Forum Amber 2009 Polszczyzna full wypas Kuchnia, kobiety i wino Emeryci z Miami

Transkrypt

1 Forum Amber 2009 Polszczyzna full wypas Kuchnia, kobiety i wino Emeryci z Miami

2

3 Listopad - Grudzień 2009 nr [96-97] 37 Pekao SA 46 Bagera 36 PŻB 28 Binowo Park Golf Club 44 Rentrans 28 BZ WBK 27 Uniwersytet Szczeciński 29 8 Valassis Caparo 8 8,28 Valentino Ristorante Cargotec 42 8 Zachodniopomorska Szkoła Biznesu Cemoi Zachodniopomorski Uniwersytet De Tian Sp. z o.o. 8 Technologiczny Gavekal Analytics Goleniowski Park Przemysłowy 27,29 8 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Inter Cars 43 Zakłady Chemiczne Police M-Expo 30 Zarząd Morskich Portów Międzynarodowe Targi Szczecińskie 30 Szczecin i Świnoujście 29 14,16, 37 Polska Fundacja Przedsiębiorczości 24, W parku i na polu golfowym s. 8 Świat Biznesu pl. Hołdu Pruskiego Szczecin tel. 91/ fax 91/ redakcja@swiatbiznesu.com Redaktor naczelny Włodzimierz Abkowicz tel. 91/ Zespół redakcyjny Michał Abkowicz Aneta Dolega Katarzyna Stróżyk Magdalena Szczepkowska Mirosław Winconek Stali felietoniści Stanisław Flejterski Wojciech Olejniczak Aneta Zelek Reklamy i ogłoszenia Alicja Kalinowska Tel alicja.kalinowska@swiatbiznesu.com Rex-Druk, ul. Dębogórska Szczecin tel. 91/ Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo opracowania redakcyjnego tekstów przyjętych do druku Redakcja nie odpowiada za merytoryczną treść reklam, ogłoszeń i tekstów sponsorowanych s. 18 Cocktail biznesowy s. 26 Emeryci z Miami s. 34 Jeszcze do niedawna Litwa zaliczana była do tygrysów Europy.Wysoki wzrost gospodarczy pozostał jednak tylko we wspomnieniach. Dziś 3-milionowy kraj nad Niemnem boryka się z kryzysem. A w nim: konferencja Euro- Trans 2009 Innowacje w transporcie, początki Klastra Spożywczego w Szczecinie, śniadanie WBK z prof. Krzysztofem Rybińskim, budowa fabryki Cargotec w Stargardzie Szczecińskim, Rentrans Cargo w kołobrzeskim porcie, forum nauk o życiu Polish-German Life Science Forum, Bałtyckie Forum Zdrowia, Zachodniopomorskie Targi Nieruchomości i program wsparcia przedsiębiorczości akademickiej Innostart Biznes Bez iluzji Anety Zelek felieton Adres redakcji Tydzień w gościnnej Litwie Wracam do polityki Na przekór Wojciecha Olejniczaka s. 35 Naprawdę jaka(i) jesteś? s. 36 Karuzela kadrowa Ze sceny do biznesu s. 37 Lektury biznesmena: s. 39 Rozważania na czasie Stanisława Flejterskiego Na pytania z naszego kwestionariusza odpowiadają Katarzyna Solarska, właścicielka firmy windykacyjnej Bagera i Wu Tianyu, prezes De Tian Sp. z o.o. personalia Członek Północnej Izby Gospodarczej Świat Biznesu w Internecie: 44 Zarząd Portu Morskiego Kołobrzeg Novotel 37 s. 6 Już po raz szósty ogłaszamy konkurs Perły Biznesu. Zgłoszenia kandydatów przyjmujemy w dwóch kategoriach - WydarzenieGospodarcze 2009 i Osobowość Biznesu Organizatorem konkursu jest redakcja Świata Biznesu. Świat Biznesu rozmawia z Witoldem Jabłońskim, wicemarszałkiem województwa zachodniopomorskiego. Druk i naświetlanie Amber Baltic Zgłoś swoją Perłę Biznesu s. 38 Świat Biznesu rozmawia z Tadeuszem Dudojciem, właścicielem firmy Euro-Centrum-Tadeusz. Forex czyli gra na nerwach Pieniądze za myślenie Premiery przed remontem s. 40 s. 41 Swój ostatni sezon z początkiem października rozpoczęła szczecińska Opera na Zamku. Ostatni przed remontem Perły wśród gwiazd Wystawa Wiek XX w filmie i fonografii w szczecińskim zamku Valentino, czyli włoska podróż s. 42 Władza z gangsterami s. 43 Na golonkę do Novotelu s. 44 -Polacy powinni gotować tylko polskie potrawy, Turcy - tureckie, a Włosi wyłącznie włoskie - tak uważa Tino Cangi, nowy szef kuchni szczecińskiej restauracji Valentino Na oficjalne otwarcie nowego sklepu firmy Inter Cars SA w Szczecinie wpadli władza i gangsterzy. Solidne polskie dania proponuje na jesienne i zimowe obiady i kolacje restauracja szczecińskiego hotelu Novotel. Zwycięstwo z wiatrem Peter Erofejeff, Fin rosyjskiego pochodzenia, wygrał najważniejszy w Polsce turniej golfowy dla zawodowców. Turniej trzyma fason! s. 46 Pekao Szczecin Open 2009 za nami. Jest on nie tylko jednym z najważniejszych wydarzeń w Szczecinie, ale też najstarszym i najbardziej prestiżowym turniejem tenisowym w Polsce. 3 region i gospodarka Do rozmowy na łamach ostatniego tegorocznego wydania Świata Biznesu zaprosiliśmy prof. Ewę Kołodziejek, językoznawczynię, autorkę cotygodniowych felietonów w Kurierze Szczecińskim pt. Językowa corrida. Rozmawialiśmy o znaczeniu i roli języka w szeroko pojętym biznesie. O tym, jak ważny jest język używany w komunikacji z opinią publiczną w polityce i biznesie, najlepiej świadczy taka wypowiedź naszego redakcyjnego gościa: - Jeśli profesor ekonomii mówi językiem specjalistycznym do odbiorców bez fachowego przygotowania, to nie może liczyć na akceptację swoich pomysłów, dlatego często ponosi fiasko, a sukces odnosi populista, mówiący przystępnie, choć nieprawdziwie. W najnowszym numerze naszego magazynu, który trzymacie w ręku, obok informacji o bieżących wydarzeniach gospodarczych na Pomorzu Zachodnim zachęcamy do zapoznania się z tym, jak sobie radzą z kryzysem nasi sąsiedzi ze Wschodu, w reportażu redakcyjnym z Litwy. Warto też zajrzeć do felietonu prof. Anety Zelek, by przeczytać o tym, dlaczego nigdy nie dorównamy emerytom z Miami. Polecamy również relację naszej wszędobylskiej Maszy z pobytu na evencie (co na to prof. Kołodziejek?) z udziałem polityków i gangsterów. Włodzimierz Abkowicz ul. Cukrowa Szczecin tel. 91/ fax 91/ s. 4 W dwa ognie gramy z dr hab. Ewą Kołodziejek, językoznawczynią, profesorką Uniwersytetu Szczecińskiego region i gospodarka Wydawca ABKOWICZ PRESS W numerze Polszczyzna full wypas moda i styl Szanowni Czytelnicy! rozmowa numeru Od wydawcy

4 Polszczyzna full wypas Świat Biznesu rozmawia z dr hab. Ewą Kołodziejek, językoznawczynią, profesorką Uniwersytetu Szczecińskiego Fot. Sylwia Abkowicz r o z m o w a n u m e r u W dwa ognie Ewa Kołodziejek: - Jeśli profesor ekonomii mówi językiem specjalistycznym do odbiorców bez fachowego przygotowania, to nie może liczyć na akceptację swoich pomysłów, dlatego często ponosi fiasko, a sukces odnosi populista, mówiący przystępnie, choć nieprawdziwie. 4 - Dzięki publikacji podsłuchów dowiedzieliśmy się, jak rozmawiają politycy i biznesmeni zamieszani w aferę hazardową. Czy panią nie przeraża taki język Mira i Zbycha? - Teksty, które zostały upublicznione, to zapis rozmów prywatnych. Nie wiem, czy mamy prawo powiedzieć, że tak mówią politycy i że te mocne słowa, które słyszeliśmy, charakteryzują język polityki. Nie ulega jednak wątpliwości, że język publiczny, a więc i język polityki, i język biznesu bardzo się zbrutalizował. Być może nasze odczucie jest spowodowane tym, że wszystkiego dowiadujemy się za pośrednictwem mediów, które wymuszają na osobach publicznych brutalność zachowań i sformułowań. Są politycy, którzy nie zaistnieliby w mediach, gdyby nie bywali kontrowersyjni i nie używali w wywiadach mocnych słów. Dziś liczą się słowa, rzeczy i fakty szokujące i wstrząsające. - Gdyby ludzie nie chcieli tego słuchać i czytać, to zapewne media zachowywałyby się inaczej. - Zgadzam się. Mówienie o sprawach miłych i przyjemnych w gruncie rzeczy nudzi odbiorców. To cecha naszych czasów: chcemy mocnych wrażeń, a wszystko winno być szybkie, przebojowe i brutalne. Nie ma się jednak co łudzić: biznes i polityka nie należą do tych sfer życia, w których ważną rolę odgrywa savoir - vivre, klasa i styl. To jest świat, w którym brutalizują się i zachowania, i język. W każdym razie tak nam to wszystko przekazują media. - Slogany reklamowe także szokują... - Odbiorcy reklamy chyba jednak nie oczekują tekstów miłych, ładnych i przyjemnych. Podkpiwamy z reklam szamponów czy reklam twarożków, które wystarczy skonsumować, żeby znaleźć się w raju. Jeśli uładzonych, grzecznych formuł reklamowych jest zbyt dużo, zwykły czytelnik czy telewidz jest nimi znużony. Reklamy są obrazem naszych potrzeb. Potrzebujemy superpromocji, festiwalu zakupów, ekstazy cenowej. Zauważamy ten produkt, który zareklamowany jest mocno, szokująco. To nas trochę gorszy, ale i ekscytuje. Na witrynie sklepu z młodzieżowymi ubraniami w Szczecinie pojawiła się kiedyś reklama: Marża zdechła, a ceny zerżnięte. Sformułowanie było bardzo wulgarne, gdyż słowo rżnąć w języku polskim jest neutralne tylko w odniesieniu do drewna lub szkła, ale mieszkańcy bardziej byli rozbawieni niż zgorszeni. - Czyli reklama szokująca jest reklamą skuteczną. - Oczywiście. Pamiętam reklamę pewnego farmaceutyku: Aviomarin - on od pawia wybawia. Każdy przyzna, że reklama jest dowcipna, ale przekracza granice elegancji, dobrego smaku i zasadę stosowności. Jednak z reklamą lepiej nie dyskutować. Przekonałam się o tym kilka lat temu, kiedy emocjonalnie zareagowałam na obraźliwy w moim odczuciu slogan Nie dla idiotów. Napisałam nawet felieton pt.: Kto tu jest idiotą, który w gruncie rzeczy był reklamą tej sieci specjalizującej się w wymyślaniu kontrowersyjnych sloganów. W reklamie chętnie korzysta się też z wyrazów slangowych i żargonowych: full wypas, zajefajnie, kumać, jarzyć itp. Coraz częściej pojawiają się w niej wyrazy wulgarne. Widziałam zdjęcie billboardu stojącego przed jednym z supermarketów w jakimś mniejszym mieście, a na nim ogromny napis: Zajebista wyprzedaż. Pozostawię to - jak się teraz modnie mówi - bez komentarza. - Zmieńmy temat. Ekonomiści i politycy często używają żargonu ekonomicznego. Nie mówią językiem zrozumiałym. Wystąpienia ekonomistów - począwszy od Balcerowicza - nie trafiają do przeciętnego Polaka. W efekcie poklask zdobywają populiści, bo w ich wypowiedziach wszystko jest proste i jasne. - Zgadzam się z taką opinią. Problemem ludzi uczonych jest mówienie prostym językiem o sprawach trudnych. Tego trzeba się uczyć, o czym sama się przekonałam, gdy zaczynałam swoją przygodę z felietonem prasowym popularyzującym trudną, specjalistyczną wiedzę o języku. Trochę to trwało, zanim nauczyłam się pisać w sposób przystępny i zrozumiały dla czytelnika codziennej gazety. Jeśli profesor ekonomii mówi językiem specjalistycznym do odbiorców bez fachowego przygotowania, to nie może liczyć na akceptację swoich pomysłów, dlatego często ponosi fiasko, a sukces odnosi populista, mówiący przystępnie, choć nieprawdziwie. - Skoro mówimy o słowach niezrozumiałych, to wspomnijmy o zapożyczeniach z innych języków: outsoursing, franchising, specjalista ds. public relations i tym podobne. Cały czas pojawiają się nowe zjawiska, które trzeba jakoś nazwać. - To oczywiste. Język reaguje na zmiany w świecie, bo przecież jest podstawowym narzędziem poznawania rzeczywistości. Wiele nowych zjawisk ma już w innych językach swoją nazwę, którą często przyswajamy. Próby zastąpienia wyrazów obcych słowami rodzimymi nie przyniosły zadowalających efektów. Pamiętam różne konkursy, w których szukano polskiej nazwy na określenie trudnych zapożyczeń, na przykład fachowiec ds. public relations. Proponowane nazwy: wizerunkowiec, zachwalator, pochwalnik nie zyskały społecznej aprobaty. Okazało się, że nie ma w naszym języku określenia, które mogłoby w pełni oddać znaczenie tego obcego słowa. Dziś najczęściej zamiast trudnej i nieekonomicznej nazwy używa się określenia piar i piarowiec, co jednak nie dla wszystkich jest zrozumiałe. - Często wolimy użyć słowa zapożyczonego niż polskiego, na przykład modny jest ostatnio wyraz event oznaczający wydarzenie. Co złego jest w rodzimym określeniu wydarzenie, że wolimy event?

5 - W słowie wydarzenie nie ma niczego złego, wszystko złe jest natomiast w słowie event: obce, niezrozumiałe, z rozbieżną wymową i ortografią. Tego słowa trzeba się po prostu nauczyć. Moim zdaniem jest absolutnie zbędne, a ponadto snobistyczne. - Event oznacza też imprezę. - O tak! Impreza to słowo, które może zastąpić każde wydarzenie, każdą uroczystość. Jeśli dziś nawet pogrzeb bywa tak nazwany, znaczy to, że słowo to pożarło wszystkie możliwe synonimy. - Stosować zatem zapożyczenia, czy lepiej tego nie robić? - Stosować rozsądnie i z umiarem. Z nowościami wyrazowymi jest tak, że część z nich zapożyczamy z języka obcego, dlatego że są nam potrzebne, a część dlatego, że lepiej brzmią w innym języku. Lubimy obce słowa, bo jesteśmy językowymi snobami. Inna sprawa, że po latach obce słowo, początkowo ocenione negatywnie, staje się jednak potrzebne, wypełnia lukę w rodzimym słownictwie. Pamiętam, że kiedyś byłam przeciwniczką słowa news, uznając, że wystarczą nam takie słowa jak wydarzenie czy wiadomość. Dzisiaj zliberalizowałam swoje poglądy i wiem, że news to nie każda wiadomość. Potrzeba więc kilku lat, by ocenić nowość na tle zasobu leksykalnego języka i jeśli okazuje się, że obcy wyraz wypełnia lukę, to go akceptujemy. Nie jestem przeciwniczką zapożyczania. Jest wiele słów, które trzeba zaaprobować, zwłaszcza kiedy nazywają nowe zjawiska, niemające w naszym języku rodzimej nazwy, np. leasing, marketing, skaner, bankomat, logo, laptop, . Trudno jest mi jednak przekonać się do słowa design, bo uważam, że niepotrzebnie wypiera takie słowa, jak: wizerunek, projekt, model, typ, wygląd. - A jak pani podoba się określenie specjalista ds. zasobów ludzkich? - Nie lubię zasobów ludzkich, bo są kalką z języka angielskiego - human resources. Mieliśmy kiedyś określenie kadry, a na specjalistę - kadrowiec. Dziś jednak wolimy zasoby ludzkie, bo może kadry kojarzą się nam z niedobrą przeszłością? Śmieszy mnie też to, że teraz każdy może być menedżerem lub liderem. Jak to jest możliwe, że w jednym przedsiębiorstwie może być kilku liderów? Lider jest jeden! Przykład ten pokazuje, że są słowa niepotrzebnie zapożyczane, które tylko zakłócają komunikację. Znam też słowa, które pod wpływem obcych języków tracą swoje znaczenie ustabilizowane w polszczyźnie. Proszę zobaczyć, co się stało ze słowem festiwal. Mamy dziś nie tylko festiwale teatralne, festiwale malarstwa czy festiwale piosenki, ale i festiwal radosnych zakupów, festiwal zasług dyrektora, festiwal sznycla wiedeńskiego, festiwal golonki, a także festiwal wypadków na drogach czy festiwal salmonelli (gdy się wczasowicze nad morzem pochorowali). Okazuje się, że pod wpływem mody językowej słowo festiwal straciło swoje znaczenie i dziś oznacza tylko dużo. Podobnie zmieniło się słowo premiera, które tradycyjnie odnosiło się do kultury wysokiej i oznaczało pierwsze wystawienie sztuki na deskach teatru. Dziś swoją premierę mogą mieć samochody, perfumy, drukarki, procesory i co tam kto jeszcze chce. - A co sądzi pani o emotikonach i o skracaniu słów? Czy jest przyzwolenie językoznawców na buźki zamiast wyrazów? - Zbyt częste stosowanie emotikonów powoduje pozbywanie się słów z osobistego słownika. Nie muszę pisać: cieszę się, martwię się, jest mi smutno, bo wystarczy, że kliknę sobie buźkę. Taki znak graficzny zwalnia nas z konieczności wysiłku intelektualnego i znalezienia odpowiedniego słowa do wyrażenia danej emocji. A skracanie słów to młodzieżowa moda panująca w języku. Ze slangu młodzieżowego przeszły do polszczyzny potocznej takie słowa, jak: nara, pozdro, siema, sorka. A że my, dorośli, uwielbiamy młodzież i nie mamy prawa ani zamiaru się zestarzeć, to chętnie używamy języka młodzieży. Jednak takie zachowanie jest dopuszczalne jedynie w kontaktach bardzo swobodnych. Witając studentów na wykładzie, nie mówię do nich siemka ziomy, tylko dzień dobry państwu, albo swobodniej: witam państwa. A na koniec wykładu nie dozo, tylko do zobaczenia. Jednak nie wszyscy dziś rozróżniają sytuacje komunikacyjne, dlatego polszczyzna oficjalna bywa zbyt swobodna. Ale to już temat na inną rozmowę. - Dziękujemy za spotkanie. W dwa ognie zagrali Włodzimierz Abkowicz i Magdalena Szczepkowska Fot. Sylwia Abkowicz 5

6 r e g i o n i g o s p o d a r k a Przyjmujemy zgłoszenia! Zgłoś swoją Perłę Biznesu Laureaci Pereł Biznesu 2008 Marian Ilnicki, prezes Agrofirmy Witkowo, ze względu na wiosenne kłopoty ze zdrowiem, wyróżnienie w kategorii Osobowość Biznesu 2008 otrzymał latem bieżącego roku. Już po raz szósty ogłaszamy konkurs Perły Biznesu. Zgłoszenia kandydatów przyjmujemy w dwóch kategoriach - Wydarzenie Gospodarcze 2009 i Osobowość Biznesu Organizatorem konkursu jest redakcja Świata Biznesu. Zasady zgłaszania kandydatów Do konkursu Perły Biznesu w kategorii Wydarzenie Gospodarcze 2009 roku mogą być zgłaszane wydarzenia, zjawiska, trendy gospodarcze, które pojawiły się na terenie Pomorza Zachodniego w roku Regulamin konkursu preferuje zjawiska gospodarcze, które charakteryzują się nowoczesnością i oryginalnością, których efektem jest ekspansja rynkowa, innowacje, rozwój inwestycyjny lub zwiększenie liczby miejsc pracy. Nagrody otrzyma organizacja gospodarcza lub instytucja będąca egzemplifikacją powyższych wyróżników. Z kolei do konkursu Perły Biznesu w kategorii Osobowość Biznesu 2009 mogą być zgłaszane osoby, które w 2009 roku wyróżniły się nieszablonowym, innowacyjnym podejściem do realizacji projektów związanych z gospodarką i działalnością publiczną. Formularze na: Warunkiem uczestnictwa w konkursie jest dokonanie zgłoszenia wg wzoru formularza, który znajduje się na stronie internetowej Świata Biznesu ( wraz z pisemnym uzasadnieniem. Zgłoszenia pocztą elektroniczną, faksem lub pocztą tradycyjną przyjmuje redakcja Świata Biznesu, Szczecin, pl. Hołdu Pruskiego 8, tel.: 091/ , , fax: 091/ , redakcja@swiatbiznesu.com w terminie do 29 stycznia 2010 roku. Oceny kandydatur zgłoszonych do konkursu dokona Kapituła Konkursowa, której przewodniczy prof. Stanisław Flejterski, pracownik naukowy Wydziału Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytetu Szczecińskiego. W jej skład wchodzą ekonomiści, przedstawiciele świata nauki oraz szczecińscy publicyści ekonomiczni. Uroczyste rozstrzygnięcie konkursu wraz z wręczeniem statuetek i dyplomów laureatom nastąpi na początku marca 2010 roku w szczecińskim hotelu Novotel. Zapraszamy naszych Czytelników do zgłaszania kandydatów do tytułów Pereł Biznesu. (red) 6

7 Główni laureaci Pereł Biznesu Wydarzenie Gospodarcze roku Nowe otwarcie, polegające m.in. na opracowaniu indywidualnej ścieżki restrukturyzacji i prywatyzacji spółki w drodze oferty publicznej oraz potwierdzenie europejskiej jakości produktów Zakładów Chemicznych Police SA Przekształcenie firmy z niewielkiego zakładu w nowoczesną fabrykę przetwórstwa ryb o znaczeniu ponadregionalnym (Solmar Rusko k. Darłowa) Decyzja o lokalizacji Gazoportu w Świnoujściu Organizacja finału regat The Tall Ships Races Innowacje technologiczne i ekspansja rynkowa firmy Vobis Osobowość biznesu roku Henryk Adamus, właściciel Zakładu Mechanicznego - Narzędzia Precyzyjne Adamus HT ze Szczecina Edward Osina, prezes zarządu przedsiębiorstwa budowlanego Calbud ze Szczecina Barbara Bartkowiak, prezes Polskiego Stowarzyszenia Funduszy Pożyczkowych Maciej Jarmusz, prezes Portu Lotniczego Szczecin-Goleniów Paweł Szynkaruk, dyrektor naczelny Polskiej Żeglugi Morskiej 7

8 W parku i na polu golfowym Świat Biznesu rozmawia z Witoldem Jabłońskim, wicemarszałkiem województwa zachodniopomorskiego Fot. (archiwum) r e g i o n i g o s p o d a r k a Zagraniczni inwestorzy w regionie Witold Jabłoński: - Parki przemysłowe zlokalizowane w obszarze metropolitalnym Szczecina faktycznie przyciągają inwestorów dla miasta. W ten sposób otwiera się szansa zatrudnienia kadry menedżerskiej i specjalistycznej, mieszkającej w stolicy metropolii. 8 - Na początku września w Stargardzie wmurowany został kamień węgielny pod fundamenty nowej fabryki portowych urządzeń i maszyn przeładunkowych Cargotec z Finlandii. Jak udało się wam namówić tak poważnego przedsiębiorcę do zainwestowania na Pomorzu Zachodnim? - Jest to największa tegoroczna inwestycja produkcyjna w Polsce o wartości 64 mln euro. Docelowo fabryka ulokowana na 40 hektarach zatrudni 400 pracowników. Centrum Obsługi Inwestora Urzędu Marszałkowskiego pracowało nad tym inwestorem od stycznia 2008 roku. Sam uczestniczyłem w kilkudziesięciu spotkaniach. Inwestor miał określone wymagania w zakresie lokalizacji, dostępu do portu i możliwości transportu dużych ponadgabarytowych elementów i urządzeń. Fiński kontrahent potrzebował też dużej przestrzeni w jednym miejscu. Nie ukrywam, że kierowaliśmy się również chęcią stworzenia, po upadku stoczni, możliwości zatrudnienia specjalistów w nowej firmie, która też ma związek z przemysłem okrętowym. Cargotec miał do wyboru Turcję, Rumunię lub Polskę. O naszym sukcesie zadecydował profesjonalizm naszego działania. Nie bez znaczenia był także efekt kuli śnieżnej. Jednym z argumentów, przemawiającym za wyborem Stargardu, był również fakt, że wcześniej lokalizację w Stargardzkim Parku Przemysłowym wybrała japońska fabryka opon Bridgestone. Sądzę, że teraz z kolei Cargotec dołączy do flagowych znaków marketingowych i będzie zachętą do inwestowania kolejnych poważnych firm w Stargardzie i na Pomorzu Zachodnim. - Ale zagraniczni inwestorzy pojawiają się nie tylko w Stargardzie? - Mnóstwo firm zainwestowało już w Goleniowskim Parku Przemysłowym, który bardzo dobrze się rozwija. Na swoje pięć minut czeka tez Park Przemysłowy w Gryfinie. Mówię o tym dlatego, że parki przemysłowe zlokalizowane w obszarze metropolitalnym Szczecina przyciągają faktycznie inwestorów dla Szczecina. W ten sposób otwiera się szansa zatrudnienia kadry menedżerskiej i specjalistycznej, mieszkającej w stolicy metropolii. Dziwi mnie jedynie zachowanie prezydenta Szczecina, który często twierdzi, że Szczecin nic nie ma z tych inwestycji i niechętnie włącza się w przygotowanie procesów inwestycyjnych w ościennych gminach. - Powróćmy jednak do nowych inwestycji. Proszę wymienić znaczących inwestorów, których udało się przyciągnąć w ciągu trzyletniej kadencji zarządu województwa w latach ? - Po trzech latach kadencji zarządu województwa mamy wymierne efekty naszej działalności. Przede wszystkim uzyskaliśmy inwestycje o wartości ponad 350 mln złotych i dzięki temu stworzyliśmy ponad tysiąc nowych miejsc pracy. Uważam, że jest to konkretny efekt działania zarządu województwa oraz pracowników Centrum Obsługi Inwestorów. Poza wspomnianym już Cargotekiem, do większych inwestycji zaliczam uruchomienie w Białogardzie działalności firmy Valassis z kapitałem brytyjskim i amerykańskim, związanej z przetwarzaniem danych, gdzie pracę znalazło 300 kobiet. Kolejne 50 miejsc pracy dla inżynierów w Szczecinie zapewniła szwedzka firma Gavekal Analytics z sektora IT. Wymienię jeszcze duńską firmę produkującą urządzenia do hodowli fragglesów futrzarskich, która ulokowała się w Goleniowskim Parku Przemysłowym, francuskiego inwestora Cemoi, który kupił fabrykę czekolady Gryf oraz brytyjską firmę Caparo, która zainwestowała w Zakład Urządzeń Okrętowych Bomet w Barlinku. - Organizujecie też wyjazdowe prezentacje ofert inwestycyjnych? - Ostatnio prezentowaliśmy nasze oferty w Danii i w Londynie. Na prezentację biznesową w londyńskiej ambasadzie zaprosiliśmy przedstawiciela brytyjskiego Valassisa. Wyszliśmy z założenia, że najlepiej o warunkach inwestowania w Polsce opowie zagraniczny inwestor z własnej praktyki. Organizujemy również pobyty studyjne dziennikarzy niemieckich i skandynawskich mediów. Ich efektem są publikacje o możliwościach inwestowania w naszym regionie - O ile wiem, nie tylko pozyskujecie inwestorów, ale również zajmujecie się nimi na co dzień. - Moim pomysłem autorskim jest opieka poinwestycyjna nad naszymi klientami. Nie ograniczamy się do pozyskania inwestora. Trzeba opiekować się nim przez cały czas. W grudniu ub. roku inwestorzy zagraniczni spotkali się na specjalnie zorganizowanym dla nich bankiecie. Powtórzymy go w bieżącym roku. Wraz ze Skandynawsko-Polską Izbą Gospodarczą zorganizowaliśmy seminarium w Binowie, połączone z turniejem golfowym inwestorów. -Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał: Włodzimierz Abkowicz

9 Z okazji Świąt Bożego Narodzenia radości i wytchnienia od codziennych obowiązków, chwil spędzonych w gronie kochanych osób, kojącej kompozycji świątecznych smaków i zapachów, satysfakcji płynącej z podsumowania mijającego roku oraz planów i inspiracji, które zamienią przyszły rok w pasmo sukcesów życzą Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Władysław Husejko Przewodniczący Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz 9

10 p r o m o c j a Prezentacje 2009 Ekologiczne pieniądze Świat Biznesu rozmawia z Jackiem Chrzanowskim, prezesem zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie ul. Solskiego SZCZECIN tel. 091/ , 58, 59 fax 091/ wfosszczecin@inet.com.pl Nowy rok przyniesie zmiany w funkcjonowaniu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie. Na czym będą polegać modyfikacje? - Parlament znowelizował ustawę o ochronie środowiska. Dokument w nowej formie zakłada zmiany w funkcjonowaniu wojewódzkich funduszy ochrony środowiska. Ustawa likwiduje z dniem 1 stycznia 2010 roku wszystkie fundusze celowe. Od tej chwili będziemy funkcjonowali jako samorządowa osoba prawna. Oznacza to, że będziemy ściślej współpracować z samorządem województwa, a plan finansowy WFOŚiGW będzie integralną częścią budżetu województwa zachodniopomorskiego. To w zasadzie jedyna zmiana, która czeka nas w nowym roku. Pracując nad przyszłorocznym budżetem, opieraliśmy się jeszcze o stare zapisy ustawowe. Nasz plan finansowy 14 października br. został przyjęty przez radę nadzorczą funduszu. Został też pozytywnie zaopiniowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska. - Jakie wydatki zakłada nowy budżet WFOŚiGW? - Dysponujemy pieniędzmi, które mogą być wydane wyłącznie na przedsięwzięcia związane z ochroną środowiska. Przypomnę, że od 2007 roku jesteśmy także instytucją wdrażającą dwie osie priorytetowe Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) dotyczące gospodarki wodno-ściekowej i gospodarki odpadami. W naszej gestii są projekty o wartości do 25 mln euro. Podobnie, jak to było w latach poprzednich, przewidujemy dla naszych beneficjentów środki w różnej formie, od dotacji i pożyczek do przekazania środków dla instytucji publicznych, takich jak Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej czy Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, który otrzyma środki na prowadzenie monitoringu środowiska w województwie. - A co z kredytami i pożyczkami? - W nowym roku przeznaczymy więcej pieniędzy na dopłaty do kredytów komercyjnych. Chcemy w ten sposób wpłynąć na to, by beneficjenci z województwa zachodniopomorskiego w maksymalny sposób wykorzystali środki unijne z różnych programów. Marzy nam się sytuacja, w której żaden beneficjent, który dostał dofinansowanie ze środków unijnych, nie był odprawiony od nas z kwitkiem. Stąd też wziął się pomysł wprowadzenia przez nas dopłat do odse- tek. Kapitał na inwestycje będzie pochodził z banku, a Fundusz dofinansuje odsetki. W ten sposób beneficjent będzie miał kredyt o niższym oprocentowaniu. Dodam, że zbilansowaliśmy już wstępnie potrzeby beneficjentów i pieniędzy na pewno wystarczy. Cały czas będziemy też udzielać pożyczek. Na ten cel wydamy około 120 mln zł. Pieniądze przeznaczymy przede wszystkim dla tych beneficjentów, którzy nie otrzymają wsparcia ze środków unijnych, bo - nie czarujmy się - pieniędzy nie wystarczy dla wszystkich zainteresowanych. Nadal będziemy wspierać edukację ekologiczną. Już dziś zapraszamy do wzięcia udziału w konkursach, które w tym celu ogłosimy. Zapraszamy także naszych beneficjentów na konferencję do Kołobrzegu, która odbędzie się w dniach 7-8 grudnia br. Przekażemy na niej zainteresowanym informacje nt. możliwości finansowania różnych przedsięwzięć. - Co uważa pan za największe osiągnięcia Funduszu w 2009 roku? - Mimo kryzysu notujemy dobrą realizację planu finansowego, zgodnie z założeniami realizowany jest również plan przychodów. Niewątpliwie jednym z naszych największych sukcesów jest podpisanie dwóch umów o dofinansowanie w ramach POIiŚ. Są to: projekt Gminy Rewal pn. Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni Ścieków w Pobierowie z dotacją bliską 17 mln zł i inwestycja Gminy Mielno pn. Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie Gminy Mielno - dotacja ponad 8 mln zł. W kolejce po unijne pieniądze czeka Urząd Morski w Słupsku, który otrzymał już potwierdzenie o przyznaniu dofinansowania - blisko 75 mln zł na budowę i rozbudowę umocnień brzegu morskiego w Kołobrzegu. Niedawno rozstrzygnięto także konkurs na działanie 9.3 w ramach POIiŚ. Pięciu beneficjentów z naszego województwa ma już zapewnione środki na termomodernizację obiektów użyteczności publicznej. Wartość dofinansowania dla tych projektów to ok. 80 mln zł. Kolejnym naszym sukcesem jest rozwiązanie problemu mogilników w województwie zachodniopomorskim. Dzięki współpracy z Urzędem Marszałkowskim oraz Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej udało się znaleźć środki finansowe w wysokości 13,5 mln zł na likwidację wszystkich mogilników z terenu naszego województwa. - Dziękujemy za rozmowę.

11 ZUŻ: Nie poddaliśmy się kryzysowi Świat Biznesu rozmawia z Marią Ślusarczyk, prezes zarządu Zakładu Usług Żeglugowych w Szczecinie - W jakiej kondycji jest kierowana przez panią spółka w tym trudnym nie tylko dla gospodarki morskiej roku? - Do końca roku zostało co prawda jeszcze trochę czasu, ale mam nadzieję, że rok 2009 skończy się dla nas pomyślnie i będziemy go dobrze wspominać. Był to rok specyficzny, dlatego inne są miary sukcesu. Wszyscy pamiętamy tąpnięcie z jesieni ubiegłego roku, kiedy to światowy kryzys dotknął wszystkich niemal dziedzin gospodarki i również nas. Skurczył się rynek usług holowniczych, gdyż spadła drastycznie liczba zleceń na holowania morskie od naszego podstawowego zagranicznego kontrahenta MP bolagen. Zamarł ruch statków w polickim porcie, zmniejszył się ruch w portach Szczecina i Świnoujścia, a na domiar złego stanęła stocznia. Ale nie poddaliście się? - W tych warunkach nie mogliśmy się poddać i ograniczyć się do narzekań na kryzys, lecz z jeszcze większą efektywnością poszukiwaliśmy zleceń na holowania morskie na zupełnie nowych rynkach. Te poszukiwania przyniosły nam sukcesy. I choć nasze holowniki muszą pływać na Morze Czarne przez Atlantyk, Zatokę Biskajską i inne trudne akweny, a nawet do Archangielska przez podarktyczne morza, to dzięki temu uzyskaliśmy tak potrzebne firmie dochody, które pozwalają na dalszy rozwój. - Co miało wpływ na to, że poradziliście sobie w trudnej sytuacji na rynku? - Byliśmy w stanie sprostać działalności o takim profilu, dzięki temu, że sukcesywnie wyposażaliśmy nasze holowniki w niezbędne nowoczesne urządzenia, dbaliśmy o ich stan techniczny, a także wskutek tego, że dochowaliśmy się własnej kadry wyśmienitych oficerów i marynarzy. Trzeba pamiętać o dwóch istotnych uwarunkowaniach naszej walki o sukces. Nasza spółka prowadzi politykę stabilnego zatrudnienia, stara się godnie wynagradzać swoich pracowników i nie dąży do osiągnięcia dochodu ich kosztem, jak to czynią niektóre zagraniczne firmy. Jako jedyna z byłych spółek portowych ZUŻ nie wypowiedział Układu Zbiorowego Pracy i skrupulatnie go przestrzega. Drugim istotnym elementem rynku portowego Zachodniego Wybrzeża, na którym działamy, jest to, że mamy do czynienia z agresywną konkurencją, i wskutek tego za usługi holownicze otrzymujemy połowę tego co podobne firmy w portach Gdańska i Gdyni. Jedynymi beneficjentami tej sytuacji są zagraniczni armatorzy, natomiast ewidentnie traci na tym Skarb Państwa i nasze województwo, gdyż przy niższych dochodach płacimy niższe podatki. Na szczęście na morzu, na rynkach holowań morskich, jest normalna konkurencja, z którą nawiązujemy równorzędną rywalizację. - Jak więc zakończycie ten trudny rok? - Mimo wszystko rok kończymy wynikiem dodatnim i już zaczynamy myśleć o nowych inwestycjach i przedsięwzięciach w nadchodzącym 2010 roku. Ponieważ zbliżają się Święta Bożego Narodzenia, chciałabym zakończyć naszą rozmowę życzeniami dla całego świata biznesu w tym i dla redakcji Świata Biznesu, a także dla naszych wszystkich kontrahentów i przyjaciół. Życzę zatem wszystkim spokojnych i zdrowych świąt, a także tego, by nadchodzący rok okazał się znacznie lepszy od bieżącego. - Dziękujemy za rozmowę i również życzymy wielu sukcesów w nowym roku. Holowniki ZUŻ przewożą wiązki sześciuset metrowych rur znad Bałtyku na Morze Śródziemne. ZAKŁAD USŁUG ŻEGLUGOWYCH Sp. z o. o. ul. Ludowa 16, SZCZECIN tel: (+48 91) fax: (+48 91) naczelny@zuz.pl 11 p r o m o c j a Prezentacje 2009

12 p r o m o c j a Prezentacje 2009 Wbrew kryzysowi Rozmowa z Markiem Pałacem, dyrektorem zarządzającym i członkiem Zarządu Klippan Safety Polska Spółka z o.o. w Stargardzie Szczecińskim Przy nowoczesnej zgrzewarce KLIPPAN SAFETY POLSKA Spółka z o. o W grudniu minie cztery lata od zakończenia budowy nowej siedziby firmy. - Od czterech lat funkcjonujemy w nowoczesnym obiekcie, spełniającym nasze wymogi produkcyjne, transportowe, biurowe i socjalne. - Klippan Safety Polska jest spółką z dominującym kapitałem szwedzkim. - Jesteśmy jednym z sześciu przedsiębiorstw Grupy Klippan. W jej skład wchodzą ponadto trzy firmy w Szwecji, jedna w Niemczech oraz jedna w Brazylii. Wszystkie funkcjonują w branży samochodowej, w dziedzinie wyposażenia samochodów ciężarowych i wszelkiego typu pojazdów użytkowych (karetek pogotowia ratunkowego, pożarniczych itp.). My specjalizujemy się w niszowej produkcji wyrobów zapewniających komfort i bezpieczeństwo użytkowników tych pojazdów. - Branża samochodowa bardzo dotkliwie odczuła światowy kryzys finansowy. - Nas, firmę produkującą przede wszystkim na eksport, kryzys najsilniej dotknął jesienią 2008 roku. Podczas, gdy przez poprzednie półtora roku prosperity problemem było nadążanie w realizacją dynamicznie rosnących zamówień, na przełomie września i października nastąpił gwałtowny ich spadek. Rzędu procent. - Jak zareagowaliście na tak drastyczny spadek zamówień? - Aby ratować firmę, zaczęliśmy natychmiast wprowadzać w życie nadzwyczajny program oszczędnościowy. Dotąd zatrudnialiśmy 130 do 140 pracowników. Wraz z pogarszaniem się sytuacji, od jesieni ubiegłego roku do tegorocznej wiosny, w czterech etapach, musieliśmy zmniejszyć stan zatrudnienia do 60 osób. Dla mnie były to decyzje bardzo traumatyczne. - Program oszczędnościowy przyniósł oczekiwane skutki? - Jako jedyna firma z Grupy Klippan Safety przez cały czas utrzymywaliśmy płynność finansową, terminowo regulowaliśmy wszelkie zobowiązania, a nawet wypracowywaliśmy pewien zysk. Przetrwanie najtrudniejszego okresu ułatwiły nam także wprowadzone przez rząd niemiecki dopłaty za zwrot starych samochodów. Ogromną popularnością zaczęły cieszyć się produkowane w Poznaniu półciężarowe Volkswageny. Producent podwoił u nas swoje dotychczasowe zamówienie. Poprawa sytuacji pozwoliła mi przywrócić już do pracy pierwszą grupę - 12 osób zwolnionych z powodu kryzysu. - Współpraca z poznańską fabryką Volkswagena świadczy, że staracie się także penetrować rynek krajowy. - Staramy się skorzystać z faktu, że Polska jest dziś europejskim zagłębiem produkcji autobusów. Zainteresowani jesteśmy także współpracą ze stoczniami produkującymi statki pasażerskie oraz przemysłem kolejowym, w szczególności z producentami wagonów sypialnych. Dotychczas byliśmy ukierunkowani na poszukiwanie w Polsce dostawców różnych elementów, obecnie - z coraz lepszym efektem - poszukujemy tu również odbiorców naszej produkcji. - Konkurencja rodzi jednak coraz większe wymagania jakościowe. - Grupa Klippan Safety oferuje również różne wyroby z profili blach nierdzewnych oraz wielkopowierzchniowe wyroby z tworzyw sztucznych. Zainwestowaliśmy już w nowe technologie zakupując wysoko-częstotliwościową zgrzewarkę. Dostarczyła ją nam łódzka firma ZEMAT, pokonując tym samym sporą europejską konkurencję. Na dniach uruchomimy cyfrową giętarkę do profili stalowych, a w bliskiej przyszłości myślimy o zakupie urządzenia do laserowej technologii kroju. - Mówimy o inwestycjach w warunkach kryzysu. - W minionych latach, z unijnego programu konkurencyjności przedsiębiorstw, uzyskaliśmy 25-procentowe wsparcie na projekt budowy naszej obecnej siedziby. Uzyskaliśmy też unijne środki na wdrażanie nowych technologii. Niestety, choć nasz projekt został bardzo wysoko oceniony, ze środków tych, z powodu kryzysu, nie skorzystaliśmy. Kwotą 175 tysięcy złotych dofinansowany został także zakup giętarki profili stalowych. Liczymy również na zaakceptowanie kolejnego projektu, dotyczącego wspomnianej laserowej technologii kroju. - W ciągu zaledwie kilku lat kierowana przez pana firma, mimo niesprzyjającej koniunktury, trwale wpisała się w regionalny, krajowy i międzynarodowy krajobraz gospodarczy. Czy znalazło to uznanie czynników zewnętrznych? - Nie zabiegaliśmy o zewnętrzne pochwały, nie zgłaszaliśmy się do różnych ogłaszanych rankingów. Niemniej w ubiegłym roku otrzymaliśmy pierwszą nagrodę w regionie i wpisaliśmy się w pierwszą dziesiątkę przedsiębiorstw nagrodzonych w ogólnopolskim konkursie Pracodawca Roku. To - oczywiście - cieszy i zobowiązuje. - Dziękujemy za rozmowę.

13 p r o m o c j a Prezentacje 2009 Globalizacja nam sprzyja Rozmowa z Adamem Ryniakiem, dyrektorem zarządzającym Cargotec Polska sp z o.o. - Budowa fabryki Cargotec w Stargardzie Szczecińskim jest największą tegoroczną inwestycją zagraniczną w naszym regionie. Jak do niej doszło? - Koncepcja narodziła się w 2006 roku. Chcieliśmy zbliżyć się do naszych klientów i sieci dostawców w Europie centralnej, żeby stać się bardziej konkurencyjnymi. Wynika to z koncepcji On the Move, jaką stosuje koncern Cargotec. W efekcie zaczęliśmy analizy siedmiu lokalizacji w Europie - m.in. w Rumunii i Turcji. - Dlaczego wybrano Stargard? - Była to kombinacja dobrej oferty miasta, lokalizacji, połączeń drogowych, dostępu do portu i morza oraz bliskości do ośrodków kompetencyjnych firmy w Finlandii i Szwecji. - Kiedy w nowej fabryce ruszy produkcja? - Planujemy uruchomić fabrykę w Stargardzie Szczecińskim w drugim kwartale przyszłego roku. Będzie to 25 tys. mkw. pod dachem i 60 tys. mkw. powierzchni utwardzonej. Liczymy na to, że zatrudnienie wyniesie do tego czasu ok. 200 osób. Dokładna liczba pracowników zależeć będzie od liczby zamówień na nasze produkty. - Jakie to będą produkty i dokąd będą trafiały? - W Stargardzie będą powstawały produkty dwóch marek koncernu Cargotec: Hiab i Kalmar. Hiab to dźwigi montowane na ramach samochodowych. Od konstrukcji lekkich po dźwigi cięższe, wykorzystywane w dystrybucji materiałów budowlanych i innych towarów oraz w przemyśle drzewnym. Druga marka, Kalmar, to m.in. ciągniki terminalowe do wciągania kontenerów i naczep tirów na promy oraz cała gama urządzeń do załadunku i rozładunku kontenerów. Nasze produkty będą trafiały głównie do Europy Zachodniej, Afryki i na Bliski Wschód. - Fabryka w Stargardzie zacznie działać w przyszłym roku, ale Cargotec już działa w tymczasowej siedzibie w Goleniowie. - W Goleniowie, gdzie dysponujemy halą o powierzchni 13 tys. mkw., pojawiliśmy się w czerwcu 2009 roku. Chcemy tutaj przeszkolić personel, tak aby w Stargardzie ruszyć z pracą jak tylko uruchomiona zostanie fabryka. Uczymy się tu produkcji, wprowadzamy niezbędne systemy logistyczne. W Goleniowie zatrudniamy 70 osób, ale liczba pracowników stale rośnie. - Jak ocenia pan proces rekrutacji do nowego zakładu? - Nie mamy problemów z rekrutacją personelu. Sądzę, że z czasem nawiążemy kontakt ze szkołami i uczelniami, aby ukierunkować je pod kątem naszych potrzeb. Będziemy w stanie udostępnić nasz zakład, np. do wizyt uczniów i studentów. Mam dobre doświadczenia tego typu z Wrocławia, po współpracy z tamtejszą politechniką. - Czy na kooperacji z wami mogą skorzystać lokalne firmy? - Nasz zespół intensywnie poszukuje teraz nowych dostawców, także na Pomorzu Zachodnim. Będziemy też korzystać z usług szczecińskiego portu. - Jakie macie państwo plany na nadchodzący rok? - Liczymy na to, że wystartujemy, a koniunktura będzie lepsza niż w tym roku. Nasz biznes napędza sprzedaż ciężarówek i pojazdów użytkowych - to pod kątem marki Hiab, a pod kątem Kalmara - wzrost obrotu towarowego. Nie mamy obaw co do przyszłości, ponieważ globalizacja jest procesem, który postępuje i można spodziewać się wzrostu przewozów w skali świata. - A więc kryzys firmie Cargotec nie jest straszny? - Odczuliśmy jego skutki jak wszyscy, ale z naszych obserwacji wynika, że nie ma już dalszego spadku zamówień. Budowa nowej fabryki świadczy o tym, że wykorzystujemy kryzys, aby przygotować się na lepsze czasy. - Dziękujemy za rozmowę. Cargotec Polska ul. Metalowa Goleniów tel.:

14 Prezes na wszystkie czasy Świat Biznesu rozmawia z Marianem Ilnickim, prezesem Spółdzielczej Agrofirmy Witkowo Fot. Spółdzielcza Agrofirma Witkowo p r o m o c j a Prezentacje 2009 Prezes Ilnicki (w środku) podczas przeglądu zasiewów Spółdzielcza Agrofirma Witkowo Stargard Szczeciński Witkowo Pierwsze 40 Tel. (091) biuro@agrofirmawitkowo.pl 14 - Jak trafił pan do Witkowa? - W 1956 roku dostałem nakaz pracy do spółdzielni rolniczej w Witkowie, która liczyła sobie sześć lat. Do władzy doszedł Władysław Gomułka, a spółdzielnie rolnicze były rozwiązywane. Wcześniej w Szczecińskiem było ich 300, a na końcu zostało tylko pięć. Jedną z nich była spółdzielnia w Witkowie. Większość spółdzielców poszła do PGR-ów, w których wówczas dobrze płacili, inni wyjechali do miasta. W spółdzielni zostało nas tylko sześciu. Początki były trudne. Przed nami była wiosna 1957 roku, okres siewów, a my byliśmy goli i bosi - w kasie nie było pieniędzy. Jedyne co mieliśmy to zaciągnięte długi w bankach. Na szczęście w powiecie stargardzkim ulitowali się nad nami i dostaliśmy niskooprocentowany kredyt. Dzięki temu jakoś ruszyliśmy z miejsca. Koledzy widzieli mnie w roli lidera, choć wcale się do tego nie paliłem. Od początku jednak byłem nieformalnym przywódcą. Byłem silnym młodym człowiekiem i chciałem coś zrobić. Rok później zostałem prezesem. - Jak widział pan wtedy przyszłość spółdzielni? - Chciałem ją usamodzielnić, gdyż do tej pory korzystaliśmy z drogich usług Państwowych Ośrodków Maszynowych. Marzył mi się własny sprzęt. Z czasem dorobiliśmy się traktorów, a przede wszystkim dobrej opinii. Zdobyliśmy autorytet wśród rolników indywidualnych i władz powiatowych. Powiększyliśmy areał ziemski i przyjmowaliśmy nowych spółdzielców. Zarobki mieliśmy niewielkie; gdyż inwestowaliśmy w sprzęt i budynki gospodarcze. Nowi członkowie dostawali mieszkania. Wszystko nabierało tempa i rozmachu. W latach 70. staliśmy się znaczącą spółdzielnią. - Nie przejadaliście pieniędzy? - Na pewno nie. Postawiłem na rozsądny rozwój. Poza tym państwo dawało długoterminowe kredyty na 2 proc. A jeśli inwestycja była przeprowadzona w terminie, to możliwe było umorzenie 80 proc. dłu- gu. Kredyty były wtedy bardzo tanie, a myśmy potrafili tę szansę wykorzystać. - W 1989 r. przyszedł przełom. Jak odnaleźliście się na wolnym rynku? - Zarówno w PRL-u, jak i III RP wyprzedzaliśmy swój czas. Za socjalizmu nie było problemu ze zbytem produkcji. Wszystko sprzedawało się bez problemu. Trudno było jednak o materiały budowlane i maszyny. Ile trzeba było się nachodzić i nacałować klamek w różnych resortach. Po 1989 roku maszyny i środki produkcji stały się dostępne. Pojawił się jednak problem ze zbytem produktów rolnych. Wiedziałem, że nie poradzimy sobie, jeśli nie będziemy w pełni niezależni w tym względzie. Szybko zacząłem budować przetwórnię mięsną, To był dobry moment, gdyż mnóstwo przetwórni w tamtym okresie padało i można było tanio kupić sprzęt. I dobrze zrobiłem. Kiedy mieliśmy już przetwórnię, zacząłem otwierać sieć detaliczną. Do kasy wpływały pieniądze, obracałem złotówkę cztery razy w miesiącu i dzięki temu przetrwaliśmy. Zaczęliśmy powiększać produkcję zwierzęcą. - A jak pan zareagował na terapię szokową Balcerowicza? - Jeszcze w okresie PRL jako pierwsi w kraju założyliśmy lokaty bankowe. W ten sposób zgromadziliśmy kilkanaście milionów złotych. Pieniądze te przydały się na wykup ziemi oraz gdy z dnia na dzień wskutek reformy Balcerowicza oprocentowanie kredytów wzrosło do proc. Pamiętam, że złapałem się za głowę i zawołałem księgową. Na szczęście okazało się, że środki na lokatach są wyższe niż zadłużenie. Jeszcze tego samego dnia wykupiliśmy długi. Wiele firm wtedy zbankrutowało, ale my byliśmy uratowani. - Jak dziś wygląda Agrofirma Witkowo? - Gospodarujemy na 13 tys. hektarów. Pracuje u nas 1450 osób, które są członkami spółdzielni. Hodujemy 9 tys. sztuk bydła ras mlecznych i mięsnych. Jesteśmy najsilniejszym gospodarstwem produkcji zwierzęcej w całym kraju i jednym z największych w Europie. Dysponujemy nowoczesnym sprzętem i magazynami na 50 tys. ton zbóż. Posiadamy własną mieszalnię pasz. Rocznie wytwarzamy 55 tys. ton różnych pasz. Każdego roku produkujemy 60 tys. sztuk trzody, 4,6 mln brojlerów i 45 mln jaj konsumpcyjnych. Mamy 40 tys. kur reprodukcyjnych i własną wylęgarnię. Nasza przetwórnia mięsa spełnia wszystkie wymogi UE i wytwarza 15 tys. ton mięsa i wyrobów mięsnych rocznie. Sprzedajemy je w 60 własnych sklepach i 9 hurtowniach. - Czy dokończył pan już swoje dzieło? - Jeszcze nie.w najbliższym czasie planuję budowę biogazowni z odpadów poprodukcyjnych. - Dziękujemy za rozmowę.

15 Prezentacje 2009 Regionalny Park Wysokich Technologii Park Przemysłowy Nowoczesnych Technologii zlokalizowany jest w Stargardzie Szczecińskim na terenach byłego lotniska wojsk radzieckich. Miasto leży w odległości około 36 km na południowy wschód od Szczecina, 40 km od zachodniej granicy Polski, około 35 km od międzynarodowego lotniska w Goleniowie, 120 km od terminalu promowego w Świnoujściu i około 180 km od Berlina. Oferta skierowana jest przede wszystkim do inwestorów będących liderami innowacji w swoich branżach, którzy nie tylko wprowadzają nowoczesne technologie w swoich produktach, ale także innowacje w dziedzinach procesu technologicznego czy ochrony środowiska. Tereny po byłym lotnisku wojsk radzieckich w Kluczewie, o powierzchni ponad 350 hektarów, posiadają dwie unikalne zalety, które czynią ofertę inwestycyjną Stargardu wyjątkową w skali kraju. Pierwszą jest duża ilość gruntów o niewielkiej różnicy poziomów, dzięki temu oferta inwestycyjna Stargardu wychodzi naprzeciw inwestorom planującym lokowanie projektów inwestycyjnych o powierzchni powyżej 100 hektarów. Drugą zaletą jest fakt, że tereny stanowiące ofertę inwestycyjną należą w całości do Gminy - Miasta Stargardu Szczecińskiego. Dzięki realizowanej przez Główną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad inwestycji obwodnicy Stargardu w ciągu drogi krajowej nr 10 oraz inwestycji drogowej realizowanej przez Gminę - Miasto Stargard Szczeciński pod nazwą Budowa infrastruktury drogowej dla terenów przemysłowych w Stargardzie Szczecińskim (projekt współfinansowany ze środków UE) tereny lotniska uzyskają bezpośrednie połączenie z drogą krajową nr 10 oraz z centrum miasta. Dzięki inwestycji Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. (projekt współfinansowany ze środków UE) tereny inwestycyjne w Kluczewie posiadają także dostęp do niezbędnej infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, a przedsięwzięcia firm Enea S.A. oraz Wielkopolskiej Spółki Gazownictwa zamkną kwestię zaopatrzenia w media zapewniając inwestorom dostęp do energii elektrycznej i gazu. Ważnym elementem oferty inwestycyjnej Parku jest uchwalona w kwietniu 2007 roku przez Radę Miejską w Stargardzie Szczecińskim uchwała o pomocy regionalnej dla inwestorów. Zaproponowana w uchwale pomoc publiczna ma formę zwolnienia z podatku od nieruchomości. Biuro Funduszy Europejskich i Rozwoju Gospodarczego w Urzędzie Miejskim w Stargardzie Szczecińskim zapewnienia kompleksową obsługę inwestora obejmującą koordynowanie działań zmierzających do realizacji projektu inwestycyjnego. W ramach tych działań Biuro organizuje i wspiera inwestora, w kontaktach z instytucjami i podmiotami zaangażowanymi w proces inwestycyjny (np. lokalne urzędy, dostawcy mediów), a także współpracuje z odpowiednimi wydziałami Urzędu Miejskiego oraz Starostwa Powiatowego w Stargardzie Szczecińskim w celu zapewnienia jak najszybszej procedury administracyjnej przy wydawaniu decyzji niezbędnych dla projektu inwestycyjnego. Biuro Funduszy Europejskich i Rozwoju Gospodarczego Urząd Miejski w Stargardzie Szczecińskim ul. Czarnieckiego Stargard Szczeciński Tel./fax: a.kocikowski@um.stargard.pl m.winnicki@um.stargard.pl 15 p r o m o c j a

16 p r o m o c j a Prezentacje 2009 Czas restrukturyzacji Rozmowa ze Zbigniewem Miklewiczem, prezesem zarządu, dyrektorem generalnym Zakładów Chemicznych POLICE SA - Czy 190-milionowy kredyt, który wkrótce otrzyma spółka, jest światełkiem w tunelu, jakim jest trudna sytuacja ekonomiczna Zakładów Chemicznych POLICE SA? - Starania o kredyt są mocno zaawansowane. Środki pozyskane dzięki niemu zostaną przeznaczone na spłatę istniejących zobowiązań, w tym w szczególności w stosunku do PGNiG oraz bieżące zakupy surowcowe i realizację zadań restrukturyzacyjnych. Kredyt pozwoli na ustabilizowanie płynności finansowej i odpowiednie przygotowanie spółki do sezonu wiosennego. - Na czym będzie polegała restrukturyzacja Z.Ch. POLICE SA? - Spółka jest w tej chwili na rozdrożu, a tendencje na rynkach nawozowych są dla nas niekorzystne. Pierwszym problemem jest to, że firmy w krajach posiadających surowce rozbudowują moce produkcyjne w obszarze nawozowym. Rosja, Maroko i Tunezja są coraz bardziej zainteresowane dostarczaniem gotowych nawozów. Mamy przez to utrudniony dostęp do tanich surowców. Druga sprawa to ceny gazu w Polsce i w Europie. Są one bardzo niekorzystne dla sektora chemicznego, co powoduje, że nie możemy konkurować z dostawcami nawozów azotowych np. z Rosji. Trzecia sprawa to kwestia restrukturyzacji kosztów. Spółka ma w naszej ocenie bardzo wysokie koszty stałe związane z ogromnym majątkiem i potencjałem kadrowym. Musimy zastanowić się, jak wykorzystać te zasoby, aby obniżyć koszt jednostkowy naszych produktów. - Jakie działania restrukturyzacyjne mogą bezpośrednio odczuć klienci Z.Ch. POLICE SA? Zakłady Chemiczne POLICE SA ul. Kuźnicka Police tel.: fax: Prowadzimy intensywne prace związane z obszarem handlu. Z jednej strony staramy się pozyskać nowe źródła zaopatrzenia w surowce. Niestety, w Polsce nie ma takiej możliwości w przypadku gazu, gdyż jedynym dostawcą jest PGNiG. Z drugiej strony wyodrębniliśmy pion logistyki, który zajął się poprawą sprawności załadunku i dostaw naszych produktów. Zauważamy już na tym polu duży postęp. O wiele sprawniej obsługujemy ciężarówki, które przyjeżdżają do Zakładów po towar. W październiku obniżyliśmy ceny w ramach akcji promocyjnej. W efekcie zauważamy wzrost sprzedaży. Planujemy jeszcze m.in. rozwinięcie sprzedaży na rynku niemieckim. - Kondycja POLIC w dużej mierze przekłada się sytuację ekonomiczną regionu i jego miesz- kańców. Jak wyglądają kontakty polickiej spółki z władzami lokalnymi i regionalnymi w obliczu kryzysu? - Obserwuję następujące zjawisko - nasze otoczenie, a szczególnie gmina Police, przyzwyczaiła się, że zakłady chemiczne punktualnie płacą duże kwoty podatków. W momencie kryzysu nie dostrzegam działań, które zapewniłyby samorządowi więcej nowych źródeł dochodu. Na przykład poprzez rozwój Infraparku i Portu Police, a co za tym idzie - posadowienie wokół zakładów nowych inwestorów, którzy stworzyliby nowe miejsca pracy. W długim horyzoncie musimy racjonalizować się jako firma, także pod względem zatrudnienia, aby wytrzymać konkurencję ze Wschodu. Ale trzeba tworzyć w zamian nowe miejsca pracy. - Temat restrukturyzacji zatrudnienia jest szczególnie ważny w rozmowach zarządu z zakładowymi organizacjami związkowymi. - Zarząd traktuje związki zawodowe bardzo poważnie. Reprezentują one przecież załogę, która ma ogromny potencjał. Jesteśmy gotowi do rozmów i konstruktywnych propozycji. Ale zależy nam na tym, żeby te rozmowy służyły rozwojowi firmy i rozwiązania dotyczące czasu pracy, wynagrodzeń, były nowoczesne, a nie nastawione tylko na aspekt socjalny. - Czego powinniśmy życzyć Zakładom Chemicznym POLICE SA w nadchodzącym roku? - Idealny scenariusz dla Polic wyglądałby tak, że na świecie będzie drożeć ropa, przez co pojawią się atrakcyjne warunki do produkcji biopaliw. Pozwoli nam to na sprzedaż większej ilości nawozów pod uprawy rzepaku. Liczymy też na spadek cen soli potasowej. To jedyny surowiec, który staniał w niewielkim stopniu w stosunku do spadku cen nawozów. Chcielibyśmy, żeby dostawcy soli potasowej obniżyli ceny, co pozwoliłoby ukształtować korzystne ceny nawozów dla polskich rolników. Życzyłbym sobie także, żeby wszystkie środowiska zainteresowane rozwojem Zakładów Chemicznych POLICE SA: inwestorzy, zarząd, związki zawodowe, region, gmina działały w celu restrukturyzacji majątkowej spółki, pozyskania inwestorów do Infraparku i Portu Police. W efekcie tego wspólnie działalibyśmy z korzyścią dla Polic. - Dziękuję za rozmowę.

17 p r o m o c j a Prezentacje 2009 Police przyjazne środowisku Świat Biznesu rozmowa z Władysławem Diakunem, burmistrzem Polic - Jak to się dzieje, że Police, gmina, na terenie której położona jest fabryka nawozów, zdobyła 3. miejsce w konkursie na najbardziej ekologiczną gminę Pomorza Zachodniego? - Największym pracodawcą na terenie gminy są Zakłady Chemiczne POLICE SA. Nie przeszkadza nam to jednak w sięganiu po najwyższe laury w dziedzinie ekologii. Dbamy o środowisko w sposób konsekwentny i kompleksowy. Także Zakłady Chemiczne nie szczędzą środków na finansowanie inwestycji proekologicznych. Jako pierwsze przedsiębiorstwo w województwie otrzymały tzw. Pozwolenie Zintegrowane, potwierdzające, że działają zgodnie z wysokimi normami ochrony środowiska. W 2008 r. gmina zdobyła tytuł Lidera Polskiej Ekologii. W bieżącym roku Police zajęły trzecie miejsce w konkursie Najbardziej ekologiczna gmina organizowanym przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego i Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jest to wyraz uznania dla naszego zaangażowania w realizację efektywnych pod względem ekologicznym, ekonomicznym i społecznym przedsięwzięć w zakresie zarządzania środowiskiem. Zrealizowaliśmy szereg kompleksowych inwestycji, służących rozwojowi gminy, ochronie środowiska naturalnego i poprawie życia mieszkańców. Przyniosło nam to wymierne efekty w sferze gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej i zieleni miejskiej. Dzięki tym staraniom gmina Police zyskuje nowy wizerunek - gminy przyjaznej środowisku, nowoczesnej i służącej mieszkańcom. - Co pan uważa za największe dokonania gminy w roku bieżącym? - W 2009 r. zrealizowaliśmy szereg inwestycji gminnych. Dla mnie największe znaczenie ma modernizacja ul. Wyszyńskiego i budowa nowych mieszkań przy ulicy Bankowej. Inwestycje te od lat czekały na realizację. Nowe budynki komunalne przy ul. Bankowej zastąpią dawne hotele pracownicze, będące w bardzo złym stanie. Hotele zostaną rozebrane, a ich dotychczasowi lokatorzy zamieszkają w nowych, estetycznych blokach z lokalami usługowymi na parterze. Pierwszy budynek oddajemy właśnie do użytku, kolejne planowane są w latach następnych. Całkowity koszt przedsięwzięcia to ok. 50 mln zł. Remontu wymagała także ulica Wyszyńskiego, która przebiega przez centrum miasta. Koszt inwestycji i stan prawny jako drogi powiatowej uniemożliwiał nam wcześniej skuteczne działanie. W ub.r. otrzymaliśmy dofinansowanie na realizację zadania ze środków Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych, a wkład własny został zabezpieczony wspólnie przez Gminę Police i Powiat Policki. To ważne zadanie drogowe zrealizowane w partnerstwie poprawi bezpieczeństwo i płynność ruchu drogowego i dostępność miasta. - A jak wykorzystujecie pieniądze unijne? - Przy pomocy unijnych funduszy strukturalnych zrealizowaliśmy wiele strategicznych inwestycji, takich jak np. budowa stacji uzdatniania wody, kanalizacji czy kompleksu turystycznego w Trzebieży. W 2009 r. otrzymaliśmy dofinansowanie na kontynuację budowy ścieżek rowerowych, remont świetlicy wiejskiej w Uniemyślu i wdrożenie nowoczesnej technologii zarządzania gminą - systemu informacji przestrzennej. Środki unijne pozyskujemy również na edukację, w szczególności poprawę warunków nauki i wyrównywanie szans edukacyjnych. Aktualnie wdrażanych jest 14 projektów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, adresowanych do dzieci i młodzieży, których łączna wartość przekracza milion złotych. Największym przedsięwzięciem realizowanym ze środków POKL jest stworzenie bezpłatnych, dodatkowych oddziałów przedszkolnych. Wcześniej, dzięki funduszowi Phare, skanalizowaliśmy miejscowości leżące na północ od Polic: Police-Jasienica, Dębostrów, Niekłończyca, Uniemyśl, Drogoradz i Trzebież. Dziś chętnie buduje się tam nowe domy. Tereny te są uzbrojone w sieć wodnokanalizacyjną, energię elektryczną i gaz. - Czy można dziś mówić o Policach jako o gminie turystycznej? - Współczesne Police to miasto rozwinięte gospodarczo z przyjazną środowisku i mieszkańcom infrastrukturą. W przyszłym roku będziemy świętować 750-lecie Polic. Takim jubileuszem może się poszczycić niewiele zachodniopomorskich miast. Police pełne są zachwycających zakątków i zabytkowych budowli. Znajdujemy się w Puszczy Wkrzańskiej, która jest znakomitym miejscem do uprawiania turystyki. Powoli odbudowujemy kompleks turystyczno-rekreacyjny w Trzebieży. Serdecznie zapraszamy do nas, gdzie będziecie się mogli Państwo przekonać, jak piękna jest gmina Police. - Dziękujemy za rozmowę. Władysław Diakun, burmistrz Polic Urząd Miejski w Policach ul. Stefana Batorego Police tel fax sekretariat@ug.police.pl 17

18 Jak radzą sobie w kryzysie? Korespondencja własna z Litwy Fot. Magdalena Szczepkowska r e g i o n i g o s p o d a r k a Tydzień w gościnnej Litwie Jeszcze do niedawna Litwa zaliczana była do tygrysów Europy. Wysoki wzrost gospodarczy pozostał jednak tylko we wspomnieniach. Dziś 3-milionowy kraj nad Niemnem boryka się z kryzysem. Od stycznia do lipca wileński międzynarodowy port lotniczy obsłużył 730 tys. pasażerów, o 39 proc. mniej niż przed rokiem. Stało się tak wskutek upadłości państwowych linii FlyLAL. Ministerstwo Finansów Litwy prognozuje, że PKB spadnie do końca roku o ponad 18 proc. O tym, jak radzą sobie z kryzysem nasi wschodni sąsiedzi, dowiedzieliśmy się w trakcie kilkudniowej podróży na zaproszenie litewskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych i konsula honorowego Litwy w Szczecinie Wiesława Wierzchosia. W Wilnie planuje się wysłać na bezrobocie co drugą lampę uliczną. Fot. Magdalena Szczepkowska Laura Guobuzaite: - Jesteśmy pomostem pomiędzy inwestorami zachodnimi a Litwą. 18 Bezrobotne latarnie -Nasz PKB rósł 9-10 proc. rocznie, sprzyjały temu tanie kredyty przeznaczane na konsumpcję - wyjaśnia Daumantas Lapinskas, doradca litewskiego ministra gospodarki. - Dziś sytuacja diametralne się zmieniła. Główne przyczyny tego stanu to światowy kryzys i spadek dochodów z eksportu. Przy tak dużym obniżeniu PKB spadek zużycia energii nie przekroczył 10 proc. Lapinskas przypuszcza, że różnica jest wynikiem wzrostu szarej strefy, która przecież także korzysta z energii. - To pokazuje, że prawdziwy spadek PKB jest niższy - podkreśla Lapinskas. Kryzys do tego stopnia dotknął dziś spółki transportowe, że - jak mówi Lapinskas - część z nich, tych, które brały samochody w leasing, musiały auta zwracać. - Były też przypadki celowego podpalania i rozbijania samochodów w celu uzyskania odszkodowania od firm ubezpieczeniowych - dodaje doradca ministra gospodarki. Jednym ze sposobów przetrwania trudnych czasów jest zaciskanie pasa. Firmy ograniczają znacznie wydatki na promocję i reklamę. Wzdłuż dróg i autostrad straszą puste billboardy. W stołecznym Wilnie rada miejska planuje wysłać na bezrobocie co drugą lampę uliczną. Latarnie będą świeciły oszczędniej. Pozwoli to zredukować wysokie zadłużenie miasta w stosunku do elektrowni. W nadbałtyckiej Kłajpedzie samorząd miejski obniżył pensje Rimantasa Taraskevicusa, mera miasta o 15 proc. Pozostali urzędnicy dostali po kieszeniach od 5 do 10 proc. z dotychczasowych pensji. - W mieście znacznie spadły wpływy z podatków od firm. Dwa miesiące temu zmniejszyliśmy budżet miasta. Przygotowaliśmy plan oszczędzania - mówi mer Kłajpedy. W ostatnich miesiącach spadły obroty w kłajpedzkim porcie. Arturas Drungilas, dyrektor ds. marketingu w porcie, uspokaja: - Od stycznia do września obroty portu spadły o 13 proc. Ale spadek co miesiąc jest coraz mniejszy. Na końcu roku przeładujemy 27 mln ton, czyli o 3 mln ton mniej niż przed rokiem. A więc mimo skutków kryzysu jest czego pozazdrościć Kłajpedzie, która przeładowuje prawie dwukrotnie więcej towarów niż port w Szczecinie. Rząd litewski przygotował plan antykryzysowy. - Stosujemy środki zachęcające banki do udzielania firmom kredytów. Sprzyjamy działaniom na rzecz modernizacji urządzeń energetycznych, co pozwala oszczędzać energię. Ocieplane są także budynki publiczne oraz domy mieszkalne. Staramy się wykorzystać w tym celu pieniądze z Unii Europejskiej oraz kredyty z Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju - wyjaśnia Lapinskas. Według najnowszej prognozy Ministerstwa Finansów Litwy, spadek PKB w 2010 wyniesie 4,3 proc. Lapinskas jest większym optymistą, uważa, że spadku może nie być, gdyż stabilizuje się eksport do krajów Unii Europejskiej. Sobieski na odsiecz Wilna Polska po wykupieniu przez Orlen kolejnych 10 proc. udziałów rafinerii w Możejkach jest aktualnie na drugim po Szwecji (5 mld litów) inwestorem zagranicznym na Litwie. Łączna wartość polskich inwestycji od czasu odzyskania przez Litwę niepodległości wyniosła już 3,67 mld litów (1 lit = 1,25 zł). Dodajmy, że Orlen jest największą pod względem sprzedaży firmą na Litwie. Na drugim miejscu plasuje się grupa Vilniaus Prekyba, która składa się z sieci farmaceutycznej Euro-Apteka (znanej również w Polsce) oraz centrów handlowo-gastronomicznych Maxima i Akropolis. Na trzecim miejscu znalazł się

19 koncern chemiczny Achema z Jonawy, produkujący m.in. nawozy sztuczne oraz zajmujący się logistyką. Na czele koncernu stoi znany polityk i biznesmen, były premier Litwy Bronislovas Lubys, posiadający 51 proc. akcji. Litwa z kolei zainwestowała w Polsce do końca 2008 roku ok. 450 mln litów. Pod względem wielkości zainwestowanych litów jesteśmy dla Litwy czwartym krajem po Łotwie, Rosji i Holandii. Warto dodać, że wspomniana już Achema zamierza kupić polskie fabryki nawozów azotowych w Tarnowie i Kędzierzynie. Litewską firmą, która najlepiej radzi sobie na polskim rynku, jest grupa farmaceutyczna Sanitas z Kowna. - Pracujemy na 11 rynkach zagranicznych - tłumaczy Nerijus Drobavicius, dyrektor finansowy Sanitasa. - Jesteśmy właścicielem m.in. jeleniogórskiej Jelfy. Naszą najnowszą inwestycją w Polsce był zakup firmy Homeofarm w Gdańsku, producenta maści dermatologicznych. Największym rynkiem zbytu jest dla nas Polska, a w dalszej kolejności Rosja i Czechy. Grupa zatrudnia 2 tys. pracowników. W litewskim wydaniu Pulsu Biznesu (Verslo zinios) czytamy o tym, że zysk grupy Sanitasu w I półroczu 2009 r. był 8 razy mniejszy niż przed rokiem. Drobavicius broni się przed tak surową oceną. - Mieliśmy problemy z płatnościami z Rosji. Zareagowaliśmy ostro i wstrzymaliśmy sprzedaż do Rosji naszych farmaceutyków do czasu spłaty długów. Wyegzekwowaliśmy długi w wysokości 9 mln litów (10 mln zł). Dziś mogę się pochwalić, że jesteśmy jedną z nielicznych spółek, która na rynku rosyjskim nie ma ani jednego dłużnika - cieszy się dyrektor. Drugą przyczyną gorszej kondycji był rynek polski. - Dystrybutorzy leków w Polsce przestali zamawiać u nas nowe leki i zaczęli sprzedawać swoje zapasy - wyjaśnia Drobavicius. - Na szczęście mamy teraz stabilne przychody bez złych długów. Dzięki kryzysowi możemy pracować efektywniej z mniejszym kapitałem obrotowym. Nie mamy teraz zysku papierowego, lecz realne pieniądze. Mimo kryzysu zupełnie dobrze ma się za to litewski przemysł spirytusowy. - Choć produkcja nieznacznie spadła,, nasz tegoroczny zysk wzrósł - wyjaśnia Juozas Daunys, dyrektor ds. marketingu Vilniaus Degtine, fabryki wódek należącej do francuskiej grupy Belvedere, podobnie jak polskie fabryki w Krakowie i Łańcucie. Sztandarowym produktem grupy zarówno w Polsce jak i na Litwie jest wódka Sobieski produkowana w kilku smakach. - Sobieski jest szóstą wódką pod względem sprzedaży na świecie - mówi z dumą Daunys. - Twarzą marki jest aktor amerykański Bruce Willis. Na rynku litewskim dużym powodzeniem cieszy się nowa wódka Bajoru (Szlachecka). Podczas destylacji tej wódki stosowane są związki platyny. Równie wysokim uznaniem cieszy się jej wersja lecznicza - z dodatkiem miodu i kwiatu lipy! Inwestowanie w zdrowie W czasie pobytu w Wilnie odwiedziliśmy Litewską Agencję Rozwoju, odpowiednik polskiej Agencji Rozwoju Przemysłu. - Jesteśmy pomostem pomiędzy inwestorami zachodnimi a Litwą. Pracujemy z inwestorami od A do Z - mówi Laura Guobuzaite, dyrektor generalna Litewskiej Agencji Rozwoju. Guobuzaite opowiada, że mimo kryzysu inwestorzy zagraniczni trafiają na Litwę. Niedawno przy wsparciu rządu litewskiego powstało w Wilnie Centrum Obliczeniowe brytyjskiego Barclays Bank. W trudnych czasach wykorzystywane są też pieniądze unijne zwłaszcza na inwestycje w zakresie wysokich technologii. Takim przykładem jest Viltechmeda z Wilna, która wspólnie ze firmą amerykańską Moog, przy wsparciu funduszy unijnych i dzięki pieniądzom rządu litewskiego, buduje nową fabrykę nowoczesnych przyrządów medycznych, w oparciu o litewską technologię. Podobnie, nie bacząc na kryzys, inwestuje się w Druskiennikach. - Z roku na rok rośnie standard naszych sanatoriów i ośrodków SPA - mówi Kristina Miskiniene, zastępca mera Druskiennik o polskich korzeniach. - Ponad połowę turystów spośród 200 tys. osób stanowią goście z zagranicy. Co dziesiąty turysta jest Polakiem. Stworzyliśmy dla was portal internetowy w języku polskim: info.druskininkai.lt. W 2009 roku aż o 70 proc. zwiększyła się liczba gości z Europy Zachodniej. Miasto zdobyło transgraniczny grant (2 mln euro) na odnowienie parku zdrojowego. Rozpoczęła się też budowa stoku narciarskiego pod dachem. Za dwa lata będzie można w Druskiennikach jeździć na nartach przez cały rok. W inwestycję zaangażowany jest litewski kapitał prywatny, wsparty unijnymi środkami. Kolejną inwestycją jest budowa 18 - dołkowego pola golfowego w Jovaisiai w starostwie Leipalingis, 12 kilometrów od Druskiennikami. W mieście modernizowany jest także byłe rządowe sanatorium. W obiekt Grand SPA Lietuva zainwestował koncern Achema. Znajdą się tu nowoczesne urządzenia diagnostyczne i lecznicze wraz z barokamerą, czyli leczniczą komorą niskich ciśnień. Dwudziestotysięczna gmina opracowała również projekt techniczny lotniska. Teraz szukają inwestora, który uruchomi port lotniczy. Wszytko po to, by wzrosła jeszcze liczba gości zza granicy. - Polsko-litewska historia powinna nas łączyć, a nie dzielić - mówi Kristina Miskiniene. - Dlatego zapraszam do nas nie tylko polskich inwestorów, ale przede wszystkim polskich turystów, którzy mogą połączyć wypoczynek z profilaktyką zdrowotną, szczególnie teraz, w okresie jesienno-zimowym, kiedy sanatoria i ośrodki SPA obniżyły ceny o 40 proc. - zachęca. Włodzimierz Abkowicz i Magdalena Szczepkowska Fot. Magdalena Szczepkowska Sobieski zdobywa świat z pomocą Bruce a Willisa. Na zdjęciu Juozas Daunys, dyrektor Vilniaus Degtine 19

20 p r o m o c j a Prezentacje 2009 GBS Bank zrobił krok w przyszłość Zbigniew Wielgosz, prezes GBS Banku i Mirosław Potulski, prezes BPS SA podpisują umowę zrzeszenia GBS Bank ul. Strzelecka Barlinek tel. : o (95) fax: 0 (95) bank@gbsbarlinek.pl Stało się. Z dniem 1 października br. GBS Bank, który posiada swoje dwa oddziały m.in. w Szczecinie, zmienił przynależność przechodząc ze Spółdzielczej Grupy Bankowej, w której był do tej pory zrzeszony, do największej i najsilniejszej kapitałowo Grupy BPS. Grupa BPS posiada blisko 2300 placówek bankowych w Polsce. Zapewnia swoim klientom bez- płatny dostęp do sieci 3400 bankomatów. Głównym celem strategicznym Grupy BPS jest osiągnięcie pozycji najszybciej rozwijającej się grupy bankowości spółdzielczej w Polsce, świadczącej najlepsze na rynku usługi finansowe. W mediach ogólnopolskich nie sposób nie zauważyć dużej kampanii reklamowej, co świadczy bez wątpienia o szerokim rozmachu działalności grupy. Zasilając szeregi Grupy BPS, GBS Bank przy zachowaniu pełnej samodzielności oraz niezależności, dołączył do grona największych i znaczących instytucji finansowych w Polsce. Przypominamy, co to znaczy dla klientów banku. Przede wszystkim możliwości i doświadczenia GBS Banku oraz Grupy BPS otwierają nowe horyzonty. Oznacza to uzyskanie szerszej oferty produktów i usług, a także uzyskanie nowych rozwiązań dla przedsiębiorców oraz rolników. Zmiana zrzeszenia dla GBS Banku to bardzo bezpieczny krok w przyszłość. Zapraszamy do szczecińskich oddziałów przy ul. Bohaterów Warszawy oraz przy ul. Partyzantów. Oddział GBS Banku przy ul. Partyzantów w Szczecinie 20