015 r. zawody II stopnia (rejonowe) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na drugim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu możesz korzystać
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 02980/ZL/19
CENTRUM BDŃ I DOZORU GÓRNICTW PODZIEMNEGO Sp. z o.o. 43-143 LĘDZINY, ul. LĘDZIŃSK 8, NIP PL6468992 tel. 32-324-22-, fax 32-216-66-66, http://www.cbidgp.pl e-mail: cbidgp@cbidgp.pl SR w Katowicach, Wydz.
Instrukcja laboratorium z ochrony środowiska. Temat ćwiczenia. Oznaczanie wybranych wskaźników zanieczyszczenia wód
Instrukcja laboratorium z ochrony środowiska Temat ćwiczenia. Oznaczanie wybranych wskaźników zanieczyszczenia wód Cel ćwiczenia Ćwiczenie ma za zadanie zapoznanie się z wybranymi metodami określania wskaźników
OCENA OBSZAROWA JAKOŚCI WODY DO SPOŻYCIA ORAZ SZACOWANIE RYZYKA ZDROWOTNEGO DLA GMINY CZERNICA W 2018 ROKU
POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA WE WROCŁAWIU OCENA OBSZAROWA JAKOŚCI WODY DO SPOŻYCIA ORAZ SZACOWANIE RYZYKA ZDROWOTNEGO DLA GMINY CZERNICA W 2018 ROKU Wrocław, 04 lutego 2019 r. SPIS TREŚCI
Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06
Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC - ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym.
WYKAZ ZAWIERAJĄCY INFORMACJE O ILOŚCI I JAKOŚCI POBRANEJ WODY PODZIEMNEJ I POWIERZCHNIOWEJ ORAZ INFORMACJE O WYSOKOŚCI NALEśNYCH OPŁAT
POBÓR WÓD * Nazwa: REGON: WYKAZ ZAWIERAJĄCY INFORMACJE O ILOŚCI I JAKOŚCI POBRANEJ WODY PODZIEMNEJ I POWIERZCHNIOWEJ ORAZ INFORMACJE O WYSOKOŚCI NALEśNYCH OPŁAT rok **: półrocze **: Podmiot korzystający
R A P O R T. Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Katowicach ul. Raciborska 39, Katowice
Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Katowicach ul. Raciborska 39, 40-957 Katowice R A P O R T o jakości wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do
Warszawa, dnia 2 grudnia 2015 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 9 listopada 2015 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 2 grudnia 2015 r. Poz. 2016 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach