Projektowane rozwiązanie moŝe stanowić alternatywę takŝe z perspektywy samej instytucji kredytowej, gdyŝ przekształcenie jej oddziału w bank krajowy

Transkrypt

1 UZASADNIENIE Część ogólna Celem planowanej nowelizacji jest wprowadzenie do obecnie obowiązującej ustawy dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm.), dalej ustawa - Prawo bankowe, przepisów umoŝliwiających przekształcenie oddziału instytucji kredytowej działającego na terytorium Polski w bank krajowy w formie spółki akcyjnej, wraz z określeniem warunków, zasad oraz procedury ww. przekształcenia. Wśród najistotniejszych skutków przekształcenia oddziału instytucji kredytowej w bank krajowy, naleŝałoby wymienić utworzenie nowego banku krajowego i jednoczesne zamknięcie oddziału instytucji kredytowej, sukcesję uniwersalną praw i obowiązków instytucji kredytowej objętych działalnością oddziału, przejęcie nadzoru nad działalnością przekształconego w bank oddziału przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz objęcie gwarantowania depozytów zgromadzonych w ramach działalności oddziału przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Trzeba podkreślić, Ŝe moŝliwość przekształcenia w bank krajowy nabiera szczególnego wymiaru w przypadku oddziałów instytucji kredytowych, które osiągnęły znaczący udział w polskim rynku lub relatywnie duŝą skalę działalności, mierzoną wielkością aktywów lub wielkością portfela depozytów czy kredytów, jak równieŝ prowadzą przedsiębiorstwo bankowe, dysponując infrastrukturą umoŝliwiającą podjęcie samodzielnej działalności jako bank. Tego typu oddziały mogą generować istotne ryzyko z punktu widzenia samej instytucji kredytowej, jak i polskiego rynku finansowego. W takich przypadkach mogą bowiem wystąpić trudności związane z zapewnieniem efektywnego nadzoru nad działalnością prowadzoną przez oddział instytucji kredytowej adekwatnego do skali tej działalności, zwłaszcza w okresie występowania zawirowań na rynkach finansowych. W tym kontekście naleŝy wskazać, Ŝe rozwiązania proponowane w projekcie mogą pozytywnie przyczynić się do utrzymania stabilności finansowej na rynku krajowym, stanowiąc instrument tzw. pakietu antykryzysowego. Przekształcenie, ze względu na poddanie działalności oddziału bezpośredniemu nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego oraz objęcie gromadzonych przez oddział depozytów ochroną Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, moŝe być korzystne z punktu widzenia klientów oddziału instytucji kredytowej, w szczególności deponentów, którzy powierzyli oddziałowi swoje środki pienięŝne. 1

2 Projektowane rozwiązanie moŝe stanowić alternatywę takŝe z perspektywy samej instytucji kredytowej, gdyŝ przekształcenie jej oddziału w bank krajowy pozwala na zwiększenie skali działalności w Polsce, z jednej strony poprzez zwiększenie zaufania lokalnego rynku i klientów, z drugiej poprzez pozyskanie dodatkowych środków na rozwój w drodze dokapitalizowania banku (objęcia nowej emisji akcji) przez partnera strategicznego. W przypadku zbycia akcji banku po jego utworzeniu, instrument w postaci przekształcenia oddziału w bank krajowy, moŝe być traktowany jako droga (sposób) na wycofanie się instytucji kredytowej z działalności na rynku polskim. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe projektowane przepisy są uzupełnieniem obowiązujących regulacji prawnych, znajdujących swoje źródło w prawie Unii Europejskiej, umoŝliwiających przekształcenie banku krajowego w oddział instytucji kredytowej, w drodze transgranicznej fuzji tego banku z instytucją kredytową. Pojęcia instytucji kredytowej oraz oddziału instytucji kredytowej zdefiniowane są w art. 4 ust. 1 pkt 17 i 18 obowiązującej ustawy - Prawo bankowe. Zgodnie z art. 48i ustawy - Prawo bankowe, instytucja kredytowa moŝe prowadzić na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej działalność poprzez oddział lub w ramach działalności transgranicznej. W ramach tej działalności instytucja kredytowa moŝe wykonywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czynności określone w art. 5 ust. 1 i 2 oraz art. 6 ust. 1 pkt 1 4 i 6 8 ustawy - Prawo bankowe w zakresie wynikającym z zezwolenia udzielonego przez właściwe władze nadzorcze państwa macierzystego. Do podjęcia przez oddział instytucji kredytowej działalności bankowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie jest wymagane uzyskanie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego warunkiem koniecznym jest przekazanie Komisji stosownego zawiadomienia przez właściwe władze nadzorcze państwa macierzystego instytucji kredytowej. Zgodnie z art. 141c ust. 1 ustawy - Prawo bankowe nadzór nad działalnością instytucji kredytowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, co do zasady, sprawują właściwe władze nadzorcze państwa macierzystego instytucji. W myśl art. 141c ust. 2 ustawy - Prawo bankowe Komisja Nadzoru Finansowego obowiązana jest do sprawowania nadzoru nad oddziałami instytucji kredytowych w zakresie przestrzegania utrzymania przez oddział odpowiedniej płynności płatniczej. Dodatkowo Komisja Nadzoru Finansowego dysponuje określonymi w art. 141a ustawy - Prawo bankowe środkami reagowania, w przypadku gdy instytucja kredytowa, prowadząca działalność na terytorium Rzeczypospolitej 2

3 Polskiej poprzez oddział lub w ramach działalności transgranicznej, nie przestrzega przepisów prawa polskiego. Część szczegółowa Proponowany art. 28 ust. 3 ustawy - Prawo bankowe wyłącza stosowanie przepisów art i 2 Kodeksu spółek handlowych ( k.s.h. ) do akcji banku, objętych przez załoŝyciela w przypadku, o którym mowa w projektowanym art. 48p. Wymienione przepisy k.s.h przewidują w szczególności zakaz zbycia akcji spółki obejmowanych w zamian za wkłady niepienięŝne (które to akcje dodatkowo powinny pozostać akcjami imiennymi), w okresie do dnia zatwierdzenia przez najbliŝsze zwyczajne walne zgromadzenie sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym nastąpiło pokrycie tych akcji oraz obowiązek zatrzymania tych akcji w spółce na zabezpieczenie roszczeń o odszkodowanie z tytułu niewykonania lub nienaleŝytego wykonania zobowiązań do wniesienia wkładów niepienięŝnych. Przepisy te dodatkowo, i z punktu widzenia przepisów ustawy - Prawo bankowe niepotrzebnie, ograniczałyby swobodę dysponowania akcjami banku przez jego załoŝyciela. Zgodnie bowiem z art. 28 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe akcje banków, z wyłączeniem akcji zdematerializowanych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, są akcjami imiennymi, zaś zbycie akcji imiennych przez akcjonariuszy w okresie roku od daty wpisania banku do rejestru przedsiębiorców, wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Ponadto w myśl art. 32 ust. 4 ustawy - Prawo bankowe pokrycie pełnej kwoty kapitału załoŝycielskiego banku powinno być dokonane przed wpisaniem banku do właściwego rejestru. Dodanie projektowanego art. 30 ust. 1b ustawy - Prawo bankowe ma na celu usunięcie odmiennego traktowania przez przepisy prawa polskiego dwóch form (sposobów) wejścia przez zainteresowany podmiot (inwestora) na rynek usług bankowych w Polsce poprzez utworzenie nowego banku i poprzez przejęcie kontroli nad bankiem juŝ istniejącym (np. w drodze nabycia większościowego pakietu akcji banku). W odróŝnieniu bowiem do przejęcia kontroli nad bankiem, w przypadku jego utworzenia, załoŝyciel banku nie ma moŝliwości złoŝenia, a KNF uwzględnienia w ocenie dokonywanej w związku z postępowaniem w przedmiocie zezwolenia na utworzenie banku, zobowiązań załoŝyciela dotyczących tworzonego banku lub ostroŝnego i stabilnego nim zarządzania. Niewątpliwie moŝe utrudniać to potencjalnym załoŝycielom banku wykazanie, iŝ spełniają oni wymóg, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy - Prawo 3

4 bankowe, tj. dawanie rękojmi ostroŝnego i stabilnego zarządzania bankiem i jak wskazuje Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, moŝe tym samym stanowić nieuzasadnioną barierę dla powstawania nowych podmiotów na rynku usług bankowych. Dla skuteczności stosowania narzędzia, jakim są omawiane zobowiązania załoŝycieli, niezbędne jest zapewnienie przez przepisy prawa odpowiedniej sankcji za ich niedochowanie. W projektowanym przepisie proponuje się rozwiązanie tej kwestii poprzez odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 25n ustawy - Prawo bankowe, określającego sankcje jakie mogą zastosowane w przypadku niedochowania zobowiązań złoŝonych w związku z prowadzonym przed KNF postępowaniem w przedmiocie nabycia znaczących pakietów akcji i przejęcia kontroli nad bankiem. Skutki niedochowania zobowiązań przez akcjonariusza, będącego załoŝycielem nowego banku, będą zatem toŝsame ze skutkami niedochowania zobowiązań przez akcjonariusza, który nabył znaczący pakiet akcji banku juŝ istniejącego, co równocześnie zrównuje sytuację prawną obydwu tych akcjonariuszy. NaleŜy wskazać, Ŝe postanowienia nowelizowanego art. 30 mają charakter uniwersalny i będą miały zastosowanie nie tylko przy tworzeniu banku w drodze przekształcenia oddziału instytucji kredytowej w bank krajowy, lecz będą odnosić się równieŝ do innych form tworzenia banku przewidzianych ustawą - Prawo bankowe. Jak wspomniano w części ogólnej uzasadnienia, zasadniczym celem nowelizacji jest umoŝliwienie instytucji kredytowej, prowadzącej na terytorium Polski działalność bankową przez oddział, przekształcenie tego oddziału w bank krajowy. Przekształcenie to polegać ma na utworzeniu przez instytucję kredytową banku krajowego w formie spółki akcyjnej poprzez wniesienie tytułem wkładu niepienięŝnego wszystkich składników majątkowych tego oddziału przeznaczonych do prowadzenia działalności przez ten oddział, o ile stanowią one przedsiębiorstwo (bankowe) lub jego zorganizowaną część (art. 48p ust. 1 zdanie 1. Przedsiębiorstwo w rozumieniu projektowanego przepisu obejmować ma zespół wszystkich składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności bankowej na terytorium RP przez oddział. Będzie to w szczególności zarówno majątek trwały i środki finansowe słuŝące do prowadzenia działalności, jak i wynikające z tej działalności naleŝności i zobowiązania, w tym zwłaszcza depozyty. Przekształceniu w bank krajowy podlegać moŝe zatem tylko oddział prowadzący przedsiębiorstwo bankowe, dysponujący infrastrukturą i przygotowaniem operacyjnym umoŝliwiającym podjęcie samodzielnej działalności jako bank. 4

5 Instytucja kredytowa moŝe być jedynym i wyłącznym załoŝycielem banku powstającego w wyniku przekształcenia jej oddziału (art. 48p ust. 1 zdanie 2). Regulacja ta będzie miała charakter szczególny w stosunku do art. 13 ust. 1 i 3 ustawy - Prawo bankowe. Ma ona zapewnić, iŝ utworzenie banku z ekonomicznego punktu widzenia będzie wyłącznie przekształceniem formy, w jakiej dana instytucja kredytowa wykonuje działalność bankową na terytorium RP, nie zaś utworzeniem nowej jednostki (dla takich przypadków pozostaje zwykła procedura tworzenia banku krajowego). Oczywiście po przekształceniu bank będzie podlegał takim samym regułom prawa spółek, jak inne banki działające w formie spółek akcyjnych. Zgodnie z art. 48p ust. 2, utworzenie banku w wyniku przekształcenia oddziału odbywać się ma według zasad przewidzianych dla zwykłego utworzenia banku i z zastosowaniem wprost przepisów rozdziału 2 ustawy - Prawo bankowe, z wyłączeniem jednakŝe art. 30 ust. 2 i 4 oraz art. 36. Wyłączenie zastosowania przepisów art. 30 ust. 2 i 4 ustawy - Prawo bankowe, odnoszących się do limitów wkładów niepienięŝnych wnoszonych na poczet kapitału załoŝycielskiego wynika z samej konstrukcji proponowanego przekształcenia, zgodnie z którą ma ono być dokonane poprzez wniesienie właśnie wkładu niepienięŝnego w postaci wszystkich składników majątkowych przeznaczonych do prowadzenia działalności przez oddziału instytucji kredytowej na poczet całego kapitału załoŝycielskiego nowo tworzonego banku. Wyłączenie natomiast art. 36, dotyczącego zezwolenia KNF na podjęcie przez nowo utworzony bank działalności, związane jest z koniecznością uwzględnienia ciągłości działalności operacyjnej podmiotu. Bank jest tworzony na bazie działającego juŝ przedsiębiorstwa bankowego oddziału i z jednej strony nie ma potrzeby udzielania dodatkowego zezwolenia na rozpoczęcie działalności operacyjnej, z drugiej strony utrzymanie wymogu takiego zezwolenia musiałoby prowadzić do czasowego zawieszenia działalności operacyjnej prowadzonej przez oddział, a następnie bank, w okresie od jego rejestracji (równoczesnej z wyrejestrowaniem oddziału) do wydania zezwolenia na rozpoczęcie działalności operacyjnej. W kolejnych przepisach projektu określono inne niezbędne odstępstwa od standardowej procedury tworzenia i licencjonowania banków krajowych (art. 48r-48w). Art. 48p ust. 3 odnosi się do wymaganej przez art. 313 k.s.h. zgody załoŝyciela na zawiązanie spółki akcyjnej i brzmienie statutu oraz na objęcie akcji. Projektowany przepis rozszerza wymagany zakres tej zgody równieŝ na przejście wszystkich składników majątkowych oddziału na tworzony bank spółkę akcyjną. 5

6 Art. 48r przewiduje obowiązek złoŝenia przez załoŝyciela banku, wraz z wnioskiem o wydanie zezwolenia na utworzenie banku, dodatkowych dokumentów, oprócz dokumentów, o których mowa w art. 31 ust. 2 ustawy - Prawo bankowe. Dokumenty wskazane w pkt 1 mają na celu rzetelne ustalenie wartości zespołu składników majątkowych wnoszonych aportem na poczet kapitału załoŝycielskiego banku według stosowanych dotychczas przez oddział zasad rachunkowości i bez moŝliwości ujmowania w aktywach dodatkowych składników oraz bez moŝliwości dokonywania zmian w zasadach ustalania szacunków wpływających na wycenę aktywów i rezerw. Ustalenie wartości majątku oddziału, zgodnie z postanowieniem w pkt 1 ww. artykułu, powinno być dokonane na określony dzień w miesiącu poprzedzającym złoŝenie wniosku o utworzenia banku. Z przyjętej konstrukcji odnośnego przepisu wynika, iŝ wystarczające dla spełnienia warunku w nim zawartego jest ustalenie wartości majątku na dowolny dzień, jednakŝe musi być on w miesiącu poprzedzającym złoŝenie wniosku o utworzenia banku. Dokument wskazany w pkt 2 ma na celu poświadczenie istnienia po stronie instytucji kredytowej zamiaru zaprzestania działalności przez oddział po utworzeniu banku, tj. faktycznego przekształcenia oddziału w bank. Stosownie do procedury przewidzianej w prawie unijnym (Dyrektywa 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe) i odzwierciedlonej w art. 48l ust. 3 ustawy - Prawo bankowe, zamiar taki musi być zgłoszony w formie zawiadomienia przekazywanego za pośrednictwem właściwych władz nadzorczych państwa macierzystego. Postanowienia odnoszące się do informacji i dokumentów, o których mowa w art. 48r pkt 3, oraz konstrukcja przepisów w art. 48u ust. 2 mają zapewnić, by skutki przekształcenia oddziału instytucji kredytowej w bank krajowy były w pełni analogiczne do skutków połączenia spółek przewidzianych w art. 494 k.s.h. Ujawnienie w postępowaniu w sprawie utworzenia banku informacji o zezwoleniach, koncesjach oraz ulgach, które zostały przyznane instytucji kredytowej w związku z utworzeniem lub działalnością oddziału, jest jednym z warunków koniecznych przejścia tych zezwoleń, koncesji oraz ulg na tworzony bank. PoniewaŜ, zgodnie z projektowanym art. 48u ust. 2 pkt 3, wobec takiej sukcesji sprzeciw moŝe zgłosić złoŝyć organ, który wydał zezwolenie lub udzielił koncesji, do wniosku w sprawie zezwolenia na utworzenie banku naleŝy dołączyć takŝe kopię powiadomienia tego organu, który wydał zezwolenie lub udzielił koncesji, o zamiarze utworzenia banku krajowego i moŝliwości zgłoszenia sprzeciwu. 6

7 Zgodnie z art. 48s, decyzja KNF w przedmiocie zezwolenia na utworzenie banku w wyniku przekształcenia oddziału ma być poprzedzona kontrolą nadzorczą w oddziale. Do kontroli tej odpowiednie zastosowanie mieć będą przepisy dotyczące kontroli nadzoru finansowego w bankach (art. 133 ust. 2-4, art. 135 i 136), będzie to więc kontrola w pełnym zakresie, mająca słuŝyć sprawdzeniu rzeczywistej, aktualnej sytuacji finansowej oddziału, jak równieŝ przygotowania do prowadzenia działalności operacyjnej przez tworzony bank. Tym samym, przy tych czynnościach kontrolnych, wyłączeniu podlegać muszą przepisy ustalające zakres i rozdział kompetencji właściwych władz nadzorczych i KNF przy wykonywaniu nadzoru nad oddziałem instytucji kredytowej (art. 141c ust. 1 i 2 oraz art. 141d ustawy - Prawo bankowe). Projektowany przepis art. 48t zapewnia KNF moŝliwość wskazania w zezwoleniu na utworzenie banku terminu na uzyskanie przez załoŝycieli wpisu banku do rejestru przedsiębiorców. Wskazanie terminu ma na celu uniknięcie sytuacji, w której w wyniku znaczącego w danych warunkach upływu czasu między zezwoleniem na utworzenie banku, a przejęciem przez bank działalności oddziału, stanowiące podstawę rozstrzygnięcia KNF w postępowaniu w sprawie zezwolenia na utworzenie banku, w tym co do sytuacji finansowej oddziału czy załoŝeń biznesowych banku, staną się nieaktualne. Wskazany przez KNF termin nie moŝe być dłuŝszy niŝ 1 rok. W przypadku niedochowania przez załoŝyciela wskazanego przez KNF terminu na uzyskanie wpisu banku do rejestru przedsiębiorców lub w przypadku nieuzyskania tego wpisu w terminie 1 roku od wydania zezwolenia na utworzenie banku, zezwolenie to wygasa (art. 48t ust. 2). W uzasadnionych przypadkach, na wniosek załoŝyciela, Komisja Nadzoru Finansowego moŝe wydłuŝyć wskazany zezwoleniu termin na uzyskanie wpisu banku do rejestru przedsiębiorców, z zastrzeŝeniem jednakŝe, iŝ tak przedłuŝony termin, wraz z terminem wyznaczonym i ewentualnie wydłuŝonym wcześniej, nie przekroczy w sumie 1 roku (art. 48t ust. 3). Przepis ten jest przepisem szczególnym do art. 155 k.p.a. dotyczącego zmiany decyzji ostatecznej, na mocy której strona nabyła prawo. Zmiana decyzji (zezwolenia) KNF w zakresie wydłuŝenia terminu na uzyskanie wpisu banku do rejestru przedsiębiorców powinna następować na zasadach określonych w art. 48t ust. 3, to jest: w uzasadnionych przypadkach, na wniosek strony i z zastrzeŝeniem ograniczenia, o którym mowa w art. 48t ust. 1 zdanie drugie. WydłuŜenie terminu następować ma w drodze zmiany decyzji w przedmiocie zezwolenia, przy odpowiednim zastosowaniu art Kodeksu postępowania administracyjnego. 7

8 Art. 48u ust. 1 określa jako moment rozpoczęcia działalności przez bank utworzony w wyniku przekształcenia oddziału instytucji kredytowej chwilę wpisu tego banku do rejestru przedsiębiorców. Równocześnie z wpisem banku dokonywane jest z urzędu wykreślenie z rejestru przedsiębiorców oddziału instytucji kredytowej. Przepis ten ma na celu zapewnienie, aby powstający bank rozpoczynał swoją działalność z chwilą uzyskania osobowości prawnej oraz uniknięcie sytuacji, w której na skutek róŝnych terminów wpisu banku do rejestru przedsiębiorców i wykreślenia z tego rejestru oddziału, jednocześnie w ramach tego samego przedsiębiorstwa prowadziłyby działalność dwa podmioty. Omawiana regulacja ma szczególne znaczenie w związku z rozwiązaniami w kolejnych artykułach projektu, stanowiących o sukcesji uniwersalnej. W myśl art. 48u ust. 2 w wyniku przekształcenia oddziału w bank dochodzi do sukcesji uniwersalnej wstąpienia nowo utworzonego banku z mocy samego prawa we wszystkie prawa i obowiązki instytucji kredytowej objęte działalnością oddziału. Sukcesja uniwersalna została uregulowana w projektowanych przepisach analogicznie do sukcesji następującej przy połączeniu spółek na podstawie art. 494 k.s.h. Oznacza to w szczególności przejście na bank wszystkich zobowiązań (w tym np. z tytułu posiadanych depozytów i kart kredytowych) i wierzytelności (na przykład z tytułu kredytów) oraz praw związanych (hipoteki i inne zabezpieczenia), przy czym ujawnienie w księgach wieczystych lub innych rejestrach przejścia na bank praw w nich ujawnionych następuje na wniosek banku (art. 48u ust. 4). Na bank przechodzą takŝe zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane instytucji kredytowej w związku z utworzeniem lub działalnością oddziału, o ile łącznie zostały spełnione następujące warunki: 1) zezwolenia, koncesje oraz ulgi zostały ujawnione w informacji złoŝonej wraz z wnioskiem o wydanie zezwolenia na utworzenie banku (art. 48r pkt 3), 2) przepisy odrębne lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi nie stanowią inaczej, 3) przed wydaniem zezwolenia na utworzenie banku sprzeciwu nie złoŝył inny niŝ Komisja Nadzoru Finansowego organ, który wydał zezwolenie lub udzielił koncesji, 4) Komisja Nadzoru Finansowego, w zezwoleniu na utworzenie banku nie złoŝyła sprzeciwu wobec przejścia na bank zezwolenia, koncesji lub ulgi, które zostały przyznane instytucji kredytowej w związku z utworzeniem lub działalnością oddziału (art. 48u ust. 3). NaleŜy wskazać, Ŝe wymóg ujawnienia zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane instytucji kredytowej w związku z utworzeniem lub działalnością oddziału instytucji kredytowej, 8

9 pod rygorem nieobjęcia sukcesją uprawnień z nich wynikających, uzasadniony jest ograniczonym ustawowo dozwolonym zakresem działalności banków oraz koniecznością poddania zmian tego zakresu kontroli Komisji Nadzoru Finansowego (art. 34 ust. 2 i art. 37 ustawy - Prawo bankowe). Wprowadzany przepis ma na celu uniknięcie sytuacji nabycia przez bank krajowy w wyniku sukcesji uniwersalnej uprawnień do prowadzenia działalności sprzecznej z przepisami prawa polskiego lub niezatwierdzonej przez organ nadzoru, z powodu niespełnienia ustawowych przesłanek (art. 37 ustawy - Prawo bankowe). W myśl ust. 5 projektowanego art. 48u środki pienięŝne przekazane przez instytucję kredytową do prowadzenia działalności oddziału nie stanowią zobowiązań banku. Przepis ten ma zapobiegać sytuacji, w której środki pienięŝne stanowiące składnik majątkowy oddziału przeznaczony do prowadzenia działalności przez ten oddział i jako takie uwzględnione w wartości kapitału załoŝycielskiego banku powstałego w skutek przekształcenia oddziału, zostałyby jednocześnie ujęte w bilansie tego banku jako zobowiązania. W celu zachowania ciągłości działania jednostki takŝe pod względem rachunkowym, art. 48u ust. 6 przewiduje zastosowanie do przekształcenia oddziału instytucji kredytowej w bank przepisów ustawy o rachunkowości dotyczących zmiany formy prawnej jednostki. Projektowany przepis art. 48w ust. 1 wprowadza wymóg utrzymywania przez bank powstały w wyniku przekształcenia oddziału instytucji kredytowej współczynnika wypłacalności na poziomie co najmniej 12% przez pierwsze 18 miesięcy działalności banku. Przepis ten wyłącza tym samym stosowanie do banku utworzonego w wyniku przekształcenia oddziału instytucji kredytowej art. 128 ust. 1 pkt 3 ustawy - Prawo bankowe, zgodnie z którym bank rozpoczynający działalność operacyjną obowiązany jest utrzymywać współczynnik wypłacalności na poziomie co najmniej 15% przez pierwsze 12 miesięcy działalności, a przez następne 12 miesięcy co najmniej 12%. Ze względu na fakt, Ŝe fundusze własne banku tworzonego w wyniku przekształcenia oddziału powstają wyłącznie lub przede wszystkim w wyniku wniesienia wkładu niepienięŝnego, projektowany art. 48w ust. 2 wyłącza stosowanie do tych funduszy limitu 15-procentowego udziału wkładów niepienięŝnych w funduszach zasadniczych banku, określonego w art. 128 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe. 9

10 Art. 2 projektu - Zmiany do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych W art. 2 proponuje się zmiany ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Nowelizowana w art. 3 projektu ustawa - Ordynacja podatkowa przewiduje generalną sukcesję podatkową w przypadku utworzenia banku poprzez wniesienie tytułem wkładu niepienięŝnego składników majątkowych oddziału instytucji kredytowej. Dlatego teŝ, naleŝało dokonać odpowiednich zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, w celu zachowania spójności systemu podatkowego i uwzględnienia zasady dotyczącej rozliczania strat. NaleŜy wskazać, iŝ w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych przyjęta jest zasada, iŝ prawo do podatkowego rozliczania straty przysługuje wyłącznie podatnikowi, który stratę taką poniósł. Zasadę te odzwierciedlają postanowienia art. 7 ust. 3-4a ww. ustawy, z których wynika, Ŝe przy ustalaniu dochodu podatnika a takŝe strat tego podatnika, nie uwzględnia się strat przedsiębiorców przekształcanych, łączonych, przejmowanych lub dzielonych, a takŝe strat przedsiębiorstw państwowych przejmowanych lub nabywanych na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji. Wyjątkiem jest przekształcenie spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową. W związku z powyŝszym art. 2 projektu zakłada zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, poprzez uzupełnienie dotychczasowego art. 7 tej ustawy o dodatkowe postanowienia odnoszące się do kwestii rozliczania strat w przypadku wniesienia do spółki składników majątkowych instytucji kredytowej tytułem wkładu niepienięŝnego na utworzenie banku na podstawie przepisów ustawy - Prawo bankowe. Art. 3 projektu - Zmiany do ustawy - Ordynacja podatkowa W projekcie proponuje się zmiany art. 93a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.), których celem jest zachowanie ciągłości w obszarze prawa podatkowego w związku z procesem przekształcenia oddziału instytucji kredytowej w bank krajowy. Zgodnie z dodawanym przepisem ust. 3 w ww. artykule, bank utworzony poprzez wniesienie tytułem wkładu niepienięŝnego wszystkich składników majątkowych oddziału instytucji kredytowej, stanowiących przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki instytucji kredytowej związane z działalnością tego oddziału. 10

11 W art. 4 projektu określony został termin wejścia w Ŝycie ustawy, który wynosi 14 dni od dnia ogłoszenia. Projektowana ustawa nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji i norm i aktów prawnych zawierających przepisy techniczne. Do projektowanej ustawy, z uwagi na brak skutków finansowych powodujących zwiększenie wydatków lub zmniejszenie dochodów jednostek sektora finansów publicznych w stosunku do wielkości wynikających z obowiązujących przepisów, nie będzie miał zastosowania art. 50 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. ustawy o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.) w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726). Zgodnie z decyzją Rady 98/415/WE z dnia 29 czerwca 1998 r. w sprawie konsultacji Europejskiego Banku Centralnego udzielanych władzom krajowym w sprawie projektów przepisów prawnych, projekt ustawy zostanie przekazany do EBC w celu uzyskania opinii. 11

12 OCENA SKUTKÓW REGULACJI Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny Projekt ustawy oddziałuje przede wszystkim na oddziały instytucji kredytowych, Komisję Nadzoru Finansowego, a takŝe klientów tych oddziałów instytucji kredytowych, które skorzystają z moŝliwości przekształcenia się w bank krajowy w formie spółki akcyjnej, na zasadach określonych w ustawie. Projekt oddziałuje równieŝ na Bankowy Fundusz Gwarancyjny, gdyŝ banki krajowe utworzone zgodnie z przepisami projektu, będą objęte obowiązkowym systemem gwarantowania środków pienięŝnych w ramach BFG. Klientom utworzonych banków krajowych będzie przysługiwać wypłata środków gwarantowanych, na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 711 z późn. zm.). Ponadto, regulacje projektu, w przypadku utworzenia banku krajowego zgodnie z przepisami ustawy, będą oddziaływać na inne banki krajowe prowadzące działalność bankową. Uczestnikiem sektora bankowego stanie się bowiem nowy podmiot bank krajowy powstały na bazie oddziału instytucji kredytowej, podlegający przepisom prawa krajowego, na tych samych zasadach i w tym samym zakresie, tak jak wszystkie banki krajowe. Konsultacje projektu Projekt w trybie uzgodnień zewnętrznych, oprócz podmiotów administracji rządowej zostanie przesłany Komisji Nadzoru Finansowego, Narodowego Banku Polskiego, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, a takŝe innych instytucji rynku finansowego, w szczególności Związku Banków Polskich, w tym oddziałów instytucji kredytowych, Krajowego Związku Banków Spółdzielczych, Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, Biura Informacji Kredytowej, Fundacji na rzecz Kredytu Hipotecznego. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) projekt zostanie udostępniony na stronach urzędowego informatora teleinformatycznego Biuletynu Informacji Publicznej. 12

13 Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budŝet państwa i budŝety jednostek samorządu terytorialnego Wejście w Ŝycie projektu nie spowoduje zwiększenia wydatków ani zmniejszenia dochodów budŝetu państwa i budŝetów jednostek samorządu terytorialnego. Z powyŝszych względów nie będzie miał zastosowania art. 50 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. ustawy o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.) w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726). Wpływ regulacji na rynek pracy Wejście w Ŝycie zmian przewidzianych projektowaną ustawą i zwiększenie skali działalności w Polsce oddziału instytucji kredytowej w następstwie jego przekształcenia w bank krajowy (w szczególności w przypadku dokapitalizowania przez partnera strategicznego) moŝe mieć pozytywny wpływ na rynek pracy. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość Rozwiązania projektowanej ustawy poprzez wprowadzenie dodatkowych form aktywności (obecności) instytucji kredytowej w Polsce, dotychczas działającej poprzez oddział, mają pozytywny wpływ na zwiększenie konkurencyjności gospodarki i przedsiębiorczość. W odniesieniu do konkurencyjności w sektorze rynku finansowego naleŝy wskazać, Ŝe przekształcenie oddziału instytucji kredytowej w bank krajowy podlegający nadzorowi KNF, moŝe stanowić instrument wykorzystywany w utrzymaniu stabilności krajowego rynku finansowego. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny. Projekt ustawy nie ma bezpośredniego wpływu na sytuację i rozwój regionalny. Wstępna opinia o zgodności z prawem Unii Europejskiej Według wstępnej opinii projektodawcy projekt jest zgodny z prawem UE. 13