Fizyka mało znana. Pojęcia, które zrobiły karierę

Transkrypt

1 Fizyka mało znana Zbigniew Osiak Pojęcia, które zrobiły karierę 02

2 OZ ACZE IA B notka biograficzna C ciekawostka D propozycja wykonania doświadczenia H informacja dotycząca historii fizyki I adres strony internetowej K komentarz P przykład U uwaga

3 Zbigniew Osiak (Tekst) FIZYKA MAŁO Z A A Pojęcia, które zrobiły karierę Małgorzata Osiak (Ilustracje)

4 Copyright by Zbigniew Osiak (text) and Małgorzata Osiak (illustrations) Wszelkie prawa zastrzeżone. Rozpowszechnianie i kopiowanie całości lub części publikacji zabronione bez pisemnej zgody autora tekstu i autorki ilustracji. Portret autora zamieszczony na okładkach przedniej i tylnej Rafał Pudło Wydawnictwo: Self Publishing ISBN: zbigniew.osiak@live.com

5 Wstęp 05 Fizyka mało znana Pojęcia, które zrobiły karierę zawiera pomocnicze materiały do prowadzonego przeze mnie seminarium dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Uniwersytecie Wrocławskim. Szczegółowe informacje dotyczące sygnalizowanych tam zagadnień zainteresowani Czytelnicy znajdą w innych moich ebookach: Z. Osiak: Elektryczność. Virtualo Z. Osiak: Szczególna Teoria Względności. Virtualo Z. Osiak: Ogólna Teoria Względności. Virtualo Z. Osiak: Antygrawitacja. Virtualo Z. Osiak: Giganci Teorii Względności. Virtualo Z. Osiak: Energia w Szczególnej Teorii Względności. Virtualo Z. Osiak: Energy in Special Relativity. Virtualo Z. Osiak: Encyklopedia Fizyki. Virtualo Z. Osiak: Zadania Problemowe z Fizyki. Virtualo 2011.

6 Seminarium FIZYKA MAŁO Z A A Pojęcia, które zrobiły karierę dr Zbigniew Osiak Rysunki wykonała Małgorzata Osiak

7 Spis treści 07 Akcelerator Antena Antymateria Apogeum Astygmatyzm Atom Barometr rtęciowy Bezpiecznik topikowy Bezwładność Bomba atomowa Bomba wodorowa Bozon Higgsa Camera obscura Ciekły kryształ Ciemna energia Ciemna materia (ukryta masa)

8 Spis treści 08 Ciężka woda Ciśnieniomierz Czarna dziura Czasoprzestrzeń Człon kosmologiczny Dalekowzroczność Dioda Dioptria Dyfuzja Dynamo Efekt tunelowy Ekscyton Elektroda Elektrolity Elektroliza Elektromagnes

9 Spis treści 09 Entropia Eter Fale grawitacyjne Fonon Fotokomórka Foton Fullereny Globalny Głośnik GPS Grafen Hadrony Holografia Infradźwięki Izotopy Krótkowzroczność

10 Spis treści 10 Kwant Laser Lokalny Lupa Magnesy neodymowe Makroskopowy Masa krytyczna Maser Mikrofon Mikroskop optyczny Mikroskopowy Nanorurki węglowe Nuklid Obiektyw Orbita Perpetuum mobile drugiego rodzaju

11 Spis treści 11 Perpetuum mobile pierwszego rodzaju Peryskop Piorun Piorunochron Plazma Pole Projekt Manhattan Promieniowanie tła Próżnia Pryzmat Przysłona Radar Reaktor jądrowy Relatywistyczny Rezonans Skalar

12 Spis treści 12 Soczewka grawitacyjna Solitony Stała kosmologiczna Symetria Światłowód Tachiony Tensor Transformacje Galileusza Transformacje Lorentza Transformator Tranzystor Układ scalony Ultradźwięki Warunki brzegowe (graniczne) Warunki początkowe Wektor

13 Spis treści 13 Wielki Wybuch Wirtualny Zimna fuzja Żyroskop

14 Akcelerator 14 Akcelerator urządzenie służące do przyspieszania naładowanych cząstek elementarnych. Akceleratory dzielą się na liniowe i kołowe. Przyspieszenia i tory cząstek zależą od odpowiednio dobranego pola elektrycznego i magnetycznego.

15 Antena 15 Antena urządzenie służące do emisji lub odbioru fal elektromagnetycznych. H Pierwszą antenę nadawczo-odbiorczą skonstruował Popow w Stanowił ją kondensator, którego jedną okładką był metalowy pręt, a drugą ziemia. B Aleksandr Stiepanowicz Popow ( ), rosyjski fizyk i inżynier elektryk. Antena i jej symbol

16 Antymateria 16 Antymateria materia utworzona z antycząstek.

17 Apogeum 17 Apogeum punkt orbity ciała obiegającego Ziemię, znajdujący się najdalej od Ziemi.

18 Astygmatyzm 18 Astygmatyzm wada wzroku występująca wtedy, gdy powierzchnie soczewki i rogówki nie są sferyczne. Objawia się ona w postaci deformacji kształtów oglądanych przedmiotów oraz niemożności jednoczesnego widzenia wszystkich przedmiotów jako jednakowo ostrych. Astygmatyzm można częściowo skorygować, stosując soczewki cylindryczne. Przedmiot i jego obrazy zdeformowane w wyniku astygmatyzmu

19 Atom 19 Atom najmniejsza część pierwiastka chemicznego. Atom składa się z dodatnio naładowanego jądra i krążących wokół niego po dozwolonych orbitach elektronów. C Atomy nazywano dawniej niedziałkami.

20 Barometr rtęciowy 20 Barometr rtęciowy przyrząd służący do pomiaru ciśnienia atmosferycznego. Stanowi go odpowiednio wygięta, zamknięta na jednym końcu rurka szklana wypełniona rtęcią (patrz rysunek). Różnica wysokości poziomów rtęci górnego i dolnego ( h) jest miarą wartości ciśnienia atmosferycznego (p). ρ gęstość rtęci g przyspieszenie ziemskie p= ρg h Barometr rtęciowy

21 Bezpiecznik topikowy 21 Bezpiecznik topikowy automatyczny wyłącznik, który przerywa obwód, gdy natężenie prądu przekroczy dopuszczalną wartość. Stanowi go cienki drucik znajdujący się w odpowiedniej obudowie szklanej lub porcelanowej z dwoma metalowymi końcówkami. Jeżeli natężenie prądu przepływającego przez bezpiecznik jest większe od natężenia znamionowego, to drucik ten topi się. Bezpieczniki stosowane w domowej instalacji elektrycznej popularnie nazywane są korkami. H Pierwszy bezpiecznik topikowy skonstruował Edison w B Thomas Alva Edison ( ), amerykański wynalazca. Bezpiecznik topikowy stosowany w domowej instalacji elektrycznej

22 Bezwładność 22 Bezwładność właściwość ciał polegająca na tym, że w układzie inercjalnym różne od zera przyspieszenie swobodnej cząstki może być spowodowane jedynie działaniem na nią sił zewnętrznych, których wypadkowa jest różna od zera. różne od zera przyspieszenie kątowe swobodnej bryły sztywnej może być spowodowane jedynie działaniem na nią sił zewnętrznych, których wypadkowy moment jest różny od zera. Miarą bezwładności jest masa lub moment bezwładności.