Przemienniki częstotliwości średniego napięcia PowerFlex. Znakomite parametry. Elastyczne sterowanie.

Transkrypt

1 Przemienniki częstotliwości średniego napięcia PowerFlex Znakomite parametry. Elastyczne sterowanie.

2 Przemienniki częstotliwości średniego napięcia PowerFlex Znakomite parametry. Elastyczne sterowanie. Ciągły rozwój globalnej gospodarki napotyka na ograniczenia wynikające z rosnącego zapotrzebowania na energię i dostępnych mocy wytwórczych energii. Inteligentne i efektywne wykorzystanie energii ma istotne znaczenie dla stabilnego wzrostu gospodarczego i poprawy środwiska naturalnego. W wielu gałęziach przemysłu ciężkiego największe zużycie prądu następuje w silnikach średniego napięcia. Wykorzystanie przemienników częstotliwości w tych zastosowaniach może w dużym stopniu zmniejszyć pobór mocy i koszty energii, a przy tym znacząco usprawnić sterowanie procesem i przepływ infromacji w skali całego przedsiębiorstwa. Osiągane są również korzyści środowiskowe, pnieważ mniejsze zużycie energii przekłąda się bezpośrednio na mniejszą emisję CO 2 i innych związków emitowanych przez elektrownie. Przemienniki średniego napięcia Allen-Bradley PowerFlex firmy Rockwell Automation zyskały ogólnoświatową reputację jako skuteczne i niezawodne urządzenia do sterowania silników w najbardziej wymagających zastosowaniach w przemyśle. Aktualnie rodzina naszych przemienników średniego napięcia PowerFlex umożliwia uzyskiwanie osiągów wymaganych w Twoim zastosowaniu w jeszcze bardziej elastyczny sposób. Nasza flagowa linia produktów PowerFlex 7000 o parametrach znamionowych od 2,4 kv do 6,6 kv jest oferowana w wielu konfiguracjach i opcjach wykonania, z możliwością dostosowania do wymogów klienta we wszystkich branżach przemsyłu, począwszy od morskich platform wiertniczych, rurociągów gazu ziemnego i ropy, obiektów górniczych, przepompowni/stacji uzdatniania wody po zastosowania morskie i inne. Wraz z wprowadzeniem przemiennika średniego napięcia PowerFlex 6000, firma Rockwell Automation zwiększa zakres napięcia znamionowego w odpowiedzi na zapotrzebowania rynku na sterowanie prędkością silników na napięcie do 10 kv. Niezależnie od miejsca użytkowania i poziomu skomplikowania, przemienniki średniego napięcia PowerFlex stanowią optymalne rozwiązanie.

3 Powierz swoje najważniejsze aplikacje liderowi branży Firma Rockwell Automation, światowy lider w branży automatyki przemysłowej, opracowuje wiodące technologie sterowania silników średniego napięcia już od ponad osiemdziesięciu lat. W 2005 r. jako wprowadzilismy na rynek pierwszy beztransformatorowy przemiennik na średnie napięcie z prostownikiem AFE (Active Front End). Dzięki ciągłemu udoskonalaniu, ta rewolucyjna technologia Direct-to-Drive zajmuje dziś wiodącą pozycję. Oprócz naszej rodziny przemienników, w ofercie średnionapięciowych rozwiązań firmy Rockwell Automation znajdują się układy rozruchowe silników, ułady miękkiego rozruchu (softstartery) oraz przekaźniki zabezpieczeniowe silników. Jesteśmy w stanie opracowywać i dostarczać kompletne rozwiązania w zakresie zasilania i sterowania, dostosowane do specyfikacji klienta. Niższe Harmoniczne i Wyższa Jakość Zasilania Przemienniki średniego napięcia PowerFlex stanowią elastyczne rozwiązanie problemów zakłóceń powodowanych przez harmoniczne w sieci. Przemienniki PowerFlex 7000 są wyposażone w prostownik w technologii AFE (Active Front End) z pojedynczym mostkiem prostowniczym, co zapewnia minimalizację liczby komponentów i stopnia złożoności urządzenia przy jednoczesnym ograniczeniu harmoniczych wprowadzanych do sieci i tym samym utrzymanie wysokiej jakości zasilania. Przemienniki PowerFlex 6000 są wyposażone w mostek wielopulsowy, zoptymalizowany pod kątm obsługi trzech głównych klas napięciowych. Każde z tych rozwiązań cechuje się niską wartością harmonicznych wejściowych i wartością współczynnika mocy zbliżoną do 1. Przyjazny dla Silnika Przebieg Napięcia Zasilającego Począwszy od wprowadzenia na rynek w 1989 r. wszystkie przemienniki średniego napięcia marki Allen-Bradley charakteryzuje przyjazny przebieg napięcia zasilającego silnik. Wszystkie przemienniki średniego napięcia PowerFlex są kompatybilne ze standardowymi silnikami bez obniżania wartości znamionowych i konieczności stosowania silników dedykowanych do pracy z falownikiem. Przemienniki PowerFlex cechuje przebieg prądu i napięcia wyjściowego niemal sinusoidalny w całym zakresie prędkości i obciążenia.

4 Przemienniki częstotliwości średniego napięcia PowerFlex 6000 Ekonomiczne Sterowanie Obciążenia o Charakterystyce Zmiennomomentowej PowerFlex 6000 są szczególnie zalecane do nowych i modernizowanych wentylatorów odśrodkowych i pomp. Stanowią one ekonomiczne rozwiązanie sterowania silnika w zakresie od 200 kw do 5600 kw w przypadku silników na napięcie od 3 do 10 kv. Chłodzone powietrzem przemienniki PowerFlex 6000 zostały opracowane pod kątem maksymalizacji sprawności energetycznej poprzez umożliwienie łagodnego rozruchu i sterowanie prędkością silników na średnie napięcie przy normalnych warunkach pracy. W celu uzyskania niskich harmonicznych wejściowych i współczynnika mocy zbliżonego do 1, stanowiących idealne rozwiązanie do standardowych silników, w przemienniku zastosowano topologię kaskadową mostka typu H (CHB Cascaded H Bridge). Topologia ta stanowi połączenie zintegrowanego transformatora separacyjnego z przesunięciem fazy z modułami mocy podłączonymi szeregowo w każdej fazie. Przemienniki są wyposażone w intuicyjny, łatwy w użyciu interfejs operatora z kolorowym ekranem dotykowym, umożliwiający podgląd aplikacji i sterowanie. Przemienniki PowerFlex 6000 zapewniają elastyczność dopasowania do różnorodnych aplikacji i są dostępne w trzech podstawowych konfiguracjach w zależności od napięcia znamionowego silnika. Nasza oferta przemienników PowerFlex 6000 zawiera poniższe konfiguracje: PowerFlex 6000 z prostownikiem 18-pulsowym (do 380 A) Do silników od 320 kw do 1720 kw przy 3/3,3 kv. PowerFlex 6000 z prostownikiem 36-pulsowym (do 420 A) Do silników od 200 kw do 3720 kw przy 6/6,6 kv. PowerFlex 6000 z prostownikiem 54-pulsowym (do 420 A) Do silników od 200 kw do 5600 kw przy 10 kv.

5 Przyjazne użytkownikowi sterowanie do zastosowań ze zmiennym momentem Przemienniki PowerFlex 6000 stanowią efektywne cenowo, standardowe rozwiązanie w nowo projektowanych i modernizowanych instalacjach aplikacji ze zmiennym momentem. Sterowanie prędkości, zatrzymywanie i uruchamianie silników indukcyjnych prądu przemiennego, w normalnych warunkach pracy. Zakres mocy: od 200 kw do 5600 kw. Napięcia znamionowe silników do 10 kv. Uzyskiwanie współczynnika mocy zbliżonego do 1 w całym zakresie prędkości. Przebiegi wartości prądu i napięcia o praktycznie sinusoidalnym kształcie umożliwiają stosowanie standardowych silników. Konstrukcja modułów mocy ułatwia wymianę tranzystorów IGBT. Montowany miejscowo, intuicyjny, łatwy w obsłudze interfejs operatora z kolorowym ekranem dotykowym. Konstrukcja opracowana pod kątem maksymalizacji czasu pracy urządzenia z podtrzymaniem napięcia sterowania z wbudowanego UPS-a. Automatyczne przełączenie na zasilanie z UPS-a w przypadku awarii 1-fazowego zasilania sterowania użytkownika. Zasilanie wentylatorów chłodzących z wewnętrznego transformatora.

6 Przemienniki częstotliwości średniego napięcia PowerFlex 7000 Efektywność i Integracja Jakości i Dużej Mocy Rodzina przemienników częstotliwości średniego napięcia PowerFlex 7000 firmy Allen-Bradley zapewnia wysoce efektywne osiągi w jednym rozwiązaniu do zastosowań sterowania silnikami o mocy od 150 kw do kw o napięciu znamionowym od 2,4 kv do 6,6 kv. W celu zmniejszenia kosztów zużycia energii i eksploatacji silnika, przemienniki PowerFlex 7000 umożliwiają płynny rozruch i sterowanie prędkością w procesach o dużym zapotrzebowaniu mocy. Wszystkie przemienniki zapewniają napięcie i prąd silnika niemal sinusoidalny co pozwala wykorzystać istniejące silniki i kable. Dzięki zaawansowanej technologii półprzewodnikowych elementów mocy i prostej, nieskomplikowanej konstrukcji liczba elementów składowych przemiennika jest najmniejsza spośród wszystkich dostępnych przemienników średniego napięcia. Rezultaty? Zwiększona niezawodność, krótsze czasy przestoju i mniejsza liczba części zapasowych. Z kolei najwyższą sprawność zapewnia przemiennik w konfiguracji Direct-to-Drive podłączenie silnika do przemiennika bez konieczności stosowania transformatora izolującego. Przemienniki PowerFlex 7000 mają wbudowaną technologię Intelligent Motor Control, zapewniającą szerokie możliwości komunikacyjne, oraz intuicyjny, łatwy w użytkowaniu interfejs operatora z kolorowym ekranem dotykowym, umożliwiający monitoring i sterowanie zapewniajac optymalizację pracy i diagnostyki. Nasza oferta przemienników 7000 zawiera poniższe konfiguracje: Przemienniki PowerFlex 7000 chłodzone powietrzem Do silników od 150 kw do 6000 kw przy 2,4 kv do 6,6 kv. Przemienniki te są oferowane w różnych konfiguracjach zależnie od mocy urządzenia w wykonaniu z tradycyjnymi radiatorami i ciepłowodami (heatpipe). Przemienniki PowerFlex 7000 chłodzone cieczą Do silników od 2240 kw do 6340 kw przy 4,16 kv do 6,6 kv. Przemienniki są oferowane z chłodzeniem wodą i wymiennikiem woda-woda lub woda-powietrze. Wysoką niezawodność zapewnia redundacja pomp układu chłodzenia wodnego. Przemienniki PowerFlex 7000 w konfiguracjach o zwiększonej mocy Dostępne w wersjach nawet do kw. Przemienniki w konfiguracji równoległej do silników bardzo dużej mocy, jako redundantny system napędowy o najwyższej niezawodności lub do modernizacji napędów cyklokonwerterów. Przemienniki PowerFlex 7000 do zastosowań morskich Dostępne w zakresie mocy od 600 kw do 24 MW. W tych chłodzonych cieczą przemiennikach do zastosowań morskich wykorzystano technologię Direct-to-Drive w celu zmniejszenia gabarytów i masy. Konstrukcja została opracowana pod kątem odporności na surowe warunki morskie. Przemienniki PowerFlex 7000 z funkcją dźwigową TorqProve Przemienniki średniego napięcia PowerFlex 7000 są obecnie wyposażone w opcjonalne możliwości udoskonalonego sterowania momentem dzięki funkcji sterowania TorqProve. Idealne do trudnych zastosowań przemysłowych, takich jak dźwigi, zgarniaki, wciągarki i stanowiska testowe. PowerFlex 7000 umożliwia obecnie uzyskanie 100% wartości momentu przy zerowej prędkości. Ta nowa zdolność w sposób ciągły wspomaga sterowanie momentem przy prędkości zbliżonej do zerowej i umożliwia uzyskiwanie wyższych wartości prędkości i momentu wymaganych w tych zastosowaniach. Jest to funkcja opcjonalna wymagająca specjalnego oprogramowania, dostępna do wszystkich przemienników rodziny PowerFlex 7000.

7 Chłodzenie powietrzem optymalizacja do najwyższych zakresów mocy (nawet do 720 A) Optymalizacja Pracy Napędu w Szerokim Zakresie Aplikacji Przemiennik PowerFlex 7000 to elastyczny i prosty w użytkowaniu napęd zaprojektowany pod kątem zastosowań w szerokim zakresie aplikacji przemysłowych. Sterowanieprędkości, momentu i kierunku obrotów silników indukcyjnych i synchronicznych, w normalnych i ciężkich warunkach pracy. Szeroki zakres mocy: od 150 kw do kw. Uzyskanie współczynnika mocy zbliżonego do 1 w typowym zakresie prędkości roboczych dla obciążeń zmiennomomentowych. Przebiegi wartości prądu i napięcia o praktycznie sinusoidalnym kształcie umożliwiają stosowanie standardowych silników. Przystosowane do kabli silnika o długości nawet do 15 km. Interfejs komunikacji EtherNet/IP. Opcjonalnie interfejsy innych protokołów komunikacji sieciowej. Sterowanie przemiennika: Sterowanie wektorowe bezczujnikowe lub całkowicie wektorowe ze sprzężeniem prędkościowym z enkodera (opcja). Elastyczne konfiguracje wejściowe: Direct-to-Drive (bez transformatora), prostownik AFE (Active Front End) oraz prostownik 18-pulsowy. Opatentowana technologia PowerCage umożliwia wymianę tyrystora SGCT w mniej niż 10 minut. Zintegrowane elementy bezpieczeństwa: Blokady kluczykowe, opcje zdalnego sterowania przemiennika, półprzewodniki odporne na działanie łuku elektrycznego. Inteligentne sterowanie silnika: Wstępna integracja przemiennika PowerFlex 7000 z platformą sterowania Logix umożliwia skrócenie czasu programowania, uproszczenie obsługi i konserwacji. Konfigurowanie, sterowanie i monitorowanie przy użyciu Studio Narzędzia diagnostyczne umożliwiają monitorowanie silnika i przemiennika w czasie rzeczywistym. Funkcja Transferu Synchronicznego i Bypassu do sterowania układami wielosilnikowymi. Montowane miejscowo i zdalnie opcje interfejsu HMI. Obsługa wielu języków. Dostępna usługa zdalnego wsparcia Virtual Support Engineer.

8 Optymalizuj Swój Proces Technologiczny Wszechstronne testowanie i szkolenie Wybierając przemiennik średniego napięcia PowerFlex, urządzenie, które zostanie dokłądnie sprawdzone przez dostarczeniem do Twojego zakładu. Firma Rockwell Automation rwykonuje testy obciążeniowe przemienników średniego napięcia z silnikami na średnie napięcie, w które wyposażone są stanowiska testowe w naszych zkałdach produkcyjnych. Badania te umożliwiają symulację dwóch profilów obciążenia: Moment stały zastosowanie w przenośnikach i sprężarkach tłokowych Moment zmienny zastosowanie w pompach, wentylatorach i sprężarkach odśrodkowych Możemy również realizować badania łączone przemienników i silników klienta oraz testować duże transformatory z systemami przemienników. Ponadto, w naszych obiektach badawczych są prowadzone sesje szkoleniowe o wszechstronnym profilu, ukierunkowane na programowanie oraz bezpieczne użytkowanie i konserwowanie przemienników PowerFlex. W celu zaspokojenia potrzeb naszych klientów w skali globalnej, stanowiska testowe są zlokalizowane we wszystkich zakładach produkcyjnych, w Cambridge (Kanada), Harbin (Chiny), Jundiaí (Brazylia) i Katowicach (Polska). Globalna pomoc techniczna na miejscu Firma Rockwell Automation produkuje przemienniki na średnie napięcie PowerFlex z zakładach na całym świecie w Azji, Europie, Ameryce Łacińskiej i Ameryce Północnej. Dzięki temu zapewniamy krótszy termin dostawy i mniejsze koszty transportu, obniżając łączne całkowite koszty Zabezpiecz swoją inwestycję Wykorzystanie naszej globalnej sieci ośrodków wsparcia technicznego i ekspertów branżowych, zapewnia pomoc w zabezpieczeniu procesu inwestycyjnego. Bieżący dostęp do naszej globalnej sieci zasobów online i inżynierów wsparcia technicznego oraz usługi realizowane na miejscu u klienta na miejscu u klienta, stanowi uzupełnienie jego zasobów dedykowane do obsługi i konserwacji posiadanych urządzeń oraz zapewnia ciągłość pracy zakładu.

9 Maksymalizuj bezawaryjny czas pracy dzięki usłudze Virtual Support Engineer Utrzymanie sprawności posiadanego systemu ma fundamentalne znaczenie. Z tego względu oferujemy usługę Virtual Support Engineer. W ramach tej usługi, inżynierowie wsparcia technicznego firmy Rockwell Automation profilaktycznie monitorują zdalnie najistotniejsze parametry działania przemienników. W przypadku wystąpienia awarii, ostrzeżenia lub wykroczenia poza zdefiniowane tolerancje zostanie natychmiast wysłane powiadomienie za pośrednictwem poczty elektronicznej lub SMS. Ponadto dane systemowe i analityczne są dostępne w sieci, z uwzględnieniem urządzeń mobilnych. To skalowalne, ekonomiczne rozwiązanie zapewnia wsparcie na oczekiwanym poziomie i cechuje się prostą i bezpieczną komunikacją jednokierunkową przy uzyciu standardowego połączenia internetowego.

10 Przemienniki częstotliwości średniego napięcia PowerFlex Dane Techniczne Przemiennik PowerFlex 6000 Napięcia wejściowe (kv) 3, 3,3, 5, 6,6, 10, 11 Typowe zastosowania Topologia Typ chłodzenia Konfiguracje systemu przemienników Prąd znamionowy silnika Typy silników Moment zmienny (wentylatory i pompy) 18-pulsowa (napięcie silnika 3 kv i 3,3 kv) 36-pulsowa (napięcie silnika 6 kv i 6,6 kv) 54-pulsowa (napięcie silnika 10 kv) Chłodzenie powietrzem Wolnostojące Do 420 A Indukcyjne Harmoniczne wejściowe Zgodność z wymogami IEEE , GB/T , EN /-3* Współczynnik mocy wejściowej Praca generatorowa Interfejs HMI Sterowanie przemiennika Długości kabli silnika >0,95 (typowy zakres prędkości roboczych przy obciążeniach momentem zmiennym) Brak (praca dwućwiartkowa) Kolorowy wyświetlacz dotykowy 7", WinCE V/Hz Klasa obudowy IP 31, 42 Normy i certyfikacja Protokoły komunikacji Program monitorowania zdalnego Wstępna integracja Zasilanie bezprzerwowe * Praktycznie we wszystkich przypadkach Nawet do 300 m (w przypadku wymogu dłuższego kabla należy skontaktować się z fabryką) IEC/CE Ethernet/IP, Modbus, Modbus Plus, Profibus DP i inne Standardowo Przemiennik PowerFlex impulsowy (napięcia silnika 3 kv, 3,3 kv) Przemiennik PowerFlex impulsowy (napięcia silnika 6 kv, 6,6 kv) Przemiennik PowerFlex impulsowy (napięcie silnika 10 kv)

11 Dane Techniczne Przemiennik PowerFlex 7000 Napięcia wejściowe (kv) 2,4, 3,3, 4,16, 6,6 Typowe zastosowania Obciążenie zmiennomomentowe i stałomomentowe Topologia AFE (bez transformatora) Direct-To-Drive AFE ze zintegrowanym transformatorem AFE z oddzielnym transformatorem 18-pulsowy z oddzielnym transformatorem Typ chłodzenia Konfiguracje systemu przemienników Chłodzenie powietrzem, chłodzenie cieczą Wolnostojące, transfer synchroniczny do wielu silników, współdzielenie obciążenia Prąd znamionowy silnika Do 720 A Typy silników Indukcyjne, synchroniczne Harmoniczne wejściowe Zgodność z wymogami IEEE , GB/T , EN /-3* Współczynnik mocy wejściowej Praca generatorowa Interfejs HMI Sterowanie przemiennika Długości kabli silnika Klasa obudowy IP 21, 42 Normy i certyfikacja Protokoły komunikacji Program monitorowania zdalnego Wstępna integracja Zasilanie bezprzerwowe >0,95 (AFE typowy zakres prędkości roboczych przy obciążeniach momentem zmiennym) Tak (praca czteroćwiartkowa) Kolorowy wyświetlacz dotykowy 10", WinCE Sterowanie wektorowe bezczujnikowe, kompletne sterowanie wektorowe (z wejściem enkodera) Do 15 km (nie jest wymagany dodatkowy filtr wyjściowy) UL/CSA/IEC/CE Ethernet/IP, DeviceNet, ControlNet, Profibus DP, Modbus i inne Virtual Support Engineer Tak Opcjonalne Przemiennik PowerFlex 7000 chłodzony powietrzem zoptymalizowany pod kątem niskich zakresów mocy Przemiennik PowerFlex 7000 chłodzony powietrzem zoptymalizowany pod kątem średnich i wysokich zakresów mocy Przemiennik PowerFlex 7000 chłodzony cieczą zoptymalizowany pod kątem wysokich zakresów mocy * Praktycznie we wszystkich przypadkach

12 Usługi i pomoc techniczna Rockwell Automation Globalna pomoc techniczna. Dostęp lokalny. Poczucie bezpieczeństwa. Aby zapewnić niezbędną pomoc, Rockwell Automation posiada zintegrowaną certyfikowaną przez ISO globalną sieć centrów naprawczych, wymiany urządzeń, profesjonalnych serwisów lokalnych, centrów szkoleniowych IACET, certyfikowanych centrów telefonicznych pomocy technicznej oraz narzędzi internetowych. Zapewnienie codziennego wsparcia technicznego Pomoc techniczna przez internet i telefon Wsparcie na poziomie systemu Nieograniczone wsparcie w czasie rzeczywistym Nieograniczony dostęp do zasobów i narzędzi on-line Czat na żywo i fora internetowe wsparcia Szkolenia Kursy prowadzone przez instruktora, jak również komputerowe lub internetowe Wirtualna klasa Oceny szkoleń Stacje robocze i pomoc w zakresie użytkowania Usługi u klienta Inżynieria zintegrowana Konserwacja profilaktyczn Migracje i konwersje Rozruch i przekazanie do eksploatacji Rozwiązywanie problemów i naprawa Rozszerzona gwarancja Usługi naprawcze Remonty kapitalne produktów Naprawy urządzeń innych producentów Roczne umowy serwisowe Maksymalizacja inwestycji w automatykę Zarządzanie aktywami MRO Usługi dotyczące bezpieczeństwa i sieci Usługi dotyczące bezpieczeństwa Usługi dotyczące zasilania energią Kontrolowanie gwarancji Raporty o skonsolidowanych aktywach Szybki dostęp do globalnych zapasów części zamiennych Posiadany i zarządzany zapas części zamiennych Usługi w zakresie cyklu życia systemów sterowania Zarządzanie konwergencją sieciową Usługi w zakresie technologii, zasad i procedur zabezpieczeń Ocena poziomu bezpieczeństwa Usługi projektowania zabezpieczeń, integracji i atestacji Usługi monitorowania i analizy zużycia energii Ogólne i wszechstronne audyty energetyczne Odwiedź centrum wsparcia Rockwell Automation na stronie aby uzyskać pomoc i informacje techniczne, a ponadto: przeglądać uwagi techniczne oraz uwagi dotyczące aplikacji subskrybuj powiadomienia o produktach/usługach pobierać aktualizacje oprogramowania zadawać pytania, prowadzić czat na żywo, korzystać z forów internetowych i innych funkcji W punkcie Get Support Now na stronie należy wybrać kraj, aby uzyskać dostęp do lokalnych informacji technicznych. Rockwell Automation, Inc. (NYSE:ROK), największa na świecie firma w branży automatyki przemysłowej, polepszająca poziom produktywności swoich klientów i działająca na korzyść zrównoważonego rozwoju. Nasz flagowe marki produktów, Allen-Bradley i Rockwell Software, są rozpoznawane w skali światowej dzięki innowacyjności i doskonałości. Przeglądaj profile ROKAutomation w serwisach społecznościowych Facebook i Twitter. Dołącz do nas w serwisie społecznościowym Linkedin. Allen-Bradley, Connected Components Workbench, PowerFlex, Studio 500 i Virtual Support Engineer są znakami towarowymi Rockwell Automation, Inc. Wszystkie inne zarejestrowane znaki handlowe i towarowe są własnością odnośnych firm. Publikacja PFLEX-BR010A-PL-P grudzień 2013 Copyright 2013 Rockwell Automation, Inc. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wydrukowano w USA.