Broszura informacyjna Eksportera po rynku Algierskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej

Transkrypt

1 Broszura informacyjna Eksportera po rynku Algierskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej 1. WSPÓŁPRACA GOSPODARCZA POLSKI Z ALGIERSKĄ REPUBLIKĄ LUDOWO - DEMOKRATYCZNĄ 1.1. SPECYFIKA RYNKU Algierska Republika Ludowo-Demokratyczna leży w Afryce Północnej, zajmuje 10. pozycję w świecie pod względem wielkości, jest też największym co do wielkości terytorium krajem w Afryce. Algieria graniczy z Tunezją, Libią, Nigrem, Mali, Mauretanią i Marokiem. W Algierii zamieszkuje ok. 36 mln ludzi. Językiem urzędowym jest język arabski. Posługuje się nim około 80% mieszkańców kraju. Ponieważ Algieria była francuską kolonią, język francuski jest do dziś popularny wśród wykształconych Algierczyków oraz w kontaktach handlowych. Językiem angielskim posługuje się bardzo mało osób. Przeciętny obywatel mówi na co dzień dialektem arabskim tj. mieszanką języka arabskiego z francuskim, z naleciałościami amazight (język Berberów). Poprawka z 2002 roku do konstytucji Algierii ustanowiła język amazigh językiem narodowym, ale nie oficjalnym i nie urzędowym. Jednostką monetarną jest dinar algierski (DZD). Algieria należy do liczących się światowych eksporterów ropy naftowej i gazu ziemnego. Sytuacja ekonomiczna i finansowa kraju zależy głównie od światowego poziomu cen nośników energii. Eksport ropy i gazu stanowi 97% całej masy towarowej wysyłanej za granicę. Wpływy z podatków w tym sektorze wynoszą 50-60% przychodów budżetu. 1

2 W Algierii wydobywa się również fosforyty, cynk, ołów, miedź, węgiel kamienny oraz sól kamienną, gips, rtęć, uran oraz rudy żelaza. Elektrownie opalane są ropą i gazem; w Algierii jest też kilka elektrowni atomowych. Dobrze rozwinięty przemysł, oparty na surowcach naturalnych to: przemysł rafineryjny, metalowy, elektroniczny, cementowy i chemiczny; ponadto rozwinięte jest rzemiosło. W rolnictwie dominuje uprawa zbóż, oliwek, winorośli, pomarańczy, mandarynek, ziemniaków i pomidorów. Hoduje się owce, kozy, wielbłądy bydło oraz drób. Dzięki sprzedaży ropy i gazu władze algierskie zgromadziły, z których realizowany jest obecnie 5-letni plan inwestycji publicznych na lata o wartości 286 mld USD. Przewiduje on m.in.: budowę szkół, szpitali, obiektów sportowych, kulturalnych oraz religijnych, 2 milionów mieszkań; zapewnienie dostępu do gazu dla 1 mln rodzin; zapewnienie dostępu do elektryczności i bieżącej wody dla 220 tys. rodzin; modernizację infrastruktury drogowej, kolejowej, lotniczej i morskiej; rozwój infrastruktury transportu miejskiego (tramwaj, metro); modernizację rolnictwa; budowę stacji odsalania wody morskiej. Powyższy program inwestycyjny związany jest z modernizacją i rozbudową praktycznie wszystkich dziedzin życia gospodarczo-społecznego stanowiąc równocześnie ogromną szansę dla polskich firm budowlanych i przemysłowych na nawiązanie długoterminowej i owocnej współpracy. Wymienione sektory są jedynie ogólną wskazówką dla polskich przedsiębiorców odnośnie do kierunków, w których należy szukać w Algierii partnerów. Głównymi partnerami handlowymi Algierii są: Francja, Włochy, Niemcy, Hiszpania i USA. Algieria należy do następujących organizacji międzynarodowych: Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), Ligi Państw Arabskich (LPA), Światowej Organizacji Handlu (WTO), Międzynarodowego Funduszu Walutowego (IMF), Związku Arabskiego Maghrebu (UMA), Organizacji Konferencji Muzułmańskiej (OIC), Organizacji Państw Eksportujących Ropę Naftową (OPEC), Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Unii Afrykańskiej (AU), Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju Przemysłowego (UNIDO) WYMIANA HANDLOWA Algieria pozostaje największym partnerem handlowym Polski w regionie Afryki Północnej pod względem polskiego eksportu i drugim co do wielkości na całym kontynencie afrykańskim. 2

3 W wymianie handlowej pomiędzy Polską a Algierią od wielu lat dominuje polski eksport. Import algierskich towarów do Polski ma znikomą wartość, jego wartość w 2011 roku wyniosła 42,781 mln USD (wzrost o 1081,61%). Wielkość polskiego eksportu do Algierii wyniosła w 2011 roku 401 mln USD (wzrost o 28,46% w porównaniu z rokiem 2010). Bilans w handlu między krajami jest więc korzystny dla Polski i wynosi 358,411 mln USD. Na uwagę zasługuje fakt, że w ciągu 5 lat ( ) wartość polskiego eksportu do Algierii wzrosła niemal czterokrotnie. W strukturze towarowej polsko-algierskiej wymiany handlowej dominują produkty żywnościowe oraz surowce. W 2011 roku dwie największe pozycje towarowe koks i mleko stanowiły 66,48% całego polskiego eksportu do Algierii. Ponadto, Polska eksportuje m.in. tytoń, pojazdy samochodowe, trotyl, części do samolotów i helikopterów oraz kartony z papieru lub tektury MOŻLIWOŚCI EKSPORTOWE BRANŻ I TOWARÓW Plany licznych inwestycji oraz rozwój perspektywicznych branż i grup towarowych otwiera przed polskimi firmami następujące możliwości: eksport maszyn i urządzeń do modernizacji istniejących zakładów produkcyjnych, uczestnictwo w kontynuowanym programie budowy nowoczesnej infrastruktury (dróg, autostrad, kolei, portów, lotnisk, zapór wodnych, budynków użyteczności publicznej), eksport żywności, maszyn, urządzeń i technologii do przemysłu rolno-spożywczego, eksport surowców, komponentów i technologii do produkcji leków, drobnego i specjalistycznego sprzętu medycznego, transfer wiedzy i technologii związanych z ochroną środowiska wykorzystaniem energii odnawialnych, eksport wyrobów i technologii o specjalnym przeznaczeniu na potrzeby instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo kraju, wewnętrzne i zewnętrzne, sektor wydobywczy ropy i gazu oraz przemysł petrochemiczny stanowią ogromne i niewykorzystane pole współpracy polsko-algierskiej. 2. KWESTIE PRAWNE 2.1. DOSTĘP DO RYNKU, REGULACJE CELNE Umowa Stowarzyszeniowa UE-Algieria. Zasady dotyczące wymiany handlowej między Polską a Algierią reguluje obowiązująca od dnia 1 września 2005 r. Umowa Stowarzyszeniowa UE 3

4 Algieria. Określa ona m.in. zasady i kalendarz stopniowego obniżania obciążeń taryfowych (cła i innych tego typu opłat) we wzajemnym handlu, aż do ich całkowitego zniesienia w 2017 r. Obecnie Algieria prowadzi renegocjacje Umowy Stowarzyszeniowej, w kierunku rozłożenia w czasie zaplanowanego zniesienia stawek celnych dla części produktów eksportowanych z UE do Algierii. Algierski postulat wynika z poczucia braku równowagi w dwustronnych relacjach handlowych i przeświadczenia władz algierskich, że po wejściu w życie Umowy Stowarzyszeniowej Algieria stała się zbyt łatwym rynkiem zbytu dla produktów unijnych, za czym nie nastąpił transfer technologii firm europejskich. Szczegółowe informacje na temat ceł na towary i usługi pochodzenia wspólnotowego można uzyskać na stronie internetowej przedstawicielstwa Unii Europejskiej w Algierii: Regulacje celne. Czas dokonania odprawy celnej, po zgromadzeniu i przedstawieniu wymaganych dokumentów wynosi zwykle od 5 do 10 dni. Importer ma 21 dni na załatwienie wymaganych formalności celnych, licząc od dnia zarejestrowania dokumentu, zezwalającego na wyładunek lub obrót towarem. Po tym okresie następuje zmiana procedury celnej i importowany towar zostaje złożony w depozyt celny, którego maksymalny czas trwania nie może przekroczyć 4 miesięcy. Po tym terminie towar sprzedawany jest na otwartym przetargu publicznym. W wypadku sporu z władzami celnymi, wszelkie odwołania należy kierować do okręgowego inspektora celnego właściwego dla punktu wprowadzenia towaru w algierski obszar celny. Najniższe stawki celne i podatku VAT obowiązują w stosunku do towarów uznanych za strategiczne dla Państwa (głównie: artykuły żywnościowe służące zaspokojeniu podstawowych potrzeb społecznych; surowce i półprodukty dla przemysłu, towary nie produkowane w kraju lub w niewystarczających ilościach). Podwyższone stawki celne stosowane są przede wszystkim wobec towarów, których import ma stanowić uzupełnienie podaży krajowej gospodarki. Najwyższe stawki celne odnoszą się do artykułów uznawanych za mogące stanowić zagrożenie dla produkcji krajowej, używek i towarów tak zwanych luksusowych. Nie podlegają granicznym opłatom importowym, między innymi, sprowadzane z zagranicy: towary na potrzeby algierskich resortów obrony narodowej i spraw wewnętrznych, towary dla algierskiego sektora wydobywczego oraz ropy i gazu, towary w ramach realizowanych projektów inwestycyjnych, surowce do produkcji farmaceutyków, sprzęt i wyposażenie badawcze (do użytku naukowego). Informacje o wysokości obowiązujących stawek celnych, opłat i podatków oraz wymaganych zezwoleniach i certyfikatach dla poszczególnych produktów dostępne są na stronach algierskiej Dyrekcji Celnej (fr. Direction Générale des Douanes: Wymagane dokumenty. Do wprowadzenia towaru na algierski obszar celny niezbędne są m.in. następujące dokumenty: - świadectwo pochodzenia (certificat d origine) - EUR 1 - świadectwo zgodności (certificat de conformité) Dokument EUR 1 potrzebny jest urzędowi celnemu, natomiast świadectwo pochodzenia jest wymagane przez Dyrekcję do spraw kontroli jakości i walki z przestępczością Ministerstwa Handlu. Wymagane są oba dokumenty ze względu na stanowisko władz algierskich, iż dokument EUR1 jest dokumentem potwierdzającym jedynie wywóz towaru z Europy, co nie oznacza automatycznie, że pochodzi z krajów Wspólnoty. Stąd wymagany jest dodatkowy dokument potwierdzający pochodzenie towaru. Świadectwo pochodzenia, podobnie jak EUR1, można uzyskać w urzędzie celnym właściwym dla miejsca prowadzenia działalności przez polską firmę. 4

5 Świadectwo zgodności dla sprowadzanych produktów może być wystawione przez upoważnione instytucje kraju pochodzenia, które są uznawane przez algierski Narodowy Instytut Normalizacji (fr. Institut National de Normalisation): Importowane do Algierii towary muszą zawierać obowiązkowo opis w języku arabskim (i ewentualnie francuskim) stanowiący integralną część opakowania (zakaz stosowania samoprzylepnych nalepek) zawierający następujące informacje: skład produktu, ilość, zastosowanie, dane dostawcy i importera. Szczegółowe informacje dostępne są na stronie Algierskiego Ośrodka Kontroli Jakości i Opakowań (fr. Centre Algérien du Contróle de la Qualité et l Emballage: Dla poszczególnych grup produktów mogą być wymagane dodatkowe dokumenty albo specjalne zezwolenia (np. świadectwa fitosanitarne dla produktów rolno-spożywczych czy świadectwa weterynaryjne dla produktów zwierzęcych). Towary niespełniające wymogów określonych przez władze algierskie nie są dopuszczane na terytorium Algierii ZAMÓWIENIA PUBLICZNE Algierski sektor państwowy importuje towary i usługi oraz realizuje inwestycje w ramach zamówień publicznych i przetargów. Zakres przedmiotowy obejmuje między innymi dobra konsumpcyjne o strategicznym znaczeniu dla gospodarki, jak żywność (np. mleko w proszku, zboża, strączkowe warzywa suszone), a także leki, sprzęt i wyposażenie medyczne, materiały budowlane, maszyny i urządzenia, sprzęt inwestycyjny, specjalistyczne wyposażenie, inwestycje i usługi. Prywatyzacja gospodarki i zmiany statusu właścicielskiego przedsiębiorstw i jednostek państwowych odbywa się również w drodze ogłoszeń publicznych i przetargów. Przepisy regulujące algierskie zamówienia publiczne publikowane są w oficjalnym dzienniku urzędowym Algierii: Journal Officiel ( Ogłoszenia o przetargach publikuje biuletyn zamówień publicznych BOMOP ( Część przetargów zamieszcza miejscowa prasa, w tym m.in. francuskojęzyczny dziennik El Moudjahid ( Informacje o przetargach w sektorze ropy i gazu publikuje specjalistyczne wydawnictwo BAOSEM ( które podaje także ich rozstrzygnięcia. Informacje o wybranych przetargach są publikowane na stronach WPHI- Algier ( oraz na stronach Portalu Promocji Eksportu: ( Algierskie procedury przetargowe uznawane są za zbiurokratyzowane, z dużą liczbą kryteriów i wymogów trudnych do spełnienia, w szczególności w części finansowej (obowiązek wpłaty kaucji w wysokości od 1 do 10% wartości kontraktu). Organizowanym w Algierii przetargom zarzuca się nieprzejrzystość i występowanie praktyk korupcyjnych. Ten krytyczny stosunek nie zniechęca jednak firm zagranicznych do szerokiego angażowania się na rynku i uczestnictwa w przetargach na dostawy towarów, usług i realizację inwestycji. Aktywne uczestnictwo w organizowanych w Algierii przetargach daje ogromne możliwości lokowania towarów, usług, realizacji inwestycji oraz zdobycia trwałej pozycji na perspektywicznym rynku. Zaleca się wspólne uczestnictwo z firmami algierskimi po wprowadzeniu przez władze algierskie preferencji narodowej przy rozstrzyganiu przetargów firmy prawa algierskiego mają większe szanse powodzenia OCHRONA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ W Algierii działa Instytut ds. Własności Przemysłowej (fr. INAPI Institut national algérien de la propriété industrielle, odpowiedzialny m.in. za rejestrację i ochronę patentów, marek (producenckich, handlowych, usługowych) oraz rysunków i modeli przemysłowych. Mimo to w Algierii podrabia się ubrania, kosmetyki, sprzęt gospodarstwa 5

6 domowego i wiele innych. Próbując walczyć z tym zjawiskiem, władze wprowadzają system ochrony praw własności intelektualnej i przemysłowej zgodnej ze światowymi standardami, w szczególności z zasadami WTO. Walką z podróbkami zajmują się w Algierii m.in. służby celne, które mogą interweniować z urzędu lub na wniosek posiadacza praw intelektualnych / przemysłowych. Podrabiane towary są konfiskowane, a osoby łamiące prawo karane grzywnami lub więzieniem. Poszkodowane strony mogą przed sądem cywilnym domagać się odszkodowania za poniesione straty ROZSTRZYGANIE SPORÓW, WINDYKACJA NALEŻNOŚCI Spory między stronami umów handlowych rozstrzygane są polubownie przez sądy. W przypadku niepowodzenia, procedura przewiduje odwołanie się do sądu arbitrażowego, w którego skład wchodzi trzech członków, w tym dwóch wybranych przez strony, które wybierają trzeciego. Sąd arbitrażowy kieruje się zasadami ogólnie przyjętego prawa międzynarodowego. W przypadku, gdy spór toczy się pomiędzy rządem algierskim a inwestorem zagranicznym, strony próbują rozwiązać go polubownie. Gdy się to nie uda, zastosowana zostanie klauzula arbitrażu zawarta w ich umowie. Arbitrzy w celu rozstrzygnięcia sporu odwołują się do trzech źródeł prawnych: uregulowań wynikających z umowy bilateralnej dotyczącej ochrony inwestycji; prawa krajowego strony umowy na terytorium, którego realizowana jest inwestycja, w tym przepisów dotyczących konfliktów między ustawami; przepisów i zasad ogólnie przyjętego prawa międzynarodowego. 3. PRZEDSIĘWZIĘCIA TARGOWO-WYSTAWIENNICZE W powszechnej ocenie udział w branżowych imprezach targowych, pozostaje w przypadku Algierii najskuteczniejszym sposobem prezentacji oferty oraz nawiązywania kontaktów handlowych. Największym organizatorem targów jest w Algierii państwowa firma Safex (Société Algérienne des Foires et Exportations), na terenie której odbywa się większość imprez wystawienniczych. Na stronie internetowej dostępna jest lista targów organizowanych lub współorganizowanych przez Safex. Poniżej przedstawiamy wykaz ważniejszych targów, organizowanych w Algierii w 2012 roku: Nazwa imprezy SIMEM Targi Medyczne DJAZAGRO Targi Rolno-Spożywcze BATIMATEC Targi Budowlane SIPSA AGRI SIME Targi Rolne FIA Międzynarodowe Targi Algieru ERA Targi Energii Odnawialnych BATI WEST Targi Budowlane Data Oran, kwietnia 2012 Algier, kwietnia 2012 Algier, 3-7 maja 2012 Algier, maja 2012 Algier, 30 maja-5 czerwca 2012 Oran, października 2012 Oran, listopad

7 4. WAŻNE ADRESY I LINKI 4.1. AMBASADA RP I POZOSTAŁE PLACÓWKI DYPLOMATYCZNE Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Algierze (fr. Service de la Promotion des Investissements et du Commerce) 4 ter, rue Rabah Bourbia BP El-Biar, ALGER, Algérie / Algieria Tel: ( ) , Fax: ( ) alger@trade.gov.pl Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej 104, Hai El Binaa Dely Ibrahim Alger, Algérie Tel Faks algier.amb.sekretariat@msz.gov.pl 4.2 PODMIOTY LOKALNE ANDI Krajowa Agencja Rozwoju Inwestycji (fr. Agence Nationale de Développement d Investissements) Adres : 27, rue Mohamed Merchouche, Hussein-Dey Alger Fax (213-21) / Tel : (213-21) / 31 direction@andi.dz Internet: CACI Algierska Ogólnokrajowa Izba Handlu i Przemysłu (fr. - Chambre Algérienne de Commerce et d Industrie) Adres : Palais Consulaire, 06, Bd. Amilcar Cabral BP 100 Alger 1er Novembre, Alger Fax : (213-21) Tel : (213-21) / cacididp@wissal.dz Internet: CAP Algierska Konfederacja Pracodawców (fr. Confédération Algérienne du Patronat) Adres : Hôtel El Aurassi, Niveau C, Bureau No 7 Alger Tel/Fax : (213-21) / Tel : (213-21) contact@cap-dz.com Internet: CEIMI Klub Przedsiębiorców i Przemysłowców Regionu Mitidja (fr. - Club des Entrepreneurs et des Industriels de la Mitidja) Adres : Avenue Kritli Mokhtar, Blida Fax : (213-25) Tel.: (213-25) / 67 7

8 Internet: BASTP Algierska Giełda Powykonawstwa i Współpracy (fr. Bourse Algérienne de Sous Traitance et de Partenariat) Adres : Chemin de Paradou, BP 15, Hydra Alger Tel/Fax : (213-21) / info@bastp-dz.org Internet: Forum Przedsiębiorców Algierskich (fr. Forum des Chefs d Entreprises) Adres : Villa No 6, lotissement Benhaddadi, Cheraga Alger Fax : (213-21) Tel : (213-21) / contact@fce-dz.org Internet: 8