Data orzeczenia orzeczenie nieprawomocne Data wpływu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach

Transkrypt

1 II SA/Ke 701/13 - Wyrok WSA w Kielcach Data orzeczenia orzeczenie nieprawomocne Data wpływu Sąd Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach Jacek Kuza Sędziowie Renata Detka /sprawozdawca/ Sylwester Miziołek /przewodniczący/ 6145 Sprawy dyrektorów szkół Symbol z opisem 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym) Hasła tematyczne Prawo miejscowe Skarżony organ Prezydent Miasta Treść wyniku Stwierdzono nieważność zaskarżonego aktu Dz.U nr 0 poz 594 art. 101 ust. 1, Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - tekst jednolity. Dz.U nr 256 poz 2572 art. 36a ust. 1, art. 36 ust. 6 pkt 3, Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - tekst jednolity Powołane przepisy Dz.U nr 79 poz 854 art. 25 ust. 1, art. 34 ust. 1, Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych - tekst jednolity Dz.U nr 0 poz 270 art. 152, art. 147 par. 1, art. 200 Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity. Sentencja Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sylwester Miziołek, Sędziowie Sędzia WSA Renata Detka (spr.),, Sędzia WSA Jacek Kuza, Protokolant Asystent sędziego Katarzyna Dziubińska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 listopada 2013 r. sprawy ze skargi [...] w K. na zarządzenie Prezydenta Miasta Kielce z dnia 7 czerwca 2013 r. nr 183/2013 w przedmiocie powołanie Komisji Konkursowej w celu przeprowadzenia konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora szkoły. I. stwierdza nieważność zaskarżonego zarządzenia; II. stwierdza, że zaskarżone zarządzenie nie podlega wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku; III. zasądza od Prezydenta Miasta Kielce na rzecz [...] w K. 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. Uzasadnienie Zarządzeniem nr 183/2013 z dnia 7 czerwca 2013 r. Prezydent Miasta Kielce powołał Komisję Konkursową w celu przeprowadzenia konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 27 w Kielcach na podstawie art. 36a ust. 6 w zw. z art. 5c pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty i 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej. Skargę na powyższe zarządzenie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

2 w Kielcach złożył Związek Zawodowy [...] w K. wnosząc o stwierdzenie jego nieważności i zasądzenie kosztów postępowania oraz zarzucając naruszenie art. 36a ust. 6 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty W uzasadnieniu skarżący podniósł, że w pracach komisji konkursowej powinni uczestniczyć przedstawiciele tych związków zawodowych, które zakresem swego działania obejmują szkołę lub placówkę, w której konkurs się odbywa, niezależnie od tego czy w danej szkole lub placówce zatrudnieni są członkowie związku. Istotne jest tylko, aby w pracach komisji nie uczestniczył zatrudniony w danej placówce członek związku lecz przedstawiciel organizacji związkowej z terenu działania placówki lub szkoły. Autor skargi wskazał, że OPZZ [...] działa na terenie szkół i przedszkoli, w których odbywały się konkursy, a zatem zgodnie z dyspozycją przepisów ustawy o systemie oświaty w składzie komisji konkursowych powinni zasiadać przedstawiciele ww. organizacji związkowej. Skarżący zarzucił, że w składzie komisji uwzględniono jedynie przedstawicieli 2 innych organizacji związkowych, a jego członkowie zostali pominięci pomimo, że 13 maja 2013 r. przesłał pismo do Prezydenta Miasta, w którym przypomniane zostało, iż skarżący związek zawodowy jest upoważniony zgodnie z prawem do uczestnictwa w konkursach na stanowisko Dyrektorów. W odpowiedzi uzyskał odpowiedź, iż OPZZ "[...]" jest związkiem zawodowym reprezentującym tylko wybraną grupę pracowników i w związku z tym nie może być reprezentantem całego środowiska. W ocenie skarżącego, w sprawie miało miejsce uchybienie przy wyłanianiu komisji konkursowej stanowiące podstawę do unieważnienia przeprowadzonego konkursu albowiem w sposób bezprawny, z naruszeniem przepisów ustawy o systemie oświaty, pozbawiono skarżącego prawa do delegowania swoich przedstawicieli do składu komisji konkursowych. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie. Wyjaśnił, że w składzie powołanej komisji poza przedstawicielami organu prowadzącego, kuratorium oświaty, rady pedagogicznej i rady rodziców znaleźli się również przedstawiciele związków zawodowych działających w placówkach oświatowych: [...], natomiast nie znalazł się w nim skarżący. Prezydent Miasta Kielce podkreślił, że przepisy prawa nie zawierają definicji "zakładowej organizacji związkowej", a z ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych wynika, że organizacją taką jest tylko taka jednostka organizacyjna danego związku, która zasięgiem swojego działania obejmuje cały zakład pracy w rozumieniu art. 3 Kodeksu pracy. Nie można traktować jako zakładową takiej jednostki organizacyjnej związku zawodowego, która obejmuje swoim działaniem tylko część zakładu pracy. W ocenie organu zwrot "zakładowa organizacja związkowa" oznacza, że podstawowe ogniwo w strukturze związkowej może powstać tylko w zakładzie pracy, a inną możliwością jest tworzenie struktur terenowych, zawodowych i

3 branżowych. Organ stwierdził, że skarżący Zarząd Międzyzakładowy [...], co wynika już z jego nazwy, jak i z rzeczywistej praktyki działania, swoim zasięgiem obejmuje jedynie pracowników niepedagogicznych zatrudnionych w placówkach oświatowych na terenie Kielc, nie zajmując się ochroną praw pracowniczych nauczycieli. Tym samym nie wypełnia ww. definicji zakładowej organizacji związkowej w rozumieniu art. 36a ust. 6 pkt 3 lit. c ustawy o systemie oświaty, jest rodzajem związku branżowego obejmującego określone zawody. W ocenie Prezydenta skarga podlega oddaleniu albowiem skarżący nie wezwał organu do usunięcia naruszenia prawa polegającego na pominięciu go w zaskarżonym zarządzeniu, a zarówno wezwania z 12 czerwca 2013 r. jak i 28 czerwca 2013 r. dotyczyły unieważnienia konkursów na dyrektorów szkół, a więc materii nie stanowiącej treści niniejszej skargi. Organ wskazał też na niejasności co do posiadania przez skarżącego zdolności procesowej w postępowaniu sądowo-administracyjnym, a także do prawidłowości umocowania osób upoważnionych do reprezentowania skarżącego. Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga jest zasadna. Zgodnie z art. 3 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania w sposób, który miał lub mógł mieć wpływ na wynik sprawy. W przypadku aktów podejmowanych przez organy samorządu terytorialnego, kontrola sądowa sprowadza się do oceny, czy dany akt wydany został z obrazą obowiązujących przepisów, gdyż zaistnienie takiej sytuacji powoduje konieczność stwierdzenia jego nieważności bądź stwierdzenia, że wydany został z naruszeniem prawa stosownie do treści art p.p.s.a. Sąd zgodnie z art p.p.s.a. rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związanym zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skarga wniesiona została w oparciu o przepis art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594), zwanej dalej u.s.g., zgodnie z którym każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. Z akt przedstawionych Sądowi wynika, że skarżący Związek Zawodowy spełnił opisane wyżej wymogi formalne, a mianowicie pismem z 12 czerwca 2013 r. wezwał organ do usunięcia naruszenia prawa, a następnie, w terminie 30 dni od dnia otrzymania odpowiedzi na to wezwanie z 20 czerwca 2013 r., wniósł skargę do sądu administracyjnego (por. uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 kwietnia 2007r., ONSA i WSA 2007/3/60). Bezspornym jest też, że skarżący ma interes prawny uprawniający do wniesienia skargi na

4 ww. zarządzenie. Wojewódzki Sąd Administracyjny nie podziela przy tym stanowiska wyrażonego w odpowiedzi na skargę, iż wezwanie z 12 czerwca 2013 r. dotyczyło unieważnienia konkursów na dyrektorów szkół, a więc materii nie stanowiącej treści skargi. Co prawda skarżący wniósł w tym piśmie o "unieważnienie konkursów z uwagi na błędy proceduralne", ale treść pisma zawiera zarzuty dotyczące składu komisji konkursowej, a więc niewątpliwie przedmiotu objętego zaskarżonym zarządzeniem z 7 czerwca 2013r. Dlatego też pismo to należało uznać za wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, o jakim mowa w art. 101 ust. 1 u.s.g. Sąd nie ma też wątpliwości co do zdolności procesowej skarżącego oraz umocowania osób upoważnionych do jego reprezentowania. OPZZ "[...]" posiada bowiem osobowość prawną ( 4 ust.1 statutu Związku), a więc jego zdolność sądowa i procesowa wynika z art i 26 1 p.p.s.a. Jak wynika zaś z "upoważnienia" z 5 lipca 2013 r. wydanego przez Zarząd Ogólnopolskiego Pracowniczego Związku Zawodowego "[...]" w Warszawie (k. 30 akt sądowych), Przewodnicząca Zarządu Międzyzakładowego T. W. została umocowana do reprezentowania ww. Związku przed sądami. Przechodząc do oceny zaskarżonego zarządzenia wskazać należy, że zgodnie z art. 36a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz ze zm.), zwanej dalej ustawą, stanowisko dyrektora szkoły lub placówki powierza organ prowadzący szkołę lub placówkę. Kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu (ust. 2). Stosownie do art. 36a ust. 6 ustawy w celu przeprowadzenia konkursu organ prowadzący szkołę lub placówkę powołuje komisję konkursową w składzie: 1) trzech przedstawicieli organu prowadzącego szkołę lub placówkę; 2) dwóch przedstawicieli organu sprawującego nadzór pedagogiczny; 3) po jednym przedstawicielu: a) rady pedagogicznej, b) rady rodziców, c) zakładowych organizacji związkowych, przy czym przedstawiciel związku zawodowego nie może być zatrudniony w szkole lub placówce, której konkurs dotyczy z zastrzeżeniem ust.7. W niniejszej sprawie skarga została oparta na zarzucie, że do składu Komisji Konkursowej w celu przeprowadzenia konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 27 w Kielcach nie został powołany przedstawiciel skarżącego tj. Ogólnopolskiego Pracowniczego Związku Zawodowego "[...]" Zarządu Międzyzakładowego

5 [...]. Dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie ma wyjaśnienie pojęcia "zakładowej organizacji związkowej". Ponieważ przepisy ustawy nie definiują tego pojęcia, sięgnąć należy do ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r., Nr 79, poz. 854, ze zm.), która w art. 251 ust. 1 określa, iż uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków będących pracownikami lub osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji (pkt 1) albo funkcjonariuszami, o których mowa w art. 2 ust. 6, pełniącymi służbę w jednostce objętej działaniem tej organizacji (pkt 2). Na mocy art. 34 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują również międzyzakładowej organizacji związkowej, która swoim działaniem obejmuje danego pracodawcę. Skarżący Zarząd Międzyzakładowy Związku spełnia warunek z art. 251 ust. 1 w zw. z art. 34 ust.1 ustawy o związkach zawodowych, albowiem, jak wynika ze znajdującego się w aktach administracyjnych pisma z 9 stycznia 2013 r. skierowanego do Prezydenta Miasta K., zrzesza 196 członków czynnych, 10 osób bezrobotnych oraz 24 emerytów. Nie budzi również wątpliwości Sądu, że obejmuje swoim zasięgiem Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 27 w Kielcach. Na okoliczność tę powołał się skarżący w ww. piśmie z 9 stycznia 2013 r. podnosząc, że na terenie Kielc członkowie Związku zatrudnieni są m.in. w tej szkole, czego organ na żadnym etapie postępowania nie zakwestionował (por. także potwierdzenie rejestracji 15 października 2012r. k. 14 akt sądowych). W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wielokrotnie prezentowany był pogląd podzielany przez tutejszy Sąd, iż z art. 36 ust. 6 pkt 3 wynika, że w komisji konkursowej winni znaleźć się przedstawiciele wszystkich organizacji związkowych, których działanie obejmuje placówkę, w której przeprowadzany jest konkurs, nawet jeśli członkowie tej organizacji nie są zatrudnieni w tej placówce (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 grudnia 2008 r., sygn. akt I OSK 736/08, wyrok WSA w Lublinie z 22 stycznia 2008 r. sygn. akt III SA/Lu 493/07, wyrok WSA w Lublinie z 6 grudnia 2007 r., sygn. akt III SA/Lu 516/07). Równocześnie Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 marca 2009 r. sygn. akt I OSK 1205/08 wyraził pogląd, że udział związków zawodowych w konkursie, w sytuacji gdzie na terenie szkoły nie działa żadna wyodrębniona jednostka organizacyjna zależy w dużej mierze od ich inicjatywy. Nie ulega wątpliwości, że skarżący Związek Zawodowy taką inicjatywę wyraził, na co wskazuje wyraźnie skierowane do Prezydenta Miasta K. pismo datowane na dzień 13 maja 2013r. Sąd nie podziela przy tym stanowiska organu, iż skarżący nie wypełnia definicji zakładowej organizacji związkowej z uwagi na to, że swoim zasięgiem obejmuje jedynie pracowników niepedagogicznych zatrudnionych w placówkach oświatowych na terenie Kielc, nie zajmując się obroną praw pracowniczych nauczycieli oraz będąc rodzajem związku branżowego. Po pierwsze, art. 36a ustawy o systemie oświaty nie wymaga, ażeby uprawniony do udziału w pracach komisji konkursowej związek zawodowy reprezentował wyłącznie uprawnienia nauczycieli, tym bardziej, że zgodnie z tą ustawą oraz z przepisami rozporządzenia Ministra

6 Edukacji Narodowej z 8 kwietnia 2010r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz.U ze zm.) dyrektorem szkoły wcale nie musi być nauczyciel. Po drugie, podkreślić należy, że udział organizacji związkowych w procedurze konkursowej wynika z istoty i celu działalności tych organizacji. W myśl art. 1 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych związki zawodowe są dobrowolnymi i samorządnymi organizacjami ludzi pracy, powołanymi do reprezentowania ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Obszar ich działania obrazuje w szczególności art. 7 tej ustawy, który stanowi, iż w zakresie praw i interesów zbiorowych związki zawodowe reprezentują wszystkich pracowników, niezależnie od ich przynależności związkowej. W świetle powyższych regulacji nie sposób ograniczyć udziału przedstawicieli zakładowych organizacji związkowych w komisji konkursowej tylko do tych organizacji związkowych, które działają na terenie placówki, bądź też takich, do których przynależą pracownicy reprezentujący wszystkie grupy zawodowe występujące u danego pracodawcy (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 grudnia 2008 r., sygn. akt I OSK 736/08). Niezależnie od powyższego stwierdzić trzeba, że nie znajduje potwierdzenia w aktach sprawy okoliczność podnoszona przez organ, że skarżący obejmuje swoim zasięgiem jedynie pracowników niepedagogicznych szkoły, co przekłada się na przedstawione stanowisko tego organu. Jak wynika z 2 Statutu Ogólnopolskiego Pracowniczego Związku Zawodowego "[...]", zrzesza on pracowników zatrudnionych na podstawie stosunku pracy oraz innej podstawie prawnej (a więc również nauczycieli zatrudnianych w drodze mianowania bądź na podstawie umowy o pracę). Niewątpliwie więc, z uwagi na brak regulacji szczególnych odnoszących się do jednostek organizacyjnych związku, tj. m.in. organizacji międzyzakładowych, zapis ten odnosi się również do tych jednostek, w konsekwencji czego nie sposób dostrzec przeszkodę dla przynależności nauczycieli zatrudnionych w szkole do ww. Zarządu Międzyzakładowego Związku w K. Reasumując stwierdzić należy, że w składzie Komisji Konkursowej powołanej zaskarżoną uchwałą bezzasadnie pominięto przedstawiciela skarżącego, w związku z czym akt ten został wydany z naruszeniem art. 36a ust. 6 ustawy. Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził nieważność zaskarżonego zarządzenia w całości w oparciu o przepis art p.p.s.a. Orzeczenie zawarte w pkt II oparto o art. 152 p.p.s.a., zaś o kosztach orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a. Na zasądzone koszty składa się wpis w kwocie 300 zł