Formalnoprawne uwarunkowania eksploatacji kruszyw naturalnych w obszarach chronionych

Transkrypt

1 Formalnoprawne uwarunkowania eksploatacji kruszyw naturalnych w obszarach chronionych Dr inż. Zbigniew Kasztelewicz prof. AGH Mgr Miranda Ptak Okręgowy Urząd Górniczy we Wrocławiu Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Katedra: Górnictwa Odkrywkowego Kraków 5 kwietnia 2011 r.

2 Eksploatacja kruszyw naturalnych a obszary chronione zdefiniowanie problemu Koegzystencja eksploatacji odkrywkowej i obszarów chronionych, to konieczność a także nowy kierunek działań dlatego, że: 1) w okresie od 2004 roku do 2010 r. obserwowana jest wzrastająca ilość obszarów chronionych (w tym głównie obszarów Natura 2000), 2) generalnie obserwowany jest wzrost popytu na kruszywa naturalne z uwagi na m.in. inwestycje drogowe i przedsięwzięcia związane z EURO W konsekwencji przy stałej powierzchni inwestycyjnej kraju, wzrasta deficyt obszarów bezkonfliktowych. Ta sytuacja powoduje konieczność wejścia w tereny obszarów chronionych, oczywiście na warunkach dla nich ustalonych w przepisach prawa.

3 Skala problemu Ilość złóż kruszyw naturalnych wraz z zasobami wg stanu na r. Kopalina Ilość złóż Zasoby geologiczne Zasoby przemysłowe SUROWCE SKALNE w tym: -kamienie łamane i boczne 685 w tym 292 czynnych ,02 [mln t] ,68 [mln t] 9 783,88 [mln t] 3 076,96 [mln t] Dolomit tys. t - Wapień tys. t - Bazalt tys. t tys. t Granit tys. t - Porfir tys. t - - piaski i żwiru 7323 w tym 2669 czynnych , 11 [mln t] 2 436,10 [mln t]

4 Skala problemu w odniesieniu do udokumentowanych złóż, których eksploatacja może oddziaływać na obszary Natura 2000 Kopalina Liczba złóż Zasoby geologiczne w udokumentowanych złożach w wp ływających % w P o ls ce wp ływających na % udział Polsce na obszary Natura 2000 udział obszary Natura 2000 Dolomity ,0 347,32 mln t 29,33 mln t 8,4 Kamienie drogowe i budowlane , ,76 mln t 1 187,22 mln t 13,59 Kruszywa naturalne , ,31 mln t 1 982,45 mln t 13,19 Kredy ,8 197,92 mln t 60,79 mln t 30,71 Kwarce żyłowe ,2 6,56 mln t 0,94 mln t 14,32 Kwarcyty ,5 27,39 mln t 0,23 mln t 0,83 Łupki łyszczykowe ,0 6,70 mln t 0,96 mln t 14,32 Piaski formierskie ,8 343,39 mln t 22,38 mln t 6,51 Piaski kwarcowe ,5 398,61 mln m 3 65,55 mln m 3 16,44 Piaski podsadzkowe , ,52 mln m 3 354,59 mln m 3 13,37 Wapienie i margle , ,73 mln t 287,06 mln t 1,57

5 Istota problemu Wśród kruszyw łamanych i blocznych w 2009 r. po raz pierwszy odnotowano, iż poziom importu w stosunku do eksportu był większy, przy jednoczesnym spadku zarówno eksportu i importu dla kruszyw łamanych. Zastanawiający jest fakt, iż opłacalny był import kruszyw łamanych do Polski z Norwegii, Wielkiej Brytanii, Słowacji i Niemiec. Natomiast kruszywa bloczne głównie sprowadzane były z Chin, Republiki Południowej Afryki, Indii i Czech. Rok 2009 dla piasków i żwirów, był kolejnym po 2008 r. rokiem wzrostu udokumentowanych zasobów geologicznych ale również rokiem spadków wydobycia o około 6%. W roku 2009 r. odnotowano spadki eksportu i importy oraz dominację importu piasków i żwirów nad eksportem. Głównym dostawcą grubego materiału piaszczysto-żwirowego w 2009 r. były Niemcy (76,6 %) oraz Ukraina (16,9 %).

6 Istota problemu W dalszej perspektywie, by zapewnić pokrycie zapotrzebowania krajowego, a tym samym rozwijać rodzimą gospodarkę, konieczna będzie eksploatacja nowych złóż, konkurencyjnych w kosztach wydobycia z krajami eksportującymi kruszywa. W przeciwnym razie Polska, posiadająca teoretycznie dostępne surowce, będzie w coraz większym stopniu realizować, długo oczekiwane inwestycje (A1, A2, A4, S3, S5, S7, S8, inwestycje Euro 2012) importowanymi kruszywami z takich krajów jak: Niemcy, Norwegia, Szwecja, Ukraina, Czechy czy też Wielka Brytania,

7 Istota problemu Nie mniejszym problemem w tej sytuacji, jest zagospodarowanie 16-tysięcznej grupy pracowników, zatrudnionych tylko w samych zakładach górniczych wydobywających kopaliny pospolite, w czasie, gdy polskie złoża nie będą mogły być eksploatowane. Dlatego, też wkontekście przedstawionej sytuacji, nie bez znaczenia jest stwarzanie warunków prowadzenia eksploatacji występujących złóż np. na terenach obszarów chronionych. Mądre zarządzanie tymi obiektami, pozwoliłoby wykorzystać istniejącą jeszcze koniunkturę gospodarczą dla rozwoju rodzimego przemysłu i jednocześnie, wypracować zasady wzajemnego kompromisu, pomiędzy górnictwem odkrywkowym a ochroną obszarów. Znamienną cechą innych państwa Wspólnoty, jest właśnie umiejętna ochrona obszarów cennych przy jednoczesnym korzystaniu z posiadanych zasobów. Wzorem do naśladowania może być system zaproponowany przez Austrię iprzyjęty przez KE.

8 Obszary chronione jako kategoria prawna W ustawodawstwie polskim brak jest definicji legalnej obszarów chronionych. Analizując w licznych aktach normatywnych funkcjonalne znaczenie pojęcia obszar chroniony można stwierdzić, że odnosi się ono do fizycznie wyodrębnionych obszarów na podstawie charakterystycznych i cennych cech lub zespołu cech. Jednocześnie, wytypowany na podstawie tych cech obszar, stanowi ważny obiekt, dla którego ustawodawca przewidział status ochronny. Ochrona obiektu, wiąże się przeważnie z podejmowaniem takich działań, którezapewnią nienaruszalność tych cech, i trwałe zachowanie ich wartości, dla których ochrony został obszar ustanowiony. Sprawowanie ochrony może być poprzedzone specjalnymi procedurami zabezpieczającymi, działaniami prewencyjnych lub działań interwencyjnych np.: wezwaniem do zaprzestania naruszeń.

9 Rodzaje obszarów chronionych Obszary chronione Obszary chronione wyznaczone w oparciu o przepisy inne niż ustawa o ochronie przyrody Teren zamknięty i jego strefa ochrony Inwestycje celu publicznego Obszar pomników zagłady i ich stref ochronnych Zabytki a w szczególności park kulturowy Obszar ochrony uzdrowiskowej Lasy ochronne i leśne kompleksy promocyjne Strefy ochronne ujęć wody oraz obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych Obszary chronione w trybie ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Parki narodowe Rezerwaty przyrody Parki krajobrazowe Obszary chronionego krajobrazu Obszary Natura 2000 Pomniki przyrody Stanowiska dokumentacyjne Użytki ekologiczne Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe

10 Wybrane regulacje dla obszarów chronionych na podstawie innych przepisów niż ustawa o ochronie przyrody Podstawa prawna: ustawa 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminy uzdrowiskowe (Dz. U. Nr 167, poz.1399 z późn. zm.) Skutek: Ustawa określa zasady tworzenia uzdrowisk i obszarów ochrony uzdrowiskowej. Zgodnie z Art Na obszarze uzdrowiska lub obszarze ochrony uzdrowiskowej wydziela się trzy rodzaje stref ochronnych, A, B i C. Dla strefy A zabrania się lokalizacji obiektów mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Dla strefy B zabrania się lokalizacji nowych oraz rozbudowy istniejących zakładów przemysłowych, pozyskiwania surowców mineralnych innych niż naturalne surowce lecznicze.

11 Stan obszarów chronionych wyznaczonych w trybie ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Forma ochrony przyrody Ilość Łączna powierzchnia [tys. ha] Procentowy udział [1%] Parki narodowe , 5 1 Rezerwaty przyrody ,6 0,6 Parki krajobrazowe ,7 8,1 Obszary chronionego krajobrazu Stanowiska dokumentacyjne 418 (284) 6969,0 22, ,8 0,003 Użytki ekologiczne ,5 0,15 Zespoły przyrodniczokrajobrazowe ,6 0,3 Pomniki przyrody

12 Udział poszczególnych form ochrony przyrody w powierzchni kraju w 2009 r. stanowił ponad 32% parki narodowe rezerwaty przyrody parki krajobrazowe obszary chronionego krajobrazu stanowiska dokumentacyjne użytki ekologiczne zespoły przyrodniczo krajobrazowe powierzchnia kraju

13 Obszary Natura 2000 w Polsce Polska grudzień 2009 r. : OSO ,56% powierzchni SOO ,05% powierzchni Obszary Natura 2000 w Polsce (I kw r.) wg GDOŚ stanowi powierzchnię lądową kraju 19,97 %

14 Udział poszczególnych kopalin w udokumentowanych złożach w obrębie obszarów Natura 2000 W grupie 644 zidentyfikowanych złóż w obrębie obszarów Natura 2000 znalazło się 77 obszarów OSO i 99 obszarów SOO dolomity gliny ceramiczne kamionkowe kamienie drogowe i budowlane kredy kwarcyty piaski formierskie 3 piaski podsadzkowe surowce szklarskie wapienie i margle gliny ceramiczne gliny ogniotrwałe kruszywa naturalne kwarce żyłowe łupki łuszczykowe piaski kwarcowe surowce ilaste ceramiki budowlanej torfy węgiel brunatny

15 Uwarunkowania formalnoprawne eksploatacji w odniesieniu do różnych form ochrony Park narodowy/rezerwaty przyrody Zakazy obligatoryjne w odniesieniu do odkrywkowej eksploatacji: budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, z wyjątkiem obiektów i urządzeń służących celom parku narodowego/rezerwatu przyrody; pozyskiwania skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, minerałów i bursztynu; niszczenia gleby lub zmiany przeznaczenia i użytkowania gruntów; wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu; Odstępstwa: W świetle istniejących regulacji prawnych na obszarze parku narodowego/rezerwatu przyrody jedynie inwestycje liniowe celu publicznego są możliwe w określonych warunkach.

16 Park krajobrazowy Przedmiot i cel ochrony: Obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe. Charakter tej formy ochrony przyrody zgodnie z art. 16 ust. 6 zezwala na gospodarcze wykorzystanie gruntów rolnych i leśnych oraz innych nieruchomości Cel: zachowanie wartości i popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju Otulina: może być fakultatywnie wyznaczona otulina Zakazy są fakultatywne i wymienione w art. 17 ustawy o ochronie przyrody w katalogu zamkniętym.

17 Parki krajobrazowe Zakazuje się: realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko(dz.u.nr199,poz.1227i Nr 227, poz oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 340 i Nr 84, poz. 700); za wyjątkiem tych, które nie dotyczą realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko nie jest obowiązkowe i przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę parku krajobrazowego.

18 Park krajobrazowy - pozyskiwania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu; - wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych; Wyłączenia: Zakazy nie dotyczą jeżeli: wykonywanie zadań wynika z planu ochrony; wykonywanie zadań dotyczy obronności kraju i bezpieczeństwa państwa; dotyczy prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem powszechnym; przedsięwzięcie jest realizacją inwestycji celu publicznego

19 Obszar chronionego krajobrazu Przedmiot: tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych. Zakazy mają charakter fakultatywny. Katalog zakazów zamknięty, wynikający z art. 24 ustawy o ochronie przyrody.

20 Obszar chronionego krajobrazu Zabrania się: realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko; za wyjątkiem realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko wykazała brak znacząco negatywnego wpływu na ochronę przyrody obszaru chronionego krajobrazu.

21 Obszary chronionego krajobrazu wydobywania do celów gospodarczych skał, wtym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu; wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych;

22 Ewolucja form ochrony przyrody Ochrona obszarowa Obligatoryjne zakazy Zamknięty katalog zakazów parki narodowe rezerwaty przyrody Ochrona krajobrazowa Fakultatywne zakazy Zamknięty katalog zakazów parki krajobrazowe obszary chronionego krajobrazu Ochrona ukierunkowana na rezultat Brak zakazów Brak katalogu zakazów ALE ustalony cel właściwy stan ochrony obszary Natura 2000

23 Specyfika obszarów Natura 2000 Przedmiotem ochrony jest dziedzictwo europejskiej przyrody, wymienione w załącznikach dyrektyw transponowanych do prawa krajowego. Obszary Natura 2000 nie zastępują dotychczasowych krajowych form ochrony przyrody. Obszary wyznaczane są tylko dla konkretnych wymienionych w załącznikach siedlisk i gatunków, które uznano za zagrożone w swoim naturalnym zasięgu występowania. Ochrona tych obszarów ma polegać na zachowaniu przedmiotów ochrony w tzw. właściwym stanie ochrony. System ochrony jest elastyczny, nie wprowadza zakazów.

24 Specyfika obszarów Natura 2000 Lista gatunków i siedlisk jest zamknięta i dotyczy siedlisk i gatunków chronionych i miejsc ich występowania, które są kluczowe dla ich zachowania; ponadto tylko określone gatunki mające znaczenie dla Wspólnoty. Ten sam reżim ochronny obowiązuje dla obszarów wyznaczonych jak i obszarów niewyznaczonych, niezgłoszonych, zgłoszonych lub proponowanych. Wyznaczenie obszarów możliwe jest tylko na podstawie kryteriów naukowych. Przy stwierdzeniu negatywnego oddziaływania na obszary Natura 2000 jedyną przesłanką, jaka może doprowadzić do realizacji przedsięwzięcia, to przesłanka koniecznego nadrzędnego interesu publicznego, przy jednoczesnym braku rozwiązań alternatywnych i zagwarantowaniu kompensacji przyrodniczej.

25 Natura 2000 i brak zakazów??? Pomimo, że wielokrotnie mówi się, iż na obszarach Natury 2000 nie ma zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, to po analizie art. 33 ustawy o ochronie przyrody należy stwierdzić, że te zakazy są, tylko zostały ujęte w sposób najbardziej ogólny. Na tyle ogólny, że wszystkie zakazy jakie zostały wymienione np. w art. 15, 17 oraz art. 24 ustawy o ochronie przyrody mogłyby znaleźć tu swoje zastosowanie. Literalnie zgodnie z art. 33 zakazuje się: Podejmowania działań mogących osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności: 1) pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000 lub 2) wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub 3) pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami.

26 Instytucje i instrumenty prawne Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego Strategiczne oceny oddziaływania na środowisko - prognoza oddziaływania Ocena oddziaływania na środowisko - raport oddziaływania na środowisko -decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach - kompensacja przyrodnicza Projekty zagospodarowania złóż i dokumentacja geologiczna

27 Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego jest to akt powszechnie obowiązujący akt prawa miejscowego, na podstawie art. 10 ust 3 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 z późn.zm.)gminamaobowiązek sporządzenia mpzp dla terenu górniczego (3 miesiące od powstania obowiązku), mpzp dla terenu górniczego zgodnie z art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze, powinien zapewnić integrację wszelkich działań podejmowanych w granicy terenu górniczego w celu: - wykonania uprawnień określonych w koncesji, - zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego, - ochrony środowiska, w tym obiektów budowlanych

28 Najczęściej spotykane uwarunkowania środowiskowe dla eksploatacji W ramach określania warunków, które mają ochronić cenne wartości przyrodnicze, zasoby naturalne ( ) ustala się najczęściej: wycinanie drzew i krzewów poza okresem od 15 marca do 15 sierpnia gospodarowanie odpadami zgodnie z zasadami i przepisami ustawy o odpadach (najczęściej szczegółowo te regulacje są przytaczane) gospodarowanie nadkładem (w powołaniu na sposób zagospodarowania z projektu zagospodarowania złoża

29 Najczęściej spotykane uwarunkowania środowiskowe dla eksploatacji przeprowadzić rekultywację po zakończeniu procesu eksploatacji w trakcie prac należy zwrócić uwagę na stan techniczny pojazdów i urządzeń na terenie zakładu górniczego zorganizować punkty przeciwpożarowe, a pojazdy wyposażyć w atestowane gaśnice, maszyny robocze poddawać regularnym kontrolom zobowiązuje się inwestora do stosowania takich technologii, urządzeń i materiałów, które zapewnią ograniczenie oddziaływania przedsięwzięcia na stan środowiska, a w szczególności ochronę gleby, zieleni, naturalnego ukształtowania terenu i stosunków wodnych w fazie realizacji i eksploatacji oraz przestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska

30 Najczęściej spotykane uwarunkowania środowiskowe dla eksploatacji w projekcie zagospodarowania złoża rozważyć wydobywanie kopaliny w następujący sposób: w pierwszym etapie wydobycie w części ( ) z pozostawieniem szczytowych partii góry ( ), w przypadku zniszczenia siedlisk ( ), prowadzić ekstensywny wypas na górze, znajdującej się w granicy terenu górniczego Inwestycja zlokalizowana jest w otulinie parku krajobrazowego ( ) oraz leży w pobliżu potencjalnego obszaru Natura 2000 ( ), wyznaczonych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Wobec powyższego należy przestrzegać przepisów ustawy o ochronie przyrody.

31 Decyzje administracyjne!!! - Decyzja administracyjna to akt o podwójnej konkretności. Po pierwsze musi precyzować kto jest adresatem nałożonych praw i obowiązków. Po drugie musi określić jednoznacznie co jest przedmiotem nałożonych praw i obowiązków. - Decyzja administracyjna musi być możliwa do wykonania.

32 Wyznaczanie obszarów Natura 2000 Poruszany problem dotyczy konstytucyjność wyznaczania obszarów SOO. Zgodnie z elementarną zasadą prawa, na której oparty jest cały system, aby prawo było respektowane musi być prawem stanowionym. Oznacza to w praktyce, że prawo obowiązuje jeżeli zostało ogłoszone zgodnie z praktyką legislacyjną. Te same zasady stosuje się do prawa unijnego i międzynarodowego. W przypadku obszarów SOO, procedura taka nie została zachowana. Tryb tworzenia obszarów SOO w doktrynie doczekał się już bardzo krytycznych ocen jako regulacja, która podważa zasady konstytucyjne, a zwłaszcza zasadę demokratycznego państwa prawnego, zasadę zaufania do państwa i jego organów.

33 Błąd pierwotny i konsekwencje Wyznaczanie obszarów, może być dokonywane tylko na podstawie aktualnych informacji i danych, z koniecznością przeprowadzenia inwentaryzacji przyrodniczej. W pierwszych etapach nie było przeprowadzonych badań terenowych a Polska nie dysponowała inwentaryzacjami przyrodniczymi!!!! W konsekwencji wyznaczono obszary tam, gdzie nie było podstaw do ich utworzenia. Dopiero od połowy 2008 roku nadano działaniom kierunek systemowy powołując koordynatorów i WZS.

34 Wnioski na dziś i na jutro 1. Podjęć działania na rzecz waloryzacji bazy surowcowej złóż kruszyw naturalnych z pełnym uwzględnieniem uwarunkowań środowiskowych. 2. Opracować mapę drogową dla inwestycji w zakresie eksploatacji kruszyw naturalnych. 3. Wspierać rozwój badań nad parametryzacją procesów oddziaływania na środowisko. 4. Wypracować dobre praktyki przez wszystkich uczestników procedury oceny oddziaływania na środowisko

35 Wnioski na dziś i na jutro 5. Kontynuować rozwój szerokiej bazy informacji o obszarach Natura 2000 i innych formach ochrony przyrody 6. Wprowadzić jako dobrą praktykę, konsultacje z branżą górniczą np. przy planach ochrony obszarów Natura Stworzyć platformę doświadczeń między przyrodnikami a geologami i górnikami 8. Wprowadzić w życie zasadę zrównoważonego rozwoju 9. Skrócić procedury i czasu ich trwania

36 Wnioski na dziś i na jutro 10. Weryfikować i wyznaczać obszary siedlisk i gatunków jakie mają stanowić przedmiot ochrony Natura 2000 w ramach istniejących form ochrony przyrody!!! 11. Doprowadzić do zgodności z zasadami państwa prawa i stanowienia prawa, tryb wyznaczania obszarów SOO. 12. Wydawać decyzje administracyjne o podwójnej konkretności, możliwe do wykonania.

37 Historia pewnej znajomości

38 Zaglądamy do środka

39 A tu niespodzianka!!!

40 Dialog! Strony obecnej sytuacji tj.: - Górnicy, -Samorząd, -Ekolodzy, - Przeciwnicy górnictwa oraz wszelkich prac liniowych i kubaturowych winny usiąść do okrągłego stołu, gdzie nie ma narożników i prowadzić dialog. Tylko wymiana poglądów i przedstawienie prawdziwych argumentów może prowadzić do porozumienia czy kompromisu. Dzisiejsze spotkanie jest tego dobrym początkiem.

41 Kompromis! Jak jest spór to są też strony tego sporu. Obecna sytuacja jest też spowodowana przez nas górników. W dawnym okresie głównymi parametrami górnictwa były metry czy tony! Proszę państwa to już prawie przeszłość! Górnicy pragną pracować i żyć, gdzie jest piękna przyroda, gdzie jest harmonia górnictwa i otoczenia! Dlatego górnicy winni więcej pokazywać jak prowadzą rekultywację i zagospodarowanie terenów pogórniczych. Duża cześć przeciwników górnictwa posiada w pamięci tylko te złe fakty z lat 70, 80 czy 90 XX wieku a nie posiada tej prawdy dzisiejszej!

42 Nowa pozycja na temat rekultywacji terenów pogórniczych w górnictwie odkrywkowym z 2010 roku

43 PRZYRODA i EKSPLOATACJA w krajach Europy!!!

44 Przykład,że można pogodzić wszystko!!! Kopalnia rud Żelaza Schaubergwer Austria Wydobycie roczne ponad 2 mln ton rudy!

45 Eksploatacja węgla brunatnego w kopalni Jänschwalde w otoczeniu 5 obszarów Natura 2000 w Niemczech

46 Szwecja wyrobisko po kopalni granitu Dalhalla

47 Wyrobisko kopalni granitu wykorzystane dla społeczności

48 Podsumowanie Jeżeli inne społeczeństwa mogą pogodzić skrajne przeciwności tj. Alpy, światową turystykę, Naturę 2000 i górnictwo to dlaczego MY POLACY tego nie możemy!!! Ja wierzę, że kompromis jest do osiągnięcia!

49 Dziękujemy za uwagę