WIRUSY OYDEIS NEMO. Θ Ουδεις MMX
|
|
- Szczepan Pietrzyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WIRUSY OYDEIS NEMO Θ Ουδεις MMX
2 SŁOWO WSTĘPNE Każdy zna słowo wirus, pochodzi ono z języka łacińskiego VIRUS i oznacza JAD. Ale co kryje się pod tą nazwą? Nazwa pochodzi z czasów, gdy nie znano jeszcze takich metod jak obecnie i czynniki chorobotwórczy przechodził przez sączki, na których zatrzymywały się bakterie. Przyjęto więc, że tym czynnikiem jest jakiś jad. Ale nazwa pozostała. Wirusy można by zdefiniować, jako polipetydowo, polinukletydowe makromolekuły o alternatywnej zawartości kwasów nukleinowych bez swojego układu enzymatycznego. Fakultatywnie żywe. Wykazują cechy organizmów żywych tylko w komórkach, poza komórkami nie wykazują żadnych oznak życia, niektóre nawet mają zdolność krystalowania się co nie jest cechą ustrojów żywych. Nie ma dowodów, że wirusy posiadają wspólnego przodka lub są w jakikolwiek sposób filogenetycznie pokrewne. Niemniej jednak klasyfikacja wzdłuż linii Linneusza system do rodziny, rodzaje i gatunki została wykorzystana. Na podstawie zainfekowania organizmów wyróżniono pierwszy podział wirusów na roślinne bakteryjne i wirusy i zwierząt. Wykorzystywane są też inne kryteria podziału. Wśród nich są kryteria ogólne morfologii; osłonka lub jej brakiem; charakter genomu (DNA lub RNA); struktura genomu (jedno-i podwójna nić, liniowy lub cykliczny, podzielony lub niepodzielony), mechanizmy ekspresji genów wirusa podczas replikacji (pozytywne lub negatywne-rna); serologiczne relacje; wrażliwości tkanek; patologię (objawy, rodzaj choroby). Z tego też względu klasyfikacja wirusów jest sztuczna. Można je klasyfikować ze względu na gospodarzy (np.: zwierzęta, rośliny), rodzaju kwasu nukleinowego (np.: DNA, czy też RNA). Czynione są próby usystematyzowania wyróżnionych grup w naturalne linie. W niektórych przypadkach (np.: w wypadku DNA wirusów wydaje się być to prawdą). Klasyfikacja wirusów oparta jest na chemicznych i fizycznych właściwościach, takich jak kwasy nukleinowe (DNA lub RNA), (kapsydy helikalne, ikozaedralne lub złożone) symmetrii, obecność osłonki, średnicy kapsydu, liczby kapsomerów. Klasyfikacja ta została zatwierdzona Tymczasowego Komitetu ds. Nomenklatury wirusów (PNVC) Międzynarodowego Stowarzyszenia Towarzystw Mikrobiologicznych (1962). 1
3 Największy wirus DNA - Mimivirus 2
4 Porównanie genomów niektórych wirusów i bakterii 3
5 DNA faga T4 4
6 RETROWIRUS WIRUS MOZAIKI TYTONIU WYROSTEK GLIKOPROTEINOWY IKOZEADRALA OSŁONKA BIAŁKOWA IKOZEADRALA (KAPSYD) OSŁONKA BIAŁKOWA (KAPSYD) NUKLEINOWE JĄDRO Z ZASADOWYMI BIAŁKAMI PODWÓJNA WARSTWA LIPIDOWA (OSŁONKA) 2 KOPIE POJEDYNCZEGO RNA DO NUKLEOTYDÓW WIRUS OPRYSZCZKI GLIKOPROTEINOWY WYROSTEK RDZEŃ 100 nm PODWÓJNA WARSTWA LIPIDOWA (OSŁONKA) 50 nm A PODJEDNOSTKI BIAŁKOWE WIRUS PAPOWA IKOZEADRALA OSŁONKA BIAŁKOWA (KAPSYD) KWAS NUKLEINOWY JĄDRO PODWÓJNA NIĆ LINIOWEGO DNA PAR BAZ IKOZEADRALA OSŁONKA BIAŁKOWA (KAPSYD) FAG T-2 PODWÓJNA NIĆ PIERŚCIENIOWATEGO DNA PAR BAZ OSŁONKA (KAPSYD) ZBOWANA Z BIAŁKA DNA GŁOWA ADENOWIRUS NUKLEINOWE JĄDRO KOŁNIERZ WEWNĘTRZNA RURKA OGONA OSŁONA OGONA 80 nm IKOZEADRALA OSŁONKA BIAŁKOWA (KAPSYD) 150 nm NIĆ BIAŁKOWA WŁÓKNA OGONOWE PŁYTKA KOŃCOWA KOLEC PŁYTKI KOŃCOWEJ PODWÓJNA NIĆ LINIOWEGO DNA DO PAR BAZ 5
7 WIRUSY (VIROTA) Wirusami nazywamy wielkie cząstki nukleoproteinowe zachowujące sięę jak organizmy żywe. Namnażają się tylko w komórkach wykorzys- tując ich aparat enzymatyczny. Poza nimi nie wykazująą oznak życia. Potrafią się krystalizować i w ten sposób przetrwać skrajnie niekorzystne warunki. Zawierają tylko jeden z kwasów nukleinowych - RNA lub DNA. Kwasy nukleinowe chroni białkowa otoczka (kapsyd). Rozmiary wirusów mieszczą się w granicach 20 nm (Parvoviridae) do 3000 nm (Poxviridae). Istnieją trzy teorie pochodzenia wirusów: 1 - Wirusy pochodzą od form przedko- cykl mórkowych, które by przetrwać uzależniły swój życiowy od komórek ( schroniły się w komórkach). 2 - Wirusy sąą uproszczonymi organizmami bezjądrowymi, które w wyniku pasożytnictwa zatraciły budowę komórkową. 3 - Wirusy są usamodzielnionymi, zmutowanymi kwasami nukleinowymi swoich gospodarzy. Wydaje się, że wszystkie trzy teorie są prawdziwe. Na korzyść pierwszej świadczą nietypowe zasady występujące tylko u wirusów (5-hydroksymetylouracyl u faga alfa Bacillus megaterium). Na korzyść drugiej natomiastt świadczy budowa pokswirusów. Są to największe znane wirusy, posiadają również cząstki lipidów, a ich DNA jest kolistoo zamkniętą nicią. Co się tyczy trzeciej teorii, wydaje się być prawdziwa do większości wirusów roślinnych lub niektórych fagów (RNA faga MS2 jest podobne do RNA rybosomalnego gospodarza). Wirus jest pojęciem obejmującym wszystkie stadia rozwojowe. To, co najczęściej obserwujemy jest tak zwanym wirionem. Wirion stanowi kwas nukleinowy i białko (kapsyd). U niektórych wirusów kwasy nukleino- (polipeptyd lub ich grupa). W kapsydach ikozaedralnych jednostki strukturalne mogą łaczyć sięę ze sobą wy i kapsyd są ze sobą ściśle związane tworząc nukleokapsyd. Na kapsyd składają sięę jednostki strukturalne (symetry-cznina kształtt kapsydów podzielić można na kilka grup: 1 - dwudziestościan foremny (ikozaedr) składający się z podobnych cząstek (o zbliżonym kształcie). 2 - dwudziestościany opłaszczone (z otoczką). Podczas wydostawania się rozmieszczone zgrupowania) w jednostki morfologiczne kapsomery. Wirusy ze względu dojrzałego wirusa z komórki lub jądra (pączkowanie) zabierają ze sobą część błony komórkowej. 3 - o symetrii spiralnej - kapsomery ułożone są na spiralnym rdzeniu (RNA, DNA) tworząc rurę. 4 - obłonione z rdzeniem w postaci giętkiej spirali zwiniętej w nadspiralę. Mogą występować dwie błony. 5 - wirusy złożone z rdzenia z DNA, symetrycznych ciałek bocznych i zazwyczaj grubej otoczki. 6 - o skomplikowanej budowie. Wirion złożony jest z ikozaedralnej główki i ogonka o symetrii sześciokrotnej, który może być kurczliwy. Ze względu na budowę wirusy mogą być proste (kwas nukleinowy i białko) lub złożone - oprócz kwasów nukleinowych i białka posiadają jeszcze tłuszcze (lipidy) i cukry (sacharydy). Namnażają (replikują) się w jądrze lub cytoplazmie. Wszystkie wirusy posiadają tak zwane białko dojrzewania (białko A) o masie Jest to białko globularne o dużej zdolności do agregacji. Oprócz wirusów stwierdzono również występowanie wolnych kwasów nukleinowych (infekcyjnych) tzw. wiroidów, czy nawet infekcyjnych cząstek białkowych (priony). Wiroidy to samoreplikujące się nagie, kolisto zamknięte, częściowo sparowane nici RNA o masie cząsteczkowej około Posiadają niezwykle dużą stabilność termiczną. Atakują rośliny wyższe. Zakażenie następuje przez mechaniczne uszkodzenia, rzadziej natomiast przez pyłek. Objawy podobne są do objawów powodowanych przez wirusy roślinne - karłowacenie, deformacja i wyginanie liści, zmiany zabarwienia. Wśród wiroidów rozróżniamy łagodne i ostre. Największe ilości znajdują się w jądrze w połączeniu z chromatydą. W efekciee działalności wiroidów następująą zmiany w błonie cytoplazmatycznej (powstaje nadmierna ilość błoniastych struktur). 6
8 Wiroid replikuje się z pomocą aparatu enzymatycznego gospodarza. RNA wiroida jest transkrybowane na nić minus DNA wiroida. Następnie powstają z tej matrycy nici plus RNA. Wiroid indukuje również syntezę białka o masie cząsteczkowej około o nieznanej funkcji. Plazmidy to kołowe dwuniciowe DNA bezjądrowcóww replikujące się niezależniee od genoforu. Niektóre mogą integrować się z genoforem gospodarza. Sąą to tak zwane episomy. Zawierają one geny odpornościowe na antybiotyki. Mogą zawierać równieżż czynnik płciowy (plazmid koniugacyjny). Klasyfikacja wirusów, jako grupy sztucznej jest naturalnie również sztuczna. Niemożliwe jest przedstawienie ewolucji wirusów, tak jak w przypadku organizmów komórkowych. Chodzi tu jedynie o uporządkowanie znanych nam wirusów. Głównym kryterium jest rodzaj kwasu nukleinowego, jego budowa oraz masa cząsteczkowa genomu. Bierze się również pod uwagę rodzaj gospodarza czy sposób infekcji, oraz budowę wirionu. Z tego względu wirusy oznacza się za pomocą tak zwanego kryptogramu. Składa się on z czterech zestawóww symboli, które oznaczają kolejno: 1 - rodzaj i budowę kwasu nukleinowego. R oznaczaa RNA, D oznacza DNA. 1 = jednoniciowy, 2 = dwuniciowy. 2 - masę cząsteczkową danego kwasu nukleinowego w milionach oraz procentowy udział kwasu nukleinowego w cząskach infekcyjnych. Jeśli przed liczbą występuje Σ oznacza to, że jest to masa sumaryczna kilku fragmentów kwasu nukleinowego cząsteczki wirusowej. Gdy natomiast cząsteczki kwasu nukleinowego znajdują się w różnych wirionach, jego masę przedstawia się jako ułamki. 3 budowę wirionu. S oznacza wirion sferyczny, E o bokach równoległych i nie zaokrąglonych końcach, U wydłużonyy o równoległych bokach, ale końcu lub końcach zaokrąglonych, X natomiast oznacza wirion złożony lub niepodobny do poprzednich. Jeśli przy pierwszym symbolu znajduje się O oznacza to, że,wirion otoczony jest materiałem białkowym (matriks). 4 - rodzaj lub rodzaje zakażanego gospodarza, sposób, w jaki wirus jest przenoszony oraz rodzaj przenośnika (wektor). W wypadku nieznajomości wektora symbol ten jest pomijany. I tak kolejno gospodarza oznacza: A - glon, B - bakterię, F - grzyba, I bezkręgowca, S - roślinę nasienną, V - kręgowca. Jeśli chodzi o sposób przenoszenia : C - przez rodziców na potomstwo, I - przewód pokarmowy, O - skażone środowisko, R - układ oddechowy, Ve - wektor. Wektorami sąą różne stawonogi np.: Ar - Arachnida, Ac - Acarina, Ap - Aphididae, Au - Auchenoorhyncha, Cl - Coleoptera, Di - Diptera, Si - Siphonaptera lub inne: Fu - Fungi, Ne - Nematoda. Jeśli następuje replikacja wirusa również w bezkręgowcu przenoszącym go, wtedy pierwszy symbol posiada literę I oraz dodatkowe litery S lub V, albo S i V. Nawias zwykły - ( ) obejmujący dane oznacza wiadomości niepewne. Asteryks - * - oznacza brak danych na temat określonej cechy. 7
9 WIRUSY BEZJĄDROWCÓW Wirusy atakujące bezjądrowce. Bakteryjne wirusy są znane także jako bakteriofagi lub fagi. WIRUSY GLONÓW Wirusy dotąd nie sklasyfikowane atakujące glony (niższe rośliny i protisty). WIRUSY ROŚLINNE Są to przeważnie RNA wirusy. Należą też tu niektórzy przedstawiciele wirusów zwierzęcych jak Reoviridae i Rhabdoviridae, które namnażają się zarówno w bezkręgowcach jak i roślinach. Zarażona roślina rzadko pozbywa się zakażenia. WIRUSY GRZYBÓW Na grzybach stwierdzono również występowanie wirusów. Naliczono ich dotychczas około dziesięć. Nie są one przenoszone na rośliny. Typowe mają izomeryczne wiriony o średnicy nm. Są to RNA wirusy z podzielonym genomem. Przenoszone są podczas podziału komórki lub przez zarodniki. Są one dotychczas niesklasyfikowane. Nieznane są wektory. Powodują widoczne szkody lizę komórek, degenerację, zmienność patogenności patogenów roślin, jak i zmianę produkcji toksyn. Oprócz typowo grzybowych wirusów znaleziono na grzybach również wirusy roślinne z grup: Tobamovirus, Potexvirus i Herpesvirus. WIRUSY PIERWOTNIACZE U niektórych pierwotniaków zostały stwierdzone i opisane wirusy i wirusopodobne cząstki, które dotąd nie zostały sklasyfikowane. Lepiej poznane należą do DNA wirusów. Wiriony sferyczne lub izometryczne. Znanych jest dotąd około dziesięć gatunków. WIRUSY ZWIERZĄT Większość należących tu wirusów to wirusy RNA. Wiriony niektórych wirusów zwierzęcych posiadają osłonki lipidowe lub zawierają cukry. Niektóre mogą być bardzo niebezpieczne również dla człowieka. Znane są wśród nich również wirusy onkogenne. Rodziny zwierząt wirusy są czasami podzielona na podrodziny; przyrostkiemvirinae mogą być następnie wykorzystane. Podgrupy rodziny lub podrodziny są równoważne z rodzajami według klasyfikacji Linneusza. 8
10 DRAPIEŻNY WIRUS Pod koniec 2008 roku francuscy naukowcy odkryli wirusa należącego do zupełnie nowej grupy. Jest to pierwszy w historii wirus zdolny do atakowania innych wirusów i przejmowania fragmentów ich informacji genetycznej. Odkrycia dokonali badacze z działającego we francuskiej Prowansji Uniwersytetu Śródziemnomorskiego. Podczas badań nad innym mikroorganizmem, zwanym mamawirusem (DNA wirus), zaobserwowano, że ogromnemu mamavirusowi towarzyszył mały wirus-satelita (nadano mu imię Sputnik), który infekował mamavirusa, znajdującego się we wnętrzu pełzaka. W sumie powstało coś na kształt matrioszki.. Po odkryciu jego wyjątkowych właściwości sklasyfikowano go nieoficjalnie jako wirofaga czyli wirusa żerującego na innych wirusach. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa VIRUS jad i greckiego φαγω pożeram. Nowoodkryty mikrob nie tylko znacznie ogranicza rozprzestrzenianie się infekcji mamawirusów pomiędzy komórkami ich gospodarza, pełzaka, lecz także jest najprawdopodobniej zdolny do przechwytywania genów innych wirusów. Odkrycie może być okazać się bardzo istotne dla naukowców badających ewolucję mikroorganizmów, a być może posłuży także do opracowania skutecznych terapii antywirusowych na potrzeby medycyny. Sami odkrywcy jednak traktują te spekulacje bardzo ostrożnie. Sputnik przypomina swoim zachowaniem" wirusy zwane satelitami, do których należy m.in. wirus zapalenia wątroby typu D, zdolny do replikacji wyłącznie wtedy, gdy dokonuje infekcji wspólnie z innym wirusem. Nowo odkryty mikroorganizm jest jednak wyjątkowy, gdyż jest zdolny do zmniejszenia aktywności replikacyjnej mamawirusa, przez co znacznie ogranicza jego zdolność do infekcji. Możliwość, że jeden wirus może wywołać chorobę" u drugiego jest niezwykle interesująca. 9
11 Nagrobek egipski z okresu panowania XIX dynastii (około lat p.n.e.). Zniekształcenie stopy wskazuje na paraliż dziecięcy (wirus poliomyelitis). 10
12 Jedna z teorii powstania wirusów. Wirusy jako usamodzielniony materiał genetyczny komórki organizmu. 11
13 Jedna z teorii powstania wirusów. Wirusy jako uwstecznione organizmy komórkowe. 12
14 Różne sposoby wnikania wirusów do komórki. 13
15 Różne sposoby namnażania się wirusów. 14
16 Cykl rozwojowy wirusa ujęty schematycznie. 15
17 Wytwarzanie mrna u wirusów. 16
18 Schemat budowy faga T2 17
19 s Schemat replikacji faga. Cykl rοzwojowy faga. 18
20 Schemat składania faga. 19
21 Cykl życiowy Escherichia coli zainfekowanej fagiem a, b, c i normalny cykl życiowy (bez faga). Cykl życiowy faga T4. 20
22 Cykl rozwojowy wirusa paraliżu dziecięcego 21
23 Schemat reprodukcji wirusa HIV 22
24 Schemat rozwoju wirusów z odwrotną transkryptazą. 23
25 WIROIDY Wiroid wrzecionowatości ziemniaków. Struktura I-rzędowa RNA oraz struktura II-rzędowa 24
26 Wiroid wrzecionowatości ziemniaków. Wygląd i kolejne struktury. wiroid akronim 1 - w. wrzecionowatości bulw ziemniaka PSTV 2 - w. łuszczycy kory cytrusowych CEV 3 - w. bladości owoców ogórka CPFV 4 - w. karłowatości złocieni CSV 5 - w. chlorotycznej pstrości złocieni CCMV 6 - w. cadang-cadang kokosów CCCV 7 - w. karłowatości chmielu HSV 8 - w. Columnea CV 9 - w. skazy słonecznej smaczliwki ASBV 25
27 PRIONY Porównanie budowy prionu zdrowego z chorobotwórczym. 26
28 CHCESZ WIEDZIEĆ WIĘCEJ? WILLST DU MEHR WISSEN? ХОЧЕШ БОЛЬШЕ ЗНАТЬ? ΘΕΛΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΟ ΓΝΩΡΕ? VOLES MAGIS SCIRE? Θ Ουδεις MMX 27
Zawartość. Wstęp 1. Historia wirusologii. 2. Klasyfikacja wirusów
Zawartość 139585 Wstęp 1. Historia wirusologii 2. Klasyfikacja wirusów 3. Struktura cząstek wirusowych 3.1. Metody określania struktury cząstek wirusowych 3.2. Budowa cząstek wirusowych o strukturze helikalnej
Bardziej szczegółowoPodstawy mikrobiologii. Wirusy bezkomórkowe formy materii oŝywionej
Podstawy mikrobiologii Wykład 3 Wirusy bezkomórkowe formy materii oŝywionej Budowa wirusów Wirusy nie mają budowy komórkowej, zatem pod względem biologicznym nie są organizmami Ŝywymi! Są to twory nukleinowo
Bardziej szczegółowoDNA musi współdziałać z białkami!
DNA musi współdziałać z białkami! Specyficzność oddziaływań między DNA a białkami wiążącymi DNA zależy od: zmian konformacyjnych wzdłuż cząsteczki DNA zróżnicowania struktury DNA wynikającego z sekwencji
Bardziej szczegółowoTematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2
Tematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2 Nr lekcji Temat Zakres treści 1 Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i podstawą programową PSO, wymagania edukacyjne i podstawa programowa
Bardziej szczegółowoPOLIMERAZY DNA- PROCARYOTA
Enzymy DNA-zależne, katalizujące syntezę DNA wykazują aktywność polimerazy zawsze w kierunku 5 3 wykazują aktywność polimerazy zawsze wobec jednoniciowej cząsteczki DNA do utworzenia kompleksu z ssdna
Bardziej szczegółowoWirusy i bakterie. Barbara Lewicka
Wirusy i bakterie Barbara Lewicka Budowa wirusa HIV a) glikoproteina 120, b) glikoproteina 41, c) lipidowa osłonka zewnętrzna, d) białkowa osłonka rdzenia, e) proteaza, f) kapsyd, g) RNA, h) odwrotna
Bardziej szczegółowoTESTY Z BIOLOGII (fragment)
TESTY Z BIOLOGII (fragment) Autor:...Dawid Pawlos Projekt okładki:...rafael Pawlos Korekta językowa:...agnieszka Sanetra Wydanie I Copyright by Dawid Pawlos 2015 Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie
Bardziej szczegółowoPOLIMERAZY DNA- PROCARYOTA
Enzymy DNA-zależne, katalizujące syntezę DNA wykazują aktywność polimerazy zawsze w kierunku 5 3 wykazują aktywność polimerazy zawsze wobec jednoniciowej cząsteczki DNA do utworzenia kompleksu z ssdna
Bardziej szczegółowoKLONOWANIE DNA REKOMBINACJA DNA WEKTORY
KLONOWANIE DNA Klonowanie DNA jest techniką powielania fragmentów DNA DNA można powielać w komórkach (replikacja in vivo) W probówce (PCR) Do przeniesienia fragmentu DNA do komórek gospodarza potrzebny
Bardziej szczegółowoInżynieria genetyczna- 6 ECTS. Inżynieria genetyczna. Podstawowe pojęcia Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka
Inżynieria genetyczna- 6 ECTS Część I Badanie ekspresji genów Podstawy klonowania i różnicowania transformantów Kolokwium (14pkt) Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka Kolokwium (26pkt) EGZAMIN
Bardziej szczegółowoHIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY CZ. II
HIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY CZ. II Sposoby zakażenia Wirus HIV występuje głównie we krwi i nasieniu chorego mężczyzny lub wydzielinie pochwy chorej kobiety. Aby doszło do zainfekowania następnej choroby
Bardziej szczegółowoProkariota i Eukariota
Prokariota i Eukariota W komórkach organizmów żywych ilość DNA jest zazwyczaj stała i charakterystyczna dla danego gatunku. ILOŚĆ DNA PRZYPADAJĄCA NA APARAT GENETYCZNY WZRASTA WRAZ Z BARDZIEJ FILOGENETYCZNIE
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej I PÓŁROCZE wskazuje biologię jako określa przedmiot naukę o
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: Biologia (klasa piąta)
Przedmiot: Biologia (klasa piąta) Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla klasy piątej szkoły
Bardziej szczegółowoHarmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5
Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5 GRUPY ĆWICZENIOWE 51, 52 : 8.00-10.30 Wtorek: 17.00-19.30 Data Godzina Rodzaj
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU
SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Czy priony zawsze są szkodliwe? SPIS TREŚCI: Wprowadzenie. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. Karty pracy. 1.
Bardziej szczegółowoKARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP SZKOLNY 2015/16
KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP SZKOLNY 2015/16 Nr Max ilość zad. punktów 1. 4 pkt A. WIRUSY ROŚLINNE Jako materiał genetyczny mają RNA. Do komórki gospodarza wnikają całe, po wcześniejszym
Bardziej szczegółowoPOZIOMY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Z BIOLOGII KLASA V
POZIOMY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Z BIOLOGII KLASA V Program PULS ŻYCIA autor: Anna Zdziennicka Podręcznik do biologii opracowany przez: Joanna Stawarz i Marian Sęktas NA ŚRÓDROCZNĄ OCENĘ KLASYFIKACYJNĄ ocena
Bardziej szczegółowoTemat: systematyczny podział organizmów. Ile gatunków organizmów żyje na Ziemi? W 1995r., z polecenia ONZ oszacowano, że na Ziemi żyje około 14
Temat: systematyczny podział organizmów. Ile gatunków organizmów żyje na Ziemi? W 1995r., z polecenia ONZ oszacowano, że na Ziemi żyje około 14 milionów gatunków organizmów żywych. Inne źródła podają,
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Uczeń: wskazuje biologię jako naukę
Bardziej szczegółowoDr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany
1 2 3 Drożdże są najprostszymi Eukariontami 4 Eucaryota Procaryota 5 6 Informacja genetyczna dla każdej komórki drożdży jest identyczna A zatem każda komórka koduje w DNA wszystkie swoje substancje 7 Przy
Bardziej szczegółowopaździernika 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II
10 października 2013: Elementarz biologii molekularnej www.bioalgorithms.info Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II Komórka: strukturalna i funkcjonalne jednostka organizmu żywego Jądro komórkowe: chroniona
Bardziej szczegółowoBiologia molekularna wirusów. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Biologia molekularna wirusów Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Co to jest wirus? Cząsteczka złożona z kwasu nukleinowego (DNA
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia.
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia. 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię jako naukę o organizmach
Bardziej szczegółowoPodział komórkowy u bakterii
Mitoza Podział komórkowy u bakterii Najprostszy i najszybszy podział komórkowy występuje u bakterii, które nie mają jądra komórkowego, lecz jedynie pojedynczy chromosom tzw. chromosom bakteryjny. Podczas
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOBRY. DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin)
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY CELUJĄCY DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin) wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności życiowe
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka Uczeń: wskazuje biologię jako naukę
Bardziej szczegółowoBiologia klasa V. Wymagania do działów na poszczególne oceny
Biologia klasa V Wymagania do działów na poszczególne oceny Dział 1. Biologia nauka o życiu Wymagania konieczne Wymagania podstawowe (ocena dopuszczająca) (ocena dostateczna) wskazuje biologię jako naukę
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział I. Biologia jako nauka 1. Biologia jako nauka Uczeń:
Bardziej szczegółowoCORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.
CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. stacjonarne. I stopnia. Aleksandra Zyska. ogólnoakademicki. podstawowy WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji Rok Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca Profil Rodzaj
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
SZKOŁA PODSTAWOWA W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z BIOLOGII w klasie 5 Szkoły Podstawowej WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE
Bardziej szczegółowoPodziały komórkowe cz. I
Podziały komórkowe cz. I Tam gdzie powstaje komórka, musi istnieć komórka poprzednia, tak samo jak zwierzęta mogą powstawać tylko ze zwierząt, a rośliny z roślin. Ta doktryna niesie głębokie przesłanie
Bardziej szczegółowoPytania Egzamin magisterski
Pytania Egzamin magisterski Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG i GUMed 1. Krótko omów jakie informacje powinny być zawarte w typowych rozdziałach publikacji naukowej: Wstęp, Materiały i Metody,
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej Dział I. Biologia jako nauka 1. Biologia jako nauka Uczeń: wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności życiowe dziedzin
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności życiowe
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności
Bardziej szczegółowoBIOLOGIA DLA KASY V. Poziom wymagań. ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca
BIOLOGIA DLA KASY V 1. Biologia jako nauka Uczeń: wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności życiowe dziedzin biologii Uczeń: określa przedmiot badań biologii jako nauki opisuje wskazane
Bardziej szczegółowoZadania maturalne z biologii - 3
Koło Biologiczne Liceum Ogólnokształcące nr II w Gliwicach 2015-2016 Zadania maturalne z biologii - 3 Zadania: Zad. 1(Wiktoria Wnuk, Weronika Żak, Tomasz Gojowy 2D) Na podstawie wykresu odpowiedz na pytania.
Bardziej szczegółowoPoziom wymagań. ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej w roku szkolnym 2018/2019 oparte są na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej / 1. Biologia
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię jako naukę o organizmach
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię jako naukę o organizmach
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię jako naukę o organizmach
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej I. Biologia jako nauka 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej I. Biologia jako nauka 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział I. Biologia jako nauka 1. Biologia jako nauka wskazuje
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział I. Biologia jako nauka 1. Biologia jako nauka wskazuje
Bardziej szczegółowoPoziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca I półrocze
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej Temat I. Biologia jako nauka Poziom wymagań I półrocze 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię jako naukę o organizmach
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka Uczeń: wskazuje
Bardziej szczegółowoI PÓŁROCZE. Poziom wymagań. ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej obowiązujące w SP 340, oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej I PÓŁROCZE I. Biologia jako nauka 1.
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna
Bardziej szczegółowoJĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY
Wykład: 2 JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Jądro komórkowe 1 Jądro komórkowe Otoczka jądrowa zewnętrzna membrana jądrowa wewnętrzna
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Rok szkolny 2018/2019 Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej Dział I. Biologia nauka o życiu Temat 1. Biologia jako nauka 2. Jak poznawać biologię? 3. Obserwacje mikroskopowe Poziom wymagań ocena dopuszczająca
Bardziej szczegółowoPoziom wymagań. ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej. Rok szkolny 2018/2019 Nauczyciel prowadzący
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział I. Biologia jako nauka 1. Biologia jako nauka Uczeń:
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej 1. Biologia jako nauka Uczeń: wskazuje
Bardziej szczegółowoPoziom wymagań. ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 Szkoły Podstawowej im.jana Pawła II w Dobroniu oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej I. Biologia jako nauka 1. Biologia
Bardziej szczegółowoPoziom wymagań. ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Rok szkolny 2019/2020 I. Biologia jako nauka 1. Biologia jako
Bardziej szczegółowoUczeń: określa przedmiot badań biologii jako nauki opisuje wskazane cechy organizmów wyjaśnia, czym zajmuje się wskazana dziedzina biologii
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej- rok szkolny 2018/2019 I. Biologia jako nauka 1. Biologia jako
Bardziej szczegółowoWykład: 2 JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY. Jądro komórkowe. Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej.
Wykład: 2 JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Jądro komórkowe Jądro komórkowe Otoczka jądrowa zewnętrzna membrana jądrowa wewnętrzna
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział 1. Biologia jako nauka Uczeń: wskazuje biologię jako
Bardziej szczegółowoROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA Z BIOLOGII
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY: II zakres rozszerzony NAUCZYCIEL: Anna Jasztal PODRĘCZNIK: Biologia na czasie1 Nowa Era, 564/1/2012; Biologia na czasie2 Nowa Era, 564/2/2013 PROGRAM NAUCZANIA:
Bardziej szczegółowoPoziom wymagań. ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca
I. Biologia jako nauka Kryteria ocen z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Rok szkolny 2018/2019 1. Biologia jako nauka
Bardziej szczegółowoPoziom wymagań. ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej na rok szkolny 2018/2019 Szkoła Podstawowa
Bardziej szczegółowoUczeń: wiedzy biologicznej nauki wymienia cechy organizmów żywych. podaje funkcje poszczególnych organelli. wyjaśnia, czym zajmuje się systematyka
Dział programu I. Biologia nauka o życiu Temat 1. Biologia jako nauka Poziom wymagań Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: określa przedmiot źródła
Bardziej szczegółowo2. Enzymy pozwalające na manipulację DNA a. Polimerazy DNA b. Nukleazy c. Ligazy
Metody analizy DNA 1. Budowa DNA. 2. Enzymy pozwalające na manipulację DNA a. Polimerazy DNA b. Nukleazy c. Ligazy 3. Klonowanie in vivo a. w bakteriach, wektory plazmidowe b. w fagach, kosmidy c. w drożdżach,
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Budowa rybosomu Translacja
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne - BIOLOGIA - klasa 5
Wymagania edukacyjne - BIOLOGIA - klasa 5 D z i a ł : B i o l o g i a j a k o n a u k a. wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności życiowe podaje przykłady dziedzin biologii wskazuje
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena
Bardziej szczegółowoKRYTERIA NA OCENY BIOLOGIA KLASA
KRYTERIA NA OCENY BIOLOGIA KLASA Dział I. Biologia nauka o życiu Temat 1. Biologia jako nauka 2. Jak poznawać biologię? 3. Obserwacje mikroskopowe Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr 3 w Swarzędzu
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII DLA KLAS VA, VB, V`C Szkoła Podstawowa nr 3 w Swarzędzu w Swarzędzu rok szkolny 2018/2019 nauczyciel uczący: Katarzyna Fabrowska Autorzy podręcznika: Marian Sęktas,
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia.
I. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia. 1. Biologia jako nauka wskazuje biologię jako naukę o organizmach
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Temat 1. Biologia jako nauka Uczeń: wskazuje biologię jako
Bardziej szczegółowoI BIOLOGIA JAKO NAUKA
I BIOLOGIA JAKO NAUKA Zadanie. Rozwiąż krzyżówkę, a następnie odczytaj i wyjaśnij hasło. 0. Bada skład chemiczny organizmów i zachodzące w nich reakcje.. Zajmuje się procesami dziedziczenia.. Przedmiotem
Bardziej szczegółowoPodstawy wirusologii SYLABUS A. Informacje ogólne
Podstawy wirusologii SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język przedmiotu
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział I. Biologia nauka o życiu Temat 1. Biologia jako nauka
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział I. Biologia nauka o życiu Temat 1. Biologia jako nauka
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGO LNYCH S RO DROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z BIOLOGII W KLASIE V
24 WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGO LNYCH S RO DROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z BIOLOGII W KLASIE V Dział I. Biologia nauka o życiu Temat 1. Biologia jako nauka 2. Jak poznawać biologię?
Bardziej szczegółowoZagadnienia na egzamin magisterski na kierunku Biologia Rok akad. 2017/2018
Zagadnienia na egzamin magisterski na kierunku Biologia Rok akad. 2017/2018 1. Katedra Ewolucji Molekularnej 1. Zastosowanie danych molekularnych w badaniach filogenetycznych 2. Filogeneza a systematyka
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej ocena dopuszczająca ocena dostateczna 1. Biologia jako nauka
Bardziej szczegółowoKonstrukcja wektora plazmidowego DNA do klonowania genów i/lub wektora plazmidowego do sekrecji w bakteriach mlekowych
Konstrukcja wektora plazmidowego DNA do klonowania genów i/lub wektora plazmidowego do sekrecji w bakteriach mlekowych Łukasz Tranda Promotor: doc. dr hab. Jacek Bardowski, IBB Promotor: dr hab. Edward
Bardziej szczegółowoDział 1: Biologia jako nauka
Wymagania edukacyjne z biologii klasa VA szkoły podstawowej Liczba godzin tygodniowo 1 Nauczyciel: Piotr Nerkowski Dział 1: Biologia jako nauka Ocena dopuszczająca uczeń: wskazuje biologię jako naukę o
Bardziej szczegółowoDział 1: Biologia jako nauka
Wymagania edukacyjne z biologii klasa VC szkoły podstawowej Liczba godzin tygodniowo 1 Nauczyciel: Piotr Nerkowski Dział 1: Biologia jako nauka Ocena dopuszczająca uczeń: wskazuje biologię jako naukę o
Bardziej szczegółowoDział 1: Biologia jako nauka
Wymagania edukacyjne z biologii klasa VB szkoły podstawowej Liczba godzin tygodniowo 1 Nauczyciel: Piotr Nerkowski Dział 1: Biologia jako nauka Ocena dopuszczająca uczeń: wskazuje biologię jako naukę o
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej I. Biologia jako nauka 1. Biologia jako nauka Uczeń: wskazuje
Bardziej szczegółowoZakład Chorób Ryb. PIWet. Zastosowanie molekularnych metod do diagnostyki wirusowych chorób ryb, wirusa krwotocznej posocznicy
PIWet Zakład Chorób Ryb Zastosowanie molekularnych metod do diagnostyki wirusowych chorób ryb, wirusa krwotocznej posocznicy łososiowatych o (VHS), wirusa zakaźnej a martwicy układu krwiotwórczego (IHN)
Bardziej szczegółowoTemat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości.
SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII DLA KLASY I GIMNAZJUM Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości. Cele: Utrwalenie pojęć związanych z budową komórki;
Bardziej szczegółowo