INFORMACJA O REALIZACJI USTAWY O SPECJALNYCH STREFACH EKONOMICZNYCH

Transkrypt

1 Ministerstwo Gospodarki INFORMACJA O REALIZACJI USTAWY O SPECJALNYCH STREFACH EKONOMICZNYCH Stan na 31 grudnia 2007 r. Warszawa, maj 2008 r.

2 Spis treści 1. Synteza Zmiany w uregulowaniach prawnych dotyczących funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych w 2007 r Lokalizacja specjalnych stref ekonomicznych Efekty funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych Spółki zarządzające specjalnymi strefami ekonomicznymi Kierunki dalszych działań Spis tabel Mapa specjalnych stref ekonomicznych w Polsce

3 1. Synteza Niniejszy dokument został przygotowany w związku z przepisem zawartym w art. 26 ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274), zwanej dalej ustawą o sse, który nakłada na Radę Ministrów obowiązek przedstawiania Sejmowi informacji o realizacji ustawy o sse wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu. Dokument przedstawia informacje dotyczące funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych wg stanu na dzień 31 grudnia 2007 r., obejmując następujące zagadnienia: zmiany legislacyjne dotyczące funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych, związane przede wszystkim z wydaniem przez Komisję Europejską Wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata , lokalizacja i stopień zagospodarowania każdej ze stref, efekty funkcjonowania stref w kontekście zrealizowanych inwestycji i utworzonych miejsc pracy, działalność spółek zarządzających strefami. Rok 2007 był kolejnym korzystnym okresem dla rozwoju inwestycji na terenach specjalnych stref ekonomicznych. Łączna powierzchnia stref wzrosła o ha do wysokości ,11 ha, z czego blisko 70% to grunty zagospodarowane. Przedsiębiorcy zainwestowali ponad 10 mld zł, przy czym największą dynamikę zanotowały strefy: krakowska, tarnobrzeska i kostrzyńsko-słubicka. Liczba miejsc pracy wzrosła o blisko 25%, tj. o 36 tys. Największy przyrost zatrudnienia wystąpił w strefach: łódzkiej, kamiennogórskiej i pomorskiej. Ulokowany kapitał pochodzi w ponad 70% z Polski, Niemiec, USA, Japonii i Włoch. Największe nakłady poniosły firmy z branży motoryzacyjnej, która dominuje w strefach: katowickiej, legnickiej, wałbrzyskiej i krakowskiej. Drugie miejsce zajmują producenci wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych. 3

4 Tabela 1 Inwestycje w specjalnych strefach ekonomicznych - informacja syntetyczna (stan na dzień 31 grudnia 2007 r.) Lp. Strefa Obszar strefy (ha) Poniesione nakłady inwestycyjne (mln zł) Zatrudnienie Branża wiodąca (wg zainwestowanego kapitału) 1 Kamiennogórska 338, , poligraficzna (druk czasopism) 2 Katowicka 1 299, , Kostrzyńsko- Słubicka 1 005, , Krakowska 298, , Legnicka 416, , motoryzacyjna (samochody, silniki, części do samochodów) drzewna (podłogi drewniane, płyty pilśniowe, wyroby do wyposażania ogrodów), papiernicza (art. higieniczne) motoryzacyjna (samochody ciężarowe), poligraficzna motoryzacyjna (silniki, siedzenia samochodowe) 6 Łódzka 897, , metalowa (ostrza i maszynki do golenia) 7 Mielecka 925, , Pomorska 1 054, , drzewna (płyty MDF i wiórowe, panele podłogowe) urządzenia elektryczne i optyczne (moduły do telewizorów LCD i telewizory LCD) 9 Słupska 376,51 615, drzewna (płyty drewnopochodne) 10 Starachowicka 566,42 740, poligraficzna 11 Suwalska 312, , drzewna (stolarka otworowa) 12 Tarnobrzeska 1 335, , Wałbrzyska 1 434, , Warmińsko- Mazurska 700, , Razem , , urządzenia elektryczne i optyczne (panele LCD) motoryzacyjna (skrzynie przekładniowe, silniki diesla) wyroby z gumy i tworzyw sztucznych (opony) 4

5 2. Zmiany w uregulowaniach prawnych dotyczących funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych w 2007 r. Zasady funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych określa ustawa o sse oraz 14 rozporządzeń w sprawie ustanowienia każdej ze stref. Najistotniejsze zmiany do ustawy o sse wprowadziły następujące akty prawne: ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 117, poz. 1228), ustawa z dnia 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw (Dz. U. Nr 188, poz. 1840, z późn. zm.), ustawa z dnia 23 czerwca 2006 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych oraz niektórych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 997). W związku z nowym okresem planistycznym Unii Europejskiej obejmującym lata Komisja Europejska wydała Wytyczne w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata , a następnie na ich podstawie - rozporządzenie Komisji (WE) nr 1628/2006 z dnia 24 października 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do regionalnej pomocy inwestycyjnej (Dz. Urz. UE L 302 z , str. 29). W ramach nowych Wytycznych zmieniona została mapa pomocy w Polsce na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 października 2006 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej (Dz. U. Nr 190. poz. 1402). Kilku województwom obniżono maksymalną intensywność pomocy (dolnośląskie, mazowieckie, pomorskie, śląskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie), tym samym zwiększając szanse regionów ściany wschodniej na pozyskanie inwestorów. Z uwagi na zmiany zasad udzielania pomocy wprowadzone przez nowe unijne przepisy, a także nową mapę pomocy regionalnej dokonano w 2007 r. nowelizacji wszystkich dotychczas obowiązujących rozporządzeń Rady Ministrów w sprawie specjalnych stref ekonomicznych. Najważniejsze wprowadzone zmiany to: zmodyfikowanie wykazu działalności, na które nie wydaje się zezwolenia w strefach. Zawiera on nowe elementy tj. wytwarzanie i obrót produktami imitującymi mleko oraz sektor akwakultury. Uwzględnia również zmiany dotyczące Załącznika I do Traktatu ustanawiającego WE obecnie Wytyczne nie mają zastosowania do 5

6 produkcji pierwotnej wyrobów w nim wymienionych (dotychczas dotyczyło to także przetwarzania i wprowadzania do obrotu tych produktów); dostosowanie do nowych zasad udzielania pomocy regionalnej kilku definicji: utworzenia nowych miejsc pracy, nowej inwestycji i nowo zatrudnionych pracowników. Aktualnie liczba tworzonych miejsc pracy liczona jest w stosunku do średniego zatrudnienia w okresie 12 miesięcy poprzedzających uzyskanie zezwolenia zamiast, jak dotąd, 6 miesięcy; skrócenie okresu utrzymania zatrudnienia w przedsiębiorstwach małych i średnich z 5 do 3 lat; wprowadzenie nowych wskaźników maksymalnej intensywności pomocy w zależności od regionu; podwyższenie pułapu pomocy dla małych przedsiębiorców z 15 do 20 punktów procentowych, przy jednoczesnym zmniejszeniu pułapu dla średnich firm z 15 do 10 punktów procentowych; wyeliminowanie ograniczenia udzielania pomocy dla sektora motoryzacji; umożliwienie zakupu przedsiębiorstwa likwidowanego lub takiego, które zostałoby zlikwidowane, wyłącznie niezależnemu inwestorowi; wprowadzenie wymogu indywidualnej notyfikacji projektu inwestycyjnego w momencie przekroczenia 75% wartości maksymalnej pomocy, jakiej można udzielić na realizację inwestycji o kosztach kwalifikowanych stanowiących równowartość 100 mln euro; doprecyzowanie katalogu kosztów kwalifikowanych inwestycji, m.in.: - nabycie prawa użytkowania wieczystego gruntu, podobnie jak zakup gruntu, uznaje się za koszt w całości kwalifikujący się do objęcia pomocą, - w przypadku nabycia przedsiębiorstwa, któremu udzielono już pomocy publicznej, do kosztów kwalifikowanych można zaliczyć cenę nabycia tylko tych składników, które wcześniej nie były objęte pomocą, - ograniczenie kosztów kwalifikowanych ponoszonych przez dużych przedsiębiorców wyłącznie do nowych aktywów, co ma przeciwdziałać przenoszeniu fabryk do nowych państw członkowskich Unii; skrócenie, w przypadku sektora małych i średnich przedsiębiorstw, okresu utrzymania własności składników majątku oraz prowadzenia działalności gospodarczej z 5 do 3 lat, przy czym okresy te liczone są od momentu zakończenia inwestycji. 6

7 Powyższe zmiany warunków udzielania pomocy regionalnej dotyczą wyłącznie przedsiębiorców, którzy uzyskali zezwolenia po wejściu w życie znowelizowanych rozporządzeń. Na dotychczasowych zasadach działają natomiast przedsiębiorcy posiadający już wcześniej zezwolenia. W dniu 5 lipca 2007 r. Rada Ministrów przyjęła Założenia do zmiany ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych, określające kryteria obejmowania gruntów prywatnych statusem specjalnej strefy ekonomicznej. Zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy w przypadkach uzasadnionych ważnymi względami gospodarczymi część strefy może obejmować grunty stanowiące własność Skarbu Państwa, których użytkownikiem wieczystym jest osoba inna niż zarządzający strefą (za zgodą użytkownika wieczystego), a także osób innych niż Skarb Państwa, gmina i zarządzający (za zgodą właściciela). W związku z faktem, iż ww. ustawa nie precyzuje przypadków uzasadnionych ważnymi względami gospodarczymi, a prywatne tereny są coraz częściej włączane w obszar specjalnych stref ekonomicznych, zaistniała konieczność opracowania szczegółowych kryteriów w tym zakresie. Za ważne względy gospodarcze uznano: tworzenie nowych miejsc pracy lub ponoszenie nakładów inwestycyjnych; rozwój innowacyjnych technologii; rozwój sektora nowoczesnych usług (IT, BPO, usług badawczo-rozwojowych). Kryteria obowiązują do czasu wejścia w życie stosownej nowelizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Procedurę nowelizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych rozpoczęto w 2007 r., a jej projekt został przyjęty przez Radę Ministrów w lutym 2008 r. Proponowane zmiany w ustawie polegają na: określeniu zasad i kryteriów obejmowania strefą gruntów stanowiących własność podmiotów innych niż Skarb Państwa, gmina, zarządzający strefą lub będących w użytkowaniu wieczystym osób innych niż zarządzający; zwiększenie limitu wielkości obszaru stref do 20 tys. ha; uściśleniu warunków określonych w zezwoleniu na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy oraz określeniu zasad jego zmiany przez ministra właściwego do spraw gospodarki; zmianie zakresu planu rozwoju strefy; 7

8 ograniczeniu możliwości zatrudniania członków zarządów spółek zarządzających u przedsiębiorców działających na terenie tej samej strefy; uregulowaniu kwestii powoływania zarządów w spółkach zarządzających specjalnymi strefami ekonomicznymi wyłącznie w ustawie o specjalnych strefach ekonomicznych; zmianie podmiotu opiniującego wniosek o utworzenie strefy z wojewody na zarząd województwa; rozdzieleniu delegacji dla Rady Ministrów do wydania rozporządzeń w sprawie specjalnych stref ekonomicznych (zostanie wydane jedno rozporządzenie określające zasady i warunki udzielania pomocy publicznej w strefach oraz czternaście rozporządzeń ustanawiających strefy). Przewiduje się, że nowelizacja ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych wejdzie w życie do końca czerwca 2008 r. 8

9 3. Lokalizacja specjalnych stref ekonomicznych Wg stanu na dzień 31 grudnia 2007 r. specjalne strefy ekonomiczne zajmowały obszar ,11 ha i były znacznie rozproszone. Strefy znajdowały się na terenie 126 miast i 116 gmin. W stosunku do roku 2006 r. łączna powierzchnia stref wzrosła w 2007 r. o blisko ha. Rada Ministrów wydała łącznie 20 rozporządzeń zmieniających granice stref. Najczęściej, tzn. trzykrotnie, zmieniano obszar strefy mieleckiej. W pięciu strefach (kostrzyńsko-słubickiej, łódzkiej, tarnobrzeskiej, wałbrzyskiej i warmińsko-mazurskiej) zmiany granic odbyły się dwa razy w roku. Żadnych zmian nie dokonano natomiast w strefie legnickiej. Zmiany granic stref wprowadzone w 2007 r. pozwoliły na objęcie strefą projektów inwestycyjnych planowanych przez takie firmy jak: Kronospan, spółki z grupy Saint-Gobain (strefa katowicka), MTU Aero Engines Polska, Firma Oponiarska Dębica (strefa mielecka), Danfoss, Wielton, Euroglas Polska, ATM, Procter & Gamble (strefa łódzka), Mondi Packaging Paper Świecie (strefa pomorska), Rockwool Polska (strefa suwalska), Stora Enso Poland, Wydawnictwo Bauer, Swedwood Poland (strefa warmińsko-mazurska). Tabela 2 Wielkość i lokalizacja specjalnych stref ekonomicznych wg stanu na dzień 31 grudnia 2007 r. Lp. 1 Strefa województwo Kamiennogórska dolnośląskie, wielkopolskie Obszar strefy (ha) ,72 338,70 Lokalizacja strefy * miasta: Jawor, Jelenia Góra, Kamienna Góra, Kowary, Lubań, Lubawka, Ostrów Wielkopolski, Piechowice, Prusice, Żmigród gminy: Janowice Wielkie, Kamienna Góra, Nowogrodziec, Odolanów, Prusice 2 Katowicka śląskie, małopolskie, opolskie 1 189, ,63 miasta: Bielsko-Biała, Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jastrzębie-Zdrój, Katowice, Knurów, Myślenice, Rybnik, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Tychy, Zabrze, Żory gminy: Bieruń, Czechowice-Dziedzice, Czerwionka- Leszczyny, Godów, Pawłowice, Siewierz, Sławków, Strzelce Opolskie 3 Kostrzyńsko- Słubicka lubuskie, zachodniopomorskie, wielkopolskie 806, ,46 miasta: Gorzów Wielkopolski, Gubin, Kostrzyn nad Odrą, Nowa Sól, Poznań, Zielona Góra gminy: Barlinek, Bytom Odrzański, Chodzież, Czerwieńsk, Goleniów, Gubin, Karlino, Lubsko, Międzyrzecz, Police, Rzepin, Słubice, Strzelce Krajeńskie, Sulęcin, Swarzędz, Zielona Góra 9

10 Lp. 4 5 Strefa województwo Krakowska małopolskie, podkarpackie Legnicka dolnośląskie Obszar strefy (ha) ,48 298,89 416,80 416,80 Lokalizacja strefy * miasta: Kraków, Krosno, Nowy Sącz, Tarnów gminy: Dobczyce, Niepołomice, Zabierzów miasta: Chojnów, Legnica, Lubin, Polkowice, Środa Śląska, Złotoryja gminy: Gromadka, Legnickie Pole 6 Łódzka łódzkie, wielkopolskie, mazowieckie 511,64 897,38 miasta: Aleksandrów Łódzki, Bełchatów, Grodzisk Mazowiecki, Koło, Kutno, Łęczyca, Łódź, Ozorków, Piotrków Trybunalski, Radomsko, Rawa Mazowiecka, Sieradz, Tomaszów Mazowiecki, Turek, Warszawa, Wieluń, Zduńska Wola, Zgierz, Żyrardów gminy: Konstantynów Łódzki, Ksawerów, Nowe Skalmierzyce, Ostrzeszów, Sławno, Stryków, Tomaszów Mazowiecki, Ujazd, Widawa, Wieluń, Wolbórz, Zduńska Wola, Żabia Wola Mielecka podkarpackie, małopolskie, lubelskie Pomorska pomorskie, kujawsko-pomorskie, zachodniopomorskie Słupska zachodniopomorskie, pomorskie 707,12 925,67 677, ,41 219,12 376,51 miasta: Dębica, Gorlice, Jarosław, Leżajsk, Lubaczów, Lublin, Mielec, Ropczyce, Sanok, Zagórz gminy: Dębica, Głogów Małopolski, Jarosław, Laszki, Leżajsk, Ostrów, Trzebownisko miasta: Gdańsk, Grudziądz, Kwidzyn, Malbork, Stargard Szczeciński, Starogard Gdański, Świecie, Tczew gminy: Chojnice, Człuchów, Gniewino, Krokowa, Łysomice, Sztum, Świecie, Tczew miasta: Koszalin, Słupsk, Szczecinek, Wałcz gminy: Debrzno, Słupsk 10 Starachowicka świętokrzyskie, mazowieckie, opolskie, łódzkie, lubelskie 329,74 566,42 miasta: Iłża, Końskie, Ostrowiec Świętokrzyski, Puławy, Skarżysko-Kamienna, Starachowice, Suchedniów, Stąporków, Szydłowiec gminy: Końskie, Mniszków, Morawica, Tułowice 11 Suwalska podlaskie, warmińskomazurskie, mazowieckie 288,94 312,85 miasta: Ełk, Grajewo, Suwałki gminy: Gołdap, Małkinia Górna, Suwałki 12 Tarnobrzeska podkarpackie, mazowieckie, świętokrzyskie, lubelskie, dolnośląskie, małopolskie 1 049, ,61 miasta: Jasło, Pionki, Przemyśl, Przeworsk, Radom, Siedlce, Stalowa Wola, Tarnobrzeg gminy: Gorzyce, Janów Lubelski, Jasło, Jedlicze, Kobierzyce, Łuków, Nisko, Nowa Dęba, Ożarów Mazowiecki, Pilawa, Połaniec, Poniatowa, Rymanów, Staszów, Tuczępy, Wojnicz, Wyszków 13 Wałbrzyska dolnośląskie, opolskie, wielkopolskie, lubuskie 939, ,57 miasta: Bolesławiec, Dzierżoniów, Kłodzko, Kudowa- Zdrój, Leszno, Nowa Ruda, Oława, Opole, Świdnica, Świebodzice, Wałbrzych, Wrocław gminy: Brzeg Dolny, Bystrzyca Kłodzka, Jelcz- Laskowice, Kluczbork, Krotoszyn, Namysłów, Nysa, Oława, Praszka, Skarbimierz, Strzegom, Strzelin, Syców, Szprotawa, Śrem, Świdnica, Święta Katarzyna, Wiązów, Wołów, Września, Ząbkowice Śląskie, Żarów 10

11 Lp. 14 Strefa województwo Warmińsko- Mazurska warmińskomazurskie, mazowieckie Obszar strefy (ha) ,07 700,21 Razem 8 164, ,11 * pogrubioną czcionką wyróżniono obszary włączone do strefy w 2007 r. Lokalizacja strefy * miasta: Bartoszyce, Ciechanów, Elbląg, Iława, Lidzbark Warmiński, Mława, Morąg, Mrągowo, Nowe Miasto Lubawskie, Olsztyn, Ostrołęka, Ostróda, Pasłęk gminy: Bartoszyce, Dobre Miasto, Iłowo-Osada, Olecko, Szczytno, Wielbark Najwięcej gruntów zostało włączonych do strefy wałbrzyskiej - blisko 500 ha, co stanowi ok. 18% łącznej powierzchni gruntów rozdysponowanych w 2007 r. Znaczny obszar przypadł również w udziale strefie łódzkiej (385 ha) i pomorskiej (377 ha). Zagospodarowanie obszaru stref Poniższa tabela obrazuje stopień zagospodarowania obszaru specjalnych stref ekonomicznych. Do gruntów zagospodarowanych zostały zaliczone grunty zajęte przez przedsiębiorców posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy, grunty zajęte przez przedsiębiorców działających bez zezwolenia (ponieważ je wcześniej utracili lub z uwagi na przedmiot działalności nie mogli go uzyskać), a także grunty zajęte przez infrastrukturę. Tabela 3 Zagospodarowanie obszaru stref wg stanu na dzień 31 grudnia 2007 r. Lp. Strefa Obszar strefy (ha) Grunty zagospodarowane (ha) Grunty niezagospodarowane (ha) Stopień zagospodarowania gruntów % 1 Kamiennogórska 338,70 166,96 171,74 49,29 2 Katowicka 1 299,63 960,60 339,03 73,91 3 Kostrzyńsko-Słubicka 1 005,46 756,43 249,03 75,23 4 Krakowska 298,89 229,03 69,86 76,63 5 Legnicka 416,80 323,03 93,77 77,50 6 Łódzka 897,38 588,72 308,66 65,60 7 Mielecka 925,67 633,90 291,77 68,48 8 Pomorska 1 054,41 723,55 330,86 68,62 9 Słupska 376,51 182,08 194,43 48,36 10 Starachowicka 566,42 276,20 290,22 48,76 11 Suwalska 312,85 229,88 82,97 73,48 12 Tarnobrzeska 1 335,61 977,50 358,11 73,19 13 Wałbrzyska 1 434,57 943,21 491,36 65,75 14 Warmińsko-Mazurska 700,21 512,74 187,47 73,23 Razem , , ,28 68,45 11

12 Łączny obszar specjalnych stref ekonomicznych był zagospodarowany w ponad 68%. Spośród stref największe zagospodarowanie cechowało strefy: legnicką (77,5%), krakowską (76,6%) i kostrzyńsko-słubicką (75,2%). Najwięcej wolnych gruntów w stosunku do powierzchni danej strefy znajdowało się natomiast w strefach: słupskiej i starachowickiej, gdzie stopień zagospodarowania wynosił odpowiednio 48,4% i 48,8%, tj. 23 p.p. i 27 p.p. mniej niż w roku Największy wzrost zagospodarowania gruntów można zaobserwować w strefie legnickiej (10,5 p.p.), co wynika z faktu, iż w strefie ulokowało się kilku nowych inwestorów, podczas gdy łączna powierzchnia strefy nie uległa zmianie w 2007 r. W dalszej kolejności plasują się strefy: katowicka i warmińsko-mazurska, których zagospodarowanie zwiększyło się o 9 p.p. Na uwagę zasługuje strefa pomorska, w której pomimo znacznego poszerzenia granic w 2007 r. stopień zagospodarowania pozostał na poziomie zbliżonym do roku poprzedniego (ponad 68%). 12

13 4. Efekty funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych Liczba udzielonych zezwoleń Zaprezentowana poniżej tabela przedstawia informację o liczbie zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie specjalnych stref ekonomicznych, wydanych w poszczególnych latach ( ) oraz ujętych narastająco na koniec danego roku. W zestawieniu tym nie zostały uwzględnione zezwolenia cofnięte, wygaszone bądź unieważnione. Cofnięcie zezwolenia następuje w przypadku niezrealizowania przez przedsiębiorcę warunków zezwolenia dotyczących terminu rozpoczęcia działalności, wielkości nakładów inwestycyjnych lub zatrudnienia, a także w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności objętej zezwoleniem. Do końca 2007 r. Minister Gospodarki cofnął 417 zezwoleń, najwięcej w strefie suwalskiej (57), katowickiej (48) i pomorskiej (47). Jednakże biorąc pod uwagę udział zezwoleń cofniętych w ogólnej liczbie zezwoleń wydanych w danej strefie, najbardziej niekorzystną relację obserwuje się w strefach: pomorskiej (41%), warmińsko-mazurskiej (40%) i ponownie suwalskiej (38%). Wygaszenie zezwolenia następuje na wniosek przedsiębiorcy, który rezygnuje z realizacji inwestycji w strefie. Liczba zezwoleń wygaszonych wyniosła 169, z czego blisko 24% przypada na strefę suwalską (40). Oznacza to, że w tej strefie 27% projektów inwestycyjnych zostało zaniechanych z woli inwestora. Wysoki udział zezwoleń wygaszonych występuje także w strefie kamiennogórskiej (31%). Ponadto wart odnotowania jest fakt, iż najwięcej wygaszeń miało miejsce w 2000 r. (34), czyli w przededniu wejścia w życie mniej korzystnych zasad udzielania pomocy w specjalnych strefach ekonomicznych. Także w roku 2007 wielu przedsiębiorców podjęło decyzję o rezygnacji z działalności w strefie na podstawie zezwolenia (31 wygaszeń). Unieważnienie zezwolenia ma miejsce jedynie w sytuacji, gdy zostało wydane z rażącym narażeniem przepisów prawa. Przypadek taki wystąpił czterokrotnie. 13

14 Niektórzy spośród przedsiębiorców, którzy utracili zezwolenia, nadal działają na obszarze stref, jednakże sukcesywnie tereny przez nich zajmowane tracą status specjalnej strefy ekonomicznej. Tabela 4 Liczba ważnych zezwoleń Lp. Strefa 2005 r r r. wydane wydane wydane narastająco narastająco narastająco w 2005 r. w 2006 r. w 2007 r. 1 Kamiennogórska Katowicka Kostrzyńsko-Słubicka Krakowska Legnicka Łódzka Mielecka Pomorska Słupska Starachowicka Suwalska Tarnobrzeska Wałbrzyska Warmińsko-Mazurska Razem W roku 2007 zostało wydanych 201 zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie specjalnych stref ekonomicznych, co stanowi blisko 19% ogółu zezwoleń. Największa liczba zezwoleń przypada na strefę katowicką (170), za którą w znacznej odległości plasują się strefy: tarnobrzeska, kostrzyńsko-słubicka i wałbrzyska z liczbą zezwoleń zbliżoną do 100. W ostatnim roku największą liczbę inwestorów przyciągnęły strefy katowicka (33), kostrzyńsko-słubicka (24) i wałbrzyska (23). W stosunku do roku 2006 liczba wydanych zezwoleń zmalała o blisko

15 Nakłady inwestycyjne Tabela 5 Poniesione nakłady inwestycyjne w mln zł Lp. Strefa Udział stref w łącznych nakładach (%) Dynamika rok poprzedni = 100 % 4:3 5: Kamiennogórska 606, , ,0 2,6 165,2 121,5 2 Katowicka 7 713, , ,1 25,5 132,2 115,3 3 Kostrzyńsko-Słubicka 1 039, , ,4 5,3 144,3 163,3 4 Krakowska 463,1 481, ,7 2,2 104,0 212,9 5 Legnicka 2 780, , ,7 7,9 112,4 116,0 6 Łódzka 2 061, , ,0 8,5 145,9 129,5 7 Mielecka 2 363, , ,6 6,8 118,7 111,0 8 Pomorska 1 428, , ,7 5,7 121,1 153,0 9 Słupska 135,6 517,3 615,8 1,3 381,5 119,1 10 Starachowicka 372,5 593,9 740,0 1,6 159,4 124,6 11 Suwalska 478,1 630, ,1 2,2 131,8 158,8 12 Tarnobrzeska 1 070, , ,4 9,0 223,7 172,5 13 Wałbrzyska 4 596, , ,2 17,0 127,8 133,8 14 Warmińsko-Mazurska 597, , ,6 4,4 263,5 127,6 Razem , , ,2 100,0 137,8 130,1 Skumulowana wartość inwestycji , , , , , ,2 mln zł 6 000, , , , , , , , , , ,7 615,8 740, , ,6 0,0 Kamiennogórska Katowicka Kostrzyńsko-Słubicka Krakowska Legnicka Łódzka Mielecka Pomorska Słupska Starachowicka Suwalska Tarnobrzeska Wałbrzyska Warmińsko-Mazurska Strefa

16 Do końca 2007 r. przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie specjalnych stref ekonomicznych ponieśli nakłady inwestycyjne w wysokości ponad 46 mld zł, co stanowi wzrost w stosunku do roku poprzedniego o 30%. Tempo rozwoju inwestycji spadło jednakże o 7,7 p.p. w porównaniu z relacją 2006/2005. Jeśli chodzi o dynamikę wzrostu inwestycji w poszczególnych strefach, na uwagę zasługuje strefa krakowska, która wzrost o 213% zawdzięcza inwestycji MAN Trucks w Niepołomicach (ponad 410 mln zł). Wspomnieć należy także o strefie tarnobrzeskiej, gdzie nakłady inwestycyjne poniesione przez LG. Philips LCD Poland w Kobierzycach wyniosły 928,3 mln zł, co stanowi 22 % łącznych inwestycji w tej strefie. Do dużego przyrostu inwestycji w strefie kostrzyńsko-słubickiej przyczyniło się kilka firm m.in. Stelmet, Homanit Polska, TPV Displays Polska. Największy udział w łącznej kwocie inwestycji posiada strefa katowicka - 25,5% (w 2006 r. - 29%), za nią jest strefa wałbrzyska z udziałem, podobnie jak w roku ubiegłym, na poziomie 17 %. Na te dwie strefy przypada ponad 40% całkowitego zainwestowanego kapitału. Miejsca pracy Tabela 6 Utworzone miejsca pracy Lp. Strefa Udział stref w zatrud nieniu (%) Nowe (%) Dynamika rok poprzedni =100 (%) Ogółem Ogółem Ogółem Utrzymane Nowe 4:3 5: Kamiennogórska ,8 3,4 141,8 152,4 2 Katowicka ,3 21,8 148,5 109,6 Kostrzyńsko- 3 Słubicka ,1 5,4 139,1 128,0 4 Krakowska ,1 2,7 123,2 118,1 5 Legnicka ,4 5,6 129,0 116,7 6 Łódzka ,1 7,2 151,9 180,6 7 Mielecka ,2 8,7 108,9 109,4 8 Pomorska ,6 7,8 118,3 145,6 9 Słupska ,2 1,4 125,0 113,2 10 Starachowicka ,8 3,5 125,4 115,1 11 Suwalska ,8 3,5 109,4 124,6 12 Tarnobrzeska ,3 11,2 143,2 127,4 13 Wałbrzyska ,7 14,4 122,3 124,8 Warmińsko- 14 Mazurska ,6 3,3 120,9 116,8 Razem ,0 100,0 130,5 124,6 16

17 Zatrudnienie w strefach w latach Liczba miejsc pracy Kamiennogórska Katowicka Kostrzyńsko-Słubicka Krakowska Legnicka Łódzka Mielecka Pomorska Strefa Słupska Starachowicka Suwalska Tarnobrzeska Wałbrzyska Warmińsko-Mazurska Działający na terenie stref inwestorzy zapewniają łącznie ok. 182 tys. miejsc pracy, z czego 77% to nowe miejsca pracy stworzone przez inwestorów po uzyskaniu zezwolenia na prowadzenie działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Liczba miejsc pracy w 2007 r. wzrosła w stosunku do roku poprzedniego o blisko 25%. Przyrost ten jest niższy niż w roku 2006, kiedy liczba miejsc pracy zwiększyła się o 30% w porównaniu z 2005 r. Największe zatrudnienie jest w strefie katowickiej (m.in. dzięki inwestycjom: TRW Polska miejsc pracy, General Motors Manufacturing Poland miejsc pracy, LEAR Corporation Poland II 1801 miejsc pracy) i wałbrzyskiej (m.in. MAHLE Polska 2906 miejsc pracy, POLAR 2498 miejsc pracy, FAURECIA WAŁBRZYCH 2292 miejsc pracy, Toyota Motor Manufacturing Poland 2073 miejsc pracy). Osiągnęło ono poziom odpowiednio 35,3 tys. i 28,7 tys. miejsc pracy. Na kolejnych miejscach znajdują się strefy: tarnobrzeska, gdzie wiele miejsc pracy stworzyli m.in.: LG Electronics Wrocław, Heesung Electronics Poland, LG. Philips LCD Poland oraz pomorska (Philips Consumer Electronics Industries Poland i Jabil Circuit Poland, FLEXTRONICS INTERNATIONAL POLAND, SHARP MANUFACTURING POLAND). Rok 2007 przyniósł największy przyrost zatrudnienia w strefach: łódzkiej, kamiennogórskiej i pomorskiej. 17

18 Wiodący inwestorzy Tabela 7 Wiodący inwestorzy w specjalnych strefach ekonomicznych Lp. Przedsiębiorca Gmina Strefa Branża Kraj pochodzenia kapitału General Motors Manufacturing Poland Sp. z o. o. Toyota Motor Manufacturing Poland Sp. z o. o. FIAT -GM POWERTRAIN POLSKA Sp. z o.o. Gliwice Wałbrzych Bielsko-Biała 4 "MICHELIN POLSKA" S.A. Olsztyn Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. "TOYOTA MOTOR INDUSTRIES POLAND" Sp. z o. o. "LG. PHILIPS LCD POLAND" Sp. z o.o. Polkowice Jelcz- Laskowice Kobierzyce Katowicka Wałbrzyska Katowicka Warmińsko- Mazurska Legnicka Wałbrzyska Tarnobrzeska 8 NGK Ceramics Polska Sp. z o.o. Gliwice Katowicka 9 Kronospan Mielec Sp. z o.o. Mielec Mielecka Gillette Poland International Sp. z o. o. "BDN Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością" Sp. komandytowa Łódź Łódzka 12 Isuzu Motors Polska Sp. z o.o. Tychy Katowicka 13 GUARDIAN Industries Poland Sp. z o. o. 14 Sitech Sp. z o.o. Polkowice Legnicka 15 FAURECIA WAŁBRZYCH Sp. z o.o. Motoryzacyjna (samochody) Motoryzacyjna (skrzynie przekładniowe) Motoryzacyjna (silniki) Produkcja opon Motoryzacyjna (silniki) Motoryzacyjna (silniki diesla) Produkcja paneli LCD Motoryzacyjna (filtry ceramiczne do silników diesla) Produkcja wyrobów z drewna Produkcja maszynek do golenia USA Japonia Włochy Francja Niemcy Japonia Korea Japonia Austria Holandia Nowogrodziec Kamiennogórska Druk czasopism Niemcy Motoryzacyjna (silniki) Japonia Częstochowa Katowicka Szklarska (huta) USA Wałbrzych Wałbrzyska Motoryzacyjna (siedzenia samochodowe) Produkcja metalowych komponentów do siedzeń samochodowych Niemcy Francja Najwięksi inwestorzy w specjalnych strefach ekonomicznych reprezentują przede wszystkim branżę motoryzacyjną, a kapitał pochodzi najczęściej z Japonii. Najwięcej dużych inwestorów ulokowanych jest w strefie katowickiej. W czołówce znajduje się również wielu inwestorów 18

19 ze stref obecnych w województwie dolnośląskim, tj. wałbrzyskiej, legnickiej i kamiennogórskiej, a także tarnobrzeskiej w Kobierzycach. Na uwagę zasługuje fakt, że przedsiębiorcy prowadzący działalność w strefach na terenie województwa dolnośląskiego i śląskiego zainwestowali łącznie ok. 26 mld zł, czyli ponad połowę wszystkich środków ulokowanych w strefach. Na województwa te przypada także największa liczba utworzonych miejsc pracy. Efekty w przeliczeniu na zagospodarowany obszar stref Tabela 8 Efekty w przeliczeniu na 1 ha zagospodarowanego terenu Lp. Strefa Teren zajęty przez przedsiębiorców działających w oparciu o zezwolenie (ha) Nakłady inwestycyjne na 1 ha (mln zł) Miejsca pracy na 1 ha 1 Kamiennogórska 149,96 8, Katowicka 813,02 14, Kostrzyńsko-Słubicka 496,38 4, Krakowska 212,74 4, Legnicka 219,30 16, Łódzka 540,82 7, Mielecka 240,35 12, Pomorska 666,51 3, Słupska 148,85 4, Starachowicka 176,75 4, Suwalska 116,20 8, Tarnobrzeska 685,18 6, Wałbrzyska 924,84 8, Warmińsko-Mazurska 399,24 5,03 21 Średnia 7,82 32 Na jeden hektar terenu zagospodarowanego przez inwestorów, posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej, przypada średnio blisko 8 mln zł zainwestowanego kapitału i ponad 30 miejsc pracy. W 2006 r. parametry te kształtowały się na podobnym poziomie i wynosiły odpowiednio 7,13 mln/ha i 31 miejsc pracy/ha. Biorąc pod uwagę nakłady inwestycyjne, zdecydowanie powyżej średniej plasują się strefy: legnicka (16,5 mln zł), katowicka (14,5 mln zł ) i mielecka (13 mln zł). W odniesieniu do wielkości zatrudnienia najlepszy rezultat osiągnęła strefa mielecka (55 miejsc pracy). Na 19

20 kolejnych pozycjach plasują się strefy: suwalska (44 miejsca pracy), katowicka (43 miejsca pracy), starachowicka (39 miejsc pracy). Struktura inwestycji wg kraju pochodzenia kapitału Poniższa tabela przedstawia strukturę geograficzną zainwestowanego w specjalnych strefach ekonomicznych kapitału wg stanu na dzień 31 grudnia 2007 r. Tabela 9 Struktura geograficzna zainwestowanego kapitału Lp. Kraj Poniesione nakłady inwestycyjne (mln zł) Udział w łącznych nakładach (%) 1 Polska 8 670,0 18,81 2 Niemcy 7 711,8 16,73 3 USA 7 070,4 15,34 4 Japonia 6 376,4 13,84 5 Włochy 3 925,2 8,52 6 Francja 2 475,6 5,37 7 Korea Płd ,1 5,18 8 Austria 1 734,1 3,76 9 Holandia 1 510,7 3,28 10 Szwecja 1 365,6 2,96 11 Hiszpania 972,2 2,11 12 Cypr 371,5 0,81 13 Belgia 269,7 0,59 14 Dania 213,0 0,46 15 Szwajcaria 152,9 0,33 16 Czechy 124,3 0,27 17 Portugalia 114,3 0,25 18 Grecja 104,9 0,23 19 Finlandia 86,8 0,19 20 Kanada 82,1 0,18 21 Wielka Brytania 79,8 0,17 22 Tajwan 77,5 0,17 23 Chorwacja 74,7 0,16 24 Indie 61,9 0,13 25 Estonia 23,4 0,05 26 Norwegia 17,9 0,04 27 Irlandia 13,7 0,03 28 Lichtenstein 7,6 0,02 29 pozostałe 11,1 0,02 Razem ,

21 Struktura zainwestowanego kapitału Holandia 3% Austria 4% Szwecja 3% Hiszpania 2% Cypr 1% Belgia 1% Polska 19% Korea Płd. 5% Francja 5% Włochy 9% Niemcy 17% Japonia 14% USA 15% Do pięciu czołowych krajów, z których pochodzi ponad 73% kapitału zainwestowanego w strefach, zaliczają się: Polska, Niemcy, USA, Japonia i Włochy. W roku 2006 państwa te także znajdowały się w czołówce, przy czym drugą pozycję zajmowali inwestorzy amerykańscy z udziałem na poziomie 20%. W 2007 r. wartość inwestycji amerykańskich wzrosła nieznacznie (o ok. 90 mln zł), podczas gdy inwestycje niemieckie zwiększyły się o 2,2 mld zł. Pozwoliło to spółkom z kapitałem niemieckim uplasować się na drugiej pozycji w strukturze kapitałowej inwestycji. 21

22 Procent inwestycji 100% 80% 60% 40% 20% 0% Kamiennogórska Katowicka Kostrzyńsko-Słubicka Struktura zainwestowanego kapitału (wg 3 krajów wiodących) Krakowska Legnicka Łódzka Mielecka Pomorska Strefa Słupska Starachowicka Suwalska Tarnobrzeska Wałbrzyska Warmińsko-Mazurska Pozostałe Francja Szwecja Korea Płd. Norwegia Cypr Austria Holandia Polska USA Japonia Włochy Niemcy Analizując strukturę zainwestowanego kapitału można wyróżnić strefy z wyraźną dominacją jednego z zagranicznych inwestorów. Są to strefy: legnicka, kamiennogórska, warmińskomazurska, słupska, tarnobrzeska, mielecka, wałbrzyska. Inwestycje niemieckie dominują w strefach: legnickiej (m.in. za sprawą inwestycji Volkswagen Motor Polska w Polkowicach), kamiennogórskiej (m.in. firma poligraficzna BDN należąca do Grupy Bauer), krakowskiej (m.in. MAN Trucks). Ich udział w całkowitych nakładach inwestycyjnych wynosi odpowiednio: 74%, 70% i 41%. W strefie warmińskomazurskiej przeważa kapitał francuski (65%) dzięki inwestycji MICHELIN POLSKA w wysokości 1,3 mld zł. Wysoki udział kapitału cypryjskiego (60%) obserwuje się w strefie słupskiej za sprawą producenta płyt drewnopochodnych KRONOSPAN POLSKA. Na uwagę zasługują także inwestycje japońskie, które koncentrują się w strefie wałbrzyskiej, stanowiąc 43% zainwestowanego tam kapitału. W czołówce plasują się inwestycje Toyoty w Wałbrzychu i Jelczu - Laskowicach, które wyniosły dotąd 1,9 mld zł i 0,9 mld zł. Inwestorzy japońscy zainwestowali znaczne środki także w trzech innych strefach, tj. katowickiej, pomorskiej i legnickiej. W strefie katowickiej obserwuje się znaczący udział inwestycji amerykańskich (34%), wśród których przoduje General Motors Manufacturing Poland z kwotą 2,1 mld zł poniesionych kosztów inwestycyjnych. Wspomnieć należy także o inwestorach z Korei Płd., którzy najwięcej zainwestowali w strefie tarnobrzeskiej. LG. Philips LCD Poland, LG Electronics Wrocław oraz ich poddostawcy zainwestowali 22

23 w Kobierzycach blisko 2 mld zł, co stanowi 48% ulokowanych w strefie inwestycji. Kapitał koreański jest również obecny w strefie warmińsko-mazurskiej dzięki inwestycji LG Electronics Mława. Struktura branżowa inwestycji Tabela 10 Struktura branżowa inwestycji Symbol Nazwa branży Poniesione nakłady inwestycyjne (mln zł) % DM sprzęt transportowy ,4 31,6 DH wyroby z gumy i tworzyw sztucznych 4 657,4 10,1 DJ metale i podstawowe wyroby z metali 4 415,0 9,6 DL urządzenia elektryczne i optyczne 4 324,7 9,4 DE masa włóknista; papier, tektura i wyroby z nich; zapisane nośniki informacji; usługi poligraficzne 3 383,2 7,3 DI wyroby z pozostałych surowców niemetalicznych 3 152,6 6,8 DD drewno i wyroby z drewna 2 869,0 6,2 DK maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowane 2 842,5 6,2 DN produkty wytworzone, gdzie indziej niesklasyfikowane 1 656,1 3,6 DG chemikalia, wyroby chemiczne i włókna sztuczne 1 593,9 3,5 DA artykuły spożywcze, napoje i wyroby tytoniowe 1 591,8 3,5 I usługi transportowe, magazynowe oraz łączności 404,0 0,9 DB wyroby włókiennicze (tekstylia) 211,6 0,5 K usługi związane z nieruchomościami, wynajem, nauka i prowadzenie działalności gospodarczej 188,3 0,4 E energia elektryczna, gaz, para wodna i woda 130,6 0,3 DC skóry wyprawione i wyroby ze skór wyprawionych 51,6 0,1 inne 68,7 0,1 Razem ,2 100,0 * nazwa branży wg PKWiU brzmi usługi związane z nieruchomościami, wynajem, nauka i prowadzenie działalności gospodarczej, ale zezwolenie może być udzielone jedynie na usługi informatyczne, badawczorozwojowe i BPO (usługi finansowo-księgowe, call centers). Blisko 32% nakładów inwestycyjnych ponieśli przedsiębiorcy reprezentujący branżę motoryzacyjną. To rezultat podobny do roku 2006, w którym udział ten wynosił 35,7%. Drugie miejsce zajmują producenci wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (10%), kolejne producenci wyrobów z metalu (9,6%), wyprzedzając nieznacznie producentów urządzeń elektrycznych i optycznych (9,4%). Struktura branżowa inwestycji w 2006 r. kształtowała się podobnie, z wyjątkiem branży metalowej (DJ), której udział w łącznych inwestycjach był mniejszy o 3,1 p.p. 23

24 Procent inwestycji 100% 80% 60% 40% 20% 0% Kamiennogórska Katowicka Kostrzyńsko-Słubicka Krakowska Struktura branżowa inwestycji (wg 3 branż wiodących) Legnicka Łódzka Mielecka Pomorska Strefa Słupska Starachowicka Suwalska Tarnobrzeska Wałbrzyska Warmińsko-Mazurska Pozostałe K DD DG DE DA DI DN DH DM DK DJ DL Branża motoryzacyjna (DM), najsilniej reprezentowana wśród inwestorów, dominuje w strefach: katowickiej (dzięki inwestycjom m.in. General Motors - 2,1 mld zł, Fiat-GM Powertrain - 1,4 mld zł, NGK Ceramics, Isuzu), legnickiej (Volkswagen - 1,2 mld zł, Sitech, Sanden), wałbrzyskiej (Toyota w Wałbrzychu i Jelczu-Laskowicach - łącznie 2,8 mld zł) i krakowskiej. Profil branżowy strefy krakowskiej zmienił się w porównaniu z 2006 r., kiedy przeważała branża papiernicza. Zmiana ta wynika z realizacji inwestycji przez MAN Trucks w Niepołomicach, który w 2007 r. zainwestował 411 mln zł. Branża papiernicza (DE) przeważa w strefie kamiennogórskiej, gdzie znaczne środki ulokowała firma z Grupy Bauer - BDN. Producenci urządzeń elektrycznych i optycznych (DL) są licznie reprezentowani w strefie pomorskiej, m.in. przez Flextronics, Sharp, Philips i Jabil, Sumika czy Orion. Poniesione przez nich nakłady inwestycyjne stanowią ponad połowę całkowitych inwestycji w strefie. Branża ta jest wiodąca także w strefie tarnobrzeskiej, przede wszystkim dzięki inwestycjom LG. Philips LCD Poland i Heesung Electronics w Kobierzycach. W strefach słupskiej, suwalskiej, mieleckiej i kostrzyńsko-słubickiej dominuje branża drzewna (DD), przy czym w pierwszej ze stref udział tej branży w łącznych inwestycjach strefy kształtuje się na poziomie 63%. 24

25 Wyraźną koncentrację na jednej branży zaobserwować można w strefie warmińskomazurskiej, gdzie 66% zrealizowanych inwestycji przypada na produkcję wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (DH), do czego przyczyniła się inwestycja Michelin w Olsztynie. Poniższy wykres prezentuje stopień sprofilowania branżowego poszczególnych stref poprzez określenie udziału branży wiodącej oraz udziału trzech wiodących branż w całkowitych inwestycjach zrealizowanych w strefie. Struktura branżowa inwestycji 100% 90% 80% Procent inwestycji 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Legnicka Warmińsko-Mazurska Krakowska Pomorska Kamiennogórska Katowicka Słupska Strefa Mielecka Suwalska Wałbrzyska Tarnobrzeska Starachowicka Kostrzyńsko-Słubicka Łódzka Udział wiodącej branży Udział 3 wiodących branż Największa koncentracja branżowa występuje w strefie legnickiej i warmińsko-mazurskiej, w których na branżę wiodącą przypada ponad 65% inwestycji, natomiast trzy główne branże wyczerpują ponad 90% zainwestowanych w strefie środków. Duże zróżnicowanie branżowe charakteryzuje strefy: łódzką, kostrzyńsko-słubicką czy starachowicką, gdzie żadna z branż nie osiągnęła 30% udziału w inwestycjach. 25

26 Pomoc publiczna udzielona przedsiębiorcom w specjalnych strefach ekonomicznych Wielkość zwolnień w poszczególnych latach: 1997 r. - 16,0 mln zł, 2002 r ,3 mln zł, 1998 r. - 31,3 mln zł, 2003 r ,8 mln zł, 1999 r. - 88,2 mln zł, 2004 r ,2 mln zł, 2000 r ,6 mln zł, 2005 r ,1 mln zł, 2001 r ,2 mln zł, 2006 r ,8 mln zł. Informacja o kwocie pomocy publicznej udzielonej w 2007 r. będzie dostępna w połowie 2008 r. Pomoc publiczna w specjalnych strefach ekonomicznych mln zł Na koniec 2006 r. pomoc udzielona w specjalnych strefach ekonomicznych wyniosła 3,2 mld zł, co stanowi 9% wartości nakładów inwestycyjnych poniesionych przez przedsiębiorców do końca 2006 r. 26

27 5. Spółki zarządzające specjalnymi strefami ekonomicznymi Ustawa o sse stanowi, że zarządzającym strefą może być spółka kapitałowa, w której większość głosów na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników posiada Skarb Państwa lub samorząd województwa. Tylko w przypadku Pomorskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., która zarządza słupską specjalną strefą ekonomiczną, większością głosów dysponuje samorząd województwa. Nadzór właścicielski nad spółkami zarządzającymi strefami, z wyłączeniem spółek, w których Skarb Państwa posiada 100% akcji lub udziałów, sprawuje Minister Gospodarki. Spod nadzoru Ministra Gospodarki wyłączona jest Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., która zarządza strefami: mielecką i tarnobrzeską. Tabela 11 Struktura kapitałowa spółek zarządzających strefami na dzień 31 grudnia 2007 r. Spółka zarządzająca Specjalna Strefa Ekonomiczna Małej Przedsiębiorczości S.A. (strefa kamiennogórska) Wartość udział % Nazwa akcjonariusza kapitału wg wg zł kapitału głosów Skarb Państwa ,97 63,05 Miasto Kamienna Góra ,38 15,97 Gmina Nowogrodziec ,28 7,44 Karkonoska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A ,87 0,52 BOT Elektrownia Turów S.A ,61 0,37 Miasto Lubań ,75 9,54 Miasto Jawor ,14 3,11 Razem ,00 100,00 Skarb Państwa ,19 52,19 Miasto Kraków ,59 3,59 Samorząd Województwa Krakowski Park Technologiczny Małopolskiego ,71 10,71 Sp. z o. o. Uniwersytet Jagielloński ,71 10,71 Politechnika Krakowska ,71 10,71 Akademia Górniczo - Hutnicza ,71 10,71 ArcelorMittal Poland S.A ,38 1,38 Razem ,00 100,00 Skarb Państwa ,66 67,67 Gmina Szczytno ,40 1,67 Miasto Bartoszyce ,08 9,12 Warmińsko - Mazurska Gmina Dobre Miasto ,42 5,18 Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. Gmina Bartoszyce ,40 14,93 Gmina Olecko ,52 0,37 Miasto Mrągowo ,81 0,56 Miasto Nowe Miasto Lubawskie ,71 0,50 Razem ,00 100,00 Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. Skarb Państwa ,46 87,94 Miasto Łódź ,55 10,79 Miasto Ozorków ,99 1,26 Razem ,00 100,00 27

28 Spółka zarządzająca Kostrzyńsko - Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. Wartość udział % Nazwa akcjonariusza kapitału wg wg zł kapitału głosów Skarb Państwa ,90 56,70 Miasto Kostrzyn nad Odrą ,59 15,10 Gmina Słubice ,00 14,20 Miasto Gorzów Wielkopolski ,48 3,00 Miasto Nowa Sól ,30 5,10 Miasto Gubin ,25 1,80 Gmina Bytom Odrzański ,41 0,80 Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Gorzowie Wielkopolskim ,71 0,40 Prochem - Zachód Sp. z o.o ,35 2,90 Razem ,00 100,00 Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. (strefy: mielecka i tarnobrzeska) Skarb Państwa ,00 100,00 Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Sp. z o.o. Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. Razem ,00 100,00 Skarb Państwa ,11 53,57 Miasto Dąbrowa Górnicza ,02 4,67 Miasto Gliwice ,03 9,34 Gmina Godów ,60 0,56 Miasto Jastrzębie Zdrój ,01 4,66 Miasto Katowice ,77 9,09 Gmina Pawłowice ,90 0,84 Miasto Sosnowiec ,02 4,67 Miasto Tychy ,03 9,34 Miasto Żory ,51 3,26 Razem ,00 100,00 Skarb Państwa ,50 71,50 Samorząd Województwa Pomorskiego ,10 8,10 Miasto Gdańsk ,40 5,40 Miasto Tczew ,30 4,30 Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego ,40 6,40 Miasto Kwidzyn ,10 2,10 Miasto Malbork ,80 0,80 Gmina Chojnice ,50 0,50 Gmina Tczew ,40 0,40 Gmina Człuchów ,30 0,30 Gmina Sztum ,20 0,20 Razem ,00 100,00 Skarb Państwa ,31 55,32 Gmina Polkowice ,33 18,81 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska ,66 15,45 Miasto Złotoryja ,60 4,64 Gmina Gromadka ,11 2,70 Miasto Legnica ,25 1,15 Gmina Warta Bolesławiecka ,95 1,16 ING Security S.A ,32 0,19 28

29 Spółka zarządzająca Suwalska Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. Pomorska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. (strefa słupska) Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna Sp. z o.o. Specjalna Strefa Ekonomiczna "Starachowice" S.A. Nazwa akcjonariusza Wartość kapitału zł wg kapitału udział % wg głosów Bank Zachodni WBK S.A ,47 0,58 Razem ,00 100,00 Skarb Państwa ,46 66,64 Miasto Ełk ,55 18,23 Gmina Gołdap ,62 8,19 Miasto Suwałki ,37 6,94 Razem ,00 100,00 Samorząd Województwa Pomorskiego ,24 50,75 Miasto Słupsk ,72 19,71 Gmina Słupsk ,36 2,89 Agencja Rozwoju Przemysłu ,90 1,19 S.A. Miasto Koszalin ,46 6,94 Skarb Państwa ,16 18,02 Pozostali ,16 0,50 Razem ,00 100,00 Skarb Państwa ,42 79,39 Miasto Wałbrzych ,09 6,86 AM "RELIQUM" Sp. z o.o ,17 0,07 Miasto Kłodzko ,13 0,45 Miasto Dzierżoniów ,18 2,46 Miasto Nowa Ruda ,96 0,38 Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Katowicach ,48 0,19 Bank Zachodni WBK S.A ,13 0,45 PKO BP S.A ,13 0,45 Agencja Rozwoju Przemysłu S.A ,55 4,60 Gmina Żarów ,86 0,74 Gmina Jelcz-Laskowice ,47 2,18 Gmina Nysa ,03 0,01 Miasto Kudowa-Zdrój ,48 0,19 Miasto Świdnica ,87 0,74 Miasto Oława ,94 0,77 Gmina Strzelin ,11 0,05 Razem ,00 100,00 Skarb Państwa ,27 54,18 InwestStar S.A ,61 38,81 Miasto Starachowice ,91 6,89 Świętokrzyska Agencja Rozwoju Regionu S.A ,21 0,11 Razem ,00 100,00 29

30 W radach nadzorczych spółek zarządzających strefami, w stosunku do których Skarb Państwa posiada większość głosów, zasiadają, w liczbie nie większej niż 5 osób, przedstawiciele: - Ministra Gospodarki odpowiadającego za funkcjonowanie stref, - Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów odpowiadającego m.in. za zagadnienia dotyczące udzielania pomocy publicznej, - wojewody, - jednostek samorządu terytorialnego, których udział w kapitale zakładowym spółki jest największy (nie więcej niż 2 osoby). Do składu rady nadzorczej spółek zarządzających, w stosunku do których samorząd województwa posiada większość głosów, powoływani są przedstawiciele: - samorządu województwa (w liczbie 2), - Ministra Gospodarki, - jednostek samorządu terytorialnego, z wyłączeniem samorządu województwa, których udział w kapitale zakładowym spółki jest największy (nie więcej niż 2 osoby). Główne zadania spółek zarządzających strefami to: - promocja strefy, - organizacja rokowań lub przetargów oraz udzielanie zezwoleń, - zbywanie lub pośredniczenie w zbywaniu prawa własności i prawa użytkowania wieczystego gruntów objętych strefą, - kontrola działalności przedsiębiorców w zakresie jej zgodności z zezwoleniem, - budowa infrastruktury na terenie strefy, - opieka nad inwestorami, pośredniczenie w kontaktach z władzami samorządowymi, właścicielami mediów i infrastruktury itp. Wynik finansowy spółek zarządzających strefami Spółki zarządzające utrzymują się głównie z dochodów uzyskanych ze sprzedaży gruntów oraz opłat administracyjnych uiszczanych przez działających na terenie strefy przedsiębiorców. Wynik finansowy zależy zatem w głównej mierze od napływu inwestorów w danym roku. 30

31 Tabela 12 Wynik finansowy spółek zarządzających strefami w latach w tys. zł. Spółka zarządzająca 2003 r r r r r. Specjalna Strefa Ekonomiczna Małej Przedsiębiorczości S.A. (strefa kamiennogórska) 200, , , ,5 233,6 Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. 733, , , , ,4 Kostrzyńsko - Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A , , , , ,8 Krakowska Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. 593,6 600,4 757, ,0 154,5 Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. 163,9 968, , , ,0 Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. 924, , , , ,6 Agencja Rozwoju Przemysłu S.A w Warszawie / Oddział w Mielcu * Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Sp. z o.o. (strefa pomorska) Pomorska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. (strefa słupska) Specjalna Strefa Ekonomiczna "Starachowice" S.A , , , , , , , , , ,6-570, ,7 186, , ,3-639,3 119,5 122,1 154,1 177,0 Suwalska Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. -772, ,8 267, ,0-922,3 Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. w Warszawie/ Oddział w Tarnobrzegu * Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna "Invest-Park" Sp. z o.o. Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A , , , , , , , , , ,4 74,1 219,5 10, , ,5 * Dane za 2007 r. dotyczą działalności wyłącznie oddziałów ARP S.A., powołanych do bieżącego zarządzania strefami. W 2007 r. Suwalska Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. (SSSE S.A.) osiągnęła ujemny wynik finansowy w kwocie 922,3 tys. zł. Przyczyną poniesionej straty było niezrealizowanie planu sprzedaży nieruchomości, który zakładał sprzedaż 16,5 ha gruntu i uzyskanie średniej ceny za 1 m 2 w wysokości 21 zł. W rzeczywistości dokonano sprzedaży nieruchomości o powierzchni 4,6581 ha, uzyskując średnią cenę za 1 m 2-21,93 zł. 31