Współdziałamy na rzecz podniesienia poziomu edukacji. Raport z badania sytuacji edukacyjnej gminy Orońsko

Transkrypt

1 STOWARZYSZENIE ODNOWY I ROZWOJU GMINY OROŃSKO Współdziałamy na rzecz podniesienia poziomu edukacji Raport z badania sytuacji edukacyjnej gminy Orońsko Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Orońsko 2011

2 Publikacja przygotowana w ramach projektu badawczego Współdziałamy na rzecz podniesienia poziomu edukacji Projekt zrealizowany został w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IX Działanie Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich Wydawca Stowarzyszenie Odnowy i Rozwoju Gminy Orońsko ul. Szkolna 6, Orońsko NIP: , KRS: stowarzyszenie.oronsko@gmail.com Opracowanie raportu z badań dr Łukasz Łotocki (Instytut Polityki Społecznej UW) Realizacja badań terenowych Michał Żejmis Koordynacja badań Zbigniew Stanik (Prezes Stowarzyszenia) Publikacja bezpłatna Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonywane z podaniem źródła. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Orońsko 2011

3 STOWARZYSZENIE ODNOWY I ROZWOJU GMINY ORO SKO Wspó dzia amy na rzecz podniesienia poziomu edukacji Raport z badania sytuacji edukacyjnej gminy Oro sko CZERWIEC 2011

4 Opracowanie raportu z bada : dr ukasz otocki (Instytut Polityki Spo ecznej UW) Realizacja bada terenowych: Micha ejmis Koordynacja bada Zbigniew Stanik (Prezes Stowarzyszenia) 2

5 SPIS TRE CI WSTĘP SYTUACJA EDUKACYJNA I JEJ CZYNNIKI W GMINIE OROŃSKO Gmina Orońsko podstawowe informacje Uwarunkowania społeczno-gospodarcze w gminie Orońsko Problemy społeczne i gospodarcze gminy Orońsko Podmioty gospodarcze i rynek pracy w gminie Orońsko Edukacja w gminie Orońsko Wyniki w nauce uczniów w gminie Orońsko Szkoły podstawowe Gimnazjum Programy naprawcze szkół na rok szkolny 2008/ Działalność świetlic w Gminie Orońsko Inne placówki w gminie Orońsko Program Integracji Społecznej w gminie Orońsko Podsumowanie LOKALNI SPECJALIŚCI I LIDERZY O SYTUACJI EDUKACYJNEJ GMINY OROŃSKO Wprowadzenie Sytuacja edukacyjna gminy Orońsko Szkoły w Orońsku Przygotowanie nauczycieli Ścieżka edukacyjna uczniów Oferta zajęć pozalekcyjnych Problemy edukacyjne uczniów Sukcesy edukacyjne uczniów Wychowawcze funkcje szkoły Działalność innych instytucji i współpraca między instytucjami Losy młodzieży z gminy Orońsko Czynniki wpływające na wyniki w nauce Czynniki finansowe

6 Czynniki związane z sytuacją społeczno-gospodarczą oraz położeniem geograficznym gminy Czynniki społeczno-kulturowe Czynniki leżące po stronie rodziny Czynniki leżące po stronie systemu edukacji i szkoły Czynniki leżące po stronie uczniów Korelaty gorszych wyników w nauce Propozycje działań naprawczych UCZNIOWIE KLAS TRZECICH GIMNAZJUM O SOBIE I O EDUKACJI W GMINIE OROŃSKO Wprowadzenie Charakterystyka badanej zbiorowości Trzy najbardziej i najmniej lubiane przedmioty gimnazjalne Zainteresowania (hobby) uczniów Sposób spędzania czasu po szkole Wyniki w nauce Sfera wartości: religijność i stosunek do autorytetów Korzystanie z używek szkodliwych dla zdrowia Plany uczniów dotyczące przyszłości Podsumowanie WNIOSKI I REKOMENDACJE ANEKSY ANEKS 1. Przykładowe narzędzia proponowane w rekomendacjach ANEKS 2. Narzędzia badawcze wykorzystane w badaniach Dyspozycje do indywidualnego wywiadu pogłębionego z pracownikami urzędu gminy i innych instytucji kluczowych dla gminy Dyspozycje do indywidualnego wywiadu pogłębionego z nauczycielami gminnych szkół podstawowych Dyspozycje do indywidualnego wywiadu pogłębionego z nauczycielami gimnazjalnymi Kwestionariusz ankiety do badań wśród uczniów trzecich klas gimnazjum ANEKS 3. CYTATY Z WYPOWIEDZI LOKALNYCH SPECJALISTÓW I LIDERÓW SPIS ŹRÓDEŁ.139 4

7 WST P Problemem gminy Oro sko s niskie wyniki uczniów w nauce, co znajduje wyraz w wynikach sprawdzianów na zako czenie szko y podstawowej oraz egzaminów gimnazjalnych. Dane z raportów Okr gowej Komisji Egzaminacyjnej od roku 2006 wskazuj, e rednie wyniki sprawdzianów ko cowych i egzaminów gimnazjalnych w gminie Oro sko s ni sze ni rednia w powiecie. Celem niniejszych bada by a diagnoza zaistnia ej sytuacji oraz sformu owanie rekomendacji dla w adz lokalnych oraz szkó. W projekcie sformu owano nast puj ce pytania badawcze: 1. Jakie s szanse m odzie y w Oro sku na otrzymanie wykszta cenia umo liwiaj cego dalszy rozwój edukacyjny? Jakie czynniki wp ywaj na te szanse? 2. Jaki jest potencja edukacyjny szkó w Oro sku? Jakie czynniki wp ywaj na ten potencja? 3. Jakie s aspiracje uczniów z ostatnich klas gimnazjum w Oro sku? Jakie czynniki wp ywaj na te aspiracje? 4. Jakie s preferencje edukacyjne uczniów z ostatnich klas gimnazjum w Oro sku? Jakie czynniki wp ywaj na te preferencje? 5. Jakie plany edukacyjne maj uczniowie z ostatnich klas gimnazjum w Oro sku? Jakie czynniki wp ywaj na te plany? 6. Jakie dzia ania nale y przedsi wzi, aby wyniki edukacyjne m odzie y by y lepsze, a ich szanse w zakresie dalszej kariery wi ksze? Odpowiedzi na powy sze pytania pos u y a realizacja nast puj cych etapów badawczych: Analiza danych zastanych rekonstrukcja spo eczno-demograficznego, ekonomicznego oraz edukacyjnego obrazu gminy; Przeprowadzenie badania technik indywidualnego wywiadu pog bionego (IDI) z 15 lokalnymi specjalistami i liderami podejmuj cymi problematyk edukacji; 5

8 Przeprowadzenie badania technik ankiety audytoryjnej w ród uczniów ostatnich klas gimnazjum. W pierwszej cz ci niniejszego opracowania zamieszczono wyniki analizy danych zastanych pozyskanych z ogólnopolskich i lokalnych baz danych oraz z zasobów ród owych (gminnych). W drugiej cz ci przedstawiono wyniki bada prowadzonych technik indywidualnego wywiadu pog bionego (IDI) w ród osób zajmuj cych si bezpo rednio lub po rednio kwestiami edukacji w gminie. W trzeciej cz ci opracowania zaprezentowano wyniki bada przeprowadzonych technik ankiety audytoryjnej w ród uczniów ostatnich klas gimnazjum w Oro sku. Badania terenowe przeprowadzono w maju 2011 roku. Raport ko czy si wnioskami i rekomendacjami dotycz cymi poprawy sytuacji edukacyjnej gminy Oro sko. W Aneksie nr 1 do raportu umieszczono przyk adowe propozycje narz dzi poprawy sytuacji, opisane w rekomendacjach z badania. W Aneksie nr 2 umieszczono narz dzia badawcze wykorzystane w badaniu, natomiast w Aneksie nr 3 szczegó owe cytaty z wypowiedzi specjalistów i liderów lokalnych. 6

9 1. SYTUACJA EDUKACYJNA I JEJ CZYNNIKI W GMINIE ORO SKO Analiza danych zastanych 7

10 1.1. Gmina Orońsko podstawowe informacje Gmina Oro sko jest jedn z 5 gmin powiatu szyd owieckiego po o onego w po udniowo-wschodniej cz ci województwa mazowieckiego. Na gmin sk adaj si nast puj ce miejscowo ci: Oro sko, Dobrut, Krogulcza Sucha, Krogulcza Mokra, Helenów, aziska, Ciep a, Zaborowie, Gozdków, Chronów - Kolonia, B ków, niadków, Wa snów, Chronów Wie, Chronówek, Tomaszów, Guzów Wie, Guzów Kolonia, Cha upki aziskie. Gmina ma charakter wiejski, a jej powierzchna wynosi 82 km 2. W 2008 r. na terenie gminy Oro sko funkcjonowa o gospodarstw rolnych, przy czym powierzchnia wi kszo ci (3807 ha, tj. 73%) zawiera a si w przedziale od 1 do 10 ha 1. Przez teren gminy przebiega droga krajowa nr 7 (Warszawa - Kraków). Zgodnie z danymi Banku Danych Lokalnych G ównego Urz du Statystycznego z 2010 r., w gminie Oro sko na sta e zameldowanych by o osób, w tym (49,5%) m czyzn oraz (50,5%) kobiet (stan na ). Gmina by a faktycznym miejscem zamieszkania dla osób, w tym (49,5%) m czyzn oraz (50,5%) kobiet. W gminie mieszka o osób w wieku przedprodukcyjnym (22,7%), w wieku produkcyjnym (62%) oraz 887 w wieku poprodukcyjnym (15,3%). W ród osób w wieku produkcyjnym przewa aj m czy ni. Najwi cej osób (ok. 25% ogó u mieszka ców gminy) mieszka w miejscowo ci Oro sko 2. Tabela 1. Ludno faktycznie zamieszka a w gminie Oro sko w roku 2010 Ogó em % Wiek % Wiek % Wiek % przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny , , ,3 M czy ni , , , ,2 Kobiety , , , ,3 ród o: Bank Danych Lokalnych GUS Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada o w gminie 61,2 osób w wieku nieprodukcyjnym, w tym 24,7 wieku poprodukcyjnym. W roku 2010 w gminie Oro sko mia o miejsce 70 urodze ywych (w tym 41 ch opców i 29 dziewcz t) oraz 72 zgony (41 m czyzn, 31 kobiet). Przyrost naturalny wyniós wi c -2. W roku 2010 w gminie zawarto 42 ma e stwa 3. 1 Gminna Strategia Rozwi zywania Problemów Spo ecznych na lata , Gmina Oro sko 2008, s Ibidem, s Dane Banku Danych Lokalnych GUS. 8

11 W gminie odnotowano ujemne saldo migracji, tj. -7. W 2010 roku zameldowa o si tu 66 osób (w tym 26 m czyzn i 40 kobiet), wymeldowa y si 73 osoby (w tym 33 m czyzn i 40 kobiet). Zameldowania mia y miejsce nieco cz ciej z miast (36) w porównaniu do zameldowa ze wsi (30). Przewa a y wymeldowania na wie (44) wobec wymeldowa do miast (29). Zgodnie z danymi z roku 2002, najwi cej osób w gminie Oro sko mia o wykszta cenie podstawowe (2 042; 44%) oraz zasadnicze zawodowe (1 289; 28%). W dalszej kolejno ci plasowa y si osoby z wykszta ceniem rednim (672; 15%), podstawowym nieuko czonym i bez wykszta cenia (382; 8%), wy szym (179; 4%) oraz policealnym (47; 1%). W roku 2010 kwota wydatków z bud etu gminy Oro sko wynios a ,59. Wydatki na o wiat i wychowanie stanowi y znaczny udzia w wydatkach gminy Oro sko ogó em (33,45%). Kolejne zadania finansowane przez gmin to przede wszystkim wydatki na pomoc spo eczn i pozosta e zadania w zakresie polityki spo ecznej (19,27%), wydatki na transport i czno (12,34%) oraz wydatki na administracj publiczn (11,94%). Tabela 2. Wydatki gminy Oro sko w roku 2010 Wydatki z bud etu ogó em, w tym: ,59 100% Wydatki na rolnictwo i owiectwo ,97 6,21% Wydatki na transport i czno ,06 12,34% Wydatki na gospodark komunaln i ochron rodowiska ,08 5,40% Wydatki na gospodark mieszkaniow ,21 2,64% Wydatki na o wiat i wychowanie ,66 33,45% Wydatki na kultur i ochron dziedzictwa narodowego ,76 2,01% Wydatki na ochron zdrowia ,23 0,50% Wydatki na pomoc spo eczn i pozosta e zadania w zakresie polityki spo ecznej ,59 19,27% Wydatki na kultur fizyczn i sport ,39 0,72% Wydatki na administracj publiczn ,82 11,94% Wydatki na bezpiecze stwo publiczne i ochron przeciwpo arow ,94 2,00% Wydatki na 1 mieszka ca 2 796,86 Wydatki na 1 mieszka ca na o wiat i wychowanie 935,56 ród o: Bank Danych Lokalnych GUS W 2002 roku ogó zasobów mieszkaniowych w gminie wynosi rednia powierzchnia mieszkania wynosi a 78,5 m² (przy redniej 70,5 m² dla ca ego powiatu 9

12 szyd owieckiego). Na jedno mieszkanie przypada o rednio 4,15 osoby, co daje 18,7 m² na osob. Warto ta jest ni sza od redniej powiatowej i wojewódzkiej 4. Przeci tne miesi czne wynagrodzenie brutto w powiecie szyd owieckim w roku 2009 wynosi o 2 498,38 z, co stanowi o 75,4% w relacji do redniej krajowej Uwarunkowania społeczno-gospodarcze w gminie Orońsko Problemy społeczne i gospodarcze gminy Orońsko W Gminnej Strategii Rozwi zywania Problemów Spo ecznych na lata do g ównych problemów spo ecznych gminy Oro sko zaliczono przede wszystkim: brak ofert na zagospodarowanie czasu wolnego dla dzieci i m odzie y w okresie ferii i wakacji, bezrobocie, alkoholizm, brak transportu lokalnego 6. W ród najwi kszych problemów dotycz cych podmiotów gospodarczych wymieniono: obci enia fiskalne oraz z tytu u ubezpiecze spo ecznych, nisk dochodowo prowadzonej dzia alno ci gospodarczej, niestabilno rynków zbytu, niestabilno przepisów prawa, ograniczone rodki finansowe przeznaczone na dostosowanie do wymogów unijnych w zakresie prowadzonej dzia alno ci gospodarczej. Jak zapisano, s to w wi kszo ci problemy nie do rozwi zania na rynku lokalnym 7. Pomoc spo eczna w gminie udzielana jest w ostatnich latach g ównie z tytu u bezrobocia, ubóstwa, niepe nosprawno ci oraz d ugotrwa ej choroby. Tabela 3. G ówne powody przyznawania pomocy w Gminie Oro sko Powód Lata Liczba rodzin Ubóstwo Sieroctwo Bezdomno Ochrona macierzy stwa Bezrobocie Nieprzystosowanie do ycia po opuszczeniu Zak adu Karnego D ugotrwa a choroba Bezradno Alkoholizm Narkomania Niepe nosprawno Gminna Strategia Rozwi zywania Problemów Spo ecznych, op.cit., s Dane Banku Danych Lokalnych GUS. 6 Gminna Strategia Rozwi zywania Problemów Spo ecznych, op.cit., s Ibidem, s

13 Kl ska ywio owa lub ekologiczna ród o: Gminna Strategia Rozwi zywania Problemów Spo ecznych na lata , Gmina Oro sko 2008, s. 24. Je eli chodzi o wiadczenia pomocy spo ecznej, w pierwszym kwartale 2011 roku pomoc w postaci zasi ków celowych (na czn kwot z ) kierowana by a do 28 rodzin, pomoc w postaci zasi ków okresowych (na czn kwot z ) do 32 rodzin, zasi ki sta e (na czn kwot z ) do 25 osób, pomoc w postaci do ywiania dzieci (na czn kwot z ) do 187 dzieci 8. W Gminnym O rodku Pomocy Spo ecznej pracuje obok kierownika dwóch pracowników. Podmioty gospodarcze i rynek pracy w gminie Orońsko Oro sko jest gmin rolnicz, w której problemem jest niedobór zak adów pracy. Wed ug danych BDL GUS, w gminie Oro sko w roku 2010 zarejestrowanych by o 395 podmiotów gospodarki narodowej, w tym najwi cej (379; 96%) zalicza o si do sektora prywatnego. 337 podmiotów (85%) stanowi y osoby fizyczne prowadz ce dzia alno gospodarcz. Tabela 4. Podmioty gospodarki narodowej w gminie Oro sko wpisane do rejestru REGON w roku 2010 Podmioty gospodarki narodowej ogó em 395 Sektor publiczny ogó em 16 Sektor publiczny pa stwowe i samorz dowe jednostki prawa bud etowego 12 Sektor prywatny ogó em 379 Sektor prywatny osoby fizyczne prowadz ce dzia alno gospodarcz 337 Sektor prywatny spó ki handlowe 13 Sektor prywatny spó ki handlowe z udzia em kapita u zagranicznego 3 Sektor prywatny spó dzielnie 1 Sektor prywatny fundacje 1 Sektor prywatny stowarzyszenia i organizacje spo eczne 11 ród o: Bank Danych Lokalnych GUS Najwi cej podmiotów w gminie Oro sko dzia a o w takich sekcjach, jak: Sekcja G (Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, w czaj c motocykle 8 Dane Gminnego O rodka Pomocy Spo ecznej. 11

14 118), Sekcja F (Budownictwo 73), Sekcja C (Przetwórstwo przemys owe 50), Sekcja H Transport i gospodarka magazynowa 45). Zdecydowanie dominuj podmioty najmniejsze, tj. zatrudniaj ce 0-9 pracowników (374; 94,7%). W gminie zarejestrowane by y jedynie 3 podmioty zatrudniaj ce osób 9. Tabela 5. Podmioty gospodarki narodowej w gminie Oro sko wg wielko ci w roku 2010 Ogó em % , , ,76 ród o: Bank Danych Lokalnych GUS W roku 2010 zarejestrowano 59 nowych podmiotów (w tym wszystkie dzia aj ce w sektorze prywatnym, przy czym 57 stanowi y osoby fizyczne prowadz ce dzia alno gospodarcz ). Najwi cej nowych podmiotów zarejestrowano w sekcji F (Budownictwo 19) oraz G (Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, w czaj c motocykle 10). Wyrejestrowano 42 podmioty (w tym 41 dzia a o w sektorze prywatnym, a 40 stanowi y osoby fizyczne prowadz ce dzia alno gospodarcz ). Najwi cej z nich prowadzi o dzia alno równie w sekcji F (12) oraz G (11). Mieszka cy gminy Oro sko mog równie podejmowa prac poza terenem swojej gminy. W zwi zku z powy szym warto tak e spojrze na sytuacj na powiatowym rynku pracy. W ca ym powiecie szyd owieckim w roku 2010 zarejestrowanych by o podmiotów, w tym najwi cej (2 680; 96%) zalicza o si równie do sektora prywatnego podmiotów (82%) stanowi y osoby fizyczne prowadz ce dzia alno gospodarcz. Tabela 6. Podmioty gospodarki narodowej w powiecie szyd owieckim wpisane do rejestru REGON w roku 2010 Podmioty gospodarki narodowej ogó em Sektor publiczny ogó em 101 Sektor publiczny - pa stwowe i samorz dowe jednostki prawa bud etowego 79 9 Dane te ró ni si od danych prezentowanych w Gminnej Strategii Rozwi zywania Problemów Spo ecznych na lata Zgodnie z danymi Strategii, w 2008 roku, wed ug danych Urz du Gminy, w rejestrze REGON zarejestrowanych by o 165 podmiotów gospodarczych. Wi kszo (77) zajmowa a si handlem detalicznym i hurtowym, nast pnie dzia alno ci produkcyjn (23), budownictwem (22), us ugami transportowymi (43). Do najwi kszych pracodawców na terenie gminy zaliczono Urz d Gminy, Centrum Rze by Polskiej oraz Dom Pomocy Spo ecznej w aziskach (Gminna Strategia Rozwi zywania Problemów Spo ecznych na lata , Gmina Oro sko 2008, s. 13). 12

15 Sektor publiczny - spó ki handlowe 3 Sektor prywatny ogó em Sektor prywatny - osoby fizyczne prowadz ce dzia alno gospodarcz Sektor prywatny - spó ki handlowe 64 Sektor prywatny - spó ki handlowe z udzia em kapita u zagranicznego 9 Sektor prywatny - spó dzielnie 16 Sektor prywatny - fundacje 2 Sektor prywatny - stowarzyszenia i organizacje spo eczne 81 ród o: Bank Danych Lokalnych GUS Najwi cej podmiotów w powiecie szyd owieckim dzia a o w takich sekcjach, jak: Sekcja G (Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, w czaj c motocykle 857), Sekcja F (Budownictwo 509), Sekcja C (Przetwórstwo przemys owe 413). Tutaj równie zdecydowanie dominowa y podmioty najmniejsze, tj. zatrudniaj ce 0-9 pracowników (2 656; 95,5%). W powiecie zarejestrowanych by o jedynie 18 podmiotów zatrudniaj cych osób oraz 2 podmioty zatrudniaj ce osób. Tabela 7. Podmioty gospodarki narodowej wg wielko ci w powiecie szyd owieckim w roku 2010 Ogó em % , , , ,07 ród o: Bank Danych Lokalnych GUS W roku 2010 w powiecie szyd owieckim zarejestrowano 393 nowe podmioty (w tym 392 dzia aj ce w sektorze prywatnym, a 362 stanowi ce osoby fizyczne prowadz ce dzia alno gospodarcz ). Najwi cej nowych podmiotów zarejestrowano w sekcji G (Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, w czaj c motocykle 114) oraz F (Budownictwo 105). Wyrejestrowano 276 podmiotów (w tym 274 dzia a o w sektorze prywatnym, a 272 stanowi y osoby fizyczne prowadz ce dzia alno gospodarcz ). Najwi cej z nich prowadzi o równie dzia alno w sekcji F (93) oraz G (86). Dane dotycz ce zatrudnienia i bezrobocia w gminie Oro sko oparto na statystykach z roku Wed ug Banku Danych Lokalnych GUS, w 2009 roku, w gminie Oro sko w podmiotach gospodarczych o liczbie pracuj cych powy ej 9 osób pracowa y 563 osoby, w tym 259 m czyzn i 304 kobiety. W gminie zarejestrowanych by o 771 osób bezrobotnych, 13

16 w tym 370 (48%) m czyzn oraz 401 (52%) kobiet. Udzia bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludno ci w wieku produkcyjnym wyniós 21,4%, w tym dla m czyzn 19,1%, a dla kobiet 24,1% 10. Cz sto ród em utrzymania osób bezrobotnych s prace dorywcze, sezonowe, w tym nielegalne zatrudnienie. Osoby bezrobotne zajmuj si sprzeda owoców i warzyw z w asnej uprawy, korzystaj ze wiadcze pomocy spo ecznej, a tak e z pomoc rodziny 11. Tabela 8. Struktura bezrobocia w gminie Oro sko w latach Ogó em M czy ni Kobiety Udzia kobiet [%] ród o: Gminna Strategia Rozwi zywania Problemów Spo ecznych na lata , Gmina Oro sko 2008, s. 19. Dla porównania, w ca ym powiecie szyd owieckim w podmiotach gospodarczych o liczbie pracuj cych powy ej 9 osób pracowa y osoby, w tym m czyzn i kobiet. Bior c pod uwag tak e pracuj cych w rolnictwie indywidualnym by o to osób, w tym m czyzn i kobiet. Najwi cej osób z tej grupy (tj. pracuj cych w jednostkach o liczbie pracuj cych powy ej 9 osób; z uwzgl dnieniem pracuj cych w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie) pracowa o w sektorze Rolnictwo, le nictwo, owiectwo i rybactwo (3 592 osoby, w tym m czyzn i kobiet), nast pnie Przemys i budownictwo (1 179 osób, w tym 928 m czyzn i 251 kobiet), Handel; naprawa pojazdów samochodowych; transport i gospodarka magazynowa; zakwaterowanie i gastronomia; informacja i komunikacja (531 osób, w tym 275 m czyzn i 256 kobiet), Dzia alno finansowa i ubezpieczeniowa; obs uga rynku nieruchomo ci (88 osób, w tym 15 m czyzn i 73 kobiety). W obszarze pozosta ych us ug pracowa o osób, w tym 600 m czyzn i kobiet. W powiecie zarejestrowanych by o osób bezrobotnych, w tym (49%) m czyzn i (51%) kobiet osób bezrobotnych zamieszkiwa o na wsi. Prawo do zasi ku mia o osób. Najliczniejsza zbiorowo bezrobotnych legitymowa a si wykszta ceniem zasadniczym zawodowym (2 076 osób, w tym m czyzn i 951 kobiet) oraz gimnazjalnym i poni ej (1 410 osób, w tym 842 m czyzn i 568 kobiet), najmniej liczna 10 Dane Banku Danych Lokalnych GUS. 11 Gminna Strategia Rozwi zywania Problemów Spo ecznych, op.cit., s

17 wykszta ceniem wy szym (305 osób, w tym 87 m czyzn i 218 kobiet). W wieku 24 lata i mniej zarejestrowanych by o osób, w tym 523 m czyzn oraz 514 kobiet. 533 osoby z tej grupy pozostawa y bez pracy przez okres d u szy ni 6 miesi cy (w tym 221 m czyzn i 312 kobiet). Tabela 9. Bezrobotni zarejestrowani w powiecie szyd owieckim w roku 2009 wg poziomu wykszta cenia i p ci Ogó em ogó em m czy ni kobiety Wy sze ogó em 305 m czy ni 87 kobiety 218 Policealne, rednie zawodowe ogó em m czy ni 480 kobiety 661 rednie ogólnokszta c ce ogó em 598 m czy ni 196 kobiety 402 Zasadnicze zawodowe ogó em m czy ni kobiety 951 Gimnazjalne i poni ej ogó em m czy ni 842 kobiety 568 ród o: Bank Danych Lokalnych GUS Stopa bezrobocia rejestrowanego w powiecie szyd owieckim w roku 2009 wynosi a 35,3%. Powiat nale y do powiatów o najwy szej stopie bezrobocia na Mazowszu (48,3%) bezrobotnych w powiecie w roku 2009 stanowi y osoby pozostaj ce bez pracy d u ej ni 1 rok 12. Sytuacja ta nie ulega znacz cym zmianom. 12 Baza Danych Lokalnych GUS. 15

18 1.3. Edukacja w gminie Orońsko W gminie Oro sko funkcjonuje 5 szkó podstawowych, w tym 4 prowadzone s przez samorz d gminny, a jedna przez stowarzyszenie rodziców. Ponadto zlokalizowane jest tu jedno gimnazjum, tj. Publiczne Gimnazjum w Oro sku. W miejscowo ci Oro sko znajduje si tak e przedszkole samorz dowe. Je eli chodzi o szko y podstawowe, dane Banku Danych Lokalnych GUS za rok 2010 mówi o cznej liczbie 335 zarejestrowanych uczniów (w tym 8 w jednostce prowadzonej przez stowarzyszenie) i 59 absolwentach. W ród uczniów w roku 2010 by o 179 ch opców oraz 176 dziewcz t. Odnotowano cznie 35 pomieszcze szkolnych (w tym 4 w jednostce prowadzonej przez stowarzyszenie), 26 oddzia ów szkolnych (w tym 2 w jednostce prowadzonej przez stowarzyszenie). Do oro skich szkó podstawowych zaliczaj si : Publiczna Szko a Podstawowa im. Józefa Brandta w Oro sku, Publiczna Szko a Podstawowa w Wa snowie, Publiczna Szko a Podstawowa w Guzowie, Publiczna Szko a Podstawowa w Ciep ej, Publiczna Szko a Podstawowa w Krogulczy Suchej (utworzona w 2010 roku przez Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Krogulcza Sucha i Krogulcza Mokra, za o one z inicjatywy rodziców i mieszka ców wsi). Je eli chodzi o dzieci i m odzie ucz c si w szko ach podstawowych, w gminie Oro sko w roku szkolnym 2010/2011 wed ug prognoz Urz du Gminy Oro sko w szkole w Oro sku uczy si mia o 157 uczniów, w szkole w Guzowie 104 uczniów, w szkole w Ciep ej 78 uczniów, w szkole w Wa snowie 68 uczniów. cznie w wymienionych szko ach podstawowych mia o si uczy si ok. 407 uczniów. Tabela 10. Liczba uczniów w szko ach podstawowych w gminie Oro sko w roku szkolnym 2010/2011 (wed ug prognoz, bez szko y w Krogulczy Suchej) Klasy: 0 I II III IV V VI Ogó em Szko a w Oro sku Szko a w Guzowie Szko a w Ciep ej Szko a w Wa snowie ród o: Dane Urz du Gminy Oro sko Prognozy demograficzne na najbli sze lata dotycz ce liczby uczniów szkó podstawowych wykazuj niewielkie tendencje wzrostowe (z pewnymi wahaniami). 16

19 Tabela 11. Prognoza demograficzna dotycz ca uczniów szkó podstawowych w Oro sku (bez szko y w Krogulczy Suchej) Szko a w Oro sku Szko a w Guzowie Szko a w Ciep ej Szko a w Wa snowie Ogó em 2010/ / / / / / ród o: Dane Urz du Gminy Oro sko W roku 2010/2011 zgodnie z prognozami Urz du Gminy Oro sko w Publicznym Gimnazjum w Oro sku uczy si mia o 203 uczniów, w tym w klasach pierwszych 60, drugich 63, a trzecich 80. Prognozy na najbli sze lata dotycz ce liczby uczniów w gimnazjum w Oro sku wykazuj (z pewnymi wahaniami) tendencje spadkowe. Dane mówi o 150 uczniach w roku szkolnym 2016/2017. Tabela 12. Prognoza demograficzna dotycz ca uczniów gimnazjum w Oro sku Klasy I Klasy II Klasy III Ogó em 2010/ / / / / / / ród o: Dane Urz du Gminy Oro sko Liczba uczniów ko cz cych Publiczne Gimnazjum w Oro sku w roku szkolnym 2009/2010 liczy a 76 osób, z czego najwi cej (34) planowa o dalsz nauk w technikum, nast pnie w szkole zasadniczej zawodowej (23), a najmniej (19) w liceum ogólnokszta c cym 13. Zgodnie z danymi BDL GUS, w ród 76 wspomnianych osób by o 45 ch opców i 31 dziewcz t. W roku 2008/2009 wed ug danych gimnazjum szko ko czy y 93 osoby, z czego najwi cej planowa o kontynuowa nauk w liceum ogólnokszta c cym (35), niewiele mniej w technikum (32), a najmniej w zasadniczej szkole zawodowej (26). 13 Dane Publicznego Gimnazjum w Oro sku. 17

20 W roku 2007/2008 na 67 osób ko cz cych szko, 39 planowa o dalsz edukacj w zasadniczej szkole zawodowej, 19 w liceum ogólnokszta c cym, natomiast 9 w technikum. W roku 2006/2007 na 88 osób, 42 planowa y dalsz nauk w zasadniczej szkole zawodowej, 27 w liceum ogólnokszta c cym, natomiast 19 w technikum. Patrz c przekrojowo na dynamik wyborów dokonywanych przez uczniów, nie daje si zauwa y jaka sta a tendencja. Mo na postawi hipotez o stopniowym wzro cie zainteresowania technikum, spadku zainteresowania szko ami zasadniczymi zawodowymi. Sumuj c wyniki z 4 lat, mo na stwierdzi, e m odzie najcz ciej wybiera a zasadnicze szko y zawodowe (40%) i w podobnych proporcjach licea ogólnokszta c ce (31%) i technika (29%). Szkolnictwo zawodowe (zasadnicze szko y zawodowe oraz technika cznie) wybierane by y przez oko o 70% absolwentów gimnazjum. Tabela 13. cie ki edukacyjne absolwentów gimnazjum w Oro sku 2009/10 % 2008/09 % 2007/08 % 2006/07 % Razem % Ogó em: , , , , ,00 ZSZ 23 30, , , , ,12 LO 19 25, , , , ,86 Technikum 34 44, , , , ,01 ród o: Dane Publicznego Gimnazjum w Oro sku 1.4. Wyniki w nauce uczniów w gminie Orońsko Problemem gminy Oro sko s niskie wyniki sprawdzianów na zako czenie nauki w szkole podstawowej oraz egzaminów gimnazjalnych. W niniejszym opracowaniu zamieszczono zestawienia rednich wyników egzaminów na zako czenie szko y podstawowej oraz wyników egzaminu gimnazjalnego w poszczególnych latach. Wyniki te zestawiono ze rednimi gminnymi, powiatowymi, wojewódzkimi oraz ogólnopolskimi. Ilustracji pozycji szkó oro skich pos u y y wska niki relatywne oraz usytuowanie na skali staninowej (patrz dalej). Warto ka dego wska nika relatywnego wynosz ca 1 oznacza, e porównywana rednia jest równa redniej odniesienia, warto poni ej 1 e jest ni sza od redniej odniesienia, warto powy ej 1 e jest wy sza. 18

21 Szkoły podstawowe Je eli chodzi o szko y podstawowe w roku szkolnym 2009/2010 najlepsze wyniki osi gn li uczniowie szko y podstawowej w Oro sku (1,17 w stosunku do redniej dla gminy). By y to wyniki bardzo zbli one do redniej dla ca ego powiatu szyd owieckiego (nawet nieco wy sze). Pozosta e szko y uzyska y wyniki ni sze ni rednia dla ca ego powiatu (0,86 dla szko y w Wa snowie, 0,77 dla szko y w Guzowie, 0,71 dla szko y w Ciep ej). rednia gminy na tle powiatu by a ni sza (0,87). Podobnie rednia powiatu na tle województwa by a ni sza, ale nieznacznie (0,96). Je eli chodzi o dynamik zmian warto ci wska nika dotycz cego rednich wyników szkó na tle gminy w latach w przypadku szko y w Oro sku mo emy mówi o tendencji wzrostowej. W pozosta ych szko ach nie ma jednoznacznej tendencji. W przypadku szko y w Guzowie zmiany maj charakter sinusoidy (warto ci wska nika s w jednym roku wy sze, w innym ni sze). W przypadku szko y w Ciep ej równie nie ma jednej tendencji. W roku 2007/2008 nast pi znaczny wzrost warto ci wska nika, tj. szko a mia a najwy sz warto wska nika na tle wszystkich szkó podstawowych w Oro sku we wszystkich porównywanych latach (jego warto wynios a 1,24; szko a mia a wy sz redni ni powiat i województwo), po czym w kolejnym roku warto wróci a do stanu z roku 2006/2007, a nast pnie w roku 2009/2010 znacznie spad a. W przypadku szko y w Wa snowie, warto wska nika uk ada si w kszta cie litery U, tj. w latach 2007/2008 oraz 2008/2009 mia miejsce spadek warto ci wska nika, aby w roku 2009/2011 warto wska nika zbli y a si do warto ci z roku szkolnego 2006/2007 (pozostaj c jednak nieznacznie ni sz ). Tabela 14. Dynamika zmian warto ci wska nika szko a/gmina 2006/ / / /2010 Szko a w Oro sku Szko a w Guzowie Szko a w Ciep ej Szko a w Wa snowie 0,95 0,98 1,09 1,17 1,02 0,90 1,01 0,89 1,03 1,24 1,03 0,81 1,02 0,89 0,88 0,99 Opracowanie w asne na podst. danych Urz du Gminy Oro sko 19

22 Je eli chodzi o dynamik zmian warto ci wska nika dotycz cego rednich wyników szkó na tle powiatu w latach w przypadku szko y w Oro sku równie mo emy mówi o tendencji wzrostowej. Podobnie jak w odniesieniu do wska nika szko a/gmina, w przypadku pozosta ych szkó, nie ma jednoznacznej tendencji. je li chodzi o szko wguzowie, zmiany maj charakter sinusoidy (warto ci wska nika s w jednym roku wy sze, w innym ni sze). W przypadku szko y w Ciep ej równie nie ma jednej tendencji. W roku 2007/2008 nast pi znaczny wzrost warto ci wska nika, po czym w kolejnym roku warto wróci a do stanu z roku 2006/2007, a nast pnie w roku 2009/2010 spad a. W przypadku szko y w Wa snowie, w latach 2007/2008 oraz 2008/2009 mia miejsce spadek warto ci wska nika, ale w roku 2009/2011 warto wska nika przekroczy a warto z roku szkolnego 2006/2007. Tabela 15. Dynamika zmian warto ci wska nika szko a/powiat 2006/ / / /2010 Szko a w Oro sku Szko a w Guzowie Szko a w Ciep ej Szko a w Wa snowie 0,75 0,83 0,85 1,02 0,80 0,77 0,79 0,77 0,81 1,05 0,81 0,71 0,80 0,75 0,69 0,86 Opracowanie w asne na podst. danych Urz du Gminy Oro sko Poni ej zamieszczono dok adne zestawienia rednich wyników poszczególnych szkó, a tak e pozycj szko y na skali staninowej w poszczególnych latach (w tabeli, w nawiasach). Dziewi ciopunktowa skala staninowa s u y do sporz dzenia rozk adu rednich wyników w ca ej zbiorowo ci (np. w kraju). Poni sza skala odpowiada na pytanie o to, jak pozycj zajmuje wynik osi gni ty przez szko na tle wyników osi gni tych przez szko y w ca ej Polsce. Umo liwia porównanie wyników szkó w poszczególnych latach, przy czym 1 oznacza wynik najni szy, 2 bardzo niski, 3 niski, 4 ni ej redni, 5 redni, 6 wy ej redni, 7 wysoki, 8 bardzo wysoki, 9 najwy szy. W roku 2010 najlepiej wypad a szko a w Oro sku mieszcz c si w 6 staninie (wynik wy ej redni). Pozosta e szko y uzyska y wyniki gorsze. 20

23 Tabela 16. rednie wyników sprawdzianu na zako czenie nauki w szkole podstawowej w roku szkolnym 2009/2010 Nazwa szko y Szko a w Oro sku Szko a w Guzowie Szko a w Ciep ej Szko a w Wa snowie rednia liczba punktów Szko a Gmina Powiat Województwo 25,00 (6) 18,91 (2) 17,33 (1) 21,05 (3) 21,30 24,45 25,58 Szko a/ Szko a/ gmina powiat 1,17 1,02 0,89 0,77 0,81 0,71 0,99 0,86 Wska niki Gmina/ powiat Powiat/ województwo 0,87 0,96 Opracowanie w asne na podst. danych Urz du Gminy Oro sko; w nawiasach podano miejsce na skali staninowej. Tabela 17. rednie wyników sprawdzianu na zako czenie nauki w szkole podstawowej w roku szkolnym 2008/2009 Nazwa szko y Szko a w Oro sku Szko a w Guzowie Szko a w Ciep ej Szko a w Wa snowie rednia liczba punktów Szko a Gmina Powiat Województwo 19,90 (3) 18,55 (2) 18,90 (3) 16,21 (1) 18,32 23,44 23,85 Szko a/ Szko a/ gmina powiat 1,09 0,85 1,01 0,79 1,03 0,81 0,88 0,69 Wska niki Gmina/ powiat Powiat/ województwo 0,78 0,98 Opracowanie w asne na podst. danych Urz du Gminy Oro sko; w nawiasach podano miejsce na skali staninowej. Tabela 18. rednie wyników sprawdzianu na zako czenie nauki w szkole podstawowej w roku szkolnym 2007/2008 Nazwa szko y Szko a w Oro sku Szko a w Guzowie Szko a w Ciep ej Szko a w Wa snowie rednia liczba punktów Szko a Gmina Powiat Województwo 21,40 (2) 19,70 (1) 27,10 (6) 19,40 (1) 21,90 25,73 26,4 Szko a/ Szko a/ gmina powiat 0,98 0,83 0,90 0,77 1,24 1,05 0,89 0,75 Wska niki Gmina/ powiat Powiat/ województwo 0,85 0,97 Opracowanie w asne na podst. danych Urz du Gminy Oro sko; w nawiasach podano miejsce na skali staninowej. 21

24 Tabela 19. rednie wyników sprawdzianu na zako czenie nauki w szkole podstawowej w roku szkolnym 2006/2007 Nazwa szko y Szko a w Oro sku Szko a w Guzowie Szko a w Ciep ej Szko a w Wa snowie rednia liczba punktów Szko a Gmina Powiat Województwo 19,00 (1) 20,40 (1) 20,50 (1) 20,30 (1) 20,00 25,4 27,4 Szko a/ Szko a/ gmina powiat 0,95 0,75 1,02 0,80 1,03 0,81 1,02 0,80 Wska niki Gmina/ powiat Powiat/ województwo 0,79 0,93 Opracowanie w asne na podst. danych Urz du Gminy Oro sko; w nawiasach podano miejsce na skali staninowej. Tabela 20. Skala staninowa Stanin Nazwa Komentarz 1 Najni szy 96% szkó ma wy szy wynik 2 Bardzo niski 89% szkó ma wy szy wynik, 4% - ni szy 3 Niski 77% szkó ma wy szy wynik, 11% - ni szy 4 Ni ej redni 60% szkó ma wy szy wynik, 23% - ni szy 5 redni 40% szkó ma wy szy wynik, 40% - ni szy 6 Wy ej redni 60% szkó ma ni szy wynik, 23% - wy szy 7 Wysoki 77% szkó ma ni szy wynik, 11% - wy szy 8 Bardzo wysoki 89% szkó ma ni szy wynik, 4% - wy szy 9 Najwy szy 96% szkó ma ni szy wynik ród o: Centralna Komisja Egzaminacyjna Rok Tabela 21. Przedzia y skali staninowej rednich wyników szkó w latach Stanin Najni szy Bardzo niski Niski Ni ej redni redni Wy ej redni Wysoki Bardzo wysoki Najwy szy ,2-20,8 20,9-22,6 22,7-24,1 24,2-25,4 25,5-26,8 26,9-28,2 28,3-29,7 29,8-31,7 31,8-39, ,2-20,0 20,1-21,9 22,0-23,3 23,4-24,7 24,8-26,1 26,2-27,5 27,6-29,0 29,1-30,9 31,0-38, ,9-17,0 17,1-18,7 18,8-20,0 20,1-21,3 21,4-22,7 22,8-24,1 24,2-25,6 25,7-27,7 27,8-35, ,6-18,5 18,6-20,3 20,4-21,8 21,9-23,2 23,3-24,8 24,9-26,2 26,3-27,8 27,9-29,9 30,0-37, ,8-19,7 19,8-21,4 21,5-22,8 22,9-24,2 24,3-25,6 25,7-26,9 27,0-28,4 28,5-30,2 30,3-37,0 ród o: Centralna Komisja Egzaminacyjna Je eli chodzi o warto wska nika relatywnego dotycz cego rednich gminy na tle powiatu, województwa oraz kraju, we wszystkich czterech opisywanych latach warto 22

25 wska nika wynosi a poni ej 1, przy czym obserwowano tu wahania bez jednoznacznej tendencji wzrostowej lub malej cej. Gmina uzyska a redni najbli sz redniej dla powiatu oraz dla ca ej Polski w roku szkolnym 2009/2010 (w obu przypadkach 0,87). Warto jednak zauwa y, e warto wska nika dla ca ego powiatu szyd owieckiego w stosunku do województwa mazowieckiego równie we wszystkich rozpatrywanych latach sytuowa a si poni ej 1 (cho by a bardzo bliska 1). rednie powiatu nie odbiegaj od rednich na tle ca ego kraju. rednie dla województwa mazowieckiego przekraczaj z kolei rednie dla ca ego kraju (we wszystkich latach warto wska nika przekroczy a 1). Tabela 22. Zestawienie rednich wyników sprawdzianu na zako czenie nauki w szkole podstawowej z lat dla gminy, powiatu, województwa oraz kraju 2006/ / / /2010 Gmina Oro sko 20,00 21,90 18,32 21,30 Powiat Szyd owiecki 25,40 25,73 23,44 24,45 Województwo Mazowieckie 27,40 26,40 23,85 25,58 Polska 26,60 25,80 22,64 24,56 Opracowanie w asne na podst. danych Urz du Gminy Oro sko oraz Centralnej Komisji Egzaminacyjnej Tabela 23. Dynamika zmian warto ci wska ników relatywnych 2006/ / / /2010 Gmina/powiat 0,79 0,85 0,78 0,87 Gmina/województwo 0,73 0,83 0,77 0,83 Gmina/kraj 0,75 0,85 0,81 0,87 Powiat/województwo 0,93 0,97 0,98 0,96 Powiat/kraj 0,95 1,00 1,04 1,00 Województwo/kraj 1,03 1,02 1,05 1,04 Opracowanie w asne na podst. danych Urz du Gminy Oro sko oraz Centralnej Komisji Egzaminacyjnej Relatywnie najlepsze wyniki uzyskuj uczniowie w zakresie umiej tno ci czytania i pisania, najs absze w zakresie korzystania z informacji oraz umiej tno ci wykorzystania wiedzy w praktyce. Poni sza tabela prezentuje rednie wyniki w odniesieniu do poszczególnych umiej tno ci. 23

26 Tabela 24. Umiej tno ci uczniów w gminie Oro sko na tle powiatu szyd owieckiego 2008/2009 Gmina Wynik redni Powiat Wynik redni Wykorzystanie Korzystanie Czytanie Pisanie Rozumowanie wiedzy w praktyce z informacji Ogó em 6,9 3,98 2,6 2,87 1,97 18,32 7,77 4,99 4,06 4,09 2,54 23,44 Wynik redni Gmina/ powiat 0,89 0,80 0,64 0,70 0,78 0, /2010 Gmina Wynik redni Powiat Wynik redni 6,7 5,19 4,39 2,89 2,12 21,3 7,34 5,45 5,14 4,03 2,49 24,45 Wynik redni Gmina/ powiat 0,91 0,95 0,85 0,72 0,85 0,87 ród o: Dane Urz du Gminy Oro sko. Szko a podstawowa w Oro sku realizuje od lutego 2009 roku projekt Kompetencje kluczowe drog twórczego rozwoju wspó finansowany przez Uni Europejsk ze rodków Europejskiego Funduszu Spo ecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapita Ludzki (Priorytet III. Wysoka jako o wiaty, Dzia anie 3.3 Poprawa jako ci kszta cenia, Poddzia anie Modernizacja tre ci i metod kszta cenia). Projekt ma zosta zako czony w sierpniu 2012 roku. Dzia ania w ramach projektu obj y trzy roczniki dzieci. Celem projektu jest rozwijanie u uczniów kompetencji kluczowych w trzech zakresach: wiadomo ci i ekspresji kulturalnej, umiej tno ci matematyczno- technicznych, porozumiewania si w j zykach obcych. Rozwijanie kompetencji jest realizowane poprzez uczestnictwo uczniów w zaj ciach dodatkowych, wycieczkach, festiwalach, konkursach i olimpiadach regionalnych i ponadregionalnych 14. Gimnazjum Je eli chodzi o wyniki egzaminu gimnazjalnego, w latach nie zauwa ono jednoznacznej tendencji wzrostowej lub malej cej. Warto wska nika dotycz cego rednich gminy na tle powiatu z cz ci humanistycznej od roku 2008 do 2010 kszta towa a si na poziomie 0,9 i powy ej. W roku 2011 warto ta wynios a 0,89. W cz ci matematyczno- 14 Informacje przekazane przez Szko Podstawow w Oro sku. 24

27 przyrodniczej warto ta jest ni sza (od 0,8 do 0,9). W cz ci j zykowej (lata ) warto wska nika jest równie ni sza (0,8-0,85). W odniesieniu do cz ci humanistycznej i matematyczno-przyrodniczej, w latach mo na by o obserwowa wzrost warto ci wska nika (cz humanistyczna 0,85, 0,90, 0,98; cz matematyczno-przyrodnicza 0,85, 0,86, 0,91), a nast pnie w roku 2010 spadek tej warto ci (cz humanistyczna 0,91; cz matematyczno-przyrodnicza 0,80). W 2011 roku zaobserwowano dalszy spadek wska nika w odniesieniu do cz ci humanistycznej (do 0,89), ale wzrost w odniesieniu do cz ci matematyczno-przyrodniczej (do 0,88). W przypadku cz ci j zykowej w roku 2009/2010 zaobserwowano spadek warto ci wska nika (z 0,85 do 0,81), a w roku wzrost (do 0,84). Nieco gorzej w porównywanych latach wypada gmina na tle województwa, jednak e równie warto wska nika powiatu na tle województwa we wszystkich porównywanych latach w odniesieniu do wszystkich cz ci egzaminu wynosi poni ej 1 (mi dzy 0,84 a 0,96). Je eli chodzi o miejsce Publicznego Gimnazjum w Oro sku na skali staninowej w roku 2007 i 2008, w odniesieniu zarówno do cz ci humanistycznej jak i matematycznoprzyrodniczej by to stanin 2 (bardzo niski), w 2009 w odniesieniu do cz ci humanistycznej stanin 4 (ni ej redni), a cz ci matematyczno-przyrodniczej 3 (niski), w 2010 w odniesieniu do cz ci humanistycznej stanin 3 (niski), a cz ci matematycznoprzyrodniczej 2 (bardzo niski), w roku 2011, w odniesieniu zarówno do cz ci humanistycznej, jak i matematyczno-przyrodniczej, by to stanin 3 (niski). Tabela 25. Wyniki egzaminu gimnazjalnego w latach Cz Wyniki Humanistyczna Matematyczno-przyrodnicza J zykowa 2006/07 Gmina 25,2 (2) 19,9 (2) Powiat 29,8 23,4 Województwo 32,9 26,8 Gmina/powiat 0,85 0,85 Gmina/województwo 0,77 0,74 Powiat/województwo 0,91 0, /08 Gmina 23,8 (2) 20,9 (2) Powiat 26,5 24,4 Województwo 31,7 28,6 Gmina/powiat 0,90 0,86 Gmina/województwo 0,75 0,73 Powiat/województwo 0,84 0,85 25

28 2008/09 Gmina 29,63 (4) 22,34 (3) 25,67 Powiat 30,21 24,47 30,16 Województwo 32,81 27,53 31,48 Gmina/powiat 0,98 0,91 0,85 Gmina/województwo 0,90 0,81 0,82 Powiat/województwo 0,92 0,89 0, /10 Gmina 26,51 (3) 16,95 (2) 21,87 Powiat 29,2 21,09 26,98 Województwo 31,63 24,96 30,52 Gmina/powiat 0,91 0,80 0,81 Gmina/województwo 0,84 0,68 0,72 Powiat/województwo 0,92 0,84 0, /11 Gmina 20,88 (3) 19,63 (3) 21,92 Powiat 23,46 22,27 26,1 Województwo 27,33 24,54 29,16 Gmina/powiat 0,89 0,88 0,84 Gmina/województwo 0,76 0,80 0,75 Powiat/województwo 0,86 0,91 0,90 Opracowanie na podst. danych Urz du Gminy Oro sko, danych Publicznego Gimnazjum w Oro sku oraz Centralnej Komisji Egzaminacyjnej; w nawiasach podano miejsce na skali staninowej Rok Tabela 26. Przedzia y skali staninowej rednich wyników szkó dotycz cych cz ci humanistycznej egzaminu gimnazjalnego w latach Stanin Najni szy Bardzo niski Niski Ni ej redni redni Wy ej redni Wysoki Bardzo wysoki Najwy szy ,0-19,4 19,5-26,4 26,5-28,4 28,5-30,1 30,2-31,9 32,0-33,7 33,8-35,9 36,0-39,9 40,0-48, ,0-18,4 18,5-25,2 25,3-27,6 27,7-29,5 29,6-31,3 31,4-33,1 33,2-35,3 35,4-39,2 39,3-46, ,6-20,7 20,8-27,2 27,3-29,1 29,2-30,6 30,7-32,1 32,2-33,6 33,7-35,8 35,9-39,2 39,3-45, ,6-20,3 20,4-25,8 25,9-27,7 27,8-29,2 29,3-30,6 30,7-32,3 32,4-34,3 34,4-37,3 37,4-44, ,7-13,3 13,4-19,9 20,0-22,1 22,2-24,0 24,1-25,8 25,9-27,6 27,7-30,1 30,2-34,0 34,1-43,8 ród o: Centralna Komisja Egzaminacyjna Rok Tabela 27. Przedzia y skali staninowej rednich wyników szkó dotycz cych cz ci matematycznoprzyrodniczej egzaminu gimnazjalnego w latach Stanin Najni szy Bardzo niski Niski Ni ej redni redni Wy ej redni Wysoki Bardzo wysoki Najwy szy ,3-15,6 15,7-20,4 20,5-22,2 22,3-23,8 23,9-25,4 25,5-27,3 27,4-30,0 30,1-35,4 35,5-48, ,0-15,2 15,3-21,8 21,9-23,8 23,9-25,5 25,6-27,3 27,4-29,2 29,3-32,0 32,1-37,9 38,0-47, ,8-14,3 14,4-20,3 20,4-22,6 22,7-24,4 24,5-26,2 26,3-28,2 28,3-31,0 31,1-37,1 37,2-46,5 26

29 2010 8,4-13,4 13,5-19,0 19,1-20,9 21,0-22,4 22,5-24,0 24,1-25,7 25,8-28,2 28,3-33,7 33,8-46, ,9-13,2 13,3-18,7 18,8-20,6 20,7-22,2 22,3-23,9 24,0-25,5 25,6-27,9 28,0-32,9 33,0-46,9 ród o: Centralna Komisja Egzaminacyjna Od 1 marca 2010 r. w gimnazjum realizowany jest projekt Szko a Daj ca Szans wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez kompleksowy program rozwoju Publicznego Gimnazjum w Oro sku w ramach Priorytetu IX Rozwój wykszta cenia i kompetencji w regionach finansowanego z Europejskiego Funduszu Spo ecznego 15. Projekt realizuje wi tokrzyski Zarz d Wojewódzki Polskiego Komitetu Pomocy Spo ecznej w partnerstwie z Gmin w Oro sku. Celem projektu jest wsparcie merytoryczne i finansowe szko y w przygotowaniu i wdro eniu programów rozwojowych, ukierunkowanych na zmniejszenie dysproporcji edukacyjnych, rozwijanie aspiracji edukacyjnych, spo ecznych i zawodowych uczniów oraz wzmocnienie wspó pracy szko y z rodzicami i spo eczno ci lokaln. Dzia ania polegaj na kompleksowym wsparciu uczniów, nauczycieli i personelu administracyjnego szko y. W ramach projektu powsta Szkolny O rodek Kariery, pomagaj cy uczniom w wyborze dalszej cie ki edukacyjnej i zawodowej (m.in. poprzez pomoc doradcy zawodowego). Organizowane s ponadto zaj cia wyrównawcze z j zyka angielskiego, matematyki, j zyka niemieckiego, geografii, j zyka polskiego, biologii, fizyki, historii; ko a zainteresowa (ko o chemiczne, ko o j zyka angielskiego, ko o liturgiczne, dyskusyjny klub filmowy, ko o fotograficzne, ko o plastyczne, ko o sportowo-rekreacyjne, ko o teatralne, ko o wokalno-muzyczne), wycieczki edukacyjne (do Lublina, Kielc, Warszawy, Krakowa i Wieliczki, Radomia; w których wzi o udzia cznie 194 uczniów), a tak e szkolenia dla nauczycieli oraz kadry administracyjnej Programy naprawcze szkół na rok szkolny 2008/2009 W roku 2008 szko y w gminie Oro sko zosta y zobowi zane do przygotowania programów naprawczych. W poni szym raporcie opisano dwa takie programy, tj. przygotowany przez szko w Oro sku oraz szko Wa snowie. W ramach programu naprawczego szko a w Oro sku przewidzia a m.in. nast puj ce dzia ania: po o enie wi kszego nacisku na umiej tno czytania ze zrozumieniem oraz pisania, w tym m.in. uatrakcyjnienie wicze, przeprowadzanie dyktand, wi kszy nacisk na 15 (stan na czerwiec 2011). 27

30 wiczenia praktyczne (np. w wa eniu, mierzeniu), po o enie wi kszego nacisku na wiczenia w zakresie samodzielnego wyszukiwania informacji. Z programu wynika, e szko a wykorzystuje aktywizuj ce metody nauczania. Szko a w Wa snowie podzieli a planowane zadania wed ug takich obszarów, jak: dzia ania dyrektora, dzia ania nauczycieli oraz dzia ania rodziców. W odniesieniu do dzia a dyrektora wyró niono m.in. dzia ania skierowane do siebie, do nauczycieli, do uczniów, do rodziców. W ramach dzia a skierowanych do siebie wyszczególniono m.in. intensyfikacj bezpo redniego kontaktu z nauczycielami, uczniami i rodzicami. W ramach dzia a skierowanych do nauczycieli wymieniono m.in. dokonywanie ocen nauczycieli, zapewnienie mo liwo ci podnoszenia kwalifikacji, analiz metod nauczania. W ramach dzia a skierowanych do uczniów przewidziano m.in. stosowanie nagród motywuj cych, rozwój oferty zaj dodatkowych. W ramach dzia a skierowanych do rodziców zaplanowano m.in. intensyfikacj kontaktów. W odniesieniu do dzia a nauczycieli wyró niono dzia ania skierowane do samych siebie, uczniów i rodziców. W ramach dzia a skierowanych do siebie zaplanowano m.in.: unikanie czenia klas m odszych, wspó prac z poradni psychologiczno-pedagogiczn, intensyfikacj wspó pracy mi dzy nauczycielami. W ramach dzia a skierowanych do uczniów zaproponowano m.in. systematyczne diagnozowanie wiedzy uczniów, wspieranie dzieci zaj ciami pozalekcyjnymi. W ramach dzia a skierowanych do rodziców zaplanowano m.in. ustalenie zasad komunikowania si z wychowawc i nauczycielami, oczekiwanie od rodziców informacji zwrotnej i sta y kontakt z rodzicami. W odniesieniu do dzia a rodziców wyró niono dzia ania skierowane do samych siebie, do dzieci, do nauczycieli, do innych rodziców, do dyrekcji szko y. W ramach dzia a skierowanych do samych siebie zaproponowano wygospodarowanie czasu na prac z dzieckiem. W ramach dzia a skierowanych do dzieci zaproponowano m.in. systematyczne kontrolowanie osi gni w nauce, sprawdzanie wykorzystania przez dzieci wolnego czasu. W przypadku dzia a skierowanych do nauczycieli za priorytet uznano m.in. cz ste kontakty, w przypadku dzia a skierowanych do innych rodziców wspólne dzia ania, a do dyrekcji wspó dzia anie w sprawach organizacyjnych, bezpiecze stwa i wychowawczych. 28

31 1.6. Działalność świetlic w Gminie Orońsko W gminie Oro sko dzia aj 4 wietlice (w Oro sku, aziskach, Tomaszowie, Zaborowiu). Jak wynika ze Sprawozda z dzia alno ci wietlic funkcjonuj cych w Gminie Oro sko za 2010 rok 16, w wietlicach gminnych organizowane s m.in. gry i konkursy, dyskoteki, zaj cia muzyczne, zaj cia plastyczne, rozgrywki sportowe, zaj cia kulinarne, gry planszowe, dyskoteki, wyjazdy do Radomia (np. na lodowisko, czy do kr gielni dla grupy m odzie y z 4 wietlic licz cej 40 osób), gra w tenisa sto owego i bilard, grill, a tak e inne dzia ania na rzecz spo eczno ci lokalnej. Przy wietlicy w Oro sku dzia a od 2004 r. Gminne Centrum Informacji (GCI) 17, które zosta o utworzone przez w adze gminne, a dofinansowane przez Wojewódzki Urz d Pracy w Warszawie. GCI wiadczy us ugi na rzecz mieszka ców gminy, w tym przede wszystkim m odzie y i dzieci, osób bezrobotnych, absolwentów, rolników, przedsi biorców, klientów O rodka Pomocy Spo ecznej, przedstawicieli samorz dów gminnych i powiatowych. GCI pomaga mieszka com w takich kwestiach jak: skanowanie i drukowanie dokumentów, przygotowanie CV, listu motywacyjnego, podania itp., dost p do komputera, po rednictwo w zakresie wynajmu powierzchni handlowych, wyszukiwanie partnerów handlowych, promocja us ug agroturystycznych, organizacja kursów, szkole, zaj pozaszkolnych, dzia alno reklamowo informacyjna, poszukiwanie pracy. W Centrum mo na tak e uzyska informacje m.in. o programach pomocowych Unii Europejskiej, konkursach, grantach, wolnych miejscach pracy, otwieraniu i prowadzeniu przedsi biorstw, pracy w UE. GCI prowadzi tak e warsztaty dla trzecich klas Publicznego Gimnazjum w Oro sku dotycz ce planowania kariery zawodowej. W 2008 roku uruchomiono przy GCI Centrum Kszta cenia na Odleg o na Wsiach, w ramach projektu dofinansowanego z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Centrum wyposa ono w 9 komputerów stacjonarnych, notebook i sprz t biurowy, a tak e dostosowano do potrzeb osób niepe nosprawnych. Centrum prowadzi bezp atne szkolenia dost pne w ramach platformy e learningowej, w tym kursy informatyczne, szkolenia zawodowe oraz przedmiotowe (nauka zdalna). Jak wynika ze sprawozdania z dzia alno ci, w 2010 r. z us ug GCI skorzysta o 5525 osób, w tym np. w sprawie ofert pracy zwróci o si do GCI 175 osób. Dzi ki po rednictwu 16 Na podst..: Sprawozdanie z dzia alno ci wietlic funkcjonuj cych w gminie Oro sko za 2010 rok, Sprawozdanie z dzia alno ci wietlicy w Oro sku za 2010 rok, Sprawozdanie z dzia alno ci funkcjonuj cego w wietlicy w Oro sku Gminnego Centrum Informacji za 2010 rok. (opracowanie: Halina Kaczor) (stan na czerwiec 2011). 29