JACHTY MOTOROWE. Platformy pływające

Transkrypt

1 JACHTY MOTOROWE Platformy pływające Składana do transportu platforma na dwóch stalowych pływakach, łatwa do zaprojektowania i zbudowania nawet przez niezbyt doświadczonych majsterkowiczów. Należy tylko zwracać uwagę, by niepotrzebnie nie zwiększać jej ciężaru. Napęd też może być niezbyt skomplikowany i tani, podobny do napędu rowerów wodnych. Do przemieszczania się i spływu z prądem rzek powinien zupełnie wystarczyć, a trochę wysiłku fizycznego tylko uatrakcyjni wypoczynek. Wariant pokazany na zdjęciu to już bardziej rozbudowana wersja tej samej platformy umożliwiająca wykorzystanie jej także przy gorszej pogodzie od wczesnej wiosny do późnej jesieni. W nadbudówce z oblaminowanych obustronnie płyt poliuretanowych wstawionych w ruszt z drewnianych lub stalowych kształtowników można już pomieścić wszystko co kilkuosobowej załodze będzie potrzebne do dłuższego wypoczynku na wodzie. Gabaryty tych pływających pontonów można dobierać w zależności od potrzeb i możliwości finansowych. Dla usztywnienia konstrukcji pływaków i zapewnienia im niezatapialności można wypełnić je pianką poliuretanową, zalewaną porcjami do wnętrza. 1

2 Ekologiczny domek na wodzie z napędem słonecznym BM 660 M BM 660 M to typowy pływający domek przeznaczony dla 4 5 osób różniący się od innych mieszkalnych jachtów motorowych przede wszystkim stopniem komfortu oferowanego załodze. Jest przestronniejszy i niezwykle stateczny. Przechyły na nim są prawie niezauważalne. Wyposażenie może posiadać nie gorsze niż mały domek turystyczny wybudowany nad brzegiem rzeki czy jeziora: toaletę z prysznicem, kambuz z kuchenką, lodówkę z zamrażarką, zlewozmywak, rozkładany stół dla 5 osób, rozsuwane tapczany, a na zewnątrz miejsce do wypoczynku i kąpieli słonecznych na dachu między zadaszeniami z bateriami słonecznymi. Podstawowy materiał na kadłub to stop aluminiowy Al.Mg 4,5 Mn. Nadbudówkę można wykonać z ramiaków dębowych, do których wewnętrznie mocuje się sklejkę gr. 4 5 mm. Z zewnątrz między ramiaki wkleja się nienasiąkliwą piankę poliuretanową o gęstości około 100 kg/m3 lub piankę szklaną o gęstości 120 kg/m3 i oblaminowuje się całość laminatem poliestrowym o konstrukcji zbrojenia M T x M 450 albo okleja płytami z tworzyw sztucznych, np. twardymi płytami PCV o gr. 2 3 mm Polight dającymi się łatwo obrabiać i malować różnymi kolorami. Ekologiczny napęd wykorzystujący energie słoneczną oparty na ogniwach słonecznych np. 12 x S80 z FHU IMPET z Krakowa o łącznej mocy 960 W i zestawie baterii akumulatorów o pojemności 460 Ah 48 V wyposażony jest w dwa silniki elektryczne po 2,1 kw ze śrubami w tunelach pływaków i układ sterowania elektronicznego bez strat energii, podobny do układu wózka akumulatorowego Melex. Układ dwuśrubowy sprawia, że domek posiada bardzo dobrą manewrowość w skrajnym przypadku jedna śruba może pracować do przodu, a druga do tyłu. Taki napęd pozwoli mu na pokonywanie odległości, co dwa - trzy dni (przerwa jest niezbędna dla odbudowania pojemności akumulatorów) do 30 km z szybkością około 6 km/h, pod niewielki prąd (2 3 km/h). Z uwagi na częste głębokie wyładowania do napędu elektrycznego poleca się stosowanie akumulatorów półtrakcyjnych o napięciu 12 V i pojemności 230 Ah, oferowanych między innymi przez firmę Vetus. Wymiary akumulatorów 518 x 276 x 242 mm (długość x szerokość x wysokość). Ciężar akumulatorów około 500 kg (62,3 kg x 8 szt.). Przy słonecznej pogodzie na postoju, energia czerpana za słońca poprzez akumulatory może wystarczyć także na przygotowanie niezbyt skomplikowanych posiłków na niewielkiej kuchence elektrycznej, jeśli wyposaży się go w przetwornicę napięcia z 48 V prądu stałego na 230 V prądu zmiennego. Jest tak zaprojektowany, że można go przewozić na wózku za większym samochodem osobowym do wybranych atrakcyjnych akwenów, gdzie można znaleźć bezproblemowy wypoczynek na mało zagospodarowanych jeziorach, czy głuchych leśnych rozlewiskach rzek. Przez zsunięcie pływaków i zawieszanie barierek otrzymuje się szerokość transportową nie przekraczającą 2,5 m i długość 6,6 m. Można sobie wyobrazić przykładowo spływ takim domkiem z jezior augustowskich Biebrzą i Narwią do Warszawy i dalej Wisłą do innych miast. W takich spływach z prądem rzek można pokonywać codziennie przy słonecznej pogodzie nawet 60 km i więcej w zależności od szybkości prądu rzeki. Silniki będą pobierały tylko energię potrzebną do utrzymywania sterowności. Dane techniczne domku: Lc 7,6 m (6,6 m) Bc 3,4 m (2,4 m) T 0,4 m Zb. wody 280 l Zb. ścieków 270 l 2

3 Ciężar domku do transportu drogowego 1400 kg max. Przyczepa dwuosiowa o masie całkowitej 2000 kg i ładowności 1550 kg z hamulcem najazdowym wykonana z uwzględnieniem wymiarów domku. 3

4 Propozycja 1. BM 685. Jest to chyba najmniejszy jacht motorowy domek na wodzie na którym załoga składająca się z 3 osób może wygodnie spędzać dni wolne od pracy a nawet dłuższe urlopy wakacyjne w warunkach, które mogą być do zaakceptowania nawet przez bardziej wymagających wodniaków. Dla dłuższych rejsów należało by jednak powiększyć trzon kuchenny o dwupalnikową kuchenkę i zlewozmywak, a lodówkę przenieść do forpiku, do pomieszczenia za przednią ścianką mesy, będącego jednocześnie dodatkowym schowkiem do dowolnego wykorzystania. Maksymalna ilość załogi to 5 osób. Dwa dodatkowe miejsca do spania można uzyskać po rozsunięciu siedzeń w kokpicie i rozłożeniu nad nimi namiotu, stanowiącego wyposażenie jachtu. Można na nim zabudować dowolny silnik o maksymalnej mocy do 30 kw. Przy maksymalnych obrotach silnika o mocy 30 kw jacht powinien wchodzić w ślizg. Od przyszłego armatora będzie tylko zależało z jakimi szybkościami będzie chciał pływać. Budowa jachtu z płyt konstrukcyjnej pianki poliuretanowej lub Hereksu. Konstrukcja pokładówki to patrząc od wewnątrz: sklejka gr. 4-5 mm, dwie warstwy maty, konstrukcyjna pianka poliuretanowa gr. 20 mm, dwie warstwy maty, tkanina szklana, dwie warstwy maty. Ciepła woda jest pobierana z 20 litrowego wymiennika otrzymującego ciepło z,,krótkiego obiegu chłodzenia silnika. Integralne zbiorniki: paliwa i ścieków o pojemności 100 i 100 litrów umieszczono w bocznych pływakach kadłuba. Woda pitna w opakowaniach handlowych. Śruba w napędzie klasycznym umieszczona w tunelu nie wystaje poza gabaryt dna jachtu. Wysokość wnętrza 1,90m. Ciężar jachtu przygotowanego do pływania około 1200kg. 4

5 Propozycja 2. BM 800 M Jacht podobny do poprzedniego, lecz większy i wygodniejszy. Można na nim bez pośpiechu odbywać dłuższe rejsy po jeziorach, rzekach lub kanałach w poszukiwaniu mało znanych i mniej uczęszczanych miejsc, gdzie można jeszcze znaleźć ciszę i spokój. Dla tych, którzy chcieli by pływać szybciej można zastosować większy silnik, pozwalający na żeglugę w półślizgu. Jachtem o kadłubie stalowym lub z siatkobetonu z większym silnikiem można pływać także po morskich wodach przybrzeżnych w odległości 20 Mm od brzegu. Wersja za stalowym kadłubem zatwierdzona przez instytucję klasyfikacyjną kat. projektowa C. Można na nim umieścić wszystko co 4 lub 5 osobowej załodze może być potrzebne do pełnego wypoczynku. Na zadaszeniu kokpitu, przydatnym szczególnie w czasie gorszej pogody jest możliwość zabudowania zestawu baterii słonecznych do zasilania energooszczędnego oświetlenia, radia i kompresorowej lodówki z zamrażalnikiem, bez potrzeby doładowywania akumulatorów z alternatora silnika. Jako napęd można polecić jeden z większych silników firmy Ruggerini, chłodzonych powietrzem, tańszych i sprawiających mniej kłopotów w eksploatacji. Bardzo korzystne może być przedłużenie tego jachtu do 8,7 m (BM 870 M). Otrzymamy wtedy większy, wygodniejszy kokpit dla załogi i zaproszonych gości. Zyska na tym także jego sylwetka. Takie przedłużenie nie wymaga ponownego zatwierdzenia dokumentacji. Na pokładzie pokładówki i zadaszenia kokpitu ogniwa fotowoltaiczne o łącznej mocy 1,25 kw. Zbudowany na tym samym kadłubie BM 930 M, ze względu na istotne zmiany powinien być jednak zweryfikowany przez instytucję klasyfikacyjną. Poszerzona wersja tego jachtu do 3,20 m pozwoli na otrzymanie w części dziobowej dwóch osobnych kabin dwuosobowych z własnymi toaletami. Skomplikuje to jednak lądowy transport jachtu ze względu na przekroczenie 3 m szerokości ładunku. 5

6 6

7 Propozycja 3. BM 1100 MS i 1020 MS to jachty, a raczej domki pływające o charakterystycznym ukształtowaniu części dziobowej, przeznaczone do dalszych pływań po rzekach, kanałach i wodach przybrzeżnych Europy. Z uwagi na konieczność zapewnienia stosunkowo dużego zanurzenia, przy niewielkiej wyporności, zapewniającego umieszczenie śruby napędowej nie wychodzącej poza gabaryt dna jachtu, przyjęto odbiegające od powszechnie stosowanych ukształtowanie dna. Podstawowa wersja to kadłub ze stali trudnordzewiejącej o wyższej wytrzymałości 10HNAP lub 18G2A z pokładówką z płyt piankowych obustronnie oblaminowanych. Jednak by obniżyć do minimum czas budowy i koszty, a także czas poświęcony na konserwacje, oraz ułatwić budowę, zaproponowano jako materiał do budowy kadłuba także siatkobeton z wykorzystaniem nowoczesnych zapraw polimerowo-cementowych z ciętymi mikrowłóknami. Biorąc pod uwagę powyższe zalety oraz dodatkowo i to, że w odróżnieniu od laminatu siatkobeton nie ulega osmozie można przyjąć, że jest materiałem przy normalnej eksploatacji o praktycznie nieograniczonej żywotności i dla potencjalnych armatorów budujących swoje jachty w stoczniach ogródkowych bezkonkurencyjnym. Także łatwość budowy bez specjalnych umiejętności oraz niskie koszty w porównaniu z innymi materiałami przemawiają za tym materiałem. Kadłub siatkobetonowy nie jest cięższy od stalowego. Dane techniczne jachtów: BM 1100 MS BM 1020 MS Lc Bc T Δ Lc Bc T Δ 11,00 m 3,40 m 0,60 m 10,00 m3 10,20 m 3,40 m 0,60 m 9,00 m3 BM 1100 MS 7

8 BM 1020 MS Propozycja 4. BM 1300 M To luksusowy jacht przeznaczony do czarterów albo prywatnego użytkowania, podkreślający prestiż armatora lub jego firmy. Ze względu na niewielkie zanurzenie może być eksploatowany na większych wodach śródlądowych takich jak Wielkie Jeziora Mazurskie, Wisła, Odra, czy Zalew Wiślany, Zalew Szczeciński, a także po odpowiednim wyposażeniu w rejsach pełnomorskich. Według nomenklatury europejskiej, a także już i krajowej będzie to kategoria projektowa B do żeglugi pełnomorskiej /do 8º B włącznie przy wysokości fali do 4 m włącznie/. Materiał na kadłub to stal trudno rdzewiejąca o podwyższonej wytrzymałości 10 HNAP lub 18 G 2 A, lub stop aluminiowo magnezowy Al. Mg 4,5 Mn. Na pokładówkę zastosowano płyty z konstrukcyjnej pianki poliuretanowej lub Herexu C , wstawiane w konstrukcję kratową z płaskowników i teowników, oblaminowane obustronnie laminatem poliestrowo szklanym, lub epoksydowo szklanym. Wewnętrzne ściany to sklejka lub laminat z zewnętrzną warstwą z tapety szklanej o dowolnej fakturze pomalowanej na kolor kontrastujący z zabudową drewnianą. Jacht może być napędzany jednym lub dwoma silnikami DT44 kat. Vetus o mocy 84kW. Przy napędzie dwuśrubowym przeniesienie napędu hydrauliczne z możliwością pracy jednego silnika na dwie śruby. Ze względu na ograniczenia długości do 12 m w prowadzeniu jachtów motorowych przez starszych sterników motorowodnych na bazie tego jachtu powstał nowy jacht BM 1200 M o dł. 11,95m, a także jacht BM 1194 z siatkobetonu. 8

9 Dane techniczne: BM 1300 M BM 1200 M Lc Bc T Δ Lc 11,95 m Bc 4,0 m T 0,65 m Δ 13,5 m³ Kat. projektowa B 13,00 m 4,00 m 0,65 m 16,0 m³ BM 1300 M 9

10 BM 1200 M 10

11 BM

12 Propozycja 5 i 6. To szybkie mieszkalne jachty motorowe: BM 564 z silnikiem przyczepnym i BM 630 z silnikiem stacjonarnym o max mocy 30 kw (np. silnik M4.17 z kat. Vetus o mocy 30,9 kw), dla 3 osób w dłuższych rejsach po polskich i europejskich śródlądowych i przybrzeżnych wodach morskich. Ze względu na stosunkowo niewielkie ciężary i gabaryty mogą być przewożone na wózkach za większym samochodem osobowym. Są wyposażone w dwie pełnowymiarowe koje, które można łatwo przekształcić w wygodne miejsce do spania dla 3 osób. W krótkich rejsach można na nich ułożyć do spania dodatkowe 2 osoby pod zadaszeniem na rozsuwanych kanapach w kokpicie. Dokumentacje jachtów zostały tak pomyślane, by można je było budować amatorsko przez średnio zaawansowanych majsterkowiczów z pomocą dobrego spawacza z praktyką spawania cienkościennych konstrukcji aluminiowych. Główne materiały na kadłuby to blacha ze stopu aluminium ALMg4,5Mn gr.4 mm na burty i dno, oraz płaskowniki z tego samego materiału o wymiarach 50 x 5 mm. Do budowy pokładówek potrzebna będzie sklejka wodoodporna gr.5 mm, arkusze nienasiąkalnej pianki poliuretanowej o gęstości powyżej 100 kg/m3, maty szklane o gramaturze 450 g/m2, tkanina o tej samej gramaturze i żywica epoksydowa o niskiej lepkości nadająca się także do saturowania pianki przed właściwym oblaminowaniem: Epidian 53, lub Epidian Pokładówki zamiast z warstwowego laminatu można wykonać także z aluminium gr. 3 mm z zabezpieczeniem przed nagrzewaniem się wnętrza i hałasem warstwą saturowanej Epidianem 6011 pianki z wykończeniem ze sklejki gr. 4 5 mm. 12

13 Propozycja 7 Jacht motorowy BM 48 M przeznaczony do długotrwałej żeglugi śródlądowej i morskiej przybrzeżnej kat. projektowa C. Napęd dwuśrubowy z przekładnią hydrostatyczną. Moc silnika do 125 kw. 13

14 Propozycja 8 BM 50 S (BM 56 S) Charakterystyka jachtu Długość całkowita Lc 14,95 m (16,80 m) Długość linii wodnej LWL 13,68 m Szerokość całkowita Bc 4,80 m Wysokość boczna H 2,82 m Wolna burta Fp 1,97 m Zanurzenie konstr. Tk 0,85 m Wysokość nad Lw H min. 3,75m Wyporność kontsr. Vk 25 m3 Zbiorniki - paliwo 2 x 2,1 m3 - woda 2 x 1,0 m3 - ścieki 2 x 1,5 m3 Wskaźnik wyposażenia W 90 m2 (100 m2) Kat. projektowa B Załoga minimalna 3 osoby Maksymalna 3 osoby załogi i 11 pasażerów w 4 osobowych kabinach (podnoszone oparcia) i w 3 osobowych (po jednym oparciu podnoszonym) Konstrukcja kadłuba Siatkobeton z zapraw Polimerowo cementowych firmy Sika Mono Top 612 Napęd Napęd dwuśrubowy z jednym Silnikiem D7 AT o mocy 129 kw (Volvo Penta D9 500 o mocy 368 kw (500KM)) i przekładnią hydrostatyczną opartą na urządzeniach firmy LINDE. Szybkość maksymalna 23 w (42 km/h) Szybkość podróżna ekonomiczna) 16 w (29 km/h) Agregat do zasilania kuchni elektrycznej, sprzętu AGD i ładowania akumulatorów GHS4 3,2 kw Akumulatory 6 x 200 Ah nap. instalacji 24 V DC Ładowarka akumulatorów Urządzenie combi γ model COMBI 3024 spełniające rolę ładowarki akumulatorów z alternatora silnika, ogniw fotowoltaicznych 1,2 kw, agregatu lub z lądu i przetwornicy z 24 V DC na 230 V AC. W przypadku zwiększonego zapotrzebowania na moc o napięciu 230 V funkcja urządzenia zarządzająca zasilaniem automatycznie uruchamia generator w celu dostarczenia wymaganej mocy. W takim przypadku moc dyspozycyjna będzie sumą mocy z akumulatorów i agregatu 14

15 BM 50 S 15

16 BM 56 S 16

17 Propozycja 9 BM 50 M 17

18 Propozycja 10 BM 86 mega jacht o ponadprzeciętnym wyposażeniu do żeglugi w półślizgu. Zatwierdzenie PRS kat. projektowa B. 18

19 Domy na wodzie Domy na wodzie z własnym napędem Jako przykład pokazano dwie jednostki: BM 1200 MS1 i BM 1200 MS2. Niewielki rodzinny domek na wodzie przeznaczony do pływań przybrzeżnych do 6 Mm od brzegu i większy podobny lecz dwukondygnacyjny o większej szerokości i wyporności do żeglugi śródlądowej. Budowa kadłubów siatkobeton. Nadbudówki konstrukcji przekładkowej. Patrząc z zewnątrz laminat epoksydowo szklany lub płyty z tworzyw sztucznych np. ze spienionego PCV, szkło piankowe wstawiane w ruszt stalowy, sklejka gr. 4 5 mm malowana farbami niepalnymi posiadającymi atest PRS. Napędy elektryczne dwoma silnikami 230V AC o mocy po 4,0 KW każdy z częstotliwościową regulacją obrotów zasilanych z baterii akumulatorów 900 Ah 24 V DC ładowanych przez urządzenie combiγ z lądu lub agregatu prądotwórczego 3,2 kw (patrz wyposażenie jachtu BM 50 MS) Dane techniczne domków Lc 12,00 m Bc 3,80 m (5,00 m) T 5,50 m Δ 16,80 m3 (17,80 m3) o łącznej mocy 3,6 kw Zb. paliwa 2,50 m3 Zb. wody 5,00 m3 Zb. ścieków 5,00 m3 Ogniwa fotowoltaiczne BM 1200 MS 1 19

20 BM 1200 MS 2 20

21 Domy na wodzie bez własnego napędu Pokazany niżej duży dom na wodzie może służyć jako całoroczny budynek przystani wodnej z czterema czteroosobowymi pokojami hotelowymi i przestrzenią do dowolnego wykorzystania na parterze. Zasilanie elektryczne z lądu. Ogrzewanie kominkowe z rozprowadzaniem ciepła przewodami do pomieszczeń. Woda ze zbiorników lub z sieci wodociągowej. Zbiornik ścieków 15 m3 21

22 Napęd łopatkowy Żegluga po śródlądowych drogach wodnych i większych akwenach wód osłoniętych zaczyna być coraz bardziej doceniana jako jedna z wielu atrakcji uprzyjemniających letni wypoczynek związany z wodą. Z roku na rok zaczyna pojawiać się na tych wodach coraz więcej jednostek białej floty z kompletami pasażerów, ich armatorzy robią wszystko, by sprostać narastającej konkurencji i uatrakcyjnić swoje propozycje. Jednym z takich sposobów, to powrót do tradycji, do czasów kiedy to na całym świecie, w tym szczególnie na wielkich rzekach Stanów Zjednoczonych spotykało się powszechnie wielkie parowe statki pasażerskie z napędem łopatkowym tylno lub bocznokołowce. Niejednokrotnie był to jedyny sposób transportu ludzi i towarów z głębi lądu na wybrzeże. W tych czasach także taką arterią komunikacyjną była np. rzeka Murray w Australii, łącząca południową część kontynentu z oceanem. Niektóre z tych statków starannie odbudowane pełnią do dziś rolę statków turystycznych, niektóre, na nabrzeżach pełnią rolę atrakcyjnych restauracji. W naszym kraju nie tak dawno minęła niezauważona 160 rocznica utworzenia żeglugi na Wiśle, kiedy to w roku 1848 do akcji mechanizacji żeglugi na Wiśle włączyli się Polacy. Wspólnie z francuskim przedsiębiorcą Ludwikiem Guibertem założyli firmę pod nazwą Andrzej hr. Zamoyski i Spółka. Zamoyski został jej prezesem, a Guibert kierownikiem technicznym. Utrzymywano wtedy w miarę regularne linie żeglugowe z Warszawy do Włocławka, Tczewa i Gdańska, oraz w górę rzeki, z Warszawy do Puław i Sandomierza. Latem na tych liniach panował taki ruch, że bilety trzeba było kupować na kilka dni naprzód. Niestety w 1979 roku zniknął z powierzchni tej rzeki ostatni bocznokołowy parowiec Świerczewski o mocy maszyny 130 KM, osiągający na spokojnej wodzie km/h, zabierający na pokład 465 pasażerów. Napęd łopatkowy pozwolił mu na skuteczne konkurowanie ze statkami o napędzie Śrubowym. Dla przykładu, statek motorowy Syrena o napędzie śrubowym i mocy silnika 150 KM, pływający w tym samym czasie, zabierający na pokład tylko 300 pasażerów osiągał w tych samych warunkach tylko 18 km/h. Czy kiedyś zostaną zbudowane na jego miejsce jakieś inne jednostki i pojawią się na Wiśle? Być może. Największe szanse mają niewielkie jednostki turystyczne projektowane dla dłuższych, wielodniowych rejsów, zabierające na pokład do 12 pasażerów ze stałą załogą nawigacyjno hotelową. Szlak Wisły jest bardzo malowniczy, a Wisła, królowa polskich rzek pozostawiona w stanie prawie dziewiczym to wielka atrakcja dla tych, dla których natura staje się prawdziwym magnesem. Do pełnego wykorzystania turystycznego jest także Odra. Szczególnie atrakcyjny teren to Międzyodrze, rozciągający się między dwoma korytami żeglownej Odry z nieprzetworzoną jeszcze przez człowieka dziką przyrodą, poprzecinany niezliczoną ilością kanałów. Rozpoczyna się on w Widuchowej, gdzie Odra dzieli się na dwa koryta, Odrę Wschodnią (Regalica) i Odrę Zachodnią na granicy z Niemcami, a kończy na kanale Odyńca przy podszczecińskiej plaży Dziewoklicz. Jest to obszar długości około 30 km i szerokości 2,5 3 km. Można tu spotkać wiele gatunków rzadkich ptaków i zwierząt, gdzie i gronostaj nie należy do wyjątków. W całej Europie są tylko trzy takie miejsca: delta Dunaju w Rumunii, w Holandii nad rzeką Waal i właśnie w Polsce od Widuchowej do Wielkiego Szczecina. Dopiero teraz Międzyodrze ma swoją historyczną szansę, mimo, że już wcześniej zawarto porozumienie z Niemcami o utworzeniu na całym tym obszarze międzynarodowego parku 22

23 krajobrazowego, utrzymywanego w stanie dziko rozwijającej się przyrody, obejmującego 5 tys. ha polskiego Międzyodrza i 8 tys. ha Przyodrza niemieckiego. Plany przewidują budowę na tym terenie całych zespołów hotelowych i przynależnej do nich infrastruktury z utrzymaniem głównych kanałów w stanie pozwalającym na pływanie po nich statków wycieczkowych. Na tych płytkich wodach i szerokich rozlewiskach statki z napędem łopatkowym będą się sprawowały znakomicie. Dla pełnej wierności historycznej, budowany współcześnie statek pasażerski z napędem łopatkowym powinien mieć także napęd parowy. Przemawiało by za tym wiele zalet takiego napędu. 1. Przeciążalność silnika spalinowego nie przekracza zwykle 10%, podczas gdy maszynę parową można przeciążyć o 100%, o ile dysponuje się tylko odpowiednio wydajnym kotłem zasilanym np. olejem opałowym, prawie nie wytwarzającym dymu. Jest to szczególnie ważne, gdy taka rezerwa mocy będzie potrzebna w przypadku znoszenia statku na mieliznę przez prąd, lub silny wiatr. Podobnie rzecz wygląda, gdy trzeba ściągnąć statek znajdujący się już na mieliźnie. 2. Komfort pływania. Praca maszyny parowej nawet szybkobieżnej jest zupełnie cicha. 3. W statkach o małym zanurzeniu pływających na płytkich wodach sprawność kół łopatkowych jest większa niż sprawność napędu śrubowego. Jest oczywiste, że projektując dzisiaj taki statek pasażerski, należało by przewidzieć dla niego nowoczesny szybkobieżny silnik na parę przegrzaną o wyższych parametrach z przekładnią redukującą obroty na wale kół łopatkowych Dla statku o wymiarach zbliżonych do Świerczewskiego (L 56 m, B 6 m, T 0,6 m) należałoby zastosować maszynę parową o mocy 300 KM, by na spokojnej wodzie osiągnąć szybkość około 23 km/h. Dla mniejszych statków pasażerskich z uwagi na zajmowanie przez napęd parowy stosunkowo dużo miejsca można polecić tylko spalinowy silnik wysokoprężny. Przedstawiona tutaj propozycja to łódź motorowa BM 50 Ł dla 4 osób załogi i 12 pasażerów. (12 pasażerów to ich maksymalna ilość, by móc zgodnie z przepisami PRS uznać taki statek za turystyczną łódź motorową). Należy w tym miejscu przestrzec przyszłych armatorów przed próbą wykorzystania po przebudowie starych barek rzecznych do budowy takich statków, z których można wykorzystać ciężki, często nadmiernie zużyty kadłub, niedostosowany do takiego celu. Koszty takiej przebudowy mogą się okazać dużo wyższe niż budowa od podstaw nowego kadłuba, a kłopoty z bieżącą eksploatacją większe. By taka półamatorska budowa była możliwa, kadłub statku powinien być stalowy, o prostych rozwiązaniach konstrukcyjnych. Poszycie powinno składać się z powierzchni rozwijalnych, bez potrzeby kształtowania blach na wyobleniach. Dla pokazanej tu łodzi optymalnym wydaje się kadłub z laminatu polimerowo - cementowego zbrojonego siatkami stalowymi, nie wymagający pracochłonnych i kosztownych corocznych konserwacji. Jako napęd zastosowano przekładnię hydrostatyczną z podwójną pompą o zmiennej wydajności zabudowaną bezpośrednio na silniku spalinowym napędzającą dwa silniki hydrauliczne zamontowane na dwóch przekładniach ślimakowych, napędzających poprzez połączenia łańcuchowe, każdy swoje koło łopatkowe. W takim wariancie uzyskuje się bardzo dobrą manewrowość statku przez zmianę kierunku obrotu kół, bez potrzeby używania mechanicznego rewersu. Potrzeby energetyczne statku do zasilania lodówek, zamrażarek, oświetlenia i elektroniki mogą być zapewnione z baterii słonecznych zainstalowanych na zadaszeniu salonu na pokładzie słonecznym wspomaganych agregatem prądotwórczym na wypadek pochmurnej pogody. BM 50 Ł poza wykorzystaniem jakie założono w projekcie mógłby mieć w zależności od zabudowy wnętrza i wyposażenia i inne zastosowanie. 23

24 Mógłby służyć właścicielowi jako całoroczny dom mieszkalny na wodzie, ustawiony przy nabrzeżu rzeki, kanału czy jeziora. Pokład słoneczny przy wyłożeniu go sztuczną murawą i ustawieniu na niej zieleni w doniczkach, spełniał by wówczas rolę ogrodu wypoczynkowego. Takie wykorzystanie barek, czy mniejszych statków po niewielkich adaptacjach można obserwować prawie w całej Europie, zwłaszcza w miastach położonych na wybrzeżach. Część pomieszczeń jachtu można by było przeznaczyć dla niewielkiej stylowej restauracji lub baru, a nawet hotelu z miejscami sypialnymi w czterech trójosobowych kabinach Tak urządzony statek mógłby pojawiać się w sezonie w najbardziej atrakcyjnych najczęściej odwiedzanych przez turystów miejscach i zarabiać, choćby tylko na swoje utrzymanie. Charakterystyka łodzi motorowej BM 50 Ł Długość całkowita Lc 14,88 m Szerokość całkowita Bc 4,80 m Wysokość boczna H 1,40 m Wolna burta Fp 0,84 m Zanurzenie konstr. Tk 0,56 m Wysokość nad Lw h min 4,15 m Wyporność konstr. Vk 29,0 m3 Wskaźnik wyposażenia W 100 m2 Kategoria projektowa C z ograniczeniem 2 wg PRS Załoga minimalna 3 osoby Maksymalna 4 osoby załogi i 12 pasażerów. Konstrukcja kadłuba Siatkobeton z zapraw polimerowo cementowych firmy Sika MonoTop 612 Napęd Silnik D7 AT o mocy 129 kw z przekładnią hydrostatyczną opartą na urządzeniach firmy LINDE Szybkość podróżna (ekonomiczna) 15 km/h Agregat do zasilania kuchni elektrycznej sprzętu AGD i ładowania akumulatorów GHS 4 3,2 kw Ogniwa fotowoltaiczne 2,5 kw Akumulatory 900 Ah 24V Ładowarka akumulatorów. Urządzenie Combi γ model COMBI 3024 spełniający rolę ładowarki akumulatorów z alternatora silnika, ogniw fotowoltaicznych lub z agregatu i przetwornicy z 24 V DC na 230 V AC. W przypadku zwiększonego zapotrzebowania na moc o napięciu 230V, funkcja urządzenia zarządzająca zasilaniem automatycznie uruchamia generator w celu dostarczenia wymaganej mocy. W takim przypadku moc dyspozycyjna będzie sumą mocy z akumulatorów i agregatu. W przypadku słonecznej pogody w czasie żeglugi z prądem rzeki, by utrzymać sterowność łodzi powinna wystarczyć tylko moc z akumulatorów i agregatu. 24

25 BM 50 Ł 25