SUPRAŚL ŚLADY PAMIĘCI ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH
|
|
- Paulina Skrzypczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 SUPRAŚL ŚLADY PAMIĘCI ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH Z niczyjego rozkazu Bezdomni i Podziemni, jak w bajce szli widmowi. Z niczyjego rozkazu, z własnego wyboru. Już tylko na te próby męstwa i honoru. Już tylko, by tych prochów nie oddać wrogowi. Marian Hemar O wielkim bojowniku Walka o Ich pamięć i cześć wg Instytutu Pamięci Narodowej Wiele upłynęło czasu, nim 4 lutego 2011 roku Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu dnia 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Środowiska kombatanckie, liczne organizacje patriotyczne, stowarzyszenia naukowe, przyjaciele i rodziny tych, którzy polegli w boju, zostali zamordowani w komunistycznych więzieniach lub odeszli już na wieczną wartę, od lat pukali do wielu drzwi z żądaniami, by wolna Polska oddała wreszcie hołd swym najlepszym Synom. Przez lata odpowiedzią była cisza. Nadzieje zaczęły się spełniać pod koniec pierwszej dekady XXI wieku. Apele środowisk kombatanckich zaczęły zyskiwać coraz większe poparcie. Janusz Kurtyka, prezes Instytutu Pamięci Narodowej od końca 2005 r., nadał tym staraniom silny impuls i 1
2 przyspieszenie. Między innymi 19 listopada 2008 r. podczas spotkania w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, z udziałem wiceprezydenta Opola Arkadiusza Karbowiaka i pełnomocnika wojewody opolskiego ds. kombatantów i osób represjonowanych Bogdana Bocheńskiego, postanowiono zorganizować w Opolu 1 marca 2009 r. Dzień Żołnierza Antykomunistycznego. W liście do prezydenta Opola, Ryszarda Zembaczyńskiego, prezes IPN, Janusz Kurtyka, napisał: Uroczystość oddania hołdu członkom zbrojnych organizacji niepodległościowych, walczących po II wojnie światowej z organami komunistycznego państwa, powinna wpisać się na stałe do kalendarza uroczystości państwowych. 28 lutego 2009 r. z inicjatywy Janusza Kurtyki i Jerzego Szmida na I Walnym Zgromadzeniu Stowarzyszenia NZS 1980 została podjęta uchwała popierająca inicjatywę Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, by 1 marca ustanowić dniem Żołnierzy Wyklętych. Data 1 marca nie jest przypadkowa. Tego dnia w 1951 r. w mokotowskim więzieniu komuniści strzałem w tył głowy zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość Łukasza Cieplińskiego i jego towarzyszy walki. Tworzyli oni ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od roku 1945 dzieło Armii Krajowej. Zajęcie Polski przez Armię Czerwoną i włączenie połowy jej terytorium do ZSRR sprawiło, że dziesiątki tysięcy żołnierzy nie złożyło broni. Gotowi byli walczyć o odzyskanie niepodległości, wypełnić złożoną przysięgę. Powojenna konspiracja niepodległościowa była, aż do powstania Solidarności, najliczniejszą formą zorganizowanego oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej przemocą władzy. W roku największej aktywności zbrojnego podziemia, 1945, działało w nim bezpośrednio tysięcy konspiratorów, zgrupowanych w oddziałach o bardzo różnej orientacji. Dwadzieścia tysięcy z nich walczyło w oddziałach partyzanckich. Kolejnych kilkaset tysięcy stanowili ludzie zapewniający partyzantom aprowizację, wywiad, schronienie i łączność. Doliczyć trzeba jeszcze około dwudziestu tysięcy uczniów z podziemnych organizacji młodzieżowych, sprzeciwiających się komunistom. Łącznie stanowi to rzeszę ponad pół miliona ludzi tworzących społeczność Żołnierzy Wyklętych. Ostatni leśny, żołnierz ZWZ-AK, a później WiN - Józef Franczak Laluś - zginął w walce w październiku roku Na niespełna dwa miesiące przed tragiczną śmiercią w katastrofie smoleńskiej prezes Janusz Kurtyka tak mówił Rzeczpospolitej o motywach swojego i IPN zaangażowania w przywracanie pamięci o żołnierzach antykomunistycznego podziemia: Tradycję niepodległościową uważamy za jeden z najważniejszych elementów tożsamości naszego państwa. Poza tym czyn zbrojny i antykomunistyczna działalność w imię 2
3 niepodległości po drugiej wojnie światowej funkcjonują w społecznej świadomości w stopniu niedostatecznym i często w sposób zafałszowany, co jest skutkiem konsekwentnej polityki władz PRL. Komuniści robili wszystko, by zohydzić żołnierzy niepodległej Polski oraz ich walkę To oczywiste, że tak jak kultywujemy pamięć o Polskim Państwie Podziemnym, tak powinniśmy również pamiętać o czynie żołnierzy konspiracji antykomunistycznej. Bo to była walka o niepodległość. Zdecydowanego poparcia idei Dnia Pamięci udzielał Prezydent Lech Kaczyński. To ostatecznie on skierował w lutym 2010 r. do Sejmu projekt ustawy w tej sprawie: Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych ma być wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny brzmiało uzasadnienie projektu ustawy o tym Dniu. Uchwalenie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest formą uczczenia walki i ofiary bohaterów Ojczyzny, czynu żołnierzy konspiracji antykomunistycznej, a także ich bólu i cierpień, jakich doznawali przez wszystkie lata PRL, i ciszy po 1989 roku 1. W wielu regionach Polski podjęto starania, by ujawnić, udokumentować, upamiętnić żołnierzy podziemia niepodległościowego. Najcenniejsze inicjatywy podejmowano w społecznościach lokalnych małych miast. Wspomnienia uczestników tamtych wydarzeń często pojawiały się na łamach miejscowej prasy lub wydawnictw. Nie zawsze jednak zyskiwały odpowiednie zainteresowanie. Niniejsze opracowanie stanowi próbę odszukania śladów pamięci Żołnierzy Wyklętych w przestrzeni i środowisku małego miasta, jakim jest Supraśl. JAKIE SĄ ŚLADY ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH W SUPRAŚLU? I. WIZUALNE (widoczne w przestrzeni publicznej) A. CMENTARZE, POMNIKI, NAGROBKI - w Supraślu na cmentarzach katolickich parafii Św. Trójcy i NMP Królowej Polski przy ul. Białostockiej 1 Geneza święta pochodzi z Instytutu Pamięci Narodowej: 3
4 Ilustracja 1. Nagrobek por. Józefa Borowskiego, ps. Grom. Znajduje się przy głównej alejce na cmentarzu Św. Trójcy w Supraślu. Pomnik po latach został ufundowany przez żołnierzy podwładnych Groma. Fot. M. Tołoczko, 2011 Ilustracja 2. Nagrobek Karola Soroki żołnierza AK ps. Sokół w grobowcu rodzinnym na cmentarzu parafii Św. Trójcy w Supraślu. Fot. M. Tołoczko,
5 Ilustracja 3. Nagrobek Leonarda Dobrowolskiego ppor. AK ps. Jurek w grobowcu rodzinnym na cmentarzu parafii NMP Królowej Polski w Supraślu. Fot. M. Tołoczko, 2011 B. TABLICA PAMIĄTKOWA W KOŚCIELE ŚW. TRÓJCY - Epitafium mieszkańców Supraśla, poległych i pomordowanych w latach Wśród 84 nazwisk osób, które straciły życie w wyniku napaści na Polskę jej zachodniego i wschodniego sąsiada, są nazwiska Żołnierzy Wyklętych Ilustracja 4. Tablica - Epitafium odsłonięta i poświęcona 25 września 2009 r. w 70. rocznicę napaści sowieckiej. Fot: 5
6 II. WYDAWNICTWA, DRUKI, OPRACOWANIA Pozycje dostępne w Podlaskiej Bibliotece Cyfrowej: Straty wojenne Supraśla : polegli i pomordowani w latach Wojciech Załęski, Supraśl 2006 Ilustracja 5. Publikacja - efekt wieloletnich bada pasjonatów lokalnego pisma Nazukos Supraśl pod kierunkiem redaktora naczelnego Wojciecha Załęskiego i członków Stowarzyszenia Kulturalnego Collegium Suprasliense. Fot. 6
7 Ilustracja 6. W kwartalniku Białostocczyzna we wspomnieniach mieszkańców wielokrotnie można natrafić na relacje o Żołnierzach Wyklętych. Str. 154 i Chmielewska A., Drozdowska J., Gogolewska J., W godzinie próby. Żołnierze podziemia niepodległościowego w Białostockiem po 1944 roku i ich losy, Białystok IPN Oddział Białystok, 2010, 304 s. Album jest poświęcony żołnierzom podziemia niepodległościowego w Białostockiem po 1944 r. Bogato ilustrowana publikacja, zawierająca ponad 500 zdjęć i dokumentów, została przygotowana przede wszystkim na podstawie materiałów archiwalnych z zasobu Oddziałowego Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów w Białymstoku.Dystrybucja: Oddział IPN w Białymstoku 7
8 Mapa Bitwa pod Ogółami - 8 lipca 1945 Zgrupowanie AKO Piotrków Wydawnictwo IPN Oddział Białystok 2010 r. Ilustracja 7. Broszura poświęcona Zgrupowaniu AKO Piotrków i Bitwie pod Ogółami w 1945 r. W opisie biografia Józefa Borowskiego ps. Grom. IPN Białystok 8
9 III. PUBLIKACJE NA ŁAMACH LOKALNEGO PISMA NAZUKOS WIADOMOŚCI SUPRASKIE I NAZUKOS SUPRAŚL Przed pierwszymi wolnymi wyborami samorządowymi w III Rzeczpospolitej (27 maja 1990) rozpoczęto w Supraślu wydawanie pisma Nazukos Wiadomości Supraskie. To jeden z pierwszych przejawów odradzającej się demokracji, samorządności i społeczeństwa obywatelskiego. Gazeta dla wielu osób stała się ważną lekturą, często na nowo odkrywającą nieznane lub przemilczane karty historii naszego miasta i regionu. Szczególne znaczenie miały zamieszczane wspomnienia naocznych świadków historii okresu międzywojennego, czasu II wojny światowej i późniejsze utrwalanie PRL. Mówiąc o działalności podziemia antykomunistycznego w Supraślu i okolicach należy się powołać na jeden z pierwszych tekstów opisujących wyzwolenie Supraśla spod okupacji niemieckiej. Od tego czasu w odniesieniu do członków organizacji niepodległościowych Supraśla i okolic jest uprawnione określenie Żołnierze Wyklęci. Tak wyzwolenie Supraśla wspominał p. Leonard Dobrowolski: Kiedy Niemcy pod naporem armii sowieckiej wycofywali się ze wschodnich terenów polskich, organizacje konspiracyjne zbrojnej i cywilnej AK były dobrze przygotowane do objęcia władzy w wyzwolonym Supraślu w lipcu 1944 r. Po ewakuacji żandarmerii niemieckiej i władzy cywilnej Komendant 15 placówki AK w Supraślu por. Bernatowicz ps. Grom zarządził dla całej placówki pogotowie bojowe. W dniu 23 lipca łącznicy przekazali wszystkim żołnierzom AK rozkaz dowódcy stawienia się w lesie przy drodze do Cieliczanki w wyznaczonym dniu i godzinie z ekwipunkiem i żywnością na 24 godziny. Ten rozkaz był początkiem akcji Burza zapowiadającym wyzwolenie Supraśla. Zgrupowanie odbyło się bez przeszkód i drugi pluton po otrzymaniu broni natychmiast przystąpił do akcji, zabezpieczając drogę łączącą Supraśl przez Cieliczankę, z szosą wschodnią w Królowym Moście. Stąd spodziewano się nadejścia wojsk sowieckich. Pierwszy pluton przyłączył się do tej akcji, pokonując bardzo niebezpieczną w tym czasie trasę, od Podsupraśla do Krzemiennego, a stamtąd przez rzekę do Cieliczanki, gdzie nastąpiło połączenie dwóch plutonów. Z chwilą opuszczenia Supraśla przez wojska niemieckie w dniu 21 VII komendant placówki por. Bernatowicz ps. Grom wprowadził do magistratu dowództwo placówki, ogłaszając się jednocześnie komisarzem wojskowym Supraśla. Polecił wywiesić polską flagę i powołał tymczasową radę składającą się z czterech osób. Do rady weszli: Ks. Wacław Dorabiało, Władysław Normantowicz, Franciszek Ambrożewski i Józef Reutt. W tym czasie oddział AK po wykonaniu zadania czekał przed Supraślem na przybycie jednostek wojsk sowieckich, aby razem wejść do wolnego Supraśla. Kiedy przybył pierwszy oddział sowiecki, 9
10 plutonowy Karol Dobrowolski ps. Rdzeń złożył oficerowi sowieckiemu raport, meldując że Supraśl jest wolny, a władze polskie rozpoczęły urzędowanie. Oficer rozkazał, aby oddział AK wszedł do Supraśla za godzinę, a dowódca oddziału ma się zgłosić u komendanta goroda, który wyda dalsze rozkazy. Tylko kilku akowców weszło do Supraśla, nie byli pewni dalszego swego losu. Pierwszą decyzją komendanta urzędującego w magistracie było, aby oddział AK zdał mu broń. Zrobiło to tylko kilku żołnierzy AK. Dalej sowiecki dowódca wyznaczył por. Bernatowicza, dowodcę placówki AK w Supraślu, do przeprowadzenia pilnej odbudowy zniszczonego mostu. W czasie tych prac nasz dowódca został aresztowany przez NKWD. W jego zastępstwie pan Bacia, ps. Nauczyciel, zorganizował powiększoną Radę Miejską. Na burmistrza został wybrany Władysław Normantowicz, jego zastępcą Jan Remfeld. W kilka dni po wyzwoleniu komendant placówki NSZ Edward Sokołowski, ps. Czarny, zorganizował milicję. W jej skład weszli żołnierze AK i NSZ. Milicjantami zostali: Jan Pul, Stanisław Kozłowski, Mikołaj Tarasewicz, Kazimierz Arciszewski, Sergiusz Korzeniewski, Józef Nowik. W krótkim czasie NKWD aresztowało komendanta Sokołowskiego. Po tygodniu NKWD przystąpiło dalej do przesłuchań wszystkich członków AK, co spowodowało ukrywanie się akowców. Nocą z 3 na 4 listopada 1944 sowieci aresztowali i wywieźli do Ostaszkowa ok. 100 akowców. Po roku zostali przewiezieni do Riazania, skąd powrócili w Żołnierze NSZ zostali aresztowani w styczniu 1945 r. i wywiezieni do Stalinogorska. Wrócili we wrześniu Stopniowo do władz miasta zaczęli wchodzić sympatycy Stalina, niepolscy Polacy, którzy tych, co przysięgali walczyć za Polskę do ostatniej kropli krwi, uważali za wrogów i zdrajców Polski Ludowej(...) 2 2 Leonard Dobrowolski, ps Jurek, Prawda o wyzwoleniu Supraśla, Nazukos Wiadomości Supraskie 1990, nr 5 (lipiec), s 5. 10
11 Ilustracja 8. Akt oskarżenia Mieczysława Kozłowskiego. Fot. Archiwum Collegium Suprasliense Z innych artykułów o Żołnierzach Wyklętych Supraśla warto wymienić zwłaszcza: Henryk Ołdytowski, Aby pamięć nie umarła, Nazukos Wiadomości Supraskie 1991, nr 34 (listopad), s. 1 H. Zdrójkowska, Mieczysław Kozłowski 1945, Nazukos Wiadomości Supraskie 1991, nr 34 (listopad), s. 1 i 2 H. Ołdytowski, Maj 1945 ze wspomnień, Nazukos Supraśl 2011, nr 292/5 (maj), s. 12 Wspomnienia żołnierzy AK ps. Orzeł i Sokół maj 1945, Nazukos Supraśl 2011, nr 292/5 (maj), s IV. MATERIAŁY ARCHIWALNE - ARCHIWUM COLLEGIUM SUPRASLIENSE - Stanisław Holak ps. Grzmot Zgrupowanie partyzanckie Obywatelskiej Armii Krajowej Piotrków (m. in.: Mieszkańcy Supraśla w zgrupowaniu Piotrków ) - Rękopis wspomnień Antoniego Muszyńskiego - Fotografie Józefa Borowskiego ps. Grom 11
12 Ilustracja 9. Stanisław Holak w swym opracowaniu podaje listę mieszkańców Supraśla żołnierzy Zgrupowania AKO Piotrków. Archiwum Collegium Suprasliense. 12
13 - Akt oskarżenia Mieczysława Kozłowskiego ps. Gwóźdź, fotografia - Oświadczenie Piotra Żurawlowa ps. Szpilka amnestia 15 kwietnia 1947 r. -Maszynopis: Rozbicie białostockiego więzienia- z nagrania oficera NSZ Jerzego Cichosza Ilustracja 10. Por. Józef Borowski ps. Grom. Przez całą okupację niemiecką więzień oflagu. Fot. Archiwum Collegium Suprasliense 13
14 V. MEDIA Audycja radiowa: Agnieszka Czarkowska, Radio Białystok Tajemnice naszych czasów: Józef Borowski ps. Grom W programie omawiamy działalność dowódcy I kompanii / krypt. Niemen/ 42 pp Zgrupowania AKO Rejonu F / krypt. Piotrków/ ppor. Józefa Borowskiego ps. Grom. Pochodził z Chodorek. Skończył Gimnazjum Męskie w Białymstoku. Zawodowy oficer artylerii. Brał udział w kampanii wrześniowej w szeregach I pac. w Armii Modlin. Dostał się do niewoli. Spędził tam całą wojnę. W 1945 roku powrócił do kraju i w Białymstoku zaangażował się w działalność konspiracyjną. Został dowódcą kompanii w Zgrupowaniu AKO "Piotrków". Jego oddział ma na swoim koncie wiele akcji. Między innymi bardzo spektakularną, czyli zajęcie 4 czerwca 1945 roku Starosielc. Rozbito tu posterunki MO i Straży Kolei oraz magistrat. Oddział miał swoje obozowiska w okolicach Supraśla. Józef Borowski ps. Grom zginął 19 czerwca 1945 roku w gajówce Stary Majdan. Został pochowany w nocy na cmentarzu parafialnym w Supraślu. Teraz na mogile tej znajduje się jedynie pamiątkowa tablica, ponieważ rodzina po ekshumacji pochowała go w rodzinnym grobie. Walczył po powrocie z niewoli w konspiracji niepodległościowej tylko 40 dni. O losach ppor. Józefa Borowskiego ps. Grom w audycji opowiada historyk z białostockiego oddziału IPN, Piotr Łapiński 3. Film, Z archiwum IPN - ''Grom'' (2009) (27m48s) Historia porucznika Józefa Borowskiego Groma to opowieść o żołnierzu konspiratorze, którego niepodległościowa działalność została brutalnie przerwana bezsensowną śmiercią, którą śmiało można określić mianem śmierci bratobójczej. Józef Borowski całą okupację spędził w oflagu, gdyż do niewoli niemieckiej dostał się podczas walk wrześniowych. W styczniu 1945 r. podczas ewakuacji obozu Borowski został uwolniony przez nacierające oddziały Armii Czerwonej. Wówczas postanowił powrócić w rodzinne strony. Sytuacja, którą zastał na terenach administrowanych przez instalujące się wówczas polskie władze komunistyczne i sowiecką administrację wojskową skłoniła go do podjęcia decyzji o wstąpieniu w szeregi konspiracji. W maju 45 r. dołączył więc do tworzonego wówczas zgrupowania partyzanckiego rejonu białostockiego o kryptonimie Piotrków, dowodzonego przez por. Hieronima Piotrowskiego Jura. Wówczas otrzymał pseudonim Grom oraz 3 Audycja Agnieszki Czarkowskiej, Radio Białystok 14
15 dowództwo jednego z oddziałów samoobrony. Później na bazie tego oddziału powstała I Kompania 42 Pułku Piechoty Armii Krajowej zgrupowania Piotrków. W czerwcu 45 r. Kompania liczyła około stu partyzantów, a jej działalność koncentrowała się na działaniach samoobronnych wymierzonych przeciwko rozwijającym się siłom aparatu bezpieczeństwa. W rzeczywistości na całym obszarze tzw. Polski Lubelskiej istniał wtedy swoisty stan dwuwładzy miasta wojewódzkie i powiatowe pozostawały pod wpływem władzy komunistów, natomiast w terenie rządziły oddziały podziemia niepodległościowego. Józef Borowski GROM został zastrzelony z broni maszynowej r. w leśniczówce Stary Majdan. Niejasne okoliczności śmierci Groma dały asumpt jego towarzyszom broni do podejrzeń, że w tę śmierć zamieszana była bezpieka. Wskazywano nawet oficera AK, który ujawnił się we wrześniu 1945 r. i który miał dokonać zabójstwa. Prawda okazała się o wiele mniej skomplikowana, choć nie mniej tragiczna. Dowódca I Kompanii 43 Pułku Piechoty AK zginął z rąk swoich podkomendnych, wydalonych przez niego kilka dni wcześniej z oddziału z powodu problemów z dyscypliną. Pochowano go na cmentarzu parafialnym w Supraślu, a postawienie mu nagrobka było możliwe dopiero po odzyskaniu przez Polskę pełnej suwerenności, po roku Jako komentatorzy występują historycy: dr Sławomir Poleszak (IPN O/Lublin) oraz Piotr Łapiński (IPN O/Białystok). Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: Czas: min. Internet: opracowanie Kościesza E., Ojczyźnie skradziona tożsamość Autor opisując działalność niepodległościową na terenie Białostocczyzny podaje informacje o obozach więzieniach NKWD, wśród nich wymienia Supraśl pod Białymstokiem. Choć brak innych źródeł potwierdzających istnienie miejsca (tymczasowego zapewne) przetrzymywania aresztowanych, to w przekazach ustnych mieszkańców Supraśla spotyka się wspomnienia ten fakt potwierdzające. Prawdopodobnym miejscem więzienia był obiekt dawnego domu kolonijnego Towarzystwa Przystań, przy ul. Kościelnej. Wiadomo, że po zajęciu miasta przez wojska sowieckie był przez nie użytkowany, a cały teren ogrodzono i pilnie go strzeżono. E. Kościesza podaje: Przejęte przez UB dawne więzienia gestapowskie, takie jak m.in. słynny z okrucieństw Zamek Lubelski, czy zamek Lubomirskich w Rzeszowie, nie mówiąc o wielu pomniejszych, były przepełnione. Pełne były również istniejące już w Polsce więzienia NKWD. Zaczęto umieszczać żołnierzy AK w specjalnych obozach[p.30]. Aresztowania członków AK były tak wielkie, że zaistniała konieczność otworzenia około ośmiu obozów koncentracyjnych: Majdanek, Krześlin pod Siedlcami, Mielec, Supraśl pod Białymstokiem, Piętków, obóz oficerski w Rzeszowie i w ZSRS w 15
16 Charkowie [p.31].,z obozu w Rembertowie wywożono żołnierzy AK całymi pociągami w bydlęcych wagonach, pod silną strażą, w większości wypadków skutych kajdanami. W Przemyślu aresztowanych żołnierzy AK przebierano w mundury Wehrmachtu i wywożono do ZSRS jako,,niemieckich jeńców wojennych[p.32]. W więzieniach w Białymstoku osadzono ponad 1000 aresztowanych. Żołnierzom 9 Dywizji AK na czas transportu wiązano ręce kablem lub drutem. Pierwszy transport liczący ponad 1000 osób odjechał do Ostaszkowa 7 listopada, nieco później dwa dalsze transporty[p.33]. Masowe represje wobec ujawnionych bądź zdekonspirowanych akowców we Lwowie trwały nieustannie do 19 lutego 1945, kiedy odszedł ostatni transport do obozów koncentracyjnych w Charkowie i Riazaniu[p.34] 4. E. Kościesza podaje również następującą informację: 21 sierpnia 2011 r. zmarł mjr Jakub Górski Jordan, Jurand, Kir, żołnierz AK AKO WiN, dowódca plutonu żandarmerii Zgrupowania AKO Piotrków, następnie dowódca batalionu (gminy Supraśl, Wasilków, Czarna Wieś) Obwodu WiN Sokółka Białystok, ujęty przez UB i po ciężkim śledztwie skazany na karę śmierci przez WSR w Białymstoku, zamienioną następnie na karę dożywotniego więzienia, członek ŚZŻAK, odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, jeden z ostatnich żyjących dowódców Okręgu AK AKO WiN Białystok. Cześć Jego Pamięci! str. 141[dostęp z dn r.] 5 Tamże 16
17 Ryngraf Żołnierzy Wyklętych (za: IPN) Działalność niepodległościowa Żołnierzy Wyklętych pochodzących z Supraśla i okolic była tematem kilku opracowań, wspomnień i relacji. Wiele ważnych faktów i wydarzeń wciąż czeka na upublicznienie. Ważne jest, by młode pokolenia poznawały historię swojej ojczyzny tworzoną przez społeczności małych miast i miejscowości. Zebrał i opracował: Marek Tołoczko 17
Żołnierze Wyklęci Źródło: http://www.wykleci.ipn.gov.pl/zw/geneza-swieta/3819,wstep.html Wygenerowano: Piątek, 8 stycznia 2016, 02:46
Żołnierze Wyklęci Źródło: http://www.wykleci.ipn.gov.pl/zw/geneza-swieta/3819,wstep.html Wygenerowano: Piątek, 8 stycznia 2016, 02:46 Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych ma być wyrazem hołdu dla
Bardziej szczegółowoSKRYPT WIEDZY Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych
SKRYPT WIEDZY Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych to nazwa polskich partyzantów, działaczy niepodległościowego podziemia po 1944 r. działających przeciwko podporządkowaniu Polski Związkowi Radzieckiemu.
Bardziej szczegółowoPamiętamy! 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych
Pamiętamy! 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" ma być wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej
Bardziej szczegółowo1 marca Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Ponieważ żyli prawem wilka, historia o nich głucho milczy Zbigniew Herbert
1 marca Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych Ponieważ żyli prawem wilka, historia o nich głucho milczy Zbigniew Herbert Żołnierze Wyklęci żołnierze antykomunistycznego Podziemia stawiających opór
Bardziej szczegółowoŻOŁNIERZE WYKLĘCI. Polskie powojenne podziemie niepodległościowe i antykomunistyczne stawiające opor sowietyzacji Polski, podporzadkowaniu jej ZSRR.
ŻOŁNIERZE WYKLĘCI Polskie powojenne podziemie niepodległościowe i antykomunistyczne stawiające opor sowietyzacji Polski, podporzadkowaniu jej ZSRR. Żołnierze toczący walkę ze służbami bezpieczeństwa sowieckiego
Bardziej szczegółowoOstatecznie 3 lutego 2011 roku Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu dnia 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
- to nazwa polskich żołnierzy niepodległościowego podziemia po 1944 roku działających przeciwko podporządkowaniu Polski Związkowi Radzieckiemu, którzy po zakończeniu II wojny światowej nie złożyli broni
Bardziej szczegółowoZarządzenie nr 3/2016 Prezydenta Miasta Starachowice z dnia 4 I 2016 r. w sprawie organizowania obchodów rocznic, uroczystości i świąt państwowych.
Zarządzenie nr 3/2016 Prezydenta Miasta Starachowice z dnia 4 I 2016 r. w sprawie organizowania obchodów rocznic, uroczystości i świąt państwowych. Na podstawie art. 33 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym
Bardziej szczegółowoSprawdź Swoją wiedzę na temat Żołnierzy Wyklętych
Sprawdź Swoją wiedzę na temat Żołnierzy Wyklętych Wypełnij kartę odpowiedzi Imię i nazwisko Klasa Szkoła UWAGA Test zawiera 25 pytań jednokrotnego i wielokrotnego wyboru. Za każdą kompletną poprawną odpowiedź
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM PRZEDSIĘWZIĘĆ PATRIOTYCZNYCH W MAŁOPOLSCE W 2015 ROKU
HARMONOGRAM PRZEDSIĘWZIĘĆ PATRIOTYCZNYCH W MAŁOPOLSCE W 05 ROKU STYCZEŃ 70 rocznica wyzwolenia hitlerowskiego obozu w Płaszowie 5.0 teren byłego obozu w Płaszowie Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów
Bardziej szczegółowoArchiwum Pełne Pamięci IPN GD 536/121
Archiwum Pełne Pamięci https://archiwumpamieci.pl/app/pamietamy/11461,ipn-gd-536121.html 2019-08-28, 23:56 IPN GD 536/121 PRZEKAZUJĄCY: WŁADYSŁAW FILAR W dniu 14 listopada 2018 r. podczas sporządzania
Bardziej szczegółowoMateriał porównawczy. do ustawy z dnia 24 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach. (druk nr 909)
BIURO LEGISLACYJNE/ Materiał porównawczy Materiał porównawczy do ustawy z dnia 24 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach (druk nr 909) U S T A W A z dnia 16 października 1992 r. o
Bardziej szczegółowood 2011 roku, dzień 1 marca został ustanowiony świętem państwowym, poświęconym żołnierzom zbrojnego podziemia antykomunistycznego.
od 2011 roku, dzień 1 marca został ustanowiony świętem państwowym, poświęconym żołnierzom zbrojnego podziemia antykomunistycznego. Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest obchodzony corocznie jest
Bardziej szczegółowoOrganizacje kombatanckie i patriotyczne
Organizacje kombatanckie i patriotyczne STOWARZYSZENIE DZIECI WOJNY W POLSCE (ZARZĄD GŁÓWNY I ODDZIAŁ ŁÓDZKI) Integracja środowiska dzieci wojny, pomoc w zakresie: ochrony zdrowia, opieki społecznej, prawnej,
Bardziej szczegółowoGen. August Emil Fieldorf Nil
Gen. August Emil Fieldorf Nil Żołnierz I Brygady Legionów. Uczestnik wojen 1920 i 1939. Dowódca 51 Pułku Piechoty. Szef Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej. Wydał rozkaz zastrzelenia kata
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr 3 im. Armii Krajowej w Pcimiu
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Armii Krajowej w Pcimiu Cele działania: kultywowanie pamięci o żołnierzach Armii Krajowej walczących o wolność na terenie miejscowości Pcim i powiatu myślenickiego, rozwijanie
Bardziej szczegółowoOrganizacje kombatanckie i patriotyczne
Organizacje kombatanckie i patriotyczne STOWARZYSZENIE DZIECI WOJNY W POLSCE (ZARZĄD GŁÓWNY I ODDZIAŁ ŁÓDZKI) Integracja środowiska dzieci wojny, pomoc w zakresie: ochrony zdrowia, opieki społecznej, prawnej,
Bardziej szczegółowo98. rocznica bitwy pod Zadwórzem uroczystości ku czci bohaterów 18 sierpnia 2018
Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/aktualnosci/6370,98-rocznica-bitwy-pod-zadworzem-uroczystosci-ku-czci-bohater ow-18-sierpnia-2018.html 2019-05-15, 20:41 Zadwórzem uroczystości ku czci bohaterów
Bardziej szczegółowoppłk Łukasz Ciepliński ( ). Data jego śmierci uznana została z datę obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
ppłk Łukasz Ciepliński (1913 1951). Data jego śmierci uznana została z datę obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Franciszek Niepokólczycki ur. 1900 r. Pułkownik Wojska Polskiego, żołnierz
Bardziej szczegółowoInstytut Pamięci Narodowej - Poznań
Instytut Pamięci Narodowej - Poznań Źródło: http://poznan.ipn.gov.pl/pl7/edukacja/edukacja-poznan/spotkania-z-historia/37700,90-urodziny-pulkownika-jana-gorski ego-poznan-18-kwietnia-2012.html Wygenerowano:
Bardziej szczegółowoOśrodek Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu
Ośrodek Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu Źródło: http://www.oss.strazgraniczna.pl/oss/aktualnosci/16454,narodowy-dzien-pamieci-quotzolnierzy-wykletychquot.ht ml Wygenerowano: Poniedziałek,
Bardziej szczegółowoUroczystości odbędą się w Zamościu w dniach listopada 2013 r.
Uroczystości patriotyczno-religijne 70. rocznicy nadania nazwy Oddziałów Partyzanckich 9. Pułku Piechoty - Oddziałom Dywersji Bojowej Inspektoratu Zamość. Zamość, 29-30 listopada 2013 r. Światowy Związek
Bardziej szczegółowoApel do mieszkańców stolicy
Apel do mieszkańców stolicy 1 sierpnia, o godz. 17.00 w stolicy rozlegną się syreny zatrzymajmy się wtedy na chwilę i skierujmy myśli ku tym, którzy 71 lat temu walczyli za nasze miasto, za wolność. Uczcijmy
Bardziej szczegółowoPatroni naszych ulic
Patroni naszych ulic Dębicka ziemia była świadkiem wielkich i tragicznych dziejów. Szczególnie na tym t e r e nie z a p i s a ł się ok r e s ok u pa c j i niemieckiej, kiedy powstała tu niezwykle p r ę
Bardziej szczegółowoLEKCJA HISTORII NAJNOWSZEJ - 1 marca 2018 r.
LEKCJA HISTORII NAJNOWSZEJ - 1 marca 2018 r. LEKCJA HISTORII NAJNOWSZEJ - 1 marca 2018 r. ŻOŁNIERZE WYKLĘCI określenie żołnierzy podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, stawiających opór próbie
Bardziej szczegółowoPierwsze wyniki identyfikacji ofiar terroru komunistycznego
Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN Źródło: http://pamiec.pl/pa/dzieje-sie/10479,pierwsze-wyniki-identyfikacji-ofiar-terroru-komunistycznego.html Wygenerowano: Niedziela, 31 stycznia 2016, 13:03 Pierwsze
Bardziej szczegółowoLEKCJA HISTORII NAJNOWSZEJ - 1 marca 2019 r.
LEKCJA HISTORII NAJNOWSZEJ - 1 marca 2019 r. LEKCJA HISTORII NAJNOWSZEJ - 1 marca 2019 r. ŻOŁNIERZE WYKLĘCI określenie żołnierzy podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, stawiających opór próbie
Bardziej szczegółowoPunkt 12 W tym domu mieszkał i został aresztowany hm. Jan Bytnar ps. Rudy bohater Szarych Szeregów uwolniony z rąk Gestapo 26.III 1943 r.
Grupa I Punkt 23 Miejsce uświęcone krwią Polaków poległych za wolność Ojczyzny. W tym miejscu 2 sierpnia 1944 hitlerowcy rozstrzelali i spalili 40 Polaków. Tablica ta znajduje się na budynku parafii św.
Bardziej szczegółowoProjekt Edukacyjny Gimnazjum Specjalne w Warlubiu. Kto ty jesteś Polak mały
Projekt Edukacyjny Gimnazjum Specjalne w Warlubiu Kto ty jesteś Polak mały Miejsca Pamięci Narodowej w okolicach Warlubia WARLUBIE- CMENTARZ PARAFIALNY mogiła żołnierzy W mogile pochowano 37 nieznanych
Bardziej szczegółowoNiezwyciężeni
Niezwyciężeni 1918-2018 https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/aktualnosci/59152,rejestracja-do-ii-edycji-konkursu.html 2019-06-19, 20:44 Rejestracja do II edycji konkursu Zapraszamy do wzięcia udziału
Bardziej szczegółowoZ OKAZJI GMINNEGO DNIA STRAŻAKA
Apel Pamięci Z OKAZJI GMINNEGO DNIA STRAŻAKA Stajemy dziś do apelu na Gminnej Uroczystości Dnia Strażaka przed strażnicą Ochotniczej Straży Pożarnej w Kochanówce w dniu 10 czerwca 2019 roku w drugi dzień
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM PRZEDSIĘWZIĘĆ PATRIOTYCZNYCH W MAŁOPOLSCE W 2016 ROKU
HARMONOGRAM PRZEDSIĘWZIĘĆ PATRIOTYCZNYCH W MAŁOPOLSCE W 06 ROKU STYCZEŃ 7 rocznica wyzwolenia hitlerowskiego obozu w Płaszowie 5.0.06 r. teren byłego obozu w Płaszowie Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów
Bardziej szczegółowoWYKAZ UROCZYSTOŚCI PATRIOTYCZNYCH W 2018 ROKU
WYKAZ UROCZYSTOŚCI PATRIOTYCZNYCH W 2018 ROKU L.p Główny Uroczystość Termin Organizator/rzy 1. 73. rocznica rozstrzelania 56 żołnierzy Armii Krajowej 19 stycznia Prezydent M. Kalisza Przewodniczący Rady
Bardziej szczegółowoW życiu bywają rzeczy ważniejsze niż samo życie. Józef Piłsudski. https://www.youtube.com/watch?v=nyminujjyym
W życiu bywają rzeczy ważniejsze niż samo życie. Józef Piłsudski https://www.youtube.com/watch?v=nyminujjyym po 20 latach niepodległości Polska po raz kolejny znalazła się nad przepaścią; we wrześniu 1939
Bardziej szczegółowoPamięć.pl - portal edukacyjny IPN
Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN Źródło: http://pamiec.pl/pa/kalendarium-1/14061,2-sierpnia-1940-roku-sformowano-slynny-polski-dywizjon-mysliwski-303-sluzacy-w -n.html Wygenerowano: Piątek, 2 września
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2017roku
HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2017roku Załącznik do Zarządzenia Nr 995/2016 Burmistrza Krotoszyna z dnia 13 grudnia 2016 r. DATA NAZWA ŚWIĘTA MIEJSCE UROCZYSTOŚCI 98 ROCZNICA WYBUCHU
Bardziej szczegółowoKto jest kim w filmie Kurier
Fot. Bartosz Mroziński Kto jest kim w filmie Kurier Historyczne postaci drugoplanowe Opracowanie: Rafał Brodacki, Paweł Brudek, Katarzyna Utracka, Michał Wójciuk, Andrzej Zawistowski Kto jest kim w filmie
Bardziej szczegółowoCentrum Edukacyjne IPN Przystanek Historia w Kielcach ul. Warszawska 5 tel
Centrum Edukacyjne IPN Przystanek Historia w Kielcach ul. Warszawska 5 tel. 696 826 381 LUTY 2016 WYDARZENIA OTWARTE WYSTAWY Armia Krajowa 1939 1945 Wystawa w przestępny sposób ukazuje dzieje organizacji
Bardziej szczegółowoLista mieszkańców Gminy Rzgów poległych, pomordowanych, walczących, więzionych, represjonowanych, zaginionych w latach II wojny światowej
Lista mieszkańców Gminy Rzgów poległych, pomordowanych, walczących, więzionych, represjonowanych, zaginionych w latach II wojny światowej L.p. Nazwisko i imię Miejsce zamieszkania Data i miejsce śmierci
Bardziej szczegółowoUrodzony w 1918 r. Walczył jako ochotnik w kampanii wrześniowej i brał udział w walkach we Francji w 1940 r., a po ich zakończeniu został ewakuowany
Urodzony w 1918 r. Walczył jako ochotnik w kampanii wrześniowej i brał udział w walkach we Francji w 1940 r., a po ich zakończeniu został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. W 1943 r. przerzucono go do Polski
Bardziej szczegółowoPamięć o OBROŃCACH OJCZYZNY naszej MAŁEJ OJCZYZNY BYCHAWY niechaj zawsze będzie żywa
Pamięć o OBROŃCACH OJCZYZNY naszej MAŁEJ OJCZYZNY BYCHAWY niechaj zawsze będzie żywa MIEJSCA PAMIĘCI NARODOWEJ NA TERENIE MIASTA I GMINY BYCHAWA, DO KTÓRYCH DOTARŁA MŁODZIEŻ GIMNAZJUM NR 1 W BYCHAWIE Uczestnicy
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2018 roku
HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2018 roku Załącznik do Zarządzenia Nr 1531/2017 Burmistrza Krotoszyna z dnia 20 grudnia 2017 r. DATA NAZWA ŚWIĘTA MIEJSCE UROCZYSTOŚCI 99 ROCZNICA WYBUCHU
Bardziej szczegółowo26 Pułk Artylerii Lekkiej im. Króla Władysława IV
26 Pułk Artylerii Lekkiej im. Króla Władysława IV Początki 26. pułku artylerii lekkiej sięgają utworzenia tego pułku, jako 26. pułku artylerii polowej w którego składzie były trzy baterie artyleryjskie
Bardziej szczegółowoGdynia uczciła pamięć ofiar zbrodni katyńskiej
Gdynia uczciła pamięć ofiar zbrodni katyńskiej Wiosną 1940 roku, decyzją władz ZSRR, rozstrzelano około 22 tysięcy polskich obywateli przetrzymywanych w obozach i więzieniach na terenie Związku Sowieckiego.
Bardziej szczegółowoMŁODZIEŻOWA ENCYKLOPEDIA INTERNETOWA BOHATERÓW KRAJNY POD REDAKCJĄ MICHAŁA KOKOWSKIEGO
MŁODZIEŻOWA ENCYKLOPEDIA INTERNETOWA BOHATERÓW KRAJNY POD REDAKCJĄ MICHAŁA KOKOWSKIEGO WARSZAWA KRAKÓW: INSTYTUT HISTORII NAUKI PAN, 2015 ISBN 978-83-86062-23-2 Co znaczy II wojna światowa dla młodego
Bardziej szczegółowoPamięci żołnierzy wyklętych
Opublikowano na Miasto Gliwice (https://gliwice.eu) Strona główna > Pamięci żołnierzy wyklętych Pamięci żołnierzy wyklętych Dodano: 23.02.2018 / drukuj [1] / pdf [2] Tematyka wydarzenia: projekcje filmowe
Bardziej szczegółowoPodczas uroczystości przypomniano, że Legionowo było jedynym miastem w województwie mazowieckim, w którym wybuchło Powstanie Warszawskie.
KPP W LEGIONOWIE http://kpplegionowo.policja.waw.pl/ple/aktualnosci/80680,w-holdzie-powstancom.html 2018-12-29, 01:00 Strona znajduje się w archiwum. W HOŁDZIE POWSTAŃCOM Wczoraj policjanci z legionowskiej
Bardziej szczegółowoOd początku okupacji przygotowywano się do wybuchu powstania Zdawano sobie sprawę z planów Stalina dotyczących Polski 27 października 1943 r. gen.
Od początku okupacji przygotowywano się do wybuchu powstania Zdawano sobie sprawę z planów Stalina dotyczących Polski 27 października 1943 r. gen. Sosnkowski wydaje rozkaz o rozpoczęciu przygotowań do
Bardziej szczegółowoAgresja ZSRR na Polskę zbrojna napaść dokonana 17 września 1939 przez ZSRR na Polskę, będącą od 1 września 1939 w stanie wojny z III Rzeszą.
Agresja ZSRR na Polskę zbrojna napaść dokonana 17 września 1939 przez ZSRR na Polskę, będącą od 1 września 1939 w stanie wojny z III Rzeszą. Element działań wojennych kampanii wrześniowej pierwszej kampanii
Bardziej szczegółowomusimy zatem wiedzieć policzyć dokładnie zawołać po imieniu opatrzyć na drogę Zbigniew Herbert
IDEA Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego służy pogłębieniu refleksji nad polskim doświadczeniem konfrontacji z dwoma totalitaryzmami nazistowskim i komunistycznym. Został powołany
Bardziej szczegółowoPOROZUMIENIE O WSPÓŁPRACY MIĘDZY IPN A KOMENDĄ GŁÓWNĄ POLICJI
POLICJA.PL http://www.policja.pl/pol/aktualnosci/139271,porozumienie-o-wspolpracy-miedzy-ipn-a-komenda-glowna-policji.html 2019-04-17, 11:07 Strona znajduje się w archiwum. POROZUMIENIE O WSPÓŁPRACY MIĘDZY
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2014 roku
HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2014 roku Załącznik do Zarządzenia Nr1553/2013 Burmistrza Krotoszyna z dnia10 grudnia 2013 r. DATA NAZWA ŚWIĘTA MIEJSCE UROCZYSTOŚCI 95 ROCZNICA WYBUCHU
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z działalności klubu Gazety Polskiej w Bełchatowie 2011/2012
Sprawozdanie z działalności klubu Gazety Polskiej w Bełchatowie 2011/2012 maj 2011: Msza Św. w intencji Ojczyzny i ofiar tragedii smoleńskiej kościół pw. NNMP w Bełchatowie Odsłonięcie tablicy upamiętniającej
Bardziej szczegółowoTEST HISTORYCZNY 7 DYWIZJA PIECHOTY. 1. W skład której armii wchodziła 7 Dywizja Piechoty we wrześniu 1939 roku? (0-1 pkt)
TEST HISTORYCZNY 7 DYWIZJA PIECHOTY 1. W skład której armii wchodziła 7 Dywizja Piechoty we wrześniu 1939 roku? (0-1 pkt) a) Armii Łódź b) Armii Kraków c) Armii Karpaty d) Armii Prusy 2. Kto dowodził 7
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2016roku
HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2016roku Załącznik do Zarządzenia Nr 519/2015 Burmistrza Krotoszyna z dnia16 grudnia 2015 r. DATA NAZWA ŚWIĘTA MIEJSCE UROCZYSTOŚCI 97 ROCZNICA WYBUCHU
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2013 roku
HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2013 roku Załącznik do Zarządzenia Nr1033/2012 Burmistrza Krotoszyna z dnia 10 grudnia 2012 r. DATA NAZWA ŚWIĘTA MIEJSCE UROCZYSTOŚCI ZAPROSZONE OSOBY,
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XLVII/357/2014 RADY GMINY KWILCZ z dnia 14 października 2014 r. w sprawie nadania nazwy skwerowi w miejscowości Kwilcz.
UCHWAŁA NR XLVII/357/2014 RADY GMINY KWILCZ z dnia 14 października 2014 r. w sprawie nadania nazwy skwerowi w miejscowości Kwilcz. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2010roku
Załącznik do Zarządzenia Nr 1658/2009 Burmistrza Krotoszyna z dnia 17 grudnia 2009 r. HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2010roku DATA NAZWA ŚWIĘTA MIEJSCE UROCZYSTOŚCI ZAPROSZONE OSOBY,
Bardziej szczegółowoDrużyna Gryfa z Zespołu Szkół nr 4 im. Armii Krajowej w Szczecinie w Pomorskiej Lidze Historycznej.
Drużyna Gryfa z Zespołu Szkół nr 4 im. Armii Krajowej w Szczecinie w Pomorskiej Lidze Historycznej. Na zdjęciu pracownicy Uniwersytetu Szczecińskiego oraz opiekun i uczniowie z ZS nr 4 Czym jest Pomorska
Bardziej szczegółowoPOLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE "PRZED 75 LATY, 27 WRZEŚNIA 1939 R., ROZPOCZĘTO TWORZENIE STRUKTUR POLSKIEGO PAŃSTWA PODZIEMNEGO. BYŁO ONO FENOMENEM NA SKALĘ ŚWIATOWĄ. TAJNE STRUKTURY PAŃSTWA POLSKIEGO, PODLEGŁE
Bardziej szczegółowo75 rocznica powstania
Dziś wszyscy oddajemy cześć tym, którzy swoje życie oddali za wolność, tym, którzy tej wolności nie doczekali, a przede wszystkim tym, którzy wciąż żyją wśród nas. A p e l I P N o u c z c z e n i e 7 5
Bardziej szczegółowo- o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach.
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ V kadencja Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Druk nr 677 Warszawa, 9 czerwca 2006 r. Pan Marek Jurek Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr 409/XL/2013 Rady Miasta Ostrołęki z dnia 28 lutego 2013 roku
UCHWAŁA Nr 409/XL/2013 Rady Miasta Ostrołęki z dnia 28 lutego 2013 roku w sprawie utworzenia miejskiej instytucji kultury pod nazwą Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce (w organizacji) Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoAlbum żołnierza niemieckiego
Nr 18/2017 15 09 17 Album żołnierza niemieckiego Autor: Bogumił Rudawski (IZ) Przechowywany w zbiorach Instytutu Zachodniego album nieznanego żołnierza Wehrmachtu zawiera 76 podpisanych czarno-białych
Bardziej szczegółowoKarpacki Oddział Straży Granicznej
Karpacki Oddział Straży Granicznej Źródło: http://www.karpacki.strazgraniczna.pl/ko/komenda/izba-tradycji/17648,izba-tradycji.html Wygenerowano: Czwartek, 19 października 2017, 23:53 Izba Tradycji Autor:
Bardziej szczegółowoOgólnopolski Konkurs Aktywny zuch, harcerz i uczeń w szkole II edycja r r. KARTA PRACY nr 2b
Ogólnopolski Konkurs Aktywny zuch, harcerz i uczeń w szkole II edycja 19.01. 2016 r. - 19.06. 2016 r. KARTA PRACY nr 2b ZADANIE 2 - Mapa pamięci o miejscach i bohaterach stworzenie mapki z zaznaczeniem
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR LXXV/848/10 RADY MIASTA OŚWIĘCIM. z dnia 27 października 2010 r.
UCHWAŁA NR LXXV/848/10 RADY MIASTA OŚWIĘCIM z dnia 27 października 2010 r. w sprawie organizacji na terenie miasta Oświęcim obchodów świąt narodowych oraz innych rocznic i świąt. Na podstawie art. 18 ust.
Bardziej szczegółowoNadwiślański Oddział Straży Granicznej
Nadwiślański Oddział Straży Granicznej Źródło: http://www.nadwislanski.strazgraniczna.pl/wis/aktualnosci/24195,inauguracja-wystawy-pt-powstanie-warszawskie -w-medalierstwie.html Wygenerowano: Środa, 1
Bardziej szczegółowoNarodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych,
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, poświęcony żołnierzom zbrojnego podziemia antykomunistycznego, po raz pierwszy obchodzono 1 marca 2011 r. Pamięci Żołnierzy Niezłomnych, tych, którzy Ojczyźnie
Bardziej szczegółowoKarpacki Oddział Straży Granicznej
Karpacki Oddział Straży Granicznej http://www.karpacki.strazgraniczna.pl/ko/aktualnosci/30518,uroczyste-obchody-swieta-niepodleglosci-w-woj-mal opolskim-i-swietokrzyskim.html 2018-12-27, 20:33 Niepodległości
Bardziej szczegółowoNiech śmierć tak nieludzka nie powtórzy się więcej ". 74 rocznica spalenia więźniów Radogoszcza
28-06-19 1/7 powtórzy się więcej ". 74 rocznica spalenia więźniów Radogoszcza 19.01.2019 16:17 Katarzyna Zielińska / BPKSiT kategoria: Tożsamość i tradycja 19 stycznia Łódź wspomina tragedię więzienia
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH
dr Teresa Maresz Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy SCENARIUSZ ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH SZLAK: W latach stalinizmu ZAGADNIENIE NA PORTALU: Oddział zbrojny Leona Mellera
Bardziej szczegółowoniej zrobili. Sądzę, że ta forma uhonorowania
G łos związkowca Numer 32/2016 02.11.2016 e-tygodnik Regionu Środkowo-Wschodniego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Krzyże Wolności i Solidarności dla opozycjonistów Krzyże Wolności i Solidarności,
Bardziej szczegółowoOPRACOWALI: MAREK BORCHERT ALICJA E. BORCHERT. Juchnowiec Górny, 2010 r.
OPRACOWALI: MAREK BORCHERT ALICJA E. BORCHERT Juchnowiec Górny, 2010 r. 1911 1940 Aspirant Policji Państwowej BIOGRAFIA Syn Stanisława i Józefy z Muchów, ur. 13 VI 1911 roku w Juchnowcu Dolnym koło Białegostoku.
Bardziej szczegółowoNIEPODLEGŁOŚCIOWY APEL PAMIĘCI. do odczytania z okazji Narodowego Święta Niepodległości BOHATEROWIE WALK O NIEPODLEGŁOŚĆ RZECZYPOSPOLITEJ!
Warszawa, 6 listopada 2018 r. AKCEPTUJĘ NIEPODLEGŁOŚCIOWY APEL PAMIĘCI do odczytania z okazji Narodowego Święta Niepodległości BOHATEROWIE WALK O NIEPODLEGŁOŚĆ RZECZYPOSPOLITEJ! MIESZKAŃCY PIEKAR ŚLĄSKICH
Bardziej szczegółowoPożegnanie ppłk. Józefa Bandzo Jastrzębia na Powązkach Warszawa, 22 października 2016
Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN Źródło: http://www.pamiec.pl/pa/fotokronika-ipn/16435,pozegnanie-pplk-jozefa-bandzo-jastrzebia-na-powazkach-warszawa-22-paz dziernika-2.html Wygenerowano: Czwartek, 22
Bardziej szczegółowoOddali hołd pomordowanym na Brusie
28-06-19 1/5 12.10.2018 13:54 Andrzej Janecki / BPKSiT kategoria: Sto lat niepodległości Tożsamość i tradycja Przed obeliskiem upamiętniającym ofiary represji niemieckich i komunistycznych na Brusie spotkali
Bardziej szczegółowoPlan współpracy 2. Mazowieckiego Pułku Saperów z organizacjami pozarządowymi i innymi partnerami społecznymi na rok 2019
2 PUŁK SAPERÓW Z A T W I E R D Z A M DOWÓDCA 2psap... płk Robert KAMIŃSKI WYCIĄG Plan współpracy 2. Mazowieckiego Pułku Saperów z organizacjami pozarządowymi i innymi partnerami społecznymi na rok 2019
Bardziej szczegółowoGENERAŁ WŁADYSŁAW EUGENIUSZ SIKORSKI
GENERAŁ WŁADYSŁAW EUGENIUSZ SIKORSKI 20 maja 1881 roku w Tuszowie Narodowym pod Mielcem urodził się Władysław Sikorski. Był trzecim dzieckiem Emilii i Tomasza Sikorskich. Wcześniej młoda para wyprowadziła
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXV//18 RADY MIEJSKIEJ W LIPSKU. z dnia 28 marca 2018 r.
Projekt z dnia 22 marca 2018 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR XXV//18 RADY MIEJSKIEJ W LIPSKU w sprawie wzniesienia pomnika w formie kamienia pamiątkowego upamiętniającego pchor. Stanisława Żłobikowskiego
Bardziej szczegółowoGimnazjum nr 1 Ul: Armii Krajowej 2 26-200 Końskie PRZYKŁAD DOBREJ PRAKTYKI do opublikowania na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Kielcach
Gimnazjum nr 1 Ul: Armii Krajowej 2 26-200 Końskie PRZYKŁAD DOBREJ PRAKTYKI do opublikowania na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Kielcach Nazwa szkoły/placówki, w której realizowane jest działanie
Bardziej szczegółowoNadbużański Oddział Straży Granicznej
Nadbużański Oddział Straży Granicznej http://www.nadbuzanski.strazgraniczna.pl/nos/aktualnosci/30113,nadanie-imienia-placowce-strazy-granicznej-w- Bialej-Podlaskiej.html 2019-04-18, 09:36 Dariusz Sienicki
Bardziej szczegółowoPartyzanci oddziału ROAK-WiN Tadeusza Bednarskiego Orła, od lewej Orzeł,N.N., Czesław Fundowicz Długi.
Partyzanci oddziału ROAK-WiN Tadeusza Bednarskiego Orła, od lewej Orzeł,N.N., Czesław Fundowicz Długi. Bednarski Tadeusz pseudonim Orzeł (ur. 10 grudnia 1924 roku w Garbatce) dowódca nielegalnej organizacji
Bardziej szczegółowoHis i t s o t ria i P la l cówki k i A K n c i a a J ara
Historia Placówki AK Krężnica Jara Inicjatorem powstania Związku Walki Zbrojnej w Krężnicy Jarej był Antoni Karwowski, nauczyciel miejscowej szkoły. Wraz z księdzem Józefem Frankowskim i Krzysztofem Golińskim
Bardziej szczegółowoI KONKURS WIEDZY O NIEZŁOMNYCH ŻOŁNIERZACH ZIEMI DĘBICKIEJ PN. WILCZYMI ŚLADAMI
Katolickie Centrum Edukacji KANA w Dębicy; Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Środowisko 5 Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy; Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie; Miejski Zarząd Oświaty w Dębicy
Bardziej szczegółowoOPRACOWANIA DOTYCZĄCE WOJNY POLSKO-SOWIECKIEJ W ZBIORACH CENTRALNEGO ARCHIWUM WOJSKOWEGO
Jerzy Ciesielski OPRACOWANIA DOTYCZĄCE WOJNY POLSKO-SOWIECKIEJ 1919 1920 W ZBIORACH CENTRALNEGO ARCHIWUM WOJSKOWEGO Centralne Archiwum Wojskowe gromadzi i przechowuje w zasadzie tylko akta wytworzone przez
Bardziej szczegółowoPomnik stoi po prawej stronie drogi na cmentarz. Pod Orłem jest napis: POLEGŁYM W WALKACH O WOLNOŚĆ POLSKI. CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.
Pomnik stoi po prawej stronie drogi na cmentarz. Pod Orłem jest napis: POLEGŁYM W WALKACH O WOLNOŚĆ POLSKI. CZEŚĆ ICH PAMIĘCI. W 20 ROCZNICĘ ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI. 1938. 52 Mogiła z napisem: POLEGLI
Bardziej szczegółowoczystości, podkreślił, że robotnicy, którzy strajkowali na Lubelszczyźnie w roku, byli kontynuatorami polskich tradycji
G łos związkowca Numer 22/2016 e-tygodnik Regionu Środkowo-Wschodniego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego 13.07.2016 36. rocznica Lubelskiego Lipca 1980 Uczestnicy protestów, związkowcy z Solidarności,
Bardziej szczegółowoŻołnierze Wyklęci Obudźcie Polskę!
Konkurs etap szkolny.. Imię i nazwisko Ilość punktów TEST I SZABLON UWAGA Test zawiera 30 pytań jednokrotnego wyboru. Czas na rozwiązanie 45 min; 1) Od kiedy obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy
Bardziej szczegółowoHarcmistrz Ostatni Prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski
Pochodził z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Jelita. Był młodszym synem Wacława i Jadwigi z Sawickich Kaczorowskich. Wychował się w domu przy ul. Mazowieckiej 7 w Białymstoku, przed wojną
Bardziej szczegółowoMuzeum Polskich Formacji Granicznych
Muzeum Polskich Formacji Granicznych http://muzeumsg.strazgraniczna.pl/muz/formacje-ochrony-granic/biografie/1945-1990/kadra-1945-1990/tadeusz-j armolinski/9745,tadeusz-jarmolinski.html 2019-09-16, 17:37
Bardziej szczegółowoJaworzniacy.pl. JAWORZNO. Obelisk na terenie byłego Więzienia Progresywnego dla młodocianych, r
Miejsca Pamięci MIEJSCA PAMIĘCI DATY ODSŁONIĘCIA FORDON. Tablica Pamiątkowa na centralnym Więzieniu dla Kobiet 10.05.1992r. JAWORZNO. Obelisk na terenie byłego Więzienia Progresywnego dla młodocianych,
Bardziej szczegółowoNarodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych - święto obchodzone corocznie 1 marca, poświęcone pamięci Żołnierzy Wyklętych-żołnierzy antykomunistycznego i niepodległościowego
Bardziej szczegółowoW Zalesiu został postawiony upamiętniający go pomnik w formie pamiątkowego kamienia z inskrypcją oraz symbolami krzyża i Polski Walczącej.
1944 1963 Żołnierze Wyklęci to ci, którzy pragnęli by Polska była Polską i z bronią w ręku wystąpili przeciw drugiemu obok nazizmu ustrojowi totalitarnemu - stalinizmowi. Bohaterowie musieli się przeciwstawić
Bardziej szczegółowoBolesław Formela ps. Romiński. Poseł na sejm II RP w latach
Bolesław Formela ps. Romiński Poseł na sejm II RP w latach 1935-38 Data i miejsce narodzin: - 02 XI 1903 Miłoszewo Data i miejsce śmierci - 24 IX 1944 Tłuczewo Ukończył Państwowe Gimnazjum Klasyczne im.
Bardziej szczegółowoDorota Sokołowska nagrodzona w konkursie na "Audycję Historyczną Roku Instytutu Pamięci Narodowej"
Dorota Sokołowska nagrodzona w konkursie na "Audycję Historyczną Roku Instytutu Pamięci Narodowej" Dorota Sokołowska dostała nagrodę w konkursie na "Audycję Historyczną Roku Instytutu Pamięci Narodowej"
Bardziej szczegółowoObchody Dnia Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej
Obchody Dnia Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej Wysłane przez Anna Samel, 12/07/2016 Treść: We wtorek, 12 lipca na mocy ustawy uchwalonej w 2015 roku przez Sejm, obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej
Bardziej szczegółowoSzkolny Konkurs Wiedzy o Armii Krajowej
Szkolny Konkurs Wiedzy o Armii Krajowej 1. Podaj dokładną datę powstania Armii Krajowej ( 1 pkt ) 14 luty 1942 r.. 2. Grot, Bór, Niedźwiadek to pseudonimy trzech osób. Podaj ich imiona i nazwiska oraz
Bardziej szczegółowoKolejni bohaterowie odzyskali tożsamość. Relacja w IPN.tv
Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN Źródło: http://pamiec.pl/pa/dzieje-sie/10967,kolejni-bohaterowie-odzyskali-tozsamosc-relacja-w-ipntv.html Wygenerowano: Czwartek, 2 lutego 2017, 01:01 Kolejni bohaterowie
Bardziej szczegółowoDo podanego pseudonimu podaj pełne imię i nazwisko żołnierza niepodległościowego podziemia.
Ponieważ żyli prawem wilka, historia o nich głucho milczy Zbigniew Herbert Powiatowy Konkurs Historyczny Żołnierze Wyklęci Etap szkolny Kod ucznia 1.Wpisz swój kod. 2. Sprawdź, czy wszystko jest odbite
Bardziej szczegółowo