Pteridological field-trip to the Beskidy Zachodnie range (Southern Poland), a refuge of natural habitats of ferns and fern allies species

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Pteridological field-trip to the Beskidy Zachodnie range (Southern Poland), a refuge of natural habitats of ferns and fern allies species"

Transkrypt

1 97 Pteridological-field-trip-to-the-Beskidy-Zachodnie-range 97 Pteridological field-trip to the Beskidy Zachodnie range (Southern Poland), a refuge of natural habitats of ferns and fern allies species ZBIGNIEW WILCZEK 1, DARIUSZ TLA KA 2, ADAM ROSTAÑSKI 3 1 University of Silesia, Faculty of Biology and Environmental Protection, Department of Geobotany and Nature Protection, Jagielloñska 28, Katowice; zbigniew.wilczek@us.edu.pl 2 Os. Nad So³¹ 4/19, Kêty; dariusz.tlalka@o2.pl 3 University of Silesia, Faculty of Biology and Environmental Protection, Department of Plant Systematics, Jagielloñska 28, Katowice; adam.rostanski@us.edu.pl ABSTRACT: More than a half of Polish native pteridophyte species occur in the Beskidy Zachodnie range, where habitat conditions are suitable for their development. Among them, the genus Dryopteris Adans. is represented by 7 species, i.e. by almost all extant taxa occurring in Poland. The paper presents the route of the fieldtrip organised during the First Polish Pteridological Workshop Genus Dryopteris in Poland by the Polish Botanical Society, and description of chosen stands. ABSTRAKT: W sprzyjaj¹cych siedliskach Beskidów Zachodnich wystêpuje ponad po³owa gatunków rodzimych polskich pteridofitów. Miêdzy nimi jest 7 gatunków z rodzaju Dryopteris Adans. niemal wszystkie z obecnie notowanych w Polsce. Praca prezentuje trasê wycieczki w trakcie I Ogólnopolskich Warsztatów Pteridologicznych Rodzaj Dryopteris w Polsce, zorganizowanej przez Polskie Towarzystwo Botaniczne, oraz opis wybranych stanowisk. KEYWORDS: Beskidy Zachodnie, ferns, Dryopteris species Introduction The Beskidy Zachodnie macroregion is situated in south Poland (Fig. 1). In physico-geographical division, it is a part of the Outer Western Carpathians WILCZEK Z., TLA KA D., ROSTAÑSKI A Pteridological field-trip to the Beskidy Zachodnie range (Southern Poland), a refuge of natural habitats of ferns and fern allies species. In: E. Szczêœniak, E. Gola (eds), Genus Dryopteris in Poland. Polish Botanical Society & Institute of Plant Biology, University of Wroc³aw, Wroc³aw, p

2 98 Zbigniew-Wilczek,-Dariusz-Tla³ka,-Adam-Rostañski 98 Fig.1. Localization of the Beskid Zachodni range in Poland and route of the pteridological field-trip in the Beskid Zachodni range: 1-4 according to the text Rys.1. Lokalizacja omawianego obszaru Beskidu Zachodniego w Polsce i trasa wycieczki pteridologicznej po Beskidzie Zachodnim: 1-4 zgodnie z tekstem

3 99 Pteridological-field-trip-to-the-Beskidy-Zachodnie-range 99 subprovince and the Carpathian province (Kondracki 2001). In the geobotanical division, it is included into the Beskids region, situated in the Western Carpathian division, the Carpathian subprovince and in the Central European Mountain province (Paw³owski 1977). Environmental conditions and a well-preserved plant cover makes this region very interesting and valuable for pteridological research. More than a half of Polish pteridoflora species is noted in variable habitats in this region. The most numerous group are species associated with different types of forests. The Beskidy Zachodnie range was visited by Polish pteridologists during the First Polish Pteridological Workshop Genus Dryopteris in Poland, which was organised by the Pteridological Section and the Silesian division of the Polish Botanical Society. According to Mirek et al. (2002), the Buckler-fern (genus Dryopteris Adans.) is represented in Poland by 8 species, including one known as extinct. In visited places, where habitat conditions are suitable enough, all extant Polish species of Buckler-ferns but D. cambrensis (Fraser- Jenk.) Beitel & W. Buck can be found. The route of excursion Four stands were visited during one-day pteridological field-trip (Fig. 1). All described places are situated in the Beskid ywiecki range and the Beskid Ma³y range two small massifs of the Beskidy Zachodnie macroregion, on the border of Upper Silesia and Ma³opolska provinces in the southern part of the country. The Beskid ywiecki range The Beskid ywiecki range is made of sandstones and slates forming Carpathian Flysch. Located in the Polish border area of about 1100 km 2 is divided into four microregions: the Beskid ytawsko-orawski range with Wielka Racza (1236 m above sea level) and Pilsko (1557 m) massifs, the Babia Góra range with the Babia Góra Mt (1725 m), Dzia³y Orawskie, and the Beskid Orawsko- Podhalañski range (Kondracki 2001). The excursion took place in the Beskid ytawsko-orawski range. The majority of towns and villages in this region is situated preferably in valleys, while mountains and their slopes are mainly forested. The upper montane area extends here from 1000 m to 1390 m, and the subalpine vegetation with domination of mountain pine (Pinus mugo) starts above this level. The area is pro-

4 100 Zbigniew-Wilczek,-Dariusz-Tla³ka,-Adam-Rostañski 100 tected as the ywiecki Landscape Park, as well as a part of the ecological network Natura Several nature reserves known under names of Romanka, Pod Rysiank¹, Lipowska, Butorza, Œrubita, Pilsko, Oszast, Muñco³, Gawroniec and Dziobaki are located here. 1. Sucha Góra; pteridoflora: Diphasiastrum complanatum (L.) Holub, Huperzia selago (L.) Bernh. ex Schrank & Mart., Lycopodium annotinum L., L. clavatum L., Athyrium filix-femina (L.) Roth, Dryopteris affinis (Löwe) Fraser-Jenk. agg., D. carthusiana (Vill.) H. P. Fuchs, D. dilatata (Hoffm.) A. Gray, D. filix-mas (L.) Schott, D. remota (A. Braun in Döll) Druce, Blechnum spicant (L.) Roth, Polypodium vulgare L. The slope of the Sucha Góra Mt is covered by the well-preserved temperate coniferous forest (Abieti-Piceetum montanum Szaf., Paw³. et Kulcz.1923 em. J. Mat. 1978) with occurrence of clubmosses including Diphasiastrum complanatum, which is a relatively rare species in the Carpathians. In this stand, however, there are a dozen plant specimens of this species. Huperzia selago and Lycopodium annotinum are much more frequent here, with the latter one occurring abundantly. On this slope, a small population of Dryopteris remota occurs in the eutrophic beech and fir forests (Bia³ecka 1982; Wilczek 1995). 2. Gajka; pteridoflora: Huperzia selago, Equisetum sylvaticum L., E. pratense Ehrh., E. litorale Kühlew. ex Rupr., E. fluviatile L., Athyrium filix-femina, Dryopteris cristata (L.) A. Gray, D. carthusiana, D. dilatata, D. expansa (C. Presl) Fraser-Jenk. & Jermy, D. filix-mas, hybrids D. uliginosa and cfr. D. critica (D. affinis agg. D. filix-mas), Oreopteris limbosperma (Bellardi ex All.) Holub, Gymnocarpium dryopteris (L.) Newman, Matteucia struthiopteris (L.) Tod. Riparian forests and shrubs are rare plant communities in the Beskids. Within the area of Gajka, there are well preserved wet riparian forests with patches of different rare plant communities such as two types of alder forests Alnetum incanae Lüdi 921 and Caltho-Alnetum (Zarz. 1963) Stuchlik 1968 on the banks of Sopotnia Wielka and Sopotnia Ma³a streams. These specific plant communities create favourable habitats for several interesting pteridophytes: Dryopteris cristata and its hybrid D. uliginosa, D. filix-mas and its hybrid with D. affinis agg. species, Oreopteris limbosperma, Equisetum littorale and Matteucia struthiopteris. Dryopteris cristata, which is critically endangered in the Carpathians (Koczur, Tla³ka 2008), is quite a numerous fern here; its population is estimated to con-

5 101 Pteridological-field-trip-to-the-Beskidy-Zachodnie-range 101 sist of ca. 500 plants. The species occurs in this locality within the damp alder forest Caltho-Alnetum with the relatively frequent occurrence of Frangula alnus Mill. in the understorey. Dryopteris cristata co-occurs with Valeriana simplicifolia Kabath and Caltha palustris subsp. palustris L. (Bia³ecka 1982; Wilczek 1995; Fig. 2). In the surrounding riparian shrub communities, one of the major Carpathian refuges of Equisetum littorale is situated. This taxon has been quite recently recognised as being of a hybrid origin (Rutkowski 2006). In the alder riparian forest Alnetum incanae as well as in community formed by Phalarido-Petasitetum hybridi Schwick. 1933, a population of another rare fern Matteucia strutiopteris found its place. The whole area of Gajka has been proposed to be protected as a nature reserve. Fig. 2. Locality of Dryopteris cristata in a patch of the riparian alder forest CalthoAlnetum in Gajka (phot. Z. Wilczek) Rys. 2. Stanowisko Dryopteris cristata w p³acie ³êgu Caltho-Alnetum w Gajce (fot. Z. Wilczek)

6 102 Zbigniew-Wilczek,-Dariusz-Tla³ka,-Adam-Rostañski 102 A small section of the Sopotnia Ma³a stream is also very interesting in terms of geology and hydrology (Molenda 2005). Here, at the base of the Grapa Mt, forces of erosion formed a rock chute of a length of about 50 m. The chute starts with the waterfall of 1,9 m high, which represents a rare type of the cataclinal waterfalls. Water runs here along the steep 7 m long surface of sandstone. Below the waterfall, a deep hole within a block of sandstone is drilled by small rocks carried by the turbulent stream waters. The chute gives us an unique opportunity to get insight into geological features of the region: strata of sandstone with inclusions of slates and marl. A rock shelf protruding 1,5 m above the water surface is another characteristic feature of the chute. 3. Forest nature reserve Gawroniec (Fig. 3); pteridoflora: Polypodium vulgare, Polystichum aculeatum (L.) Roth, Dryopteris borreri (Newm.) Newm. (D. affinis agg.), D. filix-mas, D. dilatata, Athyrium filix-femina. Gawroniec is a forest nature reserve, with an area of 23,69 ha, established in 1996 near the Pewel Ma³a village. The reserve includes north-western slopes Fig. 3. Gawroniec Nature Reserve (phot. A. Rostañski) Rys. 3. Widok na rezerwat Gawroniec (fot. A. Rostañski)

7 103 Pteridological-field-trip-to-the-Beskidy-Zachodnie-range 103 of Gawroniec and Walentarski Groñ falling steeply to the Koszarawa River ( m a.s.l.). The prime object of reserve is the Carpathian beech forest Dentario glandulosae-fagetum. This plant association is main habitat of Dryopteris and other woodland fern species. More than one hundred year old forest is formed mostly by beeches and firs with some trees reaching the enormous size. The height of some trees exceeds 30 m and diameter at breast height (DBH) of some beeches reaches even 116 cm. The understorey layer is formed mostly by young trees and shrubs of Corylus avellana L. Its density varies greatly from 5 to 70%. The groundcover differentiates the forest in two subassociations, namely a sub-association with Lunaria rediviva L. Dentario glandulosae-fagetum lunarietosum with numerous stands of D. affinis agg. (Fig. 4), and a typical subassociation Dentario glandulosae-fagetum typicum. In the eastern part of the reserve, the narrow patches of the riparian alder forest Alnetum incanae are developed. The forest is relatively dense (canopy Fig. 4. Eutrophic beech forest in the Gawroniec nature reserve habitat of Dryopteris affinis agg. (phot. E. Szczê niak) Rys. 4. yzna buczyna w rezerwacie Gawroniec siedlisko Dryopteris affinis agg. (fot. E. Szczê niak)

8 104 Zbigniew-Wilczek,-Dariusz-Tla³ka,-Adam-Rostañski 104 density about 80 %) and formed mostly by Alnus incana (L.) Moench with minor admixture of Acer pseudoplatanus L. In the less dense understorey (20%), Sambucus nigra L. can be found in significant proportion apart from young trees of alder and maple. The groundcover is dominated by Petasites kablikianus Tausch ex Bercht. and its parasite Orobanche flava Mart. ex F. W. Schultz; among others, D. filix-mas is also common species. On the rocky outcrops, on the banks of the river Koszarawa, within the patches of rocky vegetation with Polypodium vulgare, one can find Dicranum viride the protected moss species of European importance. The other interesting and protected species of vascular plants, including Aruncus sylvestris and Atropa belladonna, also occur in the neighbourhood (Caba³a, Wilczek 1991; Wilczek 1995). The Beskid Ma³y range The Beskid Ma³y range is relatively low and not significantly changed by the human activity. In terms of geology, Beskid Ma³y is made mainly of sandstone. It extends for about 30 km, having the width of km and covering the area of 400 km 2. The highest elevations slightly exceed 900 m (Magurka 909 m, Czupel 933 m, amana Ska³a 929 m, Leskowiec 922 m). A valley of the So³a River divides the mountain range into two parts: a bigger western part with the highest peaks of Magurka and Czupel and a smaller eastern part with the highest peaks of amana Ska³a and Leskowiec. In the So³a River valley two dams were built several decades ago. A dam in Por¹bka gave rise to Miêdzybrodzkie Lake (3,8 km 2 ) and two power stations. One power station is located by the dam, while the other one, the pump-storage hydroelectric power station located in Mount ar, uses Miêdzybrodzkie Lake as a lower reservoir. The upper reservoir of the latter power station, located at the top of Mount ar, is nowadays a tourist attraction and it is intensively visited during the season. In spite of significant urbanisation of the valleys, mountain ridges are still covered by the mountain forests. In this region, three nature reserves have been established: Zasolnica, Madochora and Szeroka. All the reserves are located within the area of the Beskid Ma³y Landscape Park and they are a part of the European network Natura The Targaniczanka Valley; pteridoflora: Equisetum sylvaticum, Phegopteris connectilis (Michx.) Watt, Oreopteris limbosperma, Athyrium filix-femina, Gymnocarpium dryopteris, Blechnum spicant, Dryopteris remota, D. borreri (D. affinis agg.), D. filix-mas, D. expansa, D. dilatata, D. carthusiana and their hybrids, Polystichum braunii (Spenn.) Fée.

9 105 Pteridological-field-trip-to-the-Beskidy-Zachodnie-range 105 Moist and shaded valley of the Targaniczanka river is very favourable for ferns. This group of plants is important element of the herb layer in almost all forests developed there. Population of Dryopteris remota in the Targaniczanka Valley is by far the most abundant in Poland (Tla³ka 2008) and consists of several hundreds of plants. The fern grows here in the groundcover of the Carpathian beech forest Dentario glandulosae-fagetum with significant admixture of Acer pseudoplatanus (Wilczek 1995). Dryopteris remota is accompanied here by other species of the genus: D. filix-mas, D. affinis agg., D. carthusiana, D. expansa and D. dilatata (Fig. 5). Fig. 5. Dryopteris remota in the Targaniczanka Valley (phot. A. Rostañski) Rys. 5. Dryopteris remota w Dolinie Targaniczanki (fot. A. Rostañski) Acknowledgments Authors would like to express their thanks to Dr. A. Pasierbiñski for help with redaction of figures (Fig.1).

10 106 Zbigniew-Wilczek,-Dariusz-Tla³ka,-Adam-Rostañski 106 References: BIA ECKA K Roœliny naczyniowe grupy Pilska w Beskidzie ywieckim. Zesz. Nauk. UJ Prace Bot. 10: 149 pp. CABA A S., WILCZEK Z Szata roœlinna projektowanego rezerwatu Gawroniec w Beskidzie ywieckim. Chroñmy Przyr. Ojcz. 67(3): KOCZUR A., TLA KA D Nerecznica grzebieniasta Dryopteris cristata (L.) A. Gray. In: MIREK Z., PIÊKOŒ-MIRKOWA H. (eds), Czerwona Ksiêga Karpat Polskich. Roœliny naczyniowe. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, p KONDRACKI J Geografia regionalna Polski. Pañstwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 441 pp. MIREK Z., PIÊKOŒ-MIRKOWA H., ZAJ C A. & ZAJ C M Flowering plants and pteridophytes of Poland a checklist. In: MIREK Z. (ed.), Biodiversity of Poland. 1. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 442 pp. MOLENDA T Skalne koryto potoku Sopotnia interesuj¹cy obiekt krajobrazowo-dydaktyczny. Przyr. Górnego Œl¹ska, 39: 4-5. PAW OWSKI B Szata roœlinna gór polskich. In: SZAFER W., ZARZYCKI K. (eds), Szata roœlinna Polski. II. Pañstwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, p RUTKOWSKI L Klucz do oznaczania roœlin naczyniowych Polski ni owej. Wydawnictwo Naukowe. PWN, Warszawa, pp TLA KA D Nerecznica poœrednia nowy gatunek paproci w województwie œl¹skim. Przyr. Górnego Œl¹ska, 54: 3 WILCZEK Z Zespo³y leœne Beskidu Œl¹skiego i zachodniej czêœci Beskidu ywieckiego na tle zbiorowisk leœnych Karpat Zachodnich. Prace Naukowe UŒl. 1490: 130 pp. Pteridologiczna wycieczka w Beskidy Zachodnie (po³udniowa Polska), ostojê siedlisk przyrodniczych paproci i innych pteridofitów. Beskidy Zachodnie dziêki warunkom siedliskowym i zachowanej szacie roœlinnej s¹ miejscem wystêpowania ponad po³owy rodzimych dla Polski taksonów pteridofitów. Ze wzglêdu na wystêpowanie 7 gatunków z rodzaju nerecznica Dryopteris Adans. (niemal wszystkich aktualnie wystêpuj¹cych w Polsce), w³aœnie tutaj zaplanowano wycieczkê terenow¹ dla uczestników I Warsztatów Pteridologicznych Rodzaj Dryopteris w Polsce, zorganizowanych przez Sekcjê Pteridologiczn¹ oraz Oddzia³ Œl¹ski PTB we wrzeœniu 2009 roku. Odwiedzone stanowiska zlokalizowane s¹ w pasmach Beskidu ywieckiego i Beskidu Ma³ego, na pograniczu województw œl¹skiego i ma³opolskiego (Ryc. 1).

11 107 Pteridological-field-trip-to-the-Beskidy-Zachodnie-range 107 Wœród wa nych stanowisk interesuj¹cych gatunków pteridofitów w Beskidzie ywieckim wymieniæ nale y: 1. Such¹ Górê ze stanowiskami Diphasiastrum complanatum, Huperzia selago, Lycopodium annotinum, L. clavatum, Athyrium filix-femina, Dryopteris affinis agg., D. carthusiana, D. dilatata, D. filix-mas, D. remota, Blechnum spicant, Polypodium vulgare. 2. Uroczysko Gajka ze stanowiskiem Dryopteris cristata. Stanowisko D. cristata, gatunku wpisanego do Czerwonej Ksiêgi Karpat jako krytycznie zagro ony, liczy tutaj oko³o 500 osobników. Nerecznica grzebieniasta wystêpuje tu w fitocenozie bagiennej olszyny górskiej Caltho-Alnetum (Ryc. 2). Ponadto wystêpuj¹ tu: Huperzia selago, Equisetum sylvaticum, E. pratense, E. fluviatile, Equisetum litorale, Athyrium filix-femina, D. carthusiana, D. dilatata, D. expansa, D. filix-mas, mieszañce D. uliginosa i cfr. D. critica (D. affinis agg. D. filix-mas), Oreopteris limbosperma, Gymnocarpium dryopteris, Matteucia struthiopteris. 3. Rezerwat leœny Gawroniec (Ryc. 3) ze stanowiskami: Polypodium vulgare, Polystichum aculeatum, Dryopteris borreri (D. affinis agg.), D. filix-mas, D. dilatata, Athyrium filix-femina. Rezerwat obejmuje pó³nocnozachodnie zbocza Gawroñca i Walentarskiego Gronia, opadaj¹ce stromo w kierunku rzeki Koszarawa ( m n.p.m.). W rezerwacie wystêpuje fitocenoza yznej buczyny karpackiej Dentario glandulosae-fagetum w postaci œl¹sko- ywieckiej (Ryc. 4). 4. W Beskidzie Ma³ym na uwagê zas³uguje wyst¹pienie nerecznicy poœredniej Dryopteris remota w Dolinie Targaniczanki, zaliczane do najobfitszych stanowisk tej paproci w Polsce. Nerecznica poœrednia roœnie tu w runie lasu bukowego Dentario glandulosae-fagetum z domieszk¹ jaworu w drzewostanie (Ryc. 5). Stanowisko liczy aktualnie kilkaset osobników. Nerecznicy poœredniej towarzysz¹ inni przedstawiciele rodzaju Dryopteris: D. filix-mas, D. borreri (D. affinis agg.), D. carthusiana, D. expansa i D. dilatata oraz Equisetum sylvaticum, Phegopteris connectilis, Oreopteris limbosperma, Athyrium filix-femina, Gymnocarpium dryopteris, Blechnum spicant, Polystichum braunii.

Collection of the genus Dryopteris Adans. in the Herbarium of the University of Silesia (KTU)

Collection of the genus Dryopteris Adans. in the Herbarium of the University of Silesia (KTU) 89 Collection-of-the-genus-Dryopteris-Adans.---the-University-of-Silesia 89 Collection of the genus Dryopteris Adans. in the Herbarium of the University of Silesia (KTU) ADAM ROSTAÑSKI 1, IZABELA GEROLD-ŒMIETAÑSKA

Bardziej szczegółowo

sylwan nr 9: 3 15, 2006

sylwan nr 9: 3 15, 2006 sylwan nr 9: 3 15, 2006 Jerzy Szwagrzyk, Waldemar Sulowski, Tomasz Skrzydłowski Structure of a natural stand of a Carpathian beech forest in the Tatra mountains compared with natural beech stands from

Bardziej szczegółowo

DRYOPTERIS REMOTA (A. BRAUN EX DÖLL) DRUCE (DRYOPTERIDACEAE: PTERIDOPHYTA) IN POLAND

DRYOPTERIS REMOTA (A. BRAUN EX DÖLL) DRUCE (DRYOPTERIDACEAE: PTERIDOPHYTA) IN POLAND FERN GAZ. 18(7):328-332. 2010 328 DRYOPTERIS REMOTA (A. BRAUN EX DÖLL) DRUCE (DRYOPTERIDACEAE: PTERIDOPHYTA) IN POLAND Dariusz Tlałka 1 & Krzysztof Piątek 2 1 Os. nad Sołą 4/19, Kęty, Poland; 2 Institute

Bardziej szczegółowo

NOWELLIA CURVIFOLIA (MARCHANTIOPHYTA) IN THE DOLINA ŻABNIKA NATURE RESERVE (SILESIA PROVINCE, POLAND) ADAM STEBEL, DOROTA SMOLIŃSKA

NOWELLIA CURVIFOLIA (MARCHANTIOPHYTA) IN THE DOLINA ŻABNIKA NATURE RESERVE (SILESIA PROVINCE, POLAND) ADAM STEBEL, DOROTA SMOLIŃSKA OPOLE SCIENTIFIC SOCIETY NATURE JOURNAL No 46 2013: 28-33 NOWELLIA CURVIFOLIA (MARCHANTIOPHYTA) IN THE DOLINA ŻABNIKA NATURE RESERVE (SILESIA PROVINCE, POLAND) ADAM STEBEL, DOROTA SMOLIŃSKA Department

Bardziej szczegółowo

Pteridological field trip in the Woliñski National Park and its neighborhood

Pteridological field trip in the Woliñski National Park and its neighborhood 131 Pteridological-field-trip-in-the-Woliñski-National-Park 131 Pteridological field trip in the Woliñski National Park and its neighborhood BARTOSZ KASPERKOWICZ Woliñski National Park, Niepodleg³oœci

Bardziej szczegółowo

RAPOT Z MONITORINGU SKALNICY TORFOWISKOWEJ (SAXIFRAGA HIRCULUS) (KOD 1523) NA STANOWISKACH GÓRNEJ BIEBRZY

RAPOT Z MONITORINGU SKALNICY TORFOWISKOWEJ (SAXIFRAGA HIRCULUS) (KOD 1523) NA STANOWISKACH GÓRNEJ BIEBRZY Preservation of wetland habitats in the upper Biebrza Valley Ochrona siedlisk mokradłowych doliny Górnej Biebrzy. RAPOT Z MONITORINGU SKALNICY TORFOWISKOWEJ (SAXIFRAGA HIRCULUS) (KOD 1523) NA STANOWISKACH

Bardziej szczegółowo

New localities of the royal fern Osmunda regalis L. near Koszêcin in Upper Silesia (Southern Poland)

New localities of the royal fern Osmunda regalis L. near Koszêcin in Upper Silesia (Southern Poland) 139 New-localities-of-the-royal-fern-Osmunda-regalis-L.-near-Koszêcin 139 New localities of the royal fern Osmunda regalis L. near Koszêcin in Upper Silesia (Southern Poland) ADAM ROSTAÑSKI 1, STANIS AW

Bardziej szczegółowo

Wpływ obecności osuwisk na bogactwo gatunkowe paprotników w wybranych pasmach Beskidu Niskiego

Wpływ obecności osuwisk na bogactwo gatunkowe paprotników w wybranych pasmach Beskidu Niskiego 39 Wpływ obecności osuwisk na bogactwo gatunkowe paprotników w wybranych pasmach Beskidu Niskiego Jaromir Tomasik DOI: 10.24131/3247.170405 Streszczenie: Celem pracy było sprawdzenie czy na wybranych stokach

Bardziej szczegółowo

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1 I SSW1.1, HFW Fry #65, Zeno #67 Benchmark: Qtr.1 like SSW1.2, HFW Fry #47, Zeno #59 Benchmark: Qtr.1 do SSW1.2, HFW Fry #5, Zeno #4 Benchmark: Qtr.1 to SSW1.2,

Bardziej szczegółowo

River Drzewiczka, Poland

River Drzewiczka, Poland River Drzewiczka, Poland Location The Drzewiczka basin is located in the centre of Poland. The river is a right side tributary of the Pilica river, which is a left side tributary of the river Wisła flowing

Bardziej szczegółowo

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition)

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition) Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Zakopane,

Bardziej szczegółowo

The Overview of Civilian Applications of Airborne SAR Systems

The Overview of Civilian Applications of Airborne SAR Systems The Overview of Civilian Applications of Airborne SAR Systems Maciej Smolarczyk, Piotr Samczyński Andrzej Gadoś, Maj Mordzonek Research and Development Department of PIT S.A. PART I WHAT DOES SAR MEAN?

Bardziej szczegółowo

PhD Łukasz Gawor Silesian University of Technology, Gliwice Akademicka Street 2, Gliwice, PL, phone , fax

PhD Łukasz Gawor Silesian University of Technology, Gliwice Akademicka Street 2, Gliwice, PL, phone , fax PhD Łukasz Gawor Silesian University of Technology, Gliwice Akademicka Street 2, 44-100 Gliwice, PL, phone +48 694 202 157, fax +48 32 237 22 90 Introduction In Polish coal industry the post-mining waste

Bardziej szczegółowo

Morskie Oko powstało w dawnym wyrobisku. Morskie Oko (The Eye of the Sea) was developed. Nad wodą. By the water

Morskie Oko powstało w dawnym wyrobisku. Morskie Oko (The Eye of the Sea) was developed. Nad wodą. By the water Nad wodą Morskie Oko powstało w dawnym wyrobisku kamieniołomu w okolicy dzisiejszej ul.fabrycznej. Zbiornik wodny ze względu na częściowo skaliste brzegi nazywano Morskim Okiem. W latach 30. XX wieku przy

Bardziej szczegółowo

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesn"t start automatically

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesnt start automatically Mierzeja Wislana, mapa turystyczna 1:50 000: Mikoszewo, Jantar, Stegna, Sztutowo, Katy Rybackie, Przebrno, Krynica Morska, Piaski, Frombork =... = Carte touristique (Polish Edition) MaPlan Sp. z O.O Click

Bardziej szczegółowo

RAPOT Z MONITORINGU LIPIENNIKA LOESELA (LIPARIS LOESELII) (KOD 1903) NA STANOWISKACH GÓRNEJ BIEBRZY

RAPOT Z MONITORINGU LIPIENNIKA LOESELA (LIPARIS LOESELII) (KOD 1903) NA STANOWISKACH GÓRNEJ BIEBRZY Preservation of wetland habitats in the upper Biebrza Valley Ochrona siedlisk mokradłowych doliny Górnej Biebrzy. RAPOT Z MONITORINGU LIPIENNIKA LOESELA (LIPARIS LOESELII) (KOD 1903) NA STANOWISKACH GÓRNEJ

Bardziej szczegółowo

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950?

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Joanna Wibig Department of Meteorology and Climatology, University of Lodz, Poland OUTLINE: Motivation Data Heat wave frequency measures

Bardziej szczegółowo

SALVIA GLUTINOSA L. NA TERENIE POZNANIA

SALVIA GLUTINOSA L. NA TERENIE POZNANIA Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXIII (2004) ANETA CZARNA, CZESŁAW MIELCARSKI SALVIA GLUTINOSA L. NA TERENIE POZNANIA Z Katedry Botaniki Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu

Bardziej szczegółowo

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition)

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) J Krupski Click here if your download doesn"t start automatically Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market Sargent Opens Sonairte Farmers' Market 31 March, 2008 1V8VIZSV7EVKIRX8(1MRMWXIVSJ7XEXIEXXLI(ITEVXQIRXSJ%KVMGYPXYVI *MWLIVMIWERH*SSHTIVJSVQIHXLISJJMGMEPSTIRMRKSJXLI7SREMVXI*EVQIVW 1EVOIXMR0E]XS[R'S1IEXL

Bardziej szczegółowo

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition) Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000

Bardziej szczegółowo

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu IONS-14 / OPTO Meeting For Young Researchers 2013 Khet Tournament On 3-6 July 2013 at the Faculty of Physics, Astronomy and Informatics of Nicolaus Copernicus University in Torun (Poland) there were two

Bardziej szczegółowo

FIELD HEDGES OF SOUTHERN PART OF THE GARDNO LAKE A RARE, ENDANGERED AND INTERESTING VASCULAR PLANTS REFUGE

FIELD HEDGES OF SOUTHERN PART OF THE GARDNO LAKE A RARE, ENDANGERED AND INTERESTING VASCULAR PLANTS REFUGE (113-123) 2008 Field hedges of Baltic southern Coastal part of Zone the Gardno Lake... 113 No. 12 Institute of Biology and Environmental Protection Pomeranian Academy Słupsk FIELD HEDGES OF SOUTHERN PART

Bardziej szczegółowo

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS.

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. Strona 1 1. Please give one answer. I am: Students involved in project 69% 18 Student not involved in

Bardziej szczegółowo

The world s highest peak on land is Mount Everest in the Himalayas. It is 8, m (29,036 ft) tall.

The world s highest peak on land is Mount Everest in the Himalayas. It is 8, m (29,036 ft) tall. The world s highest peak on land is Mount Everest in the Himalayas. It is 8,850.1728 m (29,036 ft) tall. The highest 14 mountains in the world are all found in the Himalayas. stopa (ang. foot, skr. ft)

Bardziej szczegółowo

Instructions for student teams

Instructions for student teams The EduGIS Academy Use of ICT and GIS in teaching of the biology and geography subjects and environmental education (junior high-school and high school level) Instructions for student teams Additional

Bardziej szczegółowo

PORTS AS LOGISTICS CENTERS FOR CONSTRUCTION AND OPERATION OF THE OFFSHORE WIND FARMS - CASE OF SASSNITZ

PORTS AS LOGISTICS CENTERS FOR CONSTRUCTION AND OPERATION OF THE OFFSHORE WIND FARMS - CASE OF SASSNITZ Part-financed by EU South Baltic Programme w w w. p t m e w. p l PROSPECTS OF THE OFFSHORE WIND ENERGY DEVELOPMENT IN POLAND - OFFSHORE WIND INDUSTRY IN THE COASTAL CITIES AND PORT AREAS PORTS AS LOGISTICS

Bardziej szczegółowo

Opis statystyczny gminy

Opis statystyczny gminy Opis statystyczny gminy Statistical Description of Commune 11 12 13 14 Gmina Jabłonna Jabłonna Commune P C Gmina Jabłonna obejmuje następujące sołectwa: J abłonna 2285 ha C hotomów 601 ha B oża Wola 211

Bardziej szczegółowo

Chronione gatunki roślin naczyniowych doliny Targaniczanki w Beskidzie Małym (Karpaty Zachodnie)

Chronione gatunki roślin naczyniowych doliny Targaniczanki w Beskidzie Małym (Karpaty Zachodnie) EDWARD WALUSIAK Instytut Ochrony Przyrody PAN, 31-120 Kraków, al. A. Mickiewicza 33 e-mail: walusiak@iop. krakow.pl Chronione gatunki roślin naczyniowych doliny Targaniczanki w Beskidzie Małym (Karpaty

Bardziej szczegółowo

DOI: / /32/37

DOI: / /32/37 . 2015. 4 (32) 1:18 DOI: 10.17223/1998863 /32/37 -,,. - -. :,,,,., -, -.,.-.,.,.,. -., -,.,,., -, 70 80. (.,.,. ),, -,.,, -,, (1886 1980).,.,, (.,.,..), -, -,,,, ; -, - 346, -,.. :, -, -,,,,,.,,, -,,,

Bardziej szczegółowo

Jerzy Bolesław P a r u s e l. Występowanie niedźwiedzia brunatnego Ursus arctos L. w pasmach Babiej Góry, Jałowca i Policy w Beskidzie Wysokim

Jerzy Bolesław P a r u s e l. Występowanie niedźwiedzia brunatnego Ursus arctos L. w pasmach Babiej Góry, Jałowca i Policy w Beskidzie Wysokim ACTA ZOOL. CRACOV. 29 4 I 53-68 K RAKÓW, 15. X II. 1985 Jerzy Bolesław P a r u s e l Występowanie niedźwiedzia brunatnego Ursus arctos L. w pasmach Babiej Góry, Jałowca i Policy w Beskidzie Wysokim [ z

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

aforementioned device she also has to estimate the time when the patients need the infusion to be replaced and/or disconnected. Meanwhile, however, she must cope with many other tasks. If the department

Bardziej szczegółowo

Pomiary hydrometryczne w zlewni rzek

Pomiary hydrometryczne w zlewni rzek Pomiary hydrometryczne w zlewni rzek Zagożdżonka onka i Zwoleńka Hydrometric measurements in Zwoleńka & Zagożdżonka onka catchments Anna Sikorska, Kazimierz Banasik, Anna Nestorowicz, Jacek Gładecki Szkoła

Bardziej szczegółowo

Spatial planning in floodplains in mountain catchments of different row, in the basin of the Upper Vistula and the Upper and Central Odra

Spatial planning in floodplains in mountain catchments of different row, in the basin of the Upper Vistula and the Upper and Central Odra Warsaw, October 15-16, 2015 Spatial planning in floodplains in mountain catchments of different row, in the basin of the Upper Vistula and the Upper and Central Odra Paweł Franczak 1, Karolina Listwan-Franczak

Bardziej szczegółowo

Wykaz linii kolejowych, które są wyposażone w urządzenia systemu ETCS

Wykaz linii kolejowych, które są wyposażone w urządzenia systemu ETCS Wykaz kolejowych, które są wyposażone w urządzenia W tablicy znajdującej się na kolejnych stronach tego załącznika zastosowano następujące oznaczenia: - numer kolejowej według instrukcji Wykaz Id-12 (D-29).

Bardziej szczegółowo

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Składają się na

Bardziej szczegółowo

Wykaz linii kolejowych, które są wyposażone w urzadzenia systemu ETCS

Wykaz linii kolejowych, które są wyposażone w urzadzenia systemu ETCS Wykaz kolejowych, które są wyposażone w urzadzenia W tablicy znajdującej się na kolejnych stronach tego załącznika zastosowano następujące oznaczenia: - numer kolejowej według instrukcji Wykaz Id-12 (D-29).

Bardziej szczegółowo

OPTYMALIZACJA PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GMINIE ŚRODA WIELKOPOLSKA

OPTYMALIZACJA PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GMINIE ŚRODA WIELKOPOLSKA Politechnika Poznańska Wydział Maszyn Roboczych i Transportu Inż. NATALIA LEMTIS OPTYMALIZACJA PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GMINIE ŚRODA WIELKOPOLSKA Promotor: DR INŻ. MARCIN KICIŃSKI Poznań, 2016

Bardziej szczegółowo

GLEBOWE I ŚWIETLNE WARUNKI WZROSTU WYBRANYCH GATUNKÓW PAPROCI W NATURALNYCH STANOWISKACH POLSKI POŁUDNIOWEJ. Wstęp

GLEBOWE I ŚWIETLNE WARUNKI WZROSTU WYBRANYCH GATUNKÓW PAPROCI W NATURALNYCH STANOWISKACH POLSKI POŁUDNIOWEJ. Wstęp Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (2007) ANNA PINDEL 1, ZBIGNIEW PINDEL 2 GLEBOWE I ŚWIETLNE WARUNKI WZROSTU WYBRANYCH GATUNKÓW PAPROCI W NATURALNYCH STANOWISKACH POLSKI POŁUDNIOWEJ Z 1

Bardziej szczegółowo

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards INSPIRE Conference 2010 INSPIRE as a Framework for Cooperation Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards Elżbieta Bielecka Agnieszka Zwirowicz

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi

Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi SNMP Protocol The Simple Network Management Protocol (SNMP) is an application layer protocol that facilitates the exchange of management information between network devices. It is part of the Transmission

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI / INDEX OGRÓD GARDEN WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD PRZECHOWYWANIE WINA WINE STORAGE SKRZYNKI BOXES

SPIS TREŚCI / INDEX OGRÓD GARDEN WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD PRZECHOWYWANIE WINA WINE STORAGE SKRZYNKI BOXES KATALOG 2016 CATALOGUE 2016 SPIS TREŚCI / INDEX WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD OGRÓD GARDEN PRZECHOWYWANIE WINA WINE STORAGE 31-38 21-30 4-20 SKRZYNKI BOXES 39-65 3 WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD 4 WYPOSAŻENIE

Bardziej szczegółowo

Kuropatwy (P e rd ix p e r d ix L in n.) z Doliny Pięciu Stawów Polskich w Tatrach.

Kuropatwy (P e rd ix p e r d ix L in n.) z Doliny Pięciu Stawów Polskich w Tatrach. POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGICZNY, ODDZIAŁ W KRAKOWIE A C T A Z O O L O G I C A C R A C O V I E N S I A Tom IV Kraków, 15 IV 1959 Nr 5 J AN H. MARCHLEWSKI Kuropatwy (P e rd ix p e r d ix L in n.)

Bardziej szczegółowo

Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych

Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych Dlaczego powstało? - świat przeżywa dziś rewolucję w obszarze edukacji, - naszym celem jest promocja śląskiego jako regionu opartego na wiedzy, i najnowszych technologiach,

Bardziej szczegółowo

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11. Spectral Embedding + Clustering

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11. Spectral Embedding + Clustering Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11 Spectral Embedding + Clustering MOTIVATING EXAMPLE What can you say from this network? MOTIVATING EXAMPLE How about now? THOUGHT EXPERIMENT For each

Bardziej szczegółowo

Employment. Number of employees employed on a contract of employment by gender in 2012. Company

Employment. Number of employees employed on a contract of employment by gender in 2012. Company Im not found /sites/eneacsr2012.mess-asp.com/themes/eneacsr2012/img/enea.jpg Employt Capital Group is one of the largest companies in the energy industry. Therefore it has an influence, as an employer,

Bardziej szczegółowo

ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND

ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND Ala ma kota is a network of non-public education preschools which are entered into the register of non-public schools and institutions of the Capital City of

Bardziej szczegółowo

DIVERSITY OF NEEDLES OF THE SCOTS PINE (Pinus sylvestris L.)

DIVERSITY OF NEEDLES OF THE SCOTS PINE (Pinus sylvestris L.) Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2012.6(2)074 2012;6(2) Monika SPOREK 1 DIVERSITY OF NEEDLES OF THE SCOTS PINE (Pinus sylvestris L.) ZRÓŻNICOWANIE IGLIWIA SOSNY ZWYCZAJNEJ (Pinus sylvestris L.)

Bardziej szczegółowo

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH Anna BŁACH Centre of Geometry and Engineering Graphics Silesian University of Technology in Gliwice EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH Introduction Computer techniques

Bardziej szczegółowo

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND

Bardziej szczegółowo

Galeria Handlowa Starogard Gdański

Galeria Handlowa Starogard Gdański Galeria Handlowa Starogard Gdański Parkridge Retail Miasto Starogard Gdański leży w południowo-wschodniej części województwa pomorskiego, w pobliżu Borów Tucholskich, nad rzeką Wierzycą na Pojezierzu Starogardzkim.

Bardziej szczegółowo

Vice-mayor of Zakopane Wojciech Solik. Polish Ministry of the Environment Chief Specialist for. Tatras National Park (Slovakia) Director Pawel Majko

Vice-mayor of Zakopane Wojciech Solik. Polish Ministry of the Environment Chief Specialist for. Tatras National Park (Slovakia) Director Pawel Majko April 22, 2012 Vice-mayor of Zakopane Wojciech Solik Tatrzanski Park Narodowy Director Pawel Skawinski (host) Polish Ministry of the Environment Chief Specialist for National Parks Jan Reklewski Tatras

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition)

Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition) Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

Peculiar pteridophyte species of the administrative Silesia Province (Southern Poland)

Peculiar pteridophyte species of the administrative Silesia Province (Southern Poland) 127 Peculiar-pteridophyte-species-of-the-administrative-Silesia-Province 127 Peculiar pteridophyte species of the administrative Silesia Province (Southern Poland) DARIUSZ TLA KA 1, ADAM ROSTAÑSKI 2 1

Bardziej szczegółowo

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Tresci zadań rozwiązanych

Bardziej szczegółowo

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl Back Twoje konto Wyloguj magda.szewczyk@slo-wroc.pl BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Tworzenie ankiety Udostępnianie Analiza (55) Wyniki

Bardziej szczegółowo

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami Seweryn SPAŁEK Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami MONOGRAFIA Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice 2004 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 1. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W ORGANIZACJI 13 1.1. Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

Hiking trails. Drawieński Park Narodowy Hiking trails

Hiking trails. Drawieński Park Narodowy Hiking trails Wandering through the woods of Drawa Forest is the best way to know that area. Within the area of the Drawa National Park about 90 kilometres of walking trails have been set out that are available all

Bardziej szczegółowo

Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition)

Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Piotr Maluskiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Miedzy

Bardziej szczegółowo

WOLIŃSKI PARK NARODOWY

WOLIŃSKI PARK NARODOWY WOLIŃSKI PARK NARODOWY OBSZAR O SZCZEGÓLNYCH WALORACH PRZYRODNICZYCH REJONU ZALEWU SZCZECIŃSKIEGO THE AREA OF EXTRAORDINARY ENVIROMENTAL VALUES OF THE SZCZECIN LAGOON REGION Przyroda Problemy ochrony Funkcjonowanie

Bardziej szczegółowo

Extraclass. Football Men. Season 2009/10 - Autumn round

Extraclass. Football Men. Season 2009/10 - Autumn round Extraclass Football Men Season 2009/10 - Autumn round Invitation Dear All, On the date of 29th July starts the new season of Polish Extraclass. There will be live coverage form all the matches on Canal+

Bardziej szczegółowo

ABOUT NEW EASTERN EUROPE BESTmQUARTERLYmJOURNAL

ABOUT NEW EASTERN EUROPE BESTmQUARTERLYmJOURNAL ABOUT NEW EASTERN EUROPE BESTmQUARTERLYmJOURNAL Formanminsidemlookmatmpoliticsxmculturexmsocietymandm economyminmthemregionmofmcentralmandmeasternm EuropexmtheremismnomothermsourcemlikemNew Eastern EuropeImSincemitsmlaunchminmPw--xmthemmagazinemhasm

Bardziej szczegółowo

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE DOLNOŚLĄSKIE PROVINCE TERENY INWESTYCYJNE WSSE INVESTMENT AREAS WSEZ

WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE DOLNOŚLĄSKIE PROVINCE TERENY INWESTYCYJNE WSSE INVESTMENT AREAS WSEZ Kontakt: doi@invest-park.com.pl Contact: doi@invest-park.com.pl DOŁĄCZ DO NAJLEPSZYCH! www.invest-park.com.pl JOIN THE BEST! www.invest-park.com WSSE WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE WSEZ DOLNOŚLĄSKIE PROVINCE

Bardziej szczegółowo

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition)

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz

Bardziej szczegółowo

Test sprawdzający znajomość języka angielskiego

Test sprawdzający znajomość języka angielskiego Test sprawdzający znajomość języka angielskiego Imię i Nazwisko Kandydata/Kandydatki Proszę wstawić X w pole zgodnie z prawdą: Brak znajomości języka angielskiego Znam j. angielski (Proszę wypełnić poniższy

Bardziej szczegółowo

Dryopteris affinis (Lowe) Fraser-Jenk. s. str. i D. pseudodisjuncta (Tavel ex Fraser-Jenk.) Fraser-Jenk. nowe gatunki we florze Polski

Dryopteris affinis (Lowe) Fraser-Jenk. s. str. i D. pseudodisjuncta (Tavel ex Fraser-Jenk.) Fraser-Jenk. nowe gatunki we florze Polski 173 Dryopteris-affinis-i-D.-pseudodisjuncta- -nowe-gatunki-we-florze-polski 173 Dryopteris affinis (Lowe) Fraser-Jenk. s. str. i D. pseudodisjuncta (Tavel ex Fraser-Jenk.) Fraser-Jenk. nowe gatunki we

Bardziej szczegółowo

UMOWY WYPOŻYCZENIA KOMENTARZ

UMOWY WYPOŻYCZENIA KOMENTARZ UMOWY WYPOŻYCZENIA KOMENTARZ Zaproponowany dla krajów Unii Europejskiej oraz dla wszystkich zainteresowanych stron wzór Umowy wypożyczenia między muzeami i instytucjami kultury opracowany został przez

Bardziej szczegółowo

Budynki i zabudowania na terenie (T/N) Buildings / other constructions on site (Y/N)

Budynki i zabudowania na terenie (T/N) Buildings / other constructions on site (Y/N) Poziom wód gruntowych [m] Underground water level [m] Czy były prowadzone badania geologiczne terenu (T/) Were geological research done (Y/) Ryzyko wystąpienia zalań lub obsunięć terenu (T/) Risk of flooding

Bardziej szczegółowo

Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2)

Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2) Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2) Click here if your download doesn"t start automatically Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily Climbs (Emily, #2) Emilka szuka swojej gwiazdy / Emily

Bardziej szczegółowo

PODZIAŁ SEKTOROWY OBSZARU KONTROLOWANEGO ACC W FIR WARSZAWA SECTORS OF ACC CONTROLLED AREA WITHIN WARSZAWA FIR

PODZIAŁ SEKTOROWY OBSZARU KONTROLOWANEGO ACC W FIR WARSZAWA SECTORS OF ACC CONTROLLED AREA WITHIN WARSZAWA FIR AIP POLSKA ENR 2.2.1-1 ENR 2.2.1 PODZIAŁ SEKTOROWY OBSZARU KONTROANEGO ACC W FIR WARSZAWA SECTORS OF ACC CONTROLLED AREA WITHIN WARSZAWA FIR 1. SEKTORY KONTROLI OBSZARU 1. AREA CONTROL SECTORS Obszar kontrolowany

Bardziej szczegółowo

Standardized Test Practice

Standardized Test Practice Standardized Test Practice 1. Which of the following is the length of a three-dimensional diagonal of the figure shown? a. 4.69 units b. 13.27 units c. 13.93 units 3 d. 16.25 units 8 2. Which of the following

Bardziej szczegółowo

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe

Bardziej szczegółowo

KATOWICE SPECIAL ECONOMIC ZONE GLIWICE SUBZONE and its influence on local economy KATOWICE SPECIAL ECONOMIC ZONE - GLIWICE SUBZONE

KATOWICE SPECIAL ECONOMIC ZONE GLIWICE SUBZONE and its influence on local economy KATOWICE SPECIAL ECONOMIC ZONE - GLIWICE SUBZONE KATOWICE SPECIAL ECONOMIC ZONE GLIWICE SUBZONE and its influence on local economy Definition: WHAT DOES THE SPECIAL ECONOMIC ZONE MEAN? THE SPECIAL ECONOMIC ZONE IS THE SEPERATED AREA WITH ATTRACTIVE TAX

Bardziej szczegółowo

A8-0381/272

A8-0381/272 10.1.2018 A8-0381/272 272 Artykuł 10 ustęp 5 a (nowy) 5a. Zabrania się rozmieszczania sieci skrzelowych dennych, sieci oplątujących lub drygawic na obszarach wyznaczonych zgodnie z dyrektywami 92/43/EWG,

Bardziej szczegółowo

Jak zasada Pareto może pomóc Ci w nauce języków obcych?

Jak zasada Pareto może pomóc Ci w nauce języków obcych? Jak zasada Pareto może pomóc Ci w nauce języków obcych? Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Pokazuje, jak zastosowanie zasady Pareto może usprawnić Twoją naukę angielskiego. Słynna zasada Pareto mówi o

Bardziej szczegółowo

Warszawa, Śródmieście, Emilii Plater Penthouse PLN PLN / m²

Warszawa, Śródmieście, Emilii Plater Penthouse PLN PLN / m² NA SPRZEDAŻ Warszawa, Śródmieście, Emilii Plater Penthouse 2 900 000 PLN 26 364 PLN / m² POWIERZCHNIA: 110 M² LICZBA POKOI: 3 LICZBA SYPIALNI: 2 PIĘTRO: 7/7 ROK BUDOWY: 2009 NUMER OFERTY: 21037 Opis Ekskluzywny

Bardziej szczegółowo

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition)

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition) Katowice, plan miasta: Skala 1:20 000 = City map = Stadtplan (Polish Edition) Polskie Przedsiebiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

STANOWISKO PODEJŹRZONA RUTOLISTNEGO BOTRYCHIUM MULTIFIDUM

STANOWISKO PODEJŹRZONA RUTOLISTNEGO BOTRYCHIUM MULTIFIDUM NOTATKI NOTES Agnieszka Laskowska-Ginszt, Marek Wołkowycki NOWE STANOWISKO PODEJŹRZONA RUTOLISTNEGO BOTRYCHIUM MULTIFIDUM W PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ A new location of leathery grape fern Botrychium multifidum

Bardziej szczegółowo

SubVersion. Piotr Mikulski. SubVersion. P. Mikulski. Co to jest subversion? Zalety SubVersion. Wady SubVersion. Inne różnice SubVersion i CVS

SubVersion. Piotr Mikulski. SubVersion. P. Mikulski. Co to jest subversion? Zalety SubVersion. Wady SubVersion. Inne różnice SubVersion i CVS Piotr Mikulski 2006 Subversion is a free/open-source version control system. That is, Subversion manages files and directories over time. A tree of files is placed into a central repository. The repository

Bardziej szczegółowo

Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1: (Polish Edition)

Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1: (Polish Edition) Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1:50 000 (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1:50 000 (Polish Edition) Wybrzeze Baltyku, mapa

Bardziej szczegółowo

III EUROPEAN ECOTOURISM CONFERENCE 26 29.04.2015 POLAND European Ecotourism: facing global challenges

III EUROPEAN ECOTOURISM CONFERENCE 26 29.04.2015 POLAND European Ecotourism: facing global challenges www.european-ecotourism.pl registration: office@european-ecotourism.pl enquires: biuro@sie.org.pl tel. +48 725 994 964 Social Ecological Institute is pleased to invite to III EUROPEAN ECOTOURISM CONFERENCE

Bardziej szczegółowo

KARKONOSZE THE GIANT MOUNTAINS. Zbigniew Kulik. Museum of Sport and Tourism Karpacz Dolny Śląsk Poland

KARKONOSZE THE GIANT MOUNTAINS. Zbigniew Kulik. Museum of Sport and Tourism Karpacz Dolny Śląsk Poland KARKONOSZE THE GIANT MOUNTAINS P H O T O G R A P H Y Zbigniew Kulik Museum of Sport and Tourism Karpacz Dolny Śląsk Poland THE GIANT MOUNTAINS It is a legendary region of The Ghost of the Mountains (Duch

Bardziej szczegółowo

photo graphic Jan Witkowski Project for exhibition compositions typography colors : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com

photo graphic Jan Witkowski Project for exhibition compositions typography colors : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com Jan Witkowski : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com Project for exhibition photo graphic compositions typography colors Berlin London Paris Barcelona Vienna Prague Krakow Zakopane Jan Witkowski ARTIST FROM

Bardziej szczegółowo

BIOPHYSICS. Politechnika Łódzka, ul. Żeromskiego 116, Łódź, tel. (042)

BIOPHYSICS. Politechnika Łódzka, ul. Żeromskiego 116, Łódź, tel. (042) BIOPHYSICS Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w projekcie pt. Innowacyjna dydaktyka bez ograniczeń - zintegrowany rozwój Politechniki

Bardziej szczegółowo

PODZIAŁ SEKTOROWY OBSZARU KONTROLOWANEGO ACC W FIR WARSZAWA SECTORS OF ACC CONTROLLED AREA WITHIN WARSZAWA FIR

PODZIAŁ SEKTOROWY OBSZARU KONTROLOWANEGO ACC W FIR WARSZAWA SECTORS OF ACC CONTROLLED AREA WITHIN WARSZAWA FIR AIP POLSKA ENR 2.2.1-1 ENR 2.2.1 PODZIAŁ SEKTOROWY OBSZARU KONTROANEGO ACC W FIR WARSZAWA SECTORS OF ACC CONTROLLED AREA WITHIN WARSZAWA FIR 1. SEKTORY KONTROLI OBSZARU 1. AREA CONTROL SECTORS Obszar kontrolowany

Bardziej szczegółowo

Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI

Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI O tym, dlaczego warto budować pasywnie, komu budownictwo pasywne się opłaca, a kto się go boi, z architektem, Cezarym Sankowskim, rozmawia

Bardziej szczegółowo

EPS. Erasmus Policy Statement

EPS. Erasmus Policy Statement Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości Ostrowiec Świętokrzyski College of Business and Entrepreneurship EPS Erasmus Policy Statement Deklaracja Polityki Erasmusa 2014-2020 EN The institution is located

Bardziej szczegółowo

VASCULAR PLANTS OF STRZESZYN ECOLOGICAL SITE IN POZNAŃ

VASCULAR PLANTS OF STRZESZYN ECOLOGICAL SITE IN POZNAŃ SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 7(4) 2008, 79-91 VASCULAR PLANTS OF STRZESZYN ECOLOGICAL SITE IN POZNAŃ Dorota Wrońska-Pilarek Poznań University of Life Sciences Abstract. In

Bardziej szczegółowo

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL Read Online and Download Ebook ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL DOWNLOAD EBOOK : ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA Click link bellow and free register

Bardziej szczegółowo

Financial support for start-uppres. Where to get money? - Equity. - Credit. - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł)

Financial support for start-uppres. Where to get money? - Equity. - Credit. - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł) Financial support for start-uppres Where to get money? - Equity - Credit - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł) - only for unymployed people - the company must operate minimum

Bardziej szczegółowo

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND

Bardziej szczegółowo

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 Załącznik nr 1 General information (Informacje ogólne) 1. Please specify your country. (Kraj pochodzenia:) 2. Is this your country s ECPA

Bardziej szczegółowo

DODATKOWE ĆWICZENIA EGZAMINACYJNE

DODATKOWE ĆWICZENIA EGZAMINACYJNE I.1. X Have a nice day! Y a) Good idea b) See you soon c) The same to you I.2. X: This is my new computer. Y: Wow! Can I have a look at the Internet? X: a) Thank you b) Go ahead c) Let me try I.3. X: What

Bardziej szczegółowo

Baptist Church Records

Baptist Church Records Baptist Church Records The Baptist religion was a religious minority in Poland, making it more difficult to know when and where records of this religion might be available. In an article from Rodziny,

Bardziej szczegółowo

A NEW STAND OF OXYCOCCUS MICROCARPUS TURCZ. EX RUPR. IN THE REGION OF WARMIA

A NEW STAND OF OXYCOCCUS MICROCARPUS TURCZ. EX RUPR. IN THE REGION OF WARMIA POLISH JOURNAL OF NATURAL SCIENCES Abbrev.: Pol. J. Natur. Sc., Vol 27(3): 269 274, Y. 2012 A NEW STAND OF OXYCOCCUS MICROCARPUS TURCZ. EX RUPR. IN THE REGION OF WARMIA Piotr Dynowski, Anna Źróbek-Sokolnik,

Bardziej szczegółowo