POLSKIE TRADYCJE I OBRZĘDY LUDOWE

Transkrypt

1 POLSKIE TRADYCJE I OBRZĘDY LUDOWE PROJEKT EDUKACYJNY Publiczna Biblioteka Pedagogiczna Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli WOM Filia w Kłobucku organizuje II edycję projektu edukacyjnego: Polskie tradycje i obrzędy ludowe dla uczniów klas IV-VI szkół podstawowych z powiatu kłobuckiego. Metoda projektu uczy dzieci twórczego myślenia i pracy w grupie. Dzięki tej metodzie uczeń wspierany przez nauczyciela realizuje większe zadania poprzez samodzielne poszukiwania, zdobywając przy tym wiedzę i umiejętności. Celem naszego projektu jest zapoznanie uczniów z polskimi ludowymi tradycjami, zwyczajami i obrzędami. Projekt będzie realizowany od marca do maja 2015 roku. Jeden temat szczegółowy (np. babski comber) mogą wybrać maksymalnie trzy grupy. Decyduje kolejność zgłoszeń. Przed wysłaniem zgłoszenia prosimy o telefoniczne zarezerwowanie tematu w godz Kontakt telefoniczny Zainteresowane osoby zapraszamy do uczestniczenia w projekcie. Wypełnioną Kartę zgłoszenia (załącznik) prosimy kierować do organizatorów drogą elektroniczną na adresy: swiatecka-radzioch@womczest.edu.pl sendal@womczest.edu.pl Dane osobowe udostępnione w karcie zgłoszenia będą wykorzystane w trakcie trwania projektu jedynie w celach organizacyjnych. Wypełnioną i podpisaną przez rodziców zgodę na przetwarzanie danych osobowych i na publikację wizerunku ucznia prosimy dostarczyć do organizatorów do końca kwietnia 2015 r. INSTRUKCJA UCZESTNICY: uczniowie klas IV -VI szkół podstawowych powiatu kłobuckiego. TERMIN REALIZACJI: marzec-maj 2015 r. CELE EDUKACYJNE: CELE OGÓLNE Wprowadzenie dziecka w świat kultury i tradycji narodowej. Zapoznanie z dziedzictwem kulturowym, tradycjami oraz folklorem kraju i regionu. Wdrażanie do aktywnego uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych. Kształtowanie właściwych postaw społecznych i uczuć patriotycznych. CELE SZCZEGÓŁOWE Zdobycie wiedzy na temat polskich ludowych tradycji, zwyczajów i obrzędów. Wykształcenie umiejętności wyszukiwania informacji z różnych źródeł i trafnego selekcjonowania wyszukanych informacji. Nabycie umiejętności pracy w grupie.

2 Wyzwalanie i rozwijanie indywidualnych form aktywności dziecka. Zapoznanie z wytworami materialnymi ludzi, którzy kultywują tradycję ludową. Kształtowanie szacunku dla dóbr kulturowych. Zgłoszenie grupy do udziału w projekcie: Polskie tradycje i obrzędy ludowe do 30 marca 2015 r. jest jednoznaczne z akceptacją niniejszej instrukcji. Kontrakt z nauczycielem opiekunem uczniowie mogą ustalić w obrębie grupy. ZADANIA Koordynatorem prac każdej grupy jest opiekujący się nią nauczyciel. Zadaniem uczniów chętnych do realizacji projektu będzie przygotowanie scenariusza spektaklu i zaprezentowanie go podczas przeglądu w Miejskim Ośrodku Kultury w Kłobucku. Zadania szczegółowe dla uczniów: Dobranie się w grupy, wybranie nauczyciela opiekuna. Wybór tematu spośród podanych poniżej 19 propozycji tematów szczegółowych (temat można inaczej sformułować). Jeden temat szczegółowy (np. topienie marzanny) mogą wybrać maksymalnie trzy grupy. Decyduje kolejność zgłoszeń. Zebranie z różnych źródeł (literatura, film, rozmowy i inne) informacji dotyczących tradycji, zwyczajów i obrzędów związanych z wybranym tematem szczegółowym. Trafne wyselekcjonowanie potrzebnych informacji. Napisanie scenariusza inscenizacji (ok. 15 min.). Podział ról (postaci występujących w scenariuszu) i funkcji (reżyser, narrator, scenograf itd.). Opracowanie kosztorysu (materiały potrzebne do dekoracji, rekwizyty, stroje). Wykonanie strojów i scenografii. Przygotowanie się do przedstawienia według opracowanego scenariusza. Zaprezentowanie przedstawienia podczas przeglądu w Miejskim Ośrodku Kultury w Kłobucku. TEMATY SZCZEGÓŁOWE: Ludowe zwyczaje i obrzędy rodzinne i społeczne 1. Swaty, zaręczyny. 2. Zaślubiny, oczepiny, przenosiny. 3. Gregory (inaczej gregorianki), święto żaków. 4. Babski comber (tu np.: porwanie kawalerów). 5. Andrzejki, katarzynki. Ludowe zwyczaje i obrzędy rolnicze i związane z porami roku 6. Obrzędy rozpoczynające prace rolne i związane z pracą w gospodarstwie. 7. Żniwa i dożynki. 8. Tkaczki, prządki, pierzarki (inaczej skuboczki). 9. Nowy Rok, zapusty, karnawał (tu np.: draby noworoczne, podkoziołek, maszkary zapustne). 10. Topienie marzanny. 11. Gaik-maik-lateczko. 12. Noc Świętojańska. 13. Dziady zaduszne. Ludowe zwyczaje i obrzędy roku kościelnego 14. Wigilia w obejściu i w domu. 15. Kolędowanie (tu np.: szopki, herody, chodzenie z gwiazdą)

3 16. Popielec (tu np.: brudzące dowcipy, żartobliwe kazania, wstępna środa). 17. Wielki Tydzień do Wielkanocy (tu np.: wieszanie śledzia, pogrzeb żuru, wieszanie Judasza). 18. Wielkanoc w obejściu i w domu. 19. Śmigus-Dyngus i Wtorek wielkanocny (tu np.: dziady śmiguśne, chodzenie z kurem, siude baby). HARMONOGRAM DZIAŁAŃ REALIZACJA PROJEKTU Działanie szczegółowe Odpowiedzialni Termin Dobranie się w grupy, wybranie nauczyciela opiekuna uczniowie do r. ze swojej szkoły oraz wybór tematu szczegółowego. Zgłoszenie uczestnictwa w projekcie drogą opiekun do r. elektroniczną do organizatorów (wypełniona karta zgłoszenia). (koordynator) Zebranie informacji dotyczących tradycji, zwyczajów uczniowie do r. i obrzędów związanych z wybranym tematem szczegółowym; wyselekcjonowanie potrzebnych informacji. i opiekun Przygotowanie scenariusza inscenizacji, podział ról uczniowie do r. (postaci występujących w scenariuszu) i funkcji (reżyser, narrator, scenograf itd.); przygotowanie strojów i scenografii. Przesłanie do organizatorów scenariusza opiekun r. i sprawozdania z realizacji zadań drogą elektroniczną. (koordynator) Przygotowanie przedstawienia według opracowanego uczniowie pod do r. scenariusza. nadzorem opiekuna Występ w trakcie przeglądu r. SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI ZADAŃ Sprawozdanie winno zawierać: 1. Tytuł projektu (przedstawienia). 2. Nazwisko nauczyciela opiekuna. 3. Nazwiska autorów (uczniów) i ich funkcje. 4. Opis efektów: a) Uzasadnienie wyboru tematu, b) Procedury i metody zdobywania informacji (wywiady, źródła informacji itp.), c) Najważniejsze pozyskane informacje i umiejętności, d) Opis wykonanych prac, e) Wnioski i rekomendacje. 5. Załącznik - Scenariusz spektaklu. Sprawozdanie można uzupełnić zdjęciami, zrzutami stron internetowych itd. FORMA, CZAS I TERMIN PREZENTACJI: W dniu 07 maja 2015 r. o godz w Miejskim Ośrodku Kultury w Kłobucku odbędzie się prezentacja inscenizacji teatralnych. Wezmą w niej udział uczniowie, nauczyciele opiekunowie i organizatorzy. Każda grupa będzie miała ok minut na przedstawienie na scenie inscenizacji wybranego obrzędu. Spektakl będzie poprzedzony krótką prezentacją grupy przez członka zespołu (nazwa szkoły, osoby, pełnione przez nie funkcje). Przedstawienia będą oceniane przez komisję według poniższych kryteriów.

4 KRYTERIA OCENY PROJEKTU: Zawartość merytoryczna, Kreatywność, pomysłowość wykonania dekoracji, strojów, Wykorzystanie różnych źródeł informacji (rozmowy, film, literatura itd.), Język prezentacji, np. wykorzystanie gwary. PLANOWANE OSIĄGNIĘCIA UCZESTNIKA PROJEKTU: Realizacja projektu umożliwi uczestnikowi nabycie wiedzy i umiejętności. Uczestnik: zna pojęcia: tradycja, zwyczaj, obyczaj, obrzęd, zna polskie dziedzictwo kulturowe, tradycje i folklor kraju i regionu, posiada umiejętność wyszukiwania i selekcjonowania informacji, posiada umiejętność pracy w grupie, potrafi opracować scenariusz. PRZYKŁADOWE ŹRÓDŁA KSIĄŻKOWE: 1. Dom polski: zwyczaje rodzinne / Zuzanna Śliwa. - Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka, cop Doroczne polskie obrzędy i zwyczaje ludowe / Czesław Witkowski. - Kraków: Muzeum Etnograficzne, Dzieje obyczajów w dawnej Polsce: wiek XVI-XVIII. Cz. 1-2 / Jan Stanisław Bystroń; wstępem poprzedził Janusz Tazbir. - Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, Encyklopedia tradycji polskich / Renata Hryń-Kuśmierek, Zuzanna Śliwa. - Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka, cop Ludowość: scenariusze przedstawień, zajęć oraz tańce ludowe / szata graf. Andrzej Trawiński, Mirek Janasek. - Poznań: Wydawnictwo Pedagog, Niektóre zwyczaje ludowe na Śląsku i ich wykorzystanie w pracy zespołów artystycznych / Ludwik Dubiel; Pałac Młodzieży. - [b.m.]: GM PM, Obrzędy i pieśni weselne w powiecie częstochowskim; Melodie i pieśni weselne z okolic Częstochowy (Jaworzno, Parzymiechy) zebrane przez Koło Krajoznawcze przy gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie / Zdzisław Wróbel, Maria Józefowicz. - Częstochowa: [b.w.]. 8. Obrzędy i zwyczaje doroczne jako widowisko. Cz. 1-2/3 / Grażyna Władysława Dąbrowska; oprac. nut na kapelę Lech Puchnowski. - Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego, Obrzędy i zwyczaje w czterech porach roku / Antoni Śledziewski. - Warszawa: Inspiracje: Zarząd Główny ZSMP: Zespół Kultury i Oświaty Zarządu Głównego Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej Prasa-Książka-Ruch, Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych / red. Andrzej Chwalba; aut. Andrzej Chwalba et al.. - Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, Od andrzejek do dożynek / Janusz Kamocki. - Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Polski rok: tradycje i obyczaje / Zenon Żyburtowicz fot.; Teresa Kokocińska tekst. - Warszawa: Świat Książki, Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne / Barbara Ogrodowska. - Warszawa: Sport i Turystyka - Muza, Polskie tradycje doroczne / Renata Hryń-Kuśmierek. - Poznań: Wydaw. Publicat, cop

5 15. Polskie tradycje i obyczaje rodzinne / Barbara Ogrodowska. - Warszawa: Sport i Turystyka - Muza, Polskie tradycje rodzinne / Ewa Ferenc. - Poznań: Drukarnia i Księgarnia Świętego Wojciecha. Wydawnictwo Święty Wojciech, cop Polskie tradycje świąteczne / Ewa Ferenc. - Poznań: Drukarnia i Księgarnia Świętego Wojciecha. Wydawnictwo Święty Wojciech, cop Polskie tradycje świąteczne / Hanna Szymanderska. - Warszawa: Świat Książki - Weltbild Polska, Polskie zwyczaje świąteczne / Renata Hryń-Kuśmierek. - Poznań: Podsiedlik, Raniowski i Spółka, ok. r Powtarzać czas początku. Cz. 1, O świętowaniu dorocznych świąt w Polsce / Anna Zadrożyńska- Barącz; oprac. graf. Franciszek Barącz. - Warszawa: Wydaw. Spółdzielcze Powtarzać czas początku. Cz. 2, O polskiej tradycji obrzędów ludzkiego życia / Anna Zadrożyńska- Barącz; oprac. graf. Franciszek Barącz. - Warszawa: Wydaw. Spółdzielcze, Rodzina, tradycja, obrzędowość w zajęciach świetlicowych: zbiór scenariuszy i konspektów / Renata Repińska. - Bydgoszcz: Usługi Wydawnicze, Rok polski: zwyczaje i obrzędy / Renata Hryń-Kuśmierek. - Poznań: Podsiedlik- Raniowski i Spółka, cop Słońce rodzi się 13 grudnia / Ludwik Stomma. - Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Szczodry wieczór, szczodry dzień: obrzędy, zwyczaje, zabawy / Maria Ziółkowska. - Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Święta i obyczaje / il. Jolanta Adamus-Ludwikowska; oprac. Józef Częścik. - Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia, Święta polskie: tradycje i obyczaj / Barbara Ogrodowska. - Warszawa: Alfa-Wero, Tajemnice obyczajów i tradycji polskich. Poznań: Wydaw. Publicat, Zwyczaje i obrzędy doroczne / Anna Jabłońska-Ważny. - Kalisz: Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej, Zwyczaje i obrzędy doroczne na Śląsku / Jerzy Pośpiech. - Opole: Instytut Śląski, Zwyczaje i obrzędy weselne / Anna Jabłońska-Ważny. - Kalisz: Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej, Zwyczaje, obyczaje, obrzędy / red. Tadeusz Skoczek. - Kraków: Ośrodek Kultury Wsi Związku Młodzieży Wiejskiej Scena Ludowa, 1986.