raport Przestrzeń innowacyjności: najlepszy ekosystem dla projektów high-tech

Transkrypt

1 raport wrzesień 2010 Przestrzeń innowacyjności: najlepszy ekosystem dla projektów high-tech Kreatywność w branży multimedialnej wymaga specjalnie zaprojektowanej przestrzeni. W jaki sposób tworzyć tam przełomowe projekty, jak o nich myśleć, jak nimi zarządzać? INSPIRACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW, KTÓRZY CHCĄ rozwinąć innowacyjny pomysł biznesowy

2

3 2 _ 3 idea raportu przestrzeń innowacyjności Do rozwoju innowacji nie wystarczy sama kreatywność. Ważne jest również stworzenie przestrzeni, w której dobry pomysł mógłby rozwinąć się z idei w konkretny, biznesowy projekt. Opieka merytoryczna dla nowo założonych firm, bliskość ośrodka akademickiego i funduszy, które chciałyby bez strachu, ale z odpowiednio wyznaczonym poziomem ryzyka zaangażować się w przełomowe firmy to tylko niektóre cechy charakterystyczne dobrze zaprojektowanej przestrzeni, w której powstają przełomowe rozwiązania. Takie warunki można stworzyć również w Polsce ale tylko wtedy, gdy zastosujemy podejście systemowe. Właśnie takie ma dominować w Miasteczku Multimedialnym czyli przestrzeni innowacyjności z Nowego Sącza, ale o wymiarze globalnym. raport Specjalne wydawnictwo ThinkTank i Miasteczka Multimedialnego spis treści K i n g a Paw ł owska: Innowacyjność potrzebuje przestrzeni M a r i u s z J a r zę b owski: Grawitacja Doliny Krzemowej Krzysztof Wnęk: Inkubator innowacyjności i technologii N i ezbędnik: źródła inspiracji dla młodego przedsiębiorcy K r z y s z to f Paw ł owski: Odważ się spróbować [str. 16], R a f a ł Ag n i e s zc z a k : Wartość pomysłu: zero złotych [str. 20], K r z y s z to f Ce t n a rowski: Klaster to zaufanie [str. 22], Piotr D o b o s z : Jak dbać o finanse w start-upie [str. 25] I n s p i racje pr ze d s i ę b i o rc y: opinie I n fo: dane kontaktowe B i b l i o te k a i n n owato ra

4 Innowacyjność potrzebuje przestrzeni b ł y s k o t l i w y p o m y s ł t o n i e w s z y s t k o

5 raport 4 _ 5 Błyskotliwy pomysł to początek drogi, która może prowadzić do prawdziwego przełomu. Ważne jednak, aby pomysłodawca miał przestrzeń, w której będzie mógł rozwinąć swoją ideę. T E K S T > Kinga Pawłowska Od dawna już wysokie technologie nie są domeną dużych aglomeracji miejskich. Innowacyjne pomysły potrzebują do wzrostu przestrzeni, ale nie tej fizycznej, tylko biznesowej, w której będą mogły się rozwijać przy wsparciu doświadczonych ekspertów. Nowy Sącz miasto, w którym działa Miasteczko Multimedialne od dawna stanowi dowód na to, że lokalizacja nie jest ogranicznikiem w rozwijaniu biznesu na światowym poziomie, co pokazują przykłady Optimusa i Wyższej Szkoły Biznesu NLU. Braki w procesie przejścia z fazy pomysłu do realnego biznesu są widoczne we współczynniku innowacyjności polskich przedsiębiorstw. I choć w ostatnich latach nakłady polskich firm i instytucji na działania badawczo-rozwojowe wzrosły, to nadal należą do najniższych w Europie. W 2009 r. zaledwie 0,64 proc. PKB przeznaczyliśmy na inwestycje w rozwój i nowoczesne technologie. To bardzo mało w porównaniu np. z Portugalią, gdzie wydatki na badania i rozwój przekraczają 1,51 proc. PKB! Nic nie wskazuje na to, by sytuacja się zmieniła. Polska przepaść pomiędzy fazą idei, pomysłem, a fazą sprzedaży gotowego już przełomowego telefonu, rozwiązania internetowego czy biotechnologii straszy już od dawna. I jeśli nie zajmiemy się zasypaniem tej przepaści dziś, debata o tym, czy w końcu powstanie polski Google, czy polska Nokia, będzie bezprzedmiotowa. W nieustającej dyskusji na temat sposobu podniesienia innowacyjności polskiej gospodarki kluczowe jest spojrzenie na zagadnienie z dwóch perspektyw. 1 Perspektywa przedsiębiorcy i złamanie stereotypu sterylnej innowacyjności Dziś nie tylko USA, ale przede wszystkim Chiny, a także postępowe państwa Europy zdały sobie sprawę z tego, że innowacyjność nie jest tożsama z laboratorium, w którym zespoły w białych kitlach zajmują się tworzeniem wynalazków. W dobie sieciowej gospodarki, w której jednym z najważniejszych zasobów jest informacja, innowacyjność to raczej zespół cech firmy. Jako że dostępność informacji jest powszechna, innowacyjność jest dziś umiejętnością układania znanych już informacji i elementów na nowo. Potencjał do dokonania przełomu mają więc te firmy, które potrafią inteligentnie złożyć w nową całość znane już fragmenty. Przykład iphone a, który nie zawiera nowatorskich technologii, ale sam w sobie jako produkt jest przełomem, jest tu wymowny. Dla polskich firm i przedsiębiorców, którzy w swych warsztatach składają nowe produkty z dostępnych rozwiązań, to doskonała wiadomość: pomysłowość czyli to, czego nam nigdy nie brakowało jest dziś w cenie! 2 perspektywa to otoczenie przedsiębiorcy Żeby jednak układanie klocków innowacyjnych projektów nie było tylko zabawą, ale prowadziło do konkretnych wdrożeń, potrzebna jest sprzyjająca temu procesowi przestrzeń. Bez niej nie pokonamy progu 0,64 proc. PKB wydawanych na badania i rozwój i staniemy się zaledwie zapleczem nowoczesnej, globalnej gospodarki. Zapleczem zresztą dość kosztownym, bo nie wygramy w produkcji tanich towarów. Właśnie dlatego postanowiliśmy stworzyć przestrzeń, w której innowatorzy mogliby zająć się inkubacją pomysłów, rozwojem biznesu, a później wprowadzaniem ich na rynek. Wiedzieliśmy, że pomysły

6 już mamy, trzeba je tylko złowić, rozwinąć, a później wdrożyć. Cały ten proces odbywa się w Inkubatorze Przedsiębiorczości Media 3.0, który działa w Parku Technologicznym Miasteczko Multimedialne. Jest to miejsce, gdzie pomysłodawcy mogą liczyć na pełne wsparcie w rozwijaniu innowacji z obszaru multimediów i IT, które mają coraz szersze zastosowanie w edukacji, biznesie i rozrywce. W ramach ostatniego naboru projektów z całej Polski napłynęło do Inkubatora prawie 500 pomysłów. Obecnie rozpoczął się proces preinkubacji najlepszych. Aby stworzyć taką przestrzeń innowacyjności, inspirowaliśmy się najlepszymi wzorcami: europejskimi klastrami technologicznymi i amerykańską Doliną Krzemową. W budowaniu nowoczesnej przestrzeni innowacyjności nie wystarczy już bowiem tylko zdjąć ciężar biurokracji z przedsiębiorców przy inkubacji. Trzeba zapewnić im warunki współdziałania, które coraz częściej są oparte na zasadzie coopetition, czyli łączenia konkurencyjności ze współpracą. Ma to ogromne znaczenie zwłaszcza w przypadku innowacyjnych technologii. Dlatego w Parku firmy mogą liczyć nie tylko na wsparcie naszych ekspertów, ale również innych firm, które w warunkach rynkowych stanowią dla siebie konkurencję. Taki model współdziałania zapewnia Stowarzyszenie Klaster Multimediów i Systemów Informacyjnych (MultiKlaster). Istotnym elementem sprzyjającym procesowi rozwoju innowacji jest swoboda przemieszczania się i zarazem możliwość prowadzenia firmy. Dlatego coraz popularniejsze stają się rozwiązania mobilne. Jednym z nich jest wirtualne biuro, które umożliwia prowadzenie firmy i realizację projektów z dowolnej części świata. Tego typu oferty są kierowane do otwartych, innowacyjnych przedsiębiorców, Miasteczko Multimedialne Park technologiczny Park Technologiczny Miasteczko Multimedialne to projekt realizowany w Nowym Sączu od 2006 r., którego zadaniem jest inicjowanie współpracy biznesu i nauki w celu testowania, inkubowania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie multimediów w edukacji, biznesie i rozrywce. W odróżnieniu od innych parków technologicznych Miasteczko Multimedialne skupia w sobie wszystkie elementy i kompetencje konieczne do prowadzania tego typu działalności. W jego ramach działają (lub będą działać): MultiKlaster Sieć kooperacyjna zrzeszająca ponad 50 rozwojowych, innowacyjnych i wysoko wyspecjalizowanych małych i średnich przedsiębiorstw oraz szereg innych publicznych i prywatnych instytucji ze środowiska biznesowego i naukowego wspierających i stymulujących przedsiębiorczość oraz innowacyjność gospodarki w Polsce. Park Technologiczny Kompleks laboratoriów, biur i pracowni wyposażonych w najnowocześniejszy sprzęt niezbędny do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych oraz realizacji projektów w zakresie multimediów i IT powstanie do 2012 r. W jego ramach będą działać: Centrum Badawczo-Rozwojowe oraz Inkubator Przedsiębiorczości Media 3.0. Więcej:

7 raport 6 _ 7 Tyle pomysłów napłynęło z całej Polski w ramach ostatniego naboru do Inkubatora Przedsiębiorczości Media 3.0, który działa w Parku Technologicznym Miasteczko 475Multimedialne w Nowym Sączu. którzy całą swoją energię koncentrują na rozwoju produktu oraz usług, a którym dodatkowo zależy na minimalizacji zaangażowania w budowę standardowej infrastruktury firmy (rozwój biura, zatrudnienie sekretarek, księgowych itp.). Obszar, w którym prowadzą swoje biznesy, często jest wirtualny, dlatego tego typu usługa idealnie odzwierciedla ich sposób myślenia o prowadzeniu własnej firmy. Właśnie dzięki takim rozwiązaniom możliwa stała się w ramach Inkubatora Media 3.0 komercjalizacja projektów, których autorzy mieszkają w różnych częściach Polski, a nawet Europy. Mówiąc o przestrzeni dla innowacji, nie da się przecenienić również roli środowisk akademickich, które stanowią istotne wsparcie w procesie kreowania nowej wiedzy i prowadzenia badań nad jej zastosowaniem. Dlatego w Polsce i na świecie większość ośrodków wspierających rozwój innowacji powstaje przy wyższych uczelniach i tworzy specjalistyczne jednostki badawczo-rozwojowe. Ostatnim niezbędnym elementem jest oczywiście kapitał, który musi zasilić każdy pomysł z potencjałem biznesowym. Kredyty bankowe, zwłaszcza w przypadku innowacyjnych technologii wdrażanych przez nowe spółki, są dość rzadkim źródłem kapitału. Jednak dostępność środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka w znaczącym stopniu zwiększyła szanse na rozwój dobrych pomysłów w Polsce. Coraz powszechniejsze staje się również finansowanie inwestycji przez aniołów biznesu prywatnych inwestorów, którzy w ten sposób pomnażają swój kapitał. Pieniądze unijne w ramach PO IG Działanie 3.1 (Inicjowanie działalności innowacyjnej) są również źródłem kapitału dla najlepszych pomysłodawców z Inkubatora Przedsiębiorczości Media 3.0. Jednostkowy projekt ma szansę nawet na 200 tys. euro dofinansowania. Preferowane są projekty z tych najbardziej innowacyjnych, a zarazem wymagających obszarów technologii mobilnych, animacji i gier komputerowych, nowych mediów, internetu, e-marketingu, e-reklamy i e-learningu. Przedsiębiorcy, którzy zakwalifikują się do powyższego programu, będą mogli skorzystać z dobrodziejstw tworzonej przez Miasteczko Multimedialne przestrzeni innowacyjności: dostępu do wiedzy, mentoringu i zapewnienia im zaplecza administracyjnego. Patrząc na liczbę i oryginalność pomysłów zgłaszanych do nas, jestem przekonana, że jeśli stworzymy polskim pomysłodawcom przestrzeń, w której będą mogli swobodnie działać i rozwijać swojej idee, pojawią się przełomowe rozwiązania. Może nie powstanie od razu polski Google, ale rozwiązanie na miarę iphone a dlaczego nie? Życzę inspirującej lektury! Kinga Pawłowska: dyrektor ds. rozwoju i wicedyrektor projektu Miasteczko Multimedialne. Można się z nią skontaktować pod adresem: Kinga@miasteczkomultimedialne.pl.

8 n a j z d o l n i e j s z y c h p r z y c i ą g a p r z e s t r z e ń rawitacja Doliny Krzemowej

9 raport 8 _ 9 Wśród państw, które starają się pobudzić działalność innowacyjną swoich firm oraz instytucji, niewielu udało się zbliżyć do fenomenu Doliny Krzemowej. Ten obszar, w którym działają najbardziej innowacyjne firmy na świecie, konkurując ze sobą i jednocześnie wymieniając się wiedzą, stanowi unikatową przewagę konkurencyjną regionu. Jest również inspiracją dla tych, którzy tworzą przestrzeń innowacyjną. T E K S T > Mariusz Jarzębowski Dolina Krzemowa to jedno z najbardziej kreatywnych miejsc na świecie. Ale o jej sukcesie decyduje nie tylko to, że przyciąga najlepszych, najbardziej wykształconych i najbardziej głodnych sukcesu. Tajemnica Doliny leży w wyjątkowym połączeniu kreatywności z możliwościami działania a to skutkuje powstawaniem prawdziwie innowacyjnych rozwiązań. Praca w tym miejscu to bowiem nie tylko działanie dla jednej firmy, ale też współpraca z najlepszymi ekspertami i profesjonalistami, którzy choć konkurują funkcjonują w jednym ekosystemie innowacyjności. To, że właśnie w Dolinie Krzemowej stworzono znaczną część e-biznesu, nowych usług powstałych na bazie internetu, że właśnie w tym środowisku mogą wdrażać swoje pomysły najzdolniejsi, nie jest dziełem przypadku. Pracowałem w tym środowisku i moim zdaniem Dolina ma cechy jednego z najbardziej innowacyjnych miejsc na świecie. Roboczo można nazwać je punktami przyciągania, które same nie zapewniają efektu nowoczesności, ale wszystkie razem tworzą sieć, w której cenna myśl zmienia się w doskonały projekt. Projektując jakąkolwiek przestrzeń innowacyjności w Polsce, warto zastanowić się, czy podobne warunki można powtórzyć a jeśli nie, to w jakim stopniu można byłoby je naśladować. 11 Aż tyle według danych Urzędu Patentów i Znaków Towarowych z 20 amerykańskich miast o największej liczbie zarejestrowanych patentów w 2008 r. mieściło się w Dolinie 11Krzemowej. Kalifornijskie punkty przyciągania Pierwszym czynnikiem, który decyduje o wielkim sukcesie Doliny, jest odpowiednia atmosfera. Na ten magnes ściągający ludzi do pracy, często niedoceniany, wpływa kila warunków. Pierwszy i dość oczywisty to geografia, czyli położenie i klimat. Właśnie położenie (ciepła i łagodna dolina) sprawia, że w miejscach, takich jak Palo Alto czy San Francisco, zwyczajnie przyjemnie się żyje. Spójrzmy na mapę: Dolina Krzemowa rozciąga się na południe od San Francisco. Wbrew stereotypowi San Francisco jest niewielkie, powiedziałbym nawet kameralne, bo ma tylko 700 tys. mieszkańców. Z trzech stron otacza je woda, więc ktoś, kto mieszka w pobliżu, ma łatwy dostęp do plaży, a jednocześnie zaledwie dwie godziny drogi od gór i nart. Praca innowatorów wymaga nie tylko napięcia i stymulacji intelektualnej często wymaga też miejsca, w którym można się zrelaksować. Ci, którzy lekceważą ten aspekt przestrzeni innowacyjności, powinni przekonać się sami. Pojechałem kiedyś do pracy do Doliny na trzy tygodnie, a wróciłem po 7 latach. Tak właśnie działa geografia. Drugi i niezmiernie ważny czynnik sukcesu to obfitość szkół różniących się od siebie co do charakteru, ale jednocześnie uznanych za jedne z najlepszych w USA. Właśnie w Dolinie jest przecież lewicujące Berkeley, z atmosferą jak z 1968 r., działa również znacznie bardziej uporządkowany Stanford. Obie szkoły jednak, jak i inne, pełne są wyedukowanych, młodych, kreatywnych ludzi. A to przecież tylko te najbardziej znane; w Dolnie kształcą także San Jose University, University of San Francisco, Santa Clara University Wszystkie te placówki nie tylko wypuszczają na rynek pracy studentów one również prowadzą intensywne badania naukowe.

10 Trzecim czynnikiem jest świetna infrastruktura komunikacyjna. Dolina Krzemowa to pas rozciągający się od stóp San Francisco po San Jose, położony między dwiema autostradami nr 280 i 101. Obrazu dopełnia legendarna droga nr 1, która prowadzi wzdłuż wybrzeża. Kto chce pracować w Dolinie, nie musi mieszkać przy samej firmie może wybrać dom w sielskiej okolicy. Mnie dojazd do pracy zajmował mniej więcej 55 min. płynnej jazdy nie było mowy o tym, bym utknął w korku na wiele godzin. I to również był argument, dla którego jakość życia w Dolinie była wyższa niż gdzie indziej. Obecnie zaś oprócz samochodów coraz większego znaczenia nabiera transport alternatywny. Komunikacja publiczna, pociąg, rower te środki dojazdu stają się coraz popularniejsze i infrastruktura komunikacyjna przewiduje miejsce na ich rozwój. Dla innowacyjnych ekspertów to ważny aspekt decydujący o miejscu zamieszkania: zeroemisyjne pojazdy to już nie zew przyszłości, lecz rzeczywistość. Kolejny czynnik decydujący o sile przyciągania Doliny to zgromadzona tam wyjątkowo wyrafinowana wiedza, w jaki sposób dobre pomysły przekuwać w projekty i jak je finansować. Właśnie w Dolnie Krzemowej powstały przecież pierwsze na świecie ośrodki myślenia w kategoriach venture capital. To tutaj pomysł, by finansować ryzykowne przedsięwzięcia przy pełnej świadomości, że wypali jedno na kilkadziesiąt dojrzał i stał się normą. W Dolinie Krzemowej myśli się bowiem na skalę krajową, a najczęściej globalną. Prawie żaden innowacyjny biznes high-tech, który tam się rodzi, nie przyjmuje za swój cel podbicia San Francisco czy Kalifornii. Stawia na podbicie świata. Tam rodzą się firmy z genetycznie zakodowanym poczuciem globalizacji i to niezależnie od tego, czy celem twórcy tego biznesu jest budowa firmy i sprzedanie jej potem innej korporacji, Co jest niezbędne w innowacyjnej przestrzeni Firmy mają wielkie szanse, by być innowacyjne, jeśli funkcjonują: w miejscu przyciągającym ludzi, oferującym dobrą jakość życia oraz sprawną sieć komunikacyjną; w otoczeniu dobrych szkół, które edukują wielu inteligentnych przyszłych pracowników; na obszarze, gdzie rodzi się współpraca między szkolnictwem wyższym a biznesem; w różnorodnym środowisku, gdzie następuje kontakt ludzi różnych kultur, myślących w odmienny sposób; w zasięgu ręki odważnych finansistów, którzy są gotowi do wyłożenia kapitału na śmiałe przedsięwzięcia na globalną skalę.

11 raport 10 _ 11 5 Taka jest wielkość inwestycji w Dolinie Krzemowej, jak wynika z raportu Silicon Valley Index Oznacza to, że z powodu kryzysu inwestycje spadły tam o 2 mld dolarów. To znaczący spadek, mld szczególnie w porównaniu z 2000 r., kiedy sięgały tam 27 mld dolarów. mldinwestycje czy wprowadzenie jej na giełdę, czy nawet zarządzanie nią przez lata. Ale żeby wejść na poziom globalny, trzeba mieć odpowiednio duże zasoby finansowe. Prawdopodobieństwo sukcesu rośnie, jeśli część naszej firmy można oddać komuś, kto powie: Twój biznes świetnie mi wygląda, więc teraz chcę to samo na wielką skalę. Z biznesu milionowego zróbcie stumilionowy, a potem miliardowy. Na taką procedurę pozwala dostępność pieniędzy z venture capital oraz z instytucji wspierających nowe firmy, takich jak anioły biznesu. Cechy przestrzeni innowacyjności Wszystkie powyższe czynniki powodują, że Dolina Krzemowa wytwarza specyficzne przyciąganie: grawitację, na którą reagują innowatorzy. Ta grawitacja to siła, która wciąż ściąga do Doliny ludzi z całego świata; ona sprawia, że powstaje przestrzeń innowacyjności, do której ciągną najlepsi specjaliści. Konkurencja imigracyjna jest tam ogromna: narodowości, rasy, kultury, kompetencje wszystko się miesza, czuje się ciągły ruch. Ale żeby przestrzeń nie tylko istniała, ale też rosła, potrzebne jest prócz grawitacji kilka innych cech. To właśnie one stanowią o specyfice Doliny i każdej innej przestrzeni do tworzenia innowacji. Pierwszą jest różnorodność. Ta cecha ma dla innowacyjności znaczenie decydujące, bo tworzy naturalne napięcie, wytwarza inny, wyższy poziom energii twórczej. To aspekt, który jest często niedoceniany w procesie budowania przestrzeni do tworzenia rzeczy nowych. Wystarczy jednak zaobserwować, jak na lunchu spotykają się ludzie z kilku firm i w naturalny sposób rozmawiają o życiu, rodzinie i o pracy. Jest wśród nich ktoś z Polski, jest kilku Amerykanów, Chińczyk, Francuz. Każdy z nich ma swoją historię, która jest kompletnie różna od historii pozostałych. Gdy tacy ludzie spotykają się, powstaje naturalne napięcie. Różnice kulturowe są bowiem siłą sprawczą o niesłychanej mocy kreacyjnej. Otwierają nowe kierunki myślenia, rodzą inspirację. Tam zatem, gdzie nie iskrzy, gdzie są homogeniczne, podobnie myślące środowiska, tam innowacje rodzą się w bólach. Kolejna istotna cecha to integracyjność, czyli dobry przepływ informacji między instytucjami edukacyjnymi (szkołami, uniwersytetami oraz życiem naukowym) i biznesem. Właśnie tego brakuje u nas te sfery funkcjonują na dwóch równoległych płaszczyznach: w jednym miejscu uczymy się, w innym chodzimy do pracy. To linie równoległe, które jak wiemy z definicji nigdy się nie spotykają. W Dolinie Krzemowej te dwie sfery nakładają się na siebie i są ściśle powiązane. Biznes puka do szkół wyższych proponuje wspólne eksperymenty, zakłada i finansuje laboratoria, wciąga do działania studentów i absolwentów. To jeden ekosystem. Ważnym aspektem, który pomaga stworzyć dobry ekosystem, jest inwestycyjność, czyli możliwość skorzystania z programów motywacyjnych. Jeśli bowiem w Dolnie Krzemowej jesteś dobrym, utalentowanym inżynierem, zawsze dostaniesz określoną liczbę akcji (lub opcji na akcje) firmy, w której pracujesz. Jeśli natomiast jesteś już jedną z kluczowych osób dla danego biznesu, wówczas nie dyskutujesz z właścicielem o liczbie akcji, lecz o procentach. Jeśli wchodzisz na pokład, dostajesz 2,5 proc. całego biznesu słyszysz. A potem w pewnym momencie firma zostaje przejęta albo wchodzi na giełdę. Wtedy okazuje się, że zyski z opcji lub z akcji przebiły oszczędności z pensji. To ważny motywator, choć najważniejsza jest praca w ciekawym start-upie. Czy Dolinę Krzemową można skopiować? W pogoni za modelem idealnym przestrzeni do tworzenia innowacji mamy zazwyczaj tendencję do racjonalizowania przeszłości. Wiemy, co się wydarzyło (powstał fenomen Doliny Krzemowej), więc chcemy krok po kroku powtórzyć go w miejscu, które sami sobie wybierzemy. Nie wierzę, by fenomen Doliny można było powtórzyć, ale można się na nim wzorować. Kilka budynków, szkoła, inkubator, ludzie i pieniądze z Unii nie są gwarancją sukcesu, choć fakt to niezły początek. Ale kreowanie przestrzeni innowacyjności wymaga nie tyle dekretu, że oto powstaje nowa Dolina Krzemowa takich deklaracji było już wiele. Wymaga przede wszystkim podejścia systemowego, które na podstawie twardych danych, jak funkcjonują skuteczne ekosystemy innowacji, nakreśli warunki, które będą w tym konkretnym regionie sprzyjać kreatywności i stworzą środowisko dobre dla firm, które chcą być innowacyjne. Kopiowanie innowacji nic nie daje: trzeba samemu je stworzyć. Ale innowacjami, takimi jak Dolina, można się inspirować. Możemy wykorzystać atuty Europy: bardziej zrelaksowany, bardziej refleksyjny, nie tak skomercjalizowany styl życia, który przyciąga ludzi kreatywnych. Jeżeli na ten europejski styl życia nałożymy element twórczej energii znany z Ameryki a przecież Polacy są przedsiębiorczy to możemy zbudować przestrzeń innowacyjności, niekoniecznie replikując Dolinę Krzemową. Mariusz Jarzębowski: przez 7 lat pracował w Kalifornii w Dolinie Krzemowej (m.in. w NeXT Software oraz Apple Computer). Dziś zajmuje się rozwojem interdyscyplinarnych przedsięwzięć dla Microsoftu. Można się z nim skontaktować pod adresem: mj@mariuszjarzebowski.com. Współpraca: Maciej Kuźmicz

12 Inkubator innowacyjności i technologii m u l t i m e d i a p o t r z e b u j ą s p e c j a l n e j p r z e s t r z e n i cieplarniane warunki dla rozwoju polskich firm high-tech

13 raport 12 _ 13 W światowych rankingach innowacyjności na ogół przodują Stany Zjednoczone, Polska występuje w nich na odległych miejscach. Dobrze zaprojektowana przestrzeń innowacyjności może nas jednak wyprowadzić z impasu właśnie dlatego powstało Miasteczko Multimedialne w Nowym Sączu. T E K S T > Krzysztof Wnęk Polska, choć należy do grupy największych państw w Unii Europejskiej, jest nadal krajem mało innowacyjnym. Dzięki dotacjom unijnym firmy na szczęście powoli zaczynają widzieć w badaniach nad nowymi technologiami szansę na rozwój i powodzenie na rynku, ale to proces, który bez systemowego wsparcia jest skazany na powolny postęp. I choć coraz częściej mali i średni przedsiębiorcy decydują się wziąć udział w projektach badawczo- -wdrożeniowych, to często na drodze do realizacji ich innowacyjnych pomysłów stoi nie tylko biurokracja, ale również niższy w Polsce potencjał wynalazczości. Budowa kultury innowacyjności to z jednej strony wyzwanie dla środowiska naukowego: nierzadko kompetencje naukowe nie idą w parze z kompetencjami biznesowymi, które pozwoliłyby na przekucie interesujących wynalazków w doskonałe rynkowe produkty. Z drugiej strony system bodźców, który na uczelniach miałby pobudzać młodych badaczy do osiągania rzeczywistych dokonań i działania na rynku, dopiero się wykluwa. W wyniku tej sytuacji dziś mało kto wie, jak przenieść pomysł na płaszczyznę rzeczywistości; brak jest po prostu dobrego transferu między nauką a działaniem firm. To właśnie polski paradoks: mamy ekspertów o wysokim potencjale i wydajności, ale nie potrafimy ich ze sobą połączyć i nimi pokierować. Mamy też efektywnych przedsiębiorców, a także środki finansowe a mimo to efekty działań innowacyjnych są mniej obiecujące niż np. w Portugalii, która choć mniejsza sprawniej przyciąga innowacyjne inwestycje. Sądzę, że metodą na pokonanie tych problemów może się stać inkubator innowacyjności przestrzeń skupiająca różne podmioty gospodarcze i zorganizowana specjalnie po to, aby umożliwić im dopracowanie własnych projektów innowacyjnych, oraz po to, by pomóc w zaszczepieniu tych idei w tkance gospodarki. Nie każda przestrzeń innowacyjności jest receptą na sukces. Istnieją przecież parki naukowo-technologiczne, których działalność skupia się wyłącznie na oferowaniu powierzchni biurowej, konferencjach, seminariach, ewentualnie ogólnych szkoleniach. Ich użyteczność w moim rozumieniu nowoczesnej gospodarki jest niska: rzadko bowiem rodzą się w nich rzeczywiste projekty, a więc nieczęsto dzięki tym organizacjom ktokolwiek może je wdrożyć. Ale każda przestrzeń innowacyjności, by zadziałała, musi zostać w szczególny sposób skonstruowana, zaprojektowana i być zarządzana. Musi mieć też wsparcie finansowe i specjalistów z wiedzą oraz nosem do biznesu. Ci z kolei powinni potrafić ocenić projekt, z którym do inkubatora przychodzi firma. Tak właśnie działa inkubacja projektów u nas, w nowosądeckim Miasteczku Multimedialnym, gdzie proces doboru innowacyjnych firm oparliśmy na najlepszych wzorcach: pod jednym dachem skupieni są pomysłodawcy, doradcy oraz fundusz zalążkowy. Nasi specjaliści szacują więc, czy analizowany pomysł konkretnego przedsiębiorcy jest wystarczająco innowacyjny, czy jest odpowiedzią na obecną bądź przyszłą potrzebę rynku i co bardzo istotne czy jest rentowny, a więc czy się sprzeda i czy przyniesie zysk. Jeśli nabędą przeświadczenia, że pomysł na biznes ma potencjał, zaoferują przedsiębiorcy wsparcie, by wiedział, jak swój biznes wzmocnić. Później możemy mu pomóc stworzyć infrastrukturę, a na końcu zaoferować

14 kapitał na start lub znaleźć inwestora i sposób na rozwinięcie planowanej działalności. Chcemy działać skutecznie: oferować przedsiębiorcom wiedzę o bieżących tendencjach zmian rynkowych, weryfikować, czy ich podejście do biznesu jest dobre, czy ich projekty mają szansę zaistnieć, czy są innowacyjne. Stawiamy na projekty, które rozwiązują konkretne problemy lub zaspokajają potrzebę rynkową. Nie każda innowacja musi być przełomowa: w procesie doboru projektów trafiały się nam pomysły z pogranicza fantazji. W takim przypadku niezmiernie trudno zweryfikować, czy mamy do czynienia z przedsiębiorcą pogrążonym w obłędzie, czy może jest to geniusz. To tym bardziej kłopotliwe, że w multimediach pomysły, które brzmią niemożliwie, po czasie stają się rzeczywistością. Gdyby sprecyzować, dlaczego Miasteczko Multimedialne jest dobrze zorganizowaną przestrzenią innowacyjności, należy wskazać na kompleksowość. Skupiamy elementy potrzebne do zbadania i zagwarantowania powodzenia działania w zakresie multimediów. Zidentyfikowaliśmy technologie i obszary zastosowania multimediów, które mają dziś największy potencjał rozwojowy. To technologie mobilne (m.in. tworzenie systemów usług lokalizacyjnych, systemy autoryzacji oparte na technologiach mobilnych); animacje komputerowe (produkcja animacji komputerowych wykorzystywanych w grach, wizualizacji danych i symulacjach); gry komputerowe zarówno do wykorzystania w edukacji, biznesie i rozrywce; internet (rozwój technologii zwiększających jego możliwości do zastosowań w edukacji, rozrywce i biznesie) oraz e-marketing, e-advertising czyli wykorzystanie multimediów w marketingu i reklamie. Ostatnim obszarem jest e-learning, czyli zwiększanie wykorzystania technologii multimedialnych w edukacji (tworzenie środowiska nauczania opartego na multimedialnych treściach edukacyjnych). Żeby te obszary zaczęły przynosić przełomowe rozwiązania, zaprojektowaliśmy dla nich specjalną przestrzeń. W obrębie Miasteczka działa MultiKlaster, który posiada sieć kooperacyjną ponad 50 małych i średnich firm działających w branży nowoczesnych technologii i nowych mediów z całej Polski oraz szereg innych publicznych i prywatnych instytucji ze środowiska biznesowego i naukowego, wspierających oraz stymulujących przedsiębiorczość oraz innowacyjność gospodarki w Polsce. Jego celem jest wspieranie i integracja sektora małych i średnich przedsiębiorstw z naszej branży. Drugim kluczowym elementem Miasteczka będzie Park Technologiczny, którego nowoczesna infrastruktura zostanie oddana do użytku w 2012 r. W ramach Parku działać będzie Centrum Badawczo-Rozwojowe (które poszukiwać będzie nowych zastosowań dla rozwiązań multimedialnych, prowadząc w laboratoriach badania i testy dowolnych przedsięwzięć multimedialnych oraz IT z obszaru specjalizacji Parku). Pełną parą ruszy też Inkubator Przedsiębiorczości, który już dziś rozwija od strony biznesowej projekty zgłaszane przez firmy oraz pomysły studentów i stażystów realizujących program studiów. W przyszłości będzie pomagał pomysłom wypracowanym w centrum badawczo-rozwojowym, korzystając z bazy technologicznej i projektowej Miasteczka Multimedialnego. Współpracujemy też z innymi funduszami, by przekierowywać do nich te projekty, które u nas nie mają szans na realizację. Cel strategiczny Miasteczka Multimedialnego to być jednym z najbardziej innowacyjnych na świecie ośrodków pracujących nad multimediami w edukacji, biznesie i rozrywce. Chcemy znacząco przyczynić się do rozwoju polskiej przedsiębiorczości. Jeśli nasze starania zakończą się sukcesem, Polska zyska odpowiedź na pytanie, w jaki sposób wreszcie uplasować się bliżej czołówki rankingów innowacyjności. Krzysztof Wnęk: prezes zarządu i dyrektor projektu Miasteczko Multimedialne. Można się z nim skontaktować pod adresem: krzysztof@miasteczkomultimedialne.pl. Cel strategiczny Miasteczka Multimedialnego to być jednym z najbardziej innowacyjnych na świecie ośrodków pracujących nad multimediami w edukacji, biznesie i rozrywce.

15 14 _ 15 niezbędnik Ź r ó d ł a i n s p i r a c j i d l a n o w e g o p r z e d s i ę b i o r c y 1. wizja 2. pomysł 3. współdziałanie 4. finanse

16 Rola wizji w tworzeniu nowoczesnego przedsięwzięcia dważ się spróbować

17 raport 16 _ 17 wizja 1 Moje doświadczenie w biznesie nie jest typowe: działalność rozpocząłem dopiero w 45. roku życia, porwałem się też na przedsięwzięcie, które wydawało się niemożliwe: zamarzyłem, by na początku lat 90. zbudować prywatną biznesową uczelnię. Udało mi się, bo odważyłem się spróbować. T E K S T > dr Krzysztof Pawłowski Wizja jest potężnym napędem, który pozwala osiągać niezwykłe wyniki. Ja do momentu, w którym zdecydowałem się stworzyć własne przedsięwzięcie, prowadziłem przykładne życie pracownika dużego laboratorium badawczego w firmie produkującej wyroby grafitowe. Świadomie zainteresowałem się budową instytucji non profit z intencją stworzenia bardzo potrzebnej dla społeczeństwa szkoły wyższej i z ambicją, aby była najlepszą szkołą biznesu w Polsce. Nie inspirowało mnie tylko kreowanie biznesu, w którym najistotniejszą rolę odgrywa zysk. Miałem konkretną ideę, która pomogła mi przełamać obawy, pójść krok dalej. Od wizji do pomysłu Wizja jest pierwszym etapem tworzenia nowego biznesu to czas, by myśleć w skali makro, ale nie tyle marzyć, ile również układać elementy, z których chcemy stworzyć zupełnie nową rzeczywistość. W moim przypadku myśl, by utworzyć w Nowym Sączu elitarną szkołę biznesu, zakiełkowała we wrześniu 1989 r. Jako świeżo wybrany senator pojechałem z wizytą do niewielkiej, prywatnej i elitarnej szkoły biznesu słynnej Wissenschaftliche Hochschule für Unternehmensführung (WHU) w Koblencji. Zapragnąłem stworzyć w Polsce nowy sposób kształcenia, wolny od dziedzictwa komunizmu, który przygotowywałby menedżerów właśnie powstających firm. Czułem, że to będzie jeden z kluczowych warunków powodzenia transformacji systemowej w Polsce. Moja inspiracja była więc wyraźnie polityczna miałem silne poczucie powinności, że osobiście muszę zrobić wszystko, aby rozpoczęte wówczas zmiany skończyły się dla Polski pomyślnie. Chciałem też zrobić coś użytecznego dla moich wyborców w województwie nowosądeckim. Wizja pojawia się często impulsywnie, nie jesteśmy na nią gotowi. W moim przypadku było podobnie: byłem zupełnie nieprzygotowany do tworzenia szkoły wyższej. Wcześniej nigdy nie pracowałem na uczelni, doktorat zrobiłem już w przemyśle, a kontakty ze szkolnictwem wyższym utrzymywałem przez sferę badawczą. Mogłem zrezygnować, uznając, że nie mam wiedzy, żeby tę wizję realizować. Zamiast tego postanowiłem szkołę biznesu utworzyć i to nie w metropolii, ale u siebie, czyli w Nowym Sączu, mimo że zbudowanie jej wówczas w tak małym mieście, komunikacyjnie oddalonym od miast akademickich, było z teoretycznego punktu widzenia całkowicie nierealne. Wizja była jednak na tyle silna, że pozwoliła mi dobrać do przedsięwzięcia ludzi, którzy wspólnie kreowali nową instytucję. Szkoła zaczęła funkcjonować w 1991 r., po 2 latach przygotowań, poszukiwań osób kompetentnych i źródeł finansowania. Gdybym na początku pracy podszedł jednak do przedsięwzięcia tak, jak radził rozsądek, i za główny cel obrał sobie realizację własnych korzyści, a nie budowę nowoczesnej szkoły, po pierwszych kilkunastu miesiącach musiałbym się wycofać z projektu. Dopiero po 6 latach było widać, że zbudowaliśmy silną instytucję powszechnie znaną, z mocną marką. Sądzę, że o naszym sukcesie zdecydowały dwa czynniki: upór, by kształcić studentów na najwyższym poziomie, oraz oparcie się na programie i kulturze organizacyjnej amerykańskiego uniwersytetu. W pierwszych 3 latach oferowaliśmy wyłącznie studia stacjonarne dla relatywnie niewielkiej grupy studentów (w pierwszym roku przyjęliśmy 64, w drugim 101, w trzecim 208 osób), podczas gdy pozostałe uczelnie niepaństwowe zaczynały od wdrażania masowych studiów zaocznych (przyjmując co roku kilkuset studentów). To rozwiązanie spowodowało, że po raz pierwszy moja uczelnia uzyskała równowagę finansową dopiero w 1997 r., ale pozwoliło zachować wysoki poziom nauczania.

18 Taka 94.9 Nigdy nie podjąłbym tak nieracjonalnej biznesowo decyzji, gdyby nie jasna wizja, która kazała mi inwestować w studia stacjonarne: drogie, szczególnie gdy duża część zajęć odbywa się w kilkunastoosobowych grupach. Przez pierwszych 6 lat musiałem więc żebrać wśród ludzi biznesu, próbować znaleźć dodatkowe pieniądze w fundacjach ale nie poszliśmy na kompromis w sferze jakości nauczania. Decyzja o kształceniu na najwyższym poziomie była strzałem w dziesiątkę: pierwsze trzy roczniki absolwentów zawojowały rynek pracy (szczególnie w Warszawie oraz innych dużych miastach) i zbudowały silną markę szkoły sądeckiej wśród pracodawców. Pierwszy raz wygraliśmy rankingi polskich uczelni biznesowych już w 1996 r. Pielęgnowanie wizji Idea, nawet najbardziej porywająca, nie jest w stanie przetrwać konfrontacji z rzeczywistością, gdy zostawimy ją samą sobie. Dlatego ważną wskazówką dla każdego początkującego przedsiębiorcy jest, by wspierał swą wizję. W przypadku szkoły drugim czynnikiem, który pomógł utrzymać wizję nowoczesnej szkoły i zdecydował o sukcesie, było oparcie rozwoju uczelni na współpracy, programie studiów i co bardzo ważne kulturze organizacyjnej amerykańskiego uniwersytetu, National Louis University z Chicago (NLU). Współdziałanie, choć kosztowne, dało nam wzór do naśladowania. Nie dostaliśmy od NLU żadnych pieniędzy (musieliśmy nawet pokrywać ich koszty administracyjne z ówczesnej perspektywy dla nas ogromne, bo jest wartość dofinansowania (w milionach złotych), które Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości przeznaczyła na realizację parku technologicznego w Nowym Sączu. 100 tys. dol. za rok). Ale w zamian otrzymaliśmy coś, co było bezcenne: nowoczesny program kształcenia oraz kulturę organizacyjną amerykańskiego uniwersytetu, wyraźnie zwróconą w stronę studentów. Przez pierwsze 3 lata mieliśmy też wsparcie doświadczonych amerykańskich wykładowców, którzy zarządzali trzema blokami programu: przedmiotami biznesowymi, informatycznymi i nauką języka angielskiego. Na początku lat 90. stanowiło to ewenement tymczasem w naszym przypadku nie tylko dawało absolwentom nowe umiejętności, ale również było krokiem spójnym z wizją: przenosiło WSB-NLU do innej kategorii szkół najbardziej prestiżowych, które zaabsorbowały zagraniczne know-how, ale instytucja pozostała nadal w polskich rękach. Wizja budowana na nowo Każda idea, nawet najbardziej przełomowa, ma swój czas, po którym przygasa, jest uznawana za przebrzmiałą. Przedsiębiorcy, którzy przeszli ze swymi firmami kolejne etapy ich rozwoju, wiedzą o tym najlepiej. Dlatego aby instytucja rozwijała się, potrzebne jest zapewnienie nowej idei, świeżej wizji, która porwie współpracowników. Ja po 2000 r. zacząłem coraz bardziej intensywnie poszukiwać takiej nowej idei dla WSB-NLU. Sytuacja na prywatnym rynku szkolnictwa wyższego stawała się bowiem coraz trudniejsza: powstało ponad 300 uczelni niepaństwowych; powoli traciliśmy przewagę na rynku, wielu konkurentów kopiowało nasze rozwiązania. Dodatkowo uczelnie publiczne zwiększyły liczbę nieodpłatnych miejsc na studiach stacjonarnych, a uniwersytety z państw Unii Europejskiej przyjmowały polskich studentów z niskim czesnym albo niemal bezpłatnie. Widzieliśmy, że z roku na rok liczba kandydatów na nasze studia stacjonarne zaczyna maleć. Było jasne, że uczelnia sądecka musi coś zmienić. A WSB-NLU w tym czasie dojrzewała akademicko 27 naszych asystentów, którzy kiedyś zaczynali u nas pracę po studiach, zrobiło doktoraty; otwieraliśmy nowe kierunki kształcenia, nowe specjalizacje. Wciąż jednak nie działaliśmy w obszarze transferu wiedzy i technologii pomiędzy nauką a gospodarką. Ten obszar jest zaś kluczowy dla rozwoju w gospodarce opartej na wiedzy. Inspiracja do kreowania nowej wizji znów przyszła z zewnątrz. Jeden z naszych absolwentów dostał się na prestiżowe studia MBA na Stanford University w Kalifornii, co natychmiast przywiodło mi na myśl przykład Doliny Krzemowej i wzajemnej synergii pomiędzy firmami z Doliny a Uniwersytetem Stanforda. Idea zaś, aby tworzony od kilku miesięcy ośrodek transferu wiedzy i technologii koncentrował się na multimediach, wyszła od absolwentów. W ten sposób w połowie

19 raport 18 _ Tylu studentów przyjeła WSB-NLU w trzecim roku swego działania. Choć wzrost liczby studentów nie pozwolił na szybkie zwiększenie źródła przychodów, umożliwił zachowanie kształcenia. 500jakości 2006 r. pojawił się pomysł, aby zbudować w Nowym Sączu instytucję, która stanie się dźwignią wzrostu dla całego regionu. Pomysł szalony i w dużej mierze nieodpowiedzialny: nie mieliśmy ani zasobów ludzkich (ekspertów w obszarze multimediów), ani materialnych. Niemal wszyscy moi znajomi z dużego biznesu odmówili współpracy; niektórzy nawet publicznie kwestionowali szanse stworzenia w tak małym mieście nowoczesnej instytucji rozwoju gospodarczego. Jednak w 2007 r. pomysł znów porwał ludzi: udało mi się przekonać rząd do umieszczenia projektu Miasteczka Multimedialnego na rządowej indykatywnej liście projektów kluczowych z dofinansowaniem blisko 30 mln euro. Decydentów przekonałem, pokazując im niezwykłą może szaloną, ale bardzo potrzebną współczesnej Polsce wizję budowy ośrodka badań oraz transferu wiedzy i technologii, który w konkretnej dziedzinie stworzy dla polskiej gospodarki szereg instytucji i firm, które zdołają konkurować z najlepszymi przedsiębiorstwami na świecie i zbudują obszar przewagi konkurencyjnej dla polskiej gospodarki. Jeszcze przed uruchomieniem Miasteczka Multimedialnego uzyskaliśmy konkretne rezultaty działa w WSB-NLU pierwsza w Polsce Szkoła Animacji i Efektów Specjalnych. Uzyskaliśmy jednak też coś więcej projekt Miasteczka przeorał nasze umysły, zmienił priorytety i na nowo przywrócił wewnętrzną siłę budowy niezwykłej instytucji oraz poczucie misji. Wizja, jeśli jest wystarczająco silna, potrafi scalić w działaniu. Po 3 latach przygotowań, 24 sierpnia 2010 r., zarząd spółki Miasteczko Multimedialne podpisał z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości wiążącą umowę o realizacji parku technologicznego z dofinansowaniem 94,9 mln zł. Już 11 września 2012 r. uroczyście otworzymy park technologiczny, organizując Forum Innowacyjności. Projekt Miasteczka Multimedialnego niewątpliwie jest znacznie trudniejszy i bardziej skomplikowany niż projekt tworzenia na początku lat 90. Wyższej Szkoły Biznesu, ale pomagali mi w nim absolwenci gdy natomiast zakładałem uczelnię, byłem sam. Wizja niezbędna, ale nie jedyna Budowa tych dwóch instytucji pokazuje, jaką rolę ma idea przewodnia: mobilizuje, otwiera drzwi, umożliwia działanie. Sądzę, że wizja powinna być niezmienna; jest jak latarnia morska, która wytycza kierunek. Strategie opracowywane dla jej realizacji muszą jednak ewoluować. W okresie blisko już 20-letniej działalności uczelni w Nowym Sączu co najmniej kilka razy zmieniałem jej strategię rozwoju, próbując nie tylko dopasowywać się do wymagań rynku, ale też przewidzieć zachowania rynku edukacyjnego. Moje doświadczenie biznesowe obejmuje 20 lat pracy, które mieszczą się w ramach czasowych wyznaczonych przez dwa całkowicie różne okresy, mianowicie początek lat 90. XX w. i druga połowa pierwszej dekady bieżącego stulecia. To czas przemian. Pamiętam, jak Peter Drucker którego ogromnie cenię mówił, że w USA w czasach rosnącej konsolidacji firm i globalizacji gospodarki coraz więcej ludzi będzie pracować w organizacjach pozarządowych, które nie mają charakteru biznesowego, pozwalają służyć innym i dają szansę zarobku.w miarę dojrzewania polskiej gospodarki i zmian społecznych podobne instytucje rosną też w Polsce. Gdybym jednak nie miał wizji i nie odważył się spróbować, patrzyłbym na nie z perspektywy obserwatora, a nie twórcy. dr Krzysztof Pawłowski: prezydent Wyższej Szkoły Biznesu-National Louis University. Można się z nim kontaktować pod adresem: Krzysztof.Pawlowski@wsb-nlu.edu.pl. Wizja powinna być niezmienna; jest jak latarnia morska, która wytycza kierunek. Strategie opracowywane dla jej realizacji muszą jednak ewoluować.

20 pomysł 2 jak podchodzić do pomysłów w start-upie? Wartość pomysłu: zero złotych Ocena wartości pomysłu na biznes w internecie nie jest wbrew pozorom skomplikowana. Sam koncept nie jest wart nic dopiero wdrożenie, które prowadzi do przełomu, można w określony sposób wycenić. Wiedza o tym, jak przekuć pomysł w działanie, to fundament przedsiębiorczości. T E K S T > Rafał Agnieszczak Sama idea jest niczym to powinni zapamiętać nowi przedsiębiorcy. Pomysł wart jest pieniędzy tylko wtedy, gdy dotyczy stricte technologii: gdy wymyślimy i opracujemy rewolucyjny proces, opatentujemy swój wynalazek wówczas rzeczywiście mogą to być aktywa. Jeżeli tylko wpadniemy na pomysł np. na uruchomienie nowego serwisu w internecie, który będzie realizował kolejne usługi, zarabiał i dzięki temu stworzymy biznes to taka idea moim zdaniem warta jest tyle, co kawa w kawiarni, którą można zaproponować pomysłodawcy. Do rozpoczęcia biznesu sama idea to zdecydowanie za mało. Syndrom start-upowca W budownictwie mieszkaniowym istotne są, jak wiadomo, trzy aspekty: lokalizacja, lokalizacja i lokalizacja. W przedsięwzięciach internetowych też powinniśmy liczyć do trzech: to po pierwsze realizacja, po drugie realizacja i po trzecie realizacja. Współpracując z wieloma przedsiębiorcami internetowymi, sam często obserwuję zjawisko, które nazywam syndromem start-upowca, czyli zatrzymaniem się na etapie idei. Start- -upowiec, po pierwsze, ma świetny pomysł. Po drugie, ma do tego świetną domenę, którą w promocji zarezerwował sobie za darmo. Po trzecie... Trzeciego punktu zazwyczaj nie ma na adresie internetowym zazwyczaj się kończy, pomysł nie przybiera realnych kształtów. Właśnie dlatego pierwszym krokiem po tym, gdy wpadnie nam do głowy genialna idea, jest spokojne przejście nad nią do porządku dziennego, przemyślenie, danie sobie czasu na refleksję. A na pewno nie dywagowanie o tym, czy i jak duże pieniądze można zarobić. Dopóki nie zaczniemy działania, takie wizje tylko nas rozproszą. Z moich doświadczeń z uruchamianiem projektów opartych na innowacyjnych pomysłach wynika, że zanim zdecydujemy się zainwestować czas i pieniądze na działania w sieci, warto przeanalizować nasz pomysł w kilku perspektywach. Warto obejść się z nim brutalnie na początku, by później gorzko się nie rozczarować. Po pierwsze, warto przeprowadzić uczciwą analizę otoczenia. To elementarne dane do sprawdzenia, które młodzi przedsiębiorcy zaskakująco często lekceważą i dziwią się, że nikt nie jest zainteresowany ich genialnym wynalazkiem. Warto odpowiedzieć na pytanie: czy działania podobne do naszych przypadkiem nie są już znane rynkowi? Jeśli tak, to jak radzą sobie przedsięwzięcia, w których wykorzystany jest podobny pomysł? Może inne serwisy, które oferują zbliżoną wartość, będzie można wykorzystać jako punkty odniesienia w budowie własnego pomysłu? A może taka idea już istniała, działała, ale nie sprawdziła się? Może funkcjonuje w internecie, ale w USA, Francji, Wielkiej Brytanii? Ostre falsyfikowanie swojego pomysłu to dobry nawyk lepiej uczynić to samemu, niż mieliby to zrobić już po naszej inwestycji nasi klienci.