Autoreferat. dr n. med. Andrzej Gołębiewski. Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dzieci i Młodzieży. Gdański Uniwersytet Medyczny

Transkrypt

1 Autoreferat dr n. med. Andrzej Gołębiewski Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dzieci i Młodzieży Gdański Uniwersytet Medyczny

2 1. Imię i nazwisko: Andrzej Gołębiewski 2. Posiadane dyplomy i stopnie naukowe: 2003 r. stopień naukowy doktora nauk medycznych na podstawie rozprawy Zaburzenia w oddawaniu moczu u dzieci neurologicznie zdrowych w świetle badań klinicznych i urodynamicznych, nadany uchwałą Rady Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Gdańsku. Promotor prof. dr hab. med. Czesław Stoba r. tytuł specjalisty w dziedzinie urologia dziecięca, 2002 r. Certificate of Completion of Specialist Training in Paediatric Surgery, The European Board of Paediatric Surgery (EBPS), 1996 r. tytuł specjalisty w zakresie chirurgia dziecięca, 1991 r. I specjalizacji w zakresie chirurgia dziecięca, 1987 r. dyplom lekarza medycyny Wydział Lekarski Akademii Medycznej w Gdańsku. 3. Informację o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych nadal - adiunkt w Klinice Chirurgii i Urologii Dzieci i Młodzieży Akademii Medycznej w Gdańsku (obecnie Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dzieci i Młodzieży Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego) asystent w Klinice Chirurgii Dziecięcej Akademii Medycznej w Gdańsku młodszy asystent w Oddziale Klinicznym Chirurgii Dziecięcej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Gdańsku lekarz stażysta w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Gdańsku 4. Wykazane osiągnięcia wynikające z art.16 ust 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. nr 65, poz. 595 ze zm.): A. Tytuł osiągnięcia naukowego: Monotematyczny cykl 6 publikacji Zastosowanie metod małoinwazyjnych w chirurgii dziecięcej opis i ocena wartości klinicznej wybranych operacji z uwzględnieniem modyfikacji własnych

3 1. Gołębiewski A, Łosin M, Murawski M, Komasara L, Czauderna P. Laparoscopic versus open upper pole heminephroureterectomy for the treatment of duplex kidneys in children. J. Laparoendosc. Adv. Surg. Tech. 2013; 23 (11): IF 1.187, KBN/MNiSzW 20, udział własny 80% 2. Gołębiewski A, Murawski M, Łosin M, Królak M, Czauderna P. Laparoscopic surgical technique to facilitate management of high anorectal malformations : report of seven cases. Videosurgery Miniinv 2011;6(3): , IF 1.000, KBN/MNiSzW 15, udział własny 80% 3.Gołębiewski A, Łosin M, Murawski M, Wiejek A, Lubacka D, Czauderna P. One, two or three port appendectomy a rational approach. Videosurgery Miniinv 2013; 8 (3): IF 1.092, KBN/MNiSzW 15, udział własny 80% 4. Gołębiewski A, Czauderna P. The role of laparoscopy in the management of pediatric appendicitis: a survey of Polish pediatric surgeons. Videosurgery Miniinv 2014, DOI: /wiitm , IF 1.092, KBN/MNiSzW 20, udział własny 90% 5. Gołębiewski A, Królak M, Komasara L, Czauderna P. Wybarwianie naczyń limfatycznych jądra jako metoda umożliwiająca ich identyfikację i oszczędzenie podczas laparoskopowego leczenia chorych z żylakami powrózka nasiennego. Urol. Pol. 2006; 59 (1): 34-36, KBN/MNiSzW 3, udział własny 80% 6. Gołębiewski A, Królak M, Komasara L, Czauderna P. Dye-assisted lymph vessels sparing laparoscopic varicocelectomy. J. Laparoendosc. Adv. Surg. Tech. A 2007; 17 (3): IF 0.606, KBN/MNiSzW 15, udział własny 80% Impact Factor łączny cyklu prac wynosi 4,977, punktacja KBN/MNiSzW 83. Współautorzy powyższych prac wyrazili zgodę na ich wykorzystanie w niniejszej rozprawie (oświadczenia w Załączniku nr 6).

4 B. Omówienie celu naukowego wyżej wymienionych prac i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ich ewentualnego wykorzystania Istotą leczenia chirurgicznego jest nieustanne poszukiwanie nowych metod, które umożliwiają uzyskanie lepszych wyników leczenia, skrócenie czasu trwania operacji i hospitalizacji, zmniejszenie liczby powikłań oraz poprawienie efektu kosmetycznego. Rozwój małoinwazyjnych technik operacyjnych w dużej mierze umożliwia osiągnięcie tych celów. Dzięki miniaturyzacji sprzętu i narzędzi chirurgia minimalnie inwazyjna coraz powszechniej stosowana jest u dzieci i niemowląt. Zabiegi minimalnie inwazyjne umożliwiają weryfikację rozpoznania, wykonanie oszczędzającego zabiegu, pozostawiają prawie niewidoczne blizny i przyspieszają powrót dziecka do zdrowia. Wraz z nabywaniem doświadczenia i udoskonaleniem narzędzi chirurgicznych zabiegi małoinwazyjne zastępują w coraz większym zakresie dotychczas stosowane techniki otwarte będące do niedawna złotym standardem postępowania. Publikacje zawarte w zestawieniu przedstawiają własny wkład w rozwój chirurgii małoinwazyjnej w wybranych schorzeniach wieku dziecięcego. Celem prezentowanej serii prac jest analiza porównawcza wyników operacji laparoskopowych z zabiegami przeprowadzanymi klasyczną metodą otwartą oraz przedstawienie korzyści wynikających z włączenia technik małoinwazyjnych. Przedstawione są również dane ogólnopolskie na temat rozpowszechnienia zabiegów małoinwazyjnych na przykładzie appendektomii laparoskopowej oraz własne modyfikacje wprowadzone w wybranych procedurach. Celem pracy pt. Laparoscopic versus open upper pole heminephroureterectomy for the treatment of duplex kidneys in children opublikowanej w Journal of Laparoscopic and Advanced Surgical Techniques w roku 2013 była analiza wyników operacji przeprowadzonych techniką laparoskopowych i otwartą, wykonanych z powodu zdwojenia nerki z towarzyszącą afunkcją górnego bieguna i moczowodem olbrzymim. Praca ta jest jedną z pierwszych na świecie i pierwszą polską publikacją prospektywną, z losowym doborem chorych, porównującą wyniki operacji resekcji górnego bieguna nerki zdwojonej metodą laparoskopową i konwencjonalną. Materiał stanowiło 27 chorych w wieku od 7 miesięcy do 12 lat z nieczynnym biegunem górnym zdwojonej nerki. Parametrami badanymi były czas zabiegu operacyjnego, częstość występowania powikłań, długość hospitalizacji oraz okres podawania leków przeciwbólowych. Dla oceny funkcji pozostawionej części nerki wykonano kontrolne badania USG po 3 i 6 miesiącach oraz badanie izotopowe DMSA po 6 miesiącach od zabiegu. Operacje techniką otwartą wykonano u 12 dzieci, a techniką laparoskopową u 15 dzieci. Wszystkie zabiegi wykonano metodą przezotrzewnową z użyciem 3 lub 4 portów. Operacje otwarte trwały średnio nieco krócej niż wykonane techniką laparoskopową (odpowiednio 124 minuty (CI 95% ) oraz 148 minut (CI 95% ). Pobyt w oddziale wynosił średnio 5,1 (CI 95% ) dni dla techniki otwartej i 4,0 (CI 95% ) dni dla techniki laparoskopowej. Leki przeciwbólowe podawano średnio odpowiednio przez 3,7 (CI 95% ) dni i 2,8 (CI 95% ) dni po zabiegu. Nie zanotowano powikłań śródoperacyjnych. Nie było potrzeby konwersji do zabiegu otwartego w grupie laparoskopowej. Analiza statystyczna

5 wykazała brak znamiennych różnic w długości zabiegu (p>0,05), natomiast długość hospitalizacji (p=0,048) oraz zapotrzebowanie na leki przeciwbólowe (p=0,005) były znamiennie krótsze w grupie operowanej laparoskopowo. W badaniach kontrolnych obserwowano prawidłową funkcję pozostawionego fragmentu nerki. Przedstawiona praca wykazała, że laparoskopowa resekcja nieczynnego bieguna zdwojonej nerki jest procedurą bezpieczną u niemowląt i dzieci. Czas operacji i ilość powikłań nie są większe niż w technice otwartej. Korzyściami zabiegów laparoskopowych są zmniejszenie zapotrzebowania na leki przeciwbólowe, skrócenie czasu hospitalizacji i lepsze wyniki kosmetyczne. Uzyskane wyniki stały się podstawą do uznania laparoskopowej hemiureteronefrektomii za metodę z wyboru w leczeniu tej wady nerek u dzieci w Klinice w Gdańsku. Dzięki udowodnionym korzyściom operacji małoinwazyjnej, metoda laparoskopowej resekcji górnego bieguna nerki zdwojonej jest stosowana coraz powszechniej również w innych ośrodkach chirurgii dziecięcej w Polsce. Następna pracy zatytułowana Laparoscopic surgical technique to facilitate management of high anorectal malformations: report of seven cases opublikowana w Videosurgery w 2011 roku jest pierwszą w Polsce prezentacją zastosowania laparoskopii w leczeniu wad wysokich odbytu u chłopców. W pracy przedstawiono technikę operacji LAARP (laparoscopically assisted anorectal pull-through) zaprezentowanej w roku 2000 przez Georgesona oraz własną modyfikację. Leczeniu operacyjnemu poddano 7 chłopców w wieku od 9 miesięcy do 2 lat z rozpoznaniem wrodzonej niedrożności odbytu typu wysokiego z przetoką do dolnych dróg moczowych. Zabiegi wykonywano przezotrzewnowo z użyciem 3 lub 4 portów. Zastosowanie dostępu laparoskopowego umożliwiło doskonałą wizualizację struktur miednicy małej, wydzielenie przetoki jelitowo-cewkowej i jej zaopatrzenie. W początkowym okresie wytwarzaliśmy kanał przez kompleks mięśniowy dna miednicy pod kontrolą laparoskopii, poszerzając go hegarami (zgodnie z techniką podaną przez Georgesona). Na podstawie własnej obserwacji oraz doniesień z innych ośrodków opisujących nieprawidłową funkcję tak wytworzonego kanału, zastosowaliśmy własną modyfikację polegającą na wykorzystaniu dostępu kroczowego, analogicznie jak w metodzie minimal-psarp (posteriorior sagital anorectoplasty). Po zaopatrzeniu przetoki wykonano cięcie strzałkowe w obrębie kompleksu mięśniowego rozdzielając jego tylną część pod kontrolą elektrostymulacji, aż do wytworzenia kanału do miednicy małej. Przez wytworzony kanał sprowadzano jelito grube i wszywano je do skóry krocza. Modyfikacja ta pozwoliła połączyć doświadczenie klasycznej operacji korekcji wady odbytu (PSARP) z korzyściami metody laparoskopowej. Strzałkowe otwarcie kompleksu mięśniowego pod kontrolą elektrostymulacji umożliwiło wytworzenie szerokiego kanału i precyzyjne umieszczenie sprowadzonego jelita w obrębie kompleksu mięśniowego. Laparoskopowo wspomagana operacji wad wysokich odbytu pozwala uniknąć laparotomii oraz rozległego preparowania kompleksu mięśniowego dna miednicy. Skutkuje to krótszą hospitalizacją i szybszym powrót do normalnej aktywności oraz zapewnia lepsze efekty kosmetyczne. Porównanie

6 efektów czynnościowych w aspekcie prawidłowej defekacji będzie możliwe po dłuższym okresie obserwacji operowanych dzieci. Prace nr 3 i 4 przedstawiają zagadnienia związane z rozwojem technik małoinwazyjnych w leczeniu ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego u dzieci. Pomimo że zapalenie wyrostka robaczkowego jest najczęstszą patologią wieku dziecięcego w obrębie jamy brzusznej wymagającą leczenia chirurgicznego w trybie ostry, brak jednolitej doktryny postępowania. Wielu chirurgów preferuje nadal dostęp otwarty, ci zaś którzy wykonują zabiegi laparoskopowe, używają zwykle 3 trokarów. Stosując zabiegi laparoskopowe jako postępowanie standardowe, nadal poszukuje się jednak coraz doskonalszych sposobów przeprowadzania takich zabiegów. W pracy pt. One, two or three port appendectomy a rational approach opublikowanej w Videosurgery w 2013 roku przedstawiłem własny 3-stopniowy protokół postępowania operacyjnego u pacjentów z ostrym zapaleniem wyrostka robaczkowego, mający na celu skrócenie czasu operacji i poprawę efektów kosmetycznych. W pracy przedstawiono wyniki leczenia 100 pacjentów poddanych laparoskopowej appendektomii według zaproponowanego algorytmu postępowania. W pierwszym etapie wytwarzano dostęp do jamy brzusznej przez minilaparotomię w pępku. Po wprowadzeniu laparoskopu z kanałem roboczym oceniano rozległość zmian zapalnych i położenie wyrostka robaczkowego. W prawie połowie przypadków (48%) możliwa była mobilizacja wyrostka robaczkowego i jego resekcja po wyłonieniu na zewnątrz przez pępek. W przypadku położenia zakątniczego lub zrostów, po wprowadzeniu drugiego portu, możliwa była mobilizacja wyrostka, wyłonienie przez pępek i jego resekcja zewnątrzbrzuszna. Dotyczyło to 27% chorych. Tylko u 25% pacjentów konieczne było wprowadzenie trzech portów i przeprowadzenie zabiegu appendektomii całkowicie wewnątrzbrzusznie. Dotyczyło to pacjentów z nieruchomą kątnicą i zaawansowanym stanem zapalnym. Zastosowanie techniki laparoskopowo wspomaganej resekcji wyrostka robaczkowego znacznie skróciło czas operacji, zredukowało koszty zabiegu oraz dawało doskonały efekt kosmetyczny. Metoda ta charakteryzuje się krótką krzywą uczenia i szybko została zaadoptowana przez zespoły operacyjne, wykonujące appendektomie w trybie ostrego dyżuru. Prezentowany protokół stał się obowiązującym sposobem postępowania podczas laparoskopowej appendektomii w naszej Klinice. Celem pracy nr 4 zatytułowanej The role of laparoscopy in the management of pediatric appendicitis: a survey of Polish pediatric surgeons przyjętej do druku w Videosurgery w 2014 roku, było przedstawienie aktualnego stanu leczenia pacjentów z ostrym zapaleniem wyrostka robaczkowego w oddziałach chirurgii dziecięcej w Polsce. Badanie miało formę ankiety, którą w postaci elektronicznej przesłano do 27 ośrodków chirurgii dziecięcej w Polsce. Było to pierwsze ogólnopolskie badanie dotyczące leczenia dzieci z zapaleniem wyrostka robaczkowego. Podobne badania ankietowe miały miejsce w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Holandii i Izraelu. Pytania dotyczyły postępowania przedoperacyjnego, rodzaju wykonywanych operacji, postępowania pooperacyjnego oraz czasu hospitalizacji dzieci leczonych z powodu ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego

7 w latach Odpowiedzi uzyskano od 70% respondentów. Mimo, że wyposażenie laparoskopowe było dostępne w większości oddziałów, to w skali całego kraju 33% appendektomii było wykonanych laparoskopowo. W 4 ośrodkach był to preferowany sposób operacji (ponad 50% appendektomii), a w 1 była to procedura standardowa (100% appendektomii laparoskopowych). Czas pobytu w szpitalu wynosił średnio 3,31 dni po appendektomii laparoskopowej oraz 5,47 dni po laparoskopii otwartej. Wyniki tego badania wskazują na ewidentne korzyści metody małoinwazyjnej. Istnieją jednak duże rozbieżności w postępowaniu operacyjnym w ośrodkach chirurgii dziecięcej w Polsce. Odsetek appendektomii laparoskopowych w poszczególnych oddziałach wynosił od 5% do 100%. Relatywnie niski średni odsetek operacji laparoskopowych wynoszący około 30% wszystkich appendektomii świadczy, że laparoskopowa appendektomia wciąż nie jest standardowym postępowaniem. Wybór tej metody operacyjnej wynika z osobistego doświadczenia i indywidualnych preferencji operatora. Wydaje się w związku z tym istotne, aby położyć większy nacisk na szkolenie laparoskopowe podczas rezydentury z chirurgii dziecięcej. Prace 5 i 6 prezentują efekty poszukiwania metody zmniejszającej ilość powikłań związanych z leczeniem żylaków powrózka nasiennego u chłopców. Do głównych powikłań wysokiego dostępu operacyjnego (klasycznego i laparoskopowego) przy leczeniu żylaków powrózka nasiennego, należą przemijający obrzęk jąder i moszny oraz wodniak jądra spowodowany przerwaniem odpływu chłonki z osłonki pochwowej jądra. W celu zmniejszenia odsetka powikłań Oswald zaproponował użycie barwnika (isosulfan blue) do wybarwienia naczyń limfatycznych w trakcie operacji otwartej metodą Palomo. Celem pracy nr 5 zatytułowanej Wybarwianie naczyń limfatycznych jądra jako metoda umożliwiająca ich identyfikację i oszczędzenie podczas laparoskopowego leczenia chorych z żylakami powrózka nasiennego opublikowanej w Urologii Polskiej w 2006 r. było zaadoptowanie techniki przyżyciowego wybarwiania naczyń limfatycznych jądra do techniki laparoskopowej oraz ocena możliwości wykonywanie laparoskopowych zabiegów oszczędzających naczynia limfatyczne. Była to pierwsza publikacja w języku polskim na ten temat. Badaniem objęto 30 chłopców zakwalifikowanych do leczenia laparoskopowego z powodu jednostronnych żylaków powrózka nasiennego III stopnia. Średni wiek podczas operacji wynosił 14,7 lat. Do wybarwienia naczyń limfatycznych użyto błękitu metylenowego (10 chłopców) oraz błękitu patentowego (20 chłopców). Przed zabiegiem wstrzykiwano pomiędzy osłonki jądra po stronie lewej 2 ml barwnika, następnie wykonywano laparoskopię z oceną wybarwienia naczyń limfatycznych oraz przecinano naczynia jądrowe. Wybarwienie naczyń limfatycznych jądrowych uzyskano u 26 chłopców (u 18 po użyciu błękitu patentowego i u 8 po użyciu błękitu metylenowego). Nie stwierdzono po podaniu barwników niekorzystnych reakcji miejscowych lub uogólnionych, oba wykazały podobną zdolność do wybarwiania naczyń limfatycznych. Przedstawiona metoda przyżyciowego wybarwiania naczyń limfatycznych okazała się możliwa do zastosowania podczas zabiegów laparoskopowych i nie powodowała niekorzystnych reakcji. Wizualizacja naczyń limfatycznych umożliwiła ich oddzielenie i oszczędzenie podczas laparoskopowej warikocelektomii. W celu określenia skuteczności

8 zapobiegania powstawaniu wodniaków jądra prowadzone było randomizowane prospektywne badanie, które go wyniki zostały przedstawione w następnym doniesieniu. Praca zatytułowana Dye-assisted lymph vessels sparing laparoscopic varicocelectomy opublikowana w Journal of Laparoscopic and Advanced Surgical Techniques przedstawia wyniki prospektywnego, z losowym doborem chorych badania oceniającego skuteczność stosowania przyżyciowego wybarwiania naczyń limfatycznych jądra w celu zapobieganiu powstawaniu wodniaków jądra po laparoskopowym leczeniu żylaków powrózka nasiennego. Do badania włączono 52 chłopców w wieku od 12 do 16 lat zakwalifikowanych do laparoskopowego leczenia żylaków powrózka nasiennego. U połowy losowo wybranych pacjentów wykonano przyżyciowe wybarwianie naczyń limfatycznych barwnikiem patent blue V. Identyfikacja naczyń limfatycznych była możliwa u 88.5% pacjentów i u nich wykonano zabieg z oszczędzeniem naczyń limfatycznych. U pozostałych wykonano standardowe przecięcie naczyń powrózka nasiennego. Po okresie obserwacji wynoszącym średnio 14 miesięcy nie stwierdzono wodniaka jądra w grupie z oszczędzeniem naczyń limfatycznych. U pozostałych pacjentów wodniak jądra wystąpił w 4 przypadkach. Uzyskane wyniki potwierdziły skuteczność przyżyciowego wybarwiania naczyń limfatycznych w zapobieganiu powstawania pooperacyjnych wodniaków jądra. Metoda ta jest stosowana w naszej Klinice oraz kilku oddziałach chirurgii dziecięcej w Polsce. C. Podsumowanie Przedstawiony cykl publikacji łączy się w logiczną całość, prezentując rozwój zastosowania technik małoinwazyjnych w wybranych aspektach chirurgii dziecięcej. Krytyczne podejście do własnych wyników, poparte doświadczeniem innych autorów, umożliwiło stworzenie nowych rozwiązań w postaci modyfikacji techniki operacyjnej, a również opracowania sposobów zapobiegania powikłaniom wynikających ze stosowanych metod. Prace przedstawione powyżej ukazują drogę do zmiany standardów postępowania. Procedury małoinwazyjne, niedawno obarczone licznymi ograniczeniami i dużą liczbą przeciwwskazań, są coraz powszechniej stosowane w chirurgii dziecięcej i w wielu schorzeniach zastępują metody chirurgii klasycznej, a nawet stały się standardem postępowania. W celu uzyskania obiektywnych wniosków klinicznych konieczne jest tworzenie grup badawczych i przeprowadzanie randomizowanych wieloośrodkowych badań prospektywnych. 5. Omówienie pozostałych osiągnięć naukowo-badawczych/artystycznych 5.1 Analiza bibliometryczna Poza serią publikacji przedstawionych do oceny jestem autorem 41 prac, w tym 15 oryginalnych, 10 kazuistycznych, 4 poglądowych, 4 rozdziałów w monografiach i podręcznikach. Jestem autorem 110 streszczeń zjazdowych: 77 krajowych i 32 zagranicznych.

9 Całkowity dorobek: IF= 7,302 pkt., KBN/MNiSzW= 179 pkt., IC= 141,72 pkt. Wartość IF za prace, w których byłem pierwszym autorem 6,887 pkt. Liczba cytowań: 38 (Scopus), 26 (Web of Science) Indeks-H: 4 (Scopus), 3 (Web of Science) 5.2 Tematyka pozostałych prac badawczych Laparoskopia z dostępu przez 1 port (SPS- Single Port Surgery) Doniesienia wskazujące na związek między nasileniem stresu operacyjnego, a rozległością operacji spowodowały, że poszukuje się nowych, jeszcze mniej inwazyjnych technik operacyjnych. Efektem postępu technologicznego, a przede wszystkim dążenia do minimalizowania urazu chirurgicznego jest stworzenie dostępu przez jedno cięcie (single port surgery - SPS), zlokalizowane najczęściej w pępku. Technika SPS wydaje się być bliska ideału zabiegu małoinwazyjnego, o niskiej uraźności, który nie pozostawia blizn. Efektem zainteresowania operacjami z jednego cięcia był cykl artykułów opisujących doświadczenie chirurgii jednoportowej. Tą metodą wykonywaliśmy cholecystektomie ( Single incision laparoscopic surgery cholecystectomy in children - preliminary experience Videosurgery Miniinv 2010; 5(4): ), nefrektomie ( Laparoscopic single port surgery nephrectomy in a child : initial experience. Videosurgery Miniinv 2012; 7 (4): ) oraz jako pierwsi w Polsce - adrenalektomie ( Single incision laparoscopic adrenalectomy - initial experience. Videosurgery Miniinv 2010; 5(3): ). Doświadczenie gdańskiego ośrodka prezentowałem na międzynarodowych kongresach chirurgii endoskopowej dziecięcej w Waikoloa, Stany Zjednoczone (2010) oraz Londynie (2013). Na podstawie naszego doświadczenia mogę stwierdzić, że zabiegi jednoportowe są możliwe do wykonania nawet u małych dzieci i niemowląt, dając doskonały efekt kosmetyczny. Jednocześnie są trudniejsze technicznie i zwykle trwają dłużej niż zabiegi 3 portowe, przez co wystawiają pacjentów na dłuższe działanie czynników działających lokalnie i ogólnoustrojowo, takich jak, wzrost ciśnienia wewnątrz brzusznego, wypełnienie jamy brzusznej dwutlenkiem węgla, obniżenie temperatury i wilgotności, intensywne oświetlenie oraz energia wytwarzana podczas preparowania tkanek i zamykania naczyń krwionośnych. Wpływ tych czynników na istotne procesy życiowe jest mało poznany, szczególnie u pacjentów pediatrycznych. W celu obiektywnej oceny wartości klinicznej zabiegów SPS konieczne jest przeprowadzenie prospektywnych badań porównujących rozległość stresu operacyjnego, przebieg pooperacyjny oraz odległe wyniki obu sposobów laparoskopowych operacji u dzieci. Łączna ilość prac z tego zakresu 3. Łączny IF 2,103. Punkty MNiSW 39.

10 5.2.2 Diagnostyka prenatalna i postępowanie z prenatalnie rozpoznanymi wadami układu moczowego. Wraz z rozwojem i zwiększoną dostępnością ultrasonograficznych badań prenatalnych obserwuje się wzrost wykrywalności wad układu moczowego u płodów. Poszerzenie górnych dróg moczowych, głównie wodonercze wrodzone i moczowód olbrzymi, stwierdza się u ponad 1% płodów badanych prenatalnie. Pacjenci ci po urodzeniu, najczęściej bezobjawowi, wymagają wielokrotnie powtarzanych badań w celu zidentyfikowania przypadków poszerzenia górnych dróg moczowych obarczonych ryzykiem pogorszenia czynności nerek. We współpracy z Kliniką Chorób Nerek i Nadciśnienia Tętniczego Dzieci i Młodzieży GUMed został stworzony program wczesnej opieki nefro-urologicznej nad dziećmi z wrodzonym wodonerczem. Wyniki tej współpracy zostały przedstawione w 2 pracach zatytułowanych Założenia programu wczesnej opieki nefro-urologicznej nad dziećmi z wrodzonym wodonerczem oraz Wstępne wyniki programu wczesnej opieki nefro-urologicznej nad dziećmi z wrodzonym wodonerczem opublikowanych w Polskim Merkuriuszu Lekarskim w 2009 r. Na podbudowie tej współpracy ostałem zaproszony do uczestnictwa w pracach ogólnopolskiej Grupy Roboczej Polskiego Towarzystwo Nefrologii Dziecięcej ds. przygotowania zaleceń pt.: Postępowanie z noworodkiem i niemowlęciem z podejrzeniem wady wrodzonej układu moczowego powziętym prenatalnie. Efektem pracy panelu ekspertów był cykl publikacji prezentujący zalecenia, który ukazał się w Przeglądzie Pediatrycznym, Pediatrii Polskiej, Pediatrii po Dyplomie oraz Nefrologii i Dializoterapii Polskiej. Wytyczne te stanowią podstawę postępowania z płodem oraz z noworodkiem z wadą układu moczowego rozpoznaną prenatalnie, po urodzeniu. Korzystają z nich zarówno lekarze neonatolodzy, jak i pediatrzy, urolodzy dziecięcy i nefrolodzy dziecięcy. Opracowanie Łączna ilość prac z tego zakresu 9. Punkty MNiSW Zaburzenia czynnościowe dolnych dróg moczowych Innym kierunkiem moich zainteresowań badawczych jest diagnostyka i leczenie zaburzeń czynności dolnych dróg moczowych u dzieci. Zagadnienie to było tematem mojej pracy doktorskiej pt. Zaburzenia mikcji u dzieci neurologicznie zdrowych w świetle badań urodynamicznych i klinicznych. Byłem współorganizatorem i wieloletnim kierownikiem Pracowni Badań Urodynamicznych przy Klinice Chirurgii i Urologii Dzieci i Młodzieży. Wpływ zaburzeń czynnościowych na powstawanie odpływów pęcherzowomoczowodowych został przedstawiony w pracy The role of urodynamic examination in the diagnosis and treatment of vesicoureteral reflux, która ukazała się w Surgery in Childhood International w roku Ocena zaburzeń czynności dolnych dróg moczowych u chłopców leczonych z powodu zastawki cewki tylnej została przedstawiona w pracy Przebieg zaburzeń funkcji pęcherza moczowego u pacjentów z zastawką cewki tylnej na podstawie badań urodynamicznych, która ukazała się w Polskim Merkuriuszu Lekarskim w 2008 roku. Rola leczenia zaburzeń czynności dolnych dróg moczowych za pomocą sprzężenia zwrotnego przedstawiona została w pracy High efficacy of

11 biofeedback therapy for treatment of dysfunctional voiding in children, która ukazała się roku 2012 w Central European Journal of Urology. 6. Udział w konferencjach 6.1. Wygłosiłem 68 referatów na konferencjach krajowych i zagranicznych. Jestem autorem 110 streszczeń zjazdowych: 77 krajowych i 32 zagranicznych W latach brałem aktywny udział w 39 międzynarodowych i krajowych kongresach i konferencjach naukowych: th Warsaw Conference of Pediatric Urology "Bladder dysfunction", Białowieża - 1 prezentacja, przewodniczenie sesji XV Jubileuszowy Zjazd Polskiego Towarzystwa Chirurgów Dziecięcych, Gdańsk 9 prezentacji, przewodniczenie sesji th Congress of European Society for Paediatric Urology, Insbruck, Austria 1 prezentacja Sympozjum Sekcji Urologii Dziecięcej PTChDz, Katowice 3 prezentacje, przewodniczenie sesji th Congress of the European Paediatric Surgeons' Association, Leipzig, Germany 3 prezentacje th Congress of the European Society for Paediatric Urology, Genoa, Italy 1 prezentacja IPEG's 22nd Annual Congress for Endosurgery in Children, Beijing, China 1 prezentacja ESPES 2nd Annual Scientific Meeting, Naples, Italy, 1 prezentacja EUPSA-BAPS Joint Congress, 13th EUPSA Congress and 59th BAPS Congress, Rome, Italy 2 prezentacje I Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Urologii Dziecięcej, Białowieża 4 prezentacje, przewodniczenie sesji XIV Congress of the Polish Association of Pediatric Surgeons, Serwy 8 prezentacji th Annual Meeting of the British Association of Paediatric Endoscopic Surgeons and 1st "Inaugural" Meeting of the European Society of Paediatric Endoscopic Surgeons (ESPES), London 1 prezentacja IPEG s 20 th Annual Congress for Endosurgery in Children, Praga 1 prezentacja

12 Sympozjum Naukowe Sekcji Urologicznej Polskiego Towarzystwa Chirurgów Dziecięcych, Kliczków 1prezentacja ESPU XXI Annual Meeting April 28-May 1, 2010, Antalya, Turkey przewodniczenie sesji th Annual Congress for Endosurgery in Children (IPEG) Waikoloa, Hawaii, USA 1 prezentacja th Warsaw Conference of Paediatric Urology Posterior urethral valves, Warszawa przewodniczenie sesji VIII Sympozjum Chirurgiczno-Neonatologiczne. "Optymalizacja diagnostyki i leczenia chirurgicznego wad wrodzonych u noworodków", Warszawa 4 prezentacje th International Symposium of Pediatric Surgery, Obergurgl, Austria 1 prezentacja IPEG'S 18th Annual Congress for Endosurgery in Children 1 prezentacja XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Chirurgów Dziecięcych, Wisła 12 prezentacji th Conference of the Baltic Association of Paediatric Surgeons, Kaunas, Lithuania 3 prezentacje IX Sympozjum Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej, Pułtusk wykład zaproszony, 2 prezentacje rd Warsaw Conference of Paediatric Urology, Warszawa 2 prezentacje II Sympozjum Wideochirurgii u Dzieci, Wrocław 4 prezentacje VI Sympozjum Chirurgiczno-Neonatologiczne Optymalizacja diagnostyki i leczenia chirurgicznego wad wrodzonych u noworodków, Warszawa 2 prezentacje Ogólnopolskie Sympozjum Naukowe Sekcji Urologii Dziecięcej PTChDz, Powikłania po operacjach urologicznych u dzieci, Wiejce 3 prezentacje V Sympozjum Chirurgiczno-Neonatologiczne. Optymalizacja diagnostyki i leczenia chirurgicznego wad wrodzonych u noworodków. Warszawa 2 prezentacje th Annual Congress for Endosurgery in Children, Dallas, Texas 2 prezentacje Zjazd PTChDz, Łódź 6 prezentacji IV Sympozjum Chirurgiczno-Neonatologiczne. Optymalizacja diagnostyki i leczenia chirurgicznego wad wrodzonych u noworodków. Warszawa 2 prezentacje The 2nd Joint Meeting of ESPU and AAP, Uppsala, Szwecja - 1 prezentacja

13 th European Congress of Paediatric Surgery, Gdansk, prezentacje XV Congress of ESPU, Regensburg, Germany 1 prezentacja First International Conference of Paediatric Urology Warszawa 1 prezentacja, przewodniczenie sesji Fourth International Galician Urological Meeting, Cracow, Poland 2 prezentacje Konferencja Naukowa Sekcji Urologii Dziecięcej PTChDz, Zamość, prezentacje ESPU 13th Annual Meeting, Budapest, Hungary 1 prezentacja X Jubileuszowy Zjazd PTChDz, Gdańsk 4 prezentacje 6.3. Członkostwo w Komitetach Organizacyjnych i Naukowych 1. 5th Warsaw Conference of Paediatric Urology Hypospadiasis, , Białowieża Członek Komitetu Naukowego 2. I Zjazdu Polskiego Towarzystwa Urologii Dziecięcej, , Białowieża, Członek Komitetu Naukowego, przewodniczenie sesji 3. Sympozjum Sekcji Urologii Dziecięcej PTChDz, w Zamku Kliczków, Członek Komitetu Naukowego 4. 4th Warsaw Conference of Paediatric Urology Posterior Urethral Valves, Warszawa, Członek Komitetu Naukowego, przewodniczenie sesji 5. International Children s Continence Society (ICCS) Educational Course, Gdansk, , Członek Komitetu Organizacyjnego 6. ESPU XXI Annual Meeting April , Antalya, Turcja, Członek Komitetu Naukowego. 7. EUPSA Congress, Gdańsk 2005 Członek Komitetu Organizacyjnego 8. Forum Młodych Urologów Dziecięcych Najczęstsze Problemy Urologiczne u Dzieci. Gdańsk, Członek Komitetu Organizacyjnego 9. X Jubileuszowy Zjazd PTChDz, Gdańsk, Członek Komitetu Organizacyjnego 10. Międzynarodowe Seminarium Guzy kości u dzieci, Gdańsk, Członek Komitetu Organizacyjnego

14 11. Uroczyste Posiedzenie Oddziału Gdańskiego PTChDz. 40-lecie działalności Kliniki Chirurgi Dziecięcej AMG, , Gdańsk, Członek Komitetu Organizacyjnego 7. Członkostwo w Towarzystwach Naukowych 1. Polskie Towarzystwo Chirurgów Dziecięcych, członek od 1989, 2. Brytyjskie Towarzystwo Chirurgów Dziecięcych (BAPS), członek od 1993, 3. Polskie Towarzystwo Urologiczne, członek od Europejskie Towarzystwo Chirurgów Dziecięcych, członek od Polskie Towarzystwo Urologii Dziecięcej, członek założyciel od Udział w Projektach i Grantach Naukowych 1. Ocena leczenia jednostronnych żylaków powrózka nasiennego laparoskopową metodą oszczędzającą naczynia limfatyczne. Realizacja w latach Akademia Medyczna w Gdańsku ( W-89). Kierownik projektu. 2. Ocena skuteczności ostrzyknięć toksyną botulinową neurogenego pęcherza moczowego u dzieci opornego na leczenie farmakologiczne. Realizacja w latach Akademia Medyczna w Gdańsku ( W-109). Kierownik projektu główny badacz i współbadacz w 4 wieloośrodkowych międzynarodowych badaniach klinicznych z zakresu urologii dziecięcej. 9. Osiągnięcia dydaktyczne i w zakresie popularyzacji nauki lub sztuki 1. Aeskulap Akademia. Kurs urologii endoskopowej. Nowy Tomyśl, r. Wykładowca i Instruktor zajęć praktycznych (laparoskopia na zwierzętach) 2. Kurs International Children s Continence Society- Enuresis School, Gdańsk, Wykładowca 3. Gdańskie Dni Sztuki Chirurgicznej, Półwysep Helski, Wykładowca 4. V Warsztaty Dziecięcej Chirurgii Laparoskopowej Olsztyn Wykładowca i Instruktor zajęć praktycznych na zwierzętach. 5. Przygotowanie treści merytorycznych dla pacjentów i lekarzy na stronie internetowej 6. Moczenie nocne i inne zaburzenia oddawania moczu u dzieci - problemy urologiczne i nefrologiczne. Cykliczna konferencja dla lekarzy rodzinnych: Gdańsk, Gdańsk, Gdańsk, Olsztyn, 2013 Sopot Wykładowca.

15 10. Udział w zespołach eksperckich i konkursowych. 1. Zespół Ekspercki do prac nad Centralna Bazą Świadczeń Opieki Zdrowotnej w dziedzinie urologii dziecięcej powołany przez Ministra Zdrowia dnia r.- członek zespołu w latach Grupa Robocza Polskiego Towarzystwo Nefrologii Dziecięcej ds. przygotowania zaleceń: Postępowanie z noworodkiem i niemowlęciem z podejrzeniem wady wrodzonej układu moczowego powziętym prenatalnie - członek zespołu w latach Komisja Konkursowa na stanowisko Ordynatora Oddziału Chirurgii dla Dzieci Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Janusza Korczaka w Słupsku, Słupsk- Członek Komisji 11. Recenzowanie publikacji w czasopismach międzynarodowych i krajowych 1. International Journal of Urology 2 publikacje (2010, 2013), 2. International Brazilian Journal of Urology - 1 publikacja (2008) 3. Yonsei Medical Journal 1 publikacja (2013) 4. Standardy Medyczne Problemy Chirurgii Dziecięcej 2 publikacje (2011, 2013) 5. Przegląd Chirurgii Dziecięcej 1 publikacja (2009) 12. Inne Formy Działalności Naukowej i Dydaktycznej 1. Seminaria, ćwiczenia, zajęcia fakultatywne V rok Wydział Lekarski oraz English Division GUMed - chirurgia dziecięca 3. Seminaria i ćwiczenia III r. Ratownictwo Medycznego Wydział Nauk o Zdrowiu GUMed 4. Przygotowanie materiałów multimedialnych z zakresu chirurgii dziecięcej i urologii dziecięcej dla studentów V r. Wydział Lekarski i English Division GUMed 5. Kierownik specjalizacji z urologii dziecięcej 5 osób. 6. Opieka nad rezydentami w Klinice Chirurgii i Urologii Dzieci i Młodzieży GUMed. 7. Kierownik Kursu Specjalizacyjnego CMKP Chirurgia endoskopowa 8. Kierownik Kursu Specjalizacyjnego CMKP Laparoskopia w urologii dziecięcej 9. Wykładowca na kursach specjalizacyjnych CMKP z zakresu chirurgii dziecięcej i urologii dziecięcej organizowanych przez Klinikę Chirurgii i Urologii Dzieci i Młodzieży. 10.Wykładowca na kursach specjalizacji CMKP z zakresu urologii organizowanych przez Klinikę Urologii CMKP ECZ w Otwocku oraz Klinikę Urologii GUMed 11. Członek Państwowej Komisji Egzaminacyjnej w dziedzinie Chirurgia Dziecięca od r. 12. Egzaminator egzaminu praktycznego i ustnego: Examination for Registration with European Board of Paediatric Surgery. Gdansk, Konsultant Wojewódzki w dziedzinie urologii dziecięcej dla województw: pomorskiego ( ), warmińsko-mazurskiego ( ) i kujawskopomorskiego ( )

16 13. Staże w zagranicznych i krajowych ośrodkach naukowych lub akademickich 1. Bydgoskie Warsztaty Laparoskopowe Laparoskopia w urologii, , Bydgoszcz, szkolenie kliniczne z zakresu laparoskopii urologicznej tygodniowe Stypendium Europejskiego Towarzystwa Urologii Pediatrycznej (ESPU Travel Scholarship), szkolenie z zakresu chirurgii urologicznej dziecięcej, badań urodynamicznych, uroterapii i leczenia pacjentów z pęcherzem neurogennym, Queen Silvia Children s Hospital, Goteborg, Szwecja. 3. ESPU Course: Integrated Management Concepts in Pediatric Urology and Pediatric Surgery, ,Tubingen, Niemcy (Prof. P. Schweizer, Dr. Thomas Boemers) 4. Schneider Children s Hospital, Long Island Jewish Medical Center, , New York, USA. The surgical treatment of anorectal malformations Kurs leczenia chirurgicznego wad odbytu prowadzony przez prof. Alberto Pena. 5. College of Physician & Surgeons of Columbia University, Babies and Children s Hospital of New York, r. - 3 miesięczne stypendium Polish Children Foundation - szkolenie z zakresu chirurgii noworodka, urologii dziecięcej i urodynamiki. 6. Medizinische Hochschule Hannover, Klinia Chirurgii Dziecięcej oraz Klinika Urologii, Hanower, Niemcy 2 miesięczne stypendium, szkolenie z zakresu chirurgii noworodka, urologii dziecięcej i urodynamiki. 7. Royal Hospital for Sick Children, Glasgow, Alder Hey Children s Hospital, Liverpool i The Hospital for Sick Children, Great Ormond Street, Londyn 2 miesięczne stypendium Heinz/BAPS Travelling Fellowship - szkolenie z zakresu chirurgii noworodka 14. Nagrody i odznaczenia: Medal Prezydenta RP Za długoletnią służbę r.