Biuletyn 1/2018. W numerze: Diagnostyka niemowląt metodą Prechtla Wysiękowe zapalenie ucha środkowego u dzieci Problemy młodzieży z padaczką

Transkrypt

1 Biuletyn 1/2018 W numerze: Diagnostyka niemowląt metodą Prechtla Wysiękowe zapalenie ucha środkowego u dzieci Problemy młodzieży z padaczką

2 Centrum Medyczne Dr Smółka Słowem wstępu Konkurs fotograficzny Ferie zimowe na sportowo Ocena Globalnych Wzorców Ruchowych metodą Prechtla USG w diagnostyce dysplazji stawów biodrowych u niemowląt Co psychoterapia ma wspólnego z odczuwaniem przez nas szczęścia? Fizykoterapia - NOWOŚĆ! 10. Wysiękowe zapalenie ucha środkowego u dzieci 12. Problemy młodzieży z padaczką 15. Indywidualne wkładki ortopedyczne 16. Nasi specjaliści Spis treści Słowem wstępu Od wydania ostatniego biuletynu minęło już osiem miesięcy. Dla naszego Centrum był to okres bardzo intensywnego rozwoju oraz reorganizacji. W tym okresie powiększył się znacznie zespół pracowników oraz zakres oferowanych usług. Poszerzyliśmy ofertę badań ultrasonograficznych. Dr n. med. Katarzyna Smółka jesienią 2017 roku ukończyła dwa kursy z zakresu ultrasonografii: Badanie ultrasonograficzne i leczenie niemowlęcego stawu biodrowego wg prof. Grafa oraz Diagnostyka USG narządu ruchu u dzieci i tym samym wykonuje profilaktyczne badania USG stawów biodrowych u niemowląt oraz w schorzeniach narządu ruchu u dzieci. Dzięki współpracy z lek. med. Arturem Leśniakiem możemy naszym pacjentom zaoferować szybkie terminy na badania USG piersi, miednicy mniejszej, jamy brzusznej, tarczycy, szyi, USG doppler żył i tętnic. Zadbaliśmy również o podnoszenie jakości fizjoterapii poprzez kształcenie rehabilitantów. Mgr Izabela Wojtas oraz mgr Szymon Suliga ukończyli trzystopniowy kurs pt. Diagnostyka i terapia skolioz wg Koncepcji FITS - Funkcjonalna Indywidualna Terapia Skolioz, natomiast mgr Aleksandra Mitręga podjęła studia podyplomowe Neurorozwojowa terapia dzieci z dysfunkcjami układu nerwowego. W związku z ukazaniem się rekomendacji Krajowego Konsultanta w dziedzinie psychologii klinicznej dotyczących diagnozy intelektu u dzieci i młodzieży, zakupiliśmy najnowszą baterię testów Skala Inteligencji Stanford-Binet 5, a mgr Magdalena Bucior - nasz psycholog dziecięcy - ukończyła specjalistyczne szkolenia uzyskując uprawnienia do przeprowadzania badania rozwoju poznawczego dziecka z użyciem tej skali. Do naszego zespołu dołączyła pani mgr Edyta Szklarz, która prowadzi psychoterapię indywidualną, par oraz rodzin. Polecamy spotkania z panią Edytą osobom pragnącym poprawić relację z najbliższymi oraz z samym sobą, rodzicom buntowniczych nastolatków oraz dzieci z problemami zachowania, parom potrzebującym wsparcia w trakcie kryzysu w związku oraz wszystkim tym, którzy chcą coś zmienić w swoim życiu. Pragnąc zaoferować najwyższą skuteczność leczenia w zespołach bólowych i stanach pourazowych narządu ruchu zakupiliśmy nowoczesny aparat BTL-5000 SWT-HIL 7W, służący do wykonywania zabiegów z wykorzystaniem fali uderzeniowej oraz lasera wysokoenergetycznego. Zbliżają się ferie zimowe. Wszystkich naszych pacjentów (i nie tylko!) zachęcamy do utrwalania na fotografiach wspaniałych zabaw na świeżym powietrzu oraz sportowych emocji i wzięcia udziału w naszym konkursie fotograficznym. Spotkanie wigilijne zespołu Centrum Medycznego Dr Smółka 2 Katarzyna i Wojciech Smółka właściciele Centrum Medycznego Dr Smółka Luty 2018

3 Biuletyn medyczny 1/2018 Konkurs fotograficzny Ferie zimowe na sportowo Zapraszamy do wzięcia udziału w konkursie fotograficznym na najciekawsze (najładniejsze, najśmieszniejsze, najbardziej szalone) zdjęcie przedstawiające wasze sportowe zajęcia podczas ferii zimowych Zdjęcia dobrej jakości, wykonane w dowolnej technice, opisane imieniem i nazwiskiem autora, prosimy nadsyłać do 10 marca 2018 roku na adres: konkurs@drsmolka.pl. Warunkiem uczestnictwa w konkursie jest polubienie profilu Centrum Medycznego Dr Smółka na portalu Facebook. Dostarczenie zdjęć wiąże się ze zgodą na ich publikację na portalu facebook oraz na stronie internetowej Centrum Medycznego Dr Smółka. Autorzy nagrodzonych prac otrzymają karnety na usługi Centrum Medycznego Dr Smółka (sesje rehabilitacji ruchowej, masaże, zabiegi fizykoterapii - do wyboru) o wartości: I miejsce: 500zł II miejsce: 300zł III miejsce: 200zł Wyróżnienie: 100zł 3

4 Centrum Medyczne Dr Smółka Ocena Globalnych Wzorców Ruchowych metodą Prechtla Metoda Prechtla stanowi obecnie jedno z podstawowych narzędzi we wczesnej diagnostyce dysfunkcji mózgu. Jest metodą nieinwazyjną, bezbolesną, niewymagającą znieczulenia. Diagnostyka opiera się na obserwacji dziecka w stanie czuwania z wykorzystaniem techniki wideo. Płody i niemowlęta mają określony repertuar charakterystycznych wzorców ruchów spontanicznych. Zestaw tych ruchów nazywamy ruchami globalnymi (general movements-gm s). Występują u płodu od 8 tygodnia życia i utrzymują się u dziecka po urodzeniu do około 20 tygodnia życia. Są to ruchy zaczynające się i kończące stopniowo, złożone, występujące często, trwające długo. Zmiany w prawidłowej jakości ruchach globalnych są wiarygodnym wskaźnikiem dysfunkcji mózgu. Zdefiniowane zostały przez profesora Heinza Rudolfa Prechtla. Ocena globalnych wzorców ruchowych w celach diagnostycznych rozwijana jest już ponad 20 lat. Prawidłowe ruchy globalne są ruchami angażującymi całe ciało. Trwają od kilku sekund do kilku minut. Charakterystyczne są zmienne sekwencje ruchów kończyn, szyi i tułowia z nieznacznymi zmianami kierunku ruchu, sprawiające wrażenie złożonych i eleganckich. W okresie płodowym i do ok. 6-9 tygodnia po porodzie u niemowląt występują ruchy wijące (writhing movements). Są to ruchy o małej i średniej amplitudzie i szybkości z krótkotrwałymi szybkimi wyprostami kończyn górnych o eliptycznym zakresie ruchu. W okresie 6-9 tygodnia pojawiają się ruchy drobnookreżne (fidgety movements), które przez pierwsze tygodnie mogą współwystępować z ruchami wijącymi. Są to ruchy okrężne szyi, tułowia i kończyn w małym zakresie wykonywane we wszystkich kierunkach z umiarkowaną szybkością i zmiennym przyśpieszeniem. Największą wartość diagnostyczną ma jakość ruchów globalnych w okresie 2-4 miesiące po terminie porodu. Dotychczasowe badania wskazują, ze niemowlęta z prawidłowymi ruchami drobnookrężnymi w 96% przypadków będą się rozwijać prawidłowo. Brak ruchów drobnookrężnych wskazuje na przyszłe dysfunkcje neurologiczne i stanowi o bardzo wysokim ryzyku wystąpienia mózgowego porażenia dziecięcego. Nieprawidłowe ruchy drobnookrężne mogą wskazywać na możliwość zaburzeń w ruchach precyzyjnych kończyn górnych w przyszłości. 4 Luty 2018

5 Biuletyn medyczny 1/2018 marudnych, śpiących. Nagrywający nie powinien wchodzić w interakcję z dzieckiem, nie powinno być w jego otoczeniu zabawek ani lustra. Na podstawie oceny globalnych wzorców ruchowych widocznych na nagraniach badający tworzy indywidualna trajektorię rozwojową na podstawie której przewiduje dalszy rozwój dziecka. Jest to szczególnie ważne w przypadku niemowląt z tzw. grupy ryzyka - urodzonych przedwcześnie, zwłaszcza poniżej 28 tygodnia życia, niemowląt u których wystąpiły niekorzystne czynniki związane z okresem ciążowo-porodowym, o niskiej masie urodzeniowej, z dystrofią wewnątrzmaciczną. W połączeniu z wynikami tradycyjnego badania neurologicznego obserwacja ruchów globalnych umożliwia bardzo wczesną ocenę stanu neurorozwojowego dziecka, często jeszcze przed wykonaniem badań neuroobrazowych. Dzięki diagnostyce metodą Prechtla i wczesnemu rozpoznaniu dysfunkcji układu nerwowego można dziecko poddać odpowiedniej terapii w okresie kiedy jest najskuteczniejsza ze względu na największą plastyczność ośrodkowego układu nerwowego. Autorka artykułu, dr n. med. Katarzyna Smółka, posiada certyfikat wydany przez GM -Trust w Gratz dający uprawnienia do przeprowadzania oceny ruchów globalnych metodą Prechtla. Ocena ruchów globalnych jest wykonywana na podstawie wielokrotnych, prawidłowo wykonywanych nagrań dziecka trwających ok. 10minut w odstępach czasu ustalonych z osobą oceniającą. Dziecko powinno być w pozycji leżenia tyłem, ubrane wyłącznie w pieluszkę lub w samym body, nie powinno ssać smoczka. Dziecko powinno być nagrywane, gdy jest spokojne w trakcie aktywności spontanicznej. Nie nagrywa się dzieci płaczących, dr n.med. Katarzyna Smółka, specjalista rehabilitacji medycznej 5

6 Centrum Medyczne Dr Smółka USG w diagnostyce dysplazji stawów biodrowych u niemowląt Dysplazja stawu biodrowego to nieprawidłowe ukształtowanie głowy kości udowej lub/oraz panewki, które powoduje wysuwanie się głowy kości udowej poza panewkę. Jest to jedna z najczęstszych wad wrodzonych. Dysplazja stawu biodrowego dotyka w Polsce ok. 2-4 % noworodków. Występuje 4-5 razy częściej u dziewczynek niż chłopców. Najczęściej jest jednostronna, choć może dotyczyć także obu bioder. Ryzyko wystąpienia dysplazji stawu biodrowego u dziecka jest większe niż przeciętne, gdy jego rodzeństwo lub rodzice mieli dysplazję stawu biodrowego, dziecko urodziło się z położenia pośladkowego, ciąży mnogiej lub miało dużą masę urodzeniową. Częściej dysplazję wykrywa się również u niemowląt z wadami stóp oraz kręczem karku (torticollis). najpóźniej do 6 tygodnia życia. Nawet jeśli podczas badania wszystko wyglądało prawidłowo, kolejne USG przeprowadza się w 3. miesiącu życia, zwłaszcza u dzieci zagrożonych dysplazją. Wcześnie wykrytą dysplazję biodra można skutecznie wyleczyć metodami nieoperacyjnymi. Zwichnięcie stawu biodrowego może wymagać leczenia operacyjnego oraz długotrwałego unieruchomienia dziecka w gipsie. Im później rozpozna się dysplazję lub zwichnięcie stawu, tym gorsze będą wyniki leczenia. Dziecko nieleczone lub leczone zbyt późno utyka, a jego chód przypomina chód kaczki a w późniejszym wieku znacznie szybciej dochodzi do nasilonych zmian zwyrodnieniowych nieprawidłowo ukształtowanego stawu biodrowego. Dysplazja stawu biodrowego objawia się niestabilnością biodra, czyli przesuwaniem się kości udowej poza granice panewki powoduje to wyczuwalne w kilku pierwszych tygodniach życia dziecka przeskakiwanie w stawie biodrowym podczas odwiedzenia i przywiedzenia nóżek (czasem podczas normalnej pielęgnacji, choć zazwyczaj dopiero w trakcie badania lekarskiego). Jeśli na oddziale noworodkowym lekarz podejrzewa dysplazję stawów biodrowych, kieruje dziecko do pilnego badania ultrasonograficznego. U wszystkich pozostałych niemowląt zaleca się profilaktyczne wykonanie pierwszego USG stawów biodrowych Niezwykle istotnym elementem profilaktyki rozwoju dysplazji stawów biodrowych jest odpowiednie postępowanie z dzieckiem zwłaszcza w pierwszych trzech miesiącach życia- luźny ubiór umożliwiający ruch nóżek, prawidłowe noszenie oraz układanie w pozycjach zapewniających optymalny rozwój stawów biodrowych. W Centrum Medycznym Dr Smółka badanie USG stawów biodrowych wykonuje dr n. med. Katarzyna Smółka. Wizyta obejmuje: badanie fizykalne stawów biodrowych badanie USG z oceną typu stawów wg skali Grafa wskazówki dotyczące właściwej pielęgnacji dziecka w przypadku wykrycia nieprawidłowości - wydanie dalszych zaleceń dr n.med. Katarzyna Smółka, specjalista rehabilitacji medycznej 6 Luty 2018

7 Biuletyn medyczny 1/2018 Co psychoterapia ma wspólnego z odczuwaniem przez nas szczęścia? Meik Wiking powiedział ostatnio, że kluczem do szczęścia każdego człowieka są relacje 1. Być może ktoś uzna, że brzmi to trywialnie, że to kolejny banał wypowiadany w świecie pełnym lęku, zagrożeń i trudności, które ciężko samemu unieść. Meik Wiking jest Duńczykiem, przedstawicielem społeczeństwa, które uchodzi za najszczęśliwsze na świecie. Może zatem jest w tym jakaś racja? Może rzeczywiście relacje, jakie budujemy, mają coś wspólnego z naszym samopoczuciem, odczuwaniem zadowolenia? Wiele osób pyta, skąd ma wiedzieć, że powinna sięgnąć po pomoc terapeuty? To tak jak z odczuciem, np. bólu zęba. Kiedy boli lub przeczuwamy, że wkrótce będzie bardzo boleć, idziemy do stomatologa. Analogicznie: kiedy odczuwasz ból życiowy, pomyśl o terapii: rodzinnej, pary czy indywidualnej. Ten ból życiowy to mogą być między innymi: trudne, traumatyczne doświadczenia, z którymi nie można się pogodzić; Każdy z nas wywodzi się z jakiejś rodziny, każdy wyszedł od swoich ojca i matki. I chyba każdy doświadczył, że o wiele trudniej realizuje się swoje zadania życiowe, kiedy w rodzinie się nie układa i odwrotnie: z większym entuzjazmem i poczuciem swobody żyjemy, kiedy w rodzinie jest spokojnie, przyjaźnie, radośnie, kiedy nie ma niedopowiedzianych słów i złowrogiego milczenia czyli kiedy relacje są dobrze zbudowane. Oczywiście, nie jest to takie proste tego również doświadczamy wszyscy. I czasem, na drodze naszego życia pojawiają się trudności, czy to w relacjach z drugim człowiekiem, czy to w nas samych, co również rzutuje na kontakt z bliskimi. Niejednokrotnie potrafimy tym kłopotom zaradzić samodzielnie lub z pomocą bliskich: rodziny, przyjaciół, naszych życiowych mentorów. Czasem jednak trudności piętrzą się, podejmowane próby zaradzenia zawodzą, korzystne rozwiązanie nie nadchodzi, relacjom zagraża rozpad a samopoczucie gwałtownie spada. Wtedy właśnie można spróbować oprzeć się na osobie psychoterapeuty. Wspólna praca nad przyjrzeniem się temu, co pacjenta boli, jakie są źródła tego życiowego bólu i wspólne poszukiwanie rozwiązań, mogą przynieść ulgę i pomóc rozwiązać sytuacje, które, na początku, wydawały się bez wyjścia. Spotkania z psychoterapeutą mogą tym samym wpłynąć na jakość budowania relacji i tu wracamy do punktu wyjścia do poczucia szczęścia w osobistym życiu. 1 Por. Wiking M., Lykke. Po prostu szczęście i/lub Hygge. Klucz do szczęścia. przeżywanie żałoby; przybierające na sile konflikty rodzinne; stany depresyjne; powracające wspomnienia, które utrudniają życie w codzienności; doświadczanie trudnych relacji z innymi ludźmi; doświadczanie lęku, który utrudnia funkcjonowanie; brak odczuwania spełnienia w swoim życiu; niemożność nawiązania stałej, satysfakcjonującej relacji partnerskiej; odczuwanie chęci zmiany w różnych obszarach życia, ale jednocześnie trudność w odnalezieniu w sobie umiejętności, motywacji do jej wykonania; Wiele takich i innych sytuacji można spróbować rozwiązać, uczestnicząc w spotkaniach z psychoterapeutą. Zachęcam: zadbaj o siebie, o swoje relacje, o swoje szczęście. mgr Edyta Szklarz, uczestnik czteroletniego, całościowego kursu psychoterapii 7

8 Centrum Medyczne Dr Smółka Fizykoterapia - NOWOŚĆ! Z przyjemnością informujemy, że dzięki zakupowi nowoczesnego aparatu BTL-5000 SWT+ HIL 7W poszerzyliśmy naszą ofertę fizykoterapii. Terapia falami uderzeniowymi BTL SWT Nowoczesne rozwiązanie do eliminowania przewlekłego bólu występującego w układzie mięśniowo-szkieletowym. Wysoka energia fali uderzeniowej wpływa na tkanki organizmu wielowymiarowo. Działanie to zapewnia doskonałe warunki do przyspieszonej regeneracji, dzięki czemu zostaje przywrócona prawidłowa funkcja organizmu, a ból zostaje wyeliminowany. Główne wskazania: zespół bolesnego barku, łokieć tenisisty/golfisty, bóle kręgosłupa, ból ścięgna Achillesa, zapalenia ścięgien, punkty spustowe 8 Luty 2018

9 Biuletyn medyczny 1/2018 Laser wysokoenergetyczny BTL HIL Dzięki zastosowaniu biostymulacji oraz efektu fotomechanicznego, BTL HIL w szybki i skuteczny sposób wpływa na tkankę, redukując dolegliwości bólowe oraz przyspieszając regenerację. Laser wysokoenergetyczny jest zalecany w terapii wielu schorzeń: od urazów i stanów zapalnych po zmiany zwyrodnieniowe stawów. Terapia łączona Połączenie terapii falami uderzeniowymi SWT oraz laserem wysokoenergetycznym HIL pozwala na maksymalizację wyników leczenia oraz przyspieszenie procesu regeneracji. Możesz wykorzystać ich połączenie SWT+HIL w jednej sesji zabiegowej dla maksymalizacji efektów terapeutycznych. 9

10 Centrum Medyczne Dr Smółka Wysiękowe zapalenie ucha środkowego u dzieci Wysiękowe zapalenie ucha środkowego (OMS) jest procesem toczącym się przewlekle w uchu za zachowaną błoną bębenkową. Charakteryzuje się skąpo objawowym, podstępnym przebiegiem. Jego istotą jest zaleganie płynu w przestrzeniach ucha środkowego, co prowadzi do utrzymywania się długotrwałego niedosłuchu typu przewodnictwa. Objawy kliniczne są niezwykle skąpe, dyskretne i łatwe do przeoczenia: uczucie pełności w uchu, przelewania, szum. Nie występuje ból. Niedosłuch narasta stopniowo i rzadko jest samorzutnie zgłaszany przez dziecko. Jedynie starsze dzieci mogą podawać odczucie pełności w uchu i gorsze słyszenie. Podczas infekcji górnych dróg oddechowych w krótkim czasie stan zapalny z nosogardła przenosi się na trąbki słuchowe, a następnie do ucha środkowego. Podobnie jak wysięk w nosie (katar), wyściółka jamy bębenkowej będąca w stanie zapalnym produkuje wydzielinę, która powoli wypełnia ucho środkowe, powodując mniej lub bardziej zauważalny niedosłuch. Po infekcji wydzielina ta powinna zostać usunięta poprzez trąbkę słuchową oraz procesy wchłaniania. U niektórych ludzi (głównie dzieci) mechanizmy ewakuacji płynu wysiękowego są na tyle nieskuteczne, że pozostaje on w uszach pomimo ustąpienia infekcji. W przypadku występowania nawracających zmian wysiękowych u dorosłych zalecana jest dokładna ocena nosogardła, gdyż mogą tam rozwijać się guzy i nowotwory, których pierwszym objawem jest długotrwały wysięk w uchu i towarzyszący jednostronny niedosłuch. U dzieci choroba wykrywana jest przy kontrolnych badaniach laryngologicznych lub, gdy rodzice czy pedagodzy zwrócą uwagę na osłabienie ostrości słuchu u dziecka. Symptomatologia wysiękowego zapalenia ucha środkowego jest bardzo różna. Choroba ta może ujawnić się w postaci nawracających ostrych zapaleń ucha środkowego, może również ustępować samoistnie, dlatego potrzeba co najmniej 3-miesięcznej obserwacji przed podjęciem leczenia chirurgicznego. Jednym z czynników predysponujących do występowania zmian wysiękowych jest przerost III migdałka. Powiększony migdałek upośledza drożność nosogardła, co objawia się zaburzeniami w oddychaniu przez nos. Dziecko oddycha przez usta, co powoduje, że wdycha ono suche i zimne powietrze (w jamie nosa powietrze jest nawilżane i ogrzewane), przez co łatwiej dochodzi do infekcji w obrębie górnych dróg oddechowych. Powiększony migdałek gardłowy uciska także znajdujące się w pobliżu ujścia trąbek słuchowych. Ich zamknięcie powoduje blokadę naturalnej drogi upowietrzenia jam bębenkowych oraz ewakuacji powstającej tam wydzieliny. Kolejnymi czynnikami predysponującymi do powstania wysiękowego zapalenia ucha są: występowanie zmian alergicznych, sztuczne karmienie (niedobory IgA pochodzącego z mleka matczynego, zbyt wczesne wprowadzenie kazeiny oraz pozycyjne zapalenie uszu przy poziomym ułożeniu noworodka do karmienia butelką), wcześniactwo, niedobory żywieniowe, rozszczep wargi i podniebienia, zespół Downa. Najczęściej chorują dzieci do siódmego roku życia. Potwierdzenie występowania zmian wysiękowych powinno być oparte na wynikach wywiadu, dokładnym badaniu otoskopowym (najlepiej przy użyciu mikroskopu diagnostycznego) oraz badaniach audiometrycznych audiometrii tonalnej obrazującej poziom niedosłuchu (wielkość tzw. rezerwy ślimakowej) i audiometrii impedancyjnej potwierdzającej patologiczny stan ucha środkowego (płaskie krzywe tympanogramów). Badanie otoskopowe ujawnia uwypuklenie i odmienne zabarwienie błony bębenkowej. Przyjmuje dr n. med. Wojciech Smółka, specjalista otolaryngolog 10 Luty 2018

11 Biuletyn medyczny 1/2018 ona kolor żółty lub czarny, a wynika to z przeświecania płynu zalegającego w jamie bębenkowej. Błona bębenkowa może być jednak silnie wciągnięta i wręcz przejrzysta, bez cech znamionujących obecność płynu, jednak wysięk może być obecny i zalegać w komórkach pneumatycznych wyrostka sutkowego. Ruchomość błony bębenkowej jest wyraźnie zmniejszona. Niekorzystne następstwa OMS to trwałe uszkodzenia ucha środkowego w największym stopniu dotyczące błony bębenkowej w postaci jej atrofii i formowania się kieszeni retrakcyjnych w obrębie jamy bębenkowej. Tego typu zmiany objawiają się trwałym niedosłuchem przewodzeniowym. Płyn wysiękowy długotrwale zalegający w jamie bębenkowej ulega zagęszczeniu i może powodować powstanie zrostów łącznotkankowych unieruchamiających łańcuch kosteczek słuchowych oraz powolne niszczenie błony bębenkowej poprzez jej nadmierne rozciąganie i destrukcję włókien sprężystych. Może także doprowadzić do perforacji błony bębenkowej i tym samym dać drogę do wrastania naskórka do jamy bębenkowej tworzenie tzw. perlaka (masy złogów naskórkowych ulegających łatwemu zakażeniu i powodujących niszczenie kosteczek słuchowych i otaczających je struktur). Wszystkie te stany negatywnie odbijają się na poziomie słuchu chorego. Leczenie wysiękowego zapalenia uszu W przypadku stwierdzenia przez otolaryngologa zmian wysiękowych w uchu środkowym zalecane jest leczenie farmakologiczne. Stosuje się leki przeciwzapalne, przeciwobrzękowe, mukolityczne czy przeciwalergiczne, a w uzasadnionych przypadkach antybiotykoterapię. Stosuje się także przedmuchiwanie trąbek słuchowych (np. tzw. balonem Politzera lub Otovent). W wypadku, gdy leczenie to nie przynosi pożądanego rezultatu w postaci przywrócenia drożności trąbek słuchowych, upowietrznienia ucha środkowego i ewakuacji płynu wysiękowego, należy rozważyć leczenie operacyjne, wykonanie zabiegu tympanopunkcji lub drenażu jam bębenkowych Tympanopunkcja to zabieg polegający na nakłuciu błony bębenkowej w celu usunięcia płynu wysiękowego zalegającego w jamie bębenkowej. Czasem wykonuje się nacięcie błony bębenkowej, co nazywane jest paracentezą. W zależności od wielkości wytworzonego w błonie bębenkowej otworu zamyka się on w ciągu kilku, kilkunastu godzin (po tympanopunkcji) do kilku, kilkunastu dni (po paracentezie).następnie w celu utrwalenia efektu słuchowego oraz lepszego upowietrznienia jamy bębenkowej zakłada się do błony bębenkowej drenik (tłoczek) wentylacyjny. Przez otwór w drenie wyrównywane są ciśnienia po obu stronach błony oraz możliwe jest stałe usuwanie tworzącego się w jamie bębenkowej wysięku. Dreny są wykonywane z różnych materiałów, najczęściej z tworzywa sztucznego (teflon, silikon). U dzieci operacje tego typu wykonywane są z reguły w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym. Zazwyczaj zabieg połączony jest z adenotomią (przy stwierdzonym przeroście migdałka III), a często również z przycięciem przerośniętych migdałków podniebiennych. Jeżeli drenaż był wykonywany w znieczuleniu ogólnym, to po zabiegu najtrudniejsze są pierwsze godziny. We wczesnym okresie po operacji (pierwsze 2-3 godziny) nie można pić ani jeść. Po kilkugodzinnej obserwacji pacjent najczęściej może jeszcze tego samego dnia opuścić szpital (w przypadku dodatkowego wykonania adenotomii pacjent wymaga nadzoru medycznego w pierwszej dobie po zabiegu, co wiąże się najczęściej z pozostaniem w szpitalu do następnego dnia). Zalecane jest także unikanie wysiłku fizycznego przez okres kilku dni po zabiegu. W przypadku zastosowania znieczulenia miejscowego pacjent praktycznie bezpośrednio po zabiegu może iść do domu. Większość drenów wentylacyjnych usuwanych jest po kilku miesiącach lub też wypada samoistnie (najczęściej są one znajdowane podczas kolejnej wizyty kontrolnej u otolaryngologa w woskowinie leżącej w przewodzie słuchowym. 11

12 Centrum Medyczne Dr Smółka Problemy młodzieży z padaczką Padaczka (epilepsja) to jedna z najczęstszych chorób układu nerwowego u dzieci. Jest chorobą przewlekłą, której leczenie trwa wiele lat, a stygmatyzacja społeczna utrzymująca się nawet po opanowaniu napadów i odstawieniu leków sprawia, że pacjent odczuwa piętno tej choroby niekiedy do końca życia. Młodociani z padaczką wymagają wnikliwego zainteresowania ze strony osób zaangażowanych w proces terapeutyczny w wymiarze wyboru szkoły, zawodu, ubiegania się o prawo jazdy, jak również potrzeb seksualnych i przewidywanej w nieodległym czasie prokreacji. Również w tym wieku występują padaczki szczególnie obciążające dla pacjenta. Wśród nich ważne miejsce zajmuje padaczka płata skroniowego powodująca zaburzenia funkcji poznawczych, osobowości, afektu i zachowania. Zaburzenia te wymagają prawidłowego zróżnicowania z wybiórczymi deficytami rozwojowymi i celowanego leczenia, a w tym kontekście ukazuje się szczególnie ważna rola neurologa dziecięcego. Jest on bowiem koordynatorem wszystkich wysiłków, mających na celu jak najlepszą adaptację pacjentów i ich rodzin w środowisku. Ważną składową tych działań są programy edukacyjne. Mają one na celu wyjaśnienie istoty choroby, towarzyszących zaburzeń, ograniczeń życiowych w aspekcie pożądanej jakości życia, możliwości pozyskania pomocy ze strony różnych agend, sposobów pokonywania trudności edukacyjnych i socjalnych. Mimo, że około 70% osób chorych na padaczkę dobrze odpowiada na leki przeciwpadaczkowe i nie ma napadów, w Polsce padaczka postrzegana jest negatywnie. Problemy zaczynają się już na etapie szkoły. Dzieci chore na padaczkę niechętnie przyjmowane są do szkół i przedszkoli. Rodzicom nierzadko sugeruje się konieczność przeniesienia dziecka do szkoły specjalnej, mimo że padaczce nie towarzyszą żadne zaburzenia rozwojowe dziecka. Chore dzieci bywają gorzej traktowane niż ich zdrowi rówieśnicy. Nierzadko odmawia im się grupowych wyjść poza teren przedszkola i szkoły, wyjazdów na wycieczki i zieloną szkołę. Kolejnym skrajnie wypaczonym postępowaniem karzącym dziecko za chorobę jest orzekanie w poradniach psychologiczno-pedagogicznych specyficznych trudności w uczeniu (np. dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia). Zgodnie z Ustawą o systemie oświaty przez specyficzne trudności w uczeniu się, czyli dysleksję, należy rozumieć (...) trudności w uczeniu się odnoszące się do uczniów w normie intelektualnej, którzy mają trudności w przyswajaniu treści nauczania, wynikające ze specyfiki ich funkcjonowania percepcyjno-motorycznego i poznawczego, nie uwarunkowane schorzeniami neurologicznymi. Według tej definicji specyficzne trudności w uczeniu się nie mogą być uwarunkowane schorzeniami neurologicznymi. Oznacza to w praktyce, że poradnie psychologiczno-pedagogiczne nie stawiają diagnozy dysleksji dzieciom z padaczką. Zamyka to drogę uczniom/pacjentom ze specyficznymi trudnościami 12 Luty 2018

13 Biuletyn medyczny 1/2018 prace wykonywane w dużym hałasie, czy przy nagłych zmianach temperatury, w gorącym mikroklimacie, nadciśnieniu prace w narażeniu na bodźce wzrokowe migoczące powierzchnie np. wodne, oślepiające odbicia, gwałtowne zmiany jasności praca zmianowa, praca w nocy, związana z deficytem snu i brakiem regularności snu. Dodatkowo pacjenci z czynną padaczką nie mogą uprawiać też wyczynowo sportu. szkolnymi i padaczką do sprawiedliwego oceniania przez nauczycieli, które uwzględnia te trudności. Nauczyciele bowiem nie mając orzeczenia z poradni psychologiczno-pedagogicznej, muszą oceniać tych uczniów jak zdrowych. Uczącej się młodzieży brakuje też często wsparcia poradni psychologiczno-pedagogicznej przy wyborze zawodu czy kierunku studiów zapewniających optymalną aktywność zawodową. W niektórych poradniach zawodowych są listy zawodów przeciwwskazanych chorym na padaczkę, ale ze względu na różnorodny przebieg choroby trudno stworzyć jednoznaczne kryteria. Najważniejszym pytaniem jest częstość występowania napadów, odpowiedź na leki przeciwpadaczkowe, okres bez napadów i bez przyjmowania leków. Przyjmuje się, że osoba chora na padaczką nie powinna podejmować następujących prac: zawody przemysłowe wymagające obsługi maszyn i urządzeń, zawodowy kierowca przepisy dotyczące prowadzenia pojazdów zostały złagodzone Przykładowe zawody, które mogą być niedostępne dla osób chorujących na padaczkę: kierowca zawodowy, pilot, maszynista, motorniczy, taksówkarz kominiarz, murarz, elektryk, dekarz, malarz operator obrabiarki, tokarz, spawacz strażak, policjant, strażnik więzienny, ochroniarz, żołnierz nurek, marynarz lekarz, pielęgniarka, położna Dlatego najczęściej proponowanymi zawodem dla pacjentów z padaczką są ogrodnik i kucharz małej gastronomii. Padaczka znacząco utrudnia znalezienie pracy, połowa chorych w ogóle nie informuje pracodawcy o chorobie, bojąc się utraty pracy. Według badań PRO-EPI TNS OBOP z 2013 roku, zawodowo pracuje zaledwie 40% chorych. zawody wymagające kierowania innymi pojazdami (np. wózki widłowe, dźwigi) praca na wysokościach, w narażeniu na upadek z wysokości praca wymagająca szybkiego tempa działań, prace przy których występuje zwiększone ryzyko porażenia prądem, ekspozycji na promieniowanie, czynniki toksyczne, 13

14 Centrum Medyczne Dr Smółka Temat uprawnień do kierowania własnym pojazdem dla osób chorych na padaczkę zawsze wzbudzał liczne kontrowersje. Lekarze badający kandydatów na kierowców z reguły wykazywali postawę asekuracyjną, odmawiając automatycznie chorym na padaczkę prawa do kierowania pojazdem, często mimo pozytywnej rekomendacji lekarza neurologa. W rezultacie posiadanie prawa jazdy przez osobę z rozpoznaną kiedykolwiek epilepsją było w Polsce praktycznie niemożliwe. Skutkiem tego, część chorych z rozpoznaniem padaczki, którzy od lat nie mieli napadu padaczkowego, zatajało informacje o chorobie, aby prawo jazdy otrzymać lub utrzymać. Obecnie znowelizowane przepisy, dostosowane do prawa wspólnotowego umożliwiają przystąpienie do kursu osobom, które w ciągu ostatnich dwu lat nie miały napadu padaczkowego: Kolejnym ważnym aspektem opieki nad wchodzącymi w dorosłe życie adolescentami jest lęk o sprawność seksualną i możliwości prokreacyjne. 14 Nowoczesne leki przeciwpadaczkowe nie ograniczają tej sprawności w istotnym stopniu. Z kolei długotrwałe stosowanie walproinianów przez dziewczynki może być związane z występowaniem zespołu policystycznych jajników, który może ograniczać płodność. Natomiast powszechnie znany jest niekorzystny wpływ leków przeciwpadaczkowych na płód, dlatego w ostatnich latach powstały programy zmian leków u potencjalnych matek na nowe, o mniejszych konsekwencjach dla płodu. W każdym przypadku są to jednak trudne decyzje, zwłaszcza wtedy gdy dotychczasowe leczenie było skutecznie i dobrze tolerowane. W świetle przytoczonych problemów nie dziwi fakt, że większość z młodocianych pacjentów z padaczką pragnie zakończenia farmakoterapii przed wejściem w dorosłe życie. Stwarza to niejednokrotnie napięcia pomiędzy leczącymi i ich rodzicami a leczonymi pacjentami. Niejednokrotnie wymuszone próby odstawienia leków kończą się niepowodzeniem i powrotem niechcianego przez nich leczenia na dłuższy czas. Dr hab. n. med. Sławomir Kroczka pediatra, specjalista neurologii dziecięcej Katedra Neurologii Dzieci i Młodzieży Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Luty 2018

15 Biuletyn medyczny 1/2018 Indywidualne wkładki ortopedyczne POPRAWIAJĄ KOMFORT PORUSZANIA SIĘ: Zmniejszają obciążenie, a także zmęczenie nóg i kręgosłupa oraz eliminują ból KORYGUJĄ DYSFUNKCJE NARZĄDU RUCHU: - płaskostopie poprzeczne i podłużne - stopa wydrążona - koślawość, szpotawość stóp, kolan - paluchy koślawe - palce młotowate - ostroga piętowa - nierówna długość kończyn KORYGUJĄ USTAWIENIE STÓP U DZIECI I MŁODZIEŹY Wpływają na prawidłowe ustawienie kolan, bioder i kręgosłupa, zapobiegając przy tym wielu deformacjom. Korektę u dzieci należy zacząć jak najszybciej. POPRAWIAJĄ KOMFORT UPRAWIANIA SPORTU : Minimalizują przeciążenia i amortyzują wzmożone naciski, zapobiegają kontuzjom WSPOMAGAJĄ GOJENIE SIE TKANEK: - modzele - odciski WYKONANIE WKŁADEK KROK PO KROKU: 1. BADANIE BIOMECHANICZNE obejmuje analizę statyczną i dynamiczną struktury i funkcji stopy na specjalnej platformie komputerowej 2. DOPASOWANIE WKŁADEK odbywa się na sylikonowych poduszkach i zapewnia 100% dopasowania, a szeroka gama materiałów zapewnia dopasowanie do każdego rodzaju obuwia i dysfunkcji ZADBAJ O ZDROWIE SWOJE I NAJBLIŻSZYCH I UMÓW SIĘ NA WIZYTĘ! Wkładki w Centrum Medycznym Dr Smółka wykonuje firma Podiomed 3. WYKONANIE WKŁADEK odbywa się na miejscu do 1h 4. BEZPŁATNE WIZYTY KONTROLNE po 2 miesiącach używania wkładki zalecamy badanie kontrolne celem sprawdzenie poprawności jej działania i wprowadzenia ewentualnych zmian 15

16 Centrum Medyczne Dr Smółka Dla dorosłych: otolaryngologii - dr n. med. Wojciech Smółka rehabilitacji medycznej - dr n. med. Katarzyna Smółka NASI SPECJALIŚCI Celem naszej placówki jest zapewnienie kompleksowej specjalistycznej opieki lekarskiej oraz profesjonalnej rehabilitacji dzieci i dorosłych w przyjaznym otoczeniu. Oferujemy konsultacje medyczne z zakresu: Dla dzieci: otolaryngologii - dr n. med. Wojciech Smółka rehabilitacji medycznej - dr n. med. Katarzyna Smółka neurochirurgii - dr hab. n. med. Wojciech Kaspera chorób wewnętrznych - dr n. med. Mariusz Brąclik - lek. med. Ewa Rzenno chorób tarczycy - dr n. med. Mariusz Brąclik chirurgii ogólnej - lek. med. Joanna Badura chirurgii naczyniowej - lek. med. Joanna Badura radioterapii onkologicznej - dr n. med. Mariusz Brąclik neurologii dziecięcej - dr hab. n.med. Sławomir Kroczka pediatrii - lek. med. Anna Bożkiewicz-Kasperczyk - lek. med. Katarzyna Adler - lek. med. Bogusława Gałka-Pogoda - lek. med. Katarzyna Karwicka alergologii i pulmonologii - lek. med. Bogusława Gałka-Pogoda gastroenterologii dziecięcej - lek. med. Anna Bożkiewicz-Kasperczyk reumatologii i immunologii - lek. med. Katarzyna Karwicka transplantologii - lek. med. Joanna Badura hematologii - lek. med. Ewa Rzenno Oferujemy: badanie mikroskopowe ucha, nosa, gardła i krtani komputerowe badanie podoskopowe badanie EMG w wysiłkowym nietrzymaniu moczu wykonanie indywidualnych wkładek ortopedycznych. 16 Prowadzimy rehabilitację ruchową dzieci i dorosłych, masaże lecznicze i relaksujące, fizykoterapię. Pełen zakres badań USG u osób dorosłych i dzieci Centrum Medyczne Dr Smółka ul. ks. J. Skorupki 1C, Chrzanów (+48) , Luty 2018