RÓWNOWAGA SORPCYJNA NA MODYFIKOWANYCH KULKACH CHITOZANOWYCH
|
|
- Magda Kot
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Proceedings of ECOpole Vol. 1, No. 1/ Elwira TOMCZAK 1 RÓWNOWAGA SORPCYJNA NA MODYFIKOWANYCH KULKACH CHITOZANOWYCH SORPTION EQUILIBRIUM ON MODIFIED CHITOSAN BEADS Streszczenie: Rozpatrywano proces adsorpcji prowadzony na złożu z wytworzonych laboratoryjnie kulek chitozanowych modyfikowanych alkoholem poliwinylowym (PVA). Dla poprawienia odporności na czynniki chemiczne i fizyczne kulki były poddawane powierzchniowo sieciowaniu aldehydem glutarowym (GLA). Celem badań było określenie ich zdolności sorpcyjnych w stosunku do jonów metali ciężkich. Badania prowadzono dla jonów w roztworach wodnych: miedzi(ii), niklu(ii) oraz cynku(ii) w zakresie stężeń 0,5 01 mol/dm 3. Określano równowagę sorpcyjną w warunkach statycznych. Przeprowadzono wstępne badania dla kulek suszonych liofilizacyjnie. Słowa kluczowe: chitozan, modyfikacje, równowaga sorpcyjna, jony metali ciężkich Wiele publikacji dowodzi, że chitozan jest naturalnym sorbentem stosowanym do usuwania jonów metali ciężkich. Spowodowane to jest korzystnym usytuowaniem grup -OH i -NH 2 w molekule. Grupy aminowe stanowią donory zdolne do łączenia się z jonami metali przez oddanie wolnej pary elektronów, tworząc w ten sposób wiązania koordynacyjne [1, 2]. Do najczęstszych dodatków modyfikujących chitozan zalicza się alkohol poliwinylowy (PVA), natomiast do sieciujących aldehyd glutarowy (GLA). Sieciowanie zgodnie z literaturą tematu zmniejsza wydajność sorpcji, ale jest często stosowane, gdyż wzmacnia wytrzymałość sorbentu, który jest bardziej stabilny i utrzymuje stałą reaktywność w roztworach kwasowych i zasadowych [3]. Chemiczna modyfikacja ma na celu zapobieganie rozpuszczeniu polimeru w trakcie sorpcji metali w roztworach kwasów, wzrost pojemności sorpcji oraz zwiększenie jej selektywności [4]. Wytwarzanie kulek chitozanowych Do wytwarzania kulek zastosowano chitozan 85/1000/A1,5 z Heppe GmbH Biotechnologische Systeme und Materialen (Niemcy). Pozostałe odczynniki zakupiono w firmie Chempur (Polska). 20 g płatków chitozanowych rozpuszczano w 1 dm 3 wodnego roztworu 2% kwasu octowego i pozostawiano na 24 h. Do przefiltrowanego roztworu chitozanu dodawano czynnik modyfikujący i dokładnie mieszano. Stosowano alkohol poliwinylowy (PVA) o stężeniu 5, 6, 10% w ilości 300 cm 3 na 1 dm 3 roztworu chitozanu. Kolejnym etapem było formowanie kropli. Roztwór ciśnieniowo wytłaczano przez kapilarę o średnicy 1,5 mm. Krople opadały swobodnie do naczynia z roztworem 20% wodorotlenku sodu. Po zakończeniu koagulacji kulki wielokrotnie przemywano a następnie kondycjonowano w wodzie destylowanej. W celu poprawienia odporności na czynniki chemiczne i fizyczne kulki były poddawane procesowi sieciowania aldehydem glutarowym (GLA). W tym celu kulki zanurzano w 1 dm 3 5% roztworu GLA i pozostawiano na 24 godziny. Uzyskiwano kulki o średnicy ok. 3 mm, wilgotności powyżej 94% i gęstości w granicach kg/m 3. W jednym przypadku do rozpuszczonego chitozanu dodano 1 Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska, Politechnika Łódzka, ul. Wólczańska 215, Łódź, tel , tomczak@wipos.p.lodz.pl
2 260 Elwira Tomczak 20 g gliceryny łącznie z PVA w celu sprawdzenia zwiększonych możliwości jej porotwórczości (tab. 1). Dokonano również wstępnych prób otrzymywania kulek chitozanowych suszonych liofilizacyjnie. Uzyskano kulki średnicy ok. 2 mm, wilgotności 5% oraz gęstości 174 kg/m 3. Ponadto tak wytworzony materiał charakteryzował się dobrą wytrzymałością mechaniczną i nie musiał być przechowywany w wodzie. Charakterystyka kulek chitozanowych Tabela 1 Materiał PVA GLA NaOH Zawartość wilgoci [kg H 2O/kg s.m.] Chitozan 1 5%+20 g gliceryny 5% 20 % 10,30 (91,15%) Chitozan 2 6 % 0,5% 20 % 25,60 (96,24%) Chitozan 3 10 % 0,5% 20 % 15,67 (94,00%) Chitozan 4 5 % 0,5% 20% 14,64 (93,60%) Chitozan suszony liofilizacyjnie 5 % 0,55% 20 % 55 (5,25%) Stanowisko doświadczalne Badania równowagi adsorpcji prowadzono w temperaturze 30ºC. Badano właściwości adsorpcyjne chitozanu wytworzonego wg procedury przedstawionej powyżej. W kolbie stożkowej umieszczono po ok. 10 g wilgotnych kulek chitozanowych i dodawano 50 cm 3 roztworów badanych soli w zakresie stężeń 01 0,5 mol/dm 3. Następnie wstawiano do termostatu. Źródłem poszczególnych jonów były roztwory wodne: miedzi(ii) (CuSO 4 5H 2 O), niklu(ii) (NiSO 4 6H 2 O) oraz cynku(ii) (ZnSO 4 7H 2 O). Badania prowadzono przy ph = 5 6. Próbki do analizy pobierano co 30 min do uzyskania stanu równowagi. Oznaczenia prowadzono na chromatografie jonowym Dionex ICS Opis matematyczny adsorpcji Wśród izoterm adsorpcji szczególnie przydatne do matematycznego opisu adsorpcji z rozcieńczonych roztworów wodnych są równania Freundlicha oraz Langmuira. W teorii Freundlicha liczba zaadsorbowanych molekuł przy całkowitym pokryciu powierzchni adsorbenta nie może być większa od liczby miejsc aktywnych, a powstała warstwa izoluje działanie sił adsorpcyjnych, uniemożliwiając powstawanie następnych warstw, jest to więc teoria sorpcji monomolekularnej. Równanie Freundlicha ma postać: po zlogarytmowaniu: n q = KC e (1) logq = logk + nlogc e (2) gdzie: q - zaadsorbowana ilość jonu metalu [mg/g], C e - stężenie równowagowe [g/dm 3 ], K, n - stałe Freundlicha opisujące równowagę sorpcji. Wyznacza się je z wykresu sporządzonego w układzie współrzędnych: log q i log C e. Inną postać zapisu matematycznego adsorpcji monowarstwowej zaproponował Langmuir:
3 Równowaga sorpcyjna na modyfikowanych kulkach chitozanowych 261 C q C Q 1 Q K e e = + (3) gdzie: Q - maksymalna adsorpcja w warstewce monomolekularnej [mg/g], K L - stała Langmuira [dm 3 /mg]. Stałe Q i K L mają wprawdzie znaczenie teoretyczne, ale można je uzyskać z pomiarów empirycznych. Dla małych stężeń adsorbatu w oczyszczanym roztworze stałe te można wyznaczyć z wykresu C e q w funkcji C e. L Przedstawienie wyników badań Na rysunku 1 przedstawiono opis równowagi adsorpcyjnej z wykorzystaniem izotermy Freundlicha - równanie (1). Dla każdego przypadku wyznaczono stałe K i n z równania (2) oraz obliczono współczynnik korelacji R. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że równanie postaci (1) niezbyt dobrze opisuje kinetykę sorpcji we wszystkich analizowanych przypadkach. Podobne rezultaty otrzymali autorzy [5], uwzględniając również opis sorpcji za pomocą modelu Langmuira i jego modyfikacji. Na rysunku przedstawiono wyniki dla chitozanu 2 i roztworu NiSO 4 6H 2 O. Punkty na tym i pozostałych rysunkach uzyskano doświadczalnie, natomiast linie z modelu. Stwierdzono natomiast, że dla każdego przypadku uzyskano dobry opis, wykorzystując równanie eksponencjalne postaci: Ce q = Aexp + C (4) B gdzie: A, B, C - stałe. Uzyskane współczynnik korelacji wynosiły od 0,989 do 0,9995. Ilość zaadsorbowanych jonów podawano w g/g s.m. W obliczeniach, ze względu na dużą wilgotność kulek chitozanowych, uwzględniono ilość wody wprowadzanej do środowiska wraz z materiałem. (a) logq 0,5-0,5-1,0-1,5-2,0-2,5-3,0 log K= K=2243 n=1,5391-2,5-2,0-1,5-1,0-0,5 0,5 1,0 1,5 (b) q [gni/g s.m] 1,4 R^2= A= ,2 B= C= ,0 0,8 0,6 0,4 0,2 CHIT 2 NiSO 4 * 6H 2 O Freundlich ExpGrowth log C e C e [g/dm] 3 Rys. 1. Wyznaczanie stałych K i n z równania Freundlicha (a) oraz opis eksperymentów za pomocą równania Freundlicha i wzrostu ekspotencjalnego (b) W przypadku Zn(II) i Ni(II) nie stwierdzono, aby większy dodatek substancji modyfikującej powodował wzrost sorpcji jonów. Można wręcz stwierdzić, iż ze wzrostem ilości PVA w masie kuleczek te dwa jony były sorbowane gorzej. Natomiast mniejsza ilość dodatku sieciującego powodowała polepszenie sorpcji jonów, ale obniżała właściwości
4 262 Elwira Tomczak mechaniczne kuleczek. Sieciowanie, zgodnie z literaturą tematu, zmniejsza wydajność sorpcji, ale jest często stosowane, gdyż wzmacnia wytrzymałość sorbentu, który jest bardziej stabilny i utrzymuje stałą reaktywność w kwasowych i zasadowych roztworach [6]. Nie stwierdzono wpływu dodatku gliceryny do masy chitozanu na efektywność sorpcji. W przypadku jonów Cu(II) potwierdził się korzystny wpływ dodatku PVA jako substancji modyfikującej [7]. Wraz ze wzrostem jego zawartości w masie chitozanu była sorbowana większa ilość jonów miedzi (rys. 2). q [gcu/g s.m] 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 Cu(II) CHIT2-6% PVA CHIT3-10% PVA CHIT4-5% PVA 0, C e [g/dm 3 ] Rys. 2. Sorpcja jonów Cu(II) w zależności od składu chitozanu q [g/g s.m] 2,5 2,0 1,5 1,0 CHIT2-6% PVA Ni(II) Zn(II) Cu(II) 0, C e [g/dm 3 ] Rys. 3. Sorpcja jonów Ni(II), Zn(II), Cu(II) dla chitozanu o 6% zawartości PVA Na rysunku 3 przedstawiono przykładowe wyniki selektywności chitozanu w stosunku do badanych jonów. W każdym z zaobserwowanych przypadków ilość sorbowanych jonów niklu była mniejsza niż innych jonów. W przypadku chitozanu o 5 i 6% zawartości PVA jony Zn(II) były lepiej sorbowane niż Cu(II), natomiast w przypadku chitozanu o większej, tj. 10%, zawartości PVA sorpcja obu jonów przebiegała na podobnym poziomie. Wykonano wstępne badania dla kulek chitozanowych suszonych liofilizacyjnie. W tym przypadku 2 g wysuszonych granulek zalewano 50 cm 3 roztworu CuSO 4 5H 2 O w granicach stężenia mol/dm 3. Wyniki eksperymentów przedstawiono na kolejnych rysunkach. Na rysunku 4 pokazano kinetykę sorpcji w zależności od wartości stężenia początkowego, natomiast na
5 Równowaga sorpcyjna na modyfikowanych kulkach chitozanowych 263 rysunku 5 izotermę sorpcji opisaną równaniem (4). Podobnie jak w poprzednich przypadkach, opis matematyczny za pomocą równania Freundlicha nie przyniósł spodziewanych rezultatów. 70 C [mg Cu/dm 3 ] C 0 =65,6 mg/dm 3 C 0 =31,9 mg/dm 3 C 0 =6,56 mg/dm t [h] Rys. 4. Kinetyka sorpcji jonów Cu(II) w zależności od stężenia początkowego q [mg Cu/g s.m] R^2= C= A= B= C e [m g C u/dm 3 ] CHIT-LIOF Rys. 5. Izoterma sorpcji dla kuleczek chitozanowych suszonych liofilizacyjnie Podsumowanie 1. Chitozan modyfikowany jest dobrym materiałem sorpcyjnym, przydatnym do zatrzymywania jonów metali ciężkich. 2. Sposób wytwarzania wyrażony zmiennym składem kulek chitozanowych ma znaczny wpływ na efektywność sorpcji poszczególnych jonów. Należy ilość i rodzaj dodatków dobierać indywidualnie do danego jonu. 3. Do opisu równowagi sorpcji analizowanych jonów występujących w roztworze zastosowano równanie eksponencjalnego wzrostu. Równanie to okazało się być bardziej przydatne niż zalecane równanie Freundlicha lub Langmuira. 4. Kulki chitozanowe z dodatkiem PVA sorbowały lepiej jony Cu(II) i Zn(II) niż Ni(II). 5. Chitozan suszony liofilizacyjnie wykazuje dobre właściwości sorpcyjne i mechaniczne. Ponadto można go łatwiej przechowywać.
6 264 Elwira Tomczak Literatura [1] Rhazi M., Desbrieres J., Tolaimate A., Rinaudo M., Vottero P. i Alagui A.: Contribution to the study of the complexation of copper by chitosan and oligomers. Polymer, 2002, 43, [2] Innoue K., Yoshizuka K. i Ohto K.: Adsorptive separation of some metal ions by complexing agent types of chemically modified chitosan. Anal. Chim. Acta, 1999, 388, [3] Wan Nagh W.S., Kamari A. i Koay Y.J.: Equilibrium and Kinetics studies of adsorption of copper(ii) on chitosan and chitosan/pva beads. Int. J. Biol. Macromol., 2004, 34, [4] Jeon C. i Hoell W.H.: Chemical modification of chitosan and equilibrium study for mercury ion removal. Water Res., 2003, 37, [5] Kamiński W., Tomczak E. i Jaros K.: Interactions of metal ions sorbed on chitosan beads. Desalination, 2008, 218, [6] Wan Nagh W.S., Endud C.S. i Mayanar R.: Removal of copper(ii) ions from aqeous solution onto chitosan and cross-linked chitosan beads. React. & Funct. Polymers, 2002, 50, [7] Guibal E.: Interactions of metal ions with chitosan-based sorbents: a review. Sep. & Purif. Techn., 2004, 38, Podziękowanie Projekt badawczy Nr N /1436 był finansowany ze środków na naukę w latach SORPTION EQUILIBRIUM ON MODIFIED CHITOSAN BEADS Summary: Adsorption on a laboratory prepared chitosan beads modified with polyvinyl alcohol (PVA) was determined. To increase resistance of the beads to chemical and physical agents, they were cross-linked with glutaraldehyde (GLA) in the bulk. The main goal of this study was to develop a method for formation of chitosan beads and to determine their efficiency of heavy metal ions sorption. Experiments were carried out in water solutions of copper(ii) (CuSO 4 5H 2O), nickel(ii) (NiSO 4 6H 2O) and zinc(ii) (ZnSO 4 7H 2O) at concentrations ranging from 0.5 to mol/dm 3 in static conditions. First experiments for freeze-dried beads were also carried out. Keywords: chitosan, modifications, sorption equilibrium, heavy metals ions
ZASTOSOWANIE WYPEŁNIENIA CHITOZANOWEGO W KOLUMNIE DO SORPCJI JONÓW Cu(II), Ni(II) I Zn(II)
Proceedings of ECOpole Vol., No. / 7 Elwira TOMCZAK, Dominika SZCZERKOWSKA i Mariusz MANIOS ZASTOSOWANIE WYPEŁNIENIA CHITOZANOWEGO W KOLUMNIE DO SORPCJI JONÓW Cu(II), Ni(II) I Zn(II) APPLICATION OF COLUMN
Bardziej szczegółowoSORPCJA Z ROZTWORÓW WIELOSKŁADNIKOWYCH NA CHITOZANIE SUSZONYM SUBLIMACYJNIE
Proceedings of ECOpole Vol. 3, No. 1 9 Elwira TOMCZAK 1 i Dominika SZCZERKOWSKA 1 SORPCJA Z ROZTWORÓW WIELOSKŁADNIKOWYCH NA CHITOZANIE SUSZONYM SUBLIMACYJNIE SORPTION FROM MULTICOMPONENT SOLUTIONS ON LYOPHILIZATED
Bardziej szczegółowoWPŁYW MODYFIKACJI CHEMICZNEJ WŁÓKNA KOKOSOWEGO NA ZDOLNOŚĆ SORPCYJNĄ WYBRANYCH METALI CIĘŻKICH
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2012.6(1)050 2012;6(1) Elwira TOMCZAK 1 i Dominika SZCZERKOWSKA 1 WPŁYW MODYFIKACJI CHEMICZNEJ WŁÓKNA KOKOSOWEGO NA ZDOLNOŚĆ SORPCYJNĄ WYBRANYCH METALI CIĘŻKICH
Bardziej szczegółowoADSORPCJA BŁĘKITU METYLENOWEGO I JODU NA WYBRANYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2006) ZYGMUNT DĘBOWSKI, EWA OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA
Bardziej szczegółowoKwas HA i odpowiadająca mu zasada A stanowią sprzężoną parę (podobnie zasada B i kwas BH + ):
Spis treści 1 Kwasy i zasady 2 Rola rozpuszczalnika 3 Dysocjacja wody 4 Słabe kwasy i zasady 5 Skala ph 6 Oblicznie ph słabego kwasu 7 Obliczanie ph słabej zasady 8 Przykłady obliczeń 81 Zadanie 1 811
Bardziej szczegółowoReakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 )
Imię i nazwisko.. data.. Reakcje utleniania i redukcji 7.1 Reaktywność metali 7.1.1 Reakcje metali z wodą Lp Metal Warunki oczyszczania metalu Warunki reakcji Obserwacje 7.1.2 Reakcje metali z wodorotlenkiem
Bardziej szczegółowoPROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH ADSORPCJA
KIiChŚ PROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH Ćwiczenie nr ADSORPCJA Cel ćwiczenia Cele ćwiczenia jest wyznaczenie izoter adsorpcji kwasu octowego na węglu aktywny. Wprowadzenie Adsorpcja jest
Bardziej szczegółowoMECHANIZM SORPCJI JONÓW METALI W HYDROśELU CHITOZANOWYM - BADANIA KALORYMETRYCZNE
Proceedings of ECOpole Vol. 3, No. 1 2009 Roman ZARZYCKI 1, Zofia MODRZEJEWSKA 1, Hanna KIERZKOWSKA-PAWLAK 1 i Witold SUJKA 1 MECHANIZM SORPCJI JONÓW METALI W HYDROśELU CHITOZANOWYM - BADANIA KALORYMETRYCZNE
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja
Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph
Bardziej szczegółowoRzeszów, 16 kwietnia, 2018 r. RECENZJA
Rzeszów, 16 kwietnia, 2018 r. RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr inż. Agaty PRZEWŁOCKIEJ pt.: Biosorpcjne usuwanie mieszaniny jonów Ni(II), Pb(II) oraz Zn(II) z roztworu wodnego przy zastosowaniu złoża
Bardziej szczegółowo2.1. Charakterystyka badanego sorbentu oraz ekstrahentów
BADANIA PROCESU SORPCJI JONÓW ZŁOTA(III), PLATYNY(IV) I PALLADU(II) Z ROZTWORÓW CHLORKOWYCH ORAZ MIESZANINY JONÓW NA SORBENCIE DOWEX OPTIPORE L493 IMPREGNOWANYM CYANEXEM 31 Grzegorz Wójcik, Zbigniew Hubicki,
Bardziej szczegółowoADSORPCJA PARACETAMOLU NA WĘGLU AKTYWNYM
ADSORPCJA PARACETAMOLU NA WĘGLU AKTYWNYM CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest analiza procesu adsorpcji paracetamolu na węglu aktywnym. Zadanie praktyczne polega na spektrofotometrycznym oznaczeniu stężenia
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoWPŁYW ph ROZTWORU WODNEGO NA WIELKOŚĆ SORPCJI KWASU FTALOWEGO
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (6) EWA KSYCIŃSKA-RĘBIŚ, ZYGMUNT DĘBOWSKI Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 6a, 42- Częstochowa WPŁYW ph
Bardziej szczegółowoZad: 5 Oblicz stężenie niezdysocjowanego kwasu octowego w wodnym roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm 3, jeśli ph tego roztworu wynosi 3.
Zad: 1 Oblicz wartość ph dla 0,001 molowego roztworu HCl Zad: 2 Oblicz stężenie jonów wodorowych jeżeli wartość ph wynosi 5 Zad: 3 Oblicz stężenie jonów wodorotlenkowych w 0,05 molowym roztworze H 2 SO
Bardziej szczegółowodla której jest spełniony warunek równowagi: [H + ] [X ] / [HX] = K
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH Szwedzki chemik Svante Arrhenius w 1887 roku jako pierwszy wykazał, że procesowi rozpuszczania wielu substancji towarzyszy dysocjacja, czyli rozpad cząsteczek na jony naładowane
Bardziej szczegółowoADSORPCJA SUBSTANCJI POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH Z ROZTWORÓW WODNYCH NA PYLISTYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) DAGMARA KOWALCZYK Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA SUBSTANCJI
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE
Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE I - BIAŁKA. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi.
ĆWICZENIE I - BIAŁKA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi. Odczynniki: - wodny 1% roztwór siarczanu(vi) miedzi(ii), - 10% wodny
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Biofizyki
CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,
Bardziej szczegółowoWodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska
ROZTWORY BUFOROWE Roztworami buforowymi nazywamy takie roztwory, w których stężenie jonów wodorowych nie ulega większym zmianom ani pod wpływem rozcieńczania wodą, ani pod wpływem dodatku nieznacznych
Bardziej szczegółowoZa poprawną metodę Za poprawne obliczenia wraz z podaniem zmiany ph
Zadanie 1 ( pkt.) Zmieszano 80 cm roztworu CHCH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm oraz 70 cm roztworu CHCK o stężeniu 0,5 mol/dm. bliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph roztworu po wprowadzeniu
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE POCHODNYCH UŁAMKOWYCH DO MATEMATYCZNEGO OPISU KINETYKI SORPCJI DLA UKŁADU SORBENT ROŚLINNY - JONY METALI CIĘŻKICH
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2013.7(1)036 2013;7(1) Elwira TOMCZAK 1, Władysław KAMIŃSKI 1 i Dominika SZCZERKOWSKA 1 ZASTOSOWANIE POCHODNYCH UŁAMKOWYCH DO MATEMATYCZNEGO OPISU KINETYKI SORPCJI
Bardziej szczegółowoKarta pracy IV/1a - Reakcje w roztworach: - rozpuszczanie, rozpuszczalność i krystalizacja
Karta pracy IV/1a - Reakcje w roztworach: - rozpuszczanie, rozpuszczalność i krystalizacja I. Rozpuszczalność 1. Rozpuszczalność - maksymalna ilość gram substancji, która w określonej temperaturze rozpuszcza
Bardziej szczegółowoTermodynamika fazy powierzchniowej Zjawisko sorpcji Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BET Zjawiska przylegania
ermodynamika zjawisk powierzchniowych 3.6.1. ermodynamika fazy powierzchniowej 3.6.2. Zjawisko sorpcji 3.6.3. Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BE 3.6.4. Zjawiska przylegania ZJAWISKA PWIERZCHNIWE
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE 2. Data:... Kierunek studiów i nr grupy...
SPRAWOZDANIE 2 Imię i nazwisko:... Data:.... Kierunek studiów i nr grupy..... Doświadczenie 1.1. Wskaźniki ph stosowane w laboratorium chemicznym. Zanotować obserwowane barwy roztworów w obecności badanych
Bardziej szczegółowoa. Dobierz współczynniki w powyższym schemacie tak, aby stał się równaniem reakcji chemicznej.
Zadanie 1. Nitrogliceryna (C 3 H 5 N 3 O 9 ) jest środkiem wybuchowym. Jej rozkład można opisać następującym schematem: C 3 H 5 N 3 O 9 (c) N 2 (g) + CO 2 (g) + H 2 O (g) + O 2 (g) H rozkładu = - 385 kj/mol
Bardziej szczegółowoKATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI
6 KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z zagadnieniami katalizy homogenicznej i wykorzystanie reakcji tego typu do oznaczania śladowych ilości jonów Cu 2+. Zakres obowiązującego
Bardziej szczegółowoRoztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak)
Roztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak) 1. Właściwości roztworów buforowych Dodatek nieznacznej ilości mocnego kwasu lub mocnej zasady do czystej wody powoduje stosunkowo dużą
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE SSN W MODELOWANIU RÓWNOWAGI SORPCYJNEJ JONÓW METALI CIĘŻKICH NA KLINOPTYLOLICIE
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2012.6(2)089 2012;6(2) Elwira TOMCZAK 1 i Władysław KAMIŃSKI 1 ZASTOSOWANIE SSN W MODELOWANIU RÓWNOWAGI SORPCYJNEJ JONÓW METALI CIĘŻKICH NA KLINOPTYLOLICIE APPLICATION
Bardziej szczegółowoĆW. 7 BIOSPRPCJA. 4. Materiały
ĆW. 7 BIOSPRPCJA. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest ocena możliwości wykorzystania biosorbentów do usuwania metali ze ścieków. Wyznaczenie stałych występujących w równaniach opisujących równowagę i kinetykę
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH Ćwiczenie nr 6 Adam Pawełczyk Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych USUWANIE SUBSTANCJI POŻYWKOWYCH ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do
Bardziej szczegółowoZadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3
Zadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3 Zadanie: 2 (1 pkt) Do 20cm 3 20% roztworu kwasu solnego o gęstości
Bardziej szczegółowoTemat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph
Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Dysocjacja elektrolitów W drugiej połowie XIX wieku szwedzki chemik S.A. Arrhenius doświadczalnie udowodnił, że substancje
Bardziej szczegółowoOTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI
15 OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z prostymi metodami syntezy związków chemicznych i chemią związków miedzi Zakres obowiązującego materiału
Bardziej szczegółowoSkład zespołu (imię i nazwisko): (podkreślić dane osoby piszącej sprawozdanie):
Wydział Chemii Katedra Chemii Ogólnej i Nieorganicznej pracownia studencka prowadzący:.. ĆWICZENIE 5 RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH Data wykonania ćwiczenia: Skład zespołu (imię i nazwisko):
Bardziej szczegółowo1 Kinetyka reakcji chemicznych
Podstawy obliczeń chemicznych 1 1 Kinetyka reakcji chemicznych Szybkość reakcji chemicznej definiuje się jako ubytek stężenia substratu lub wzrost stężenia produktu w jednostce czasu. ν = c [ ] 2 c 1 mol
Bardziej szczegółowoK05 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego K05 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie punktu izoelektrycznego żelatyny metodą wiskozymetryczną Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Układy
Bardziej szczegółowoa) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia
1. Oblicz wartość stałej równowagi reakcji: 2HI H 2 + I 2 w temperaturze 600K, jeśli wiesz, że stężenia reagentów w stanie równowagi wynosiły: [HI]=0,2 mol/dm 3 ; [H 2 ]=0,02 mol/dm 3 ; [I 2 ]=0,024 mol/dm
Bardziej szczegółowoZadanie: 2 Zbadano odczyn wodnych roztworów następujących soli: I chlorku baru II octanu amonu III siarczku sodu
Zadanie: 1 Sporządzono dwa wodne roztwory soli: siarczanu (VI) sodu i azotanu (III) sodu Który z wyżej wymienionych roztworów soli nie będzie miał odczynu obojętnego? Uzasadnij odpowiedź i napisz równanie
Bardziej szczegółowoZadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE WĘGLI AKTYWNYCH DO SORPCJI MIEDZI Z ROZTWORÓW WODNYCH
Proceedings of ECOpole Vol. 2, No. 1 2008 Joanna LACH 1 i Ewa OCIEPA 1 WYKORZYSTANIE WĘGLI AKTYWNYCH DO SORPCJI MIEDZI Z ROZTWORÓW WODNYCH USAGE OF ACTIVATED CARBONS TO THE ADSORPTION OF COPPER FROM WATER
Bardziej szczegółowoOTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI
15 OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z prostymi metodami syntezy związków chemicznych i chemią związków miedzi Zakres obowiązującego materiału
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyi i Ochrony Środowisa Studia stacjonarne, Ro I, Semestr zimowy 01/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewsi e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 atedra Fizyochemii
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Adsorpcja kwasu octowego na węglu aktywnym. opracowała dr hab. Małgorzata Jóźwiak
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Adsorpcja kwasu octowego na węglu aktywnym opracowała dr hab. Małgorzata Jóźwiak ćwiczenie nr Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoXXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2016/2017
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 2 maja 217 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoAdsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu
Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu, wyznaczenie równania izotermy Freundlicha oraz wpływu
Bardziej szczegółowoĆwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ
Wprowadzenie Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ opracowanie: Barbara Stypuła Celem ćwiczenia jest poznanie roli katalizatora w procesach chemicznych oraz prostego sposobu wyznaczenia wpływu
Bardziej szczegółowoZagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych
Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Bardziej szczegółowoChemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II
Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II Łączenie się atomów. Równania reakcji Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA. DZIAŁ: Alkacymetria
ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA DZIAŁ: Alkacymetria ZAGADNIENIA Prawo zachowania masy i prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Stała dysocjacji, stopień dysocjacji
Bardziej szczegółowoKATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ
KATEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ Absorpcja Osoba odiedzialna: Donata Konopacka - Łyskawa dańsk,
Bardziej szczegółowoA4.05 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego A4.05 nstrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie współczynników aktywności soli trudno rozpuszczalnej metodą pomiaru rozpuszczalności Zakres zagadnień obowiązujących
Bardziej szczegółowoSorpcja chromu Cr(VI) w obecności kwasu benzoesowego na wybranych węglach aktywnych
Inżynieria i Ochrona Środowiska 213, t. 16, nr 3, s. 341-351 Ewa OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Biotechnologii Instytut Inżynierii Środowiska ul. Brzeźnicka 6a,
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoChemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II
Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II Szczegółowe kryteria oceniania po pierwszym półroczu klasy II: III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących
Bardziej szczegółowoSTĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI
Ćwiczenie 8 Semestr 2 STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Obowiązujące zagadnienia: Stężenie jonów wodorowych: ph, poh, iloczyn jonowy wody, obliczenia rachunkowe, wskaźniki
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowoc. Oblicz wydajność reakcji rozkładu 200 g nitrogliceryny, jeśli otrzymano w niej 6,55 g tlenu.
Zadanie 1. Nitrogliceryna (C 3H 5N 3O 9) jest środkiem wybuchowym. Jej rozkład można opisać następującym schematem: 4 C 3 H 5 N 3 O 9 (c) 6 N 2 (g) + 12 CO 2 (g) + 10 H 2 O (g) + 1 O 2 (g) H rozkładu =
Bardziej szczegółowoWyznaczanie stałej dysocjacji pk a słabego kwasu metodą konduktometryczną CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA. Tabela wyników pomiaru
Wyznaczanie stałej dysocjacji pk a słabego kwasu metodą konduktometryczną Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie stałej dysocjacji pk a słabego kwasu metodą konduktometryczną. Zakres wymaganych
Bardziej szczegółowoPowstawanie żelazianu(vi) sodu przebiega zgodnie z równaniem: Ponieważ termiczny rozkład kwasu borowego(iii) zachodzi zgodnie z równaniem:
Zad. 1 Ponieważ reakcja jest egzoenergetyczna (ujemne ciepło reakcji) to wzrost temperatury spowoduje przesunięcie równowagi w lewo, zatem mieszanina przyjmie intensywniejszą barwę. Układ będzie przeciwdziałał
Bardziej szczegółowoKonkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów. 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Schemat punktowania zadań
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Schemat punktowania zadań Maksymalna liczba punktów 40. 90% 36 pkt. Uwaga! 1. Wszystkie
Bardziej szczegółowoRoztwory elekreolitów
Imię i nazwisko:... Roztwory elekreolitów Zadanie 1. (2pkt) W teorii Brönsteda sprzężoną parą kwas-zasada nazywa się układ złożony z kwasu oraz zasady, która powstaje z tego kwasu przez odłączenie protonu.
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA LABORATORYJNE Z CHEMII FIZYCZNEJ
SKRYPTY DLA SZKÓŁ WYŻSZYCH POLITECHNIKA ŁÓDZKA Praca zbiorowa ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z CHEMII FIZYCZNEJ DLA STUDENTÓW WYDZIAŁU INŻYNIERII CHEMICZNEJ I OCHRONY ŚRODOWISKA Wydanie II poprawione ŁÓDŹ 2006
Bardziej szczegółowo- w nawiasach kwadratowych stężenia molowe.
Cz. VII Dysocjacja jonowa, moc elektrolitów, prawo rozcieńczeń Ostwalda i ph roztworów. 1. Pojęcia i definicja. Dysocjacja elektroniczna (jonowa) to samorzutny rozpad substancji na jony w wodzie lub innych
Bardziej szczegółowoAdsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych
Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych mgr Ewelina Ślęzak Opiekun pomocniczy: dr Joanna Poluszyńska Opiekun: prof. dr hab. inż. Piotr Wieczorek
Bardziej szczegółowoOpracował dr inż. Tadeusz Janiak
Opracował dr inż. Tadeusz Janiak 1 Uwagi dla wykonujących ilościowe oznaczanie metodami spektrofotometrycznymi 3. 3.1. Ilościowe oznaczanie w metodach spektrofotometrycznych Ilościowe określenie zawartości
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE CELULOZY I KORY WIERZBY Salix americana DO ADSORPCJI MIEDZI Z ROZTWORÓW WODNYCH
Proceedings of ECOpole Vol. 4, No. 2 10 Marta BIEGAŃSKA 1 i Ryszard CIERPISZEWSKI 1 WYKORZYSTANIE CELULOZY I KORY WIERZBY Salix americana DO ADSORPCJI MIEDZI Z ROZTWORÓW WODNYCH UTILIZATION OF CELLULOSE
Bardziej szczegółowog % ,3%
PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE. STECHIOMETRIA 1. Obliczyć ile moli stanowi: a) 2,5 g Na; b) 54 g Cl 2 ; c) 16,5 g N 2 O 5 ; d) 160 g CuSO 4 5H 2 O? 2. Jaka jest masa: a) 2,4 mola Na; b) 0,25 mola
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie
Bardziej szczegółowoRównowagi jonowe - ph roztworu
Równowagi jonowe - ph roztworu Kwasy, zasady i sole nazywa się elektrolitami, ponieważ przewodzą prąd elektryczny, zarówno w wodnych roztworach, jak i w stanie stopionym (sole). Nie wszystkie wodne roztwory
Bardziej szczegółowo8. Trwałość termodynamiczna i kinetyczna związków kompleksowych
8. Trwałość termodynamiczna i kinetyczna związków kompleksowych Tworzenie związku kompleksowego w roztworze wodnym następuje poprzez wymianę cząsteczek wody w akwakompleksie [M(H 2 O) n ] m+ na inne ligandy,
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2]
Wymagania programowe na poszczególne oceny III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ
WARTOŚĆ ph ROZTWORÓW WODNYCH WSTĘP 1. Wartość ph wody i roztworów Woda dysocjuje na jon wodorowy i wodorotlenowy: H 2 O H + + OH (1) Stała równowagi tej reakcji, K D : wyraża się wzorem: K D = + [ Η ][
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH
8 RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH CEL ĆWICZENIA Wyznaczenie gramorównoważników chemicznych w procesach redoks na przykładzie KMnO 4 w środowisku kwaśnym, obojętnym i zasadowym z zastosowaniem
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoRepetytorium z wybranych zagadnień z chemii
Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie
Bardziej szczegółowoProblemy Inżynierii Rolniczej Nr 4/2005
Problemy Inżynierii Rolniczej Nr 4/2005 Stefan Wieczorek Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Oddział w Gdańsku Stanisław Stężała Instytut Budownictwa, Mechanizacji
Bardziej szczegółowo1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
Bardziej szczegółowoPotencjometryczna metoda oznaczania chlorków w wodach i ściekach z zastosowaniem elektrody jonoselektywnej
Potencjometryczna metoda oznaczania chlorków w wodach i ściekach z zastosowaniem elektrody jonoselektywnej opracowanie: dr Jadwiga Zawada Cel ćwiczenia: poznanie podstaw teoretycznych i praktycznych metody
Bardziej szczegółowoSynteza nanocząstek magnetycznych pokrytych modyfikowaną skrobią dla zastosowań biomedycznych
Synteza nanocząstek magnetycznych pokrytych modyfikowaną skrobią dla zastosowań biomedycznych mgr Katarzyna Węgrzynowska-Drzymalska Katedra Chemii i Fotochemii Polimerów Wydział Chemii Uniwersytet Mikołaja
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020
Wymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wymagań na ocenę dopuszczającą.
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółowoSporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości
Sporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości (opracowanie: Barbara Krajewska) Celem ćwiczenia jest zbadanie właściwości roztworów buforowych. Przygotujemy dwa roztwory buforowe: octanowy
Bardziej szczegółowoCEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z chemią 14 grupy pierwiastków układu okresowego
16 SOLE KWASU WĘGLOWEGO CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z chemią 14 grupy pierwiastków układu okresowego Zakres obowiązującego materiału Węgiel i pierwiastki 14 grupy układu okresowego, ich związki
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoCel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem
Hospitacja diagnozująca Źródła informacji chemicznej Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem Opracowała: mgr Lilla Zmuda Matyja Arkusz Hospitacji Diagnozującej nr
Bardziej szczegółowoWydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska. Zastosowanie polimerów funkcjonalnych do usuwania/odzysku metali z surowców wtórnych
Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska Zastosowanie polimerów funkcjonalnych do usuwania/odzysku metali z surowców wtórnych naliza próbek środowiskowych i przemysłowych - laboratorium Prowadzący: dr
Bardziej szczegółowoPODSTAWY STECHIOMETRII
PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych
Bardziej szczegółowoSELEKTYWNE USUWANIE HERBICYDÓW Z WODY Z UŻYCIEM MODYFIKOWANEGO POLIDIWINYLOBENZENU
MAŁGORZATA KICA, SYLWIA RONKA * SELEKTYWNE USUWANIE HERBICYDÓW Z WODY Z UŻYCIEM MODYFIKOWANEGO POLIDIWINYLOBENZENU SELECTIVE HERBICIDES REMOVAL FROM WATER USING MODIFIED POLY(DIVINYLBENZENE) Streszczenie
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum
WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum Program nauczania chemii w gimnazjum autorzy: Teresa Kulawik, Maria Litwin Program realizowany przy pomocy
Bardziej szczegółowo